P o konfiskacie nakład drugi.
N r. 22. Rok I. K raków , Niedziela 21 grudnia 1930 r. Cena 20 gr.
PRZEGLĄD SPOŁECZNY
A d r e s R e d a k c j i i A d m i n i s t r a c j i : K R A K Ó W , ULICA AM BR. G RA BO W SKIE G O L. 4R e d a k t o r p r z y j m u j e c o d z i e n n i e o d g o d z . 2—3.
PISMO CODZIENNE
P r e n u m e r a t a : m i e s i ę c z n ie zł. 4'50, t y g o d n i o w o zł. rlO.Z a g r a n i c ą m i e s i ę c z n ie zł. 8'50. — K o n t o c z e k o w e P . K. O. N r . 411.375. — C e n y o g ł o s z e ń n a o s t a t n i e j s t r .
Brzeski apel
Zgłoszenie przez C entrolew brz eskiej i n te rp e la c ji zostało p o p rz ed zo n e du żą m o w ą s e jm o w ą wodza socjalfa szy zm u p. Nie
działkow skiego. W in terp e la cji wyliczone są jed y n ie razy jak ie niesforni wodzowie „op o z y cji"
o trz y m a li od głowy rodziny f a szystow skiej N a to m ia st m owa z a w ie ra k o m e n t a r z e polityczne, b a r d z o w ażne dla zro z u m ie n ia k a m p a n j i o sz u k a ń c z e j opozycji c e n tró le w o w e j w s p ra w ie swych brz esk ich „ b o h a te ró w " .
Cała la „ z a s a d n ic z a ' ja k s i ę w y ra ż a sam N ie d z ia łk o w ski m o w a u t r z y m a n a jest w form ie żałosnej skargi na b ra k u sanacji zro z u m ie n ia dla . usług „opozycji", w sz u k a n iu przez k a p ita liz m w yjścia z ..śle
pego z a u łk a " śm ie rte ln e g o k r y zysu i ra d y k a liz a c ji m as
cyfr y m ów ią stwierdził Nie
dzia łkowski o ciężkiej śm iertelnej chorobie naszego gospodarczego i sp o
łecznego życia. I wtedy, kiedy le w ł a śnie z agadnienia (wyjścia z „ślepego zaułk a ". Red.) stają przed Pols ką u w a żaliście za głów ne zadanie odrzucić na stronę specjaln em i i swoistemi m eto dam i wyborczem i. które z aczy n ają się od stówa „Brześć' n ajdos konalsze histo ry cznie odła m y klasy robotniczej ' ru c h u ludow ego .
O, niewdzięcznicy! „ N a jd o j rzalsi" do n a jp o d le jsz e j z d r a d y intere só w ro b o tn icz y ch „ w o d z o wie" socjal i lu d ow o-faszyzm u s k a m l ą przed sa n a cją, aby p o zwoliła im b r a ć w y d a tn ie js z y u- dział w ra to w a n iu za g ro żo n y c h szańców k a p ita łu a on a d aje im na to b rz e s k ą odpowiedź!
P ro s tu je m y legendy — woła pan N iedziałkow ski j a k ie p o wstały dokoła k o n g re su k r a k o w skiego c e n tro lew u , dokoła naszej
opozycji .
„Uchw ały kongre su krak ow sk ieg o, u chw ały sk o n f isk o w a n e nie mówiły panowie o odm aw ianiu zgody na po
życzki zagraniczne R zeczypospolitej polskiej, one mówiły tylko o o d m ó wieniu na pożyczki dla rządu, k t ó r y by pow stał z. zam a ch u stanu...
Gdzieżby się c e n tro le w o w a .opozycja" p o rw a ła na p o d o b n y a n t y p a ń s t w o w y k ro k ! .lesl ona o p o zy c ją państw o w otw órczą, o- pozycją p ra g n ą c ą dobra dla s a nacyjnego system u, „ o p o z y c ją 1 od m ydlenia oczu m a s o m i o dciąg a n ia iclt do walki. Zresztą (w gorączce opozy c y jn e g o w y s ł u g iw a n ia ' się b u rż u a z ji mogły z d arzyć się błędy. „Były błę
d y " stw ierd z a p an N iedział
kowski:
Było błędem to, że wielu naszych daw n y ch kolegów zgłaszało zbyteczne interpelacje, lak sam o byty błędy stw ierd zone i przez p. m a r s z a ł k a P ił
sudskiego i przez p. gen Żeligowskie
go w naszym sposobie prowadzenia wojny w r. 1920. Były błędy".
tlała m o w a N iedziałkow skiego jest w łaśnie apelem do sanacji, a b y od p u ścić sobie te w z ajem n e błędy, ab y w spólnie n apraw ić.
K a m p a n ja 1920 r. była źle p ro w a d z o n a poprow adźm y ją obecnie lepiej! P o p rz e z p o s i e k a ne plecy L i b e rm a n ó w i P o p ie lów p o d a jm y sobie ręce, ab y w spólnem i siłam i zw arciej niż do ty c h c z a s szukać w n a p r a w ie
„błędu z. 1920 r " wyjścia / ...śle
pego za u łk a "!
Ińtki a nie inny jest p olitycz
ny sens m o w y N iedziałkow skie- i se jm o w e j k a m p a n j i brzeskiej centrolew u. O k rz y k i „Niech ż y je...", ja k i e w odpow iedzi na ró-
Powódź redukcyj zalewa cały kraj
Oto gwiazdka świąteczna faszyzmu
Fabryki milkną...
F a b r y k a w y ro b ó w żelaznych H erzield i Yietorins na P o m o rzu, w sk u te k b r a k u z a m ów ie ń, została zam knięta na przeciąg 0-ciu tygodni. 600 robotników zostało bez pracy. A zdradziecki
„ R o b o tn ik ", o rg a n C. K. M i s t y cznych faszystów s k a m le do r z ą du, by w p ły n ą ł ja k o ś na f a b r y k a n tó w i w ten sposób w s trz y m a ł re d u k c j e na o k re s zimowy.
Redukcje u kolejarzy W a rs z a w a , 14,XII. 30. W c z o ra j w godz. p o ł u d n io w y c h z a w ia d o m io n o robotników dziaiu d rogow ego W a rs z a w a -G łó w n a i W a r s z a w a - P o d m i e j s k a (W łochy i inne), że z d n ie m 1 stycznia 1931 r. zostają zredukow ani.
R ed u k cja ta d o tk n ę ła zgórą 700 r o b o tn . R ozgoryczenie w śród r o b o tn i k ó w ogrom ne. „R ząd r o bi oszczędności b u d ż e to w e na n asz y ch ż o łą d k a c h " mówią- z re d u k o w a n i. W ro z m o w ie m i ę dzy sobą ro b o tn ic y w y ra ż a ją p o gląd, iż trz e b a w y stą p ić do w a l
ki p rz e c iw k o re d u k c jo m . R o b o t
nicy m ów ili rów nie ż o k o n ie c z ności w y s tą p ie n ia w espół z ro b o tn ik a m i in n y c h gałęzi p r z e m ysłu, za g ro ż o n y c h tą sa m ą k lę ską red u k cji. C h a r a k te ry s ty c z n e że w ro z m o w a c h m iędzy sobą wielu r o b o tn ik ó w m ó w iło: ..Ka
pitaliści tw ierdzą, że m u sz ą r e
d u k o w a ć, bo nie m a j ą ry n k u zbytu dla sw oich tow arów . Niech o d d a d z ą ro b o t n ik o m wła-
| dzę! My znajdziem y w yjście z kryzysu".
W sz y stk ie le poszczególne gło
sy sit n ie z m ie rn ie s y m p t o m a ty czne dla n as tro jó w , n u r t u j ą c y c h masy.
Redukcje w Łodzi Po za m k n ię c iu fa b r y k G ro h m an a i S cheiblera i całego sze
regu innych f a b r y k zostały u- n i e ru c h o m io n e za k ła d y P o z n a ń skich. N o w yc h k ilk a tysięcy ro b o tn ik ó w w p rz ed ed n iu świąt z na jdz ie się na b ru k u .
Nowe ataki na robotni
ków „Parowozu11 Po o d p a r c iu re d u k c y j 226 r o b o tników „Parow ozu" w W ar
szaw ie, d y re k c ja przy p u szcz a nowy sz tu rm . F a b r y k a m a być po raz drugi w tym roku ram Etn żęta w celu „ r e m o n t u " na p >
rę tygodni, a 1000 robotników zw oln ionych na p rz y m u s o w y i głodow y urlop. P o z a te m nie w yrzeka się ona swego p lanu redu k cy jn eg o . Ale ro z k ła d a go na „ r a ty " i zaczyna od słabszego O g n i w a . W y m ó w iła p ra cę 70 .i
r z ę d n ik o m i na „osłodę" zw ol
niła też d w óch inżynierów . ParowoziacY m u szą ścieśnić
szeregi walki i dać o d p ó r z a k u som d y re k c ji w jeszcze b ardziej stan o w c zej form ie, niż lo ucz'i - nili parę tygodnie leniu.
Robotnicy odparli redu
kcja u Giszego na Śląsku Na z a p o w ie d z ia n ą przez dy- I re k e ję h u ty i k o p a ln i Gieszego
; na G ó rn y m Ś lą sk u ro b o tn ic y o d powiedzieli z d e c y d o w a n ą p o s ta wa.. Potężne oburzenie i goto wość do w alk i zm usiły dyrekcję do odroczenia redukcji 1000 ro
botników . R o b o tn ic y m u s z ą w i e dzieć. że d y r e k c ja fa b ry k i Gie
szego odroczyła r e d u k c ję j e d y nie ze względu na b o jo w ą p o s ł a - j wę ro b o tn ik ó w . Robotnicy m u
szą być przygotow ani dę odpar
cia now ych ataków .
Stonce związkowe na Górnym Śląsku paktują...
W zw ią zk u z u k ład am i p o m ię dzy p rz e m y sło w c a m i a p r z y w ó d c am i só cjalfa s zy sto w s k ich zw iązków z a w o d o w y c h w spra- wie now ej u m o w y górniczej,
; k o p aln ie g ó rn o ślą sk ie za m ie rza -
| ją p rz e p ro w a d z ić od now ego r o ku „pew ne" redukcje załogi r o botniczej. Akcja r o b o tn ik ó w YYidziewskiej M a n u f a k tu ry , któ- : r/.y sw oją b o jo w ą p o s ta w ą od
parli a ta k i k a p italistów , pow in na być p r z y k ła d e m dla górni ków
Zwycięski strajk robotników kamieniołomów
U nas ,v Pińskiem, w miejscowo śrt K lesów 500 r o b o tn ik ó w k a m ie n io ło m ó w przystąpiło -lo strajku z żądaniem zaległości zarobkowych od 4-ch miesięcy.
Bebesowska kanalja - sekretarz miejscowego związku zawodowego zgodnie z interesami kapitalistów, zaleca) robotnikom nji zebraniu za
cisnąć mocniej pasu, zrzec się walki 0 wypłacenie zarobków. \Y odpo
wiedzi na to robotnicy wygwizdali 1 przepędzili z z e b r a n i sprzedaw
czyka i agenta fabry kanci'iego.
Kamieniarze 7 dni uporczywie i solidarnie wytrwali w strajku, któ
ry dzięki temu zakończy! sic c a łk o wite m z w y c ię stw e m .
Na tartaku w D ąbrow cti 100 ro
b o tn ik ó w ogłosił ) strajk, żądając wypłaceniu zaległości zarobkowych.
Strajk trwał 5 dni i został złamany przez łamistrajków, rekrutujących się z pośród ż y d o w sk ic h fa s z y stó w lak zw. .ch;>tę,ów“.
Afaki na robotników w monopolach państw.
O d p o w ie d zią ro b o tn ik ó w — strajki w W arszawie i Radom iu
D yre kcja M onopoli P a ń s t w o w ych niechce w yp łac ić w ty m ro k u 13 pensji, w y p ła c a n e j od kilku lat r o b o tn ik o m fa b ry k m o n o p o lo w y ch .
W y w o ła ło to w śród r o b o t n i ków f a b r y k w a rs z a w s k ic h o b u rzenie i kilkugodzinną d em on
stracje.
Na zn a k p ro te stu prz eciw k o decyzji D y re k cji zastrajkow ali r o b o tn ic y z a tr u d n ie n i w m ono- : polu s p i r y t u s o w y m w W arsza
wie.
Donoszą nam , że strajk w y
buchł rów nież w m o n o p o lo w y c h fa b r y k a c h w yro b ó w tyt linio
wych W a rsz a w a -M ia sto ul.
Dzielna o ra z W a rs z a w a -O c h o la ul. Kąliska.
P rz y c z y n ą s t r a j k u jest o d m o wa M iniste rstw a S k a rb u w y p ła cenia r o b o tn i k o m 10-dniówki d o d a tk o w e j rok rocznie wypła ca n ej ro b o tn i k o m ty to n io w y m przed B ożem N aro d zen ie m .
S tr e j k u ją wszyscy ro b o tn icy m o n o p o lu tyto n io w eg o i s p i r y
tusowego. S tra jk jest o d p o w ie dzi:} na p ró b ę d y re k c ji zniżenia o p ołow ę n ależ n ej ro b o t n i k o m 13-tej pensji. R obotnicy w alczą o w y p łac en ie im „ trz y n a s tk i"
w d otych czasow ej w ysok ości.
Monopol ty to n io w y i s p i r y t u sowy, są p rz ed sięb ib rs tw am i, k tó re p rz y n o sz ą w ielom iljonow e dochody.
Atak d y re k c ji w yw ołał w iel
kie o b u rz e n ie w śró d ro b o tn ik ó w m o n o p o lu , k tó rz y zde cydow a ni są a t a k ten odeprzeć.
zgi wznosili spodleli b o h a t e r o wie ce n tro le w u p ozostał na ich w a rg a c h i o Brześciu w z m ie n io nej postaci silniejszego niż do- lychczas płaszczenia się przed s a n a c y jn y m i „zw ycięzcam i", d a w anie im na k aż d y m k ro k u d o w odów sw ej p a ń s tw o w e j lo jal
ności o ra z w p ra s z a n ia się do ezynniejszego w sp ó łu d z ia łu w p r z y g o to w a n ia c h do n a p r a w y
błędów z 1920 ro k u " .
T oteż m a s y p ra c u ją c e nie d a dzą się uwieść rzeczonej przez soc.jalfaszystów brz eskiej legen
dzie „ m ęc zeń stw a ". S p r o w a d z a j ą ' o n e „B rześć" do w łaściw ych dlań ro z m ia ró w kłótni i s p o ró w wewnątrz obozu fa s z y s to w s k ie go, k tó re na g ru n c ie z a o s tr z a j ą cego się kry z y su i ro sn ą cej g ro ź by dla fa szy zm u ra d y k a liz a c ji m as przyjęły brz eskie fo rm y ' tyle. Oszuści socjalfaszystow -
scy c h c ą tw o rz o n ą przez siebie
„legendą b rz e s k ą " p rz y sła n ia ć wszystkie o d sad y i sza lb ie rstw a d o k o n y w a n e codz ie n n ie wobec p r z e c iw s ta w ia ją c y c h się faszyz
mowi r o b o tn ik o m i chłopom . Rozbijem y tę nędzną legendę, ab y m asy p r a c u ją c e w yra źniej m ogły d o jrze ć ło tro w s k ie w ysłu
giw anie się socjal i ludow o fa
szystów s a n a c y jn e m u s y s te mowi.
246.591!
Znowu o 12.258 więcej bezrobotnych
3.000 ROBOTNIKÓW DZIEN
N IE — NA RRl K.
W e d łu g d a n y c h P U P P -a , licz
ba b e z ro b o tn y c h wzrosła w c ią gli ostatn ieg o o k re su s p r a w o zdaw czego o 17.258 osób Ogól
na liczba „ o f ic ja ln y c h " b ez ro b o tn y c h wynosiła już 13 grudnia
246.591.
C odziennie średnio 3000 no w y c h ro b o tn ik ó w zo staje w y rz u c o nych z p racy, co ra zem / ro d z i
nam i d aje dziennie 12.000-—15.000
osób p o z b a w io n y c h wszelkiego z a robku.
Mówi o tem sam a sanacyjna staty sty k a.
W rzeczywistości j e d n a k w z io st b ez ro b o cia jest jeszcze silniejszy, a c y fra b ez ro b o tn y c h o wiele w iększa od o fic ja ln y c h d a n y c h P U P P -a.
Sąd okrę gow y W ydzia ł IV ka rn y na posiedzeniu nie ja w n e m w dniu 16-go g ru d n i a 1930 r. po w ysłu chaniu zd a n ia P r o k u r a t o r a Sądu Okręgowego, wydał n a stę p u ją c e p o s ł a ń o w i e- ri i e: Zatw ierdza się po myśli § 489 austr. pr. k. z a rząd zo n ą przez P r o k u ra t o r a Sądu okrę gow ego w K ra kowie dnia 12. XII. 1930 r a w y k o n a n ą przez Sta rostw o Grodzkie w K ra kow ie w dn iu 12. XII. 1930 r. konfisk ato cza
sopism a ..Przegląd Społeczny" Nr. 17 z daty 12. XII. 1930 r. z pow odu treści a rty k u łu , zamieszczonego na stro nie 4-ej pod n apis em „Zamknięcie Związ
ku zaw odowego ro botników d rz e w nych w W ars zaw ie" a to od słów „ w a l
czy z" do słów „robotnic zo-chło psk i", alb ow ie m treść, tego art y k u łu zaw ie r a z n a m io n a w ystę pku z g 205 u. k Z akazuje się dalszego rozszerz ania s k o n f isk o w a n e j treści powyższego a r tykułu. Zakaz ten ma być ogłoszony w Dzienniku urz ędow ym , ora z w p rz e pisanej form ie w najb liż szym n u m e rze czasopism a Prz egląd Społeczny".
Cały n a k ła d sk o n fisk o w an eg o uisma ma być zniszczony Natom iast uchyla się k o n fisk atę rzeczonego czasopism a / powodu treści a r t y k u łu zam ieszczo
nego na stro nie I -ej p. t. „O tw arc ie usanow ąnego s e jm u " od słów „Precz
rząd em " do słów „i w ojn y", od stów . Niech żyje" do stów „ p ro l e ta r ja tu " , od słów „n a cześć1 do słów „robotni ezo-chłopskiego" , albow ie m treść po
wyższego a rty k u łu , jest opisem zajść podczas o tw arcia sejmu, nie podlega konfiskacie. Prz ew odnic zący: S. O. M Pilarski. P ro t o k o la n t : S. Strawińsk i
Sąd okręgow y W y d zia ł I V k a rn y n a posiedzeniu niejaw ne m w dniu 17 g ru d n i a 1930 r, po w ysłu chaniu z d a nia P r o k u r a t o r a Sądu O kręgowego wydal n a stę p u ją c e p o s t a n o w i e- ni e : Z atw ierdza się po myśli g 489 austr. pr. k. z a rząd zo n ą przez P r o k u r a t o r a Sądu O kręgowego w Kra kowie dnia 12. XII 1930 r. a w y k o n a n ą przez Starostw o G rodzkie w K ra kow ie w dn iu 13. XII. 1930 r. ko n fisk atę cza
sopism a „Przegląd Społeczny Nr. 18 z daty 13. XII. 1930 r. z pow odu treści a rty k u łu , zamieszczonego na stro m e 2-ej pod napis em ..Cuda w yborc ze" od słowa „d o tąd " do stów .do Koinisa- r j a t u P. P .“ ..." od słów ,,z pom iędzy"
do siAw K om is arjacie P. P." i od słów
„prz yczem sied em n asto letn i" do słowa
„przytom ności", albow ie m treść tegoż a rt y k u łu zaw iera zn am io n a w,-stępku z gg 488, 493. u k. i art. V ustawy z 17 XII. 1862. Nr. 8. Dzup. Z a k a z u je się dalszego ro zszerzania sk o n f isk o w a n e j treści powyższego a rty k u łu . Zakaz ten m a być ogłoszony w Dzienniku u r z ę dowym. ora z w prz episanej to rm ie w najb liż szym n um erze czasopism a
„Przegląd Społeczny". Cały nakład skonfisk o w an eg o pisma ma bvć z n i
szczony. Prz ew odnic zący: S. O M. P i
larsk i . P ro t o k o la n t : S. Strawiński.
ROBOTNICY I CHŁOPI popierajcie swój organ!
0 wyjście z Kryzysu
Kryzys g ospodarczy p rz y b ie ra na sile z dnia na dzień. P o tę g u je się on w skali m ię d z y n a ro d o wej, o b e jm u ją c dziś już cały świat k ap ita listy c z n y w raz z du- szącemi się / n a d m ia r u złota Stanam i Z jednoczonem u Ale najsilniejszy i to s tw ierd z ają naw el przedstaw iciele „Lewja- ta n a " jest on u nas, w Polsce, która będąc na jsła b sz e m o- gniw em k ap ita liz m u — n a jg łę biej objęt i została przez potężne w strząsy kryzysu g o sp o d a rc z e go.
Kyrzys obecny jest o wiele silniejszy, niż kryzys w 1925/6 roku. O g a rn ął on teraz nietylko p rz em y sł lekki, lecz również ciężki, 'k t ó r y n ajdłużej o pierał się kryzysowi. Jesień okre s sezonu dla szeregu gałęzi p rz e m ysłu przyniosła tylko słabą i k ró tk o trw a łą p o p ra w ę w p rz e m yśle węglow ym i w łó k ie n n i
czym. Dziś cały przem ysł w łó
kienniczy żyje pod z n a k ie m p o tężnych re d u k c y j; położenie j e go jesl k a tastro faln e. Węgiel jest w y p ie ra n y m im o swej d u m p in g o w e j ceny przez k o n k u re n c ję zagraniczną z r y n ków św iatow ych.
H utnictw o żelazne, w znacz
nym stopniu dzięki za m ó w ie niom sowieckim , ucierpiało m n iej od kryzysu, niż inne g a łęzie przem ysłu, ale m im o to sp ad e k p ro d u k c ji już jesl wiel
ki:
1 półrocze 1929 r.
s u ró w k a żel. stal zlewna 418 tys. ton 862 tys. ton
I półrocze 1930 r.
s urów ka żel stal zlewna 290 tys. ton 722 lys. ton
W d ru g im półroczu w skaźnik p ro d u k c ji dalej spada. Nawel R ządow y Inst. Konj. p rz ew id u je znaczne pogorszenie stanu h u t nictwa w najbliższych m ie sią cach Z apo w ie d zian e redukcje, o których pisaliśm y w naszem piśmie, są w idocznym tego z n a kiem. P rze m y sł budow lany i szklany, z n a jd u ją się w c a łk o w i
ty m zastoju Szczególnie ostre fo rm y p rz y b ra ł kryzys w rol
nictw ie.
Rządowe ,zapom ogi" i ulgi dla prz em y słu p o lity k a dun- pingowa nie są w stanie u trz y m ać pozycyj przem ysłu p o lsk ie go na ry n k a c h zagranicznych.
W szelkie o c h ro n n e h a r je ry cel
ne. podw yższane tak chętnie przez rząd. w yw ołują wzrost drożyzny, ale nie m o g ą z a b ezp ie
czyć ..rodzim ego " przem ysłu p rzed k o n k u re n c ją zagranicy.
O bniżka płac roboczych, wzrost bezrobocia, o lbrzym ie podatki p r o w a d z ą do dalszego zwężenia pojem ności ry n k u w e w n ę trz n e go. K reugerow ska pożyczka za
g ra n ic zn a to fylko d ro b n e
w s to su n k u do ro z m ia ru potrzeb zastrzyki
W y m o w ę tej straszliw ej s y t u acji ro z u m ie n a tu ra ln ie cały o- bóz faszystowski. I rządząca s a n ac ja zdaje sobie spraw ę, że z k ry z y se m to nie idzie ta k ła
two, j a k z w y b o ra m i: tu żadne
„c u d e ń k a ' nie pom ogą. Dbale na ró w ni z s a n a c ją o los p a ń stw a dzisiejszego p a r tj e „ o p o z y cji" n a w o łu ją rząd do wzięcia się do energicznego zw alczania kryzysu. Sypią się g ro m y na rząd ze stro n y p. p R y b a rs k ic h i Grossów, rów nie dbały ch o to, aby w zbu rzo n e m a s y nie p r z e r wały tem y i lojalnie „ r ad zą ce"
rządowi, ja k u c hronić pań stw o przed tem.
W szystkie te p ro p o n o w a n e
„w yjścia" p ro w a d z ą do ulżenia b u rż u a z ji w dobie kryzysu przez p rz erz u cen ie ciężaru jego na m asy p ra cu jące . To b u rż u a z ja robi ale kryzys rośnie nadal.
N aw et wśród b u rż u azy jn y eli p o lityków ro s n ą n a s tro je b e z n a dziejności, n a w e t w śród nich słychać głosy, że z kryzysu dzi
siejszego niem asz wyjścia. A w m a s a c h rośnie wola do w y j
ścia z kryzysu, roz le gają się po- lężne głosy: dość kryzysu! S k o ń czyć z nim.
.1. Las.
Zewsząd o wszystkiem
Kapitalistyczne zabezpieczenie: 8 za
bitych, 17 rannych.
Tuluza, 18. XII. (PAT). W okolicach miasta, w jednej z fa bryk prz etworów chem icznych, nastąpił wybuch, s k u t
kiem którego 7 robotników zostało z a bitych, a 10-ciu odniosło rany.
Ryga, 17. XII. (PAT). W k a m i e n io ło m ach pod Rygą w ydarz ył się w dniu dzisiejszym nieszczęśliwy wypadek.
Podczas z ak ła d an ia n a b o ju przez r o botn ików nastąpił niespodziew an ie w y
buch, przyczem jeden ro b o tn ik został zabiły. 7-miu zaś ciężl>o rannych.
Policja Mac Donalda morduje m a
sow o robotników hinduskich. W Pa- tu a (lndje) policja, r o z p r a sz a ją c de m on s tran tó w , data salwę. Są zabici i ranni.
Odprawa dla spekulantów na zniż
kę czcrwońca. Wła dze sowieckie zam knęły oddział władywostockiegó b a n k u kore ańskie go oraz nałożyły nań grzyw nę w wysokości .2.600.000 rubli za nielegalne tr unzakcjc walutowe.
Itanki bankrutują. Nowy Jork Trzy mniejsze banki w środkowo-zacliod- niej części k raju zamknęły swe kasy.
\V je dnym z nich mianowicie w Rai
ku Stan ow ym w Elroy w stanie Wis consin złożone były depozyty na s u mę 450.000 doi.
N owy York, 17. XII. (PAT). Z a m knięto dziś 17 b a nków lo kalnych. 10 z nic h z n a jd u j e się w stanie A rk a n sas.
N owy York, 18. XII. (PAT). W dniu w czorajszym zam knięto ogółem 20 b a nków regjonainych .
Za pieniądze dla bezrobotnych i in walidów dodatki, żakiety i fraki dla urzędników m inisterjainych. W p a r l a mencie węgierskim w czasie dyskusji nad zużytk ow aniem funduszu bezro
bocia i funduszów zapom ogowych, w y
szło na jaw. że z funduszu zapom ogo
wego zginęło 80.000 pengó, a z f u n dusz u dla inw alidów 70.00 pengó, k tó re nie zostały użyte dla inwalidów, lecz kieru jący urzędnicy ministerstwa dostali p o tajem n ie dodatki. Z pienię
dzy, przeznaczonych na bezrobotnych, brak 80.000 pengó. Za pieniądze te zo
stały kupio ne żakiety i cy lindry dla urzędników ministerstwa
Masowe aresztowania kom unistów.
Durb an (PAT). W związku z wczoraj- szemi rozrucham i, areszto w ano tu 20-u k o m 11 r i i s I ó w krajowców.
Bezrobocie rośnie lak lawina
W w alce o pracę, chleb i dach nad głow ą dla bezrobotnych za
interesow ani są zarówno sami bezrobotni, jak i ci robotnicy, którzy pracują.
Muszą w szędzie pow staw ać i centralizow ać się kom itety bez
robotnych.
Musi istnieć i w zm acniać się jednolity front walki bezrobot
nych i pracujących.
Naczelne hasła tej w alki — to;
Zapom ogi dla w szystkich bez
robotnych przez cały czas bezro
bocia w w ysokości utraconego zarobku. Podniesienie o 100 /0 o- beenyeh zapom óg. Opał bez
płatny na zimę. Jednorazow a za
pom oga zim ow a w w ys. 100 zł.
7-godzinny dzień pracy (6 go
dzin dla m łodzieży i tam, gdzie praca jest w yjątkow o ciężka
i niezdrow a) — jak w ZSRR — dla zw iększenia liczby pracują
cych. W alka z redukcjam i i ra
cjonalizacją kapitalistyczną. — Zwyżka płac
Przedew szystkicm jednak ro
botnicy pam iętać winni o jed- nern: bezrobocie będzie istniało dopóty, dopóki będzie istniał kapitalizm .
; t
Drożyzna szaleje...
Chcą narzucić p o d wyżką gazu
W obe c o g rom nego w z b u rz e nia m a s p o dw yż ka t r a m w a jó w została narazić o droczona, w o
bec czego E n d e c k o -sa n a c y jno- BB-sowa spółka rządzą ca w m a gistracie w a rszaw s k im , usiłuje na rz u c ić p o dw yż kę za gaz. i o- płaty za w y n a je m gazom ierzy, i Cena gazu m a być podw yższona z 27 gr. na 32 gr. t. zn. o 2O°/0, a w y n a je m g azom ierzy o 75° / o >
to znaczy
z 1 zł. na 1,75 m iesięcznie.
W dobie tak olbrzym iego bez
robocia i straszliwej nędzy m as p ra c u ją c y c h , ro b o tn ik z jego
n ęd z n y ch za ro b k ó w lub zasił
ków. m a co m iesiąc dopłacać jeszcze k ilka złotych. W ten sp o sób E n d ecko-sanacyjno-B B sow - ska spółka, rządząca w m agi
strac ie w a rszaw skim , usiłuje jeszcze bardziej prz y d u sić m asy robotnicze i w a rstw y d r o b n o m ieszczaństw a w W a rsz a w ie — i zam iast 2 mil. ściągnąć 8 m iljo
nów.
Jednocześnie dla oszu k a n ia p ra sa endecka, s a n a c y jn a i BB- sow ska podnosi h ałas niby „ p r o tes tu jąc" przeciw tej podwyżce.
I zapałki podrożeją
P rze w id zian a w nowej u m o wie zapałczanej podw yżka cen
zapałek w krótc e wejdzie w życie.
U m ow a ta z n a jd u je się już w sejm ie i nie ulega n a jm niejszej wątpliwości, że zostanie przez s a n a c y jn y sejm uchw alona. Ce
na za pałek zostanie więc w k r ó t
ce p odw yż sz ona o 25°/0.
P u d e łk o zapałek będzie kosz
tow ać
10 i 13 groszy.
Szerokie w a rstw y m as p r a c u jących będą p o d w y ż s z o n ą . ceną na zapałki opłacać zw iększone zyski rządu i k apitału. P o d w y ż ka cen na zapałki ma bow iem zw iększyć zvsk za p ałczany o 18,217.000 zł., z czego 13.300 tys.
o trz y m a rząd a 4917 tys. ka- n itał szwedzki.
Brześć i Jego bohaterowie
Z w ielkiej burzy — mały deszcz
O Brześciu dużo wrzawy.
I w p ra sie so cjalfaszystow skiej i na z g rom a dzenia ch. Czego tyl
ko nie zap o w iad ali oszuści c e n trolew u w zw ią zku z „ B rz e ściem"! A ty m c z a se m z, w ielkiej burzy — m ały deszcz. E ndecy i ce ntrolew w noszą w nioski n a głe w Sejmie. S an ac ja je utrąca.
W y s tę p u je socjalfaszysta Cza
piński i s k arży się, że s a n a lo iz y un iem ożliw iając m u w yc ią gnię
cie b rz esk ich faktów . W y s t ę p u je p. N iedziałkow ski i prosi, aby m im o wszystko dopuszczono j e d n a k do dyskusji. A gdy te m in o ro w e pro śb y nie s k u tk u ją
— o g ra n ic z a ją się do złożenia interpelacji. N aw et nie s p ró b o wali pisnąć głośniej przeciw ko sanacji. Bo g ru n t, pan ie dzięju:
p ra w o rz ą d n o ść P rzyjem ność wynoszenia przez straż p o z o s ta w iam y posłom k o m u n is ty c z nym. My w g ra n ic a c h przewo- rządności interpelujem y.
Co mówi interpelacja o p. Libermanie Po spisie w szystkich więź
niów brzeskich z wyliczeniem ich ty tułów oraz s kargi na „bez
prawność" p o s tę p o w a n ia władz po daje in terpe la cja n a s t ę p u jące szczegóły o brzeskich prze j
ściach p. L ib erm a n a j a k go ty tu łu je interpelacja, b. posła na sejm, o brońc ę legionistów w Marmarosz-Szigel, p r o k u r a tora sejm u w sp ra w ie C zecho
wicza
„A resztowanego Dr. H. L ib erm ana w drodze poza Siedlcami asystu ją ce władze policyjne i ż a n d a r m e r j a zbiły do nie przytom ności. W pew nym m o mencie esk o rtu jąc y kom isarz P. P. z a trzy m ał auto, na k a z a ł Dr. Liberm uno- wi wysiąść z niego. Dr. L ib erm an zo
stał zagnany kolb am i ż a n d a rm ó w do lasu. Gdy stan ął w lesie przed k o m i
sarzem I*. P. ten ze słowami: „dlacze
go, drabie, nie idziesz gdzie cię w o
ła m " uderzył go dw a razy w kark.
Dr. L ib erm an padł na ziemię, a w ów czas w ła snym jego płaszczem obw in ię to mu głowę, zdarto z niego ubra nie i w śród wyzwisk i krzyków „ty śmiesz o skarżać Czechowicza, ty śmiesz p od
nosić glos przeciwko P a n u M arszałko
wi", zbito go do nieprzytomności, z a ; d a ją c mu dwadzieścia przeszło k r w a wych ran."
„Bójcie sie Boga” ..
O p o d o b n y ch p rz ygodach cn- pero w ca Popiela cz yta m y w in terpelacji. co n astęp u je :
„Gdy p. Popiel, na rozkaz kapitana, wszedł na próg ciemnego pokoju, por
wan y został przez kilka rąk. Rzucono go n a stołek. Na krz yże n arzu co n o mu m o k r ą płachtę, a gdy k rz y k n ą ł: „bój
cie się Boga", — otr zym ał pierwsze u- derzenie ja kiem ś Żelaznem n a rz ę dziem. p raw dopodobnie stemplem od k a ra b i n a i słyszał głos: „to za Sik or
skiego, to za Żymirskiego". Uderzeń takich otr zym ał p. Popiel conajm nie j trzydzieści. W tr akcie bicia bowiem zemdlał. Towarzysz ący tej egzekucji kapit an odezw ał się do skatowanego:
„cieszyć się, że tak mało, następnym razem Marszałek Piłsudski każe kuię w łeb".
W podobny sposób pobici zostali pp.
Bagiński i Korfanty, posztu rch an y po
nadto przez ż a n d a rm a został Dr. P a tek i Barlicki.
Wspólne przejście Liber, mana i Popiela W d alszym ciągu czytam y vv interpelacji:
W pierwszych dniach październ i
ka 1930 r. Dr. L ib erm an i p. Popiel przeprow adzeni zostali do celi na d o le. w k tó rej odbyw ały się n o rm a ln e rewizje W p ro w ad zen i tam Dr. Lib er
m an i p. Popiel prz ekonani byli, ze czekają na w y konanie na nic h egze
kucji Po chwili usłyszeli dono śn y glos: „odw ró cić się do ściany" i d w u krotny suchy trzask, ja k b y dw a wy
strzały. W na jw yższem przedśmiert- nem zdenerw ow aniu czekali teraz na swą kolej. Znowu zabrzm iał głos:
i „odwrócić się do ściany", byli przeko- i nani, że n a stą p ią strzały. Skończyło : się tylko n a rewizji."
! Per „ty” do b. dygnitarzy
! Na m etody, stosow ane wobec wszystkich więźniów brzeskich
| żali się interp e la cja w sposób I następ u ją cy :
Do ludzi, zajm ujących w ysokie sta
nowiska w społeczeństw ie polskictn,
i zaró w no żandarm i, jak i oficerowie
! odzywali się z reguły przez „ty", ob- i rzucali ich najordynarniejszem i w y zwiskam i i używali do n ajb ardzie j i ciężkich i o r d y n a r n y c h robót. Witos,
; p o d pułkow nik W. P. w rezerwie Dr.
II. Lib erm an, Dr. Pragier i inni uży wani byli do czyszczenia szm atą lub
; k ró tk ą miotełką, a więc praw ie goicmi lękam i, ustępów, do mycia poriióg i k u ry t a rz y pod nadzorem żołnierzy.
; ź a la da przestępstwo regulam inu «ię -
! ziennego stosowane byty nieludzkie
i kary dyscyplinarne.
Ciemnica, do której wrzucano po
szczególnych are szto w anych w odo-
! Siobnieniu. nic d ają c im nawet kuliła
i dla spełnia nia n a tu r a ln y c h potrzeb — j tw a rd e toże, wreszcie post, w czasie i którego p odaw ano jedynie trochę
chleba i cieptą osoloną wodę.
Gdzie wróg?
P rzytoczyliśm y w szystkie n a j ważniejsze fa k ty brzeskie, tak, ja k je podała żaiąca się na „ b e z p ra w ie " in terp e la cja socpalfa- szystow ska. W a ru n k i, w ja k ic h sa n a c ja „leczyła" niesfo rn y ch wodzów C entrolew u z „aberacji m y ś lo w e j" — były tw a r d e - to fakt. Lecz czy o p o d o b n y ch i j e szcze o k ro p n ie js z y c h fa k ta c h nie słyszą robotnicy i chłopi od lat? P r a w d a : Metody te m iały m iejsce nie wobec byłych p re z e sów m in istró w , nie wobec n a j gorliwszych ob ro ń c ó w k a p i t a lizmu, lecz wobec robotników i chłopów , wobec lew icow ych działaczy,
Je d n a k o tych w szystkich m e todach, k tó re m iały i m a ją m i e j sce od sam ego początku — g łu cho i cicho w p ra sie so cjalfa szy stowskiej. Dlaczego? Dlatego, że o d b y w a ły się one i n a d a l o d b y wają za zgodą i wiedzą tych b y łych m in is tró w i dzisiejszych więźniów brzeskich, dlatego, że stosow ane są wobec wspólnych sanacji i centrolew u wrogów klasow ych.
A w s to su n k u do nich wszelkie I „ b e z p ra w ia " są prawem.
„Niech żyje...”
Są je d n a k fa k ty z pobytu brzeskiego, o k tó ry c h in te rp o la cja w stydliw ie milczy. Są to z n a ne o k rz y k i „Niech żyje...", w n o szone podczas „brzeskiego le
czenia" przez socjal i ludowo- faszystow skich bohateró w . W ie dzą oszuści — dlaczego o leni w stydzą się pisać. T ak nisko b o wiem ja k ich b o h aterzy brzescy, nie u p a d ł żaden ro b o tn ik i chłop n aw et w obliczu sroższych...
łak tó w . Z a c h o w an ie się W it o sów i Barlickich, Popielów i Li- łierm anów odzw ierciadla zgn i
liznę klasy, do której należą.
„Brześć to nie b o h a te r stwo.
„Brześć" — to zgnilizna w s z y s t k i c h c z ę ś c i r o z k ł a d a j ą c e g o s i ę o b o z u b u r ż u a z y j n e g o .
Sanacyjny budżet
w oświetleniu min. Matuszewskiego.
„ K ry zy s n ie jest p r z e jśc io w y m . N o w e o d k r y c ie : „G orączka s p o ży cia " — p r z y c z y n ą k r y z y su .
R o zw ija ć k a p ita listy c z n ą r a c jo n a liz a c ję . B u d żet jest n ie r e a ln y i b u d żetu w o jsk a z m n ie jsz a ć n ie m o żn a . „ P o m o c d la ro ln ictw a " — p o d w y żk ą cen zb oża. „Z d row y ro zsą d ek " — ja k o w y jśc ie z k r y zysu . . .
P. Min. S k a r b u p u łk . M a t u s z e w s k i w y g ło sił w s e j m i e e k s p o s e b u d ż e to w e . P r z e m ó w i e n i e w częśc i w s t ę p n e j s t w i e r d z a , że b u d ż e t m u siał być n ie c o z m n i e j s z o n y , w s k u tek k r y z y s u
W !'. ul), wydawać się mogło, iż go
spodarcze przesilenie światowo ma c h a ra k t e r raczej przejściowy. Dziś tru d n o było by stwierdzić, że g o s p o d a r
czy kryzys światowy jest wyw ołany li-tytko przez czynniki n a tu r y p rzej
ściowej. Sum ienna obserw acja skłania ra czej do wniosk ów przeciwnych
N a s t ę p n i e w b a r d z o s m ę t n y m t o nie p o t w i e r d z a p. m i n i s t e r , że s y t u a c j a g o s p o d a r c z a ś w i a t a je s t b.
c ię ż k a .
(i d z ie ż r ó d t o te g o k r y z y s u ? N a i w n o ść o d p o w i e d z i p u łk . M a t u s z e w s k i e g o h o r y z o n t „O azy", j a k i z o d p o w i e d z i tej p r z e b i j a , w id a ć z na s t ę p n e g o . o b j a ś n i e n i a " :
..Stara praw da mówi jedno: aby sic bogacić, aby się rozwijać, trzeba w y
twarzać więcej, niż się spożyw a. Z asa
da ta obow ią zuje je d n a k o warsztat, naród. ludzkość Otóż jest faktem n ie wątpliwym , iż w ciągu szeregu lal ludzkość wzięta jako całość spożywała więcej. 11 i źli wytw arzała. Lata nędzy ludów E u ropy 1914— 1918 byty z a r a zem ok resem .notwornej, niebywałej konsum c ji.'
Oto jest zdan ie m mojeni, istotna przyczyna dzisiejszego kryzysu. Ten, kto k o n s u m u je przez pewien okres czasu więcej, niźli w y tw arza ten musi później zniżyć sw oją konsumuję, odpościć dni m a r n o tra w n e ."
Ożyli dziś t r z e b a m n i e j k o n s u m o wać. bo się w la t a c h w o j n y j a d ł o za d u ż o Kto m a m n i e j k o n s u m o w a ć — w ia d o m o .
M ó w ią c o p o ł o ż e n i u g ó s p o d a r c z e m P o ls k i, s t w i e r d z a p. m in ., że
..opłata to w aró w sp row adzanych z poza gra nic i spłata długów obcvm wymaga wciąż leszcze więcej pienię
dzy. niż otr z y m u je m y od obcych za nasze tow ary i usługi.
O j a k i c h to u s ł u g a c h m o w a — p p u ł k o w n i k u ?
N a s t ę p n i e k o n s t a t u j e on. że b u d żet — o k t ó r e g o w y s o k o ś c i p i s a l i ś m y j u ż — jest za w y so k i i b ę d z ie z a d a n i e m w s p ó l n i e r z ą d u i iz b y ii- r e a ln ić go.
C z y im k o s z t e m ? W ż a d n y m w y p a d k u nie — w o j s k a :
,,Są nie w iątptiwie tacy. któ rzy o d powiedzą bez w a h a n ia — na wojsku.
Są to ci. któ rych g orzka n a u k a histo- rji niczego nie nauczyła. Nie n a wie
cach bowiem i w rezolucjach, u c h w a la nych po kongres ach, nie w p o c h o dach ulicznych, ani tłuczeniu szyb — ale tu właśnie w budżecie wojskow ym , wyraża się realnie w ysiłek państwa ku zapewnieniu sobie bezpieczeństwa 1 pokoju."
P ok oju p a n i e p u ł k o w n i k u ? ! C z y ż b y ?
Z p o ł o ż e n i a P o ls k i w y c i ą g a on 2 w n io s k i :
Musi być przez wszystkich uczynio ny m a k s y m a ln y wysiłek, aby koszta
wytwórczości nie zwyżkowały. Co
więcej — stopniowe i ro z u m n e ogra
niczanie kosztów produkeji jest n a j
bardziej pożądanym postępem."
! \
O g r a n i c z a n i e k o s z t ó w p r o d u k c j i , j z n a c z y : z m n ie jsz e n ie p ła c, r a c jo n a
liza cję p rod u k cji
D ru g i w n i o s e k : . . k o n i e c z n a j e s t p o m o c r o l n i c t w a " 1. j. p o m o c o b s z a r n i k o m i b o g a t y m c h ł o p o m .
Zwrot cet przy wywozie pro d u k tó w rolnych t. zw. popularnie prem je w y niosły w ciągu r o k u 38,5 milj. zt. Ulgi podatk ow e dla rolnik ów — zm n ie j
szyły wpływ do S karbu Państw a, sk ro m n ie licząc o 47 milj zl. Razem świadczenia Skarbu na rzecz rolnic
twa w yniosły w ciągu m inionego roku gospodarczego 85,8 milj. zł.
Stwierdzić tu wypada, iż wysiłek u- czyniony w k ie r u n k u utrzym ania cen zboża na poziom ic powyżej ceny ryn
ku św iatowego uw ieńczony został w j jesieni r. b. pełnym powodzeniem . Ce- : na w ew n ę trz n a zbóż w Polsce jesl o i całkowitą praw ie wysokość prem ji j wyższa od cen ry nku m i ę d z y n a ro d o wego. P ie niądze wydane na ten cel nie zostały zm arnow ane.
I
M as y r o b o t n i c z e p ł a c i ł y za c h l e b d r o ż e j , niż z a g r a n i c ą — p i e n i ą d z e ..nie zo s t a ły w ie c z m a r n o w a n e "
Bezrobotni walczę.
Demonstracje w Sosnowcu.
W zw iązku z sza lonym w z ro stem bezrobocia w całym k ra ju
- wzmaga się walka bezrobot
nych.
17-go li ni. odbyła się d e m o n stracja bez ro b o tn y ch przed m a g is tratem w Sosnow cu. Bezro
botni dom agali się wypłaty za
siłków . Rozpędzeni przez silne oddziały policyjne zebrali się ponow nie b ezrobotni przed b i u rem P U P P -u . Również i tutaj policja roz prasza ła b e z ro b o t
nych, którzy — j a k podaje ..IKG." „usiłow ali staw ić opór".
Poseł kom. Kunkel aresztowany w Król. Hucie.
Robotnicy chcieli go odbić.
D o n o s z ą , że 16-go g r u d n i a z o s t a ł p r z e z p o li c ję p o l s k ą a r e s z t o w a n y p o seł k o m u n i s t y c z n y do n i e m i e c k i e gr l a n d t a g u R u d o l f K u n k el. k t ó r y
w y s t ę p o w a ł na m a s ó w c e r o b o t n i ków K ró lew sk iej H uty. M im o w y
l e g i t y m o w a n i a się l e g i t y m a c j ą p o s e l s k ą p o s e ł K u n k i e l z o s t a ł o d sta w io n y d o w ię z ie n ia . W c h w ili a r e s z t o w a n i a — j a k p o d a j e ,.I. K. C.“ — r o b o tn icy k o m u n iśc i c h c ie li go o d bić lecz zo sta li ro zp ęd zen i" .
Ani grosza podatku rządom kapitału.
POD TEM HASŁEM DEMON STRUJĄ MASY UCISKANE.
\Y porcie D urban, w połud- I gielskim. N astępnie w liczbie ni.>w ej Afryce, tłu m k afró w -m u - ! wielu tysięcy urządzili pochód rzynów d e m o n s tra c y jn ie spalił z czerw onym sztandarem . Poli- tysiące podatkowych nakazów I cja szarżow ała. Na placu wałki płatniczych. W ten sposób maso- pozostał jeden zabity i 15 ran- wo odmawiaj;! płacenia h aracz u nych.
im p e ria listy c z n y m rządom uh-
U n s z lic h t
daw ny w ó d z SDKP. i L. - Gosolanu
wiceprezesem
Wrzenie rewolucyjne zalewa Hiszpanie
Pod obuchem strajków i zbrojnych wystąpień robotników i chłopów
d riy w posadach dyktatura
M as y p r a c u j ą c e H i s z p a n j i do ść już m a j ą k r y z y s u , b o z r o b o c i a i n ę dzy. D o ść już m a j ą d y k t a t u r y fe- o d a ł ó w i k a p i t a ł u . S trajk i p o w sz e c h n e w y b u c h ł y w B a r c e l o n i e , W a l e n c j i , Sevilli, S a r a g o s s i e i w d z i e s i ą t k a c h i n n y c h m i a s t , g łó w n ie p r z e m y s ło w y c h . W B il b a o z o s t a ły p i e k a r n i e u r u c h o m io n e p rzez w o j
sk o , bo r o b o t n i c y p o m i m o t e r o r u , nie c h c ą s t a w a ć do p r a c y . W m i a - s l a c h E l d a . M o n e v e r , N e v e l d a i Ab- c a n t e s t r a j k u j ą c y p rzerw a li k o m u n ik a c ję k o l e j o w ą i t e l e g r a f i c z n ą . W W a l e n c j i s t r a j k u j ą c y r o b o t n i c y z a b ili 3 w y ż sz y c h o fic e r ó w . W S a r a gossie — 10 ż a n d a r m ó w . W San- S e b a s t i a n t r a m w a j o m t o w a r z y s z ą k o n w o j e p o l i c y j n e . L u d n o ś ć k ła d zie się w p o p rzek sz y n , b y r u c h z a t a m o w a ć . T r w a j ą ta i n w a lk i lu d u z p o li c ją i w o j s k i e m , p o d o b n i e jak w B il b a o i S a n t a n d e r z e .
RZĄD OG ŁOSIŁ ST A N O B L Ę Ż E NIA W CAŁYM KRAJU.
W te n s p o s ó b c h c e z d u s i ć w a lk i.
W o j s k o j e s t n i e p e w n e . W o j s k o się r o z k ł a d a . Ż o łn ierze b ra ta ją się z lu d e m r e w o lu c y jn y m . S p r o w a d z a n e s ą p o s i łk i z M a r o k a i L e g j a c u d z o z i e m s k a . T e f o r m a c j e n a j e m n e , w r a z z ż a n d a r m e r j ą i p o l i c j ą m o ż e le p i e j p o t r a f i ą d ł a w i ć w a l k ę w y z w o l e ń c z ą r o b o t n i k ó w i c h ł o p ó w .
PA R T JE SOCJAL - F A SZ Y ST O W SK IE W STRACH U P R Z E D R E W O LTĄ MAS, ZDR AD ZIECK O MA
N E W R U JĄ , BY JAKNA.ISZYBCIEJ STŁU M IĆ RUC H .
J u ż s t r a j k i n a tle e k o n o m i c z n y m , k t ó r e w y b u c h a ł y te g o l a t a i n a je sień n a b r a ł y o d r a z u , w e d ł u g sł ó w p o sła h i s z p a ń s k i e g o w W a r s z a w i e , c h a r a k t e r u p o l i t y c z n e g o i r e w o l u c y j n e g o i b y ł y k i e r o w a n e p r z e z k o m u n i s t ó w .
A p r z y w ó d c y s o c j a l f a s z y s t o w s c y ? O to j a k ich c h w a l i t e n ż e pose ł:
„Ponieważ w łonie mas robotniczych poza grupami koinunizującem i znaj
dują się już ośrodki przeciwne, kiero
wane przez socjalistów , zarysowuje się więc tam ruch przeciwstrajkowy, który bezwzględnie przeszkadza roz
winięciu się w całej pełni ruchów re
w olucyjnych, jakie właśnie przy po
mocy tych strajków, chcieliby osią
gnąć zrew olucjonizow ani robotnicy"
A co z a p o w i a d a d y p l o m a t a h i s z p a ń s k i ?
„Zbyt delikatnie i ze zbyteeznem i w zględam i zachow ano się względem nich dotychcz as ze strony władz h i
szpańskich. Teraz je d n a k to się musi skończyć..."
R ep u b lik a n ie u siłu ją sp a c z y ć ru ch r e w o lu c y jn y , z e p c h n ą ć w a lk ę o rząd r o b o tn ic z o -c h ło p s k i na tory żąd an ia rep u b lik i b u rżu a zy jn ej.
„Szerzący się coraz bardziej kom u
nizm absorbuje jego przeciwników w w iększym jeszcze stopniu, niż nie
powodzenia polityki i gospadarki rzą
du.
F a s z y s t o w s k a P o l o n j a .p isze o t e m m e l a n c h o l i j n i e
„Strejk generalny jest najlepszym dowodem, żc masy już są w ruchu. I Kto je zdoła powstrzymać?
P A T o walkach w Hiszpanii.
P r z e d k i l k u d n i a m i P a t r o z e s ł a ł w i a d o m o ś ć , że w H i s z p a n j i w S an - S e b a s t i a n j a c y ś „ e k s t r e m i ś c i " n a p a d li na g u b e r n a t o r a . P r z y c z e m P a t nie o m i e s z k a ł d o d a ć , że ci „ e k s tr e m i ś c i " ... w a lc z y l i z r o b o t n i k a m i . Do o n e g d a j s z e g o b i u l e t y n u P a t a z b ł ą d z i ł a , z d a j e się, je s z c z e j e d n a d e p e s z a z S a n - S e b a s t i a n , o m a w i a j ą c a te n s a m w y p a d e k , le có ż się o- k a z u j e ? N ie by li to ż a d n i „ e k s t r e m i ś c i " , k t ó r z y w a lc z y l i z r o b o t n i k a m i . ale k o m u n iśc i ci u siło w a li za w ła d n ą ć p refek tu rą policji-
M a m y tu j a s k r a w y , p r z y k ł a d w i a r y g o d n o ś c i P a t o w y c h i n f c r m a c y j z
j e d n e j s t r o n y i w i a r y g o d n o ś c i w ia - 1 d o m o ś c i w s z y s t k i c h a g e r c y j b u r ż u - a z y j n y c h z h i s z p a ń s k i e g o — i k a ż deg o in n e g o — r e w o l u c y j n e g o p o la w a lk i z d r u g i e j s t r o n y .
O b licze r e w o lu c ji >v H iszp a n ji, k r y sta liz u je się co ra z w y r a ź n ie j.
I K a p i t a ł o w i m i ę d z y n a r o d o w e m u nie w ie le z d a d z ą się j e g o w y s ił k i u k r y - 1 cia p r a w d y o H i s z p a n j i p od d o n ie - , s i e n ią o „ r e p u b l i k a n a c h " i o „ b u n ta c h g e n e r a ł ó w " . M as y p r a c u j ą c e b ę d ą u w a ż n i e ś le d z iły d a l s z y p r z e bie g w a lk r e w o l u c y j n y c h p r o l e t a r j a t u h i s z p a ń s k i e g o , ż y c z ą c m u p e ł neg o z w y c i ę s t w a
Pan Steeg utworzył rząd
POD W SPÓ LN Y M PATR O N ATEM REA K CJO N ISTY POINCAREG O I SO C JA LISTY BLUM A.
A fe ra O u s t r i c n z b y t m o c n o j u ż c u c h n i e i T a r d i e u , siln ie w niej z a a n g a ż o w a n y . m u s i a ł u s t ą p i ć . Sto lec p r e m j e r o w s k i za ją ł po n im pan S teeg . s p e c j a l i s t a od d u s z e n i a we k r w i n a r o d ó w k o l o n j a l n y c h , z n a j d u j ą c y c h się p od p a n o w a n i e m F r a n cji. M a r o k k o p a m i ę t a to d o b r z e z c z a s ó w p o w s t a n i a R if f e n ó w .
T a k j a k Ś w ita l s k i i R a c z k i e w i c z , z n o w u u sie d li n a f o t e l a c h „ m a r s z a ł k o w s k i c h " , b ieg ali d o „ c z y n n i k ó w d e c y d u j ą c y c h " po b ł o g o s ł a w i e ń s t w o t a k p. S te eg udał się d o w od za r e a k cji f r a n c u s k i e j , d o p o li t y c z n e g o k i e r o w n i k a w o j n y ś w i a t o w e j i n a j z a g o r z a l s z e g o w r o g a S o w ie tó w , do p. P o in c a r e . T e n r a c z y ł m u u d z ie l ić s w o j e g o p r z y z w o l e n i a .
Do B l u m a , p r z y w ó d c y s o c j a l i s t ó w n ie p o trzeb o w a ł się fa ty g o w a ć p a n Steeg. B lu m p o p a r c i a udzie li bez p r ó ś b . T y l k o w n i e w y g o d n y c h sylu- a c j a e h d y s k r e t n i e g l o s o w a ć b ę d z ie p r z e c i w j e g o w n i o s k o m , ale w ó w c z a s g dy b ę d z ie z a p e w n i o n e pifpar- cie ze s t r o n y s k r a j n e j p r a w i c y T e n r z ą d c e n t r o - , . l e w y " s k ł a d a się w I r z e c b c z w a r t y c h z m i n i s t r ó w p o
p r z e d n i c h , j a w n i e i j a s k r a w o r e a k c y j n y c h g a b i n e t ó w T a r d i e u i P o i n c a r e ‘go. B ę d z ie też k o n t y n u o w a ł p o l i t y k ę s w o i c h p o p r z e d n i k ó w , p o l i t y k ę p rzerzu ca n ia c ię ż a rów tr a w ią c e g o ju ż i F r a n c ję k r y z y su n a b a r k i m a s p r a c u j ą c y c h za p o m o c ą z o r g a n iz o w a n e j d ro ż y z n y , r a c j o n a l i z a c j i i p o l i t y k i p o d a t k o w e j . P o l i t y k a w e w n ę t r z n a p ó j d z i e d a le j po d r o d z e a t a k ó w n a r e w o l u c y j n y r u c h r o b o t n i c z y . P o l i t y k a z a g r a n ic z n a . p o lity k a w z m o ż o n y c h p rzy g o to w a ń w o je n n y c h p rzeciw S o w ie tom . z d e m a s k o w a n y c h p r z e z p r o c e s s a b o t a ż n i k ó w w M o s k w ie , nie u l e g n ie ż a d n e j z m i a n ie , g d y ż n a w e t k i e r o w n i k lego r e s o r t u się n ie z m i e nił. S o c ja l iś c i k r z y c z ą — „ B r i a n d to p r z e c i e ż n asz, n a s z ą p r o w a d z i p o l i t y k ę " * )
T a n o w a f o r m a k o n c e n t r a c j i k a p i t a l i s t y c z n e j nie w r ó ż y d ł u g i e g o ż y w o ta . S ła b a jest, m a d r o b n ą , n i e z n a c z n ą w ię k s z o ś ć w r o z k l e k o t a n y m p a r l a m e n c i e tr z e c ie j R e p u bliki.
*) A polityka k olonjalna? Sam pan Steeg — Mar okańczyk czuw ać będzie nad nią.
W iceprezesem Komisji p la n o wej został m ia n o w a n y Unszlicht.
Polak, jeden z bvłvch wodzów S D K. P i L.
NOWYM AMBASADOREM
ZSRR. W BERLINIE został mi a, nowatiy C hińczuk, z n a n y e k o nom ista sowiecki.
O wszelkich szykanach przy kolportaiu
PRZEGLĄDU SPOŁECZNEGO"
donoście nam natychmiast.
i i *
I Jeszcze 150
robociarzy...
na bruk
T ow arzystw o „H u la B ankow a" p r o w adzące kilk a kopalń na te renie p o wiatu częstochowskiego, zam knęło k o palnię „Młynek", z a tr u d n ia ją c ą około 150 robotnik ów
Tyle k ró tk a w z m ia n k a w p r a sie b u rż u a z y jn e j.
No, bo i cóż się stało?
Jeszcze 150 ro b o tn ik ó w ooj dzie na bruk... A że ci ro botnicy m a ją rodziny — liczmy przecięt
nie 5-osobowe — więc jeszcze 750 ludzi będzie p rz y m ie ra ło głodem. I to na długo, długo...
Bo nowej p racy dziś nie z n a j dziesz. Przez parę tygodni psi zasiłek z fu n d u sz u bezrobocia.
A potem ? Potem : zdychaj!
„ H u ta B a n k o w a "? T a ma w sa m y m tylko powiecie często ch o w sk im „kilka k o p a lń " . W i n nych po w iatac h pew nie się też coś znajdzie. Cóż znaczy jedna hu ta „M łynek"? Cóż znaczy n ę dza 150 rodzin ro b o c ia rsk ich ? Nic! Dla d y re k to r ó w i bez
„M ły n k a" siarczy na wille, na auta, na szam pany, na dziewki...
jazd pisarzy
proletariackich
„ W i a d o m o ś c i L i t e r a c k i e " p o d a j ą , że w l i s t o p a d z i e o d b y ł się w C h a r k o w i e m i ę d z y n a r o d o w y z ja z d p i s a r z y p r o l e t a r j a c k i c h . P r z y b y ł o p o n a d 100 d e l e g a t ó w z 22 k r a j ó w . H o n o r o w y m p r e z e s e m z j a z d u w y b r a n o j e d n o g ł o ś n i e „ w o d z a r e w o l u c ji ś w i a t o w e j S t a l i n a " j a k głosi u- c li w a ł a z j a z d u .
M. in. w y r a ż o n o w z g a r d ę P a n a i t I s t r a t i e m u , p i s a r z o w i r u m u ń s k i e m u , k t ó r y o s t a t n i o s z k a l u j e u p o r c z y w i e ZSRR — w s w y c h u t w o r a c h .
Im ie n ie m p o ls k ic h p isa r z y p r o le ta r ja c k ic h z a b r a ł gło s B r u n o J a s ie ń sk i, k t ó r y w y r a z i ł u b o l e w a n i e , że p o ls c y p i s a r z e p r o l e t a r j a c c y nie m o g li p r z y b y ć na z ja z d z p o w o d u p r z e s z k ó d , s t a w i a n y c h im p r z e z p o l ski fa s z y z m .
Szczerze pokojowa polityka l. S. R. R.
List zast. kom. lud. spr.
zagr. Karachana do deleg. Chin
Moskwa (PAT). Delegat c h i ń ski na konferencję chińsko-so- wiecką M oh-Teh-Hui zawiadomił K a rch an a o swym zam iarze wy jazdu na pewien czas cin Chin W odpowiedzi K arachan przestał list w którym oświadcza in. in.:
„Podzielając całkowicie p ragnie
nie, w yrażone uprzednio przez P ana, aby na konferencji przy stąpić n a p ra w d ę do rozpatrzenia kwestyj, dotjmzących wschodnio chińskiej linji kolejowej, oraz pod jęcia stosunków dyp lo m aty cz
nych i handlow ych, dla zbadania których na posiedzeniu k o n fe re n cji w dniu 4 bm. powołane zosta
ły do życia specjalne komisje. — rząd sowiecki oczekiwać będzie na pow rót Pana i podjęcie prac konferencji możliwie jak n ajp rę- dzej. Rząd sowiecki oczekiwać będzie również w ykonania wszystkich innych zobowiązań, które strona chińska przyjęła na siebie na podstawie protokółu, podpisanego w C habarow sku".
Strajk generalny w Hiszpanii
przybiera na sile
Bilbao (P A T). Strejk g en e ral
ny, który został tu ogłoszony, zdaje się rozszerzać na północną część kraju.
