ZEBL
PISMO CODZIENNE„W yborcy o d d a li g ło sy najzupełniej swobodnie"
Jak dokonał się sanacyjny cud wyborczy?
Uprzedzając spodziewane wy
dostanie się na światło dzienne coraz to nowych szczególików, które razem złożyły się na „cu
downą niedzielę" wyborczą — sanacyjna „Polska Zachodnia"
już się asekuruje, pisząc:
„ W y b o rc y o d d a w a li glosy n ajzu pełniej sw obodnie, w ed łu g w łasnego u p o d o b a n ia , ja w n ie lu b ta jn ie " .
Lecz jakoś tak się złożyło, że tego samego dnia inne pismo sa
nacyjne, warszawski „Expreśs Poranny", chcąc się niejako po
chwalić, jak to pod każdym względem jest sanacja bardziej
„państwowotwórcza" od swej endeckiej czy też centrolewowej konkurentki, rozbrajająco szcze
rze wypaliło:
„...D rugi z n a m ie n n y fa k t w c z o ra j
szy ch w y b o ró w , to usunięcie z Sejm u przemoc:) obcych czynników w posta
ci złośliw ej reprezentacji m niejszości narodowych..."
Słowo: przem ocą, zostało przy- lem złożone tłustemi czcionka
mi, aby się dobrze wryło w pa
mięć tych wszystkich, którzy za
rzucali sanacji zbytnią pojyłaż- liwość wobec „m niejszości".
To szczere wyznanie pisma sanacyjnego daje nam klucz do zrozum ienia wszystkich cudow
nych zdarzeń, jakiem i w nie
dzielę wyborczą zasłynęły „K re
sy". Odrazu, jak pod światłem reflektora, staje się jasne, dla
czego n. p. okręg Kowelski, któ
ry przed niewielu miesiącami przy uzupełniających wyborach w 75°/0 głosował na listy Selro- bu-lewicy, obecnie wydobył z urn samych sanatorów. Ja snym jest entuzjazm dla sanacji pacyfikowanych chłopów Gali
cji W schodniej, jasnym jest rów
nież zachwyt chłopów białoru
skich dla przyjaciół Bułak-Bał- łachowicza i wiele, wiele innych rzeczy. Nawet chadecki „Głos N arodu", któryby najchętniej przy pomocy jezuickich inkwi- zycyj wytrzebił „inorodców ", nie może powstrzymać się od następujących ironicznych 11- wag o metodach wyborczych sanacji na „K resach":
„ ...U n iew ażn io n e zo stały także w szy stk ie listy b ia ło ru s k ie , ta k że p rz e d sta w ic ie le B iało ru sin ó w , k tó rz y w p o p rz e d n im S ejm ie z a sia d a li w licz
b ie 5, a w S ejm ie p rz e d o s ta tn im w liczbie l t , z n ik a ją z u p e łn ie z n o w e go Sejm u. P ro b le m b ia ło ru s k i zo stał w id o czn ie ro zw iązan y ... N a jb a rd z ie j
Jeżeli chcecie, aby „Przegląd S p ołeczn y” istniał, jeżeli chcecie mieć
praw d ziw ie rob otn iczy organ eod zien n y
N I E Z W L E K A J Ą C A N I C H W I L I
ORGANIZUJCIE ZBIÓRKĘ NA FU N D U SZ PRASOW Y
„Przeglądu Społecznego"
Zebrane pieniądze wpłacajcie
p o lsk iem i o k rę g a m i n ie są ju ż K ra ków , K alisz, Bydgoszcz, b o ta m w szę
dzie w y szed ł k to ś z m n iejszo ści n a r o dow ych, stu p ro c e n to w o p o lsk iem i o- k rę g a m i są : L id a, Św ięciany, P iń sk , N ow ogródek, B rześć n a d B ugiem , K o
w el, K rzem ieniec, k tó r e w y b ra ły w y
łą c z n ie p o słó w z a rc y p o lsk ie j i arcy - p ań stw o w ej je d y n k i. N a cały m W o ły n iu ży je w id o czn ie p o za P o la k a m i s a n a c y jn y m i ty lk o ja k a ś g ru p k a u k r a iń sk a , gdyż w Ł u c k u ob o k 5 s a n a to ró w w y szed ł jeszcze je d e n u ndow iec.
P a m ię ta m y , że ró w n ież w y b o ry z r o k u J928 o d d a ły w szy stk ie głosy z Ł u c k a i K ow la w ręce BB. P o ich u n ie w a ż n ie n iu p ra w ie w szy stk ie te m a n d a ty z d o b y li U k raiń cy ..."
Cudami zasłynęły nietylko
„K resy". W samem sercu rdzen
nej Polski, w W arszawie, stał się cud niemniejszy. Całe fa bryki, całe dzielnice robotnicze wrzucały do urn 22-ki, a za
miast nich po wylatywały nowe dziesiątki tysięcy jedynek.
R ob otn icy sp o d ziew a li się co- n ajm n iej 80.000 głosó w , cała prasa burżuazyjna w ostatnich dniach wyborczych jak opętana wyła o znacznym wzroście wpły
wów antyfaszystowskich — a tu pod działaniem niewidomych rąk czarodziejskich, czuw ają
cych nad sanacją, doliczono się tylko 42 tysięcy głosów antyfa
szystowskich. Prawdopodobnie tylko w tym celu, aby oszczę
dzić pełnomocnikom list antyfa
szystowskich szkodliwych wzru
szeń, pousuwano ich w dniu wy
borów, mniej więcej o tej samej porze, z kilkudziesięciu komisyj
! wyborczych.
Albo Zagłębie! To czerwone Zagłębie, które od dziesiątek lat niewzruszenie stoi przy bez
kompromisowym sztandarze proletarjackim , które nie dało się ugiąć ani carskim żandar
mom, ani witosowym policjan
tom, ani stańczykowskim pa
chołkom faszyzmu, które przy wszystkich wyborach jedno
myślnie oddaje swe głosy na swe... rewolucyjne listy — mia- łożby obecnie w 2/3 głosować na faszyzm? Każdy robociarz za- głębiowski z oburzeniem ode
prze ten zarzut. Z agłębie D ą
b row sk ie jest i p ozostan ie czer
w on e m im o w szystk ie san acyjn e cudy!
W tych warunkach każda po
dawana przez sanację liczba gło
sów antyfaszystowskich musi być zoddzielna, dokładnie bra
na pod lupę.
Dotychczas wpłynęły nastę
pujące sumy, które częściowo kwitujemy (następny wykaz ju tro) :
W a rs z a w a : R o b o tn icy fa b r y k m e ta lo w y ch : zł. 687.40, od g ru p y s y m p a ty k ó w zł. 100.— , B. M. zł. 2.— , P ię ta k St. zł. 5.— , od g ru p y try k o c ia rz y zł.
28.— , tr a m w a ja r z e zł. 43.
Ł ó d ź: G rupa ro b o t, fa b ry k , w łókien, (listy sk ła d k o w e N r. 2, 3, 4, 5) zł. 276, w łó k n ia rz e (listy skł. N r. 1 i 7) zł.
327.30.
Ś ląsk: R o b o tn icy K ró lew sk iej H u ty (lok. listy skł. Nr. 1, 3, 4 i 5) zł. 78.60.
R azem zł. 1649.30.
900 ZAMIAST 7.500.
Robotnicy Pelcowizny i Brud
na w Warszawie, przeczuwając, że dzień wyborczy zasłynie cu
dami, liczyli sami antyfaszy
stowskie głosy. Przyszło to im tem łatwiej, że fabryki i robot
nicze domy w całości głosowały na antyfaszystowską listę. Otóż na Pelcowiźnie robotnicy usta
lili 2.500 g ło sów antyfaszystow
skich, a na Brudnie — 5.000.
Tymczasem oficjalne komisje nie mogły doliczyć się więcej niż 900 głosów !
PO D GROŹBĄ KARNYCH EKSPEDYCYJ.
Faszystowska „Gazeta Pol
ska" pisała 17 bm. w telegramie z Nowogródka:
„W g m in ie S now skiej pow . nie- św ieżskiego g ło su ją c y p rzy b y li do w y
b o ró w pochodem z orkiestrą na czele i glosow ali otw arcie na listę Nr. 1“.
O tem, w jaki sposób form o
wały się takie entuzjastyczne pochody chłopskie z muzykami na czele, daje pewne wyobraże
nie następująca wiadomość
„Głosu Narodu" z Jezupola, w woj. Stanisławowskiem:
„ ...„K o m en d an t" BB — p . D ziedu- szycki, stw ierd ziw szy n ik ło ść fre k w e n cji n a z e b ra n ia c h BB, w y m ó g ł sto so w an ie n a stę p u ją c e g o fo rte lu . S traż o- g n io w a a la rm o w a ła p o żar, a p o lic ja c h o d z iła po c h a łu p a c h , w y c ią g a ją c lu d n o ść n a z e b ra n ia i g rożąc, że jeśli n ie p ó jd ą — nazajutrz ściągną na sie bie ekspedycję karną..."
Zapewne spodobało się to chłopom Jezupola tak bardzo, że na wyścigi biegli na zebrania a następnie z muzyczką do urn, aby jawnie głosować na ukocha
ną sanację.
CUD O W N E URNY!.,.
Endecka „Gazeta W arszaw
ska" z 19 bm. zamieszcza na
stępującą notatkę z Siedlec:
„W b iu rz e obw odu 6 p rzed g o d zin ą 9 ra n o czło n k o w ie k o m isji p rz e d ro z poczęciem u rz ę d o w a n ia m ieli o p iecz ę
to w ać u rn ę . J e d n a z c z ło n k iń k o m isji, p o d o b n o p. N iedzielska, u c h o d ząca za sio strę je d n e g o z m in istró w , w zięła u rn ę i p rzech y liw szy j ą le k k o z w ró ciła się do o b ecn y ch czło n k ó w k o m i
sji i m ężów z a u fa n ia ze sło w am i:
„U rn a, ja k w idzicie p an o w ie, je s t w p o rz ą d k u , n ic w n ie j n iem a, w ięc m ożem y p ieczętow ać". J e d e n z m ężów z a u fa n ia o św iad czy ł je d n a k : „ J a nie w idziałem , p ro szę p o k a z a ć " i p rz y s tą p ił z in n y m i do u rn y . O kazało się, żc na dnie urny jest paczka kopert (oko
ło 700) z num erkam i jedynki."
Ile takich cudów z urnami nie zostało wykrytych?
JA W N IE ...
Jak donosi katowicka „Polo- nja" wiele osób na Górnym Ślą
sku otrzymało w przeddzień wy
borów następujący liścik:
„ Z au w aży liśm y , że p a n s y m p a ty z u je z N iem cam i. P o ra z o sta tn i w zy w am y p a n a , b y w d n iu ju trz e jsz y m oddał sw ój glos jaw nie na listę Nr. 1".
A o tem jak się odbywało jaw ne głosowanie w szeregu obwo
dów okręgu katowickiego infor
m uje „Gazeta W arszaw ska":
„ L o k ale k o m isy j z a ję te zostały p rzez p o w stań có w śląsk ich , którzy u- staw ili się przy stołach w yborczych, nie zezw alając w yborcom na od d ale
nie się od stołu celem w łożen ia do k o
perty num eru tak, by go nikt nie d oj
rzał. „ K o n tro le rz y " s a n a c y jn i m ieli o
łó w k i i b lo k i, do k tó ry c h zapisyw ali, k to i ja k głosow ał."
Przypom nijm y, że na tymże Górnym Śląsku tysiące robotni
ków zostało na kilkanaście dni przed wyborami pozbawionych prawa głosu, pod pretekstem, że nie mogli wykazać się polskiem obywatelstwem.
NIEPO TR ZEBNI ŚW IADK O W IE .
W 6-tym numerze donieśliś
my o usunięciu z kilkudzie
sięciu obwodowych komisyj
KATORGA DLA POSŁÓW A N T Y F A S Z Y S T O W S K IC H
R ozpraw y sąd ow e p rzeciw k o białoru sk im p osłom rew o lu cyj
nym .
Podczas, gdy z „wielkiej chm u
ry" brzeskiej spada mały deszcz, w rodzaju jednego roku więzie
nia dla Kwapińskiego i to „na papierze", bo ten oszukańczy py- skacz oczywiście został po roz
prawie uwolniony za kaucją — w tym samym czasie — „nieza
leżne" sądy — jak je nazywa Daszyński -— zabrały się z zaka- sanemi rękoma do rozpraw prze
ciwko uwięzionym posłom anty
faszystowskim, tym praw dzi
wym i nieubłaganym wrogom faszyzmu.
Jak już donieśliśmy w po
przednim numerze, dnia 3 listo
pada r. b. w Słonimie skazano b.
posła Pawła Kryńczuka z Biało
ruskiego W łościańsko-Robotni- czego Klubu Poselskiego na 1 rok ciężkiego więzienia za prze
mówienie na wiecu w Hołynce.
Lecz na tem nie koniec. W dwa dni potem skazano go za wystą
pienie na wiecu sprawozdaw
czym w Dareszynie, również na 1 rok.
Dnia 10 listopada sąd okręgo
wy w Grodnie skazał b. posłów z Biał. W łość.-Rob. Klubu tow.
tow. Dworczanina i Wołyńca na 6 lat ciężk iego w ięzien ia.
Posłowie ci staną niezadługo, bo w dniu 17 listopada wraz z posłem Kryńczukiem ponownie przed sądem okręgowym w W il
nie. Przedmiotem rozpraw bę
dzie tym razem cała ich działal
ność poselska, którą prokurator nazywa w akcie oskarżenia „kie
rowaniem akcją komunistyczną na terenie województw wschod
nich w bezpośrednim kontakcie z kom internem "!
Jak wiadomo, w więzieniu sie
dzi już od szeregu miesięcy tow.
poseł Żarski, skazany przez sądy na 16 lat więzienia, siedzi tow.
Wieczorek z sejmu górnośląskie
go, siedzi od lat kilku tow. B a
czyński i Szpicberg, siedzą anty
faszystowscy posłowie ukraiń
scy i szereg kandydatów na po
słów.
Przeciwko temu więzieniu po
słów rewolucyjnych musi rozlec się donośny protest mas pracu
jących. Mocniej niż dotychczas domagać się one będą zwolnienia swych nieugiętych bojowników.
Nr. 6 „Przeglądu Społecznego44 doszedł do rąk czytelników z po- ważnem opóźnieniem — skut
kiem konfiskaty pierwszego na
kładu.
wyborczych w W arszawie peł
nomocników listy „Jedności Ro
botniczo-Chłopskiej". O innym podobnym wypadku donosi
„Głos Narodu" z Miechowa, gdzie przewodniczący komisyj obwodowych nie dopuszczali mężów zaufania opozycji do kontroli głosowania, bezprawnie żądając podpisów pełnomocni
ka listy legalizowanych nota- rjalnie.
Powoli, powoli, a dowiemy się 0 tysiącach podobnych faktów.
KLĘSKA P PS-u W ŁODZI.
Miarą klęski, jaką poniósł Centrolew, jest fakt, że w Łodzi nie zdobył on ani jednego m an
datu. W tej samej Łodzi, przy poprzednich wyborach otrzym a
ła PPS 74.170 g łosów i 3 man
daty. Przy obecnych wyborach, wraz ze zblokowanym enpeerem otrzymał Centrolew tylko 25.002 głosów i ani jednego mandatu.
Jednocześnie „Jedność Robot
niczo-Chłopska", która przy po
przednich wyborach otrzymała 49.230 głosów, zdobyła obecnie, nawet wedle sanacyjnych da
nych—53.710. Wynika z tego, że część robotników, którzy przy poprzednich wyborach poparli PPS, oddała obecnie swe głosy na listę „Jedności". Ilu tych ro
botników głosowało na „Je d ność" — trudno ustalić z po
wodu cudów, jakie w dniu wy
borów miały miejsce w całym kraju, zwłaszcza z głosami an
tyfaszystowskiemu Pewnem jest jednak, że było ich o wiele wię
cej niż wynika z ogłoszonych cyfr.
SANACYJNE CYFRY W Y BORCZE.
Na podstawie dotychczas o- głoszonych rezultatów w ybor
czych w okręgach podajemy następujące dane o listach anty
faszystowskich:
W W arszaw ie — 40247, unie
ważniono 1373.
W Ł odzi — 52000 (?).
W Zagłębiu Dąbr. — 26500.
K rólew ska H uta — 11224 1 1282 uniew.
K atow ice — 13626 i 1603 un.
L ida — unieważ. 20827.
Ś w ięcia n y — uniew. 15495.
K ow el — uniew. 11067.
N ow ogródek — uniew. 8056.
P iń sk -— uniew. 5126.
W iln o -m iasto — uniew. 2926.
P łoek — uniew. 14024.
B iała P o d la sk a — uniew. 7707.
B łonie-G rodzisk — unieważ
niono 2921.
Ł ódź p ow iat — uniew. 2528.
K onin - K oło — 4294 i 608 u- nieważniono.
Sandom ierz — uniew. 1331.
P ozn ań m iasto — 3247 i 427 unieważ.
T czew — uniew. 621.
O strów W iclk p . — uniew. 600.
Toruń — uniew. 510.
Jasło — uniew. 1763.
Szam otuły — uniew. 370.
T arn ów — uniew. 154.
W ad ow ice — 176.
Cyfry powyższe tyczą tylko 25 okręgów z ogólnej liczby 64.
Pozatem należy pamiętać o...
sposobach obliczania głosów!...
N A T Y C H M I A S T NA NASZE KONTO W P. K. O.
Nr. 4 1 1 .3 7 5.
23 LISTOPADA o d b ę d ą się w yb o ry d o Senatu.
Wszyscy robotnicy i chłopi glosuje na listy A n tyfaszystowskiego B l o k u R o b o t.- Chłoskiego.
W przededn iu w zm ożo
nych a t a k ó w fa s z y z m u
K a m p a n j a w y b o rc z a dobiega końca. W rezu ltacie d o k o n a n e g o p o g ro m u wyborczego i pod w p ły w e m zao strzając eg o się z d n ia n a dzień k ry z y su g o sp o darczego — fa szy zm rozpocznie lad a dzień w z m o ż o n y a t a k n a w a r u n k i płacy i p ra c y m as p r a c u jąc ych. P r z e d s m a k ie m tego, co niosą r o b o tn ik o m i c h ło p o m najbliższe m iesiące, jest z a w a rta z szw e d zk im k o n c e rn e m u m o w a za pałcza na, jest sp o tęg o w a n e szczucie p ra s y faszy sto w sk iej p rzeciw ko m a s o m p r a c u ją c y m , jest w y ra ź n e n a w o ły w a n ie k a p italistów do w z m oż enia w y z y sk u w f a b r y k a c h i w a rs z ta ta c h . Oto były d o ra d c a fi n a n so w y rz ąd u , p. Dewey, oględnie lecz w y ra źn ie n a w o łu je w sw em o- sta tn ie m s p ra w o z d a n iu do li
kw idacji re sztek u s t a w o d a w stw a robotniczego.
„O dnośn e ustaw y — pisze on — są now oczesne w sw em założeniu, lecz z a chodzi pytanie, czy nie w yprzedziły one rozwoju, jaki nastąpił w sam ym przemyśle. Zbyt wielkie obciążenie przez ustaw o d aw stw o społeczne może t a k dalece opóźnić rozw ój przem ysłu, że w rzeczywistości przy tłu m i w ła śc i
wą podstaw ę doch o d u i dob ro b y tu r o botniczego..."
J a k w szystkie re k in y k a p i t a l i styczne troszczą się o „ d o b r o b y t"
m as. P ra w d o p o d o b n i e tylko rów nie ż ze w zględu na nieb ez
p ieczeństw o p rz e je d z e n ia się d a ją oni r o b o tn ik o m głodowe płace.
To, co Dew ey d o ra d z a w d zie
dzinie u s ta w o d a w s tw a — do te go sam ego n a w o łu je „II. K. C.“
w dziedzinie płac. R ozpisuje się on o bsze rnie o a t a k a c h k a p i talistów n a płace we W łoszech, Czechosłow acji i Anglji i nie w z yw a o tw arcie k a p ita lis tó w p o ls k ic h do pó jścia w ślady sw ych z a g ra n ic z n y c h b ra c i tylko z p o w o d u obaw y, że m a sy p r a cu jąc e o s tatecznie o d w ró c ą się od tej o b rz ydliw e j sz m a ty k a p i talistycznej. Zresztą ra d y te nie są k a p ita lis to m p o ls k im p o t r z e b ne. A tak n a płace o ra z n a dzień i w a r u n k i p r a c y jest we w sz y st
k ich fa b r y k a c h k o n s e k w e n tn ie p r z e p r o w a d z a n y a z d alszem s p o tę g o w a n ie m tego a t a k u cze
k a j ą oni ty lk o n a k o niec w y b o rów.
T y m c z a s e m k o ń cz y się sezo
n o w a p r a c a i w zrost bezrobocia, k t ó r e w m ie sią c a c h letnich p r z y cichło, znów szaleje z g w a łto w n ą siłą, w y rz u c a ją c codziennie tysiące ro b o tn ik ó w n a b ru k .
W ciągu jed n eg o t y g o d n ia lis to p a d a w zrosło bezrobocie o 6000 osób. N aw et wedle z a k ła m a n e j s ta ty s ty k i s a n a c y jn e j, m a m y już obecnie 173.400 b e z ro b o tn y c h . Co p o cz n ą setki tysięcy ro d z in b e z ro b o tn y c h w obecnej zimie, bez k a rto fli, bez węgla, bez n a j ko n ieczniejszej odzieży, często bez d a c h u nad głową, zda ne na łu p m a r n y c h o c h ła p ó w z a siłk o w y c h ? Są one p o p r o s t u sk a z a n e n a śm ierć głodow ą, jeśli się nie zorganizują i nie podejm ą na
tychm iastow ej w alki.
Jed n o c z e śn ie ro śn ie drożyzna.
Są to p o d w y ż k i cen „m a łe ", ale n a jm n ie js z e zdrożenie a r t y k u łów sp ożyw czych b ije d o tk liw ie po g łodow ych p ła c a c h r o b o t n i czych i po z a s iłk a c h b e z ro b o t
nych. P rz e d m a s a m i p ra c u ją c e - mi stoi nie ty lk o s p r a w a o d p a r cia p rz y g o to w a n e g o a t a k u na ich p r a c e i byt, lecz s p r a w a w a l ki o p o d w y ż k ę za ro b k ó w , w alki o 7-mio g o d z in n y dzień p racy, w alki p rz e c iw k o m o rd e r c z e j r a c jonaliza cji k ap ita listy c z n e j i r e d u k c jo m , w a lk i o pełne z a b e z pieczenie b e z ro b o tn y c h , o w ę giel, żyw ność i odzież n a zimę.
O statnie dn i k a m p a n j i w y b o r czej m u s z ą być ja k n a js z e rz e j w y k o rz y s ta n e d la o d p o w ie d n ie go p rz y g o to w a n ia się r o b o t n i ków i b e z ro b o tn y c h do ty c h walk. Należy po f a b r y k a c h ro z szerzyć sieć k o m ite tó w akcyj, należy n a w szy stk ich p u n k t a c h tw o rz y ć k o m ite ty b ez ro b o tn y c h . Należy k o m ite ty te c e n tr a liz o w a ć i m o c n o je ze so b ą wiązać, p o n ie w a ż tylko w a lk a p r o w a d z o n a w ścisłem p o ro z u m ie n iu ro b o tn ik ó w p r a c u j ą c y c h z b e z ro b o t n y m i m oże by ć u w ie ń c z o n a zw ycięstw em .
P rec z z so cjalfa szy zm e m , — oto nac zelne h asło tej całej p r a cy p rz y g o to w aw cz ej m a s p r a c u jących. T y lk o u jęcie w a lk i przefz r o b o t n i k ó w w swe w łasn e dło nie i p r o w a d z e n ie jej w o p a r c iu ! o silnie ro z b u d o w a n ą lewicę zw ią zk o w ą , zw iązki re w o lu cy j- [ ne, re w o lu c y jn e k o m ite ty fa- | b ry c z n e i k o m ite ty ak c y j, jest g w a r a n c j ą p o w o d z e n ia w alk, j a kie ich cz ekają.
M asow e g łosow anie r o b o t n i k ó w n a a n ty fa s z y s to w s k ie listy do S e n a tu s t a n ą się n a jb liższą p r ó b ą spoistości p r o l e ta r ja c k ic h szeregów i ich gotow ości do zbliża ją cy ch się walk.
AKCJA WYBORCZA w ROBOTNICZEJ WARSZAWIE
P otężna walka górników w Peru przeciwko obniżce za ro b k ó w
Na tere n ie k o p a lń m iedzi w C erro De P e r u m ia ła m iejsce p o tę ż n a w a lk a g ó rn ik ó w . O k o ło 3 tysiące g ó rn ik ó w , d e m o n s tru ją c y c h przeciw zarządow i k o p a lń , zostało przez policję rozpędzone, w na stę p stw ie czego doszło w M alpasso do krw aw ych w alk u licznych, w k tó ry c h za bitych zostało 15 osób, a 25 osób odniosło ra ny.
R ząd ogłosił w ty c h o k o licac h s ta n w o je n n y a rów n o c ześn ie rozw iązał w szystkie organizacje robotnicze. N a m iejsce w ysłano silne o ddziały w ojsk o w e f za
rz ą d z o n o e w a k u a c ję c u d z o z ie m ców. P ie rw sz y pociąg z 350 u c h o d ź c a m i o d je c h a ł do L i
my. P o w o d e m t y c h k r w a w y c h w a lk było obniżen ie g ó rn ik o m płac.
W e d łu g d o n ie s ie n ia z M al
p asso w P e ru , doszło la m w k o p a ln i m iedzi do p o w a ż n y c h r o z r u c h ó w w śró d t a m te js z y c h ro b o tn ik ó w , w czasie których 7 osób zostało zabitych. Między za b ity m i z n a jd u j e się 2 A m e r y k a n ó w i 1 A u s trja k , zaw iad o w c a tam tejszeg o hotelu.
P lanow any zamach na d e le g a cjo sowiecką w G en ew ie
D elegacja sow iecka, o t r z y m a ła p ism o w r o s y js k i m języku, w k tó r e m a n o n im o w y a u to r p rz e s trz e g a delegację p rz ed p la
n ow an ym na nią zam achem przy odjeździc jej z Genewy.
W tej s am ej Genewie z a m o r d o w a n y został swego czasu
p rz ed staw iciel ZSRR. W o r o w s k i.
S zajk a m o r d e r c ó w k o n t r r e w o l u cyjn y ch , z n a jd u j ą c a się p o d c z u łą o p iek ą władz sz w a jc a rsk ic h , k tó re w y p u ś c iły n a w olność z a bójcę W o ro w sk ie g o , d ybie więc z n o w u n a życie p rz edstaw icieli sowieckich!
R O B O TN IC Y ! Czytajcie i prenumerujcie
„PR ZEG LĄ D SPOŁECZNY” !
W yw iad z człon k iem K om isji W yborczej Jed n ości R obotniczo-
C hłopskiej w W arszaw ie.
— P r z y c h o d z ę w im ie n iu red.
„ P r z e g lą d u S połecznego" d o w iedzieć się od was, j a k idzie a k c ja w y b o rc za „ J e d n o ś c i Rob.- C h ło p sk ie j" w W a rs z a w ie ?
— B ard z o dobrze. P o m im o nieb y w a łe g o t e r o r u policji, a d m in is tr a c ji i fa s z y s to w sk ic h bo- jó w k a r z y , zdo łaliśm y głęboko p o ru s z y ć ca łą f a b r y c z n ą W a r szaw ę robotnicz ą.
— Czy zw ołujecie wiece, m a sów ki?
— N a tu ra ln ie . K o m ite t „ J e d ności", w s p i e r a n y przez szerokie m a s y p r o l e t a r j a t u W a rs z a w y , w y k a z u j e w ty m względzie n i e sp o ż y tą energję. O d ra z u n a z a j u t r z po u n ie w a ż n ie n iu listy p a ń stw o w ej „ J e d n o ś c i R obotniczo- C h ło p sk ie j" Nr. 3, K o m ite t W y bo rc zy ro z p o c z ą ł k a m p a n j ę p r o te s ta c y jn ą . U dało n a m się p r z e p ro w a d z ić w W a rs z a w ie
częściow y strajk p olityczn y, ja k o p ro te s t p rz e c iw k o u n i e w a ż n ie n iu listy. Z a trz y m a liś m y f a b r y k ę m e t a l o w ą „ O r l e a n " n a W oli. S tanęło przeszło tysiąc r o b o t n i k ó w sk ó rz a n y c h , o d zieżo
w ych, spożyw czych i in n y ch , M u ra n o w a i P o w ą z e k . Z o rg a n i
zo w aliśm y 2 d e m o n s t r a c j e : j e d n ą pod R a d ą M inistrów , d r u g ą n a M u ra n o w ie. W o g ó le K om itet ro z w i ja b a r d z o ż y w ą k a m p a n j ę w ie c o w o -d e m o n s tra c y jn ą . J a k o j e d n ą z p ró b e k tej k a m p a n j i , o- p o w ie m w a m np. p rz eb ieg p e w nej niedzieli — 19 p a ź d z ie r n i ka. Na godzinę 10 r a n o z w o ła liśm y tego d n ia wiec p r z e d w y b o rc z y n a p la c u K a zim ie rza . — P rzyszło
1.500 do 2.000 robotników p o lsk ic h i żydo w sk ic h . R o b o tn i
k ó w polskich było przeszło 60 proc. W p e w n e j chw ili, n a rogu P a ń s k i e j i W r o n ie j u k a z a ł się n a p o d n ie sie n iu niówca. P r z e m a w i a ł k r ó t k o i rz u c ił h a s ła przeciw ko faszyzm ow i i jego a- gentom : BBS. C entrolew ow i i t.
zw. „B lo k o w i L ew ic y S o cjali
styczne j", za a n ty fa s z y s to w s k im f r o n t e m „ J e d n o śc i Robotniczo- C hło p sk ie j". R o b o tn ic y zdążyli jeszcze u f o r m o w a ć p o chód, li
czący około 300 ludzi. R eszta m a s y już nie m o g ła p rz y łą czy ć się do p o c h o d u , gdyż liczni p o licjanci i szpicle, p o c h o w a n i w b r a m a c h , w y p a d li z u k r y c ia i rozpoczęli p ł a z o w a n ie r o b o t n i ków.
N ie d aliśm y jednak za w ygra
ną i to w arzy sze przeszli n a plac S ta ry n k ie w ic z a . T a m r o b o tn ic y o d b y li d r u g ą m a s ó w k ę i u f o r m o wali p o c h ó d z h a s ł a m i n a cześć
„ J e d n o ś c i R o b o tn .-C h ło p sk iej", szli u licam i około 20 m in u t. — W r e s z c ie trz e c ią m a s ó w k ę i d e m o n s t r a c j ę — około 300 ludzi — o d b y liś m y n a ul. T a rc z y ń s k ie j.
P r z y b y ł a p o lic ja b r u t a l n i e kol- b o w a ła ro b o tn ik ó w , a k i l k u n a stu a r eszto w a ła . W ty m czasie o d b y w a ł się n a ulicy P r z e m y skiej , w lo k a lu TUR. d zie ln ic o wy wiec p epe sow ski. P o s ła liś m y t a m n a s z y c h to w arzy szy , k tó rz y u rz ądzili wiec p o d b r a m ą pepe- sow skiego lokalu.
R o b o tn ic y opuścili pepesow - ców i p rz y łą czy li się do w ie c u ją c y c h n a ulicy. P rz e ję liś m y c a ły ich wiec. T ego sam eg o dnia, wieczorem , koło godz. 8-ej K o
m ite t u rz ą d z ił jeszcze j e d n ą m a só w k ę w y b o rc z ą n a Ochocie. —■
W y g ło szo n o 2 k r ó t k i e p r z e m ó w ienia, około 300 r o b o t n ik ó w s fo rm o w a ło p o chód, i p o d h a słem : niech żyje c z erw o n a , r e w o l u c y j n a O chota, p r z e m a s z e r o w a n o po ulicach. Kiedy p o li
cja nad e szła, r o b o tn i k ó w ju ż nie było.
In te r e s o w a ć w as b ę d ą now e m e to d y , j a k i e ś m y w p ro w a d z ili do p r a c y wiecowej. D uże wiece r z a d k o k ie d y d o c h o d z ą do s k u t
ku. U p r z e d z o n a o n ic h p o lic ja za w c z a s u ro z p ę d z a m as y . T o też w p r o w a d z i l i ś m y jeszcze
system lotn ych dem onstracyj.
W y s y ł a m y w p o w sze d n i dzień g ru p ę 10— 15 ludzi n a dzielnice ro botnicz e, za zw y c zaj p o d w ie czór, k ied y r o b o tn ic y w y c h o d z ą z fa b ry k . Ktoś z g r u p y — n a r a m i o n a c h t o w a r z y s z y — ro z p o c z y n a k r ó t k ie p rz e m ó w i e n i e i rz u c a hasła. P r z e c h o d z ą c y u l i cą ro b o tn ic y z a c z y n a ją g r o m a dzić się koło m ó w c y i w n ie sp e łn a 10 m in u t, p i e r w o tn a m a ła g r o m a d k a u r a s t a do 100, 200, 300, 500 osób. R o b o t n ik o m r o z d a je się li te r a t u r ę w y b o rc zą, n u m e rk i. Z a n im p o lic ja spo strze że i prz y jd z ie, wiec sk o ń cz o n y , r o b o t n i k ó w ju ż n ie m a . T a k i c h l o t
n y c h d e m o n s t r a c y j p r z e p r o w a dziliśm y w ciąg u o s ta tn ic h k ilk u ty g o d n i — oko ło 20 w W a r s z a wie. R o b im y ró w n ie ż m a s ó w k i pod f a b r y k a m i . P o z a s e tk a m i d r o b n y c h bud, z ro b iliśm y m a só w k i w k ilk u d z ie się c iu w iel
k ic h p rz e d s ię b io rs tw a c h , że w y m ie n ię ty lk o : W arsztaty K ole
jow e na C hm ielnej, na Brudnie, W arszaw a-W sch od nia, W a r s z t a ty T r a m w a j o w e n a W oli, w o j s k o w ą f a b r y k ę sa m o lo tó w „A- w iata“, m o n o p o l s p ir y t u s o w y na Pradze, t y t u n io w y na O chocie, N orblin, P a ro w ó z , p rz ę d z a ln ię m
Świdrem i miotem
X P A W IL O N I P P S . W „ R o b o tn ik u “ z 13/XI. z n a j d u je m y n o tatk ę p. t. „Brześć a X P a w ilo n ", k tó ra m a n a celu w y kazać, że w X-tym pawilonie, tem s tras z n em więzieniu car- skiem , wiodło się w ięźniom o w ie
le lepiej, niż obecnie w Brześciu.
Możliwe. Gdy m o w a je d n a k o w a r u n k a c h w ięziennych więcej, niż pepesow scy posłowie m ieliby w tej sp ra w ie do pow iedzenia więźniow ie rew olucyjni, za p eł
n ia ją c y tysiąca m i więzienia i p a k o w a n i t a m w s p ó ln y m w ysił
kiem b u rż u a z ji i P PS -u. A co się tyczy X-go P a w ilo n u — to w p ra w d z ie p r a w d ą jest, że — j a k pisze „R o b o tn ik " —
„przestał on funkcjonować p od w p ły w e m p u r p u r o w y c h s z ta n d a r ó w r o s y js k ie j r e w o lu c ji" ...
lecz z dru g iej stro n y — o czem
„ R o b o tn ik“ woli milczeć — już w kilka miesięcy potem , a z w ła szcza, p o d c z a s r z ą d ó w k o a lic y j n y c h D a s z y ń s k ic h i G a r lic k ic h w 1920 r. z a p e łn ił się z n o w u po brzegi re w o lu c y jn y m i w ięźniam i.
X P a w ilo n , z lik w id o w a n y przez zw ycięską rew olucję rosyjską, został zp o w ro te m w znow iony przez ło trów pepesowskich, w ł a śnie w okresie, gdy prow adzili oni w ojnę o obalenie „ p u r p u r o w y c h sz ta n d a ró w rew olucji r o syjskiej". Ó w c z e s n e w a r u n ki p o b y tu w X -ty m Pawilonie, b y ły n a p e w n o nie lepsze niż o- becne w Brześciu, lub w in n y c h więzieniach, a w k a ż d y m razie 0 wiele gorsze, niż za czasów c a r skich. Starali się już o to D a s z y ń scy i Barliccy, Anusze i W iteccy 1 cała defen zy w ia ck a sfo ra pepe- sowska.
DROŻYZNA ROŚNIE
R osnąca stale fala drożyzny ogarnia p rzedew szystk iem arty
k uły p ierw szej potrzeby.
I tak w arszaw sk a kom isja cen n ik ow a, na życzen ie k up ców n abiału , u ch w aliła zn acznie pod
w yższyć cen y m asła, jaj, m leka.
M asło o 20 gr. na k g., m lek o 5 gr. na litrze, a jaja z 24 na 26 gr.
Jak podaje „Gaz. W arsz."
z 18 bm. jest to już druga pod w yżka w tym tygod n iu , a w n a j
b liższym czasie n a leży sp od zie
w ać się dalszego w zrostu cen produktów roln ych , p rzedew szy
stk iem ziem n iak ów i w arzyw .
„ W o la " i t. d. N a m a s ó w k i p r z y c h o d z i 50. 60, 100, 200, 300 r o b o tn ik ó w .
R obotnicy ch ętn ie słu ch a ją n a szych m ów eów ,
p o d c h w y tu j ą h a s ła re w o lu c y jn e . W ciąg u p a ź d z i e r n i k a i p o ło w y l i s to p a d a K o m ite t o d b y ł w W a r szaw ie około
400 m asów ek fab ryczn ych , u liczn y c h , z w ią z k o w y c h .
— J a k w y g lą d a a k c j a w y d a w n icza K o m ite tu ?
— W y d a liś m y n a W a r s z a w ę oko ło 50-ciu ro z m a i ty c h w y d a w n ictw , p o lsk ic h i ż y d o w s k ic h , w liczbie
680.000 egzem plarzy.
R o z p la k a to w a l iś m y 50.000 p la k atów na m urach. Do dziś d n ia r o z d a liś m y przeszło
4 m iljo n y num erk ów na W ar
szaw ę
i co d z ie n n ie k o l p o r t u j e m y n o w e p a r t j e n u m e r k ó w . — A j e d n a k w ś ró d r o b o t n ik ó w d a je się o d c z u w a ć głód n u m e r k ó w . R o b o t
n icy w o ła ją : d a w a jc ie n u m e r k i ! S p o ty k a m y się z o g r o m n ą sym - p a t j ą r o b o t n i k ó w do nas. M a m y do z a n o to w a n i a
fa k ty op od atk ow an ia s ię całych fabryk,
j a k np. sze w skie O b re m s k ie g o , Szw a rca, g a r b a r n i a n a O chocie i in n e na fu n du sz w yb orczy
„Jed n ośei R obotn.-C hłopskiej"!
N a N oblesie za szedł c h a r a k t e ry s ty c z n y w y p a d e k : p r z y w y p ł a cie z e b ra n o od r o b o t n i k ó w n a fn d u s z w y b o rc z y „ J e d n o ś c i " — 42 zł., w ty m s a m y m czasie n a L O P P . z e b ra n o 7 zł. O w ielk ich s y m p a t j a c h ro b o t n i k ó w dla n a s św ia d c z y ró w n ie ż f a k t, że pod listy p a ń s tw o w e i o k rę g o w e d o sejm u , K om itet z e b ra ł w W a r szawie
7.500 PO D PISÓ W ROBOTNIKÓW i ROBOTNIC.
W w a r u n k a c h strasz liw e g o t e r o r u fa sz y sto w sk ie g o je st to o l b r z y m i sukces! W y n i k i e m n a szej a k ty w n o ś c i jest n ie m a l p o w szech n a n ien a w iść rob otn ików do C entrolew u, BBS. i faszyzm u .
— Czy ta m a s a ro b o t n ik ó w , po lity c zn ie n ie z o r g a n iz o w a n a , bierz e j a k i ś u d z i a ł c z y n n y w a k cji w y b o rc z e j „ J e d n o ś c i R o b o t.- C hłop."?
— O w szem , i to duży. M a m y 748 m ę ż ó w zau fan ia
na W arszaw ę
to są w sz y s tk o s y m p a t y c y „ J e d n ości". N a t e re n ie W a r s z a w y d z ia ła około 240 tak zw . „tró
jek w yb orczych ", s k ła d a j ą c y c h się z s y m p a t y k ó w . Z biera li oni p o d p is y p o d listy, k o l p o r t u j ą li t e r a t u r ę , n u m e r k i i t. d. Często t a k i r o b o t n i k - s y m p a t y k p r z y j dzie z je d n e g o n a d ru g i k r a n i e c m i a s t a po n u m e r k i do z n a j o m e go. W e ź m i e p o 500, po 1000 s z tu k d la fa b r y k i , d la sąsiad ó w .
— Czy m a s y w ogóle w y k a z u j ą ja k i e ś w iększ e z a i n t e r e s o w a nie w y b o r a m i?
— Jeśli idzie o s to s u n e k m a s ro b o t n i c z y c h do w y b o r ó w — to n a le ż y p rz e d e w s z y s tk ie m s t w i e r dzić
fa k t zu p ełn eg o rozw iania się złu dzeń dem ok ratyczn ych , ja
k ob y sejm , tak i czy in n y, m ógi rozw iązać k ryzys.
Z tego też p o w o d u r o b o tn ic y byli z p o c z ą t k u c a łk o w ic ie a p a ty c z n i w ob e c w y b o ró w . „ W c a le nie b ęd ę głosow ał, d u żo m i d a ł t e n s e jm " . K o m ite t „ J e d n o ś c i R o b .-C hłop." p o g łęb ił podcz as sw ej k a m p a n j i w y b o rc z e j w m a sac h tę św ia d o m o ść , że r o z w i ą zać sy tu a c ję p o t r a f i t y lk o m a s o w a z o r g a n i z o w a n a a k c j a r o b o t n ik ó w i c h ło p ó w , a jed nocześnie p r z e ł a m a ł a p a t j ę m a s , d o w ió d ł o lb rz y m ie g o z n a c z e n ia m obili- z a c y jn o -p o lity c z n e g o , j a k i e w y b o r y o d g r y w a j ą . Z a i n t e r e s o w a nie w y b o r a m i zw iększyło się.
S y m p a t je r o b o t n i k ó w są p o n a szej stronie.
