C O D Z I E N N Y
C e n a 1 0 g r .
EXPRESS POMORSKI
XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAA b o n a m e n t m ie s ię c z n y w e k s p e d y c ji 2 .— d., w a g e n tu ra c h 2 .1 5 r t., n a p o c z ta c h ju 4 i o d n o s z e n ie m d o d o m u 2 .3 4 z ł., p o d o p a s k ą w P o ls c e 3 .5 0 z ł., w in n y c h k r a ja c h 4 .5 0 z ł. — A b o n a m e n t k w a r ta ln y w e k s p e d y c ji 6 .— z ł., w a g e n tu r a c h 6 .4 5 z ł., n a p o c z ta c h ju ż z o d n o s z e n ie m d o d o m u 7 .0 1 z ł., p o d o p a s k ą w P o ls c e 1 0 .5 0 z ł., w in n y c h k r a ja c h 1 4 .— z ł. — W r a z ie w y p a d k ó w , s p o w o d o w a n y c h s iłą w y ż s z ą , p r z e s z k ó d w z a k ła d z ie , s tra jk ó w lu b ty m p o d o b n y c h n ie p r z e w id z ia n y c h o k o lic z n o ś c i, w y d a w n ic tw o n ie o d p o w ia d a z a d o s ta rc z e n ie p is m a , a a b o n e n c i n ie m a ją p r a w a d o m a g a n ia s ię n ie d o s ta rc z o n y c h n u m e ró w lu b o d s z k o d o w a n ia .
O g ł o s z e n i a n a s t r . 7 - ła m o w e j 1 5 g r . o d m ie js c a m ilim e tro w e g o , n a s tr . p ie r w s z e j 6 0 g r o d m ie js c a m ilim e tr ., n a s tr. tr z e c ie j i d r u g ie j 4 0 g r . o d m ie js c a m ilim e tr ., R u c h to w a r z y s tw 2 0 g r . o d w ie rs z a te k s to w e g o . — O g ło s z e n ia tłu m a c z o n e , s k o m p lik o w a n e , z z a s tr z e ż e n i e m m ie js c a o r a z z n ie c z y te ln y m r ę k o p is e m p r z y k a ż d y m p o s z c z e g ó ln y m w y p a d k u 2 5 p r o c e n t n a d w y ż k i — Z in n y c h k r a jó w 2 0 0 p r o c , n a d w y ż k i. - K o n to P o c z to w , K a s y O s z c z ę d n o ś c i, P o z n a ń 2 P 1 0 6 0 . — O g ło s z e n ia p ła tn e n a t y c h m ia s t — A d r e s a d m in is tr a c ji: T o r u ń ,P ie k a r y 1 4 - T e le f. 6 4 7 . — Z a r ę k o p is y n ie z a m ó w io n e r e d a k c ja n ie o d p o w ia d a . — • A d re s r e d a k c j i: T o r u ń , P ie k a r y 1 4 - T e le f o n 6 4 7
R o k n . N r . 6 7 .
T e rm in o p c ji d la r o k o w a ń
o
p o ż y c z k ęo m e r y M
u p ł y n ą ł 8 b . m .
D o t e j p o r y „ B a n k e r s T r u s t” n i e z a ż ą d a ł p r z e d ł u ż e n i a o p c j i
P r z e c i w n i c y o p c j i n i e c h t e r a z o d k r y j ą s w o j e k a r t y !
Potrzeba nam dobre]
admlnlstratll
W c z o r a j s z e r o z p r a w y w s e j m o w e j k o m i s j i
b u d ż e t o w e j
O d w u w a ż n y c h s p r a w a c h
M sil l Ml lifi
L i b e r u m v e t o S z w e c j i
N i e m c z y ś c i ś l e w s p ó ł p r a c u j ą z e S z w e c j ą
W p o n ie d z ia łe k , d n . 8 b . m ., I ip ły n ą ł t e r m in 3 * m ie s ię c z n e j o p c ji, u d z ie lo n e j z r a m ie n ia r z ą d u p . W ł. G r a b s k ie g o p r z e a jd r . F e lik s a M ły n a r s k ie g o n o * .w o jo r s k ie m u ,» B a n k e r s T r u s t o
;w i“ n a w y łą c z n o ś ć r o k o w a ń z P o ls k ą o p o ż y c z k ę . D o te j p o * T y — w b r e w p o p r z e d n im d o * n ie s ie n io m p r a s o w y m —
„ B a n k e r s . T r u s t" n ie w y s tą p ił
t ż ą d a n ie m o p r z e d łu ż e n ie o p c ji.
W k a ż d y m r a z ie o p c ja s p e b n iła s w o je z a d a n ie . U d z ie lo n a b y ła w c ię ż k ie j c h w ili n a ry n *
ku p ie n ię ż n y m w N o w y m U o rk u , i w c h w ili z u p e łn e j, z im n e j
‘n ie c h ę c i ś w ia ta f in a n s o w e g o d o r o k o w a ń z P o ls k ą . T w o r z y ło to w o k ó ł P o ls k i (ja k b y m a r tw o tę . O tó ż to m a r*
tw e k o ło o p c ja p r z e r w a ła . F a k t p o d ję c ia
r o k o w a ń z P o ls k ą o p o ż y c z k ę p r z e z ta k p o tę ż n ą in s ty tu c ję , (ja k ą je s t „ B a n k e r s T r u s t" , z w r ó c ił n a P o ls k ę o c z y ta k ż e in n y c h u g r u p o w a ń b a n k ie r*
s k ic h .
A le u d z ie le n ie o p c ji s p o tk a * iło s ię
z n a m ię tn y m i a ta k a m i, z a r ó w n o w s e jm o w y c h k o ła c h p o s e ls k ic h , ja k .w p e w n y c h o r*
g a n a c h p r a s o w y c h . T w ie rd z o * ,n o . ż e n ie p o tr z e b n ie (!) u d z ie *
ło n o o p c ji n a z b y t d łu g i te r m in ż e w a r u n k i p r o p o n o w a n e j p o * ż y c z k i s ą z a n a d to u c ią ż liw e , — a c z k o lw ie k d o te j p o r y n ie s ą o n e s p r e c y z o w a n e — ż e w r e s z c ie s ą in n e u g r u p o w a n ia fin a n * s o w ę , k tó r e c h c ą p o ż y c z k i u * d z ie lić n a le p s z y c h w a r u n k a c h
O b e c n ie o p c ja , u d z ie lo n a p r z e z d r . M ły n a r s k ie g o , w y * g a s ła ! R z ą d m a w o ln ą r ę k ę w r o k o w a n ia c h o p o ż y c z k ę z k a ż d ą in n ą g r u p ą . N ie c h z a te m p r z e c iw n ic y o p c ji w s k a ż ą te * r a z te
in n e g r u p y , k tó r e c h c ą n a m u d z ie lić p o ż y c z k i, i n ie c h n a m w y m ie n ią te w a * r u n k i, n a ja k ic h c h c ą to u c z y * Qić !
S p o łe c z e ń s tw o , r o z u m ie ją c e k o n ie c z n o ś ć d o s ta r c z e n ia k ra * jo w i w ię k s z y c h k a p ita łó w d la r a to w a n ia ż y c ia g o s p o d a r*
c z e g o
z c a łe m n a p ię c ie m u w a g i śle*
d z ić b ę d z ie d a ls z e e ta p y te j
„ in te re s u ją c e j* '/ g ry .
O k o ło s p r a w y p o ż y c z k i ty * tu n io w e j w y r o s ły ju ż le g e n d y . N ie w s z y s tk o je s t je s z c z e ja s*
n e , a le
p e w n e d o w o d y m a m y ju ż w r ę k a c h .
W s w o im c z a s ie p o s ta r a m y s ię o g r u n to w n e w y ś w ie tle n ie c a * le j p r a w d y .
r o z p r a w ia ła w c z o r a j s e jm o w a k o m is ja b u d ż e to w a .
D o k r y ty k i s y s te m u a d m in i*
s tr a c ji p a ń s tw o w e j d a ła s p o * s o b n o ś ć
d y s k u s ja n a d b u d ż e te m m in i*
s te r s tw a s p r a w w e w n ę tr z n y c h O s tr o o c e n ia li d z ia ła ln o ś ć m i*
n is te r s tw a , a s z c z e g ó ln ie j p o * lic ji, p . p . W y r z y k o w s k i (W y z w .), D ą b s k i ( S tr. C h ł.) i M ic h a la k ( N . P . R .) Z p o ś r ó d in n y c h p o s łó w p rz e m a w ia ją * c y c h , p . P o p ie l p o d k r e ś lił k o * n ie c z n o ś ć o p r a c o w a n ia
je d n o lite g o p o d z ia łu a d m in i*
s tr a c y jn e g o p a ń s tw a , u w a ż a ją c , ż e d o p ie r o n a tle ta * k ie g o p r o g r a m u ‘'m o ż n a b ę d z ie r e a ln ie m ó w ić
o z m n ie js z e n iu ilo ś c i w o je w ó d z tw ,
w z g lę d n ie p o w ia tó w . M ó w c a z a s tr z e g ł s ię , b y ju ż te r a z , b e z ta k ie g o p r o g ra m u , w y s tę p o w a
G E N E W A , 9 .3 (P A T ). S p ra w a ro z s z e rz e n ia R a d y L ig i N a ro d ó w n ie p o s u n ę ła s ię d o ty c h c z a s n a p rz ó d . P a u l B o n c o u r z a w ia d o m ił C h a m b e rla in a , iż d e -e g a c ja fra n c u s K a
n ie s p o d z ie w a s ię p o w ro tu B ria n d a d o G e n e w y a n i w e w to re k a n i w ś ro d ę , w o b e c c z e g o n ie p rz e p ro w a d z o n o w te j d e c y d u ją c e j s p ra w ie ż a d n e j ro z m o w y .
R a d a L ig i, k tó r ą o b o w ią z u je je d n o m y śln o ś ć d e c y z ji, je s t n ie s ły c h a n ie d a le k a o d p o d o b n e j m o ż liw o ś c i. 5 -c iu c z ło n k ó w R a d y je s t z a s tw o rz e n ie m n o w y c h s ta ły c h m ie js c . S ą to : F ra n c ja , W ło c h y , H isz p a n ja , C z e c h o s ło w a c ja i B ra z y ija .
D e le g a t s z w e d z k i je s t z d e c y d o w a n ie p rz e c iw n y w s z e lk ie m u
ro z s z e rz e n iu R a d y , 4 -e j p o z o s ta li c z ło n k o w ie (A n - g lja , J a p o n ja , B e lg ja i U ru g w a j) m a ją p e w n e z a s trz e ż e n ia . S ą to
ra c z e j w a h a n ia i n ie z d e c y d o w a n ie , n iż o b je k c je z a sa d n ic z e . V e to S z w e c ji n a jz u p e łn ie j w y s ta rc z a , a b y u n ie m o ż liw ić ja k ą k o lw ie k k a n d y d a tu rę . D e le g a c ja s z w e d z k a c o ra z s iln ie j z a z n a c z a ż e
n ie c z y n i o n a ró ż n ic m ię d z y k a n d y d a tu ra m i,
le c z je st je d y n ie p rz e c iw n a s a m e j z a sa d z ie ro z s z e rz e n ia R a d y . W c z o ra j p ó ź n o w ie c z o re m c z ło n e k d e le g a c ji n ie m ie c k ie j, r a d c a S c h u b e rt, k o n fe ro w a ł z d e le g a te m S z w e c ji U n d e n e m , c o p rz y ję te z o s ta ło p rz e z p r a s ę tu te js z ą ja k o d o w ó d , ż e
N ie m c y c z y n ią ju ż k ro k i w kie
ru n k u u m o c n ie n ia b lo k u n ie m ie c k o -s k a n d y n a w s k ie g o , d o k tó re g o p rz y łą c z a s ię o s ta t
n io F in la n d ja .
D a ls z e p o s u n ię c ia b ę d ą m o ż li
w e d o p ie ro p o u tw o rz e n iu r z ą d u fra n c u s k ie g o .
Wilizarii kmsHU złolego
N o w a e m i s j a b a n k n o t ó w o p e ł n e m p o k r y c i u w z ł o c i e
C z y m o ż e m y j ą m i e ć b e z p o m o c y z a g r a n i c z n e j ? — O d p o w i e d n i p r o j e k t r o z p a t r u j ą r z e c z o z n a w c y
n o z p r o p o z y c ja m i z n ie s ie n ia w o je w ó d z tw a p o m o r s k ie g o lu b u tw o rz e n ia n a m ie js c u tr z e c h ty lk o je d n e g o w o je * w ó d z tw a m a ło p o ls k ie g o .
M in is te r s p r a w w e w n ę trz * n y c h , R a c z k ie w ic z , d w u k ro t*
n ie z a b ie r a ł g ło s w o b r o n ie s w e g o r e s o r tu .
N a s tę p n ie p r z e w o d n ic z ą c y k o m is ji, g e n e r a ln y r e f e r e n t b u d ż e to w y , p . G łą b iń s k i, z w r ó c ił w im ie n iu c a łe j k o m is ji u w a g ę , ż e s y tu a c ja f in a n s o w a n ie u p r a w n ia d o n a d z ie i, a ż e b y d o c h o d y f a k ty c z n ie b y ły w ię k s z e n iż p r e lim in o w a n e p r z e z r z ą d , p r z e to d o m a g a s ię ja k n a jd a ls e j r e d u k c ji b u d ż e tu . R e f e r e n t b u d ż e tu m in . s p r a w w e w n ę tr z n y c h , p . R u s in e k , s ta r a i s ię w y k a z a ć , ż e p ro p o n o * w a ć d a ls z y c h o s z c z ę d n o ś c i ju ż
B r i a n d t w o r z y g a b i n e t
J e ś l i u t w o r z y — w r ó c i d o G e n e w y P A R Y Ż , 9 3 (P A T ), (G o d z . 1 8
m in . 3 0 ). B ria n d p rz y ją ł m isję tw o rz e n ia g a b in e tu , je d n a k ż e o s ta te c z n e j o d p o w ie d z i m a o n u d z ie lić p re z y d e n to w i D o u m e r- g u e 'o w i o g o d z . 2 1 -e j, s ą d z i b o w ie m , ż e d o te g o c z a s u z a p e w n i s o b ie w s p ó łp ra c ę w ię k s z o ś c i
c z ło n k ó w n o w e g o rz ą d u . G d y b y s ię to s ta ło , n o w y rz ą d b y łb y u tw o rz o n y w c a ło ś c i ju ż ju tro ra n o , a B ria n d w y je c h a łb y je s z c z e w ie c z o re m d o G e n e w y , p a r la m e n to w i z a ś p rz e d s ta w iłb y s ię d o p ie ro p o p o w ro c ie d o P a ry s a .
K r o n p r i n c w . . . L o c a r n o
A t e n t a m p o c o ? B E R L IN , 9 3 (P A T ). P is m a
d o n o sz ą , ż e b y ły n ie m ie c k i n a s tę p c a tro n u w y je c h a ł d o L o c a r- n a , g d z ie z a m ie sz k a ł w w y n a ję
te j w illi. O c e la c h te j p o d ró ż y d z ie n n ik i p o d a ją s p rz e c z n e d o n ie s ie n ia .
C ię ż k ie p rz e s ile n ie g o s p o d a r
c z e , ja k ie p rz e ż y w a m y , w s z y s t
k im d a je s ię w e z n a k i i w s z y sc y o n ie m m ó w ią i ra d z ą .
P rz e s ile n ie s p o w o d o w a n e je s t te m , ż e m a m y
za m a ło p ie n ię d z y w o b ie g u . M a n a m p rz y s p o rz y ć p ie n ię d z y
w ie lk a p o ż y c z k a z a g ra n ic z n a , a le je ż e li je j n ie o trz y m a m y , lu b je ż e li w a ru n k i b ę d ą z b y t c ię ż k ie ?
C o b ę d z ie w ó w c z a s ? A d w o k a t k ra k o w s k i, d r, G . G ro e g e r, rz u c ił p ro je k t, k tó r y d a je n a to p y ta n ie o d p o w ie d ź .
O b lic z a o n , ż e P o ls k a p o s ia d a w c h w ili o b e c n e j
k ru s z c ó w d ro g o c e n n y c h n a s u m ę 7 0 0 m iljo n ó w z ło ty c h w z ło c ie . J e s t to k a p ita ł m a rtw y . A ż e b y te n k a p ita ł o ż y w ić , p ro je k tu je o n
m o ż liw o ś ć z a sta w ia n ia g o w B a n k u P o ls k im w n a s tę p u ją c e j fo rm ie :
P o s ia d a ją c y z ło to lu b s re b ro , a p o s z u k u ją c y g o tó w k i, z w ra c a s ię z e s w o im k ru s z c e m d o B a n k u P o ls k ie g o i s p rz e d a je g o p o c e n ie fa k ty c z n e j w a rto ś c i z z a s trz e ż e n ie m o d k u p u w o z n a c z o -
n ie m o ż n a , p o n ie w a ż ju ż s a m r z ą d p r z e p r o w a d z ił d a le k o id ą c e r e d u k c je .
S p r a w a w y ja ś n i s ię w d y s k u s ji s z c z e g ó ło w e j k tó r a s ię ro z p o c z n ie d z iś.
n y m te rm in ie . B a n k P o ls k i n a p o d s ta w ie te g o z ło ta
w y p u s z c z a b a n k n o ty n a ta k ą s u m ę ,
ja lc ą z a to z ło to z a p ła c ił. G d y k lije n t z w ró c i b a n k n o ty i o d b ie - rz e s w ó j k ru s z e c , b a n k n o ty te z o s ta ją a u to m a ty c z n ie w y c o fa n e z o b ie g u .
U z y sk a lib y śm y w te n s p o s ó b n o w ą e m is ję b a n k n o tó w , k tó r y c h p o k ry c ie w y n o s iło b y
s to p ro c e n t w z ło c ie . G d y b y ty lk o c z ę ś ć m a ją tk u , p o -
s ia d a n e g o p rz e z n a s w m a rtw y m P o ls k ie g o .
D o w ó d k u l t u
G D A N S K , 9 3 (P A T ). P o s ta n o w ie n ie s e n a tu , a b y w y d z ie rż a
m i m i— ^ a — >■
k a p ita le k ru s z c o w y m , z n a la z ła s ię w te n s p o s ó b w o b ie g u ,
z a s iliła b y b a rd z o n a s z e ż y c ie g o s p o d a rc z e .
F a c h o w i rz e c z o z n a w c y o c e n ią , c z y i o ile te n p ro je k t n a d a - je s ię d o p ra k ty c z n e g o z a s to s o w a n ia . P ro je k t p . G ro e g e ra z n a la z ł p rz y ję c ie o ty le ż y c z liw e , ż e s e n a c k a
K o m is ja S k a rb o w o - B u d ż e to w a z b a d a ła g o
i u p o w a ż n iła s e n . S z a rs k ie g o d o w y s o n d o w a n ia w te j m ie rz e p o g lą d ó w M in . S k a rb u o ra z B a n k u
y n i e m i e c k ie j
w ić b . o p a c tw o c y s te rs ó w w Oli
w ie p o d G d a ń sk ie m n a k a w ia r
n ię w y w o ła ło w ś ró d lu d n o śc i k a to lic k ie j G d a ń s k a o g ro m n e w z b u rz e n ie . J D a n z ig e r L a n d e - s z e itu n g " w y s tę p u je z b a rd z o o s try m s p rz e c iw e m i w z y w a lu d n o ś ć k a to lic k ą w . m . d o o p o ru i o b ro n y p rz e d tą p ro fa n a c ją u c z u ć k a to lic k ie j lu d n o śc i G d a ń s k a .
Z ł o t y i D o l a r
W c z o r a j B a n k P o l s k i p ł a c i ł z a d o l a r a 7 , 5 8 z ł . W o b r o t a c h m i ę d z y b a n k o w y c h ż ą d a n o 7 . 6 3
i
S p o ta M io i u r z M
Eksport węgla śląskiegoLuka niemiecka zap^ma się
D e m o k r a c j a n i e z n o s i a u t o r y t e t u , z w ł a s z c z a d e m o k r a c j a m ło d a . U w a ż a a u t o r y t e t z a z a p r z e c z e n i e r ó w n o ś c i , k t ó r a j e s t ź r e n i c ą d e m o k r a c j i .
T o p r a w d a !
D łu g i j e s z c z e c z a s u p ł y n i e , z a n im d e m o k r a c j a o ś w i e c o n a n a u c z y s i ę s ą d z i ć s p r a w i e d l iw i e k w a l if i k a c je i z a s ł u g i.
A l e d e m o k r a c j e m ł o d e g r z e s z ą ł a tw o p r z e s a d n ą n i e c h ę c i ą i n i e u f n o ś c i ą d o a u t o r y t e tu w ł a d z y .
W P o l s c e w y r a z i ł o s i ę t o w r o z w y d r z o n e j m o d z i e w y m y ś l a n i a n a s t a n u r z ę d n i c z y , n a t . z w . b i u r o k r a c j ę .
A k c j a t a p r z y b r a ła t a k i e r o z m i a r y , iż d z i w i ć s ię c h w i l a m i n a l e ż y , j a k u r z ę d n i k p o l s k i w o g ó - l e c h c e p o z o s t a w a ć n a s w o je m s t a n o w i s k u i s p e ł n i a ć s w o je t r u d n e z a d a n i a .
P r z e d w c z o r a j s z y z j a z d S t o w a r z y s z e n ia u r z ę d n i k ó w p a ń s tw o w y c h d a ł t e m u n a s t r o j o w i s z e r o k i c h r z e s z b i u r o k r a c j i p o l s k i e j w y r a z b . m o c n y . N a p i ę tn o w a ł o n m e t o d ę o s z c z e r s t w a i n a p a ś c i , u p r a w i a n ą w s p o ł e c z e ń s t w i e
w s t o s n n k u d o u r z ę d n i k a i s t o t
n i e e o n a m o r e .
W e z w a ł u r z ę d n i k ó w d o z w a l
c z a n i a n a d u ż y ć , a l e r ó w n o c z e ś n i e : d o b e z w z g l ę d n e g o ś c i g a n i a o s z c z e r c ó w .
O d s i e b i e d o d a m y : n a l e ż a ło w e z w a ć r z ą d , a b y z u r z ę d u j a k - n a j e n e r g i c z n i e j i j a k n a jb e z - w z g l ę d n i e j b r o n i ł d o b r e g o i m i e n i a s z a r p a n y c h n a h o n o r z e i p o d r y w a n y c h w a u t o r y t e c i e u r z ę d n i k ó w p a ń s t w o w y c h .
B o i t u b y ł o w i e le j a s k r a w y c h z a n i e d b a ń ...
U r z ę d n i k p o l s k i ś w i a d o m j e s t s w y c h b r a k ó w . W p r z e w a ż n e j c z ę ś c i w y p a d k ó w d a l e k i j e s t o d p i z y o d z i e w a n i a s i ę w g l o r j ę a u t o r y t e t u , w ł a d z y i z n a c z e n ia .
U r z ę d n i k c z u je , ż e n i e d o j a d a j ą c z b i e d y , ż y j ą c w c i ą g ł y m l ę k u p r z e d g i l o t y n ą 1 1 6 a r t.
p r a g m a ty k i , s z a r p a n y n a w s z y s t k i c h k o m i s j a c h s e j m o w y c h p r z e z n i e c h ę t n y c h m u c h ł o p k ó w i s t r a g a n i a r z y , w y g l ą d a ł b y ś m i e s z n i e w j a k im ś a n t y d e m o k r a ty c z n y m n a s tr o j u w i e d e ń s k i e g o n a d r a d c y .
N i e g r o z i w i ę c z t e j s t r o n y n ic n i k o m u .
A l e t o s t a ł e , z a ja d ł e , s a d y -
£ • '’’e z n e z n ę c a n ie s i ę i „ f o lg o w a n o s o b i e ” n a u r z ę d n i k u z a c z y n a g r o z i ć p a ń s t w u ...
G r o z ić r o z k ł a d e m a d m i n i s t r a c ji p a ń s t w o w e j , z n i e c h ę c e n i e m i u c i ę c z k ą u r z ę d n i k a o d u r z ę d u , N ic k a ż d y p r z e c ie ż z e c h c e p o ś w i ę c i ć n a z w i s k o n a s p l u g a w i e - n i e , a z d r o w ie p s y c h i c z n e n a w s t r z ą s y .
C e l u j ą w a t a k a c h n a u r z ę d n i
k a s t r o n n i c tw a i e l e m e n t y c h ł o p s k i e .
Z a ś c i a n k o w y p r z y m i a r s p o s o -
„ I l u s t r . K u r j e r K r a k o w s k i”
, d o n o s i, ż e n a r e s z c i e b ę d z ie n a - 2 ^ p r a w i o n y „ d e f e k t” u s t a w y p o -
* i i ■ • ' . i ■ i l b o r o w e j w s t o s u n k u d o ż o l n i e - p u i k u p i e c h . p o is K ie i, d c lz ie o d - '. ' ,
b ó w z a r z a d u d w u m o r g o w e m g o - 1 b y ł 4 i 'ź b ę p z y z c e n z u s e m n a u K o w y m : m i a - .1 ,_ _ _ i_____‘ T ‘ « p o w i c ie ż o ł n i e r z t a k i d o s t a n i e ...
? g u z i k : s p o d a r s t w e m b e z s k r u p u ł u p r z y
k ł a d a j ą d o s p r a w a d m i n i s t r a c j i p a ń s t w o w e j i z t u p e t e m „ n a j
m ł o d s z y c h d e m o k r a tó w * * p l u ją ,
s z k a lu j ą , d e p c ą g o d n o ś ć l u d z k ą o r a z c h ę ć d o p r a c y .
U r z ę d n i k p o l s k i z j e d n e j s t r o n y t o n i e w c h a o t y c z n y m p o t o p i e p r o d u k c j i p r a w o d a w c z e j p o l s k i e g o s e j m u a n a l f a b e t ó w , a z d r u - g ie j — m i a ż d ż o n y j e s t b e z l i t o s n ą k r y t y k ą p e w n y c h s i e b i e „ m ę ż ó w s t a n u ” s w o j e g o c h o w u .
T a k i e s t o s u n k i n i e w y d a d z ą d o b r y c h o w o c ó w .
M u s z ą s ię o n e z m i e n i ć — i t o s z y b k o .
U r z ę d n i k p o l s k i j e s t t e ż o b y w a t e l e m : p o d l e g a k r y t y c e , a l e m u s i m i e ć w a r u n k i p r a c y i o c h r o n ę s w e g o d o b r e g o i m i e n i a .
N ie w y m a g a o n k u l tu a u t o r y t e t u . A l e z b y t c z ę s to w i d z i k r a ń c o w e p r z e c i w i e ń s t w o : a n a r c h j ę s p o ł e c z n ą .
P r a w d a l e ż y p o ś r o d k u .
na wychowanie
ZJad Rad Szkolnych — w obronie samorządu szkolnego
Z j a z d d e l e g a t ó w R a d S z k o l
n y c h p o w i a to w y c h i m i e j s k i c h t y l k o o d r ę b n y s a m o r z ą d s z k o l n y p o d j ą ł o b r o n ę s a m o r z ą d u s z k o l- '
n e g o ,
z a g r o ż o n e g o p r o j e k te m u s t a w y o u s t r o j u a d m i n i s t r a c j i s z k o l n e j,
o p r a c o w a n y m p r z e z K o m is j ę p o - „ O u s t r o j u s z k o l n ic t w a w P o l- w o ł a n ą d l a r e o r g a n i z a c j i a d m i - s e e ” w y p o w i e d z i a ł s ię
m o ż e z a p e w n i ć s p o ł e c z e ń s t w u n a l e ż y t y w p ł y w n a w y c h o w a n i e
n a r o d o w e .
D r . M . F a l s k i w r e f e r a c i e
n i s t r a c j i p a ń s t w o w e j .
D y r e k t o r J . K u r t z w r e f e r a c i e p . t . „ O u s t r o j u s a m o r z ą d u s z k o l n e g o ” d o m a g a ł s ię , a b y p r o j e k -
w ó d z k i e
p o w s t a ł y c a ł k o w i c ie z w y b o r ó w . P o s t a w i e n ie n a c z e l e R a d y S z k o l n e j W o j e w ó d z k i e j w o j e w o d y j a k o p r z e w o d n i c z ą c e g o b ę d z i e w p r o w a d z e n ie m p o l i t y k i
d o s z k o l n i c t w a .
n a u c z a n i e z a ś p o w i n n o b y ć o d r ę b n ą g a ł ę z i ą ż y c i a n a r o d o w e g o , w o l n ą o d w s z e l k i c h w p ł y w ó w u b o c z n y c h .
R a d o m s z k o l n y m n a l e ż y z a - |
p e w n i e w ł a s n e f u n d u s z e , u n i e z a : , , , , , - , • l e ż n i a j ą c je p o d w z g l ę d e m f in a n - 1 z n a j d u j ą c y c h s i ę p o z a s z k o ł ą , s o w y m o d o r g a n ó w s a m o r z ą d u c o m u s i z w i ę k s z y ć d e m o r a l i z a - t e r y t o r ja l n e g o . c j ę m ł o d e g o p o k o l e n i a .
t o w a n e R a d y S z k o l n e W o j e - .t r w a ć ia k " a ) d ł u ż e j , g d y ż t o t y l - r i i • ! le n tT iriT e * n < irłn ir> c /»
t e r y t o r ia l n e g o .
Co inni
D z iś w y b i e r z e m y — r ó ż n o ś c i ...
N p r z . „ W a r s z a w ia n k a ” p r z y n o s i c i e k a w e s z c z e g ó ł y z ż y c i a e m ig r a c j i r o b o t n i c z e j w e F r a n c j i.
O k a z u je s ię , ż e r o b o t n i k r o l n y n ie z a w s z e j e s t z a d o w o l o n y ; n p r z . P r o c k o i K o r o b ie j n ik
s k a r ż ą s i ę n a n a d m ia r p r a c y . O o ś m i o g o d z i n n y m d n i u p r a c y r n o - ’ w y n i e m a . W s ta j ą o 4 i p ó ł z r a n a i p r a c u j ą a ż d o z m i e r z c h u . Z m u s z a j ą d o p r a c y n a w e t w n i e d z ie l ę ; n i e p o z w a la im t o u ż y ć k o m p l e t
n e g o w y p o c z y n k u i p ó j ś ć d o k o ś c i o ł a . D z i s i a j n p . P r o c k o c h o d z ił t r u ć m y s z y n a p o l e , a K o r o b i e j n i k b r o n o w a ł p s z e n ic ę .
N i e s ą t o k ł o p o t y j e d y n e . I n n y r u s i n u s k a r ż a s ię n a p o ż y w i e n i e i z l u b o ś c ią w s p o m i n a j a d ł o w
W , N a s z y m P r s ę g l ą d z i e ” p . U s y s z k i n m ó w i o k o l o n i z a c j i r o l
n e j ż y d ó w n a K r y m i e :
j a k o ż y d r o s y j s k i , k t ó r y w i d z i a ł
fła nowych rynkach wre walka
W e d ł u g u s t a lo n y c h o s t a te c z - K o n t y n g e n t a u s t r ja c k i p o z o s t a j e b e z z m i a n y n a p o z io m i e c a 3 0 0 t y s . t o n m i e s i ę c z n i e .
O s t a t n i o n a d e s z ł y z A n g lji w i a d o m o ś c i , ż e K o m i s j a s ir . H , S a m u e l a , p o w o ł a n a d o z b a d a n i a s p r a w y w ę g l o w e j , u k o ń c z y ł a s w e p r a c e . J a k k o l w i e k
w y n i k p r a c K o m is ji o k r y t y j e s t t a j e m n i c ą ,
m ó w i s ię j e d n a k , ż e z a ję ł a o n a k r y t y c z n e s t a n o w i s k o w e b e s y
s t e m u w i e l k i c h s u b w e n c j i s k a r b o w y c h d l a k o p a l ń , d z iś u t r z y m u j ą c y c h g ó r n i c t w o a n g i e l s k i e p r z y ż y c i u .
G d y b y t a k b y ł o i g d y b y s u b w e n c j e t e z o s t a ł y z a w i e s z o n e , t o
w ę g i e l ś l ą s k o - p o l s k i b ę d z i e m i a ł u ł a t w i o n e z a d a n i e ; k o n k u r e n c ja a n g i e l s k a z o s t a n i e p o w a ż n ie o s ł a b i o n a .
n i e p r z e z c z y n n i k i o f i c j a l n e d a n y c h s t a t y s t y c z n y c h w y w ó z w ę g l a z P o l s k i w g r u d n i u u b . r . w s u m i e o g ó ln e j w y n i ó s ł 6 4 2 ,9 8 7 t o n i w o b e c l i s to p a d a t e g o ż r o k u
d a ł p e w n e z m n i e j s z e n i e e k s p o r t u ,
w y t ł u m a c z o n e ś w i ę t a m i.
W s t o s u n k u d o g r u d n i a r o k u 1 9 2 4 , k t ó r y m i a ł 1 m iljo n t o n e k s p o r t u , z n i ż k a j e s t o c z y w i s t a . O d d z i a ł y w u j e t u t a j w c i ą ż
u t r a t a r y n k u n i e m i e c k i e g o , n a k t ó r y m l o k o w a n o 5 0 0 t y s i ę c y t o n m i e s ię c z n i e .
W y r ó w n a n i e t e j s t r a t y j e s t d o t y c h c z a s t y l k o c z ę ś c i o w e , c h o ć
s y t u a c j a s t a l e s i ę p o p r a w i a . N a n o w y c h r y n k a c h ( S k a n d y - n a w j a , B a ł k a n , W ł o c h y i t . d .) t r w a -
u p o r c z y w a w a l k a z w ę g l e m a n g i e l s k i m .
W n i o s e k r e f e r e n t a b r z m i a ł :
z a j e d n o l i t o ś c i ą p o d s t a w s z k o l n i c t w a .
S z k o ł a p o c z ą tk o w a m u s i
k o m o ż e p o d n i e ś ć
p o z i o m k u l t u r a l n y s z e r o k i c h m a s .
N o w e l i z a c j a p r z e z s e jm u s t a w y o s z k o l n i c t w i e p o w s z e c h n y m , p r z e p r o w a d z o n a p o d h a s ł e m o s z c z ę d n o ś c i ,
s p o w o d u je u p a d e k s z k o l n i c t w a p o w s z e c h n e g o n a w s i . N i e z w i ę k s z a n i e e t a t ó w n a u c z y c i e l i o d r . 1 9 2 4 p o c i ą g n i e z a s o b ą s t a łe
w z r a s t a n i e l i c z b y d z i e c i ,
piszą?
ną własne oczy okropne rzezie w latach 1916 i 1919, wzdrygam się na samą myśl możliwych re
zultatów kolonizacji żydowskiej wśród rosyjskiej masy włościań skiej, która drżyo każdy kawałek ziemi i która nigdy nie zgodzi się na oddanie żydom setek tysięcy dziesięcin gruntu, Zemsta tego włościaństwa może być okropna.
Niech nas Pan Bóg obroni przed nią.
T a k — t a k ! N i e b e z p i e c z n ie j e s t , n i e b e z p i e c z n i e ! W o g ó l e n i e b e z p i e c z n ie j e s t d o c n a k o m u ś c h l e b z r ę k i w y d z ie r a ć ...
j a k s ł y c h a ć z e s f e r w o j s k o w y c h , p r o j e k t o w a n y j e s t g u z ik n a w y ł o g a c h k u r t k i , w z g l ę d n i e n a k o ł n i e r z u p ł a s z c z a ,
b.
Ostro sobie poczyna Mussolini
Wypędza przeciwników Ale wypędzić nie znaczy —
złamać
M u s s o l in i z a m i a n o w a ł j u ż k o m i s j ę , k t ó r e j z a d a n i e m j e s t p r z y g o t o w a ć p r o j e k t u s t a w y o p o z b a w i e n i u o b y w a t e l s t w a w ł o s k i e g o z p o w o d u d z i a ł a l n o ś c i p r z e c iw - f a s z y s t o w s k i e j . P r z y g o t o w a n a l i s ta p i e r w s z y c h b a n i t ó w o b e j m u j e k i l k u d z i e s ię c i u z n a n y c h d z i a - ł a c z ó w p o l i t y c z n y c h le w ic o w y c h i l i b e r a l n y c h . N a c z e le z n a jd u j e s ię n a z w i s k o z n a n e g o g e r m a n o - f i l a i p o l a k o ż e r c y , b y ł e g o p r e m j e r a N i t t i e g o .
Prawo doń będąmieć żołnierze, którym przyznano prawo do służ
by półtorarocznej z racji ich »tu- djów.
„ G u z ik ” d l a i n t e l i g e n c j i! A m o ż e k o k a r d ę l u b p o m p o n n a r o g a t y w c e ...
„ R z e c z p o s p o l it a ” p r o t e s t u je p r z e c i w g r y w a n i u p r z e z s t u d e n t ó w w z e s p o ł a c h j a z z - b a n d o - w y c h w k a w ia r n i a c h i r e s ta u r a c j a c h .
Ten sposób zarobkowania jest dla młodzieży akademickiej bar dzo niebezpieczny. Częstokroć studenta pociąga wysoki zarobek, nie zastanawia się jednak nad skutkami.
Sprawątą winny się zaintereso wać Bratnie Pomoce i wykluczyć ten rodzaj zarobkowania z zajęć studentów.
Jeżeli już student zmuszony jest pracować, niech wybiera takie za jęcie, które nie będzie mu prze szkodą wprzyszłej karjerze.
T r o c h ę r a c j i w t e r n j e s t . Z n a m y w y p a d k i , g d z ie t a k i s t u d e n t z a r a b i a o k o ł o 6 0 0 — 8 0 0 z ł. m ie s i ę c z n i e . T o i s t o t n i e m o ż e g o p o p r o s t u ... p o c h ł o n ą ć .
N o , a l e c z y d z iś m o ż n a w p r a c y p r z e b ie r a ć ?
P . Z i e m i ę c k i , s t a n ą w s z y w s w o j e j p o d r ó ż y n a r u m o w i s k a c h Ł o d z i, n a k o n f e r e n c j i z d e l e g a t a m i r o b o t n i c z y m i o ś w i a d c z y ł — w e d ł u g „ R o b o t n i k a ” — :
S t o s u n k i h a n d l o w e z s o w i e t a m i s ą d a l e k o p o s u n i ę t e i w n a jb l i ż s z e j p r z y s z ł o ś c i z o s t a n ą p o d j ę te r o k o w a n i a w s p r a w ie t r a k t a t ó w h a n d l o w y c h .
N i e n a l e ż y j e d n a k z b y t r ó ż o w o s i ę n a t o z a p a t r y w a ć , g d y ż R o s j a s o w i e c k a , p r a g n ą c z a w s z e l k ą c e n ę u t r z y m a ć b i l a n s h a n d l o w y w r ó w n o w a d z e , s i a r a s i ę n i e d o p u ś c i ć d o u d c lk i e g o i m p o r t u .
A—m o l, '
K ij « a
W e d ł u g n a j n o w s z y c h d a n y c h s t a ty s t y c z n y c h n a j w i ę k s z ą p o t ę g ą m o r s k ą j e s t A n g l j a , k t ó r a p o s i a d a 6 9 w i ę k s z y c h o k r ę t ó w b o jo w y c h ( p a n c e r n i k ó w i k r ą ż o w n ik ó w ) 1 7 2 k o n t r t o r p e d o w c ó w , 5 6 ł o d z i p o d w o d n y c h i w i e l e in n y c h m n i e j s z y c h s t a t k ó w .
D r u g ą p o t ę g ą s ą S t a n y Z j e d n o c z o n e A m e r y k i P ó ł n o c n e j z 5 0 w i ę k s z y m i o k r ę t a m i b o jo w y m i, 3 0 9 k o n t r t o r p e d o w c a m i , 1 2 0 ł o d z ia m i p o d w o d n e m i i t , d .
T r z e c ią p o t ę g ą m o r s k ą j e s t J a p o n j a , k t ó r a r o z p o r z ą d z a 4 4 w i e lk i e m i o k r ę t a m i w o j e n ., 1 0 3 k o n t r to r p e d o w c a m i, 5 3 ł o d z i a m i p o d w o d n e m i i t . d .
D a l e j F r a n c j a p o s i a d a 2 4 w i ę k s z e o k r ę t y w o j e n ., 5 4 k o n t r - t o r p e d o w c e , 4 5 ł o d z i p o d w o d n y c h .
W ł o c h y m a j ą 2 1 w i ę k s z y c h o - k r ę t ó w w o j e n n y c h , 5 2 k o n t r t o r - p e d o w c e , 4 2 ł o d z i e p o d w o d n e i t . d . o r a z R o s j a i N i e m c y m n i e j - w ię c e j p o t y l e ż .
Z p i e r w s z y c h t r z e c h p a ń s t w p i e r w s z e l e p s z e d w a p o s i a d a j ą s i ł y z b r o j n e n a m o r z u r ó w n e w s z y s t k i m i n n y m p a ń s tw o m , r a
z e m w z i ę t y m .
Budowa statku morskiego
J a k n a s i n f o r m u j ą , z a r z ą d g ł ó w n y L ig i M o r s k i e j i R z e c z n e j p r o w a d z i p e r t r a k t a c j e z s to c z n ia : m i w s p r a w i e b u d o w y n o w e g o s t a t k u m o r s k i e g o z f u n d u s z ó w : z e b r a n y c h w c z a s i e T y g o d n i a B a n d e r y ” .
L ig a M o r s k a j e s t j u ż w p o s ia * d a n i u o d p o w i e d n i c h o f e r t i w n a j b l iż s z y m c z a s i e u d z i e l i je d n e j- z e s t o c z n i z a m ó w i e n i a .
P o w y k o ń c z e n i u s t a t k u o f i a r o , w a n y o n z o s t a n i e K i e r o w n i c tw ^ M a r y n a r k i W o j s k o w e j d l a s z k o l e n ia o f i c e r ó w m a r y n a r k i .
Fraszki aktualne w niemałym jest kłopocie*
jak zażegnać bezrobocie?
Więc urzędy w krwawym pocie wciął projektów rodzą krocie.
Lecz, ie brakniezłotych w złociłj że warsztaty tkwią w martwocie*
praca rządu w krwawym pociec by zażegnać bezrobocie
w tak poważnych przyczyn spłoni cie
jest to również... betrobociel i. p .
z
Mówią, że-
— p. Staniała* Grabaki no«
zamiarem wystąpienia ze atronnio- twanarodowo - demokratycznego i m»
zamiar wstąpić do „StrzelcaOczy^
wiście na członka honorowego. Pan Strug podobno już z tem się zgodził.
Oczywiście z powtórzeniem „nocy z 29 listopada 1830 r,', — jak pisz«
„Dzjeń Polski" — niema to nic wspól nego, bo p. Grabski niema wcale o- chotyzająć stanowiska W. K. Konstan tego,
Ale co na to powie p, poseł Mie-
d z iń s k i ? .,.
— n i e j e s t p r a w d ą , iż m a g is t r a t w a r s z a w s k i n i e l u b i p ł a c i ć , t y l k o l u b i b r a ć . T y m c z a s e m j e d n a k j e s t t o p r a w d ą . M a g is t r a t n i e c h c e p ł a c i ć s k ł a d e k n a r z e c z K a s y C h o r y c h , z a r o b o t n i k ó w g a z o w n i m i e js k i e j , p o n i e w a ż ...
n i e l u b i p ł a c i ć . A ż e K a s a C h o r y c h , w m y ś l o b o w i ą z u j ą c y c h u s t a w , z a m i e r z a w s t o s u n k u d o m a g i s t r a t u v z ? .r - j s z a w s k i e g o z a s to s o w a ć e g z e k u c j a s ą -
>, d o w ą , w i ę c m a g i s tr a t m y ś l i, ż e m o ż s I o b r o n i g o b y ł y p r e z e s k o m i s ji s k a r b J -
= w o . b u d ż e to w e j R a d y m i e j s k i e j .
