mikroKLAN
M ikroinform atyka n ic ma w rogów w na
szym kraju — oficjalnie. Z tej prostej p rzy
czyny, że jej oficjaln ie n ie ma. P ew n ie za kilka lat ktoś spostrzeże, jak bardzo nam jej brakuje i że tylk o z tego powodu ciągle nie m ożem y w yjść z kryzysu. G azety będą bia
dolić, Federacja K onsum entów domagać się, a D ziennik T elew izyjn y zajm ie się dem asko
w aniem . I w ted y pow stanie... k olejn y „pro
gram op eracyjn y”, który po ciężkich bólach porodow ych objawi się „P R L X -em -91” na li
cencji SINCLAIRA.
R ozw ój m ikroinform atyki w naszym kraju może jednak pobiec in n ym torem. Z aczęły już pow staw ać p ierw sze kluby m ikrokom putero
w e, zrzeszające en tu zjastów gier edukacyj
nych. Na razie n ieliczn e, bo też ceny zagra
nicznego sprzętu w ym agają n iebagateln ego ka
pitału. A le w sukurs przychodzą hobbyści.
P ow stają już tu i ów dzie m ikrokom putery „do
m ow ego w yrobu ”. Są rozw iązania lep sze i gor
sze, tańsze i droższe. Wadą w szystkich jest brak rozpow szechniania. N ajw ażn iejsze jed nak, że są — a szkoda, by zain w estow an y w y siłek i inw encja poszły na m arne. N ie będzie
m y w ięc czekać, aż oślepi nas „zielone św ia tło”
dla m ikroinform atyki.
Na łam ach „m ikroK L A N U ”, od stycznia 1984 — com iesięcznej w kładki INFO RM ATY
KI, będziem y opisyw ać u żyteczn e dla zapaleń
ców:
— ciekaw e rozwiązania konstrukcyjne
— użyteczne procedury program owe
— zasady eksploatacji i dodatkow e m ożliw o
ści m ikrokom puterów
— niezbyt jasne w łaściw ości popularnych układów
— sytu ację „rynkow ą” — co, gdzie, za ile.
We w kładce publikować będziem y tek sty z w i ę ź l e opisujące pom ysł aplikacji lub pro
cedury program owej (do 4 stron znorm alizo
w anego m aszynopisu: 30 w ierszy po 60 zna
ków). R ysunki nie m uszą być w y k o n y w a n e na kalce; w ażne natom iast, aby b yły całkow icie czyteln e i u łatw iały zastosow anie pom ysłu przez innych. M ateriały p ow inn y być n ad syła
ne w dwóch egzem plarzach, z załączeniem ak
tualnych adresów, a także num erów te le fo nów , um ożliw iających szybki kontakt.
REDAKTOR
3 '
WYDAWNICTWO
1
SIGMA
uf. świętokrzyska 14a 00-950 Warszawa skrytka pocztowa 1004
K O LEG IU M R E D A K C Y JN E
R e d a k to r n a c z e ln y : p ro f. d r h a b . L eo n Ł U K A SZE W IC Z
m g r in ż. Z b ig n ie w G LU ZA , d r J a n u s z G W IA ZD A , W ła d y sła w K L E P A C Z , (z a stę p c a r e d a k to r a n a c z e ln e g o ), d r in ż. T o m a sz PA W L A K , m g r M a re k SO BC ZY K , m g r A n d rz e j S Z A Ł A S , d r
in ż . J a n u s z Z A L E W SK I
S e k r e ta rz r e d a k c ji: m g r T e re s a JA B Ł O Ń S K A RA D A PRO GRAM O W A
P ro f . d r h a b . T a d e u sz P E C H E (p rz e w o d n ic z ą c y ), m g r łn ż. T o m a sz BA Ń K O W SK I (se k re ta rz ), m g r inż. A n to n i K O SSO W SK I, m g r in ż . R o m a n BU RN O . p ro f. d r h a b . A n d rz e j JA N IC K I, m g r inż. J a n K R A M A R CZU K , p ro f. d r h a b . inż. J u liu s z K U L IK O W S K I, p ro f. d r h a b . L eo n ŁU K A SZE W IC Z, p r o f. d r h a b . A n to n i M A ZU R K IE W IC Z, gen. d r in ż . M a ria n PA STE R N A K , d r in ż. B ro n isła w PIW O W A R , m g r Z b ig n ie w SU BSTY K , p ro f. d r h a b . T a d e u sz W ALCZAK M a te ria łó w n ie z a m ó w io n y c h R e d a k c ja n ie z w ra c a .
R e d a k c ja : 00-041 W arsz a w a , u l. J a s n a 14/16, p o k . 243 i 244, te l. 27-71-40, d y ż u r y r e d a k c ji 10.00—12.00 Z a k ł. G ra f. „ T a m k a ” . Z am . 2287. O b j. 5,0 a r k . d r u k . N a k ła d 3550 egz. M-106.
C e n a e g z e m p la rz a zł 75.— IN D E K S 36124 P r e n u m e r a ta r o c z n a zł 900.—
Informatyka M I E S I Ę C Z N I K Hr 11
1 9 8 3
s a s ł o s o w a n i a w g o s p o d a rc e , technice i n a u c e R O K _XVIII
L i s ł o p a d OR GAN K O M I T E T U I N F O R M A T Y K I M I N I S T E R S T W A N A U K I , S Z K O L N I C T W A W Y Ż S Z E G O
I T E C H N I K I O R A Z K O M I T E T U N A U K O W O - T E C H N I C Z N E G O N O T DS. I N F O R M A T Y K I
W NUMERZE: Strona
Ję z y k A D A w te s ta c h
S ł a w o m i r B ła s z c z a k , W a c ł a w I s z k o w s k i 2
P o ró w n a n ie w łaściw o ści m ik ro p ro c e so ró w 1 6 -b ito w y ch (1)
J e r z y G r a b o w s k i 6
10 P rz e m y s ło w y F O R T R A N cz a su rz e c z y w iste g o . C zęść 2
T łu m . K a z i m i e r z M a l is z e w s k i
A lte r n a ty w a d la s t r u k tu r y b lo k o w ej w ję z y k a c h czasu rzec z y w iste g o W o j c ie c h W a r s k i
SY STEM Y
A u to m a ty z a c ja z d a ln e j o b słu g i u ż y tk o w n ik a w sy s te m ie G E O R G E -3
P a w e ł S la s ie w ic z , J a n S te p a n i e c 17
S y ste m a u to m a ty c z n e g o re d a g o w a n ia te k s tó w lite r a c k ic h
A n d r z e j W. A b r a m o w i c z 20
H IS T O R IA
P rz e g lą d ję z y k ó w w y so k ieg o pozio m u (1)
Oprać. Tereso. W ó jc ie k ia n , H a lin a C ie c h o m s k a 23
Z K R A JU
30 la t k ra k o w s k ie g o E T O B U
H e n r y k R a j c h e l 26
— O p ro g ra m o w a n ie n a rz ę d z io w e
Z b i g n i e w N o w a k , J a n u s z R u d a w s k i 26
— P rz y łą c z e n ie d r u k a r k i s y s te m u O DRA-1300 d o M E R Y 9150
P a w e ł G r a b s k i 28
— K o n s e rw a c ja n ie je d n o ro d n e g o sp rz ę tu
T a d e u s z P o w o j o w s k i ~ 29
I n f o r m a ty k a ¡istnieje, w id z ia łe m ją w Z E T O P o z n a ń
M a r e k S o b c z y k 30
G IE Ł D A IN F O R M A C JI 31
ZE ŚW IA TA
L IS A z K rz e m o w e j D o lin y
M a r e k S o b c z y k 32
J a p o n ia . K o m p u te r y p ią te j g e n e ra c ji
Oprać. B o g n a L ic h o d z i e j e w s k a - Ł a s z c z y k 34
R-35 — n o w o ść Je d n o lite g o S y ste m u
Oprać. R y s z a r d G r z e s ia k 36
R ozw ój m ik ro e le k tro n ik i n a W ęg rz e c h ( M k S ) 37
TERM INOLOGIA
S ło w n ic tw o z z a k re s u in ż y n ie rii o p ro g ra m o w a n ia
J a n u s z Z a l e w s k i 38
W SKRÓCIE III okł.
S Ł A W O M IR BŁASZCZAK W A C Ł A W I5ZK O W SK 1 Instytut In form atyki
P o litech n ika W arszaw s ka
Język ADA w testach
W k ilk u u b ie g ło ro c z n y c h n u m e r a c h IN F O R M A T Y K I [5]
p rz e d s ta w io n o n ie f o rm a ln y o p is ję z y k a A D A o p a r ty n a p o d rę c z n ik u [3]. O b ecn ie p rz e d s ta w ia m y ćw ic z e n ia u m o ż li
w ia ją c e sa m o d z ie ln e sp ra w d z e n ie z ro z u m ie n ia po szczeg ó l
n y c h k o n s tr u k c ji ję z y k a . F o r m a ć w iczeń je s t w z o ro w a n a n a S e lf-A s s e s m e n t P ro c e d u r e , z a m ie sz c z o n e j w cz a so p iś
m ie C o m m u n ic a tio n s of th e A C M [4], Ic h z a d a n ie m je s t te ż w s k a z a n ie n a ta k ie szczegóły k o n s tr u k c ji ję z y k a , k tó r e n ie w y s tę p u ją w in n y c h ję z y k a c h p r o g r a m o w a n ia lu b m a j ą in n ą s e m a n ty k ę . O czy w iście, p o d a n y z e s ta w ćw iczeń n ie o b e jm u je w s z y s tk ic h e le m e n tó w ję z y k a .
K a ż d e ć w iczen ie s k ła d a się z d w ó ch części. P ie rw s z a z a w ie ra f o r m a ln ie p o p ra w n y f r a g m e n t p ro g r a m u n a p is a n y w ję z y k u A D A . W części d ru g ie j p o d a n o c z te ry lu b p ięć s tw ie rd z e ń o d n o sz ą c y c h się do d a n e g o p ro g r a m u . Z a d a n ie m ro z w ią z u ją c e g o je s t o k re ś le n ie , k tó r e sp o ś ró d n ic h są n ie p ra w d z iw e . O d p o w ie d z i i k r ó tk ie w y ja ś n ie n ia u m ie sz czono n a k o ń c u a r ty k u łu .
P o n ie w a ż p o ls k a te r m in o lo g ia d la ję z y k a A DA n ie zo
s ta ła jeszcze u s ta lo n a , w ć w ic z e n ia c h p rz y ję to te rm in o lo g ię z p o p rz e d n ic h a r ty k u łó w [2, 5], o d w o łu ją c się — g d zie to b y ło k o n ie c z n e — do o ry g in a ln e g o te r m i n u a n g ie lsk ie g o . Ć W IC Z E N IE 1
fu n c tio n SU M A (N: IN T E G E R ) r e t u r n IN T E G E R is S : IN T E G E R : = 0;
b e g in
f o r I in 1..N loop S : = S + I ; e n d loop;
r e t u r n S;
e n d SU M A ;
A. P o w y w o ła n iu f u n k c j i S U M A (5), z m ie n n a S p rz y jm ie k o le jn o w a rto ś ć : 0, 1, 3, 6, 10, 15.
B. W a rto ść fu n k c ji po w y w o ła n iu SU M A (k), g d zie k m a w a rto ś ć d o d a tn ią , je s t ró w n a s u m ie k liczb.
C. J e ż e li w tr e ś c i f u n k c j i z m ie n im y id e n ty f ik a to r I n a Z, to d z ia ła n ie fu n k c ji n ie z m ie n i się.
D . J e ż e li w te k ś c ie p ro g r a m u z m ie n im y id e n ty f ik a to r N n a K w o b u m ie js c a c h w y s tę p o w a n ia , to z p u n k tu w id z e n ia w y w o ła n ia f u n k c j i n ic się n ie z m ien i.
E. Z a d e k la r o w a n ie z m ie n n e j I, a n a lo g ic z n ie ja k z m ie n n e j S, n ie z m ie n i p o p ra w n o ś c i p rz y k ła d u .
Ć W IC Z E N IE 2
fu n c tio n M IN (V; in V EC T O R ) r e t u r n IN T E G E R is IN D E X : IN T E G E R : = V ’F IR S T ;
b e g in
fo r I in V’R A N G E loop
if V (I) < V (IN D E X ) th e n IN D E X : = I;
e n d if;
e n d loop;
r e t u r n IN D E X ; e n d M IN ;
A. Z m ie n n a IN D E X je s t in ic jo w a n a w a r to ś c ią p ie rw s z e j s k ła d o w e j V.
B. F u n k c ja o k re ś la w a rto ś ć m in im a ln ą w w e k to rz e p o d a n y m ja k o a r g u m e n t (p a r a m e tr a k tu a ln y ) w je j w y w o ła n iu .
C. T y p V E C T O R m u s i b y ć z d e fin io w a n y w o to cze n iu fu n k c ji ty lk o ja k o ;
ty p e V EC T O R is a r r a y (IN T E G E R ra n g e < > of IN T E G E R ;
D. Z m ie n n a I p r z y jm ie k o le jn o w a rto ś c i od V’F IR S T do V’L A S T .
E. W d e k la r a c ji ty p u p a r a m e tr u V m o ż n a u s u n ą ć z w ro t in o k r e ś la ją c y tr y b p o b ra n ia d la p rz e k a z y w a n ia a rg u m e n tu , co n ie z m ie n i p o p ra w n o ś c i p rz y k ła d u .
C W IC Z E N IE 3
p ro c e d u r e S W A P (X, Y ; in o u t IN T E G E R ) is T E M P : c o n s ta n t IN T E G E R ; = X ;
b e g in X : = Y;
Y : = T E M P ; e n d S W A P ;
A. Z d e k la r a c ji z m ie n n e j T E M P m o ż n a u s u n ą ć sło w o co n s ta n t.
B . P o w y w o ła n iu S W A P (I, A (I)), .g d zie:
I : IN T E G E R : = 5; - - i
A : a r r a y (1..10) o f IN T E G E R : *= (2, 4, 3, 7, 6, 8, 9, 2, 1, 0);
o tr z y m a m y I = 6 i A (6) = 5.
C. D la w y m ia n y w a r to ś c i ty p u F L O A T n a le ż y ty lk o z m ie n ić :
(X ,Y ; in out F L O A T ) i T E M P : con stan t F L O A T : = X ; D. D la d e k la r a c ji:
X : c o n s ta n t IN T E G E R : = 5; Y : IN T E G E R : = 6;
i w y w o ła n ia S W A P (X, Y) — z m ie n n a Y p rz y b ie rz e w a r to ść 5.
CW ICZlENIE i
p ro c e d u r e B S O R T (V: in o u t V EC T O R ) is K : IN T E G E R ;
b e g in
fo r I in V ’R A N G E loop
K : = M IN (V(I..V ’L A S T )); - - f u n k c j a M IN z p r z y k ła d u 2 S W A P (V(I), V (K)); - - p ro c e d u r a z p r z y k ła d u 3 e n d loop;
en d B S O R T ;
A . Po w y k o n a n iu in s tr u k c ji B SO R T(V ), gdzie V je s t ty p u V EC TO R , w e k to r b ę d z ie u p o rz ą d k o w a n y n ie m a le ją c o . B. Z m ie n n ą lo k a ln ą K m o ż n a u s u n ą ć , w s ta w ia ją c f u n k c ję M IN ja k o in d e k s w w y w o ła n iu p ro c e d u r y :
SW A P(V (I), V (M IN (I..V’L A S T )));
C. J e ż e li s k ła d o w e ta b lic y ty p u V E C T O R s ą d o w o ln eg o ty p u (dla k tó re g o je s t o k re ś lo n a o p e ra c ja „ < ”), to n a le ż y z m ie n ić tr e ś c i p ro c e d u r B S O R T , M IN i S W A P .
D. D la k o le jn y c h w y k o n a ń in s tr u k c ji:
K : = M IN (V(I..V ’L A S T ));
ta b lic e b ę d ą c e a rg u m e n te m fu n k c ji M IN m a ją ró ż n y w y
m ia r. • - --;\i <i\
ĆWICZENIE 5 d e c la re
ty p e D A Y is (M ON, T U E , W ED, T H U , F R I, SA T. SU N );
ty p e F R E E is n e w D A Y ra n g e SA T ..S U N ; D: D A Y : = S A T ;
F : F R E E ; B: B O O L EA N ; begin
F : = SU N ;
B : = F < F R E E (D);
D : = D A Y (F);
e n d ;
A. P o w y k o n a n iu d ru g ie j in s tr u k c j i b lo k u , z m ie n n a B p rz y jm ie w a rto ś ć F A L S E .
B. R e la c ja F R E E ’P O S (F R E E ’F IR S T ) = D A Y ’P O S (DAY’
F IR S T ) je s t p ra w d z iw a .
C. O p e r a to r „ < ” w d ru g ie j in s tr u k c ji je s t p re d e fin io w a n y d la a rg u m e n tó w ty p u D A Y i d zied z iczo n y p rz e z ty p FR E E . D. K la u z u la D A Y (F) z m ie n ia a r g u m e n t ty p u F R E E n a w a r to ść ty p u DAY.
ĆWICZENIE 6 p ro c e d u r e L IS T is
ty p e T Y P E L E M is (H D, ELM );
ty p e E L E M E N T ;
ty p e L IN K is access E L E M E N T ;
ty p e E L E M E N T (TE: T Y P E L E M : = E L M ; S IZ E : IN T E G ER ra n g e I ..20 : = 10) is re c o rd
case T E is w h e n H D = >
N A M E : S T R IN G (1..SIZE);
F IR S T . L A S T : L IN K : = n u ll;
w h e n E L M = >
D A T A : a r r a y (1..SIZE) of IN T E G E R ; P R E D , SU CC : L IN K : = n u ll;
e n d case;
e n d re c o rd ;
Q: L IN K : = n e w E L E M E N T (HD, 4, ”K O L l”);
E l, E2: L IN K ; b e g in
E l : = n e w E L E M E N T (ELM , 3, (1, 2, 3), Q);
Q. F IR S T : = E l; 0 . L A S T : = E l;
E2 : = n e w E L E M E N T (ELM , 2, (3, 4), E l, Q);
Q. L A S T : = E2; El. SU CC : = E l;
e n d L IS T ;
A. P ro c e d u r a L IS T u tw o rz y lis tę d w u e le m e n to w ? .
B. W y ró ż n ik S IZ E o k re ś la , w z ale żn o ści od w a rto ś c i w y ró ż n ik a TE, d łu g o ść n a z w y lis ty lu b w ie lk o ś ć ta b lic y D A TA.
C. I n s tr u k c ja E l : = n ew E L E M E N T ; je s t p o p ra w n a . D. I n s tr u k c j a E l : = E2 z m ie n i z a w a rto ś ć p ie rw s z e g o o- b ie k tu ty p u E LE M E N T .
E. J e ś li p o m in ie m y w a rto ś ć p o c z ą tk o w ą d la w y ró ż n ik a S IZ E , to in s tr u k c ja z p u n k tu C b ę d z ie p o p ra w n a .
ĆWICZENIE 7 p a c k a e e P is
C O N S T : c o n s ta n t IN T E G E R ; = 1000:
T A B : a r r a y (1..C O N ST) of IN T E G E R ; p ro c e d u r e D;
e n d P ;
n a c k a g e b o d y P is V : IN T E G E R : = 0;
p ro c e d u r e Q is b e g in ... e n d Q;
p ro c e d u re D is
V I : IN T E G E R : = 0;
b eg in
V : = V + l ; V I : = V l + 1;
fo r i in 1..C O N S T loop T A B a ) : = X;
e n d lo p p ;
Q;,
e n d D;b eg in D; e n d P ;
A. P o za p a k ie te m P m o ż n a w y w o ła ć p ro c e d u r ę Q p rz e z z w ro t P.Q .
B. S ta ła C O N S T je s t w id o c z n a w tre ś c i p a k ie tu P b e z d e fin io w a n ia - je j w te j części.
C. P o k a ż d y m k o le jn y m w y w o ła n iu p r o c e d u r y D w a r to ść z m ie n n e j V z w ię k s z y się o 1.
T'\ R ó w n ież z m ie n n a V I po k a ż d y m k o le jn y m w y w o ła n iu p ro c e d u r y D z w ię k sz y się o 1.
E. W a rto śc i sk ła d o w y c h ta b lic y T A B m o g ą b y ć z m ie n ia n e poza p a k ie te m P.
C W IC Z E N IE 8
F -T k ag e C O M P L E X -N U M B E R is ty p e C O M P L E X is p r iv a te ;
fu n c tio n E Q (X. Y : C O M P L E X ) r e t u r n B O O L EA N : fu n c tio n (X, Y : C O M P L E X ) r e t u r n C O M P L E X ; fu n c tio n .,—” (X, Y : C O M P L E X ) r e t u r n C O M P L E X ; fu n k tio n (X. Y : C O M P L E X ) r e t u r n C O M P L E X : fu n c tio n C M P L X (X. Y: F L O A T ) r e t u r n C O M P L E X ; f u n c tio n R E (X: C O M P L E X ) r e t u r n F L O A T ;
f u n c tio n IX (X: C O M P L E X ) r e t u r n F L O A T ; p r iv a te
ty p e C O M P L E X is re c o rd
R E A L . IM A G E ; 'F L O A T ; e n d re c o rd :
e n d C O M P L E X -N U M B E R :
w ith C O M P L E X -N U M B E R ; - - tr e ś ć p o za p a k ie te m p ro c e d u r e U S E -C O M P L E X is
u se C O M P L E X -N U M B E R ; C l, C 2 : C O M P L E X ;
R : F L O A T ; b c e in
c i • = C M P L X (1.0,2.0)
<~!9 : ^ C M P L X (2.0,2.0);
C i : = C 1 + C 2 :
if C l = C2 t h e ’i R : = R E (C l) en d if;
e n d U S E -C O M P L E X ;
■\. W p r o c e d u r z e U S E -C O M P L E X m o ż n a n a p is a ć R : = C l.
R EA L .
O p e ra to r ” = ” je s t z z a ło ż e n ia z d e fin io w a n y d la ty p u C O M PL E X .
C. M ożna z d e fin io w a ć fu n k c ie o n e r a to r a ró w n o śc i:
fu n c tio n , . = ” (X, Y: C O M P L E X ) r e t u r n B O O L E A N r e n a m es EQ ; O. P o w y ż sz a fu n k c ie m o żn a b y z d e fin io w a ć , g d y b y ty p C O M P L E X b y ł Iiw H cd p riv a te .
E. O p e r a to r ” + ” z jn s tr u k c ii C l : = C 1 + C 2 z o s ta ł z d e fin io w a n y w p a k ie c ie C O M P L E X -N U M B E R .
C W IC Z E N IE !) B: d e c la re
ta s k t y p e R E S O U R C E is e n tr y R E Q U E S T ; e n tr y R E L E A S E : e n d R E S O U R C E ; ta s k b o d y R E S O U R C E is
b e g in loop
a c c e p t R E Q U E S T ; a c c e p t R E L E A S E ; e n d lo o p ;
en d R E S O U R C E ; R1. R 2 : R E S O U R C E ;
A R : a r r a y (1..10) of R E S O U R C E ; ty p e P T R is a c cess R E S O U R C E ; P R : P T R : = n e w R E S O U R C E ; b eg in ... e n d B;
A. Z a d a n ia R l, R2 i A R(i) ( i : 1..10) są u a k ty w n io n e w d o w o ln e j k o le jn o śc i.
B. P o z a k o ń c z e n iu w y k o n y w a n ia in s tr u k c j i b lo k u B w sz y s tk ie z a d e k la ro w a n e w ty m b lo k u z a d a n ia k o ń czą sw o je d z ia ła n ie ,
C. O b ie k ty ty p u P T R m o ż n a p o ró w n y w a ć m ięd zy so b ą pod w z g lę d e m ró w n o śc i lu b n ie ró w n o ś c i.
D. I n s tr u k c j a R1 : = R2; je s t d o zw o lo n a.
E. Z g ło szen ia do w e jść A R (1).R EQ U E ST i A R (2).R EQ U E ST z ró ż n y c h z a d a ń m o g ą w y k o n y w a ć się w sp ó łb ie ż n ie . ĆW ICZENIE 10
task Z1 is en try E l (...);
en try E2 (.••);
end Z l;
task body Z l is B I, B2 : BOOLEAN;
I : D UR A T IO N ; begin
loop sclect
w h en B1 = > accept E l ... do II; end E l;
or
w h en B2 = > d elay I; 12;
or
d elay 5.0; 13;
or
accep t E2 (...) do 14; end E2;
end select;
end loop;
end Z l;
A. J e ś li B I = B2 = T R U E , I = 2.0 i is tn ie je zg ło szen ie do w e jśc ia E2, to z o s ta n ie w y k o n a n a in s tr u k c ja 14.
B. J e ś li B2 = T R U E , B I = F A L S E o raz I = 0.0 i is tn ie je zg ło szen ie d o w e jś c ia E2, to n ie m o ż n a o k re ilić , czy z o s ta n ie w y k o n a n a in s tr u k c ja 12 czy 14.
C. J e ś li B I = F A L S E , B2 = T R U E , I = 2.0 i n ie m a zgło
sz e n ia do żad n e g o z w e jść p rz e z co n a jm n ie j 5 s e k u n d od c h w ili ro zp o częcia w y k o n a n ia in s tr u k c ji se le c t, to z o s ta n ie w y k o n a n a in s tr u k c ja 12.
D . W p rz e d s ta w io n e j in s tr u k c ji se le c t, w k a ż d y m p rz y p a d k u z o s ta n ie w y k o n a n a je d n a z in s tr u k c ji I I , 12, 13, 14.
ĆW ICZENIE 11 task type SEM is
entry P;
entry V;
end SEM;
task body SEM is VAL: INTEGER : *= 0;
begin loop
select
w h en V A L > 0 = >
accept P;
V A L : = V A L -1;
or
accept V;
V A L : = V A L + 1 ; end select;
end loop;
end SEM;
S I, S2 : SEM ;
A. S e m a f o ry S I, S2 m a ją w a rto ś ć p o c z ą tk o w ą ró w n ą 0.
B. J e ś li do w e jś ć P i V z g ło szen ia b ę d ą ró w n o c z e sn e i j e śli V A L > 0, to n ie m o ż n a o k re ś lić , k tó r e ze zgłoszeń z o s ta n ie p r z y ję te ja k o p ierw sze.
C. Z a d a n ie , k tó r e zgłosiło się do w e jś c ia P je s t zaw ie sz o ne n a czas w y k o n a n ia in s tr u k c ji V A L : = V A L-1.
D. Z a d a n ia ty p u SE M m o g ą z a k o ń czy ć sw o ją p ra c ę ty lk o na s k u te k w y d a n ia w in n y m z a d a n iu i n s tr u k c j i abort.
CWICZENIE 12 procedure P is
ERROR : excep tion ; procedure R is
- - część d e k la r u ją c a R b e g in
raise ERROR;
end R;
procedure Q is
b eg in
IQ 1; R ; IQ2;
e x c e p tio n
w h e n E R R O R = > IQ 3;
w h e n o th e r s = > IQ4;
en d Q;
b eg in - - P IP 1 ; Q; IP 2;
e x c e p tio n
w h e n ERROR = > IP 3;
w h e n o th e rs = > IP 4;
e n d P ;
A. J e ż e li p r o te s t (ex cep tio n ) E R R O R z o s ta n ie zgłoszony po d czas w y k o n y w a n ia p ro c e d u r y R w y w o ła n e j z p ro c e d u ry Q, to z o sta n ie w y k o n a n y ciąg in s tr u k c ji IQ3.
B. P r o te s t z g ło szo n y p o d czas p ro c e s u o p ra c o w a n ia (e la b o ra tio n ) d e k la r a c ji p ro c e d u r y R (np .C O N S T R A IN T —ERROR) b ę d z ie o b słu ż o n y w p ro c e d u rz e Q p rz e z in s tr u k c je IQ4.
C. J e ś li w p ro c e d u rz e Q z a d e k la r u je m y p r o te s t o n azw ie E R R O R i p r o te s t o ta k ie j n a z w ie z o sta n ie z g ło szo n y p o d czas w y k o n y w a n ia tr e ś c i p ro c e d u r y R w y w o ła n e j p rz e z Q, to z o sta n ie w y k o n a n y ciąg in s tr u k c ji IQ4.
D. K a ż d y p r o te s t zgło szo n y w tr e ś c i p ro c e d u r y P zo sta n ie w n ie j o b słu ż o n y (w n ie j s a m e j lu b w o b ie k ta c h w n ie j z a w a rty c h ).
CW ICZENIE 13 p ro c e d u ro P is
E R R O R : e x c e p tio n ; ta s k Z l is
e n tr y E l;
e n d Z l;
ta s k Z2 is e n d Z2;
ta s k bo d y Z l is begin
a c c e p t E l do IZ11 e n d E l;
e x c e p tio n
w h e n E R R O R = > IZ12;
e n d Z l;
ta s k bo d y Z2 is b eg in
loop Z1.E1;
e n d loop;
en d Z2;
b e g in - - P e x c e p tio n
w h e n E R R O R = > IP 1;
w h e n o th e rs = > IP 2;
en d P ;
A. Z g ło szen ie p r o te s tu E R R O R w c ią g u in s tr u k c ji IZ11 sp o w o d u je w y k o n a n ie c ią g u in s tr u k c ji IZ12 o ra z IP1.
B . J e ś li z a d a n ie Z l z o s ta n ie zak o ń c z o n e a n o rm a ln ie (np.
n a s k u te k in s tr u k c j i a b o rt) w czasie p r z e b ie g u sp o tk a n ia (w c ią g u in s tr u k c ji IZ11) i je ś li z a d a n ie Z2 u cze stn ic z y ło w ty m s p o tk a n iu , to z o sta n ie ono ró w n ie ż z a k o ń czo n e.
C. Z g ło szen ie p r o te s tu p o d czas p ro c e s u o p ra c o w y w a n ia d e k la r a c ji z a d a n ia Z2 sp o w o d u je w y k o n a n ie c ią g u in stru k c j- IP2.
D. K a ż d y p r o te s t zglq szo n y w tr a k c ie o p ra c o w y w a n ia lu b w y k o n a n ia p ro c e d u r y P o ra z z a w a r ty c h w n ie j z a d a ń Z l i Z2 z o sta n ie o b słu ż o n y w n ie j lu b w ty c h z a d a n ia c h . CWICZENIE 14
g e n e ric
ty p e P O IN T is p riv a te ;
w ith fu n c tio n D IS T A N C E (X , Y: P O IN T ) r e t u r n F L O A T is < > ; fu n c tio n H E R O N (A, B, C: P O IN T ) r e t u r n F L O A T ;
- - tr e ś ć p ro c e d u r y H ER O N d c c la rc
*
u s ta w i w s k a z a n y z n a c z n ik z d a rz e n ia w s t a n W Ł Ą C Z O N Y .R j J e ż e li z n a c z n ik z d a rz e n ia b y ł ju ż W Ł Ą C Z O N Y , to ż a d n e ® d z ia ła n ie n ie n a s tą p i. Z p o w o d u w c z e śn ie jsz e g o w y w o ł a n i a ^ w ja k im ś z a d a n iu p r o c e d u r y , ż ą d a ją c e j z m ia n y s ta n u , s ta n W Ł Ą C Z O N Y m oże sp o w o d o w a ć p rz e jś c ie ja k ie g o ś z a d a n ia &■
ze s t a n u O C Z E K U JĄ C E lu b Z A W IE S Z O N E do s ta n u W Y - . K O N Y W A N E . D o ty czy w s z y s t k i c h z a d a ń c z e k a ją c y c h n a e.
—
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u C L E A R o p o sta c i:
j C A L L C L E A R (e, m)
sp o w o d u je , że w s k a z a n y z n a c z n ik z d a rz e n ia z o sta n ie W Y Ł Ą C Z O N Y . J e ż e li z n a c z n ik z d a rz e n ia b y ł ju ż W Y Ł Ą C Z O NY, n ic b ęd zie żad n eg o s k u tk u w y w o ła n ia .
i W y k o n a n ie w y w o ła n ia fu n k c ji T E S T E M (e, m) sp o w o d u je z w ró c e n ie w a rto ś c i lo g ic z n e j P R A W D A , je ż e li w s k a z a n y z n a c z n ik z d a rz e n ia b y ł W Ł Ą C Z O N Y , zaś w a rto ś c i lo g ic z n e j F A Ł S Z , je ż e li b y ł W Y ŁĄ C ZO N Y . J e ż e li z n a c z n ik z d a rz e n ia je s t n ie z n a n y p ro c e s o ro w i, to z o sta n ie zw ró co n a w a rto ś ć F A Ł S Z i p a r a m e tr b łę d u w sk a ż e s t a n b łę d n y .
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g ra m u M K E M o p o sta c i:
C A L L M K E M (e, m)
n ie z m ie n ia s ta n u w sk a z a n e g o z n a c z n ik a z d a rz e n ia , ale p o w o d u je z a m a s k o w a n ie go. S k u te k z a m a s k o w a n ia je s t t a ki, że z n a c z n ik z d a rz e n ia m oże d o w o ln ie z m ie n ia ć sw ój s t a n bez żad n e g o w p ły w u n a z a d a n ia , k tó r e e w e n tu a ln ie są o c z e k u ją c e lu b zaw ie sz o n e , c z e k a ją c aż d a n y zn aczn ik z d a rz e n ia z o s ta n ie u sta w io n y .
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u U N M K E M o p o sta c i:
C A L L U N M K E M (e, m)
u m o żliw i w y k o n a n ie czy n n o ści z w ią z a n y c h ze w sk a z a n y m z n a c z n ik ie m z d a rz e n ia (o d m a sk o w a n ie go). Je ż e li zn aczn ik z d a rz e n ia je s t w s ta n ie W Ł Ą C Z O N Y , w s z y s tk ie d z ia ła n ia z w ią z a n e z ty m z n a c z n ik ie m z o sta n ą w y k o n a n e .
O FERO W ANIE ZN A C Z N IK A M I ZASOBOW
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u L O C K o p o sta c i:
C A L L L O C K (r, m)
p o w o d u je , że w s k a z a n y z n a c z n ik z a so b u (o k re ślo n y przez w y ra ż e n ie c a łk o w ite r) z o sta n ie z a m k n ię ty . J e ż e li d a n y z n a c z n ik z a so b u b y ł ju ż z a m k n ię ty , s y s te m n a d z o rc z y z a w iesi w y k o n y w a n ie z a d a n ia w y w o łu ją c e g o .
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u U N L O C K o p o sta c i:
C A L L U N L O C K (r, m)
p o w o d u je p o d ję c ie je d n e g o z n a s tę p u ją c y c h d z ia ła ń :
° je ż e li z n a c z n ik z a so b u je s t o tw a r ty , to n ie b ę d z ie ż a d n e go s k u tk u
'* je ż e li z n a c z n ik z aso b u je s t z a m k n ię ty i n ie m a z a d a ń z a w ie sz o n y c h w s k u te k w c z e śn ie jsz e j p ró b y z a m k n ię c ia z w ią z a n e g o z n im zaso b u , to z n a c z n ik z aso b u z o sta n ie o t
w a r ty
® je ż e li z n a c z n ik zaso b u je s t z a m k n ię ty i is tn ie je je d n o lu b w ię c e j z a d a ń z a w ie sz o n y c h w s k u te k w c z e śn ie jsz y c h p ró b z a m k n ię c ia zw ią z a n e g o z n im zaso b u , to je d n o i t y l
ko je d n o z a d a n ie p rz e jd z ie do s ta n u W Y K O N Y W A N E , a z n a c z n ik z w ią z a n y z z a so b e m p o z o sta je z a m k n ię ty ( k r y te r i a sto so w a n e do w y b o ru z a d a n ia m a ją c e g o p rz e jś ć do
't a n u W Y K O N Y W A N E są z ale żn e od p ro ceso ra).
W y k o n a n ie fu n k c ji T L O C K (r, m) p o w o d u je z b a d a n ie s t a n u w s k a z a n e g o z n a c z n ik a zaso b u . F u n k c ja p rz e k a ż e w a rto ś ć P R A W D A , je ż e li z n a c z n ik z a so b u je s t o tw a r ty lu b w a rto ś ć F A Ł S Z , je ż e li z n a c z n ik z a so b u je s t z a m k n ię ty , a n a s tę p n ie z n a c z n ik z a so b u z o sta n ie z a m k n ię ty . C e le m w y k o rz y s ta n ia fu n k c ji T L O C K je s t u m o ż liw ie n ie z a d a n iu z a re z e rw o w a n ia z a so b u , je ż e li je s t o tw a rty , alb o k o n ty n u o w a n ia w y k o n a n ia , je ż e li je s t z a m k n ię ty , co n ie b y ło b y m o żliw e za p o m o cą w y w o ła n ia C A L L L O C K .
OPERA C JE SEM AFOROW E
W sz y s tk ie z m ie n n e se m a fo ro w e m a ją p o s ta ć w e w n ę trz n y ch z m ie n n y c h s y s te m u n a d z o rc z e g o i je d y n y sposób d o s tę p u do- n ic h je s t m o żliw y p rz e z a r g u m e n t r, k tó r y od-
| n o si się do je d n e g o , o k re ś lo n e g o s e m a fo ra . W a rto ść ta k J z id e n ty fik o w a n e j z m ie n n e j d a n e g o s e m a fo ra je s t o zn aczo n a ' p rz e z s.
W y n ik ie m w y w o ła n ia p o d p ro g r a m ó w S IG N A L i W A IT S j e s t — o d p o w ie d n io — z w ię k sz e n ie i z m n ie js z e n ie w a rto ś c i s e m a fo ra o w ie lk o ś ć j, d o d a tn ią liczb ę c a łk o w itą , p o d a w a n ą ja k o d r u g i a r g u m e n t w y w o ła ń . D la W A IT S z m n ie j
sz e n ie w a r to ś c i z a c h o d z i ty lk o w te d y , g d y w y n ik je s t n ie m n ie js z y od ze ra . W p rz e c iw n y m p rz y p a d k u z a d a n ie w y w o łu ją c e je s t z a w ie sz a n e , z a n im n a s tą p i z m n ie js z e n ie — i k o n ty n u a c ja n ie n a s tą p i do c h w ili, g d y s > j, tj. w y n ik z m n ie js z e n ia b ęd zie n ie u je m n y .
P o n iż e j o p isa n o szczegółow o w y w o ła n ia p o d p ro g ra m ó w d la re a liz a c ji m e c h a n iz m ó w s y n c h ro n iz a c ji p rz y u ż y c iu s e m a fo ró w .
In icjow an ie sem afora
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u P R E S E M m a d w a cele:
— d e k la r u je z a m ia r u ży cia o k re ś lo n e g o s e m a fo ra , u m o ż li
w ia ją c s y s te m o w i w y d a n ie o strz e ż e n ia d ia g n o s ty c z n e g o w czasie w y k o n a n ia ; je ż e li w y w o ła n o ja k ą ś in n ą o p e ra c ję d o ty c z ą c ą s e m a fo ra , k tó r y n ie je s t z a in ic jo w a n y
— u s ta n a w ia d la s e m a fo ra w a rto ś ć p o c z ą tk o w ą .
N o rm a ln ie w y w o łu je się P R E S E M ty lk o w fa z ie in ic jo w a n ia w y k o n a n ia p ro g r a m u c zasu rzeczy w isteg o . P o s ta ć w y w o ła n ia je s t n a s tę p u ją c a :
C A L L P R E S E M (r, s, m )
g d zie: r — w y ra ż e n ie c a łk o w ite o k re ś la ją c e s e m a fo r, s — w a rto ś ć p o c z ą tk o w a n a d a w a n a s e m a fo ro w i.
D opóki d la o k re ś lo n e g o s e m a fo ra n ie w y k o n a się w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u P R E S E M i jeg o w e w n ę trz n a z m ie n n a n ie p rz y b ie rz e w a rto ś c i s, w e w n ę tr z n a w a rto ś ć je s t n ie z d e fin io w a n a i in n e w y w o ła n ie s y s te m o w e o d n o sz ą c e się do teg o s e m a fo ra sp o w o d u je p o w ró t z b łę d e m . P a r a m e tr s je s t w y ra ż e n ie m c a łk o w ity m . J e s t to je d y n y sposób, a b y se m a fo r p r z y ją ł w a rto ś ć u je m n ą . S k u te k p o c z ą tk o w e j w a rto ś c i u je m n e j je s t ta k i, że w y m a g a się o d p o w ie d n io w ięk szeg o p rz y r o s tu w a rto ś c i p rz y u ż y c iu w y w o ła n ia C A L S IG N A L , z a n im m oże n a s tą p ić z w o ln ie n ie s e m a fo ra .
P a r a m e tr m s y g n a liz u je s t a n b łę d u je ż e li n ie is tn ie je se m a f o r o p o d a n y m o zn aczen iu .
O czekiw an ie pod sem aforem
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u W A IT S p o c ią g n ie m o żliw e z a w ie sz e n ie w y w o łu ją c e g o z a d a n ia , k o n tro lo w a n e p rz e z w sk a z a n y s e m a fo r.
P r z y k o ń c u w y w o ła n a w a rto ś ć s e m a fo ra s z o sta n ie z m n ie js z o n a o w ie lk o ś ć j. Z m n ie jsz e n ie w a rto ś c i i n a s tę p u ją c a po n im k o n ty n u a c ja z a d a n ia — w y s tą p ią ty lk o w te dy, g d y o p e r a c ja n a d a z m ie n n e j s w a rto ś ć n ie u je m n ą . W p rz e c iw n y m p rz y p a d k u z a d a n ie w y w o łu ją c e je s t z a w ie s z a n e do c h w ili, g d y m oże n a s tą p ić z m n ie js z e n ie w a rto ś c i.
W y w o ła n ie p o d p ro g r a m u m a p o sta ć : C A L L W A IT S (r, j, m )
g d zie r i m — j a k p o w y ż e j, j — w y ra ż e n ie c a łk o w ite , o- k r e ś la ją c e w ie lk o ść , o k tó r ą z m ie n n a s e m a fo ra m a być z m n ie js z o n a ; w a rto ś ć j m u s i b y ć d o d a tn ia (1 lu b w ięcej), a j = 1 o d p o w ia d a p r o s te m u s e m a fo ro w i, u ż y w a n e m u n a j częściej.
Z w oln ien ie sem afora
W y k o n a n ie w y w o ła n ia p o d p ro g r a m u S IG N A L p o w ię k sz a w a rto ś ć se m a fo ro w e j z m ie n n e j c a łk o w ite j s, k tó r ą id e n ty f ik u je się je d n y m z a rg u m e n tó w w y w o ła n ia . P o d p ro g r a m u z y sk a w y łą c z n y d o stę p do teg o s e m a fo ra p o d c z a s o p e r a c ji i w y k o n a m o d y fik a c ję jeg o w a rto ś c i s: = s + j
g d zie j je s t a rg u m e n te m w y w o ła n ia . Z m ia n a do w y s ta r c z a ją c o d u ż e j w a rto ś c i d o d a tn ie j sp o w o d o w a n a tą o p e r a c ją , m oże u m o ż liw ić z w o ln ie n ie p rz e jś c ia do s ta n u W Y K O N Y W A N E d la z a d a n ia o c z e k u ją c e g o n a w y s tą p ie n ie te g o z d a rz e n ia w s ta n ie Z A W IE S Z O N E .
I n n e z a d a n ia , z a w ie sz o n e w s k u te k w y k o n a n ia C A L L W A IT S w o d n ie s ie n iu dó te g o sa m e g o s e m a fo ra r, zo
s ta n ą p o d d a n e p o w tó rn e j o c e n ie w a r u n k ó w o c z e k iw a n ia po z a k o ń c z e n iu w y w o ła n ia S IG N A L . Z a p e w n i to z a w ie sz o n y m z a d a n io m m o ż liw o ść u w o ln ie n ia i p o d ję c ia d z ia ła n ia , ja k o p isa n o p o w y ż e j. K o n ty n u a c ja ta p o d le g a w s z y s tk im n o r m a ln y m o g ra n ic z e n io m d o ty c z ą c y m w y łą c z n o śc i o p e ra c ji n a je d n y m se m a fo rz e , tz n . w d a n e j c h w ili b ę d z ie b a d a n e ty lk o je d n o z za w ie sz o n y c h z a d a ń . B a d a n ie to m oże sp o w o d o w a ć p o n o w n e z m n ie js z e n ie w a rto ś c i s e m a fo ra , w s k u te k z w o ln ie n ia z a d a n ia z o p e ra c ji W A IT S . B a d a n ie tr w a ta k d łu g o , d o p ó k i is tn ie je m o żliw o ść, że w a rto ś ć s e m a fo r a je s t w ię k sz a lu b ró w n a w a rto ś c i j ja k ie g o ś z a w ie sz o n e g o z a d a n ia . K o le jn o ść w ja k ie j s p r a w d z a się z a w ie sz o n e z a d a n ia , je s t p o z a ty m z a le ż n a od p ro c e s o ra .
W y w o ła n ie m a p o sta ć : C A L L S IG N A L (r, j, m)
g d zie: j je s t w y ra ż e n ie m c a łk o w ity m o k re ś la ją c y m p rz y ro s t z m ie n n e j s e m a fo ro w e j, je ż e li je s t m o żliw y do w y k o n a n ia . W a rto ś ć j m u s i b y ć d o d a tn ia (j > 1), a j = 1 o d p o w ia d a p r o s te m u se m a fo ro w i, u ż y w a n e m u n a jc z ę śc ie j.
O dczyt w artości sem afora
P y ta n ie o w a rto ś ć s e m a fo ra w y k o n u je się p rz e z w y w o ła n ie fu n k c ji c a łk o w ite j IR D S E M (r, m ). C elem u ż y c ia te j fu n k c ji n ie je s t o p e ra c ja s y n c h r o n iz a c ji w sy s te m ie . J e j
w y w o ła n ie m oże, n a p rz y k ła d , d o sta rc z y ć in f o rm a c ji o tym , ja k d a le k i od w y p e łn ie n ia je s t b u f o r lu b ja k i ś in n y w sp ó łd z ie lo n y zasób. J e ż e li w y w o ła n ie z o s ta n ie p rz y ję te (u zn an e), o trz y m a w y łą c z n y d o s tę p do s e m a fo ra . J e ż e li in n e w y w o ła n ie sy s te m o w e je s t w ła ś n ie w tr a k c ie d o stę p u do s e m a fo ra w c h w ili w y k o n a n ia w y w o ła n ia IR D S E M , to w y w o ła n ie IR D S E M b ę d z ie p o d le g a ło ty m s a m y m m e c h a n izm o m o p ó źn io n ej o d p o w ied zi i u b ie g a n ia się o zasoby, ja k w p r z y p a d k u p o z o sta ły c h o p e ra c ji s e m a fo ro w y c h . P rz y p o w ro c ie z w y w o ła n ia id e n ty f ik a to r fu n k c ji b ę d z ie m ia ł W artość ró w n ą w e w n ę trz n e j w a rto ś c i s e m a fo ra w c h w ili p rz y ję c ia w y w o ła n ia .
NO R M ALNE ZAK O Ń CZENIE W Y K O N A N IA
W y k o n a n ie w y w o ła n ia C A L L E X IT z a k o ń c z y w y k o n a n ie z a d a n ia i sp o w o d u je p o w ró t z a d a n ia do s ta n u U Ś P IO NE. S ta n z n a c z n ik ó w z d a rz e ń i s e m a fo ró w n ie u le g a z m ia n ie. Z n a c z n ik i za so b ó w u p rz e d n io z a m k n ię te p rz e z to z a d a n ie z o sta n ą o tw a rte , zaś p lik i — zw o ln io n e.
Z w y k le o p e ra c je F O R T R A N U — S T O P i E N D — ró w n ież u m o ż liw ia ją z a k o ń c z e n ie w y k o n a n ia z a d a n ia . W te d y je d n a k s k u tk i d la d o łą c z o n y c h je d n o s te k , ta k ic h ja k p lik i, są zg o d n e z n o rm ą F O R T R A N U , a s k u t k i d la in n y c h zaso b ów o p is a n y c h w n in ie js z e j p ra c y są z a le ż n e od p ro c e s o ra .
T łum aczył: KAZIM IERZ M A LISZEW SK I
W O J C IE C H W A R S K I
Instytut S te ro w a n ia i Elektroniki Przemysłowej P olitech n ika W arszaw ska
Alternatywa dla struktury blokowej w językach czasu rzeczywistego
D zięk i zn an ym zaletom języ k ó w w y so k ieg o poziom u, są one coraz częściej stosow an e do zad ań trad ycyjn ie k odo
w a n y ch w języ k a ch asem blera. W skutek ciągłego poszu
k iw a n ia now ych rozw iązań , n astęp u je szybki w zrost licz
by języ k ó w sp ecja lizo w a n y ch tej k lasy. J est to szczeg ó l
nie ak tu aln e dla języ k ó w u m ożliw iających p rogram ow a
n ie sy stem ó w czasu rzeczyw istego.
M ożliw ość program ow an ia sy stem ó w czasu rzeczy w iste
go jest cechą w ielu różnych języ k ó w , co w y n ik a przede w szy stk im z różnorodności ich zastosow ań (od b u d ow y s y stem ó w operacyjn ych do stero w a n ia procesam i p rzem y sło w ym i). Istotn ym elem en tem różnicującym te ję z y k i są też uw aru n k ow an ia sp rzętow e. Jedna ich cech a jest w szak że w sp óln a — u m ożliw iają program ow an ie b 'eżącej w sp ó ł
pracy k om putera z urządzeniam i zew n ętrzn ym i. Oznacza to, że szczególn ie isto tn e sta ją się w ym agan ia k rótkiego czasu odpow iedzi kom putera na sy g n a ły z otoczenia. Jeżeli założym y, że n iecelo w e są w ó w cza s jed n o stk o w e m o d y fi
k acje sprzętu (np. sto so w a n ie u k ład ów pom ecn czych lub szyb szych procesorów ), ta k o n ieczn e jest w p row ad zen ie do język a tak ich k on stru k cji sem an tyczn ych , które m ożna u- ży w a ć w y d a jn ie przy zach ow an iu jeg o kon ieczn ej k o m u n i
katyw n ości.
O s p e łn ie n iu p o w y ższy ch w y m a g a ń n ie d e c y d u je ż a d e n w y iz o lo w a n y e le m e n t ję z y k a , lecz jeg o s tr u k tu r a , s ta n o w ią c a p rz e d m io t d a ls z y c h ro z w a ż a ń , m a tu z n a c z e n ie w y
ją tk o w o d u że. R o z w a ż a n ia są p ro w a d z o n e z p u n k tu w i
d z e n ia r e a liz a c ji n a m ik r o k o m p u te r a c h co je s t szczegól
n ie w a ż n e — n a p rz y k ła d — w z a s to s o w a n ia c h p rz e m y sło w y c h , te le k o m u n ik a c y jn y c h i w o jsk o w y c h . Z a r e p r e z e n ta ty w n e d la te j te c h n ik i p r z y ję to m o ż liw o śc i k la sy c z n y c h p ro c e s o ró w 8 -b ito w y c h (np. Z80). J e s t to p o d y k to w a n e p rz e d e w s z y s tk im w z g lę d a m i e k o n o m ic z n y m i o raz
— sp e c y fic z n y m d la P o ls k i — w a r u n k ie m d o stęp n o ści.
K o n s e k w e n c ją teg o z a ło ż e n ia je s t k o n ie c z n o ść u w z g lę d n ie n ia u bogiego z e s ta w u r e je s tr ó w i sp o so b ó w a d re s o w a n ia . O g ra n ic z e n ia te są c h a r a k te r y s ty c z n e d la w ie lu n o w szy ch p ro c e s o ró w , ta k że p o w y ższe z a ło ż e n ie w c a le n ie w y d a je się z b y t siln e , g d y b ie rz e się p o d u w a g ę w y m ie n io n e z a sto so w a n ia .
K O NSEK W ENCJE R O ZW IĄ ZA N IA KLASYCZNEGO Z a p o d s ta w ę p r o je k tu k a ż d e g o n o w e g o ję z y k a p ro g r a m o w a n ia u z n a je się tr a d y c y jn ie s t r u k t u r ę b lo k o w ą , w se n sie h ie r a rc h ic z n ie d e fin io w a n y c h p ro c e d u r z m o żliw o ścią d o s tę p u do o b ie k tó w n ie lo k a ln y c h , d e fin io w a n y c h n a p o z io m ach n a d rz ę d n y c h . T a k ą s t r u k t u r ę z a c h o w a ł ró w n ie ż ję z y k A D A [3], Z ilu s tr o w a n o ją w p rz y k ła d z ie 1.
P r z y k ł a d 1 p ro c e d u ro PI;
v a r A p ro c e d u r e P2
p ro c e d u r e P 4 .. P3 ..
cu d
' \
e n d
p ro c e d u r e P3 v a r B e n d begin en d
P r o c e d u r a P 4 m a m o żliw o ść w y w o ła n ia k a ż d e j z pozo
s ta ły c h p ro c e d u r , d o s tę p n a je j je s t ró w n ie ż z m ie n n a A, ale n ie z m ie n n a B. P r o c e d u r a P 4 je s t n a jn iż s z a h ie r a r c h i
cznie, zaś p r z y p o r z ą d k o w a n y je j n u m e r p o zio m u — n a j w ięk szy .
W a d y i z a le ty s t r u k tu r y b lo k o w e j p rz e d s ta w io n o w p r a ca c h [2] i [7], W a r t y k u le [2] stw ie rd z o n o m .in ., że z n a n e z a le ty s t r u k tu r y b lo k o w e j n ie k o m p e n s u ją , szczeg ó ln ie w re a liz a c ji m ik ro p ro c e s o ro w e j, je j is to tn y c h w a d , tj.:
— n ie c z y te ln o ś c i (n a w e t ś r e d n ie j w ie lk o śc i p ro g ra m ó w ), sp o w o d o w a n e j fiz y c z n y m o d d z ie le n ie m n a g łó w k a p ro c e d u r y od je j te k s tu
— o g ra n ic z e n ia m o żliw o ści ro z d z ie ln e j k o m p ila c ji p o szcze
g ó ln y ch se g m e n tó w p ro g r a m u
— n ie e fe k ty w n o ś c i im p le m e n ta c ji p r o c e d u r o ra z d o stę p u do z m ie n n y c h n ie lo k a ln y c h .
Nie u le g a w ą tp liw o ś c i, że o s ta tn ia w a d a m a d la o m a w ia n y c h z a sto so w a ń n a jw ię k s z e zn a c z e n ie , b o w ie m m oże o g ra n ic z a ć w k o n k re tn y c h p rz y p a d k a c h p rz y d a tn o ś ć ję z y k a.
K o n c e p c ja u ży cia s t r u k tu r y b lo k o w e j je s t w p e w n y m ser.sie n a rz u c o n a p rz e z s a m ą s t r u k tu r ę i d la te g o nie u le g a z m ia n o m od c zasu p ie rw s z y c h k o m p ila to ró w A L G O L U [61.
N a jis to tn ie js z y m p ro b le m e m je s t z a c h o w a n ie d o stę p u do o b ie k tó w n ie lo k a ln y c h p ro c e d u r ; od sp o s o b u jeg o ro z w ią z a n ia z a le ż y w d u ż e j m ie rz e e fe k ty w n o ś ć s y s te m u . Z a n a j sk u te c z n ie js z ą p o w sz e c h n ie u w a ż a się tzw . m e to d ę d isp la y . Z lo g iczn eg o p u n k tu w id z e n ia d is p la y je s t ta b lic ą , k tó r e j i- ty e le m e n t je s t w s k a ź n ik ie m do o s ta tn io u tw o rz o n e g o s e g m e n tu d a n y c h p ro c e d u r y n a i- ty m p o z io m ie h ie r a r c h i- ' za c ji. S e g m e n ty d a n y c h (ang. a c tiv a tio n re c o rd , d a ta se g m e n t) są u m ie sz c z a n e d y n a m ic z n ie w e d łu g d y s c y p lin y s to so w ej p rz y k a ż d y m w y w o ła n iu p ro c e d u r y i g in ą z c h w ilą je j z a k o ń c z e n ia . W te n sp o só b z a ję to ść p a m ię c i o p e r a c y j
n e j je s t o g ra n ic z o n a ty lk o do ty c h z m ie n n y c h , k tó r e są a k tu a ln ie w u ży ciu . J e s t to is to tn a z a le ta s t r u k tu r y b lo k o w ej.
D o stę p do o b ie k tó w n ie lo k a ln y c h i k o n ie c z n o ść p r z y w r a c a n ia , p rz y w y jś c iu z p ro c e d u ry , s ta n u sp rz e d je j w y w o ła n ia — zm u sz a d o łą c z e n ia se g m e n tó w d a n y c h . S łu ż y t e m u tzw . łącz e d y n a m ic z n e w ra z z łącz em s ta ty c z n y m [8]
b ą d ź łącz e le k s y k a ln e [1]. U trz y m y w a n ie ty c h łą c z y p o w o d u je , że s ta ły k o d p ro c e d u r y m u s i by ć u z u p e łn io n y k o d e m w e jś c ia i w y jś c ia z n ie j. P rz y k ła d o w e re a liz a c je m i
k ro k o m p u te ro w e [8] w y k a z a ły , że te n d o d a tk o w y kod m a z n a c z n ą d łu g o ść, n a w e t p rz y w y k o rz y s ta n iu sto su sp rz ę to w e g o . D o d a tk o w y m o b c ią ż e n ie m m oże b y ć k o n ie czność a k tu a liz a c ji ta b lic y d is p la y , g d y s ta ty c z n y poziom h ie r a r c h iz a c ji p ro c e d u r y w y w o ła n e j je s t n iższy n iż w y w o łu ją c e j. K o n ieczn o ści te j u n ik n ię to w m e to d z ie R o h la [1], a le m a o n a in n e o g ra n ic z e n ia . G ra fic z n ą ilu s tr a c ję łączy se g m e n tó w d a n y c h d la o b u m e to d (po w y w o ła n iu p ro c e d u r y P3 z p ro c e d u r y P 4 w p rz y k ła d z ie 1) p rz e d s ta w io n o na ry s u n k u .
I n n y p ro b le m s ta n o w i a d re s o w a n ie z m ie n n y c h , k tó r e je s t za le ż n e -od p o c z ą tk u o d p o w ie d n ie g o s e g m e n tu d a n y c h . O c z y w isty m ro z w ią z a n ie m b y ło b y w ięc ła d o w a n ie r e j e s tró w in d e k s o w y c h a d re s a m i p o c z ą tk o w y m i a k tu a l n ie d o s tę p n y c h se g m e n tó w , co u m o ż liw iło b y d o stę p do d o w o ln y c h z m ie n n y c h p rz e z p o je d y n c z e o d w o ła n ie się do p a m ię c i.
N ie s te ty , m ik ro p ro c e s o ry (po d o b n ie ja k w ie le in n y c h m a szy n c y fro w y c h ) m a ją z re g u ły n ie w ięcej n iż d w a ta k ie r e j e s t r y (IN T E L 8080 n ie m a a n i je d n e g o ). S tw a rz a to k o n iecz n o ść u m ie sz c z e n ia ta b lic y w p a m ię c i, co n a jw y ż e j z z a c h o w a n ie m je j w ie rz c h o łk a w re je s tr z e . W te n sp o só b a d re s o w a n ie z m ie n n y c h n ie lo k a ln y c h w y m a g a co n a jm n ie j d w ó ch o d w o ła ń do p a m ię c i. Id e a K o w alk o w sk ieg o [4], p o le g a ją c a n a w p ro w a d z e n iu a d re s o w a n ia b e z w z g lę d n e g o z a m ia s t ta b lic y ty p u d is p la y , n ie ro z w ią z u je p ro b le m u , b o -
w ie m p rz e r z u c a je d y n ie je g o c ię ż a r n a ko d w e jśc io w o - - w y jśc io w y p ro c e d u r y (k o n ieczn o ść p rz e p is y w a n ia p e w
n y ch o b sz a ró w do lu b ze stosu).
ł.ą c z a s e g m e n tó w d a n y c h
R e a s u m u ją c — s t r u k t u r a b lo k o w a s tw a r z a d u ż e o b c ią ż e n ie czasow e, p o n ie w a ż w p ro w a d z a d o d a tk o w y k o d do p r o g r a m u i z m u sz a do m a ło e fe k ty w n e g o d o s tę p u do n ie k tó ry c h jeg o o b ie k tó w . W w y m ie n io n y c h z a s to s o w a n ia c h is to tn a je s t szy b k o ść w y k o n y w a n ia p ro g r a m u , a n ie — n a p rz y k ła d — m in im a liz a c ja w y m a g a n e g o p o la p a m ię c i; ta k w ięc s t r u k t u r a b lo k o w a je s t tr u d n a do p rz y ję c ia z p r z y c zy n im p le m e n ta c y jn y c h . Z w ró c ę w ię c u w a g ę n a in n e ro z w ią z a n ia , k tó ry c h g łó w n y m ce le m je s t ró w n ie ż o g r a n i
czen ie w id o czn o ści o b ie k tó w p ro g r a m u [2, 9].
KONCEPCJA M ODUŁU
O g ó ln iejsze m e c h a n iz m y k o n tr o li n ad p ro p a g a c ją id e n ty f ik a to ró w is tn ie ją w ta k ic h ję z y k a c h , ja k : C O N C U R R E N T P A S C A L , E U C L ID , A L P H A R D , C LU , M O D U LA , A D A czy L O G L A N . N a jp ro s ts z y m sp o ś ró d ty c h m e c h a n iz m ó w je s t n ie w ą tp liw ie k o n c e p c ja m o d u łu o c h a r a k te r z e s ta ty c z n y m , o p ra c o w a n a p rz e z W ir th a ja k o u z u p e łn ie n ie s t r u k t u r y b lo k o w e j w ję z y k u M O D U LA .
W u ję c iu W ir th a m o d u ł je s t z b io re m s ta ły c h , z m ie n n y c h , p r o c e d u r i d e k la r a c ji, z a w a rty c h m ię d z y jeg o n a g łó w k ie m a z n a c z n ik ie m k o ń ca. W sz y s tk ie te o b ie k ty są lo k a ln e d la m o d u łu z w y ją tk ie m ty c h , k tó r y c h id e n ty f ik a to r y z n a jd u ją się n a tzw . liśc ie e k s p o r to w e j. P o d o b n ie k o n tr o lo w a n y je s t ró w n ie ż p rz e p ły w in f o rm a c ji w d ru g ą s tr o n ę — w e w n ą trz m o d u łu w id o c z n e są ty lk o te o b ie k ty sp o za n ieg o , ik tó ry ch id e n ty f ik a to r y w id n ie ją n a tzw . liśc ie im p o rto w e j. M o d u ł s ta n o w i w ięc d la p r o p a g a c ji id e n ty fik a to ró w ta m ę , k tó r a o ta c z a ż ą d a n e f r a g m e n ty p ro g r a m u . L is ty — im p o rto w a i e k s p o rto w a — są je d y n y m i p rz e p u s ta m i u m o ż liw ia ją c y m i p rz e p ły w in f o rm a c ji do i z m o d u łu .
J e d n o c z e s n a o b e c n o ść w ję z y k u s t r u k t u r y b lo k o w e j i h ie r a rc h ic z n ie d e fin io w a n y c h m o d u łó w (ja k w M O D U L I i A D Z IE ) w y d a je się b y ć n a d m ia re m . O b ie k o n s tr u k c je m a ją te n sa m , choć ró ż n ie re a liz o w a n y , z a s a d n ic z y cel; o g ra n ic z e n ie w id o czn o ści o b ie k tó w . P r z e p la ta n ie się w p r o g ra m ie h ie r a r c h i i m o d u łó w i p r o c e d u r m a te ż f a ta ln y w p ły w n a jeg o c zy te ln o ść.
A L T E R N A T Y W A
P ro p o z y c ją n in ie js z e g o a r t y k u łu je s t s t r u k tu r a ję z y k a m a ją c e g o h ie r a rc h iz o w a n e , s ta ty c z n e m o d u ły i lin io w o d e fin io w a n e p ro c e d u ry . R o z w ią z a n ie ta k ie o b a rc z a k o m p ila to r z a d a n ie m c a łk o w ite j k o n tr o li i o rg a n iz a c ji d o s tę p u do ró ż n y c h o b ie k tó w p ro g r a m u , a le u w a ln ia k o d w y n ik o w y od u tr z y m y w a n ia u p rz e d n io o m ó w io n y ch łą c z y i m e c h a n iz m u ty p u d is p la y . P r o c e d u r y d y s p o n u ją ty lk o sw o im i o b ie k ta m i lo k a ln y m i (k tó ry m i n ie m o g ą b y ć in n e p ro c e d u r y ) o- r a z o b ie k ta m i o to c z e n ia (k tó re m a ją c h a r a k t e r p e r m a n e n t
n y , n ie z a le ż n y od a k ty w a c ji ja k ic h k o lw ie k p ro c e d u r). P o - >
n ie w a ż z b ę d n y s t a je się k o d w e jś c ia -w y jś c ia p ro c e d u r i j u p ra s z c z a się a d re s o w a n ie z m ie n n y c h , ty m s a m y m p ro g r a m 4 ; u le g a o p ty m a liz a c ji z p u n k tu w id z e n ia czasu w y k o n y w a n ia . Z y sk z w ią z a n y z p a m ię c ią je s t n a ogół n iw e lo w a n y w ię k sz ą lic z b ą z m ie n n y c h s ta le w n ie j re z y d u ją c y c h . P r z y k ła d o w ą tr a n s f o r m a c ją s t r u k t u r y z p r z y k ła d u 1 n a s t r u k tu r ę m o d u ło w ą p rz e d s ta w ia p rz y k ła d 2.
P R Z Y K Ł A D 2 m o d u le MO
ex p o se P I p ro c e d u r e P I e n d
p ro c e d u r e P3 e n d
m o d u le M l ex p o se P2 p ro c e d u ro P 2 en d
p ro c e d u rę P4 ,.P3..
e n d e n d M l e n d MO
P o w y ż sz e ro z w ią z a n ie n ie s ie w sobie sz e re g z m ia n do o ry g in a ln e j k o n c e p c ji m o d u łu W ir th a :
• Z m ie n n e d e k la r o w a n e w m o d u le , lecz n ie lo k a ln e d la j e go p ro c e d u r (tzw . z m ie n n e w ła s n e m o d u łu ), is tn ie ją p rz e z cały czas b ie g u p ro g r a m u , s ta n o w ią c w y g o d n y b u fo r, ł ą czący w y k o n y w a n e w ro z d z ie ln y c h c h w ila c h p ro c e d u ry . .
• S te r o w a n ie p rz e p ły w e m in f o rm a c ji m ię d z y m o d u ła m i je s t ja w n e i o d b y w a się za p o m o cą d y r e k ty w z lis t: im p o rto w e j u se, e k s p o r to w e j e x p o se i r e s tr y k c ji p riv a te . U -
¿ y c ie k a ż d e j z n ic h je s t o p c jo n a ln e .
• L is ta im p o rto w a use d o w o ln eg o m o d u łu s p e c y fik u je n a z w y m o d u łó w , k tó r y c h o b ie k ty w ła s n e (u d o s tę p n ia n e ich lis tą e k s p o r to w ą ex p o se) s t a ją się w id o c z n e w ty m m o d u le. Z m ie n n e , do k tó r y c h , d o s tę p u z y sk a n o tą m e to d ą , m o ż
n a je d y n ie o cz y ty w a ć , b o w ie m je d y n e le g a ln e o p e ra c je n a n ic h r e p r e z e n tu ją p ro c e d u r y ic h m o d u łó w m a c ie rz y s ty c h , b ą d ź im p o d le g ły c h . Z a s a d a ta s ta n o w i p o w ró t do ro z w ią z a n ia M O D U L I, w o b ec z n ie s ie n ia je j w b liź n ia c z y c h ję z y k a c h S B -M O D i P O R T A L .
• Z o rg a n iz o w a n e h ie r a rc h ic z n ie m o d u ły p r z e jm u ją fu n k c je s t r u k tu r y b lo k o w e j. Z a te m w m o d u le w id o c z n e są o b ie k ty d e k la r o w a n e w n im sa m y m , o b ie k ty s ta n o w ią c e je g o o to cz e n ie *), o b ie k ty e k s p o n o w a n e p rz e z m o d u ły , ic h n a z w y z n a jd u ją się n a liśc ie im p o rto w e j use) o ra z e k s p o n o w a n e p rz e z m o d u ły b e z p o śre d n io lo k a ln e .
• L is ta r e s tr y k c ji p r iv a te s p e c y f ik u je id e n ty f ik a to r y ty c h o b ie k tó w w ła s n y c h m o d u łu , k tó r e są ściśle lo k a ln e , tzn . n ie m o g ą b y ć w y k o rz y s ta n e n a w e t p rz e z m o d u ły h i e r a r c h ic z n ie p o d leg łe. J e s t to lis ta re d u n d a c y jn a , z d e fin ic ji n ie o b e c n a w m o d u ła c h n a jn iż s z y c h h ie ra rc h ic z n ie . J e j u - ży cie u m o ż liw ia u n ik n ię c ia k o liz ji n a z w w p r z y p a d k u w y m ia n y p o je d y n c z e g o m o d u łu w p ro g ra m ie .
• J e d n o c z e s n a w id o czn o ść, w d o w o ln y m p u n k c ie p r o g r a m u , o b ie k tó w o ta k im sa m y m id e n ty fik a to rz e je s t zaw sze
<) Otoczenie m odułu stanow ią w szystkie o b iek ty w łasne i de
k la ra c je delin io w an e w ty ch m odułach hierarch iczn ie wyższych, k tó re się k olejno — począwszy od tego m odułu — obejm ują.
ń g , b łę d e m , s y g n a liz o w a n y m p rz e z k o m p ila to r. N ie fu n k c jo - hj» n u je w ięc z a s a d a p rz e s ła n ia o b ie k tó w h ie ra rc h ic z n ie d al-
'* szych p rz e z bliższe.
O m ó w io n e z a s a d y ilu s tr u je p rz y k ła d k a r t o te k i p o jazd ó w (p rz y k ła d 3).
P R Z Y K Ł A D 3 m o d u le c a rm a n a g e m e n t;
ex p o se m a n a g e ; p r iv a te n;
ty p e c a r = re c o r d id e n t : c h a r;
end
v a r n : in te g e r: = 0; --- lic z n ik s ta n u k a r t o te k i p ro c e d u r e m a n a g e (...);
... --- o p e ru je n a p r o c e d u r a c h m o d u łu c a rf ile
en d
m o d u le c a rfile ;
e x p o se a d d , d e le te , u p d a te , file ; v a r file : a rra y /1 .. 1000/of c a r;
p ro c e d u r e a d d (d a ta :c a r );
en d
p ro c e d u r e d e le te (d a ta :c a r) ; en d
p ro c e d u r e u p d a te ( d a ta :c a r);
e n d
p ro c e d u r e fin d id e n t(id : c h a r, o u t n : in te g e r);
. . . p r o c e d u r a lo k a ln a m o d u łu e n d
e n d c a rfile e n d c a r m a n a g e m e n t m o d u le su p e rv is io n ;
u se c a rfile ;
... --- in n y m o d u ł k o rz y s ta ją c y z k a r to te k i e n d s u p e r v is io n
M o d u ły S U P E R V IS IO N i C A R M A N A G E M E N T k o rz y s ta ją z p r o c e d u r m o d u łu C A R F IL E s to s u ją c o d p o w ie d n io li
s tę use i z a sa d ę m o d u łu b e z p o śre d n io lo k a ln e g o . M ożli
w o ść m o d y fik a c ji ta b lic y F IL E u z y s k u ją w y łą c z n ie przez u ży cie je d n e j z p r o c e d u r e k s p o r to w a n y c h A DD, DEL.ETK lu b U P D A T E , n a to m ia s t p ra w o je j b e z p o śre d n ie g o odczy
ty w a n ia u z y s k u ją d z ię k i u m ie sz c z e n iu je j n a z w y n a liście e x p o se. Z a u w a ż m y , że e w e n tu a ln e u ż y c ie w m o d u le C A R F IL E id e n ty f ik a to r a „ n ” n ie k o lid o w a ło b y z t a k ą sam ą n a z w ą lic z n ik a z m o d u łu n a d rz ę d n e g o , p o n ie w a ż te n o s ta t
n i je s t z a s trz e ż o n y ja k o p riv a te .
T a k o k re ś lo n a s t r u k t u r a je s t k o m p ro m is e m m ię d z y p ro s to tą ję z y k a a p o tr z e b a m i w sp ó łc z e s n y c h z a sto so w a ń , k tó r y m n a jle p ie j o d p o w ia d a n p . ję z y k A D A ; choć is tn ie ją , p e w n e z n im a n a lo g ie (por. [3]). D y re k ty w n e ste ro w a n ie p ro p a g a c ją id e n ty f ik a to r ó w z a s tę p u je ro z d z ia ł je d n o s te k p ro g r a m u n a część d e k la r a c y jn ą i ciało. P rz e d s ta w io n e ro z w ią z a n ie je s t w y n ik ie m n ieco in n eg o s p o jrz e n ia n a s t r u k tu r ę ję z y k a — o d z w ie rc ie d la ono le p ie j in ż y n ie rs k ie w y m a g a n ia p ro g r a m is tó w a p lik a c y jn y c h . Z b ę d n e s t a ją się n ie k tó r e m o ż liw o śc i A D Y czy L O G L A N U [5], w s k u te k cze
go p o w s ta je ję z y k (p o jęcio w o i im p le m e n ta c y jn ie ) o k lasę p ro s tsz y .
* * ♦
O m ó w io n a p ro p o z y c ja n ie je s t p o z b a w io n a p e w n y c h w ad.
P o p ie rw s z e — w y k o rz y s ta n ie p a m ię c i o p e ra c y jn e j je s t m n ie j e f e k ty w n e w p o ró w n a n iu ze s t r u k t u r ą b lo k o w ą , bo
w ie m d u ż a część z b io ru z m ie n n y c h m a c h a r a k t e r p e rm a n e n tn y . P o d ru g ie — ję z y k w y m a g a k o m p ila to ra w ielo - p rz e b ie g o w e g o , o z n a c z n ie ro z b u d o w a n y c h m e c h a n iz m a c h o p e ru ją c y c h ta b lic a m i sy m b o li.
P r z e d s ta w io n e p o d e jś c ie m a je d n a k z n a c z n ie w ię c e j z a let.
• Z a s tą p ie n ie s t r u k t u r y b lo k o w e j m o d u ła m i p o w o d u je , że z b ę d n y je s t m e c h a n iz m ty p u d is p la y . K a ż d e m u w y w o ła n iu p ro c e d u r y to w a rz y s z y je d y n ie p ro s ta m o d y f ik a c ja w sk aź-
