maszyny
matematyczne
W
w gospodarce
i nauce
o C i I zastosowania
technice
S P I S T R E Ś C I
S tr . Jerzy L eszczy ń sk i — „ S y s te m e k s p lo a ta c ji EM C O D R A 1204/N” . . . . 1 B o le sła w G lik sm a n — „ S tr u k tu r a , d z ia ła n ie , o p ro g r a m o w a n ie e le k tro n ic z n e j m a s z y n y c y fr o w e j M IŃ S K -3 2 ” — Cz. II — S o f t w a r e ... 5 C zesła w P a c z u la — „ N ie k tó r e p ro b le m y z a s to s o w a n ia e le k tro n ic z n e j te c h n ik i o b lic z e n io w e j w b u d o w n ic tw ie ” ... 8 T ad eu sz O lszew sk i — „ F O R P IT — p o ls k a m o d y f ik a c ja 160 F O R T R A N -A d la z a s to s o w a ń m e to d y M O N T E -C A R L O ” ... 12 Z dcnck K fe c a n — „ M aszy n y u c z ą c e w C z e c h o s ło w a c ji” ... 1C Z E Ś W IA T A
„ II M ię d z y n a ro d o w a K o n fe re n c ja S z tu c z n e j In te lig e n c ji” — A .B.E. . . . 19
„ P ro b le m y s z k o le n ia p r o g r a m is tó w w U S A ” — S te fa n K w ia tek . . . . 20
„ S ta n y Z je d n o c z o n e A P 1970” — K .P ... 22
„ K o n fe re n c je . W y s ta w y . T a r g i” — H.K1... 23
„ X V II I M ię d z y n a ro d o w y K o n g re s N a u k o w y E le k tr o n ik i” . . . . IV s tr . o kł.
P R E T O i n f o r m u j e ... 23 W IA D O M O Ś C I P K A P I ... I I I s tr. okł.
„ S e m in a ria K lu b u U ż y tk o w n ik ó w K o m p u te r ó w ro d z in y IC L -1900” — A .B.E.
W YD A W N IC TW A C Z A SO PISM T E C H N IC Z N Y C H
NOT Warszawa Czackiego 3/5
K O L E G IU M R E D A K C Y JN E
R e d a k to r n a c z e ln y p r o f. d r L e o n Ł U K A S Z E W IC Z
D oc. d r h a b . in ż . K o n r a d F IA Ł K O W S K I (z a st. r e d a k t o r a n a c z e ln e g o ), W ła d y s ła w K L E P A C Z , d r A n to n i M A Z U R K IE W IC Z , Inż. D o r o ta P R A W D Z IC (z a st. r e d a k t o r a n a c z e ln e g o ), d r in ż.
A n d r z e j T A R G O W S K I
S e k r e ta r z R e d a k c ji m g r W a n d a K A C ER R e d a k to r te c h n ic z n y B o g d a n D R O ZD O W SK I R A D A PR O G R A M O W A
M g r in ż . J a n B u r s c h e , m g r in ż . H e n r y k C h y r e k , ( w ic e p rz e w o d n ic z ą c y ) m g r in ż . R y s z a rd D ą b r ó w k a , m g r in ż . B o le s ła w G lik s m a n , m g r in ż . J ó z e f K n y s z , p r o f . d r L e o n Ł u k a sz e w ic z , m g r in ż . J a n M a te ja k , p r o f. d r T a d e u s z P e c h e (p rz e w o d n ic z ą c y ), m g r in ż . J e r z y T r y b u ls k i (w ic e p rz e w o d n ic z ą c y ), d r T a d e u s z W a lc z a k , m g r T a d e u s z W a s ile w sk i, m g r W a ld e m a r W iś
n ie w s k i ( s e k r e ta r z ) , m g r S te f a n W o jc ie c h o w s k i, d r in ż . H e n r y k W o ż n ia c k i, m g r in ż . J a n Z d z isła w Ż y d o w o
R e d a k c ja : W a rsz a w a , u l. E m ilii P l a t e r 20 m . 15, te l. 21-13-91. Z a s tę p c a r e d a k t o r a n a c z e ln e g o t e l. 28-37-29 Z a k ła d K o lp o r ta ż u W C T N O T , W a rsz a w a , u l. M a z o w ie c k a 12
Z a k ł. G ra f. „ T a m k a ” . Z. 2. Z a m . CE5 P a p ie r p o w le k a n y V kl. 80 g. O b j. 3 a r k . d r u k . N a k ła d 2900. K-59
C e n a e g z e m p la rz a zl 8.— IN D E K S 36707 P r e n u m e r a t a r o c z n a zł 96--
maszyny
z a s t o s o w a n i a w g o s p o d a r c e , t e c h n i c e i n a u c e
Hr 11 M I E S I Ę C Z N I K 1 9 7 0
R O K V I
L i s t o p a d O r g a n P e ł n o m o c n i k a R z ą d u d o S p r a w E l e k t r o n i c z n e j T e c h n i k i O b l i c z e n i o w e j i P o l s k i e g o K o m i t e t u A u t o m a t y c z n e g o
P r z e t w a r z a n i a I n f o r m a c j i N a c z e l n e j O r g a n i z a c j i T e c h n i c z n e j
JE R Z Y L E S Z C Z Y Ń S K I
C e n tr a ln y O ś ro d e k B a d a ń i R o z w o ju T e c h n ik i K o le jn ic tw a
W a rsz a w a
681.322.06
D r in ż . J e r z y L e s z c z y ń sk i u k o ń c z y ł w r o k u 1955 s t u d i a n a W y d z ia le K o m u n ik a c ji P o l i t e c h n ik i W a rs z a w s k ie j. P r a c u j e w d z ie d z in ie E T O o d r o k u 1960 ja k o k ie r o w n ik P r a c o w n i, a o b e c n ie Z a k ła d u E T O C e n tr a ln e g o O ś ro d k a B a d a ń R o z w o ju d T e c h n ik i K o le jn ic tw a . J e s t a u to r e m s z e re g u o p r a c o w a ń z z a k r e s u a u t o m a t y z a c j i p r o g r a m o w a n ia m a s z y n U M C-1, UMC-10, O D R A - -1204; od r o k u 1968 je s t p rz e w o d n ic z ą c y m s e k c ji O D R A 1204 K lu b u U ż y tk o w n ik ó w M a sz y n C y fro w y c h O D R A , d z ia ła ją c e g o w r a m a c h P K A P I.
System eksploaiacji EMC ODRA 1204/N
P r z e d s ta w io n o s y s te m e k s p lo a ta c ji E M C O D R A 1204, o p r a c o w a n y d la w ła s n y c h p o tr z e b w In s ty tu c ie K o le jn ic tw a w W a r s z a w ie i u ż y w a n y od 1968 r. S y ste m , te n z a w ie r a d w a z a s a d n ic z e e le m e n ty : s y s te m o p e r a c y jn y i tr a n s la to r j ę z y k a M I N - A L G O L. W a r ty k u le o p isa n o : s y s te m o p e r a c y jn y r e a liz u ją c y w s p ó łp r a c ę p o m ię d z y s te r o w a n ie m , k a n a łe m o p e r a c y jn y m i u r z ą d z e n ia m i z e w n ę tr z n y m i E M C O D R A 1204 o ra z ję z y k z e w n ę tr z n y s ta n o w ią c y p o d z b ió r ję z y k a A L G O L 60, z w a n y M I N - A L G O L (w sk r ó c ie M 1 N A L ).
1. S y s t e m e k s p l o a t a c j i m a s z y n y c y fro w e j ODRA- 1204, b ę d ą c y p rz e d m io te m n in ie js z e g o a r t y k u łu, p o w s ta ł w I n s ty tu c ie K o le jn ic tw a (C O B iR T K ) n a p rz e ło m ie l a t 1967— 1968. Z a s a d n ic z y m e le m e n te m u z a s a d n ia ją c y m p o d ję c ie p r a c n a d w ła s n y m s y s te m e m b y ła k o n ie c z n o ść w y k o n a n ia z a d a ń ¡p rzew id zia
n y c h w la ta c h 1968— 1969. Z a d a n ia t e z n a c z n ie p r z e k r a c z a ły m o ż liw o śc i k u p io n e g o z e s ta w u O D R A 1204 w p r z y p a d k u w y k o rz y s ta n ia ję z y k ó w O D R A -A L G O L o ra z M O S T 2. W y k o rz y s ta n ie ję z y k a a d re s ó w s y m b o lic z n y c h (JA S) n ie m o g ło b y ć b r a n e p o d u w a g ę z p o w o d u b r a k u lu d z i i c z a su . Ł ą c z e n ie ję z y k a J A S z j ę z y k a m i M O ST 2 i O D R A -A L G O L n ie zo sta ło p r z e w i
d z ia n e w s y s te m ie e k s p lo a ta c ji m a sz y n y , d o s ta r c z a n y m p rz e z p r o d u c e n ta .
W ła s n y s y s t e m e k s p l o a t a c j i u w z g lę d n ia w z n a c z n y m s to p n iu s p e c y fik ę z a d a ń , o rg a n iz a c ję , w y p o sa ż e n ie , o b s a d ę k a d ro w ą , a n a w e t tr a d y c ję k o n k r e tn e g o o ś r o d k a o b lic z e n io w e g o o ra z śro d o w is k a z n im w s p ó łp ra c u ją c e g o . J e d n o c z e ś n ie s y s te m je s t n a ty le o g ó ln y i e la s ty c z n y , że m o ż e b y ć in te r e s u ją c y dla szerszeg o g ro n a u ż y tk o w n ik ó w m a s z y n y c y fro w e j O D R A 1204.
S y ste m e k s p lo a ta c ji z a w ie ra d w a z a s a d n ic z e e le m e n ty :
® S y s t e m o p e r a c y j n y , k tó r y je s t w ła ś c iw ie sa m o d z ie ln y m sy s te m e m „ b a z o w y m ” d o b u d o w y
i u r u c h a m ia n i a e le m e n tó w o p r o g r a m o w a n ia p o d s ta w o w eg o (tra n s la to r y , s y s te m y o p e r a c y jn e itp .). C e c h ą c h a r a k te r y s ty c z n ą je s t z a c h o w a n ie p e łn e j s w o b o d y w o p e ro w a n iu ję z y k ie m s y m b o lic z n y m p r o g r a m o w a n ia (JP ) w tr y b ie „ k o n w e r s a c ji” o p e r a to r a z m a s z y n ą .
® T r a n s l a t o r j ę z y k a M IN -A L G O L , k tó r y p o z w a la n a g e n e ro w a n ie b a rd z o z w a r ty c h i e f e k ty w n y c h p r o g r a m ó w w y n ik o w y c h p rz y z a c h o w a n iu p o d s ta w o w y c h d la A L G O L u u ła tw ie ń w fo r m u ło w a n iu p r o g r a m u źró d ło w e g o .
Z a c h o w a n o r e p r e z e n ta c ję w a r to ś c i c a łk o w ity c h w p o s ta c i lic z b k r ó tk ic h (24 b ity ), co d la sz e re g u s p e c y fic z n y c h z a g a d n ie ń z n a c z n ie ro z s z e rz a m o ż liw o śc i w y k o r z y s ta n ia p a m ię c i m a s z y n y . P o n a d to -um ożliw io
n o f o r m u ło w a n ie f r a g m e n tó w p r o g r a m u ź ró d ło w e g o w ję z y k u sy m b o lic z n y m (J P ), co ró w n ie ż z w ię k sz a m o ż liw o ść w y k o r z y s ta n ia sz y b k o ś c i i p o je m n o ś c i m a szyny.
U z y s k a n e r e z u lta ty p o tw ie r d z iły o c z e k iw a n ia . U r u c h o m io n y w p o ło w ie r o k u 1968 s y s te m z d a ł e g z a m in w c ią g u d w u le tn ie j e k s p lo a ta c ji.
D a le j z o s ta n ie o p is a n y d o k ła d n ie j s y s te m o p e ra c y jn y o ra z ję z y k M IN -A L G O L . N a le ż y p o d k re ś lić , że j a k a k o lw ie k p r a c a w o m a w ia n y m s y s te m ie w y m a g a w p r o
w a d z e n ia sy s te m u o p e ra c y jn e g o d o p a m ię c i m asz y n y . T r a n s l a to r M IN -A L G O L je s t w p r o w a d z a n y ty lk o na czas tr a n s la c ji p ro g r a m u źró d ło w e g o , a p o te m m oże b y ć zn iszczo n y . D o ty c z y to r ó w n ie ż in n y c h t r a n s l a to ró w d la języków 7 s p e c ja liz o w a n y c h w y k o rz y s ty w a n y c h w O śro d k u .
2. S y s t e m o p e r a c y j n y (z w a n y d a le j w s k r ó cie SO) r e a liz u je w s p ó łp r a c ę p o m ię d z y ste ro w a n ie m , k a n a łe m o p e ra c y jn y m o r a z u rz ą d z e n ia m i z e w n ę tr z n y m i m a s z y n y O D R A 1204.
W sp ó łp ra c a je s t o r g a n iz o w a n a p r z e z o p e r a to r a lu b p r o g r a m p rz y z a c h o w a n iu n a d r z ę d n e j ro li o p e ra to ra . SO je s t p rz e z n a c z o n y d la z e s ta w u m a s z y n y ODRA 1204 z a w ie ra ją c e g o :
• je d n o s tk ę c e n tr a ln ą z p a m ię c ią 16 k,
• je d e n k a n a ł w s p ó łp r a c y z u rz ą d z e n ia m i z e w n ę trz n y m i, do k tó re g o p rz y łą c z a n e są w y m ie n io n e n iż e j u rz ą d z e n ia ,
• je d e n c z y tn ik ta ś m y p a p ie r o w e j,
• je d e n p e r f o r a to r ta ś m y p a p ie r o w e j,
• je d e n m o n ito r w p o s ta c i e le k try c z n e j m a s z y n y do p is a n ia O P T IM A 527-
SO u m o ż liw ia je d n o c z e s n ą p r a c ę z je d n y m p r o g r a m e m u lo k o w a n y m w p a m ię c i m a s z y n y . J ę z y k ie m s ł u ż ą c y m do o p is u p r o g r a m ó w u ż y tk o w y c h n a p o zio m ie SO o r a z do w s p ó łp ra c y o p e r a to r a z m a s z y n ą służy J Ę Z Y K P O D S T A W O W Y (z w a n y d a le j w s k r ó c ie JP ).
SO je s t z re a liz o w a n y w p o sta c i z w a rte g o b lo k u p r o g ra m ó w , z a w ie r a ją c e g o :
® p a k ie t p ro g r a m ó w r e a k c ji n a p rz e r w a n ia ,
• tr a n s l a t o r ję z y k a J P ,
• p a k i e t p r o g r a m ó w e g z e k u c ji zleceń ,
• p a k ie t p o d p ro g r a m ó w s ta n d a rd o w y c h .
B lo k p r o g r a m ó w SO z a jm u je 2048 m ie js c w p a m ię c i m a sz y n y . M ie jsc a te s ą n ie d o s tę p n e d la u ż y tk o w n ik a m a sz y n y , w y k o rz y s tu ją c e g o s y s te m SO. O b s z a r p a m ię c i d o s tę p n y d la u ż y tk o w n ik a a d re s o w a n y je s t od 0 do 14 000.
P a k ie t p o d p ro g r a m ó w s ta n d a r d o w y c h z a w ie r a f u n k c je s ta n d a r d o w e ję z y k a A L G O L 60 o r a z z b ió r fu n k c ji s p e c ja ln y c h w s p ó łp r a c u ją c y c h z p r o g r a m e m w y n ik o w ym , g e n e ro w a n y m p rz e z tr a n s l a t o r M IN -A L G O L (się g a n ie do ta b lic , w o ła n ie p r o c e d u r itp .).
J ę z y k J P z a w ie r a ro z k a z y , d y re k ty w } ', z le c e n ia , e ty k ie ty i k o m e n ta rz e .
R o z k a z y o p is u ją o p e r a c je w y k o n y w a n e p rz e z m a s z y n ę . Z b ió r ro z k a z ó w z a w ie r a w so b ie lis tę in s tr u k c j i m a sz y n y O D R A 1204 o ra z a p a r a t a d r e s o w a n ia sy m b o licznego.
D y re k ty w y w ią ż ą s y m b o le a d r e s o w a n ia sy m b o lic z n e go z o d p o w ie d n im i m ie js c a m i p a m ię c i m a sz y n y . Z le c e n ia s ą n a r z ę d z ia m i w s p ó łp r a c y o p e r a to r a z m a szy n ą. Z le c e n ia s ą in s tr u k c j a m i d la SO i u m o ż liw ia ją w y k o n y w a n ie c z y n n o śc i z w ią z a n y c h z w p ro w a d z e n ie m , k o n tr o lą ,' u r u c h a m ia n ie m i w y k o n y w a n ie m p r o g ra m ó w .
E ty k ie ty w ią ż ą s y m b o le a d r e s o w a n ia sy m b o liczn eg o z o k re ś lo n y m i m ie js c a m i p ro g r a m u .
K o m e n ta r z e s ta n o w ią o p isy s e k w e n c ji p r o g r a m u p o m ija n e w c z a sie tr a n s la c ji i w y k o n a n ia p ro g r a m u . R o z k a z
R o zk az) : : = (o p e ra to r) ((o p e ra n d )) (o p e r a n d ) :: = (a d re s ) (m o d y fik a to r)
(m o d y fik a to r) : : = ’ I ” I I • ! •’ I •” i I P U S T E
W m o d y fik a c ji z n a k ” ’ ” -o zn acza B -m o d y fik a c ję , a ilo ść z n a k ó w ” ” ’ o k re ś la n u m e r (ad res) B - r e je s tr u . Z n a k ” . ” o z n a c z a P -m o d y fik a c ję .
P rz y je d n o c z e sn o śc i w y s tę p o w a n ia B - i P -m o d y fik a - c ji n a jp ie r w w y k o n y w a n a je s t B -m o d y fik a c ja , a n a s tę p n ie P -m o d y fik a c ja .
(a d re s) : : = (a d r e s b z w g l)|( a d re s w zg l)|
(a d r e s sy m b )| (P U S T E )
(a d re s b zw g l) : : = ( a d r e s o k ta ln y ) |( a d r e s d z ie s ię tn y ) (a d re s w zg l) : : = ± (liczb a)
(a d r e s sy m b ) : : = (a d r e s lite r o w y ) |( a d r e s e ty k ie ty ) ( a d r e s o k ta ln y ) :: = 0 (lic z b a o k ta ln a )
( a d r e s d z ie s ię tn y ) : : = (liczb a) (a d re s lite r o w y ) : : = (lite ra ) (liczb a) (a d r e s e ty k ie ty ) :: = * (liczb a) ± (liczba)
W p o w y ż sz y c h d e fin ic ja c h ’’lic z b a ” je s t k o n w e n c jo n a ln ą lic z b ą d z ie s ię tn ą b e z z n a k u , a ’’lic z b a o k ta l n a ” je s t k o n w e n c jo n a ln ą lic z b ą o k ta ln ą b e z z n a k u . L ic z b y o w a r to ś c i z ero m o g ą b y ć p o m ija n e . J e ż e li p rz e d lic z b ą o w a r to ś c i z ero u m ie sz c z o n y je s t z n a k + lu b — m o ż e o n by ć p o m in ię ty ró w n ie ż .
A d re s o k ta ln y o k re ś la m ie js c e w p a m ię c i m a s z y n y o n u m e r z e ró w n y m w a rto ś c i lic z b y o k ta ln e j.
A d re s d z ie s ię tn y o k re ś la m ie js c e w p a m ię c i m a s z y n y o n u m e r z e ró w n y m w a rto ś c i lic z b y d z ie s ię tn e j.
A d re s w z g lę d n y o k re ś la m ie js c e w p a m ię c i m a s z y n y o d leg łe od p o z y c ji ro z k a z u o ilo ść m ie js c r ó w n ą w a r to śc i liczb y d iz e s ię tn e j.
M ie jsc a lic z o n e są w p rz ó d d la z n a k u + lu b w ty ł d la z n a k u — .
A d re s lite r o w y o k re ś la m ie js c e w p a m ię c i o d le g łe od m ie js c a , k tó r e p r z y p o r z ą d k o w a n o d a n e j lite rz e , o ilość m ie js c r ó w n ą w a r to ś c i lic z b y d z ie s ię tn e j.
M ie jsc a lic z o n e są w p rz ó d . L it e r a w a d re s ie li te r o w y m m oże w y s tą p ić ty lk o po d y r e k ty w ie p r z y p o r z ą d k o w u ją c e j lite r z e m ie js c e w p a m ię c i m a sz y n y .
A d re s e ty k ie ty o k r e ś la ' m ie js c e w p a m ię c i o d le g łe od m ie js c a p r z y p o r z ą d k o w a n e g o e ty k ie c ie o ilość m ie js c r ó w n ą w a rto ś c i lic z b y d z ie s ię tn e j.
M ie jsc a lic z o n e s ą w p rz ó d d la z n a k u + lu b w ty ł d la z n a k u — . W a rto ś ć lic z b y ró ż n a o d z e ra m o ż e w y s tę p o w a ć ty lk o w o d n ie s ie n iu do e ty k ie t p o ło ż o n y c h w ste c z w z g lę d e m p o z y c ji r o z p a try w a n e g o ro z k a z u (tzn. d la e ty k ie t ju ż z d e fin io w a n y c h p rz e z p o ja w ie n ie się w p ro g r a m ie ).
P r z y k ł a d y : 11 0 20 (0277) 30 (/199) 21 (+ 5) 22 (A)
E t y k i e t a je s t w y ra ż e n ie m o p o s ta c i:
e ty k ie ta : : = *(liczba))
L ic z b a o k re ś la s y m b o l e ty k ie ty .
K o m e n t a r z je s t d o w o ln y m c ią g ie m l i te r i cy fr, z a k o ń c z o n y m p o w r o te m k a r e tk i (C R).
D y r e k t y w a
(d y r e k ty w a ) : : = = ( lite ra ) ((o p e ra n d )) | = ( l ite r a » L it e r a je s t sy m b o le m d e fin io w a n y m , k tó r e m u p r z y p o rz ą d k o w a n y je s t a d r e s p a m ię c i o k re ś lo n y o p e r a n - d em .
O p e ra n d m a b u d o w ę j a k w ro z k a z ie .
W p r z y p a d k u b r a k u z n a k u „(” (i o p e r a n d a P U S T E w d y re k ty w ie , s y m b o lo w i d e fin io w a n e m u p rz y p o r z ą d k o w y w a n y je s t a d re s o d p o w ia d a ją c y p o z y c ji p ro g ra m u , w k tó r e j p o ja w iła się d y re k ty w a .
P r z y k ła d y :
= A (100)
= A (K 300)
= A (* 144)
= A)
Z l e c e n i e je s t w y r a ż e n ie m o p o s t a c i :
< 2 le c e n i e > : : = : < l i - t e r a > ( < o p e r a - n d > )
L ite r a je s t sy m b o le m o p e ra c ji, k t ó r ą n a le ż y w y k o n a ć k o r z y s ta ją c z a d r e s u o k re ś lo n e g o o p e ra n d e m . O p e ra n d m a b u d o w ę j a k w y ż e j.
23(*44) 20(199’) 21 (A.) * 17(*66.)
(077440077) (+100) (— 999)
2
D la z le c e ń n ie p o s łu g u ją c y c h s ię a d r e s e m o p e ra n d je s t o b o ję tn y , a m o że b y ć P U S T E .
P r z y k ł a d y : S (8000) K F
(A 13) r
Z le c e n ia m o g ą b y ć w p ro w a d z a n e z k la w ia tu r y m o n ito r a l u b z ta ś m y p ro g r a m u . W k a ż d y m p r z y p a d k u n a s tę p u je w y k o n a n ie z le c e n ia m a ty c h m ia s t p o o d c z y ta n iu z n a k u ) .
P o n iż e j p o d a n o tr e ś ć nieiktóx'ych .zleceń.
S y m b o l
, . T re ś ć z le c e n ia
z le c e n ia
G p r z e jd ź do w y k o n a n ia p r o g r a m u ro z p o c z y n a ją c o d w s k a z a n e g o a d re s u ,
P p o w ró ć d o p r o g r a m u ,
R p o w ró ć d o p r o g r a m u ¡ze z m ia n ą p rz y łą c z e n ia m o n ito r - c z y tn ik p e r f o r a to r ,
5 u s ta w lic z n ik p r o g r a m u c z y ta ją c e g o t r a n s l a to r a ję z y k a J P n a w s k a z a n y a d re s ,
T p rz y g o tu j tr a n s la c ję ,
D p r z e jd ź do d a lsz e g o c ią g u tr a n s la c ji,
F w y k o n a j .k o n so lid a c ję p r z e tr a n s lo w a n e g o p r o g ra m u ,
K w y d r u k u j k o n tr o ln ie z a w a rto ś ć k o m ó r k i p a m ię c i o w s k a z a n y m a d re s ie ,
Z w y p ro w a d ź k o n tr o ln ie lic z b ę 'z m ie n n o p rz e c in k o w ą z k o m ó r k i o w s k a z a n y m a d re s ie , X w c z y ta j lic z b ę z m ie n n o p rz e c in k o w ą do k o
m ó r k i o w s k a z a n y m a d re s ie , A ro z p o c z n ij tr a n s la c ję M IN -A L G O L ,
B ro z p o c z n ij w y k o n y w a n ie p r o g r a m u w y n ik o w e g o M IN -A L G O L .
S p e c ja ln y m i ¡ro ak azam i są z g ło s z e n ia p r o g r a m u u ż y t
k o w eg o s k ie r o w a n e do SO, k t ó r e p o w o d u ją p r z e n ie s ie n ie s te r o w a n ia z p r o g r a m u d o w n ę tr z a SO. M a ją o n e p o s ta ć :
6 (N)
g d z ie N je s t sy m b o le m zg ło sz e n ia .
P o n iż e j p o d a n o p r z y k ła d y tr e ś c i zgłoszeń.
S y m b o l
z g ło sz e n ia T re ś ć z g ło sz e n ia
3 4
14
15
21
22
25
S T O P
D ru k o w a n ie n a m o n ito r z e te k s tu S T O P o ra z z a w a rto ś c i a k u m u l a to r a (a), z a p a m ię ta n ie ś la d u , w łą c z e n ie p r o g r a m u ¡czytającego t r a n s l a t o r a J P .
W Ł Ą C Z M O N IT O R
W łą c z e n ie m o n ito r a , p o w ró t do p ro g ra m u . W Ł Ą C Z C Z Y T N IK — P E R F O R A T O R W łą c z e n ie c z y tn ik a — p e r f o r a to r a , p o w ró t do p r o g r a m u .
C Z Y T A J L IC Z B Ę Z -P R Z E C .
C z y ta n ie lic z b y z m ie n n o p rz e c in k o w e j z a k o ń - czonej d o a w .
C Z Y T A J Z N A K
C z y ta n ie d o a z n a k u w k o d z ie B CD , p o w ró t d o p ro g r a m u .
W Y P R O W A D Ź L IC Z B Ę K R Ó T K Ą
W y p ro w a d z e n ie z a w a r to ś c i a ja k o lic z b y c a ł
k o w ite j 7 -p o z y c y jn e j, p o w r ó t do p ro g r a m u . W Y P R O W A D Ź L IC Z B Ę Z -P R Z E C .
W y p ro w a d z e n ie lic z b y z m ie n n o p rz e c in k o w e j sp o d a d r e s u w g a o ra z w z o r c a z r e j e s tr u w, p o w r ó t d o p ro g r a m u .
W Y P R O W A D Ź Z N A K
W y p ro w a d z e n ie z n a k u z a, w k o d z ie B C D , p o w r ó t d o p ro g r a m u .
3. J ę z y k i e m z e w n ę t r z n y m sy s te m u je s t p o d z b ió r ję z y k a A L G O L 60, z w a n y d a le j M IN -A L G O L a lb o w sk ró c ie M IN Ą Ł .
J ę z y k M IN A L o p e ru j:- a lf a b e te m d o s to s o w a n y m do p o sta c i u rz ą d z e ń p r z y g o to w a n ia ta ś m y m a s z y n O DRA 1204, k tó r y m i s ą e le k try c z n e m a s z y n y p is z ą c e O P T I
M A 527.
lite r , c y fr, ¡znaków i sy m b o li A lfa b e t s k ła d a sio
s ło w n y c h :
• li te r y ¡bez z m ia n w s to s u n k u do ję z y k a w z o rc o w e go A L G O L 60
• c y fry j a k w y ż e j
• z n a k i d z ia ła ń a ry tm e ty c z n y c h + — * /
• z n a k i i n n e . : = ; , : ( ) [ ]
• s y m b o le s ło w n e r e l a c ji less | Icqual | eq u al I n e- q u a l | greater j gequal
• sy m b o le s ło w n e d z ia ła ń lo g iczn y ch not | or | and
• s y m b o le s ło w n e w a r to ś c i lo g ic z n y c h tru e | fa lse
• sy m b o le s ło w n e o p e ra to ró w n a s tę p s tw a goto | if | th en | e ls e [ for | do
® sy m b o le s ło w n e p rz e r y w n ik ó w step j u n til | w h ile | com m en t
• s y m b o le s ło w n e n a w ia s ó w b egin | end
• s y m b o le s ło w n e m ia n i s p e c y f ik a c ji boolean | in teg er | rea l | array | procedure | v a lu e
J ę z y k M IN A L m a p o n a d to u s ta lo n e (n ie w y m a g a ją c e d e k la r o w a n ia ) n a z w y E X P A B S S Q R T S IN COS A R C T A N L N S IG N E N T IE R r e a d p r i n t w r ite code lin e sto p .
W c e lu u w y p u k le n ia c e c h s k ł a d n i ję z y k a M IN A L p rz e d s ta w io n o p o n iż e j o g ra n ic z e n ia w o p a rc iu o opis ję z y k a w z o rc o w e g o A L G O L 60 O .n a w ią z u ją c d o o d p o w ie d n ic h p a r a g r a f ó w te g o o p isu .
2.1. Z b ió r w y m ie n io n y c h w a lf a b e c ie M IN A L lite r w s t o s u n k u do ję z y k a w z o rc o w e g o A L G O L 60 bez zm ia n .
2.2. Z b ió r c y f r a lf a b e tu M IN A L w s to s u n k u do j ę z y k a w z o rc o w e g o A L G O L 60 b e z z m ia n .
2.3. Z b ió r o p e ra to ró w p o w s ta je ze z b io r u o p e ra to ró w ję z y k a w z o rc o w e g o p rz e z :
s k r e ś le n ie o p e ra to ró w a ry tm e ty c z n y c h s k r e ś le n ie o p e ra to ró w lo g ic z n y c h = C s k r e ś le n ie n a w ia s ó w ) (
S k re śle n ie m ia n ow n sw itch
s k r e ś le n ia s p e c y f ik a to rć w strin g la b cl s k r e ś le n ie p rz e r y w n ik ó w 10 U
• z a s tą p ie n ie o p e r a to r ó w r e la c ji i p o z o s ta ły c h o p e r a t o r ó w lo g iczn y ch s y m b o la m i sło w n y m i w y m ie n io n y m i w a lf a b e c ie M IN A L
2.4. N a z w y w ję z y k u M IN A L tw o rz o n e ty lk o z D U Ż Y C H L IT E R i e w e n tu a ln ie c y fr . D łu g o ść n a z w d o w o ln a . I d e n ty f ik a c ja p o p rz e z C Z T E R Y p o c z ą tk o w e p o z y c je n a z w y z P O M IN IĘ C IE M S P A C J I.
2.5. W ję z y k u M IN A L n ie d o p u sz c z a się z a p is u liczb w p o s ta c i w y k ła d n ic z e j.
2.6. W ję z y k u M IN A L -nie is tn ie ją ła ń c u c h y w o g ó l
n e j p o s ta c i.
3.1. B ez z m ia n .
3.2. W ję z y k u M IN A L n a k ła d a się o g ra n ic z e n ia na p o s ta ć p a r a m e tr ó w a k tu a ln y c h p r o c e d u r y , a m i a n o w ic ie : ła ń c u c h , n a z w a p r z e łą c z n ik a , n a z w a p ro c e d u r y i e ty k ie ta n ie m o g ą b y ć p a r a m e tr e m a k tu a l n y m p r o c e d u ry .
i) T e k s t p o ls k i: S te f a n P a s z k o w s k i — JĘ Z Y K A L G O L 60, P W N , W a rsz a w a 1965, D o d a te k A — O p is ję z y k a w z o rc o w ego.
3.3. W ję z y k u M IN A L n ie is tn ie ją w a r u n k o w e w y r a ż e n ia a ry tm e ty c z n e .
3.4. Z g o d n ie z 2.3. s y m b o le o p e ra to ró w r e la c ji i o p e ra to r ó w lo g ic z n y c h z a s tę p u je się s y m b o la m i s ło w n y m i. P o d o b n ie j a k w 3.3. n ie is tn ie ją w a r u n k o w e w y ra ż e n ia b o o lo w sk ie.
3.5. W ję z y k u M IN A L, je d y n y m w y ra ż e n ie m m ia n u ją c y m j e s t e ty k ie ta . E ty k ie ta m u s i b y ć -nazw ą. N ie is tn ie ją p r z e łą c z n ik i, p rz e łą c z e n ia , w a r u n k o w e w y r a ż e n ia m ia n u ją c e .
4.1. S k ła d n ia ję z y k a M IN A L w z a k re s ie in s tr u k c ji zło żo n y c h i b lo k ó w b e z z m ia n w s to s u n k u do sk ła d n i ję z y k a w z o rc o w e g o A L G O L 60.
4.2. S k ła d n ia in s tr u k c j i p o d s ta w ie n ia ję z y k a M IN A L j a k w y ż e j.
4.3. W ję z y k u M IN A L -istn ieje ty lk o in s tr u k c j a sk o k u w g e ty k ie ty .
4.4. S k ła d n ia ję z y k a M IN A L w z a k re s ie in s tr u k c j i p u s ty c h b e z z m ia n w s to s u n k u do .sk ła d n i ję z y k a w z o r cow ego A L G O L 60.
4.5. S k ła d n ia in s tr u k c ji w a ru n k o w y c h ję z y k a M IN A L j a k w y ż e j.
4.6. I n s t r u k c j a for w ję z y k u M IN A L m oże p o sia d a ć ty lk o je d e n e le m e n t w y k a z u for. I n s tr u k c j a for ... s te p je s t o k re ś lo n a w y łą c z n ie d la w y r a ż e ń o k re ś la ją c y c h p o d s ta w ie n ie , k r o k i g r a n ic ę ty p u in te g e r.
4.7. T e s a m e o g ra n ic z e n ia p o s ta c i in s tr u k c j i p r o c e d u ry w z a k r e s ie z b io r u p a r a m e tr ó w a k tu a ln y c h co w p u n k c ie 3.2. R o d z a j i ty p p a r a m e t r u a k tu a ln e g o m u si b y ć z g o d n y z ro d z a je m i ty p e m p a r a m e tr u f o r m a ln e g o . N ie d o p u szcza s ię u ż y w a n ia p r o c e d u r re - k u rs y w n y c h . O p is c ia ła p r o c e d u r y m u s i b y ć u ję ty w n a w ia s y lo g ic z n e b e g in ... e n d ;
5.1. W o p is a c h z m ie n n y c h ję z y k a M IN A L n ie w y s tę p u je t y p lo k a ln y w ła s n y .
5.2. O p is ta b lic w ję z y k u M IN A L p o d le g a o g ra n ic z e n io m w y k lu c z a ją c y m d y n a m ic z n e re z e r w o w a n ie m ie js c n a itablice. K a ż d a ta b lic a w in n a m ie ć w y m ie n io n y w y k a z p a r g ra n ic z n y c h ; d o ln ą g r a n ic ą i g ó rn ą g r a n ic ą je s t lic z b a d o d a tn ia b e z z n a k u .
5.3. W ję z y k u M IN A L n ie is tn ie ją p rz e łą c z n ik i.
5.4. W ję z y k u M IN A L z b ió r s p e c y f ik a c ji p ro c e d u r y n ie m o ż e z a w ie ra ć ła ń c u c h ó w , p rz e łą c z n ik ó w , p r o c e d u r i e ty k ie t. Z b ió r s p e c y f ik a c ji w in ie n w p e łn i o d p o w ia d a ć z b io ro w i p a r a m e tr ó w fo r m a ln y c h z a ró w n o p od w z g lę d e m ilo ści j a k i K O L E JN O Ś C I p a r a m e tr ó w fo rm a ln y c h .
W c ie le p r o c e d u r y w o ln o u ż y w a ć ty lk o n a z w o p i
sa n y c h .
W e j ś c i e je s t o z n a c z o n e sy m b o le m s ło w n y m re a d w y s tę p u ją c y m w w y r a ż e n ia c h o p o s ta c i:
< n a z w a > , « 4 ({ ^ }
j })
;w k tó r y m n a z w a o k r e ś la a d re s m ie js c a , n a k tó r e o d b y w a się p o d s ta w ie n ie w p ro w a d z o n e j w a r to ś c i.
< n a z w a > : : = < n a z w a z m ie n n e j p r o s t e j > |
< n a z w a z m ie n n e j ze w s k a ź n ik a m i> ' S y m b o l * o z n a c z a u z a le ż n ie n ie w y k o n a n ia w p r o w a d z e n ia w a r to ś c i o d p o ło ż e n ia k lu c z a 3 w s y s te m ie SO.
S y m b o l m o z n a c z a w p ro w a d z e n ie z m o n ito ra . S y m b o l c o z n a c z a w p ro w a d z e n ie z c z y tn ik a .
B r a k s y m b o lu m lu b c o z n a c z a w p ro w a d z e n ie z u rz ą d z e n ia a k tu a l n ie p rz y łą c z o n e g o , tz n . m o n ito r a lu b c z y tn ik a .
W a rto ś c i są z a w s z e c z y ta n e z m ie n n o p rz e c in k o w o , a n a s tę p n ie p r z e lic z a n e w g ty p u n a z w y .
D o p u szcza s ię z a p is c z y ta n y c h w a r to ś c i w p o sta c i c a łk o w ite j i u ła m k o w e j z k r o p k ą p o z y c y jn ą .
W y j ś c i e je s t o z n a c z o n e s y m b o le m s ło w n y m p r in t w y s tę p u ją c y m w w y ra ż e n ia c h o p o s ta c i:
< w y ra ż e n ie a r > p r i n t ( { P U S T E } | P U S T E ) j P U S T E }
< w z o r z e c > ;
w k tó r y m w y r a ż e n ie a r je s t d o w o ln y m w y ra ż e n ie m a ry tm e ty c z n y m , k tó r e g o w a rto ś ć je s t w y p ro w a d z a n a . S y m b o l * m a z n a c z e n ie id e n ty c z n e j a k w w y r a ż e n iu z a w ie ra ją c y m re a d .
S y m b o le m i p o z n a c z a ją o d p o w ie d n io w y p r o w a d z e n ie w a r to ś c i n a m o n ito r l u b p e r f o r a t o r lu b te ż w b r a k u ty c h s y m b o li n a u r z ą d z e n ie a k tu a ln ie p r z y łącz o n e. ’
S y m b o l „— ” o z n a c z a w y p ro w a d z e n ie z n o w e j lin ii.
W a rto ś ć je s t z a w sz e p rz e lic z a n a do p o s ta c i z m ie n n o p rz e c in k o w e j i w y p r o w a d z a n a w sp o s ó b o k re ś lo n y p o s ta c ią w zo rca.
< w z o r z e c > : : = < c z ł o n V> < c z l o n 2 > < c z l o n 3 >
K a ż d y człon je s t d w u p o z y c y jn ą lic z b ą c a łk o w itą d z ie s ię tn ą b e z z n a k u :
człon 1 — o k r e ś la ilość c y fr części c a łk o w ite j w y p r o w a d z a n e j liczb y , p o p rz e d z o n ą s p a c ja m i d la
p o z y c ji z e ro w y c h ,
czło n 2 — o k re ś la ilo ść c y f r części u ła m k o w e j w y p ro w a d z a n e j liczby,
czło n 3 — o k r e ś la ilo ść s p a c ji po w y p ro w a d z o n e j lic z b ie .
D la c z ło n 1 = 0 — lic z b a je s t d r u k o w a n a w p o s ta c i w y k ła d n ic z e j o m a n ty s ię 11-p o z y c y jn e j.
D la człon 1 0 o ra z c z ło n 2 0 — p rz e d częścią u ła m k o w ą lic z b y je s t w y p ro w a d z a n y z n a k k ro p k a p o z y c y jn a .
D la czło n 1 ^ 0 o ra z czło n 2 = 0 — lic z b a d r u k o w a n a w p o s ta c i c a łk o w ite j.
P r z y w ię k s z e j ilo ści c y f r części c a łk o w ite j od w a r to ści c z ło n u 1 w z o rc a lic z b a je s t w y p r o w a d z a n a w p o s ta c i w y k ła d n ic z e j.
P r z e d lic z b ą w y p r o w a d z a n y j e s t z n a k m in u s d la w a r to ś c i u je m n e j lu b s p a c ja d la w a r to ś c i d o d a tn ie j.
Z m i a n a l i n i i je s t o z n a c z o n a s y m b o le m lin e w y s tę p u ją c y m w w y r a ż e n ia c h o p o s ta c i:
/ m \
h n e ({ P U S XE ] i P U S T E ) < h c z b a >
S y m b o le * m p m a j ą z n a c z e n ie id e n ty c z n e ja k w o p i
s a n y c h w y ż e j w y ra ż e n ia c h z a w ie ra ją c y c h r e a d p r i n t, a lic z b a o k re ś la ilo ść lin ii.
W y p r o w a d z e n i e t e k s t u j e s t o z n a c z o n e s y m b o le m w r i t e w y s tę p u ją c y m w w y r a ż e n ia c h o p o s ta c i:
w .n te | | P U S T E } ( p u S T E } ’ < t e k s l S y m b o le * m p m a ją z n a c z e n ie j a k w y ż e j.
T e k s t — d o w o ln y c ią g z n a k ó w n ie z a w ie ra ją c y ś r e d n ik a , k tó r y z o s ta je p o w tó rz o n y p rz y w y k o n a n iu p r o g r a m u r a z e m z e w e n tu a ln ie z a w a r ty m i w n im z n a k a m i s p a c ji i z m ia n lin ii.
J ę z y k J P m o ż e toyć u ż y w a n y d o o p is u c ia ł p r o c e d u r p r z e z w y k o r z y s ta n ie s y m b o lu co d e w y stę p u ją c e g o w p r z e d s ta w io n y m n iż e j k o n te k ś c ie .
< t y p > proceduro < n a z w a > ( < w y k a z p a r f o r m a l- n y c h > )
< w y k a z s p e c y f i k a c j i > ; b e g in co d e;
te k s t p r o g r a m u w ję z y k u J P ; e n d ;
4
W sz y s tk ie je d n o lite r o w e n a z w y w y s tę p u ją c e w w y k a z ie p a r a m e tr ó w f o r m a ln y c h p r o c e d u r y m o g ą bv ć u ż y w a n e w (tekście p ro g r a m u o p is u ją c e g o w ję z y k u J P ciało p ro c e d u r y ja k o a d r e s y s y m b o lic z n e p a r a m e tr ó w fo r m a ln y c h .
W a rto ś ć p r o c e d u r y j e s t n a d a w a n a p r z e z p o b r a n ie do a k u m u la to r a (lub a k u m u l a to r a i w y d łu ż e n ia ) o d p o w ie d n ie j w a r to ś c i o s ta tn im ro z k a z e m w c ie le p r o c e d u r y u s ta la ją c y m s t a n ire je s tró w w a ru n k ó w .
S p o ś ró d w y r a ż e ń ję z y k a J P n ie d o p u sz c z a się u ż y w a n ia do o p is u c ia ł p r o c e d u r sy m b o lic z n e g o z a p is u e ty k ie ty w p o s ta c i * < l i c z b a > ) . W sz y s tk ie p rz e jś c ia w o p is ie c ia ła p r o c e d u r y m u s z ą b y ć o k re ś lo n e a d r e sa m i w z g lę d n y m i.
Z a t r z y m a n i e w y k o n a n ia p r o g r a m u w ynikoW ńgó je s t r e a liz o w a n e sy m b o le m s to p w y s tę p u ją c y m w w y ra ż e n iu :
s t°P ({ P U S T E } < l i o z b a > ) ;
L ic z b a — je s t n u m e r e m z a tr z y m a n ia p o d a n y m w p o s ta c i lic z b y c a łk o w ite j b e z z n a k u . W y k o n a n ie in s t r u k c ji sto p p o w o d u je ¡p rz e rw a n ie w y k o n y w a n ia p r o g r a m u , w y d r u k o w a n ie n a m o n ito r z e h a s ł a S T O P , a n a s tę p n ie n u m e r u z a tr z y m a n ia o r a z p r z e jś c ia d o p r o g r a m u c z y ta ją c e g o ję z y k a J P w sy s te m ie SO.
W z n o w ie n ie w y k o n y w a n ia p ro g r a m u o d m ie js c a p r z e r w a n i a n a s tę p u je p o w y k o n a n iu o k re ś lo n y c h
c zy n n o ści w s y s te m ie SO.
B O L ESŁA W G L IK SM A N 681.322.06
Z E T O K a to w ic e
Struktura, działanie, oprogramowanie
elektronicznej maszyny cyfrowej MIŃSK-32
C zęść II S O F T W A R E
W d r u g ie j c zęści a r t y k u łu p r z e d s ta w io n o o rg a n iza c ję w y k o n y w a n ia p r o g r a m ó w za p o m o c ą s y s te m u D Y R Y G E N T i o m ó w io n o b ib lio te k ę p r o g r a m ó w , s y s te m s y m b o lic z n eg o k o d o w a n ia , s tr u k tu r ę p r o g r a m u s y m b o lic z n e g o o ra z tr a n s la to r k o d o w a n ia o p e ra c ji p o ls k im i a d r e s a m i s y m b o lic z n y m i K O M P A S , o p r a c o w a n y w Z E T O - K a to - w ic e .
D Y R Y G EN T Z a d a n ia
O r g a n iz a c ja w y k o n y w a n ia p ro g r a m ó w je s t b a rd z o złożona. P rz y d z ia ł j ) ó l p a m ię c i d la p o szc z e g ó ln y c h p ro g ra m ó w , j a k ró w n ie ż s te r o w a n ie p rz e b ie g ie m p r o g ra m ó w d o k o n y w a n e s ą za p o m o c ą s y s te m u D Y R Y G E N T .
W p a m ię c i o p e ra c y jn e j m a s z y n y z n a j d u j e się w c z a sie je j p ra c y o d p o w ie d n ia część D Y R Y G E N T A . N ie k tó r e f u n k c j e p r o g r a m u w y p e łn ia D Y R Y G E N T , a in n e b e z p o ś re d n io m a s z y n a . Z tego p o w o d u D Y R Y G E N T m o że by ć u w a ż a n y ja k o p r o g r a m o w e ro z w in ię c ie s t r u k t u r y m a s z y n y .
W s k ła d s y s te m u D Y R Y G E N T w c h o d z i k ilk a p r o g ra m ó w o rg a n iz a c y jn y c h :
P rogram W y w o ła n ie P o czą tk o w e p rz e z n a c z o n y je s t do p rz e n ie s ie n ia z ta ś m y m a g n e ty c z n e j d o p a m ię c i o p e ra c y jn e j p r o g r a m ó w r e z y d e n t i k o o r d y n a to r o raz ta b e li u rz ą d z e ń z e w n ę trz n y c h . P r o g r a m re z e r w u je kom ó lik i p a m ię c i d la lic z n ik a c z a su w y k o n y w a n ia p ro g ra m ó w .
P rogram R ezyd en t p rz e z n a c z o n y je s t d la k o n tr o li p rz e c h o w y w a n ia p ro g r a m ó w k o m p a tib ila to r i k o o r d y n a to r w p a m ię c i o p e ra c y jn e j i d la w y w o ła n ia ty c h p ro g r a m ó w w m ia r ę p o tr z e b y . P r o g r a m re z y d e n t z n a jd u j e się s t a le w p a m ię c i o b o k je d n e g o z w y m ie n io n y c h p ro g ra m ó w .
P rogram K oord yn ator p rz e z n a c z o n y je s t do s t e r o w a n ia ró w n o c z e s n ą p r a c ą p r o g r a m ó w u ż y tk o w y c h . W y w o ły w a n y je s t do p a m ię c i p ro g r a m o w o lu b p rz e z o p e r a to r a m a s z y n y . O so b n ą częścią k o o r d y n a to r a je s t
s p e c ja ln y p o d p r o g r a m n a z w a n y za ła d o w y w a cz, który ro z lo k o w u je p r o g r a m u ż y tk o w y w p a m ię c i.
P rogram K o m p a tib ila to r p rz e z n a c z o n y je s t do s t e r o w a n ia p r a c ą p r o g r a m ó w n a p is a n y c h w ję z y k u m a sz y n y M IŃ S K -22.
P o d o b n ie j a k k o o r d y n a to r m o ż e b y ć w y w o ła n y p r o g ra m o w o lu b p rz e z o p e r a t o r a m a s z y n y .
P rogram R ozła d o w a n ie T a śm y W y jścia p rz e z n a c z o n y je s t d o w y p r o w a d z a n ia in f o r m a c ji n a d r u k a r k ę lu b p e r f o r a to r k a r t w p rz y p a d k u , g d y w o b e c n ie s p r a w n o ści ty c h u rz ą d z e ń w c z a s ie w y k o n y w a n ia p r o g r a m u u ż y tk o w e g o , w y n ik i z a p is y w a n e b y ły a u to m a ty c z n ie n a ta ś m ę . P r o g r a m te n w y k o n y w a n y je s t n a ż ą d a n ie o p e ra to ra .
P rogram Z apis P a k ie tu n a T a śm ę M agn etyczn ą p r z e z n a c z o n y je s t d la z a p is u p a k ie t u p r o g r a m ó w u ż y tk o w y ch , _ w y p e r f o r o w a n y c h n a ta ś m i e lu b n a k a r ta c h , n a ta ś m ę m a g n e ty c z n ą . R e a liz a c ją p ro g r a m u z a p is u s t e r u je p r o g r a m k o o r d y n a to r .
B IB L IO T E K A PRO G R AM Ó W P rzezn aczen ie
P r o g r a m y u ż y tk o w e m o g ą b y ć p is a n e , j a k d o tą d t y l ko w ję z y k u s y m b o lic z n e g o k o d o w a n ia , k tó re g o t r a n s l a t o r z o s ta ł o p r a c o w a n y p r z e z O ś ro d e k N a u k o w o - -B a d a w c z y E le k tro n ic z n e j T e c h n ik i O b lic z e n io w e j w M iń sk u . S y s te m p r o g r a m o w a n ia p o z w a la r ó w n ie ż na tw o rz e n ie in n y c h tr a n s la to r ó w . R e z u lta te m p r a c y tr a n s la t o r a je s t p r o g r a m p r z e tłu m a c z o n y n a ję z y k z a ła d o w c z y . P r o g r a m w ję z y k u z a ła d o w c z y m w łą c z o n y je s t do B ib lio te k i P ro g r a m ó w .
O rganizacja B ib lio te k i P rogram ów r e a liz o w a n a je s t za p o m o c ą s y s te m u p ro g r a m ó w , w s k ła d k tó re g o w c h o d z ą :
K o m p le t P ro g r a m ó w B ib lio te k a rz p rz e z n a c z o n y do w y k o n y w a n ia f u n k c ji o p e r a to r a ta ś m y m a g n e ty c z n e j s y s te m u p r o g r a m o w a n ia o r a z ta ś m m a g n e ty c z n y c h s y s te m ó w u ż y tk o w y c h .
P r o g r a m K o m p ila to r p r z e z n a c z o n y d o s c a la n ia o so b no tłu m a c z o n y c h p r o g r a m ó w sy s te m u .
K o m p le t P ro g r a m ó w O rg a n iz a c ja W y m ia n y I n f o r m a c ji z U rz ą d z e n ia m i P o d s ta w o w e g o Z e s ta w u , p r z e z n a czo n y do w y s z u k iw a n ia m a s y w ó w d a n y c h , w yprow a
d z a n ia i w y p r o w a d z a n ia d a n y c h n a k a r t a c h i t a ś m a c h p e r f o r o w a n y c h i n a ta ś m ie m a g n e ty c z n e j o ra z d la k o n tr o li .in f o r m a c ji i s y g n a liz o w a n ia tołędów . P r o g r a m K o r e k to r p o z w a la ją c y n a o b ró b k ę te k s tó w z a p is a n y c h n a ta ś m ie m a g n e ty c z n e j.
P r o g r a m W p ro w a d z a n ia P ro g r a m ó w w ję z y k u z a ła d o w c z y m n a k a r ty , ta ś m ę p e r f o r o w a n ą i d r u k a r k ę . P r o g r a m K o p io w a n ia I n f o r m a c ji p o z w a la ją c y n a p rz e n ie s ie n ie d a n y c h z je d n e g o n o ś n ik a in f o r m a c ji n a d ru g i.
P r o g r a m S o r to w a n ia I n f o r m a c ji p rz e z n a c z o n y d o p o r z ą d k o w a n ia rekox-dów o s ta łe j d ługości.
P a k ie t P r o g r a m ó w W e w n ę trz n e j O b ró b k i I n f o r m a c ji p o z w a la ją c y n a z m ia n ę k o d u , z m ia n ę s y s te m u lic z b o w eg o , z m ia n ę k o m p o z y c ji lu b z m ia n ę r e a liz a c ji.
P a k ie t P ro g r a m ó w F u n k c ji E le m e n ta rn y c h .
J ęzy k za ła d o w czy je s t to ję z y k w e w n ę tr z n y s y s te m u i w z a s a d z ie n ie je s t p rz e z n a c z o n y d la celó w p r o g r a m o w a n ia u ż y tk o w e g o . P r o g r a m w ję z y k u z a ła d o w czy m je s t z b liż o n y do p r o g r a m u w k o d z ie m a s z y n y z t ą ró ż n ic ą , ż e je s t n ie z a le ż n y od m ie js c a z lo k a liz o w a n ia w p a m ię c i o p e ra c y jn e j. P r o g r a m w ty m j ę z y k u z a w ie r a o b o k k o d ó w ro z k a z ó w i s ta ły c h d o d a t
k o w e in f o r m a c je o ro z m ie s z c z a n iu je g o e le m e n tó w w p a m ię c i o p e r a c y jn e j ii b u d o w ie a d re s ó w o r a z p o w ią z a n ia c h z p r o g r a m a m i w s p ó łp r a c u ją c y m i.
SY ST E M SY M BO LIC Z N EG O K O D O W A N IA (SSK) W sk ła d sy stem u w chodzi:
J ę z y k S y m b o lic z n e g o K o d o w a n ia (JaS K ) T r a n s la to r S y m b o lic z n e g o K o d o w a n ia (TSK)
J ę z y k sy m b o lic z n e g o k o d o w a n ia s ta n o w i z o r ie n to w a n y m a s z y n o w o ję z y k d la z a p is u p ro g r a m ó w . P r o g r a m y w ty m ję z y k u n a z y w a ją się S y m b o lic z n y m i P r o g r a m a m i (SY M P).
T r a n s la to r S y m b o lic z n e g o K o d o w a n ia tłu m a c z y s y m b o lic z n y p r o g r a m n a p r o g r a m w ję z y k u z a ła d o w czym . T a k w ię c ję z y k sy m b o lic z n e g o k o d o w a n ia je s t o d n ie s io n y do ję z y k a m a s z y n y w s to s u n k u „ je d e n do je d n e g o ”. P o z a ty m J a S K z a w ie r a m o ż liw o śc i s te r o w a n ia p rz e b ie g ie m tr a n s la c ji i r e a liz a c ją p ro g r a m u j a k ró w n ie ż z a p is u d a n y c h i s ta ły c h lic z b o w y c h lu b a lfa n u m e ry c z n y c h .
E lem en ty ję z y k a
1. Z n a k i z a w a r te w n o rm ie G O S T 10859-64 od 1 do 78. S ą to :
a) d u ż e lite r y a lf a b e tu ro s y jsk ie g o
b) p o z o s ta łe d u ż e lite r y a lf a b e tu ła c iń sk ie g o ró ż n ią c e się o d ro s y jsk ie g o
c) c y fry
d) z n a k i + — : , / 10 t = ( ) ; [ ] . ' * ’ ^ < > * U 2. E ty k ie ty są to sy m b o lic z n e n a z w y n a d a w a n e s t a ły m , z m ie n n y m m a s y w o m d a n y c h i o p e ra to ro m . O p e ra t o r y są to ro z k a z y o d p o w ia d a ją c e k o d o w i m a s z y n y o ra z ro z k a z y p o d z ia łu p a m ię c i i o p e ra c y jn e . E ty k ie ty m o g ą s k ła d a ć s ię z sy m b o li o d 1 d o 5, p rz y czym p ie r w s z y m sy m b o le m m u s i b y ć z a w sz e lite r a . E ty
k ie ty d z ie lą się n a w z g lę d n e , w a rto ś ć k tó r y c h z m ie n ia się p rz y p rz e m ie s z c z e n iu p r o g r a m ó w w p a m ię c i i b e z w z g lę d n e , w a rto ś ć k tó r y c h je s t s ta ła j a k n a p rz y k ła d e ty k ie ta n u m e r u s y m b o lu lu b lic z b y e le m e n tó w m a s y w u d a n y c h . P o d c z a s .tra n s la c ji k a ż d e j e ty k ie c ie n a d a j e się w a r to ś ć lic z b o w ą .
3. A d re sy . M o g ą o n e w y s tę p o w a ć w p o s ta c i:
a) e ty k ie t
b) w z g lę d n y c h n u m e ró w
T r a n s l a to r p r z e k s z ta łc a a d r e s z p o s ta c i s y m b o lic z n e j n a b e z w z g lę d n ą w p o s ta c i n u m e r u b a z y p rz y d z ie lo nego s e g m e n to w i p r o g r a m u i a d re s u o d n ie s io n e g o do te jż e bazy .
4. L ite ra ły . W y s tę p u ją o n e ja k o a r g u m e n ty o p e ra c ji z a p is a n e n ie w p o s ta c i a d re s ó w , le c z w p o s ta c i liczb lu b s ta ły c h te k s to w y c h . L ite r a ły lic z b o w e z a p is u je się ja k o lic z b y s ta ło - lu b z m ie n n o p rz e c in k o w e ze z n a k ie m + lu b — . Z n a k o d ró ż n ia lite r a ł o d a d re s u . N p .:
+ 3.47, — 5 .1 0 — 8 , + 0 .7 5 # , — 0.5510 — 2$ A , + 4 9 , + 365/1,
— 7166B.
L ite r a ły te k s to w e z a p is u je się W p o s ta c i in f o rm a c ji a lf a n u m e r y c z n e j n ie p rz e k r a c z a ją c e j p ię c iu sy m b o li z a m k n ię ty c h z n a k a m i1’. N p .: ‘(T E K S T ) (2.500)’, ‘(S E K ).’
ST R U K T U R A P R O G R A M U SY M BO LIC ZN EG O S e g m e n t p a m ię c i, do k tó r e g o w p r o w a d z a się p r o g r a
m y d z ie li się n a d w ie części
Cięśi: dynamicm ttęśi statyana
Wolne Zojęto pr/ei
program
T r a n s la to r p r z y d z ie la d la p r o g r a m u część sta ty c z n ą . P o p r z e tłu m a c z e n iu o tr z y m u je się in f o r m a c ję o n a j m n ie js z e j ilo śc i p ła t ó w p a m ię c i (po 512 k o m ó re k ) n ie z b ę d n e j do r e a liz a c ji s e g m e n tu . P o z o s ta ła część p a m ię c i, ¡z a re z e rw o w a n a do w y k o n a n ia s e g m e n tu je s t to c z ę ść d y n a m ic z n a .
S ta ty c z n a część k a ż d e g o s e g m e n tu p o d z ie lo n a je s t n a o b s z a ry : p o d s ta w o w y , ro b o c z y i o g ó ln y . W y m ia r k a ż d e g o o b s z a r u i łą c z n o ść w z a je m n ą u s t a la s ię p rz y tr a n s la c ji. O b s z a r p o d s ta w o w y z a w ie r a ro z k a z y , s ta łe i p o la i je s t o g r a n ic z o n y do 2048 k o m ó r e k . O b sz a r o g ó ln y z a w ie r a s ta łe i p o la , w c e lu w y k o rz y s ty w a n ia ic h w k il k u p ro g r a m a c h , o b s z a r ro b o c z y — ty lk o p o la. W y m ia ry ty c h o b s z a ró w s ą o g ra n ic z o n e ty lk o p o je m n o ś c ią p a m ię c i o p e ra c y jn e j. P ro g i'a m m o ż e z a jm o w a ć ty lk o je d e n o b s z a r p o d s ta w o w y lu b d o w o ln ą ilo ść ró ż n y c h o b sz a ró w . S e g m e n t ł a d u j e się n a z a s a d z ie d w u s tr o n n e g o z a p e ł n ia n ia p a m ię c i.
I \ A, \ B, \
O d c in e k A i s y g n a liz o w a n y je s t p rz e z w s k a ź n ik z a p e łn ie n ia p a m ię c i
Wypełnianie _ Wolne ^ Wypetnianie ^
4 At B; B
P r z y d y n a m ic z n y m w y k o r z y s ta n iu p a m ię c i je ś li n a o d c in k u A i—B x w y k o r z y s tu je s ię N k o m ó r e k m u si b y ć s p e łn io n a z a le żn o ść
B, — (N + l ) > A,
P O L S K I T R A N SL A T O R K O M PA S
O p e ra to r y S S K z ło ż o n e s ą z l i t e r a lf a b e tu ro s y jsk ie g o w u k ła d z ie s ta n o w ią c y m s k r ó t n a z w w ję z y k u r o s y j
s k im .
