Maszyny Matematyczne Nr 10; Organ Pełnomocnika Rządu do Spraw Elektronicznej Techniki Obliczeniowej i Naczelnej Organizacji Technicznej - Digital Library of the Silesian University of Technology

maszyny

w gospodarce

i U L

'

* * ? W S M F ; . ;

y a iF

i nauce

zastosowania

technice

Z e s z y ł nr 1 0 / 6 9 po św ię co n y ra d z ie c k im k o m p u te ro m M IŃ S K o p ra c o w a n o ze w s p ó łu d z ia łe m Klubu U ż y tk o w n ik ó w E M C M IŃ S K pod k ie ro w n ic tw e m m g r inż. B o l e s ł a w a G l i k s m a n a

S P I S T R E Ś C I

S tr.

B o le sła w G lik sm an — „ W s p ó łp ra c a o ś ro d k ó w o b lic z e n io w y c h i K lu b u U ż y t­

k o w n ik ó w E M C M IŃ S K ” ... 1 Jerzy T ryb u lsk i, Józef S zuba — „ P rz e g lą d z a s to s o w a ń m a s z y n c y fro w y c h

M IŃ S K -2 2 ” ... 7 B o lesła w F irganek, E rw in P szczółka — „M IŃ S K -2 2 w s y m u la c ji tr a n s p o r t u

u ro b k u w ę g la k a m ie n n e g o ” ... 10

H enryk R ad zik ow sk i — „ S y ste m p r o g r a m o w a n ia M A T ” ...12

Jacek H obrzanski — „ S y ste m in t e r p r e ta c y jn y d la r a c h u n k u m a c ie rz o w e g o ” . 16

T adeusz C zck an ow sk i, C zesław B cne — „ O rg a n iz a c ja p r o je k to w a n ia sy s te m ó w E P D w Z a k ła d z ie O b licze n io w y m Z E T O P o z n a ń ” ... 13 M arek Ł ak om ik — „ Z m ia n y te c h n ic z n e w k o m p u te r a c h .M IŃ S K ” . . . . 21 H enryk Z arem ba — „ F o rm y o rg a n iz a c y jn e p rz e tw a r z a n ia w z a k ła d z ie o b lic z e ­

n io w y m ” ...25

z

„ A U T O M A T Y Z A C JA -6 9 ” M o s k w a ...17

„ C z e s k o -f ra n c u s k ie k o m p u te r y I I I g e n e r a c ji” ... 24

PR Z E G L Ą D W Y D A W N IC TW

Z k r a jo w e j p r a s y t e c h n i c z n e j ... 6

B ib lio g ra f ia k s ią ż e k p o l s k i c h ...15

B ib lio g ra fia n a te m a t E M C M IŃ S K -2 2 . . . . ... 28

W YDAW NICTW A CZASOPISM TEC H N IC ZN YC H

NOT Warszawa Czackiego 3 /5

K O L E G I U M R E D A K C Y J N E

R e d a k t o r n a c z e l n y p r o f . d r L e o n Ł U K A S Z E W IC Z

D o c . d r in ż . K o n r a d F I A Ł K O W S K I, W ła d y s ła w K L E P A C Z , d r A n t o n i M A Z U R K I E W IC Z , in ż . D o r o ta P R A W D Z IC ( z a s t. r e d a k t o r a n a c z e ln e g o ) , d r in ż . A n d r z e j T A R G O W S K I

( z a s t. r e d a k t o r a n a c z e ln e g o )

S e k r e t a r z R e d a k c j i m g r W a n d a K A C E R R e d a k t o r t e c h n i c z n y B o g d a n D R O Z D O W S K I R A D A P R O G R A M O W A

P r o f . d r in ż . J e r z y B r o m i r s k i ( p r z e w o d n ic z ą c y ) , m g r in ż . J a n B u r s c h e , d o c . S t e f a n C z a r n e c k i, m g r M ic h a ł D o r o s z e w ic z , m g r A d a m B . E m p a c h e r ( s e k r e t a r z ) , m g r in ż . B o le s ła w G lik s m a n , m g r in ż . J ó z e f K n y s z , p r o f . d r T a d e u s z P e c h e , in ż . Z d z is ła w P u z d r a k i e w i c z , d o c . m g r in ż . J ó z e f T h i e r r y ( w ic e p r z e w o d n ic z ą c y ) , d r T a d e u s z W a lc z a k , m g r S t e f a n W o jc ie c h o w s k i,

d r in ż . H e n r y k W o ż n ia c k i, m g r in ż . J a n Z . Ź y d o w o

R e d a k c j a : W a r s z a w a , u l . E m ilii P l a t e r 20 m . 15, t e l . 21-13-91. Z a s t ę p c a r e d a k t o r a n a c z e l n e g o t e l . 28-37-29 Z a k ł a d K o l p o r t a ż u W C T N O T , W a r s z a w a , u l . M a z o w ie c k a 12

Z a k ł. G r a f . „ T a m k a ” . Z . 2. Z a m . 602. P a p i e r p o w l e k a n y V k l. 80 g A - l . O b j. 2,5 a r k . d r u k . N a k ł a d 2 350. P-79

C e n a e g z e m p l a r z a z ł 8.— P r e n u m e r a t a r o c z n a z ł 96.—

Nr ¹⁰

matematyczne

zastosowania w gospodarce, technice i nauce

M I E S I Ę C Z N I K

1 9 6 9

R O K V

P a ź d z i e r n i k

Drgań P e ł n o m o c n i k a Rz ą du do S p r a w E l e k t r o n i c z n e j T e c h n i k i O b l i c z e n i o w e j i N a c z e l n e j O r g a n i z a c j i T e c h n i c z n e j

BO LESŁA W G L IK SM A N

P o l s k i K o m i t e t A u t o m a t y c z n e g o P r z e t w a r z a n i a I n f o r m a c j i K a t o w i c e

681.3:658

M g r i n ż . B o l e s ł a w G L I K S M A N u k o ń c z y ł w 1951 r . s t u d i a n a W y d z i a le E l e k t r y c z n y m P o l i ­ t e c h n i k i Ś l ą s k i e j p e ł n i ą c t a m r ó w n i e ż o b o w i ą z k i a s y s t e n t a . P r z e z s z e r e g l a t p r a c o w a ł w e n e r ­ g e t y c e . Z p r o b l e m a t y k ą p r z e t w a r z a n i a i n f o r m a c j i z e t k n ą ł siQ w’ Z a k ł a d z i e E n e r g e t y c z n y m G liw ic e , g d z i e m a s z y n y l i c z ą c o - a n a l i t y c z n e w y k o r z y s t y w a n e s ą n i e p r z e r w a n i e d o f a k t u r o w a ­ n i a e n e r g i i e l e k t r y c z n e j .

O d r o k u 19G4 j e s t d y r e k t o r e m Z a k ł a d u O b lic z e n io w e g o Z E T O w K a t o w i c a c h . J e s t o d z n a c z o n y S r e b r n y m i Z ł o t y m K r z y ż e m Z a s ł u g i .

Współpraca ośrodków obliczeniowych i Klubu Użytkowników EMC MIŃSK

W a r t y k u l e p o d a n o c h a r a k t e r y s t y k ą k o m p u t e r ó w M I Ń S K i o m ó w i o n o f o r m y w s p ó ł ­ p r a c y p o ls k ic h o ś r o d k ó w o b li c z e n i o w y c h w y p o s a ż o n y c h w m a s z y n y M I Ń S K - 2 2 . P r z e d s ta w io n o d z ia ła ln o ść K l u b u U ż y t k o w n i k ó w E M C M I Ń S K , k t ó r y p r z e p r o w a d z a n a r a d y i ciągłą w y m i a n ę d o ś w ia d c z e ń w z a k r e s ie m o d e r n i z a c j i te c h n i c z n e j , p r o g r a ­ m ó w i s y s t e m ó w ora z o r g a n iz a c ji i tec h n o lo g ii p r z e tw a r z a n i a . O m ó w i o n o c z y n n i k i , k t ó r e w p ł y n ę ł y n a p o p r a w ę w s k a ź n i k ó w e k s p l o a ta c y j n y c h .

A u to m a ty c z n e p r z e tw a r z a n ie in f o r m a c ji w g o sp o d a rc e n a ro d o w e j w y m a g a , j a k k a ż d a in n a d z ia ła ln o ś ć , o d ­ p o w ie d n ic h fo r m o rg a n iz a c y jn y c h , k tó r e n a d a ją k ie ­ r u n k i i p rz y ś p ie s z a ją ro z w ó j.

O b o k d z ia ła ln o ś c i B iu r a P e łn o m o c n ik a R z ą d u do S p r a w E le k tro n ic z n e j T e c h n ik i O b lic z e n io w e j i z a in ­ te r e s o w a n y c h r e s o r tó w , w a ż n ą r o lę w te j d z ie d z in ie s p e łn ia ją o rg a n iz a c je sp o łeczn e. W y m ia n a d o ro b k u o ś ro d k ó w o b lic z e n io w y c h i u ż y tk o w n ik ó w m a s z y n c y ­ fr o w y c h w p o s ta c i o p ra c o w a ń sy s te m o w y c h i p r o ­ g ra m ó w o ra z d o św ia d c z e ń e k s p lo a ta c y jn y c h o d b y w a się szczeg ó ln ie s k u te c z n ie w r a m a c h k lu b ó w u ż y t­

k o w n ik ó w m a s z y n c y fro w y c h P o ls k ie g o K o m ite tu A u to m a ty c z n e g o P r z e tw a r z a n ia I n f o r m a c ji N O T.

K lu b U ż y tk o w n ik ó w M a s z y n M IŃ S K z r z e s z a ją c y o b ec­

n ie 38 c z ło n k ó w p o w s ta ł w r o k u 1967. S ie d z ib ą s e k r e ­ t a r i a t u K lu b u je s t m ia s to K a to w ic e , n a to m ia s t k o n ­ f e r e n c je , n a r a d y , sy m p o z ja i p o k a z y o d b y w a ją się w sz ę d z ie ta m , g d zie z n a jd u ją się o ś r o d k i o b lic z e n io w e , w y p o s a ż o n e w m a s z y n y M IŃ S K . O b e c n ie m a m y w k r a j u 10 ty c h m a s z y n .

P rz e z n a c z o n e w sw e j p ie r w o tn e j p o s ta c i w z a s a d z ie do o b lic z e ń n u m e r y c z n y c h m a s z y n y M IŃ S K -2 2 z o sta ły r o z b u d o w a n e i w y p o s a ż o n e w d r u k a r k i, p rz e z co n a ­ d a ją s ię do p rz e tw a r z a n ia d a n y c h , ch o ć w o g ra n ic z o ­ n y m z a k re s ie . R o z m ie sz c z o n e w ró ż n y c h m ia s ta c h n a te r e n ie c a łe g o k r a j u u m o ż liw iły p o d ję c ie p r a c w d z ie ­ d z in ie a u to m a ty z a c ji z a r z ą d z a n ia w s to s u n k o w o s z e ro -

M IŃ S K -1 M IŃ S K -2 M IŃ S K -2 2

1 M IŃ S K -3 2

S t r u k t u r a r o z k a z ó w d w u a d r e s o w a d w u a d r e s o w a d w u a d r e s o w a j e d n o - d w u a d r e s o w a

I lo ś ć r o z k a z ó w 101 51 ( b e z m o d y f .) 107 128

A r y t m e t y k a d w ó j k o w a w s t a ­ d w ó j k o w a w s t a ­ d w ó j k o w a w s t a ł y m d w ó j k o w a w s t a ł y m

>> ł y m p r z e c i n k u ł y m i z m i e n n y m i z m i e n n y m p r z e c i n k u i z m i e n n y m p r z e c i n k u ;

s p r z e c i n k u !‘l '

0) D łu g o ś ć l i c z b s ło w a

s s t a ł o p r z e c i n . 31 b i t ó w 31 b i t ó w 37 b i t ó w 37 b i t ó w

Z a k r e s lic z b z m ie n n o p r z e c o d —1 d o - f l o d — 1 d o + 1 o d —1 d o + 1 o d —1 d o + 1 o d ± 1 0 -1B d o ± 1 0 19 o d ± 1 0 -” d o ± 1 0 ” o d ±10-*’ d o ± 1 0 ”

P a m i ę ć o p e r a c y j n a 1—2 k s ł ó w 4 k s łó w 8 k s łó w 16—64 k s ł ó w

A r y t m o m e t r 4 r e j e s t r y 3 r e j e s t r y 3 r e j e s t r y 3 r e j e s t r y

a C S t e r o w a n i e 3 r e j e s t r y 4 r e j e s t r y 4 r e j e s t r y 4 r e j e s t r y

•o 2 B l o k w y m i a n y — — — 106 k a n a ł y w o l n e

£ c 36 k a n a ł ó w s z y b k i c h

D o Ś r e d n i a s z y b k o ś ć o p e r a c j i 2—3 t y s . o p e r ./ s e k . 5—6 t y s . o p e r ./ s e k . 5—6 t y s ./ o p e r . / s e k . 30—40 t y s ./ o p e r . / s e k .

P a m i ę ć z e w . 'I ilo ś ć ś c ie ż e k 10 16 16 9

n a t a ś m a c h \ p o je m n o ś ć 64 k s łó w 400 k s łó w 1600 k s tó w 20 000 k s ł ó w / k a n a ł

(U m a g n e t y c z n . J w y m i a n a i n f . 12 k c y k l i 24 k c y k l e 24 k c y k l e 64 k c y k l e

Xa c^N C z y t n i k t a ś m y 400 z n ./s e k . 400 z n /s e k . 800 z n / s e k .') 1500 z n /s e k .

w ■£. P e r f o r a t o r t a ś m y — 20 z n /s e k . 20 z n / s e k .!) 80 z n / s e k . ‘)

a c C z y t n i k k a r t — — 300 k a r t / m i n . 600 k a r t / m i n .

■a iS

a> <u P e r f o r a t o r k a r t — — 150 k a r t / m i n . 150 k a r t / m i n .

M o n i t o r — S T A S T A >) C o n s u l

D r u k a r k a c y f r o w a 20 s łó w /s e k . 20 s łó w /s e k . 20 s łó w /s e k . —

D r u k a r k a a l f a n u m e r y c z n a — • — 400 w i e r s z y / m i n . 400 w i e r s z y / m i n .

W P o l s c e p r z y ł ą c z o n o <) W p ó ź n i e j s z y m t e r ­

>) F A C I T 100 z n /s e k . m i n i e 150 z n / s e k . -) F A C I T 150 z n /s e k .

1 ») L O R E N T Z

R y s . 1. E M C M IŃ S K -2 2 w Z a k ł a d z i e O b lic z e n io w y m Z E T O w K a t o w i c a c h w c z a s i e p r a c y

T a b l i c a

P a r a m e t r y e l e k t r o n i c z n y c h m a s z y n c y f r o w y c h M IŃ S K

2

k im fro n c ie . K lu b U ż y tk o w n ik ó w M aszy n M IŃ S K s tw a r z a p rz y ty m p rz e z c a ły czas p la tf o r m ę w y m ia n y in f o r m a c ji i p o g lą d ó w o ra z in s p ir u je d z ia ła n ia z m ie ­ r z a ją c e do o sią g n ię c ia m o ż liw ie n a jle p s z y c h w y n ik ó w z a s to s o w a ń ty c h m a s z y n .

C h arak terystyk a m aszyn M IŃ SK

Z a k ła d M aszy n L ic z ą c y c h im . O rd ż o n ik id z e w M iń sk u z a jm u je się p r o d u k c ją k o m p u te ró w M IŃ S K od k ilk u la t. _W raz z ro z w o je m Z a k ła d u p o w s ta w a ły m a s z y n y M IŃ S K o co ra z szerszy ch m o ż liw o śc ia c h z a sto so w a ń , co w y n ik a z p a r a m e tr ó w ty c h m a s z y n w y sz c z e g ó ln io ­ n y c h w ta b lic y .

W p ro w a d z e n ie do p r o d u k c ji s e r y jn e j u rz ą d z e ń ze­

w n ę trz n y c h , do k tó r y c h n a le ż y z aliczy ć w p ie rw s z y m rz ę d z ie d r u k a r k ę w ie rs z o w ą a lf a n u m e r y c z n ą o sz y b ­ k o śc i o g ra n ic z a ją c e j do 400 w ie rs z y /m in ., c z y tn ik i k a r t o sz y b k o ś c i 300 i 600 k a r t /m in ., p o zw o liło na ro z s z e rz e n ie z a k re s u z a s to s o w a ń m a s z y n M IŃ S K . M a s z y n y z in d e k s a m i je d n o c y f ro w y m i p o z b a w io n e p o d s ta w o w y c h u rz ą d z e ń z e w n ę trz n y c h , k w a lif ik u j ą ­ cy ch je do p r z e tw a r z a n ia d a n y c h , sto so w a n e b y ły g łó w n ie do o b lic z e ń n u m e ry c z n y c h ; n ie m a m y je d n a k b liższy ch d a n y c h o ic h w y k o rz y s ta n iu , do P o ls k i ich n ie sp ro w a d z o n o .

EM C M IŃ S K z in d e k s a m i d w u c y fro w y m i w y p o sa ż o n e są w p a m ię c i ta ś m o w e i u rz ą d z e n ia do w p ro w a d z a n ia d a n y c h n a k a r t y i ta ś m y p e rf o ro w a n e , co u m o ż liw ia z a sto so w a n ie ic h do p r z e tw a r z a n ia d a n y c h i do o b li­

czeń n u m e ry c z n y c h .

I s to tn a z m ia n a m a s z y n y M IŃ S K -3 2 w s to s u n k u do e k s p lo a to w a n e g o o b e c n ie w P o ls c e ty p u M IŃ S K -22 p o le g a n a ro z b u d o w ie p a m ię c i w e w n ę tr z n e j, w k tó r e j m ie śc i s ię d y s p o z y to r d la 4 p ro g r a m ó w , z w a n y z w ię k sz e n ie m k a n a łó w k o m u n ik a c ji z je d n o s tk ą c e n ­ tr a ln ą o ra z n a z m ia n ie m e c h a n iz m ó w p rz e w ija c z y ta ś m y m a g n e ty c z n e j.

W m ie js c e sz e ro k ie j 35 m m ta ś m y ó m a łe j g ęsto ści z a p is u 12 z n a k ó w /m in ., M IŃ S K -3 2 o tr z y m a ł p r z e w ija - cze o s ta n d a r d z ie s to so w a n y m z ta ś m a m i p ó łc a lo w y m i 0 g ęsto ści z a p is u 32 z n a k i/m in .

P ie r w s z e m a s z y n y M IŃ S K -2 2 s p ro w a d z o n e i u r u c h o ­ m io n e w P o ls c e w 1967 ro k u z o sta ły w y p o sa ż o n e p rz e z n a s w u rz ą d z e n ia w e jś c ia i w y jś c ia z ta ś m y p e r f o r o ­ w a n e j F A C IT o ra z w m o n ito r y LORENZ*

W spółpraca w ram ach klu b u u żytk ow n ik ów

W s p ó łp ra c a m ię d z y o ś ro d k a m i o b lic z e n io w y m i, k tó r e o trz y m a ły EM C M IŃ S K -2 2 , ro z p o c z ę ła s ię w k o ń c u 1966 r o k u , k il k a m ie się c y p rz e d u ru c h o m ie n ie m m a ­ szy n . P ie rw s z e m a s z y n y u ru c h o m io n o w z a k ła d a c h o b lic z e n io w y c h Z E T O w K a to w ic a c h (rys. 1), w e W ro ­ c ła w iu i w P o z n a n iu (ry s. 2), w C e n tru m O b lic z e n io ­ w y m A S G i w C e n tr u m O b lic z e n io w y m K o m is ji P la ­ n o w a n ia . W s p ó łp ra c a p o m ię d z y o ś ro d k a m i, n o sz ą c a p o c z ą tk o w o c h a r a k t e r a d m in is tr a c y jn y , r o z w ija ła się 1 d a la c e n n e r e z u lta t y w p o sta c i:

® m o d y f ik a c ji te c h n ic z n y c h

® p r o je k tó w i s y s te m ó w p o w s ta ły c h w w y n ik u w y ­ m ia n y in f o r m a c ji i p o d p ro g r a m ó w

© z n a c z n e g o w z ro s tu k u lt u r y e k s p lo a ta c ji w w y n ik u w y m ia n y d o św ia d c z e ń w z a k re s ie te c h n o lo g ii p r z e ­ tw a r z a n ia w o śro d k a c h

• c o ra z e fe k ty w n ie js z e j w s p ó łp r a c y o śro d k ó w o b li­

cz e n io w y c h z u ż y tk o w n ik a m i

® w y d a w n ic tw p o w s ta ły c h z in ic ja ty w y c z ło n k ó w K lu b u .

P ro b le m y te s ą o m ó w io n e d o k ła d n ie j w a r ty k u ła c h n i­

n ie jsz e g o z eszy tu .

Z o rg a n iz o w a n a f o r m a w sp ó łp ra c y , k tó r ą z a p e w n ia K lu b U ż y tk o w n ik ó w EM C M IŃ S K n a s z e ro k ie j p ła s z ­

cz y ź n ie sp o łe c z n e j, p o w s ta ła z in ic ja ty w y P e łn o m o c ­ n ik a R z ą d u d.s. E le k tro n ic z n e j T e c h n ik i O b lic z e n io ­ w e j i P re z y d iu m P o ls k ie g o K o m ite tu A u to m a ty c z n e g o P r z e t w a r z a n ia In f o rm a c ji.

C e le m K lu b u je s t u tr z y m y w a n ie w s p ó łp r a c y w z a k r e ­ sie z a s to s o w a ń m a s z y n c y fro w y c h M IŃ S K , p o d e jm o ­ w a n ie in ic ja ty w w k ie r u n k u ro z s z e rz e n ia b ib lio te ­ k i p ro g r a m ó w , z a ró w n o o g ó ln o m a te m a ty c z n y c h , ja k i e k o n o m ic z n y c h , m o d e r n iz a c ji u rz ą d z e ń , p o w ię k s z a n ia n ie z a w o d n o śc i EM C i p o d n o s z e n ia p o z io m u e k s p lo a ­ ta c ji.

K lu b z rzesza o b e c n ie w s z y s tk ie o śro d k i o b liczen io w e, w y p o sa ż o n e w EM C M IŃ S K -2 2 , j a k ró w n ie ż lic z n y c h u ż y tk o w n ik ó w , a w ś ró d n ic h z a k ła d y p rz e m y sło w e , in s ty t u ty n a u k o w o -b a d a w c z e i u c z e ln ie .

P o c z ą tk o w a d z ia ła ln o ś ć K lu b u p o le g a ła n a k o o r d y n a ­ c ji w y siłk ó w z m ie rz a ją c y c h do u z u p e łn ie n ia b ib lio te ­ k i s ta n d a r d o w e j, d o s ta rc z o n e j p rz e z p ro d u c e n ta , ja k ró w n ie ż — n a o rg a n iz a c ji s p o tk a ń p r o g r a m is tó w , u r u ­ c h a m ia ją c y c h p ro g r a m y b ib lio te c z n e i tr a n s la to r y . B i­

b lio te k a p r o d u c e n ta o k a z a ła się -n ie w y s ta rc z a ją c a do o p ro g ra m o w a n ia s y s te m ó w p rz e tw a r z a n ia d a n y c h , k t ó ­ re ze w z g lę d u n a d u ż ą d y n a m ik ę ro z w o jo w ą o ś r o d ­ k ó w m u s ia ły b y ć s z y b k o u ru c h a m ia n e .

P o d ję c ie w sz e rsz y m z a k re s ie p r a c p ro g ra m o w y c h u m o ż liw io n e z o sta ło p rz e z z a k u p ie n ie s y s te m u p r o g r a ­ m o w a n ia o p ra c o w a n e g o w C z e c h o sło w a c ji p rz e z inż.

F o rm a n d la , p r a c o w n ik a I n s ty tu t u T e c h n ik i O b lic z e n io ­ w e j M in is te r s tw a P rz e m y s łu C iężk ieg o w P ra d z e . S y ­ ste m te n z n a n y je s t p od n a z w ą M A T (M IŃ S K A U T O - K O D ) i s k ła d a się z t r a n s la to r a ję z y k a M A T , sy s te m u o p e ra c y jn e g o i in te r p r e ta c y jn e g o (p a trz a r t y k u ł „S y­

ste m p ro g r a m o w a n ia M A T ” — s tr. 12).

W k r ó t k im c zasie (je d n e g o ro k u ) po sp ro w a d z e n iu t r a n s la t o r a w s z y s tk ie m a s z y n y p r a c o w a ły ju ż na d w ie z m ia n y , ta k b a rd z o w z ro s ła b o w ie m lic z b a p r o ­ g ra m ó w u ż y tk o w y c h o p ra c o w a n y c h d la ró ż n y c h u ż y t­

k o w n ik ó w o ró ż n o ro d n e j te m a ty c e .

Ś cisły i k o n tr o lo w a n y p o d z ia ł p ra c y p o m ię d z y o śro d ­ k a m i p rz y p ro g r a m o w a n iu f u n k c ji s ta n d a rd o w y c h w ję z y k u w e w n ę trz n y m u s tą p ił m ie js c a w y m ia n ie n ie ­ lic z n y c h p ro g r a m ó w o g ó ln o m a te m a ty c z n y c h o ra z w y m ia n ie in f o rm a c ji n a te m a t s y s te m ó w i p r o g r a ­

m ó w u ż y tk o w y c h , p is a n y c h w ję z y k u M A T , k tó r e w b o g a ty m a s o r ty m e n c ie w y p e łn ia ją d ziś b ib lio te k i o śro d k ó w . D o ro b e k „ s z a ry c h k o m ó r e k ” w ie lu lu d z i m o że w ię c z o sta ć z u ż y tk o w a n y w e w ła ś c iw y sp o só b w e w s z y s tk ic h o ś ro d k a c h . T o p o d s ta w o w e z a d a n ie K lu b u re a liz o w a n e je s t je s z c z e z m ie rn y m i r e z u lta ta m i, lecz c ią g le p o s z u k u je s ię n o w y c h sp o so b ó w , a b y o sią g n ą ć z a m ie rz o n e cele.

EM C M IŃ S K w z b u d z iły d ość d u ż e z a in te re s o w a n ie w śró d w ie lu o b e c n y c h i p rz y s z ły c h u ż y tk o w n ik ó w E TO . W cią g u d w ó ch l a t o d b y ły s ię tr z y n a r a d y (je d ­ n a z n ic h z u d z ia łe m P e łn o m o c n ik a R z ą d u d.s. ETO ) n a te m a t r o li m a s z y n y M IŃ S K p rz y w p r o w a d z a n iu p r z e tw a r z a n ia in f o rm a c ji do c o d z ie n n e j p r a k t y k i p r z e ­ m y s ło w e j; w s z y s tk ie s p o tk a n ia b y ły b a rd z o k o n k re tn e . P re z e n to w a n o „ ż y w e ” s y s te m y E P D w z a k re s ie p la ­ n o w a n ia p r o d u k c ji i o b ro tu to w a ro w e g o , o p ra c o w a n e d la ró ż n y c h z a k ła d ó w n a te r e n ie c a łe g o k r a ju . Z a rz ą d K lu b u p o w o ła ł tr z y zesp o ły , zło żo n e z n a jle p s z y c h s p e c ja lis tó w re p r e z e n tu ją c y c h tr z y z a s a d n ic z e k i e r u n ­ k i p r a c y o śro d k ó w o b lic z e n io w y c h .

Z e sp ó ł do S p r a w T e c h n ic z n y c h z a jm u je się in ic jo w a ­ n ie m i o p in io w a n ie m m o d e r n iz a c ji m a s z y n .

Z esp ó ł d o S p r a w P ro g r a m ó w i S y s te m ó w z a jm u je się o rg a n iz o w a n ie m w y m ia n y in f o r m a c ji n a te m a t w y k o ­ n a n y c h i p ro w a d z o n y c h p r a c p ro je k to w y c h o ra z r e d a ­ g o w a n ie m z e sz y tó w in f o rm a c y jn y c h . Z e sp ó ł O rg a n iz a ­ c ji i T e c h n o lo g ii P r z e tw a r z a n ia z a jm u je się z a g a d n ie ­ n ia m i w d ro ż e n ia s y s te m ó w , b ib lio te k i p ro g ra m ó w , o rg a n iz a c ji p r a c o b lic z e n io w y c h i te c h n o lo g ii m a s z y ­ n o w y c h n o śn ik ó w in f o rm a c ji.

W yk orzystan ie m aszyn

P ie r w s z e c z te ry m a s z y n y M IŃ S K -2 2 u ru c h o m io n e w s łu ż b ie c y w iln e j s to s u n k o w o s z y b k o p rz e s z ły n a p r a ­ cę w ie lo z m ia n o w ą .

D a n e lic z b o w e w s k a z u ją w y ra ź n ie n a b a rd z o sz y b k ie te m p o p r a c p ro je k to w y c h i z w ią z a n y z ty m w z r o s t o b c ią ż e n ia m a s z y n o b lic z e n ia m i. C h a r a k te r y s ty c z n y j e s t w z ro s t e fe k ty w n e g o c zasu w y k o r z y s ta n ia m a s z y n n a p rz e ło m ie I I I i IV k w a r ta ł u 1967 r o k u w w y n ik u z a k u p u t r a n s la t o r a M A T ; u ła t w i ł on p r o g r a m is to m

w y k o n a n ie s z e r e g u p r a c , k tó r e tr w a ły b y z n a c z n ie d łu ż e j p rz y u ż y c iu w y p o s a ż e n ia m a te m a ty c z n e g o d o ­ s ta rc z o n e g o p rz e z p ro d u c e n ta .

W z ro s t lic z b y g o d z in w k w a r ta l e c zasu e fe k ty w n e g o je d n e j s ta ty s ty c z n e j m a s z y n y M IŃ S K -2 2 ilu s tr u je ry s . 3.

C zas o b słu g i te c h n ic z n e j w y n o s ił w la ta c h 1967 d 1968 ś r e d n io 12%, co je s t z u p e łn ie u z a s a d n io n e p rz y u w z g lę d n ie n iu d u ż e j ilo śc i tr u d n o d o s tę p n y c h e le m e n ­ tó w m e c h a n ic z n y c h , w y m a g a ją c y c h s ta łe j k o n s e rw a c ji.

W r o k u 1969 w s k a ź n ik te n o b n iż y ł się do 10%, d zięk i d o św ia d c z e n iu z d o b y te m u p rz e z k o n s e r w a to ró w , p rz y czym w sp ó łc z y n n ik n ie z a w o d n o śc i p ra c y m a s z y n w z ró s ł z 75% z p o c z ą tk u e k s p lo a ta c ji w r o k u 1967 do p o n a d 90% w ro k u 1969. Z n a c z n ie p o p ra w iły się w a ­ r u n k i e k s p lo a ta c ji m a s z y n w z a k ła d a c h , k tó r e o tr z y ­ m a ły d ru g i z e s ta w E M C M IŃ S K -22.

N a ry s . 4 p o k a z a n y je s t r z u t p a r t e r u n o w eg o b u d y n ­ k u Z E T O —W ro c ła w , p ro je k to w a n e g o z u w z g lę d n ie ­ n ie m w y m a g a ń te c h n o lo g ii p r z e tw a r z a n ia ; w ty m z a ­ k ła d z ie o b e c n ie e k s p lo a tu je się d w ie m a s z y n y M IŃ S K -22.

R e a liz a c ja s y s te m ó w e le k tro n ic z n e g o p r z e tw a r z a n ia d a n y c h m a s z y n y i z w ią z a n a z je j b u d o w ą szy b k o ść o p e ra c ji, j a k ró w n ie ż p a m ię ć z e w n ę trz n a o ro b o czej p o je m n o ś c i je d n e g o p rz e w ija c z a , o g ra n ic z o n e j w s k u te k sz y b k ie g o z n is z c z e n ia z b y t d łu g ic h o d c in k ó w ta ś m y m a g n e ty c z n e j do o k o ło 60 k słó w — n ie p o z w a la ją n a ro z b u d o w ę sy s te m ó w . W y m a g a ją on e c ią g ły c h m u ­ ta c ji w c e lu o p ty m a ln e g o w y k o r z y s ta n ia e f e k ty w n e ­ go c z a su m a s z y n .

N a jw ię c e j e fe k ty w n e g o c zasu m a s z y n y p o ś w ię c a się n a w d ro ż e n ie i o b lic z e n ia b ie ż ą c e w z a k re s ie :

• te c h n ic z n e g o p rz y g o to w a n ia p ro d u k c ji

• g o s p o d a rk i m a te ria ło w e j d la p rz e m y s łu m a s z y n o w e ­ go i cięż k ieg o

• p la n o w a n ia i ro z lic z a n ia ś ro d k ó w p r o d u k c ji w b u ­ d o w n ic tw ie

1967 196B 1369

R y s . 3. C z a s e f e k t y w n y s t a t y s t y c z n e j m a s z y n y M IIŚ'SK

• o b ro tu to w a ro w e g o w c e n tr a la c h z b y tu

• a n a liz e k o n o m ic z n y c h d la o rg a n ó w a d m in is tr a c ji p a ń s tw o w e j.

W s p ó łp ra c a o ś ro d k ó w w z a k re s ie w y m ia n y p ro g r a m ó w i s y s te m ó w n ieco „ ro z b ie g a ła s ię ” w o k re s ie sz y b k ie ­ go w z ro s tu o b c ią ż e n ia m a s z y n M IŃ S K . O b ecn ie, n a e ta p ie w y p e łn ie n ia c zasu e f e k ty w n e g o m a s z y n i p o ­ sz u k iw a ń o p ty m a liz a c ji s y s te m ó w , w s p ó łp r a c a ta

„zb ie g a s ię ” p o n o w n ie , g d y ż ce le m je j je s t w y b r a n ie z p o s ia d a n y c h o p ra c o w a ń n a jle p sz e g o i n a jb a r d z ie j e fe k ty w n e g o , n a d a ją c e g o się do in te g r a c ji te m a ty c z ­ n e j.

R y s . 4. R z u t p a r t e r u n o ­ w e g o b u d y n k u Z a k ł a d u E l e k t r o n i c z n e j T e c h n i k i O b l i c z e n i o w e j w e W r o c ł a ­ w i u

WEJŚCIE

S zk olen ie i w sp ółp raca z zagranicą

P rz y g o to w a n ie p ro g r a m is tó w i k o n s e r w a to ró w do e k s p lo a ta c ji EM C M IŃ S K w 1967 r o k u o d b y ło się n a k u r s a c h p ro w a d z o n y c h p rz e z p ro d u c e n ta , Z a k ła d im.

O rd ż o n k id z e w M iń sk u .

P o p o w ro c ie z M iń s k a i po z d o b y c iu n ie z b ę d n y c h d o ­ św ia d c z e ń w p ro g r a m o w a n iu w ję z y k u w e w n ę trz n y m , p rz e s z k o lo n o o k o ło 900 osób n a k u r s a c h z o rg a n iz o w a ­ n y c h w k r a j u w e w s p ó łp r a c y z o ś ro d k a m i e k s p lo a tu ją ­ cy m i m a s z y n y M IŃ S K .

P o z a k u p ie n iu p rz e z n a s w C z e c h o sło w a c ji a u to k o d u M A T , je g o a u to r , — z n a n y s p e c ja lis ta i u ta le n to w a n y w y k ła d o w c a , inż. J a r o s ła w F o rm a n d l — p rz e s z k o lił w K a to w ic a c h 40 słu c h a c z y , p r a c o w n ik ó w w s z y s tk ic h o ś ro d k ó w ro z p o rz ą d z a ją c y c h m a s z y n a m i M IŃ S K , i n a u c z y ł ic h p o s łu g iw a n ia się ję z y k ie m M A T . In ż.

F o r m a n d l p rz e k a z a ł w cza sie s z k o le n ia sw ó j b o g a ty zasó b d o św ia d c z e ń w p ro g r a m o w a n iu i e k s p lo a ta c ji m a s z y n y , w ię c s z k o le n ie to, z o rg a n iz o w a n e w sp o só b

„ u n iw e r s y te c k i” , p rz y n io s ło b a rd z o d u ż e k o rz y śc i.

N a k r ó tk ic h s ta ż a c h i k o n s u lta c ja c h w Z w ią z k u R a ­ d z ie c k im i w C z e c h o sło w a c ji n a s i sp e c ja liś c i z d o b y w a li in f o r m a c je o d o ś w ia d c z e n ia c h o ś ro d k ó w o b lic z e n io ­ w y c h i in n y c h o rg a n iz a c ji z a jm u ją c y c h się w y k o rz y ­ s ta n ie m EM C M IŃ S K .

J e d n a k ż e w y k o rz y s ta n ie teg o ź ró d ła d o św ia d c z e ń p rz e z n a s z e z a k ła d y je s t o g ra n ic z o n e . N ie z d o ła liś m y b o w iem d o tą d n a w ią z a ć b e z p o ś re d n ie j w s p ó łp r a c y z k lu b a m i u ż y tk o w n ik ó w EM C M IŃ S K w r k a j a c h s o c ja lis ty c z ­ n y ch .

S to w a rz y s z e n ie U ż y tk o w n ik ó w EM C M IŃ S K w Z w ią z ­ k u R a d z ie c k im d z ia ła p rz y G łó w n y m Z a rz ą d z ie P r a c O b lic z e n io w y c h G U S. S to w a rz y s z e n ie to p o d e jm u je in ic ja ty w y o p ra c o w a ń ję z y k ó w a lg o ry tm ic z n y c h i

■ translatorów , ro z s z e rz a n ia b ib lio te k p ro g r a m ó w o gól- n o m a te m a ty c z n y c h i e k o n o m ic z n y c h , m o d e r n iz a c ji u - r z ą d z e ń EM C , p o w ię k s z a n ia n ie z a w o d n o śc i E M C i p o d ­ n o sz e n ia p o z io m u e k s p lo a ta c ji. C z ło n k o w ie S to w a r z y ­ s z e n ia p rz e s y ła ją do Z a rz ą d u a lg o r y tm y i p ro g r a m y o p ra c o w a n e w sw o ic h o rg a n iz a c ja c h . M a te ria ły te są p u b lik o w a n e w fo r m ie k s ią ż e k , b ro s z u r, b iu le ty n ó w . K lu b U ż y tk o w n ik ó w EM C M IŃ S K w C z e c h o sło w a c ji m a s w o ją sie d z ib ę w P o lite c h n ic e w O ło m u ń cu . C z ło n k o w stw o K lu b u w y m a g a o p ła c a n ia s k ła d e k , tw o rz ą c y c h fu n d u s z n a z a k u p p ro g ra m ó w i sy s te m ó w ro z p ro w a d z a n y c h p o m ię d z y c z ło n k ó w K lu b u . W C ze­

c h o s ło w a c ji z a in s ta lo w a n e są 52 m a s z y n y M IŃ S K , a w ię c d o ro b e k p ro g ra m o w y o ś ro d k ó w je s t b a rd z o b o g a ty .

W N R D z a in s ta lo w a n o tr z y .EM C M IŃ S K -2 2 . S to w a rz y s z e n ie U ż y tk o w n ik ó w m ie śc i się w P o lite c h ­ n ic e D re z d e ń s k ie j.

W s p ó łp ra c a p o m ię d z y s to w a rz y s z e n ia m i U ż y tk o w ­ n ik ó w M a s z y n M IŃ S K — w o b e c c o ra z b a r d z ie j w z ra s ta ją c e g o u d z ia łu ty c h m a s z y n w o g ó ln y m p a r k u e le k tro n ic z n y c h m a s z y n c y fr o w y c h k r a j ó w s o c ja li- s ty c z n c h — m a d u ż e z n a c z e n ie d la w s z y s tk ic h p a r t ­ n e ró w .

T rz e b a w ię c p o d ją ć w y s iłk i, a b y w s p ó łp r a c ę t ę ja k n a jle p ie j zo rg a n iz o w a ć .

/ H R A J O W E J P R A S Y T E C M H I t C Z N E J

O L Ę D Z K I J .: Z a s to s o w a n ie m a s z y n y m a te m a ty c z n e j d o o p ty m a liz a c ji d y fu z ji D ds.

M o żliw o ść w y k o r z y s ta n ia m a s z y n y m a te m a ty c z n e j do o b lic z e n ia o p ty m a ln e g o s te r o w a n ia d y fu z y to ra m i w c u k ro w n ic tw ie . Z a s to s o w a n ie a n a liz y r e g r e s y jn e j do id e n ty f ik a c ji c h a r a k t e r y s ty k s ta ty c z n y c h d y fu z o r a ja k o o b ie k tu w ie lo w y m ia ro w e g o o d u ż e j in e r c ji, d u ż y m c zasie o p ó ź n ie n ia i p o d d a n e g o d z ia ła n iu z a k łó c e ń p rz y ­ p a d k o w y c h . Z a s to s o w a n ie je d n e j m a s z y n y m a te m a ­ ty c z n e j do s t e r o w a n ia o p ty m a ln e g o p r a c ą k ilk u c u ­ k ro w n i.

„ G A Z E T A C U K R O W N IC Z A ” , 1969, 04:77 (4), s. 83—87.

L E S Z M .: Ł ą c z n a o p ty m a liz a c ja p la n u p r o d u k c ji i p la ­ n u im p o rtu b e n z y n .

M o d el m a te m a ty c z n y s łu ż ą c y do o p ty m a ln e g o k o m ­ p o n o w a n ia b e n z y n z tr a n s p o r tó w k r a jo w y c h i z a g r a ­ n iczn y c h . W d ro ż e n ie m o d e lu w y m a g a je d y n ie p r z e d ­ sięw zięć ty p u o rg a n iz a c y jn e g o i p o w in n o p rz y n ie ś ć d u ż e oszczęd n o ści n a z a k u p a c h i k o sz ta c h tr a n s p o r tu .

„ C H E M IK ” , 1969, 5:22 (5), s. 164— 166.

L E S Z M .: M e to d y o p ty m a liz a c y jn e w p r o je k to w a n iu i p la n o w a n iu .

Z a sto s o w a n ie m e to d p ro g r a m o w a n ia lin io w e g o , p r z e ­ p ły w ó w m ię d z y g a łę z io w y c h , p r o g r a m o w a n ia d y n a m ic z ­ n eg o o ra z r a c h u n k u ró ż n ic z k o w e g o d la o p ra c o w a ń te c h n ic z n o -e k o n o m ic z n y c h w p rz e m y ś le c h e m iczn y m . W y k o rz y s ta n ie ty c h m e to d d o u s ta le n ia o p ty m a ln e j lo k a liz a c ji z a k ła d ó w , w y b o ru te c h n o lo g ii, o p ty m a liz a c ji p la n ó w p r o d u k c ji o p ty m a ln e g o p o d z ia łu ś ro d k ó w . D o­

ś w ia d c z e n ia p o ls k ie g o p rz e m y s łu ch em iczn eg o , a z w ła sz c z a Z a k ła d u B a d a ń i A n a liz E k o n o m ic z n y c h I n s t y tu t u C h e m ii O g ó ln ej.

„ C H E M IK ” , 1969, 3:22 (3), s. 77— 80.

K L U S K A S „ N A W A R E C K I E.: N ie k tó r e z a g a d n ie n ia k o m p le k so w e g o s te r o w a n ia p r a c ą z a k ła d u o d le w n i­

czego.

O g ó ln a c h a r a k te r y s t y k a z a k ła d u o d lew n icz eg o , jeg o s c h e m a t te c h n o lo g ic z n y i s t r u k t u r a z a rz ą d z a n ia . O p ty ­ m a ln y p o d z ia ł z a d a ń p ro d u k c y jn y c h . A lg o ry tm y d e c y ­ z y jn e w u ję c iu p r o g r a m o w a n ia lin io w e g o i te o r ii gier.

D w u p o z io m o w a p r o c e d u r a d e c y z y jn a .

„P O M IA R Y A U T O M A T Y K A K O N T R O L A ”, 1969, 03:15 (3), s. 129— 133.

M A T L A R .: A lg o ry tm ro z w ią z a n ia o ra z w y n ik i o b li­

czeń o p ty m a liz a c ji b ila n s u e n e rg e ty c z n e g o m . W a rs z a ­ w y w p la n o w a n iu p e rs p e k ty w ic z n y m .

S t r u k t u r a m a c ie rz y m o d e lu b ila n s u e n e rg e ty c z n e g o m ia s ta . A lg o ry tm d e k o m p o z y c y jn e j m e to d y o b liczeń , je j e fe k ty w n o ś ć i m o żliw o ść u p ro s z c z e n ia o b liczeń . W y n ik i o b lic z e ń o p ty m a ln e g o b ila n s u p o k ry c ia z a p o ­ tr z e b o w a n ia ró ż n y c h fo rm e n e rg ii, w y k o n a n y c h n a m a s z y n ie c y fro w e j «URA L-2.

„P R Z E G L Ą D E L E K T R O T E C H N IC Z N Y ”, 1969, 04:45 (4), s. 169— 173.

SO W A G „ S T R Y S Z E W S K A -Z E P H .: B ila n s o w a n ie p r o d u k c ji sz y n z a p o m o c ą EM C O D R A 1003”

O c e n a b ie ż ą c e j p r o d u k c ji i re a liz a c ji p la n ó w . O p ra c o ­ w a n ie s p e c ja ln y c h m e to d p r z y g o to w a n ia in f o r m a c ji d la m a s z y n y c y fro w e j. K la s y f ik a c ja sz y n k ra jo w y c h . Z a k re s ra p o r tó w , z b ie r a n ie i k o d o w a n ie in f o rm a c ji.

P r o g r a m y p rz y g o to w a n e do p r z e t w a r z a n ia n a EM C O D R A 1003. S c h e m a t b lo k o w y p ro g r a m u r a p o r tu w y ­ to p ó w i w y k o rz y s ta n ie w y n ik ó w p r z e tw a r z a n ia .

„ H U T N IK ” 1969, 03:36 (3), s. 151— 156.

JERZY T R Y B U L SK I

Z a k ł a d E l e k t r o n i c z n e j T e c h n i k i O b l i c z e n i o w e j W r o c ła w

M g r J e r z y T r y b u l s k i u k o ń c z y ł W y ż s z ą S z k o le E k o n o ­ m ic z n ą w e W r o c ł a w i u . O d 1953 r . p r a c o w a ł w F a b r y ­ c e W a g o n ó w „ P A F A W A G ” w e W r o c ł a w i u n a s t a n o ­ w i s k u k i e r o w n i k a D z ia ł u O r g a n i z a c j i , z a j m u j ą c s ię o r g a n i z a c j ą z a r z ą d z a n i a , z a s t o s o w a n i e m ś r o d k ó w o r g a ­ n i z a c y j n o t e c h n i c z n y c h , w s z c z e g ó l n o ś c i m a s z y n l i c z ą - c o - a n a l i t y c z n y c h . O d 1954 r. j e s t d y r e k t o r e m Z a ­ k ł a d u E l e k t r o n i c z n e j T e c h n i k i O b l i c z e n i o w e j Z E T O w e W r o c ł a w i u . W y k ł a d a w W y ż s z e j S z k o le E k o n o ­ m i c z n e j z a g a d n i e n i a a u t o m a t y c z n e g o p r z e t w a r z a n i a i n f o r m a c j i .

M g r J ó z e f S z u b a u k o ń c z y ł s t u d i a e k o n o m i c z n e , f i l o ­ z o f ic z n e i m a t e m a t y c z n e . O d 1964 r. p r a c u j e w Z E T O W r o c ła w n a s t a n o w i s k u k i e r o w n i k a D z ia ł u P r o g r a ­ m ó w B i b l i o t e c z n y c h , a n a s t ę p n i e n a s t a n o w i s k u k i e - ro w m ik a Z a k ł a d o w e g o O ś r o d k a IN T iE . J e s t a u t o r e m s z e r e g u p r o g r a m ó w n a E M C ,,M IŃ S K -2 2 ” . W y k ła d a w P a ń s t w o w e j S z k o l e T e c h n i c z n e j P r o g r a m o w a n i a M a s z y n C y f r o w y c h wre , W r o c ł a w i u .

JÓ ZEF S Z U B A

Z E T O — W r o c ła w

Przeglqd zastosowań maszyn cyfrowych M iŃ S K 2 2

A r t y k u ł p r z e d s ta w i a o p r o g r a m o w a n ie p o d s t a w o w e k o m p u t e r ó w M I Ń S K - 2 2 oraz d a je p r z e g lą d p r o b l e m ó w r o z w i ą z y w a n y c h w Polsce z p o m o c ą t y c h m a s z y n . W z a ­ k r e s ie p l a n o w a n i a o p e r a t y w n e g o i r a c h u n k u k o s z t ó w e k s p l o a t u j e się s y s t e m p la n o ­ w a n i a i k o n t r o l i p r o d u k c j i S Y K O P P - 1 , p r o w a d z i się o b lic ze n ia p ra c o c h ło n n o śc i w y r o b ó w , o p r a c o w u je się i n f o r m a c j e o d ziałalności tr a n s p o r t u sa m o c h o d o w e g o , a n a li z u je się k o s z t y m a t e r i a ł u w s a d o w e g o w h u t n i c t w i e itd. W z a k r e s ie g o s p o d a r k i m a t e r i a ł o w e j p r o w a d z i się z a u t o m a t y z o w a n ą e w i d e n c j ę dla z a k ł a d ó w p r z e m y s ł o ­ w y c h , dla p a ń s t w o w y c h o ś r o d k ó w m a s z y n o w y c h — w r o l n ic t w i e , dla o b r o tu h a n ­ d lo w e g o m .in . c z ę ś c ia m i z a m i e n n y m i itp . R e a li z u j e się r ó w n i e ż obliczen ia o p t y m a l i ­ z a c y j n e , s t a t y s t y c z n e , s p r a w o z d a w c z o ś ć fi n a n s o w ą , s p o r z ą d z a n ie list pła c oraz — 10 n i e w i e l k i m z a k r e s i e — o b lic z e n ia i n ż y n i e r y j n e .

O program ow anie p o d sta w o w e

P o d s ta w o w y m s y s te m e m p r o g r a m o w a n ia EM C M IŃ S K -2 2 je s t k o d w e w n ę tr z n y , s ta n o w ią c y d o b rze ro z b u d o w a n y z b ió r ro z k a z ó w w u k ła d z ie d w u a d r e - so w y m . S z a c u n k o w o p ra c o c h ło n n o ś ć p r o g r a m o w a n ia w k o d z ie w e w n ę trz n y m w y n o s i około je d e n ro z k a z n a g o d z in ę . O p a n o w a n ie z a sa d p r o g r a m o w a n ia w y ­ m a g a od 120 d o 200 g o d z in s z k o le n ia , w z a le żn o ści od s to p n ia z a a w a n s o w a n ia s łu c h a c z a w z a k re s ie p r o ­ g ra m o w a n ia .

K od w e w n ę tr z n y s t a l się p o d s ta w ą do z b u d o w a n ia sz e re g u b a rd z o p r z y d a tn y c h d la p r o g r a m is tó w e le ­ m e n tó w o p r o g r a m o w a n ia , p rz e ła m u ją c y c h w sposób is to tn y b a r ie r ę ję z y k o w ą d z ie lą c a u ż y tk o w n ik a i EM C , m ia n o w ic ie :

O B ib lio te k i P r o g r a m ó w S ta n d a r d o w y c h

® tr a n s la to r ó w u n iw e rs a ln y c h o p a rty c h n a ję z y k u A L G O L

© s y s te m u sy m b o lic z n e g o k o d o w a n ia

® a u to k o d u „ I n ż y n ie r ”

® a u to k o d u M A T -4

® s y s te m u o p e ra c y jn e g o M A T i u z u p e łn ia ją c y c h p r o g r a m ó w o rg a n iz a c y jn y c h .

B i b l i o t e k a P r o g r a m ó w S t a n d a r d o w y c h s ta n o w i lo g ic z n ie z w a rty s y s te m p ro g r a m ó w s t a n ­ d a rd o w y c h o p rz e z n a c z e n iu o rg a n iz a c y jn y m o r a z p r o ­ g ra m ó w re a liz u ją c y c h p o d s ta w o w e f u n k c je m a t e m a ­ ty c z n e lu b a lg o r y tm y z z a k r e s u o b lic z e ń n u m e r y c z ­ n y c h .

B ib lio te k ę m o ż n a w y k o rz y s ty w a ć z a ró w n o do u s p r a w ­ n ie n ia p ro c e s ó w o b lic z e n io w y c h i p ro c e s ó w p r o g r a ­ m o w a n ia , ja k te ż do w y k o n y w a n ia k o n k r e tn y c h z a ­ d a ń o b lic z e n io w y c h . P e w n y m u d o g o d n ie n ie m w z a ­ k r e s ie p ro g r a m o w a n ia z a d a ń o c h a r a k te r z e n u m e ­ ry c z n y m o k a z a ły s ię ró w n ie ż u z y s k iw a n e z Z S R R tr a n s la to r y u n iw e rs a ln e T A M -22 i M A L G O L , z b u d o ­ w a n e w o d n ie s ie n iu do p o d z b io ró w ję z y k a a lg o r y t­

m ic zn eg o A L G O L . T r a n s l a to r y n ie d o p u s z c z a ją p r o ­ c e d u r r e k u r s y w n y c h .

O p ro g ra m o w a n ie p o d s ta w o w e z a w ie r a p o n a d to a d r e - s a to r o n a z w ie S y s t e m s y m b o l i c z n e g o k o ­ d o w a n i a i a u t o k o d „ I n ż y n i e r ”, k tó r e , ze w z g lę d u n a sy m b o lik ę o p a r t ą o a lf a b e t ro s y js k i, nie s ą u n a s w y k o rz y s ty w a n e .

W r a m a c h w y m ia n y d o ś w ia d c z e ń z C z e c h o sło w a c ją , w sz czeg ó ln o ści z p rz e d s ię b io rs tw e m „ IN O R G A ” , u z y s k a n o a u t o k o d M A T - 4 , k tó r y z b u d o w a n o o - p ie r a ją c się n a w y g o d n y c h d la p ro g r a m is tó w r o z w ią ­ z a n ia c h k o n c e p c y jn y c h , p r z y ję ty c h w n a jb a r d z ie j p o p u la r n y c h a u to k o d a c h (M A R K I I I , C O B O L , F O R ­ T R A N ). M A T -4 p rz y c z y n ił się s k u te c z n ie do w ie lo ­ k ro tn e g o p rz y s p ie s z e n ia p ro c e s ó w p ro g r a m o w a n ia , szczeg ó ln ie w d z ie d z in ie p r z e t w a r z a n ia d a n y c h . Z a u to k o d e m lo g ic z n ie z w ią z a n y je s t s y s te m o p e r a c y jn y i k ilk a d z ie s ią t p ro g r a m ó w o c h a r a k t e r z e o r g a n iz a ­ c y jn y m .

A u tom atyczn e przetw arzan ie in fo rm a cji

P r o b le m a ty k a o b lic z e n io w a r e a liz o w a n a n a EM C M IŃ S K -2 2 k r y s ta liz o w a ła się ze z w ra c a n ie m sz c z e ­ g ó ln e j u w a g i n a p o tr z e b y re g io n ó w , w k tó r y c h z n a j­

d u ją się o ś r o d k i w y p o s a ż o n e w te m a s z y n y (K a ­ to w ic e , P o z n a ń , W ro c ła w ), a w z g lę d y e k o n o m ic z n e z a d e c y d o w a ły , że n a jp o w a ż n ie js z y m i ich u ż y tk o w n i­

k a m i s t a ły się p rz e d s ię b io r s tw a p r z e m y s łu k lu c z o ­ w ego.

° O b lic z e n ia z z a k r e s u p la n o w a n ia o p e ra ty w n e g o i r a c h u n k u k o sz tó w są r e a liz o w a n e p o p rz e z o p ra c o w y - w y w a n ie , r o z w ija n e i e k s p lo a ta c ję n iż e j o p is a n y c h s y s te m ó w E P D .

S y s t e m p l a n o w a n i a i k o n t r o l i p r o ­ d u k c j i S Y K O P P - 1 1) (Z E TO — W ro c ła w ) je s t

i) O b s z e r n e i n f o r m a c j e o s y s t e m i e p o d a n o w a r t y k u l e o p u b l i k o w a n y m w „ M a s z y n a c h M a t e m a t y c z n y c h ” n r 4/69.

p a k ie te m p r o g r a m ó w w y lic z a ją c y c h je d n o s tk o w e n o r ­ m a ty w y d la w y ro b ó w , e le m e n ty p la n o w a n ia , b ila n s z a d a ń w n o rm o g o d z in a c h o r a z p o tr z e b y i p la n y z u ­ ż y c ia m a te ria łó w .

K o n c e p c ja p r o je k to w a s y s te m u i je g o o p ro g r a m o ­ w a n ie ro z w ią z a n o z p u n k tu w id z e n ia m o ż liw o śc i z a o ­ f e r o w a n ia go w s z y s tk im p rz e d s ię b io rs tw o m o p r o ­ d u k c ji m a s o w e j i s e r y jn e j. S y s te m o p ra c o w a n o n a z le c e n ie Z a k ła d ó w W y tw ó rc z y c h A p a r a tu r y P r e c y ­ z y jn e j w Ś w id n ic y o r a z Z a k ła d ó w P rz e k a ź n ik ó w R E F A w Ś w ie b o d z ic a c h i Z a k ła d ó w E le k try c z n y c h L U M E L w Z ie lo n e j G ó rze.

O b l i c z e n i a d o t y c z ą c e p l a n o w a n i a i k o n t r o l i w y k o n a n i a p r a c o c h ł o n n o ś c i (Z E T O Z O K a t o w i c e ) . P o d s ta w ą ty c h o b lic z e ń są k a r t y p r a c y ro z w ią z a n e ja k o d o k u m e n ty d u a ln e , a z a w a r te w n ic h d a n e u m o ż liw ia ją w y lic z e n ie p r a ­ c o c h ło n n o ś c i p la n o w a n e j i rz e c z y w iś c ie p o n ie s io n e j, a ta k ż e p o z w a la ją n a b ila n s o w a n ie p ra c o c h ło n n o ś c i z m o c ą p r o d u k c y jn ą z a k ła d u .

O p ie ra ją c się n a n o rm a c h c z a so w y c h i k a r t a c h te c h ­ n o lo g ic z n y c h — o b lic z a się z e s ta w ie n ia p r a c o c h ło n ­ n o śc i w y ro b u d la Z a k ła d ó w M e ta lo w y c h H . C e g ie l­

sk ie g o w P o z n a n iu (Z E TO ZO P o z n a ń ). P r a c o c h ło n ­ n o ść w y lic z a n a je s t z p o d z ia łe m n a g ru p y s ta n o w is k , a b azą in f o r m a c y jn ą o b lic z e ń je s t k a r t o te k a ro b o c z a p ro w a d z o n a n a ta ś m a c h m a g n e ty c z n y c h .

W ZO P o z n a ń w y k o n y w a n e są ró w n ie ż o b lic z e n ia p ra c o c h ło n n o ś c i i w a r to ś c i p r o d u k c ji o ra z p la n u ilo ś ­ cio w eg o p r o d u k c ji ło ż y s k d la P o z n a ń s k ie j F a b r y k i Ł o ż y sk T o czn y ch .

S p e c y fic z n y c h a r a k t e r p la n is ty c z n y m a ją o b lic z e n ia re a liz o w a n e d la W o je w ó d z k ie g o P r z e d s ię b io r s tw a P K S w e W ro c ła w iu (Z E TO — W ro cław ).

O b lic z e n ia te o p a r te n a a n k ie c ie p t. „ I n f o r m a c ja o n a d a n iu ła d u n k u do p rz e w o z u ” d o ty c z ą p r a c y p rz e ­ w o z o w e j tr a n s p o r t u s a m o c h o d o w e g o , ilo śc i p o tr z e b ­ n eg o ta b o r u o ra z z e s ta w ie ń s y n te ty c z n y c h w ró ż n y c h u k ła d a c h o b e jm u ją c y c h m .in . r e jo n y n a d a n ia i o d ­ b io ru , k la s y f ik a c ję b u d ż e to w ą i p rz e w o z o w ą , c h a ­ r a k t e r y s t y k ę p o d z b io ró w itp .

P rz e d s ta w io n y tu , n ie k o m p le tn y w s to s u n k u do a k t u ­ a ln e g o s t a n u rz e c z y , z a k re s o b lic z e ń d o ty c z ą c y c h p ra c o c h ło n n o ś c i ja k o p o d s ta w o w e g o e le m e n tu r a c h u n ­ k u k o sz tó w p r o d u k c ji w s k a z u je n a to, że w y m ie n io n e p rz e d s ię b io r s tw a p r o d u k c y jn e i w y k o n u ją c e d la n ich obliczenia_ o ś ro d k i w y k o r z y s tu ją m oc o b lic z e n io w ą EM C M IŃ S K -2 2 w d u ż e j m ie rz e do ty c h sz e ro k o u z a s a d n io n y c h e k o n o m ic z n ie , a w p r a k ty c e rę c z n e g o lic z e n ia n ie o s ią g a ln y c h d o k ła d n o ś c i w y lic z e ń te g o ta k w a ż n e g o e le m e n tu r a c h u n k u k o sz tó w .

Z p u n k tu w id z e n ia r a c h u n k u k o sz tó w n a u w a g ę z a ­ s łu g u ją o b lic z e n ia d la H u ty B A T O R Y (Z E TO ZO K a to w ic e ), a m ia n o w ic ie : ro z lic z e n ie p r o d u k c ji w a l­

c o w n i b la c h g ru b y c h o ra z a n a l i z a k o s z t ó w m a t e r i a ł u w s a d o w e g o (te o s ta tn ie w y k o n y ­ w a n e są ró w n ie ż d la H u ty B A IL D O N ). W p ie rw s z y m p r z y p a d k u o p ra c o w a n o p a k ie t p r o g r a m ó w p r z e p r o ­ w a d z a ją c y c h p e łn ą a n a liz ę ilo ś c io w o -w a rto ś c io w ą r e a ­ liz a c ji p r o d u k c ji n a p o d s ta w ie n o rm y o ra z d a n y c h d o ty c z ą c y c h p ro d u k c ji s u r o w e j i g o to w e j; w d ru g im p rz y p a d k u o p ra c o w a n o p ro g r a m , k tó r y o b lic z a o d ­ c h y le n ia k o sz tó w p r o d u k c ji z r e a liz o w a n e j od k o sz tu w y lic z o n e g o n a p o d s ta w ie je d n o s tk o w y c h n o rm w s a ­ d o w y c h . O b lic z e n ia d la h u tn ic tw a są n ie w ą tp liw ie p o w a ż n y m k ro k ie m w k ie r u n k u w y k r y c ia re z e r w p r o d u k c y jn y c h , b a rd z o c e n n y c h d la g o s p o d a r k i m a ­ te r ia łó w .

• A n a lo g ic z n e e fe k ty , a p o n a d to u s p r a w n ie n ia p r o ­ cesó w p ro d u k c y jn y c h u z y s k u je się p rz e z ro z w ią z y ­ w a n ie n a EM C z a g a d n ie ń g o s p o d a rk i m a te r ia ło w e j.

S y s te m y t a k i e są ju ż e k s p lo a to w a n e w o ś ro d k a c h o b lic z e n io w y c h sieci ZETO .

S y s t e m e w i d e n c j i s t a n ó w o b r o t ó w i z u ż y c i a m a t e r i a ł ó w o r a z p r z e d m i o ­ t ó w n i e t r w a ł y c h (Z E T O -W ro cław ) o p ra c o w a n y d la p a ń s tw o w y c h o ś ro d k ó w m a s z y n o w y c h a u to m a ­ ty z u je p ro c e s y e w id e n c ji s ta n ó w o b ro tó w i zu ż y c ia

m a te r ia łó w o ra z p rz e d m io tó w n ie tr w a ły c h p o ­ p rz e z :

— z a ło ż e n ie w p a m ię c i k a r t o te k i m a te r ia łó w części z a m ie n n y c h i p rz e d m io tó w n ie tr w a ły c h

— c o m iesięczn e w c z y ty w a n ie d o k u m e n tó w o b ro tu m a te ria ło w e g o i ic h w y c e n a

— k s ię g o w a n ie o b ro tó w n a o d d z ie ln e j k a r to te c e

— a u to m a ty c z n ą w y c e n ę i ro z lic z e n ie in w e n ta r y z a c ji

— sp o rz ą d z e n ie o d p o w ie d n ic h z e s ta w ie ń k o ń co w y ch . E w i d e n c j a o b r o t ó w m a g a z y n o w y c h w C h o rz o w s k ie j W y tw ó rn i K o n s tr u k c ji S ta lo w y c h K O N S T A L (Z E TO ZO K a to w ic e ) p o le g a n a p r z e tw a ­ rz a n iu d a n y c h z d o w o d ó w m a te ria ło w y c h , k tó r e o b e j­

m u ją :

— a n a liz ę p rz y c h o d ó w i ro z c h o d ó w

— e w id e n c ję o b ro tó w

— o b lic z e n ia ró ż n ic in w e n ta r y z a c y jn y c h

— ro z lic z e n ia m a te r ia łó w n a k o m is je i k o n ta . K a r t o t e k a i n d e k s u m a t e r i a ł o w e g o n a t a ś m a c h m a g n e t y c z n y c h E M C (ZETO ZO P o z n a ń ) d la P o z n a ń s k ic h Z a k ła d ó w P rz e m y s łu G u ­ m o w eg o S T O M IL . O d p o w ie d n i p r o g r a m re a liz u je z a ­ ło żen ie k a r t o te k i i je j b ie ż ą c ą a k tu a liz a c ję .

O b o w ią z u ją c e w k r a j u je d n o lite z a s a d y p r o w a d z e n ia k się g o w o ś c i m a te r ia ło w e j s tw a r z a ją m o ż liw o śc i a d a p ­ ta c j i o p r a c o w a n y c h p a k ie tó w p ro g r a m ó w z te g o z a ­ k r e s u do u ż y tk u in n y c h z a in te re s o w a n y c h p r z e d s ię ­ b io r s tw .

O p ró cz o p is a n y c h s y s te m ó w d o ty c z ą c y c h o b ro tu m a ­ te r ia ło w e g o w a r to w y m ie n ić s y s te m y ró ż n e ze w z g lę ­ d u n a p rz e d m io t e w id e n c ji, a m ia n o w ic ie : e w i d e n ­ c j ę o b r o t u c z ę ś c i a m i z a m i e n n y m i d la B Z P M O T B E H A M O T (Z E TO ZO K a to w ic e ) o ra z , w o d n ie ­ s ie n iu do o b ro tu to w a ro w e g o , s y s t e m e w i d e n c j i o b r o t u t o w a r o w e g o , o p ra c o w a n y w Z E O -W ro - c ła w d la W o je w ó d z k ie g o P rz e d s ię b io r s tw a T e k s ty ln o - -O d z ie ż o w e g o w e W ro c ła w iu .

P ie r w s z y s y s te m , o p ie r a ją c się n a o d p o w ie d n ic h d o ­ k u m e n ta c h , p ro w a d z i n a E M C e w id e n c ję o b ro tu c z ę śc ia m i z a m ie n n y m i w r a m a c h m a g a z y n u o d d z ia łu i d la c a łe g o b iu r a . S tr u k t u r a lo g ic z n a p ro g r a m u d o ­ p u sz c z a o b lic z e n ia d la d o w o ln e j ilo śc i o d d z ia łó w m a ­ g a z y n o w y c h .

W p r z y p a d k u s y s te m u d o ty c z ą c e g o o b ro tu to w a ro w e g o , p ro c e s p r z e tw a r z a n ia r e a liz u je e w id e n c ję o b ro tu to ­ w a ro w e g o , e w id e n c ję i ro z lic z e n ie z m ia n c e n to w a ró w , e w id e n c ję i ro z lic z e n ie n a d w y ż e k i n ie d o b o ró w w m a g a z y n a c h w tr z e c h m o ż liw y c h c y k la c h p r z e t w a ­ rz a n ia : trz y d n io w y m , d e k a d o w y m i m ie się c z n y m .

© P rz e g lą d z a s to s o w a ń EM C M IŃ S K -2 2 w z a k re s ie tzw . e le k tro n ic z n e g o p r z e tw a r z a n ia d a n y c h b ęd zie b a rd z ie j r e p r e z e n ta ty w n y , je ż e li w y m ie n i się p r z y ­ n a jm n ie j ty tu ło w o jesz c z e k ilk a p rz y k ła d o w y c h s y ­ ste m ó w o ró ż n y m p rz e z n a c z e n iu , re a liz o w a n y c h s to ­ so w n ie do p o tr z e b o b lic z e n io w y c h z le c e n io d a w c ó w : P l a n o w a n i e i r o z l i c z e n i e n o r m a t y w ­ n y c h ś r o d k ó w p r o d u k c j i (Z E TO ZO K a to ­ w ic e d la d w ó c h ś lą s k ic h p rz e d s ię b io rs tw b u d o w la ­ n ych),

S y s t e m e w i d e n c j i o s o b o w e j d la Z U P N Y SA (Z E T O -W ro cław )

S y s t e m s p r a w o z d a w c z o ś c i f i n a n s o w e j j e d n o s t e k b u d ż e t u t e r e n o w e g o d la P r e ­ z y d iu m M R N w e W ro c ła w iu (Z E T O -W ro cław ) A u t o m a t y c z n e s p o r z ą d z e n i e l i s t p ł a c y , w y k o n a n e w C e n tr u m O b lic z e n io w y m K o m is ji P l a ­ n o w a n ia p rz y R a d z ie M in is tró w (te o s ta tn ie d o ty c z ą o k o ło ty s ią c a p ra c o w n ik ó w u m y sło w y c h ).

® R o z sz e rz e n ie i p o g łę b ie n ie o m ó w io n y c h z a s to s o w a ń EM C M IŃ S K -2 2 o r o z w ią z a n ia d o ty c z ą c e w y k o rz y ­ s ta n ia m e to d m a te m a ty c z n y c h do celó w z a rz ą d z a n ia (b a d a n ia o p e ra c y jn e , o b lic z e n ia e k o n o m e try c z n e itp .) w ty m se n s ie , że z n a jd ą się o n e w k o n te k ś c ie s t r u k ­ tu r y lo g iczn ej s y s te m ó w , w y d a je się b y ć k w e s tią c z a ­ su . Ś w ia d c z y o ty m f a k t, że n ie z a le ż n ie od s y s te m ó w , o b lic z e n ia te są ju ż r e a liz o w a n e z p o z y ty w n y m s k u t ­ k ie m . W y s ta rc z y tu w y m ie n ić ch o ćb y :

— p a k i e t p r o g r a m ó w d o o b l i c z e ń o p t y ­ m a l i z a c y j n y c h p r o d u k c j i i d y s t r y b u c j i 8