1
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja przyrodnicza
Temat: Czy śnieg pada latem?
Treści kształcenia:
2) w zakresie rozumienia warunków atmosferycznych:
c
)
nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku, podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody.Dodatkowe:
Edukacja przyrodnicza
2) w zakresie rozumienia warunków atmosferycznych:
d) zna zagrożenia ze strony zjawisk przyrodniczych, takich jak: burza, huragan, powódź, pożar, i wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia.
Edukacja polonistyczna
1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:
a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują;
komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia.
Edukacja plastyczna
2) wypowiada się w wybranych technikach plastycznych na płaszczyźnie i w przestrzeni;
posługuje się takimi środkami wyrazu plastycznego, jak: kształt, barwa, faktura.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Potrafi wymienić cztery pory roku i krótko je scharakteryzować,
● Nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku,
● Potrafi zilustrować pory roku, uwzględniając ich cechy,
● Dostrzega zagrożenia dla człowieka wynikające ze zjawisk atmosferycznych i wie, jak ich unikać,
● Radzi sobie w sytuacjach trudnych, zadaniowych,
● Wykonuje starannie pracę plastyczną, wykorzystując poznane techniki plastyczne,
● Zgodnie współpracuje w grupie.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Rozróżnia zjawiska atmosferyczne, potrafi je nazwać,
● Rozwija umiejętność wypowiadania się na podany temat,
● Rozwija umiejętność słuchania ze zrozumieniem,
● Uczy się poprawnego wnioskowania,
● Współpracuje w grupie.
2
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Kompetencje informatyczne,
● Umiejętność uczenia się.
Środki dydaktyczne:
● Cztery ilustracje-symbole pór roku, np. nadrukowane lub narysowane na kartonikach (np. kwiatek dla wiosny, słońce dla lata, liść dla jesieni i płatek śniegu dla zimy),
● Cztery arkusze szarego papieru z nazwami pór roku, pisaki, flamastry,
● Przygotowana przez nauczyciela plansza z „Kodeksem postępowania w czasie burzy”,
● Tablica,
● Zasoby multimedialne: ilustracja1 („Jak to Rok ze swymi Porami naradę prowadził”), prezentacja multimedialna („Co pada zimą, co wieje latem?”),
● Sprzęt multimedialny: rzutnik/projektor multimedialny, komputer.
Metody nauczania:
● Podające: opowiadanie (bajka), pogadanka,
● Problemowe: rozmowa kierowana, metoda sytuacyjna,
● Programowana: z użyciem komputera.
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita,
● Grupowa jednolita,
● Indywidualna jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita uczniów i prosi, aby wszyscy usiedli razem w kole. Rozdaje im ilustracje z zasobów multimedialnych i odczytuje (lub robi to dobrze czytający uczeń) tekst o czterech porach roku. Po przeczytaniu bajki inicjuje rozmowę na temat treści utworu. Pytania i polecenia pomocnicze, które mogą zostać zadane:
● Kto zwołał naradę?
● O czym chciał przypomnieć Roczek swoim dzieciom?
● Jakie mamy pory roku?
● Jaką pracę miała wykonać każda z Pór Roku?
● Kto pomylił ich prace?
● Kto może pomóc wszystko uporządkować?
● Jak myślicie, czy śnieg może padać latem (nauczyciel naprowadza, wyjaśnia dzieciom, jakie warunki atmosferyczne muszą być spełnione, aby mógł spaść śnieg – może w tym momencie rozmowę sprowadzić do krótkiej dyskusji na ten temat)?
1 Tekst własny autora scenariusza zajęć.
3
Uwaga: nauczyciel może odczytywać fragmenty wiersza, aby pomóc dzieciom w udzieleniu prawidłowych odpowiedzi i wyszukaniu cech charakterystycznych dla poszczególnych pór roku.
Etap realizacji
Nauczyciel proponuje dzieciom „uporządkowanie” pór roku z bajki. Dzieli klasę na cztery grupy (uczniowie losują kartoniki z symbolami każdej z pór roku, przygotowane przez nauczyciela). Każda otrzymuje duży arkusz papieru, pisaki, flamastry. Dzieci mają trzy minuty na to, aby narysować, co kojarzy im się z daną porą roku (nauczyciel może wspomnieć o pewnych zjawiskach atmosferycznych, które są charakterystyczne np. dla jesieni).
Po trzech minutach (nauczyciel odmierza czas) grupy kolejno zamieniają się miejscami, przechodzą do następnego arkusza papieru i dorysowują to, czego jeszcze, ich zdaniem, brakuje, a czego nie zdążyła narysować poprzednia drużyna.
Kiedy każda grupa przejdzie wszystkie stanowiska, następuje prezentacja i omówienie powstałych plakatów.
Nauczyciel, dokonując ekspozycji prac, stara się tak kierować rozmową, aby dzieci nazywały zjawiska atmosferyczne, które zostały przedstawione na plakatach.
W kolejnym etapie zajęć nauczyciel zaprasza dzieci do obejrzenia prezentacji z zasobu multimedialnego, przedstawiającej fotografie pór roku i zjawisk atmosferycznych (może wyświetlać zdjęcia lub polecić uczniom przeglądanie ich na komputerach). Powinien omawiać charakterystyczne dla wszystkich okresów w roku zjawiska pogodowe, poszerzając zawarte w prezentacji informacje (wskazać, że wiosną potrzebne są opady dla wzrostu roślin, największe opady i burze występują latem, najsilniejsze wiatry jesienią itp.).
Kolejnym punktem zajęć jest porównanie fotografii z prezentacji z zasobu multimedialnego z plakatami narysowanymi przez dzieci. Następnie nauczyciel przechodzi do rozmowy ukierunkowanej na uzyskanie od uczniów informacji na temat zjawisk przyrodniczych panujących w określonych porach roku.
Pytania pomocnicze podczas prowadzenia rozmowy:
● Jakiej pogody oczekujemy latem?
● Po czym rozpoznamy, że jest już wiosna?
● Kiedy najczęściej pada deszcz? Podczas których pór roku?
● Kiedy najczęściej wieją silne wichury?
● Jaka pora roku jest najbardziej słoneczna?
● O jakiej porze roku pojawiają się śnieżyce?
● Kiedy najczęściej możemy obserwować burze?
● Których warunków atmosferycznych nie lubicie najbardziej?
● Które z nich są niebezpieczne?
Nauczyciel, kierując rozmowę na temat niebezpiecznych dla człowieka warunków atmosferycznych, przechodzi do omówienia zagadnień związanych z burzą. Następnie wspólnie z uczniami dyskutuje na temat bezpiecznego zachowania się podczas burzy.
Na zakończenie dyskusji uczniowie pod kierunkiem nauczyciela układają wspólnie „Kodeks postępowania w czasie burzy”. Prowadzący zajęcia wywiesza na tablicy przygotowaną przez
4
siebie planszę z „Kodeksem”. Następnie uczniowie przepisują go do zeszytów przedmiotowych.
Przykładowe zapisy:
● Jeśli to możliwe, pozostań w domu.
● Nie używaj telefonu komórkowego.
● Nie zbliżaj się do wody (rzeki, stawu, jeziora).
● Nie chowaj się pod drzewem.
● Nie kładź się na ziemi na otwartym terenie.
Etap końcowy
Na zakończenie nauczyciel powraca do prezentacji z zasobu multimedialnego, wyświetla slajd przedstawiający fotografię burzy i utrwala zasady „Kodeksu”, zadając pytanie podsumowujące: „Czego nie wolno robić podczas burzy?”. Dzieci, spoglądając na zapisy w „Kodeksie” wyeksponowanym na tablicy, jeszcze raz powtarzają, jakich zachowań należy się wystrzegać, aby uniknąć zagrożenia.
Dodatkowo:
Jeżeli nauczycielowi nie wystarczy czasu na to, by uczniowie zapisali „Kodeks postępowania w czasie burzy” w zeszytach, może go przygotować wcześniej i rozdać dzieciom już wydrukowany tekst. Wówczas uczniowie wklejają go do zeszytu.
Słowa kluczowe:
pory roku, zjawiska atmosferyczne, burza, zjawiska pogodowe
