^ V . B. V .
DE •
P E R Q V A M H O N O R I F I C O
P R A E C E P T O R I S
T I T V L O
DEC) V E C R V C I F E R O R V M O R D I N I S I N P R V S S I A
P R A E C E P T O R I B V S
n o n n v l l a d i s s e r e n s
GYMNASII ELBING.
E NC A E N I A
D . 29. N O V E M B R . A . H. S. M D C C X L I I . M O R E H O R I S Q V E C O N S V E T l S
R I T E C O N C E L E B R A N D A
I N C L Y T V M REIPVBL. ELB.
M A G I S T R A T V M ,
C A E T E H . O S V E
C V I V S L I B E T O R D I N I S E t D I G N I T A T I S
MAECENATES
MVSARVMQVE FAVTORES
QVA DECET OBSERVANTIA COLENDIS5IMOS
S V B MI S S E x d e b i t e e t P E R A M A N T E S . I N V I T A T
GEORGIVS DANIEL SEYLER
ATHEN. RECT. P. P. ET UIBLIOTHECAR.
E LB IN G A E L IT T E R IS PREVSSIANIS.
T emporum vices sevi que mutabilitatem uti reitts aliam fubinde faciem , ita verbis etiam & titulis fignificationem indubie»
& hiftoriarum monumenta teftantur & quotidiana loquitur experientia, a)
A c ut omiilis illis, de his nonnulla in medium jam proferam, conftat quidem inter om nes, verba non nili figna elle, quibus avimi titjlri fenfa exprimimus; neque vero e tia m inficias eundum, tantum ea modo valere, quantum ipfis & tyrannus Ufus & inveterata im
pertivit confvetudo, tritumque adeo exinde ortum efle diverbium:
Vtrba valent Jient nummi.
Caufas anfasque U t iftius live vocum five titulorum inyc- ftiganti mihi haud aliae occurrere videntur, quam aut abufus eorum, aut lingulares quidam cafus, aut ipfa denique temporum morumque com m utatio: id quod exemplis quibusdam in medium prolatis cla
rius ut opinor apparebit.
E t ex latinis quidem Tyranni, Latronis» Hojlis, Sephifl<tt Ptrafiti vocabula titulosque ipfa origine bonos atque honorificos fuille, quis graecae latinaeque lingvx vel leviter gnarus ignoret? Tyrannum certe antiquitus non nifi dominum vel regem a rvpayyeat regno, fignificafle»
vel ex illo patet Euripidis: trotyot Tvganoi tu * <re<pay a-wrgtrU, h. e.
X * S* '
^ 1_ T_ n r ^ _ r !___r _* 1 L * , |- ^ w l _ . _________ ir— — — — — 1* — ■ »
Pr o lix iu s h o c a rg u m e n t u m tradUrunt C H R I 3 T . G . S C H W A R T Z P i f l e r t . de fatis vocura. J O . H. A G K E R de T i t . (vid#
A & . S c bolaft. P. V . p. 4 ° 9 * V E N S K Y E x . erit, de titu lis q u i- busd. ( i b i d . p. 4 ^7 .) C 00& J. c . n . ^etnunjTtise ©e&ancfen p* i r * P. j ? . f . i t . f u t ctltifc^en W w e Der Dmtfc&m© pmc & c
pafljRi.
Sapientes fiunt reges fapientum confvetudine. Cumprimis vero Principes ob fortitudinem resque praeclare geftas hoc titulo infigni- tos fuifle, poft T rogu m Nepet doc«t in Milthiade, indeque Rex La
tinus jiLneam advenam eodem procul dubio refpe&u tyrannum falutavit:
Pars mihi pacis erit, dextram tetigifle tyranni, b)
Poftea vero quam faeva atque im potenti dominatione fua civium fengvinem & libertatem hi domini fupprimerent, iftud honoris nomen ad illos m odo translatum eft» qui non jure aequisque legi*
bus» fed vi & animi libidine dominabantur.
latronk pariter vocem bona? olim fignificationis fuifle, ipfum ejus indicat etym on: vel enim a b*Tftvew infervire> vel a mercede» Grae
cis A«tpo* difta, vel quod a latere Domini effent, fervi illi dicebantur»
quos hodie fateUites> ^rabatMetl appellamus, tefte illo Plautino:
Rex Seleucus me opere oravit maximo>
ut ftbi L A T R O N E S cogerem 6* fcnberem. c)
C um v«ro hi fateli ites paullatim perfide cum dominis agerent >
tandemque etiam vitae ipforum infidias ftruerent» nomen illud ad
• om ne pr udonum & infidiatorum genus tranfiit.
N eque Heftis vocabulum olim tam mimicum,, uti nunc quidem eft, fuifle V A R R O docet: Multa> dicens, verba aliud nunc oJlendunt>
, aliud olim ftgnijjcabant» ut Hofiis. Nam tum ed verba dicebant peregri
num, (a grxeo eV»f) nunc dicunt eum perduellem, d) Quocum FE - S.T V S convenit» qui vocem ab boJliret i. e. penfars> aequare deducit»
unde etiammum Gallis btite* bdtelleriei. Italis un bojle hofpes flmul &
conviva & inimicus e ft, fecundum tritum illud Italorum: git Hofti fono thjli» i. e. holpites funt peregrinorum hoftes, nummis f c ii eo
rum inhiantes.
•' Es
b ) VIRG. M neid. L. V II. v. 2 .U -
t ) PLAVT. M i h i » 7 ( .
d ) L. IV» de L . JL io pr*
' E t quis P A R A S IT O S , odiofiffimum jam hominum genus, in honore olim habitos fuifle crederet? Ita vero illi vocabantur, qui vel epulis facris vel principum virorum obledhmdi caufa adhibiti fuere, e) Poftea vero infamis vox haberi ccepit de iis, qui ctbi f i l um caufa ait ii adulantur» quorum noftra aetate infigne exemplum praebuit P E T R . M O N M A V R , Regius olim Prof. Parilienfis. f )
Jam ut Germanorum quoque nonnulla delibemus nomina, g ) quis eft qui nefciat, vocabula ^unge/ S 9 ut*C/ ©cfyfllcf/ J?ncd)t/
k t t l/ fteilDt & c. malae ut plurimum aut vilis notae elle, quae olim tamen optima? fuerunt figni/icationis. Ita SSu&f? ab Anglor. Bcy,
$rwbe: iJJJftttf a voce May i , virgine: ©t&alcf & fcfealfett i. e. fervire, (u n d e < 53 <nfd)altf Dei fervus) ftetlDt ab italico fonte, cttl junget SDfcnfcf)/ originem traxifle, citati fupra authores demonftrant. h) V o ces autem j?necbt & #erl honoratioris olim notae & originis fu
ifle, folide evicit J. L. F R IS C H IV S , i) illam quidem medio aevo
idem quod filim» vel etiam mites fignificalle, unde etiamnum Anglis a Kutcht idem quod nobilis armiger audit: hanc vero non quemcun
que m odo virum , CftlCtt SD?(Mitti led robuftum fortemque virum, einen Kricggfurfhn/ Aj quin imo principem, f. principis filium , dcfig- nafle aflerens. Q uis vero noftra aetate aliquem hoc vocabulo » niti
)( -> addito
f) T e f t . A T H E N A E O D e ip n o s . L . V I . f . t + 6 . C o n f . S V E T . in A w g .
& L A M P R I D . q u i ip fu m Vlftum m J C t n m c la r i ll. S tvm I m p . par»- fitum f u i l l e a fleri t.
f ) de quo vid. SA LE N G R E hifUria Montmaurii.
r) D e h is B. LVTHERVS o l i m l i b e ll u m edidit fut> tit. Aliqwt nomina propru Germanorum, a d prifcaro e t y m o l o g i a m r e f t it u t a , q u i P. X I X .
i t t 23 <t)trage |ut crjt. fcet beutfcfym ©Placat infertus l eg i
tur. C otif. E o m n d . P. V l i . 4 4 6 ,
i ) Add. Q 3 e » ) t* a g e v . $o. f.
») Di&ionar» «tymol. germ anico-lat. p. f t y . Se f c i .
JQ SC A L. Exercitr. 2,66* Carblus prifea vox #ft,qwai ro&ufti fortesqne
viri dcilgHabantur»
addito honorabili epitheto, fine injuria appellaret? Quis aliquem facile ©tfcujft vocare auderet, quo tamen nomine veteres olim Sa- xoniae nobiles infignitos fuifle SSilDetfoccf comprobat. I) Qualem vero titulum ex antiquo illo: Hunmis fu it, recentiores fecerint, ve
recundiae ergo lubens reticeo.
Paria fere cum nominibus titulos expertos fuifle fata, ex pluri
mis folo jam Trtceptorif exemplo demonftratum ib©.. Quam vero illud olim honorificum fuerit, vel ex eo patet, quod prifca ictate Principes & fupremi Magiftratus eo infigniti fuerint, m) Ita Comi
tem palatii Cafarei f. regii k & t i f y x v Prttceptorem falutatum fuifle, W A L A F R ID V S Strabo C. 31. de rebus ecclef. autor eft. #) Aq quemadmodum Ordinis S. Johannii Hierofilymit. & Templariorum poft fupremum eorum Magiftrum principes Praarptoret d id i fuere, tefte J A C . de V I T R I A C O , 0) ita O rdini quoque Crucifererum inPruflia fu os conftitifle Praceptoref t hiftoriarum loquuntur monumenta, de quibus jam nonnulla in medium proferre lubet.
A c primo quidem obfervandum, hos Praeceptores (germanice quartum in ordine Itcum obtinuilTe, ita quidem, ut Epu feopk proximi federent. Originem eorum a SigfriAo demum Feuckt*
'ivangen perperam deducit G R V N O V IV S ,/ » } cum mentio eorum longe ante Magiftri hujus tempora apud Scriptores fiat fide dignifli- m os: 0 veroque fimile fit, tum ftatim eos extitille, ubi O rdini certae
/ / ' /