Działalność konspiracyjna podczas II wojny światowej - Krystyna Płatakis-Rysak - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

KRYSTYNA PŁATAKIS-RYSAK

ur. 1924; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, II wojna światowa

Słowa kluczowe Lublin, II wojna światowa, działalność konspiracyjna, Armia Krajowa, matka, ojciec, kursy sanitarne

Działalność konspiracyjna podczas II wojny światowej

[Uczęszczałam na] kurs sanitarny w Lublinie, miałyśmy zajęcia na Górnej 4 w ośrodku zdrowia, w Ośrodku Zdrowia nr 1, pani doktor Wykowska prowadziła te zajęcia z musztry sanitarnej. Była drużyna czteroosobowa, czwórka dziewcząt i uczyłyśmy się obsługiwać nosze i pacjenta kłaść na nosze, kłaść pacjenta z noszy na łóżko, to wszystko trzeba było robić czteroosobowo, bo to przecież wszystko byłyśmy młode dziewczęta, to żeby kawałek chłopa przenieść na nosze, czy ewentualnie na łóżko, to trzeba było całą czwórkę zaangażować. Ten kurs trwał, nie pamiętam, czy tydzień, czy dwa tygodnie. Mój ojciec miał kontakt z panem, który produkował zapalniki do granatów, ja z innymi osobami z kolei montowałam splątki do zakrętek zapalników do granatów. W jednym kąciku było radio, morsem się wystukiwało, to znowuż kolega obsługiwał to i wiadomości, które otrzymał między innymi od mojego ojca, przekazywał do Anglii. [Organizowano] kursy sanitarne na wsi, te grupki czteroosobowe były przygotowane do udzielania pierwszej pomocy. Moja mama brała udział w organizowaniu między innymi tych kursów sanitarnych, poza tym [brała udział w] zbieraniu materiałów sanitarnych dla partyzantki, sama też jeździła do oddziałów, żeby udzielać pomocy, organizowała [przyjazd] chirurga z miasta, gdzieś tam na wieś, [który musiał] na stole, przy lampie naftowej zrobić operację. To były bardzo trudne czasy. Miałam praktykę w szpitalu po tym kursie sanitarnym, w szpitalu dziecięcym na chirurgii, pierwszą operację widziałam i siadłam na podłodze, bo mi się słabo zrobiło. Już później wytrzymywałam, ale ten pierwszy raz, to byłam oparta o ścianę i zjechałam [po niej].

(2)

Data i miejsce nagrania 2014-08-02, Lublin

Rozmawiał/a Wioletta Wejman

Redakcja Weronika Prokopczuk