Bierdzany * Kadłub Turawski
* Kotorz Mały * Kotorz Wielki
* Ligota * Osowiec * Rzędów
* Turawa * W ęgry * Zakrzów
* Zawada
O d lewej strony: przewodniczący Rady Soleckiej z Węgrów W aldem ar Kampa, prezydent L andtagu Nordrhein-W estfalen Ulrich Schmidt, wójt gminy Turawa W alter Swierc, pracownik U rzędu Miasta W ettern Seitz oraz pracownik policji w W ettern
N asza d e le g a c ja w W ettern !
G m ina Turawa je s t je d n ą z nielicznych, które dotąd nie podpisały oficjalnego aktu o partnerstwie. Ale pieiwsze kroki w tym kierunku poczynione zostały w trakcie odbywających się uroczystości z okazji obchodów 700-lecia Węgrów w 1996 r. Wówczas to na zaproszenie Ko
m ite tu O rg an iz acy jn eg o przyjechała g rupa działaczy społecznych na czele z burm istrzem miasta W ettern Wernerem Laberenzem.
W tym roku d o złożenia rewizyty za
proszono wójta gminy Waltera Swierca, sołtysa Węgrów Waldemara Kampę oraz nauczycielkę j. niem ieckiego z Węgrów Johannę Lem ke. Zasadniczym celem wyjazdu naszej delegacji było nawiąza
nie dalszych kontaktów z instytucjami i organizacjam i społecznymi i polityczny
mi gm iny W ettern.
Program naszego pobytu przewidywał wizytę w je d n e j ze szkół podstawowych, rozmowy z przedstawicielami partii poli
tycznych zasiadających w Radzie Miasta, zwiedzanie sam ego miasta oraz przyle
głych okolic, spotkanie z Zarządem Mia
sta, wizytę w bibliotece miejskiej, spotka
nie z proboszczem parafii katolickiej oraz przedstaw icielam i ochotniczych straży pożarnych.
Najciekawszym je d n a k punktem bar
dzo bogatego program u było spotkanie z prezydentem L andtagu N o rd rh e in - -Westfalen Ulrichem Schmidtem, któiy przyjął nasze zaproszenie i odwiedzi w n ie d a le k ie j przyszłości województwo opolskie i gm inę Turawa.
Ogólny widok miasta W ettern Dokończenie na str. 2
Dokończenie ze str. 1
Nasza delegacja w Wettern
Część zabytkowa miasta
Pragnę nadm ienić, że Westfalia je st największym i najbogatszym landem Re
publiki Federalnej Niemiec.
Nasza deleg acja była przyjm owana bardzo serdecznie i z o grom ną życzli
Stara część miasta W ettern
wością. Jestem przekonany, że sprawa podpisania aktu o partnerstwie między Turawą a miastem W ettern je st tylko kwestią czasu, a nasz dwudniowy pobyt w Niem czech spełnił oczekiwania obu
stron, których zasadniczym celem je st dalsze zbliżenie dwóch lokalnych społe
czności.
Wójt Gminy Walter Swierc
Czym z a jm o w a ła się R ada G m iny w I k w a rta le 1 9 9 7 r .
Tradycyjnie już pierwszy kwartał jest okresem intensywnej pracy Zarządu Gminy. Z dwóch przyczyn:
1. Jest to czas rozliczeniowy roku poprzedniego,
2. Trwają prace organizacyjne, które zadecydują o dobrej lub mniej udanej pracy samorządu w ciągu całego roku.
Zgodnie z unorm ow aniam i statutowy
mi Zarząd odbył w I kwartale 6 posie
dzeń. Podstawowym tem atem było roz
patrzenie inform acji o sposobie realiza
cji p rogram u gospodarczego i budżetu za rok 1996 przez gm inę, O środek Spor
tu i Rekreacji, Zakład Gospodarki Ko
m unalnej i Mieszkaniowej, Fabrykę Wy
robów Metalowych Sp. z o.o. oraz pozo
stałe je dnostki gm inne.
Analizując sprawozdania tych je d n o stek, Zarząd Gminy nie tylko rozliczył ich kierownictwo, ale również rozważał możliwości mające wyeliminować potk
nięcia i błędy w przyszłości. D okonano więc nowych ustaleń dotyczących utrzy
m ania czystości i porządku n ad jeziora
mi. Większość tych zadań przejął Zakład Gospodarki K om unalnej i Mieszkanio
wej. Jeśli zadania te dobrze zrealizuje w tym roku — utrzym anie czystości zosta
nie powierzone Zakładowi GKiM n a ca
łym terenie rekreacyjnym.
Zarząd ocenił działalność G m innej Spółki W odnej i wniósł swoje uwagi w sprawie aktywizacji działalności Spółki w 1997 r.
Przeanalizował też realizację inwesty
cji i gospodarkę finansową placówek oś
wiatowych. Niż dem ograficzny wskazu
je , że zachodzi konieczność zmniejsze
nia zatrudnienia w przedszkolach. Przy
gotow ane zostały uchwały w sprawie ogłoszenia k o n k u rsu n a dyrektorów szkół podstawowych oraz dyrektorów dwóch przedszkoli. Wskazano na celo
wość ro z p a trz e n ia sprawy sprzedaży mieszkań dla nauczycieli. Aby mieszkań
cy Ligoty Turawskiej i Zakrzowa Tura- wskiego mogli szybciej korzystać z wodo
ciągów, Zarząd podjął decyzję, że do czasu wybudowania stacji uzdatniania wody w Kadłubie Turawskim mieszkań
cy Zakrzowa zaopatrywani będ ą w wodę z ujęcia w Kosicach, a mieszkańcy Kad
łuba z ujęcia wody w Biestrzynniku. O ba zarządy sąsiednich naszych gm in (Zębo
wice i Ozimek) wyraziły n a to zgodę.
Zarząd podejmował też liczne uchwa
ły dotyczące gospodarki finansowej. Do
konał także lustracji Stacji „C aritasu”, laboratorium analitycznego w Turawie p rzed ich o d d an iem d o eksploatacji oraz O środka W czasowego „OYITA”
przed przygotowaniem projektu uchwa
ły Rady Gminy o nieodpłatnym przeję
ciu go ja k o m ienie kom unalne.
Zarząd w I kwartale br. przygotował też dwukrotnie materiały na sesje Rady Gmi
ny, które odbyły się w lutym i kwietniu.
W I kwartale br. odbyła się tylko je d n a sesja (w lutym). Radni wysłuchali na niej informacji o Zakładzie Gospodarki Ko
m unalnej i Mieszkaniowej, a także zapo
znali się z planem gospodarczym na 1997 r. Ośrodka Sportu i Rekreacji. Po
nadto rozpatrzono informacje o realizacji zadań melioracyjnych oraz zadań z zakre
su opieki społecznej w 1996 r. Przeana
lizowano też koszty kształcenia jednego ucznia w turawskich szkołach podstawo
wych w 1996 r. oraz wydatki poniesione n a wypłatę dodatków mieszkaniowych.
Podjęto 24 uchwały. Większość uchwał dotyczyła spraw gospodarczych. Na uwagę zasługują jednak: uchwała w sprawie po
wołania i określenia zadań Gminnej Ko
misji Rozwiązywania Problemów Alkoho
lowych oraz uchwała w sprawie utrzyma
nia czystości i porządku w gm inie.
Edward Malisz
O S i R przed nowym sezonem turystycznym
Rozmowa z panem Janem Stonogą
—dyrektorem OSiR-u
Panie dyrektorze — ile miejsc posiada OSiR dla turystów w tym sezonie?
OSiR posiada 116 miejsc w dom kach campingowych i pokojach. Pokoje są 3 i 4 osobowe i znajdują się w bazie żeglar
skiej. Są również pokoje nad Jeziorem Dużym, w cam pingach m urow anych.
Tu znajdują się cztery dom ki wyposażo
n e w ciepłą wodę, natiyski i wc, a także czajniki i kuchenki elektryczne.
Kiedy należy dokonać rezerwacji miejsc?
Rezerwacja rozpoczyna się ju ż od stycz
nia, a potwierdza się ją po wpłacie zaliczki.
Jakie warunki proponuje OSiR osobom przyjeżdżającym z namiotami i przyczepa
mi campingowymi?
OSiR prowadzić będzie cam ping kat.
II i pole nam iotow e. C am ping wyposa
żony je st w sanitariaty, natryski, kuchnię połową, pole biwakowe i zim ną wodę.
Łącznie pola te m ogą przyjąć 550 na
miotów. Ceny n a polu campingowym wynoszą 4 zł od osoby za dobę, a n a polu namiotowym 3,5 zł.
Większość turystów przyjeżdża swoimi a u ta m i— jakie parkingi posiada OSiR?
D y sp o n u je m y trz e m a p a rk in g a m i strzeżonym i i jed n y m nie strzeżonym.
Parkingi te m ogą pom ieścić łącznie ok.
1000 samochodów. Zdajemy sobie spra
wę, że je st to trochę za mało. Jeżeli cho
dzi o ruch samochodowy to pragnę po
inform ować, że — w uzgodnieniu z po
licją, Rejonem Dróg Publicznych i U rzę
dem Gminy w Turawie — wprowadzony będzie ruch jednokierunkow y na tere
n ie północnym Jeziora Dużego (od Oś
rodka Wojskowego do O środka ZHP).
Czy wszystkie kąpieliska nad Jeziorem Średnim będą strzeżone?
OSiR w tym roku zatrudnia 3 ratowni
ków. Je d n o kąpielisko będzie strzeżone, je d n o nie strzeżone. Bezpieczeństw a n ad wodą b ęd ą strzec policjanci zatrud
n ien i w Posterunku Wodnym Policji.
Co jeszcze OSiR ma turystom do zaofero
wania ?
Posiadamy dużą wypożyczalnię sprzę
tu pływającego różnego typu, jak: rowe
ry w odne, kajaki, łodzie wiosłowe, łodzie żaglowe „Figiel”. Chcąc skorzystać z te
go sprzętu należy je d n a k posiadać kartę pływacką.
Dziękując za rozmowę chciałabym życzyć Panu oraz wszystkim pracownikom OSiR-u udanego sezonu i wspaniałej pogody.
Teresa Zalewska
FABRYKA W OSOW CU
— lato w halach
Kiedy te m p eratu ra w cieniu wynosi powyżej 25°C, to w hali kuziennej na stanowisku nagrzew ania m ateriału do kuci? je s t co najm niej jeszcze raz tyle.
Kowal o d wieków je s t profesjonalistą, który musi nie tylko dobrze wykuć swój p ro d u k t (żeby go korzystnie sprzedać), ale również pokonać bariery specyficz
nego m ikroklim atu i wysokiej tem pera
tury, pochodzące z prom ieniow ania pie
ców grzewczych. Pierwsze zapiski o tech
nologii kucia wymieniały ogniska opala
n e drew nem twardym a później węglem kam iennym , w których grzano metalo
we sztaby. W efekcie udoskonaleń i po
stępu technicznego wybudowano piece grzewcze. Najpierw opalano j e węglem kam iennym , później olejem n ap ę d o wym, opałowym i gazem. W dzisiejszych czasach piece grzewcze są ju ż przeżyt
kiem, m im o że większość starych kuźni, nie tylko w Polsce, stosuje je ja k o pod
stawowe źródło nagrzewu.
W Osowcu myśli się o ich wymianie na nowoczesne piece elektryczne. Pierwszy piec elektryczny indukcyjny o mocy 800 kW pracuje w fabryce od p o n ad 2 lat.
Początkowo pracownicy n iechętnie na niego patrzyli, a jeszcze gorzej było z je g o zastosowanienr. Dzisiaj je st nie tyl
ko zachwalany przez załogę, ale wręcz konieczny. Je d n a k je d e n piec nowoczes
ny przy p o n ad 20 n a ropę nie zadowala kierownictwa zakładu. Żeby zwiększyć li
czbę pieców elektrycznych trzeba zmo
dernizować system elektrycznego zasila
nia fabryki. W bieżącym roku rozpoczę
to inwestycję wartości 500 tys. zł, której ce le m j e s t p rz e b u d o w a stacji trans- form atorow o-rozdzielczej z całkowitą wymianą wszelkiej aparatury i urządzeń.
Po zakończeniu tego zadania planuje się zakup kolejnych pieców indukcyj
nych. Nie każdy Czytelnik orientuje się n a czym polega i co zm ieni wymiana pieców na ropę n a nagrzew elektryczny.
Podstawową zaletą grzania indukcyjne
go je s t krótki czas nagrzewu wsadu stalo
wego d o kucia (do ok. 900°C), który ogranicza opalanie powierzchni, zwię
ksza estetykę i jakość odkuwek, a n a sta
nowisku pracy nieporów nanie zmniej-
Lasy turawskie i ich mieszkańcy Dokończenie na sir. 4
FABRYKA W OSOW CU — la to w h a la c h
Dokończenie ze str. 3
Piec indukcyjny Vigo-Mat
Walne Zgrom adzenie BS w Łubnianach
30 kwietnia br. odbyło się kolejne po
siedzenie W alnego Zgrom adzenia Ban
ku Spółdzielczego w Łubnianach.
Interesuje nas ta sprawa szczególnie, ponieważ nasza g m ina obsługiwana je st właśnie przez tę placówkę. Do pozytyw
nych działań banku w ubiegłym roku należy zaliczyć z n a cz n e zw iększenie akcji kredytowej, co w obecnej sytuacji gospodarczej i konkurencji n a rynku bankowym je st niezwykle tm d n e . Wzro
sły lokaty ludności i je d n o ste k gospodar
czych. Bank um ocnił swą pozycję po
przez wzrost funduszy własnych.
Uzyskane wyniki w całokształcie dzia
łalności stawiają BS w Łubnianach na drugim miejscu w rankingu 19 BS zrze
szonych w G ospodarczym B anku w O polu. Dyrektor Dembowski twierdzi, że utrzym anie tej pozycji będzie bardzo trudne, ale po wynikach I kwartału br.
widzi, iż je st to możliwe.
Walter Surierc
sza się uciążliwość i polepszają się wa
runki bhp. W eksploatacji nagrzew ele- ktiyczny tańszy je s t od tradycyjnego o około 40%. M ożna go porównać d o ku
chenki mikrofalowej stosowanej w ku
chni w miejsce pieca węglowego.
W p rzy p ad k u w yelim inow ania wię
kszej liczby pieców n a ropę, letnie upały p rz e sta n ą być zm o rą kuzienników z Osowca. Je st to problem kolejnych za
kupów inwestycyjnych pochłaniających og ro m n e nakłady. Dla zobrazowania te
go podaję, że tylko je d e n nagrzew indu
kcyjny kosztuje obecnie około 150 tys.
zl. Chcąc je d n a k kontynuować tradycje kucia w Osowcu, kierownictwo fabiyki pod jęło się tak pow ażnego, wieloeta
powego zadania inwestycyjnego.
Piotr Jendrzej
G łó w n e k ie r u n k i fin a n s o w a n ia b u d ż e tu
w 1 9 9 7 r.
Na posiedzeniu Rady Gminy w Turawie w dniu 21 grudnia 1996 r. został zatwier
dzony budżet na rok 1997 na ogólną kwo
tę 6 656 885 zł.
Dochody gminy składają się z:
1. Dotacji na zadania powierzone i zleco
ne gminie,
2. Subwencji ogólnej dla gmin, 3. Subwencji na zadania oświatowe, 4. Dochodow z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych i z tytułu ulg ustawowych w podatku rolnym i leśnym, 5. Dochodów własnych gminy.
Z budżetu zaplanowano wydatki na:
1. Zadania inwestycyjne — 789 tys. zł., w tym na:
• budowę wodociągu w Zakrzowie Tura- wskim,
• dokończenie budowy wodociągu w Kadłubie Turawskim,
• kontynuację budowy stacji uzdatniania wody w Kadłubie Turawskim,
• kontynuację budowy oczyszczalni ście
ków i kanalizacji,
• rozbudowę Szkoły Podstawowej w Za
wadzie.
2. Zadania oświatowe — 3388 tys. zł, 3. Oświetlenie ulic — 199 tys. zł, 4. Ochotnicze straże pożarne — 136 tys. zł, 5. Gospodarkę gruntam i — 71 tys. zł, 6. Utrzymanie dróg gminnych — 1(X) tys. zł, 7. Kulturę fizyczną — 62 tys. zł,
8. Kulturę i sztukę — 143 tys. zł, 9. Opiekę społeczną — 389 tys. zł,
10. Zadania z zakresu rolnictwa, leśnictwa, ohrony cywilnej, administracji i Sejmiku Samorządowego Województwa Opolskie
go — 1274 tys. zł,
11. Spłatę I raty pożyczki zaciągniętej z Funda
cji Rozwoju Śląska na budowę stacji uzdatnia
nia wody w Marszałkach — 100 tys. zł.
Teresa Bielecka Prezydium W alnego Z grom adzenia Banku Spółdzielczego w Łubnianach
P o c z ą tk i s p ó łd zie lc ze j d zia ła ln o ś c i w T u ra w ie
— ro k 194 5 —
Pierwszy kurs dla kierowników gm innych spółdzielni. W II rzędzie 5 z lewej — Gotfryd Długosz
Pierwszy kierownik Gminnej Spółdzielni w Turawie — na zdjęciu drugi z prawej
Po za k o ń cz en iu dru g iej wojny światowej w m aju 1945 r. n a te re n ie sołectw należących do gm iny T u raw a b ra k było sklepów oraz o d p o w ied n ieg o z a o p a trz e n ia w artykuły pierwszej potrzeby. W śró d miejscowych działaczy zrodzi
ła się zatem myśl zorganizow ania spółdzielni, k tó ra p ó źn iej została przek ształco n a w Spół
d z ie ln ię Spożywców „ S p o łe m ”. In sp ira to re m takiego rozw iązania był Feliks Pogoda, były kie
row nik Z akładu U tylizacyjnego w W ęgrach.
P o w o ła n o K o m ite t Z ałożycielski pierw szej spółdzielni. N a swym p o sie d ze n iu , k tó re odby
ło się w g ru d n iu 1945 r. u ch w a lo n o p ro g ra m rozw oju sieci placów ek h andlow ych oraz form y z a o p a trz e n ia w podstaw ow e artykuły spożyw
cze. P rz ew o d n ic ząc y m K o m ite tu Z ałożyciel
skiego został Feliks Pogoda, zastępcą Stanisław Plewa. N a stanow isko kierow nika sp ółdzielni p o w o łan o Gotfryda Długosza.
Na podstawie materiałów dostarczonych przez pana Jana Jachimiaha opracował Walter Swierc
K onkurs „Co w ie m o g m in ie T u raw a? ”
W dniu 16 maja 1997 r. w Dom u Kultu
ry w Osowcu odbyła się piąta edycja kon- kursu dla uczniów szkól podstawowych z gminy Turawa. W konkursie wzięło udział po dwóch uczniów ze szkół podstawo
wych: Bierdzan, Osowca, Turawy, Wę
grów, Zakrzowa Turawskiego i Zawady.
Konkursowi patronuje od lat Towarzy
stwo Miłośników Ziemi Turawskiej. Na sali, wypełnionej przez m łodzież z klas ósmych z Osowca i Węgrów, obecni byli:
wójt gminy Turawa — pan Walter Swierc, dyrektor Wydziału Kultury, Sportu i Tury
styki U rzędu Wojewódzkiego w O polu — p a n Tadeusz Soroczyński, skarbnik Opolskiego Towarzystwa Kulturalno-Oś
wiatowego — pan Zygmunt Cyran.
P odobnie ja k w roku ubiegłym, rep re
zentanci szkół mogli wybierać sobie 8 spośród 200 pytań przygotowanych na konkurs. Wcześniej każdy z uczestników losował num er, który decydował o kolej
ności udzielania odpowiedzi na wybra
n e pytanie. Za każdą prawidłową odpo
wiedź uczestnik konkursu otrzymywał je d e n punkt. W eliminacjach zdobyte punkty liczyły się do wyników zespoło
wych i decydowały o zakwalifikowaniu do finału. Do konkursu każdy m ógł się przygotować z materiałów zamieszczo
nych w num erach kwartalnika „Fala” z 1995 i 1996 roku oraz w album ie Tura
wa. W czasie przerw z program am i arty
stycznymi wystąpiły zespoły ze Szkoły
Podstawowej w Osowcu i Kadłuba T ura
wskiego. Konkurs prowadził pan Jerzy Kurek-Orleański. D o f in a łu K om isja K onkursow a zakwalifikowała siedm iu najlepszych uczestników konkursu.
Dwa popełnione błędy w finale elimi
nowały reprezentanta z dalszego uczest
nictwa w konkursie i w ten sposób została ustalona kolejność sześciu najlepszych uczestników konkursu. Chociaż znane by
ły miejsca, które zajęli poszczególni repre
zentanci szkół, to wszyscy n a sali oczekiwa
li na ostateczny werdykt Komisji Konkur
sowej, Przewodniczący ju ty pan Stanisław Pikul ogłosił wyniki k o n k u rsu , które przedstawiały się następująco:
W kategorii indywidualnej:
I m ie jsc e — Katarzyna K lem ptner z Osowca,
II miejsce — Mariusz Pazowski z Osow
ca,
III miejsce — Robert Adamiec z Zawady, IV miejsce — Daniel Możwiłło z Zakrzo
wa Turawskiego,
V miejsce — Syriusz Bonk z Zakrzowa Turawskiego,
VI miejsce -— Sylwia Wiecha z Bierdzan.
W kategorii zespołowej:
I m ie js c e — Szkoła Podstawowa w Osowcu,
II miejsce — Szkoła Podstawowa w Za
krzowie Turawskim,
III miejsce (e.x aequo) — Szkoła Podsta
wowa w Turawie i Szkoła Podstawowa w Zawadzie.
N a podkreślenie zasługuje bardzo do
b re przygotowanie d o konkursu repre
zentantów z Osowca i Zakrzowa Tura
wskiego. Zacięta rywalizacja tych szkół o prym at w konkursie toczyła się d o ostat
nich pytań w elim inacjach, a w finale długo trzymała widzów w napięciu. Wy
m ienionych sześciu pierwszych uczest
ników otrzym ało c e n n e nagrody, zaś trzy najlepsze zespoły — nagrody dla swoich szkół. Poza tym wszyscy uczestni
cy otrzymali upom inki i egzem plarze
„Kalendarza O polskiego” n a 1997 r.
W podsumowaniu przewodniczący To
warzystwa Miłośników Ziemi Turawskiej pan Walter Swierc stwierdził, że Konkurs
„Co wiem o gminie Turawa?” urósł do rangi imprezy ciekawej i ważnej dla gminy i należy kontynuować go w następnych latach. Trzeba zrobić wszystko, aby mło
dzież. i pozostali mieszkańcy gminy wzbo
gacali swoje wiadomości o naszej pięknej ziemi turawskiej, na której żyjemy, pracu
jemy, uczymy się, gdzie znajdują się nasze domy, szkoły i kościoły, ziemi na której żyli nasi dziadowie i gdzie spoczywają szczątki naszych przodków.
Stanisław Pikul Eliminacje do finału konkursu
W tańcu dyskotekowym g ru p a taneczna ze SP w Kadłubie Turawskim
Z a le c e n ia R a d y B e z p ie c z e ń s tw a i P o rz ą d k u P u b lic z n e g o p r z y W ó jc ie G m in y T u ra w a
R azem w g m in ie b e zp ie c zn ie j
Stan bezp ieczeń stw a naszej gm in y w zasadzie n ie o d b ie g a o d p o z io m u w in n y c h g m in a c h . P iszem y „w zasa
d z ie ”’ p oniew aż o p ró c z m ieszkańców w o k resie w akacyjnym m am y jeszcze tu ry stó w . Z d e c y d o w a n a w ię k s z o ść przybywa d o n as n a w ypoczynek, re g e n e ra c ję sił, a także c h c e p o z n a ć cieka
wy p rzecież za k ątek Polski. A le znaj
dzie się zawsze kilka o só b , k tó re p o trafią n a d łu g o „ z a tru d n ić ” p o lic ja n tów z całego K o m isariatu Policji. S tąd też szczególnie w o k resie le tn im zale
cam y naszym m ie sz k ań co m w zm ożo
n ą czujność i zw ró cen ie uw agi n a p o sia d an e m ie n ie : swoje, sąsiadów i n a sze w spólne, a p rz e d e wszystkim bez
pieczeństw o naszych dzieci (zap o b ie
g a n ie n a rk o m a n ii, w ym uszeniom i wy
p a d k o m ) , a ta k ż e b e z p ie c z e ń s tw o osobiste.
Ale n ie tylko w okresie wakacyjnym d o naszej gm iny przyjeżdżają n a sezon nowi ludzi. I my chcem y wypocząć i wy
je c h a ć . D la te g o też w tym o d c in k u
chcem y przekazać W am, drodzy Czy
te ln ic y , k ilk a z a le c e ń d o ty c z ą c y c h o chrony mienia:
• p o z n a j bliżej sąsiadów , n u m e ry ic h telefonów , spró b u j ustalić z n im i sposoby w zajem nego o strze g an ia się w razie niebezpieczeństw a,
• wyjeżdżając n a p o b y t dłuższy niż 1— 2 d n i z o staw k lu c z e z a p rzy ja ź
n io n e m u sąsiadowi, pod aj ja k się m a z to b ą skontaktow ać w razie po trzeb y i p o p ro ś, by d la o d straszen ia złodziei, którzy m ogliby obserw ow ać d o m , za
p alał n a chw ilę światła, otw ierał drzwi balk o n o w e, wyjmował k o re sp o n d e n cję (jeśli m asz skrzynkę u m ieszczoną n a fu rtc e ), p o zo ru jąc w te n sposób o b ec n o ść dom ow ników ,
• zwróć uw agę n a obcych, k ręc ą
cych się w okół d o m u ,
A je śli je ste ś kierow cą i masz sam o
c h ó d , niezależnie o d tego ja k iej je s t m a rk i i ile m a lat, radzim y:
• n ie zostawiaj naw et n a chw ilę sa
m o c h o d u z w łączonym silnikiem ,
• kluczyki zabieraj zawsze ze sobą, naw et je śli wóz stoi w garażu,
• o p u sz cz ają c s a m o c h ó d zamykaj o k n a, drzwi i włączaj zabezpieczenia,
• n ie zostawiaj w au c ie d o k u m e n tów, p rze d m io tó w wartościow ych, b a
gażu (zwłaszcza n a w idocznym m iej
scu),
• staraj się parkow ać w m iejscach strzeżonych, a n o cą , b ę d ą c w podróży, u n ik a j p o s to ju w m iejscach u s tr o n nych i ciem nych,
• stosuj ró w n o leg le dwa systemy za
bezpieczające: w idoczne i ukryte, m e
c h a n ic z n e i elektryczne.
Liczymy, że stosowanie się d o tych kil
ku zaleceń, lepszy dostęp d o telefonów i współdziałanie sąsiedzkie u c h ro n i Was o d tych, co to „nie sieją, nie orzą”, a chcą zbierać o bfite p lo n y naszym ko
sztem .
Rada Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego
„ K a ffe e und K uch en ”
— s p o tk a n ie c zło n k ó w D F K w O sow cu
K o ło M n ie jsz o śc i N ie m ie c k ie j w O so w c u lic zy 23 9 c z ło n k ó w . W ię
kszość stanow ią lu d z ie starsi, ale je s t w śród n ic h też liczn a g ru p a m ło d z ie
ży. D ziałalność kola p o le g a n a p ro p a gow aniu i przekazyw aniu n astęp n y m p o k o le n io m tradycji zw iązanych z kul
tu rą ziem i śląskiej. Przykładem tego m oże być zespól dziecięcy „ H e im a t G lo c k e n ” śpiew ający p o n ie m ie c k u , po lsk u i w gw arze śląskiej. J e s t to 25 osobow a g ru p a dzieci z klas III— VI sz k o ły p o d s ta w o w e j, p r o w a d z o n a przez p a n ie H ildegardę Gelar, Marię Suchtę-Kanię i pana Jerzego Kurka- -Orleańskiego. P ie r w s z e ś p ie w a n ie ro zp o c zęte w 1995 ro k u ju ż p a ro k ro t
n ie u w ień c zo n e zostało sukcesem w p ostaci czołow ych m iejsc w fin ałach
„ P rz e g lą d u Z esp o łó w D ziecięcych i M łodzieżow ych M niejszości N iem iec
k ie j”. C zęściow y r e p e r tu a r z o stał z uw agą w ysłuchany przez z g ro m a d zo nych w d n iu 5 kw ietnia br. członków
DFK przy kawie. N a sp o tk a n iu z e b ran i w ysłuchali spraw ozdania z działalnoś
ci, z ło ż o n e g o przez p rzew odniczącą K oła DFK p a n ią m g r Lidię Buchtę.
P ro g ra m u św ie tn ił w ystęp o rk iestry d ętej p o d kierow nictw em p a n a Jana Barona. O rk ie stra ta, złożona głów nie z m łodzieży, stanow i in te g ra ln ą część p ro g ra m ó w większości im p re z i u ro czystości n a te re n ie W ęgrów i Osow
ca. In ic ja to r zesp o łu p a n Jan Baron g ra ju ż b a rd z o d łu g o , b o p o n a d p ó ł w ieku. Pierwszy k o n ta k t z muzykowa
n ie m m iał w w ieku 13 la t i o d tego czasu g ra n a w ielu in stru m e n ta c h .
N a sp o tk a n ie z a p ro szo n o rów nież p a n ią Aigrun Freidel, nauczycielkę j ę zyka n ie m ie ck ie g o w osow ieckiej szko
le. N auczycielka przyjechała z D rezn a i b a rd z o wysoko c e n i sobie sp o tk a n ia z m łodzieżą szkolną. M im o b ra k u zn a
jo m o ś c i języka polskiego w pierwszym r o k u je j n a u c za n ia , osiąga d o b re wyni
ki w pracy z m łodzieżą. W iele dzieci
p o trafi p o ro z u m ie ć się w języku nie- m ieckiem w zakresie podstawowym .
R elację z te g o sp o tk a n ia m o ż n a by
ło usłyszeć w Polskim R adiu, gdzie w p o n a d p ó łg o d z in n e j audycji red. An
drzej Russak przedstaw ił n ajisto tn iej
sze je g o fragm enty. W trakcie im p re
zy, p o m ięd zy oficjalnym i występam i, cała sala śpiew ała p iosenki. N a zakoń
czenie w ystąpiło sześcioro dzieci z ze
sp o łu d ziecięcego, k tó re uczą się gry n a „ K e y b o a r d ”. Sw ym i r e c ita la m i u d o w o d n ili, że d a lsz a p ra c a m oże uczynić z n ic h pow ażnych muzyków.
P rz e w o d n ic z ą c a D FK p a n i B u c h ta dziękując wszystkim, zarów no o rg an i
z a to ro m ja k i u czestn ik o m , zapew niła, że tradycja sp o tk a ń przy kawie z udzia
łe m z e s p o łó w m u z y c z n y c h b ę d z ie kon ty n u o w an a.
Piotr Jendrzej
Turaw a
od
¿kuchni”
G m ina nasza z roku na rok pięknieje.
Przybywa nowych obiektów. Coraz ład
n iejsze i z a d b a n e stają się obejścia.
G m inna Komisja m iała nie lada prob
lem z wyborem najładniejszych zagród.
Liczba pretendujących do wyróżnień i nagród przerosła przeznaczone n a na
grody środki. Przybywają kilom etry od
danych sieci wodociągowych, realizuje się budowę oczyszczalni ścieków. Przy
bywa chodników. Zaspokojone zostały potrzeby telefonizacji. S am orządność dobrze służy rozwojowi naszej gminy.
Rzecz je d n a k w tym, by wszyscy w jej rozwoju uczestniczyli. T ru d n o bowiem za takie działanie uznać sytuację i stan jaki przedstawiają zam ieszczone zdjęcia.
Redakcja „Fali” m a nadzieję, iż znaj
dą się właściciele owych obiektów i za
dbają, by stro n a „ k u c h e n n a ” Turawy nie odbiegała tak znacznie od „salonu”.
Redakcja
Z J L ź J 1 f / r i ii c 7 (r a I v ■ C a V ■ ! I V W J f
Z ży c ia p e w n e j s zk o ły
Kończy się rok szkolny. Kolejny rok w starej szkole w Zakrzowie Turawskim. W prawie 150-letnim obiekcie kształciły się tysiące dzieci, nauczały setki nauczycieli, niektórych p o dzień dzisiejszy wspomi
na się bardzo miło.
Przez długie lata kierownikiem szkoły był pan Józef Pasoń. Nigdy nie było pie
niędzy na rem o n t starej szkółki, więc pan Pasoń łatał we własnym zakresie wszystkie dziury, mobilizował rodziców do prac malarskich, do wymiany ogro
dzenia, do wykonania chodników . W szkole byłt) biednie, ale czysto i przyjem
nie.
Młode nauczycielki mieszkały w po
koikach na stiychu. Szkoła tętniła więc życiem przez cały dzień. Wszystkie pró
by teatrzyków, występów z różnych oka
zji, odbywały się po połu d n iu w mieszka
niach nauczycielek.
Pamiętam kolejne D ni Dziecka, kiedy to cała szkoła udawała się na wycieczkę nad rzekę na pobliską Poliwodę, pam ię
tam pięknie zorganizow ane festyny z różnymi konkursam i i zawodami.
Na wycieczki uczniowie jeździli za pie
niądze za ro b io n e przy sadzeniu lasu oraz dzięki zbiórce złom u i makulatury.
Cztery klasy dawnej szkoły znajdowały się w jednym budynku, a piąta osobno
— w budynku gospodarczym. Tę nazy
wano „Syberią”.
Mijały lata, odszedł na em eryturę pan Pasoń, dyrektorkam i zostały kolejno pa
nie: Lucyna Zmuda i Maria Sok.
„Szkoła za lasam i” stała się sławna dzięki artykułom w „T rybunie O pol
skiej” pisanym przez panią Alicję Kozło
wską. Nawiasem mówiąc p an i Kozło
wska była nauczycielką wyjątkowo łubia
ną przez dzieci.
Maluchy chciały nawet zostać w tej sa
mej klasie, byleby tylko od września da
lej pani Ala była ich wychowawczynią.
Nadszedł rok 1990. Szkoły naszej gmi
ny, ja k o je d n ej z pieiwszej w wojewó
dztwie, zostały przejęte przez sam orząd terytorialny. Wójt — pan Walter Świerc zatyzykował i wygrał, bo właśnie szkoły sam orządow e dostały o wiele więcej środków niż kuratoryjne.
D zięk i ó w c z e sn e m u d y re k to ro w i GZEAS-u p anu Benedyktowi Kuligowi rozpoczęto m odernizację starego obie
ktu szkolnego w Zakrzowie. O prócz fir
my budowlanej pana Mariana Sokoło
wskiego do prac w szkole włączyli się rodzice i nauczyciele. Malowanie we
w nętrzne wykonano w czynie społecz
nym — kilkadziesiąt godzin poświęcili swemu miejscu pracy panowie Jerzy Mu
sielak i Jerzy Farys, do pracy aktywnie włączył się sołtys pan Jerzy Zubeil i sto
larz pan Marek Plotnik, a wszyscy rodzi
ce d o b r o w o ln ie się o p o d a tk o w a li.
Obiekt, któiy zakwalifikowano d o roz
biórki, w ciągu kilku miesięcy, n a prze
łom ie lat 1991/92, doprow adzono do ta k ieg o sta n u , że pozazdrościć nam m ogła n ie jed n a wieś. Zabrakło wtedy pieniędzy n a wymianę stolarki okiennej, miejmy je d n a k nadzieję, że znowu za
świeci słońce dla oświaty, a wtedy nie tylko o stolarce m ożna będzie pomyśleć, ale również o sali gimnastycznej.
Był taki okres, że liczba dzieci w szko
le się zmniejszała, ale teraz ku radości nauczycieli i sołtysa, z roku na rok dzieci w szkole przybywa.
Uczniowie tej małej szkoły corocznie są w czołówce wielu konkursów i olim
piad. Dzieci p o d kierunkiem pana Fary- sa corocznie zdobywają wysokie pozycje w konkursie „Co wiem o gm inie T ura
wa?”. Zespoły w okalno-instrum entalne, dzięki pani Małgosi Musielak, stały się sławne nie tylko w naszej gminie.
Najwięcej n agród zdobywają je d n a k uczniowie w rozgrywkach w ping-ponga.
Dzięki p an u Musielakowi w bieżącym roku drużyny znalazły się na IV i VI miejscu w tu rnieju wojewódzkim.
Co roku p o n ad 50% absolwentów po
dejm u je n au k ę w szkołach średnich.
Tak ja k kiedyś w latach 60-tych dzień pracy nauczycieli nie kończył się z ostat
nim dzw onkiem , tak i teraz państwo M usielakowie spędzają w szkole wię
kszość dnia.
Cdy patrzę teraz n a bardzo sw obodne zachowanie się dzieci n a scenie i w cza
sie występów, to nasuwa m i się myśl, że jednak od czasów mojej edukacji dużo się w szkole zm ieniło.
Zatarła się zupełnie różnica pomiędzy dziećmi wiejskimi, a miejskimi. Ta mała wiejska szkółka spełnia więc swoje zada
nie n a piątkę.
Ponieważ zlikwidowano w Zakrzowie świetlicę, szkoła stała się też centrum kulturalnym wsi. T u odbywają się wybo
ry, zebrania wiejskie, imprezy okolicz
nościowe.
Oby te stare m ury służyły nam jeszcze przez dziesiątki lat.
Szkoła krótko po rem oncie Maria Zubeil
Z z y c i a s z k o ł y m m m m
D zień M a tk i
G m in n a B ib lio tek a P u b licz n a w T u rawie, w sp ó ln ie z C e n traln y m M uze
u m Je ń c ó w W o jen n y c h w Ł am binow i
c a ch zorganizow ała w swojej siedzibie w d n ia c h o d 15 m aja d o 14 czerw ca
1997 r. wystawę pt.:
„ Ż o łn ierze polscy w o b o za ch je n ie c k ich W e h rm a c h tu w la tac h II wojny św iatow ej”.
Wystawa składała się z ośm iu w olno stojących, d w u stronnych plansz.
U roczystego otw arcia wystawy d o k o n a n o 19 m a ja 1997 r. przy u d ziale m g r Stanisławy Borzemskiej — kie
r o w n ik a D z ia łu O św iatow o-W ysta- w ien n iczeg o M uzeum , m g ra Edwarda Malisza — se k re tarza gm iny, dw óch klas V III ze Szkoły Podstawowej w T u raw ie wraz z wychowawcami, tj. p an ia
m i m g r B ogum iłą Jakubowską i m gr Lidią Graczyk o raz Grażyną Szczurek
— k ie ro w n ik a G m in n e j B ib lio te k i P ublicznej w Turaw ie.
Przedstaw icielka M uzeum w swojej p relek cji przedstaw iła dzieje obozu, k tó re sięgają la t sie d e m d z ie sią ty c h u b ie g łeg o stulecia, kiedy to w czasie wojny p rusko-francuskiej, n a u rząd zo nym p rze z w ładze p ru sk ie p a rę lat w cześniej p o lig o n ie wojskowym, zor
ganizow ano o b ó z je n ie c k i d la 3000 Francuzów .
H isto ria o b o zu ciąg n ie się przez la
ta I wojny światowej, o k res międzywo
je n n y , czas II wojny światowej, a k o ń czy się w czasach p o w ojennych, kiedy był wykorzystywany ja k o o b ó z prze
siedleńczy d la Ślązaków polskich i n ie
m ieckich.
Po z a p o z n a n iu z h isto rią M uzeum w Ł a m b in o w ic a c h p a n i B o rze m sk a szczegółow o o m ów iła treści poszcze
góln y ch plansz wystawowych.
Wystawa ta m iała c h a ra k te r n ie o d płatny. W trak cie zw iedzania za in te re sow ani m o g li z a k u p ić wydaw nictw a M uzeum b ę d ą c e w dyspozycji biblio
teki.
Grażyna Szczurek
Z godnie z wcześniejszą zapowiedzią koło DFK z Zakrzowa Turawskiego zor
ganizowało Dzień Matki. Ponieważ 25 m aja odbywało się referendum , im pre
zę przeniesiono n a 1 czerwca. O godz.
15.00 wszystkich przybyłych pow itał przewodniczący DFK w Zakrzowie Tura- wskim pan Józef Pasoń. Wśród gości za
roszonych znalazł się przewodniczący arządu G m innego TSKN pan Herbert Hentschel oraz księża z parafii Ligota Turawska. Spotkanie przy kołaczu i ka
wie poprzedzone było występami dzieci.
Dwugodzinne wvstępv przeplatane bvlv
dowcipami w wykonaniu pana Pasonia.
Dzieci pod kierunkiem pani Musielak i ani Waluś zaprezentowały się niezwy- le udanie.
Szczególnie podobała się m ała Marty
na Fira, nazwana przez p an a Pasonia
„zakrzowskim słowikiem oraz zespół instrum entalny chłopców, któiy wyko
nał południow oam erykańskie melodie.
Wszystkim inałym artystom należy tyl
ko życzyć z okazji „Dnia Dziecka” sa
mych radosnych dni i ja k najlepszych ocen.
Maria Zubeil
Dzień Matki w Zakrzowie Turawskim. Występy dzieci
Dzień Matki w Zakrzowie Turawskim, od lewej: przewodniczący DKF Józef Pasoń, sołtysjerzy Zubeil, ks. wikaiy Janusz Konofalski, ks. proboszcz Jerzy Obst, przewod
niczący Zarządu G m innego TSKN H e rb e rt H entschel
Z ż y c i a s z k o ł y
D zień B ab ci
m
I
D zień D zia d k a
Jeszcze je d n o w spom nienie ze Szkoły Podstawowej w Kadłubie Turawskim. Z okazji Dnia Babci i Dziadka odbyły się tam cztery imprezy. N a je d n e j z nich do wspólnej zabawy włączyli się dziadkowie.
Na zdjęciu dziadkowie w najm odniej
szym tańcu karnawałowym — macare- nie. Na pierwszym planie pan Jan Król i pan Edward Czaplik.
Na drugim zdjęciu dzieci z klas I— II w przedstawieniu jasełkowym.
Konkurs na dyrektorów szkół i przedszkoli
U chwałą Rady Gminy w Turawie z dnia 24 kwietnia 1997 r. został ogłoszo
ny konkurs n a stanowiska dyrektorów szkół i przedszkoli w gm inie. Konkurs na stanowiska dyrektorów ośm iu szkół i dwóch przedszkoli przeprow adzono w dniach 3— 4 czerwca br.
Komisja K onkursowa składała się z przedstawicieli: U rzędu Gminy w T ura
wie (dwie osoby), K uratorium Oświaty w O polu, Rady Pedagogicznej, Rady Ro
dziców i je d n e g o przedstawiciela Zarzą
du Oddziału ZNP w Turawie. Pozytywne opinie otrzymali i funkcje dyrektora peł
nić będą od 1 września br. w:
— SP w Bierdzanach — pani Barbara Ruczyńska,
— SP w Kadłubie Turawskim — pani Krystyna Borkowska,
— SP w Ligocie Turawskiej — pani Danuta Matysek,
— SP w Kotorzu Małym — pani Ale
ksandra Pancerz,
— SP w Turawie — pan Henryk Graczyk,
— SP w Zakrzowie Turawskim — pani Maria Sok,
— SP w Zawadzie — pani Jolanta Wacławek,
— SP w W ęgrach — pani Anna Sujata,
— przedszkolu w Kotorzu Małym — pani Ewa Kunc,
— przedszkolu w Zawadzie — pani Aleksandra Adamiec.
Stanisław Janik
Sześć lat
nauki języka niemieckiego w szkołach podstawowych
Z udziałem posła Joachima Czernka ixl- było się w dniu 14.06.br. spotkanie aktywu oświatowego Towarzystwa Społeczno-Kultu
ralnego Niemców na Śląsku Opolskim oraz władz gminy w sali OSP w Węgrach. Zasadni
czymi problemami podejmowanymi były: do
konanych osiągnięć w zakresie nauki języka niemieckiego w szkołach podstawowych oraz określenie dalszych kierunków działań w tym zakresie.
Ustalono, że w najbliższych latach na te
renie gminy zorganizowana zostanie szkoła, w której nauka odbywać się będzie w języku polskim i niemieckim.
Redakcja Dnia 14.04.1997 r. w Szkole Podstawo
wej w Turawie odbył się nietypowy apel.
Uczniowie z Koła Historycznego działają
cego w szkole zorganizowali konkurs pod hasłem „75. rocznica przyłączenia Śląska do Macierzy”. W ten sposób członkowie koła postanowili przybliżyć pozostałym uczniom historię ziemi, na której żyją i z którą są związani często od wielu pokoleń.
Historia dla mieszkańców Śląska nie za
wsze była łatwa i jeszcze dziś budzi wiele emocji.
Nie chcieliśmy jednak, aby ta rocznica stała się tylko okazją do kolejnej akademii
„ku czci”. Dlatego też obok quizu histo
rycznego w apelu nie zabrakło elementów h um oru (konkurs na najlepiej opowie
dzianą śląską anegdotę) oraz części „rozry
wkowej” (konkurs pieśni i piosenki ślą
skiej).
Mamy nadzieję, że uczniom naszej szko
ły podobała się taka lekcja historii.
Członkowie Koła Historycznego Opiekunka: Jolanta ilnicka
Sport w gm inie
Drużyna „Sokół” z Bierdzan, która zdobyła „Puchar Wójta Gminy Turaw a”
13 m aja br. n a stadionie w Kotorzu Małym odbyły się m istrzostwa gminy szkół w czwórboju lekkoadetycznym dla klas VI i młodszych.
W kategorii chłopców I miejsce zajęła SP w Turawie, II miejsce SP w Bierdza- nach, III miejsce SP w Węgrach.
Indywidualnie najlepszym lekkoatletą okazał się Adam Król ze SP w Turawie.
W kategorii dziewcząt I miejsce zajęła SP w Węgrach, II miejsce SP w Turawie, III miejsce SP w Kadłubie Turawskim.
Indywidualnie najlepszą lekkoadetką okazała się Sylwia Długosz ze SP w T ura
wie.
17 Maja br. w O zim ku odbyły się za
wody w tenisie stołowym w ram ach Wo
jewódzkich Igrzysk Młodzieży Szkolnej.
Naszą g m inę reprezentow ały drużyny dziewcząt i chłopców ze Szkoły Podsta
wowej w Zakrzowie Turawskim. W kate
gorii dziewcząt dobrze spisały się Iwona Bartyla i Anna Duda zajmując IV miej
sce w województwie. N atom iast chłopcy
— Adam Kochanek i Seweryn Dziuba zajęli VI miejsce. G ratulujem y wysokich miejsc obu drużynom oraz opiekunowi
— p a n u Jerzemu Musielakowi.
Z inicjatywy Szkolnego Związku Spor
towego i wzorem „P ucharu W ójta” 21 maja br. w Kotorzu Małym odbył się tur
niej piłkarski dla klas młodszych (klasy VI i młodsze) o „Puchar Gminy T ura
wa”.
W tej kategorii zespołowej klasyfikacja wyglądała następująco:
I miejsce — SP w Turawie, II miejsce — SP w Zawadzie, III miejsce — SP w Osowcu, IV miejsce — SP w Węgrach,
V miejsce — SP w Zakrzowie Tura
wskim,
VI m iejsce — SP w Ligocie Tura- wskiej.
Najlepszym bram karzem turnieju wy
brany został Sebastian Klotka ze SP w Zawadzie, a najlepszym strzelcem tur
nieju — Adam Król ze SP w Turawie.
N ajpow ażniejsza im preza piłkarska seniorów — „Puchar W ójta Gminy Tu
rawa” odbyła się 29 m aja br. na stadio
n ie „Stali” w Osowcu.
Po p ię c io g o d z in n y c h zm ag an iach
„P uchar W ójta Gminy Turaw a” zdobył Klub LKS „Sokół” Bierdzany. Kolejne miejsca zajęli:
II miejsce — LZS Kotorz Mały, III miejsce — LZS „Stal” Osowiec, IV miejsce — LZS Ligota Turawska, V miejsce — LZS Turawa,
VI miejsce — LZS Zawada.
Najlepszym strzelcem turnieju został Joachim Bawaj (5 bram ek) z Klubu LKS
„Sokół” Bierdzany.
Jak co roku turniej ten wyzwala wiele em ocji wśród zawodników i działaczy sportowych. Je d n ak to, co miało miejsce na ostatnim turnieju nie zdarzyło się nigdy. C hęć wygrania za wszelką cenę, a nie wola sportowej rywalizacji udzieliła się części kibicom, zawodnikom, a na
wet niektórym działaczom sportowym.
Szczególnie obrażano sędziów, nie li
cząc się ze słowami. Takie postawy, wprawdzie nielicznych pseudokibiców i zawodników, potrafiły zakłócić atmosfe
rę całej imprezy.
W przyszłym roku organizatorzy za
mierzają zastosować bardzo radykalne środki wobec takich osób. Mamy na
dzieję, że d ozór policyjny, wnioski na Kolegium ds. Wykroczeń wymogą na ta
kich osobach właściwe zachowanie. Po
za tym apel do prezesów klubów — aby nie powoływać d o składu reprezentacji klubu zawodników, którzy udowodnili, że nie potrafią panować n ad swoim tem
peram en tem i brakuje im elem entar
nych zasad kultury osobistej. Pomożecie tym organizatorom i zachowacie dobre imię Waszego Klubu.
10 czerwca br. n a stadionie Klubu
„Stal” Osowiec odbył się turniej piłkar
ski szkół podstawowych o „Puchar Wój
ta Gminy Turaw a”.
Na dwóch boiskach zmierzyło się 6 drużyn, z któiych 4 wchodziły do finału.
Najciekawszym m eczem turnieju był po
jed y n ek o I miejsce drużyn ze SP w Osowcu i SP w Bierdzanach. Bierdza- nom wystarczył remis, aby zdobyć „Pu
ch a r W ójta”, natom iast Osowiec musiał wygrać. Do ostatnich sekund ważyły się losy tego m eczu, aż celny strzał Pazo- wskiego zadecydował o zwycięstwie dru
żyny z Osowca i ona kolejny raz zdobyła I miejsce i „P uchar Wójta Gminy T ura
wa”. N astępne miejsca zajęli:
11 miejsce — SP w Bierdzanach, III miejsce — SP w Turawie,
IV m iejsce —- SP w Ligocie Tura- wskiej,
V miejsce — SP w Zakrzowie Tura
wskim,
VI miejsce — SP w Zawadzie.
N a zakończenie turnieju wójt gminy Turaw a — pan Walter S wierć wręczył nagrody, dyplomy i puchar dla najle
pszego Strzelca turnieju, którym okazał się Roman Koechler ze SP w Bierdza
nach.
Roman Borkowski
Jak głosowali mieszkańcy gminy?
Tylko 18,5% (1313 osób z 7075 upraw nionych) mieszkańców gminy Turawa wzięło udział w referen d u m konstytucyjnym, Które odbyło się 25 maja br. Na pytanie „Czy jesteś za przyjęciem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej’’pozytywnej odpowiedzi udzieliło 23,2% (305 głosujących), natom iast negatywnie odpowiedzia
ło 1008 osób, co stanowi 76,8%.
Udział mieszkańców gm iny w referendum konstytucyjnym w poszczególnych obwodach przedstawia tabela.
Nr obwodu i miejscowość
Liczba uprawnionych
do głosowania Liczba oddanych
głosów %
1. Bierdzany 799 106 13,26
2. Kadłub Turawski 682 68 9,97
3. Kotoiz Mały 659 158 23,97
4. Ligota Turawska 635 102 16,06
5. Osowiec 1757 356 20,26
6. Turawa 1100 259 23,54
7. Zakrzów Turawski 559 56 10,01
8. Zawada 884 208 23,52
Teresa Cabaj
O bow iązkow e ubezpieczenia budynków rolników
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 kwietnia 1997 roku w sprawie ogól
nych warunków obowiązkowego ubezpie
czenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych (DzU n r 36) mówi:
1. Posiadacz budynku je st zobowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia budynków od ognia i innych zdarzeń losowych.
Budynkiem je st obiekt budowlany o pow ierzchni powyżej 20 m określony w art. 3 p k t 2 ustawy z 7 lipca 1994 r.
Prawo budowlane.
2. Umowę ubezpieczenia posiadacz zawiera z wybranym zakładem ubezpie
czeń, prowadzącym działalność ubez
pieczeniową w zakresie ubezpieczeń od ognia i innych zdarzeń losowych.
Obowiązek u bezpieczenia budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolne
go powstaje z dniem pokrycia budynku dachem .
Z tytułu u b e z p ie c z e n ia budynków przysługuje odszkodowanie za powstałe
szkody w budynkach na wskutek zda
rzeń losowych w postaci: ognia, huraga
nu, powodzi, gradu, uderzenia pioruna, eksplozji, obsunięcia się ziemi lub tą
pnięcia oraz innych żywiołów (lawina, upadek statku powietrznego).
S um ę u bezpieczenia, o d rę b n ą d la każdego budynku, ustala ubezpieczają
cy z zakładem ubezpieczeń.
Zakład ubezpieczeń nie odpow iada za zaistniałe w budynkach szkody:
— wyrządzone przez ubezpieczające
go lub przez osobę, za którą ubezpiecza
jący ponosi odpowiedzialności, lub któ
ra p o z o s ta je z ub ez p ie cz ają cy m we wspólnym gospodarstwie domowym,
— wyrządzone wskutek rażącego nie
dbalstwa,
— górnicze w rozumieniu prawa górni
czego,
— powstałe wskutek trzęsienia ziemi,
— nie przekraczające równowartości 5 q żyta.
Franciszka Latacz
Z okazji urodzin życzenia zdrowia i życia w klimacie życzliwości
i wdzięczności otoczenia, Dostojnym jubilatkom, Paniom:
• Monice Kompali z Rzędowa
• Magdalenie Grzesik z Ligoty Turawskiej
• Magdalenie Krawczyk z Kadłuba Turawskiego
składa
Wójt Gminy Turawa Walter Swierc
Numeracja budynków:
Inform uję, że n a podstawie § 12 roz
porządzenia M inistra G ospodarki Ko
m unalnej (DzU n r 23 poz. 151 wraz z późn. zm .) właściciele, lub władający nieru ch o m o ściam i zabudowanym i zo
bow iązani są um ieścić w widocznym miejscu n a budynku tabliczki z wyraźny
mi n u m eram i porządkowymi.
Jeżeli budynek jest położony w głębi nieruchom ości, k tó ra je st ogrodzona od ulicy (drogi) wówczas niezależnie od tabliczki umieszczonej n a budynku, na
leży umieścić również tabliczkę n a ogro
dzeniu.
Tabliczki z n u m eram i porządkowymi powinny być utrzym ane n a stałe w nale
żytym stanie.
Franciszka Latacz 12 czerwca br. w makabryczny sposób d o k o n a n o m o rd erstw a n a 51-letniej m ieszkance Kotorza Małego. Policjanci ja k i pracownicy prokuratury przyznają, że nie spotkali się n a Opolszczyźnie z aż tak d rasty czn y m sp o so b e m z a d an ia śm ierci ofierze. N a razie sprawca m ordu je s t nie znany i trwają intensywne czyn
ności śledcze.
HUMOR
Przychodzi baba do lekarza:
— Co pani jest?
— Krawcowa — odpow iada z uśmie
chem baba.
v '> 4*
Przychodzi baba d o lekarza i pyta:
— W jakich porach pan przyjmuje?
— W sztruksach.
v -i- v
Przychodzi b ab a do lekarza; m a popa
rzone uszy.
— Co się pani stało? — pyta lekarz.
— Prasowałam i zadzwonił telefon...
— T o je d n o ucho, a ja k pani poparzy
ła drugie?
— Chciałam zadzwonić po pogotowie.
v v v
Przychodzi baba d o lekarza z p opa
rzoną ręką i nogą.
— Co się pani stało? — pyta lekarz.
— D otknęłam ręką gniazdka i prąd m nie kopnął.
— A noga?
— O ddałam mu.
v 4* -!*
Przychodzi baba d o lekarza i mówi, że chciałaby schudnąć.
— Proszę codziennie biegać p o parku
— zaleca lekarz.
— Przed śniadaniem czy po?
— Zamiast, proszę pani, zamiast!
V v- v
Przychodzi baba do lekarza w sprawie męża.
— Panie doktorze, ciężko z nim , je st coraz bardziej nerwowy. Co robić?
— Wyjedźcie oboje — radzi lekarz.
— A dokąd?
— W przeciwnych kierunkach.
<\
Przychodzi tru p baba do lekarza i kła
dzie się n a leżance.
— Co się pan i tu tak rozkłada! — krzyczy lekarz.
— A co, m am gnić w poczekalni?
Najnow szą ofertą W PBK są oczyszczalnie ścieków typu B IO G R A D E X , będące nową generacją oczyszczalni
o doskonałych parametrach.
O czyszczaln ia B IO G R A D E X
charakteryzuje się niezwykle korzystnymi parametrami:
bardzo wysoką skutecznością oczyszczania ścieków (gwarantuje spełnienie norm EWG poraź polskich po roku 2000);
niższymi kosztami inwestycyjnymi w stosunku do rozwiązań tradycyjnych;
małymi kosztami eksploatacji (w cenach 1996 roku od 0,30 do 0,50 zł/m 3);
niskim zużyciem energii (~ 0,30 kW h/m3);
nie jest uciążliwa dla otoczenia (jest bezzapachowa);
zajmuje bardzo mały teren (3— 5 razy mniejszy od oczyszczalni tradycyjnej);
krótkim okresem realizacji inwestycji;
proces technologiczny sterowany jest przy pomocy komputera^- zakres zastosowania — od 250 m /d do kilkudziesięciu tys. m /d.
Oczyszczalnia BIOGRADEX została nagrodzona 8 czerwca 1994 r. NADGRODĄ II STOPNIA
przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
K R ZYZO W K A N R 21
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
!
20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38
39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
Poziomo: 3-zm arły śm iercią gw ałtow ną, samobójczą, 10-wyjazd, prze
jażdżka, 11-dam a na scenie, 12-potocznie ubikacja, 13-instytucja grom a
dząca eksponaty z różnych dziedzin, 14-ssak z rodziny żyraf, 15 -ko lor w kartach, 18-dla niego rola film ow a, 19-pieczona potraw a z mielonego mięsa, 21 -statek żaglow y lub m otorow y, 23 -w yprysk na skórze, 26-rodzaj czapki zim owej, 2 9 -w ytw ó r naskórka, zakończenie palców większości ga
dów, ptaków i ssaków, 3 1 -pierwsze u dziecka 1o radość dla rodziców, 32-jednostka osadnicza o charakterze nierolniczym , 35-pora roku, 38-nie- jeden na róży, 4 1 -sam ochód ze Starachow ic, 43-um iłow ana Francesco Petrarki, bohaterka jego sonetów , 45-w óz, sam ochód, 47 -sto lica w ojew ó
dztwa nad Odrą, 48-dyskusja sejm ow a, 49-użyteczny produkt pracy ludz
kiej, przeznaczony do sprzedaży, 50-stosow ana do w yro bu świec i past do podłóg, 51-człow iek w rażliw y na piękno, znawca piękna, 52-głów na, czo
ło w a strona monety, medalu.
Pionowo: 1-sklepienie zamknięte o kształcie kulistym , 2-tru dn y do zgryzienia, 3-choroba zwana czarną śm iercią lub m orow ą zarazą, 4-spisa- na treść rozm ow y, w ykładu, w yw iadu itp., 5-narzędzie kuchenne produko
wane w O sowcu, siekierka, 6-artysta w ykonujący swe dzieła m.in. na p łótn ie, 7-pogląd zaprzeczający istnien iu Boga, 8-gatunek to p o li, 9-
„uskrzydlony” syn Dedala, 16-w iatr zmieniający kierunek dwa razy na dobę, 17-miejscowość w gminie z fabryką narzędzi, 20-końcówka w iertła górniczego
lub rodzaj cukierków, 21-wózek dw ukołow y z przechylaną skrzynią do przewozu betonu, 22-stolica gm iny ze słońcem, wodą, wiosłami i rybą w herbie, 24-komediowy chwyt film ow y w ywołujący zaskoczenie, 25-miasto w stanie Oklahoma, 27-nic w matematyce, 28-zespół lamp tworzących reklamę, 30-wyraz powstały z połączenia dwóch lub więcej wyrazów np. Białystok, 33-nawóz mineralny zawierający azotany, 34-starożytny lub celtycki w Galii, sprzymierzeńcy Rzymu, 36-ukryta drwina, zamaskowane szyderstwo, 37-słup podpierający strop w kopalni zwany stemplem, 39-tor, po którym poruszają się ciała niebieskie, 40-człowiek wrażliwy na piękno, znawca piękna, 42-miejsco- wość na Węgrzech produkująca słynne wina o tej samej nazwie, 44-najważ- niejsze na kopercie, 46-potocznie zabawa.
Opracował Piotr Jendrwj
Rozwiązanie polega na rozszyfrowaniu hasła od 1 do 55.
W śród Czytelników, którzy do 10 sierpnia 1997 r. prześlą praw idłow e rozwiązania na adres: Urząd G m iny w Turaw ie, ul. O polska 39c, Redakcja
„Fali” , rozlosowane zostaną nagrody książkowe. Za praw idłow e rozwiąza
nie krzyżówki n r 20 nagrodę książkową w ylosow ała pani Sylwia Niesłony zam. Kadłub Turaw ski, ul. G łów na 49c.
Nagrodę w ysyłam y pocztą.
Kwartalnik Towaizystwa Miłośników Ziem i Turawskiej „F ala”
Redaktor naczelny - Leonard Richta, sekretarz redakcji - Teresa Żulewska, redaktor techniczny - Rom an Borkow ski Z redakcją stale współpracują: W alter Świerc, Edward Malisz, Henryk Jakubow ski, Stanisław Pikul, Piotr Jendrzej Skład i druk: W ydaw nictw o In stytut Śląski Sp. z o.o., 45-082 Opole, ul. Piastowska 17, tel. (0-7 7) 540-123
