SoftGIS s.c.
51-315 Wrocław, ul. Mulicka 6/14 tel. (071) 345-92-51 NIP 898-20-01-760, REGON 932815350
WYŁOŻENIU W DNIACH 25.10-15.11.2016 r. PODLEGA TYLKO TEKST OZNACZONY KOLOREM CZERWONYM
GMINA MOGILANY
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MOGILANY
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr ……….
Rady Gminy Mogilany z dnia ………
Mogilany, 2016 r.
O p r a c o w a n i e w y k o n a n o n a z l e c e n i e G m i n y M o g i l a n y
p r z e z
SoftGIS s.c.
51-315 Wrocław, ul. Mulicka 6/14 tel. (071) 345-92-51;
NIP 898-20-01-760, REGON 932815350
Zespół autorski:
mgr inż. Radosław Jończak – główny projektant (członek ZOIU - Z- 417) mgr inż. Józefina Sobiegraj
mgr inż. Joanna Szuła mgr inż. Paweł Dziopa
SPIS TREŚCI
PODSTAWA SPORZĄDZENIA ... 9
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MOGILANY ... 9
CEL I ZADANIA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ... 9
I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO ... 11
1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POŁOŻENIA GMINY ... 12
2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z OBOWIĄZUJĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH ... 16
2.1. Wnioski wynikające z polityki przestrzennej województwa małopolskiego ... 16
2.2. Wnioski wynikające z polityki przestrzennej powiatu krakowskiego ... 18
2.3. Wnioski wynikające z polityki przestrzennej gminy Mogilany ... 19
2.4. Wnioski złożone do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mogilany ... 20
3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA I ZAGOSPODAROWANIA ... 21
3.1. Dotychczasowe przeznaczenie terenu ... 21
3.2. Dotychczasowe zagospodarowanie terenu ... 21
3.2.1. Tereny mieszkaniowe ... 21
3.2.2. Tereny usługowe ... 22
3.2.3. Tereny zabudowy produkcyjnej ... 255
3.2.4. Tereny zieleni urządzonej i cmentarzy ... 255
3.2.5. Tereny usług turystycznych ... 255
4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM STANU ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGÓW OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ... 27
4.1. Stan środowiska ... 27
4.1.1. Rzeźba terenu ... 27
4.1.2. Budowa geologiczna ... 28
4.1.3. Gleby ... 28
4.1.4. Wody podziemne i powierzchniowe ... 29
4.1.5. Warunki klimatyczne ... 31
4.1.6. Flora ... 32
4.1.7. Fauna ... 32
4.1.8. Stan powietrza atmosferycznego ... 33
4.1.9. Surowce naturalne ... 34
4.2. Stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej ... 34
4.2.1. Stan rolniczej przestrzeni produkcyjnej ... 34
4.2.2. Stan leśnej przestrzeni produkcyjnej ... 36
4.3. Wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ... 37
4.3.1. Ochrona środowiska ... 37
4.3.2. Ochrona przyrody ... 39
4.3.3. Elementy krajobrazu kulturowego ... 42
5. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ... 43
5.1. Rys Historyczny ... 43
5.2. Struktura osadnicza ... 44
5.3. Obiekty objęte ochroną konserwatorską ... 45
5.4. Obiekty będące w gminnej ewidencji zabytków ... 48
5.5. Stanowiska archeologiczne ... 52
6. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WARUNKÓW I JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA ... 56
6.1. Demografia ... 56
6.2. Struktura gospodarcza, bezrobocie... 60
6.3. Jakość życia mieszkańców i ochrona ich zdrowia ... 64
6.4. Oświata ... 65
6.5. Kultura ... 67
6.6. Sport i rekreacja ... 70
7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA ... 70
8.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY. ... 73
8.2 UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z PRZEPROWADZONYCH ANALIZ ... 75
8.3. BILANS TERENÓW ... 78
9. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW ... 80
10. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH ... 81
10.1. Obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody ... 81
10.2. Obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo górnicze i geologiczne ... 81
10.3. Obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. O ochronie gruntów rolnych i leśnych ... 81 10.4. Obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. O lasach. 81
10.5. Obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003r. O ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami ... 82
10.6. Obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne 82 11. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGROŻEŃ GEOLOGICZNYCH……….83
12. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓŻ KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH ... 85
13. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH ... 86
14. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STOPIEŃ UPORZĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI ... 87
14.1 Stan systemu komunikacyjnego ... 87
14.1.1.Komunikacja drogowa ... 87
14.1.2.Komunikacja kolejowa ... 90
14.1.3.Komunikacja lotnicza ... 90
14.1.4.Szlaki turystyczne. ... 90
14.2. Stan infrastruktury technicznej ... 90
14.2.1. Gospodarka wodno-ściekowej ... 92
14.2.2. Zaopatrzenie w energie elektryczną ... 93
14.2.3. Zaopatrzenie w gaz ... 94
14.2.4. Zaopatrzenie w energię cieplną ... 94
14.2.5. Telekomunikacja ... 95
14.2.6. Gospodarka odpadami ... 95
15. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZADAŃ SŁUŻĄCYCH REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH ... 98
16. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ... 99
17. REKOMENDACJI I WNIOSKÓW ZAWARTYCH W AUDYCIE KRAJOBRAZOWYM LUB OKREŚLENIA PRZEZ AUDYT KRAJOBRAZOWY GRANIC KRAJOBRAZÓW PRIORYTETOWYCH………..100
18. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ ……….101
II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ... 102
1. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ GMINY MOGILANY
ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW ... 103
1.1. Zasady kształtowania polityki przestrzennej ... 103
1.2. Kierunki rozwoju gminy ... 104
1.3. Kierunki rozwoju gminy a przeprowadzone analizy demograficzne i ekonomiczne ... 106
2. KIERUNKI I WSKAŹNIKI DOTYCZĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ UŻYTKOWANIA TERENÓW, W TYM TERENY WYŁĄCZONE SPOD ZABUDOWY 110 2.1. Kierunki dotyczące zagospodarowania terenów ... 110
2.2. Wskaźniki dotyczące użytkowania i zagospodarowania terenów ... 111
2.3. Ustalenia funkcjonalno-przestrzenne dla poszczególnych terenów ... 113
2.4. Pozostałe ustalenia ... 119
2.5. Tereny wyłączone spod zabudowy ... 119
2.6. Obszary przestrzeni publicznej ... 120
3. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ... 121
3.1 Obszary i obiekty objęte prawnymi formami ochrony przyrody ... 121
3.2 Ujęcia i zasoby wodne ... 124
3.3 Ochrona gleb ... 126
3.4 Ochrona lasów ... 127
3.5 Ochrona przed hałasem ... 128
3.6 Ochrona przed promieniowaniem ... 128
4. OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ... 130
4.1. Wykaz obiektów i obszarów chronionych oraz zasady ich ochrony... 130
5. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI ... 132
5.1. Komunikacja drogowa ... 132
5.2. Komunikacja kolejowa ... 135
5.3. Komunikacja lotnicza ... 135
5.4. Komunikacja rowerowa i szlaki turystyczne ... 135
6. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ... 136
6.1. Ogólne zasady realizacji sieci infrastruktury technicznej ... 136
6.2. Gospodarka wodno-ściekowa ... 136
6.3. Zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, ciepło i infrastrukturę telekomunikacyjną ... 137
6.4. Gospodarka odpadami ... 139
7. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE BĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM ORAZ LOKALNYM ... 140
8. OBSZARY, DLA KTÓRYCH ISTNIEJE OBOWIĄZEK SPORZĄDZENIA PLANÓW MIEJSCOWYCH ... 141
8.1. Obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na
podstawie przepisów odrębnych ... 141
8.2. Obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ... 141
9. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZĄDZIĆ MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ... 142
10. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ ... 143
10.1 Rolnicza przestrzeń produkcyjna ... 143
10.2 Leśna przestrzeń produkcyjna ... 143
11. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI ORAZ NA OSUWANIE SIĘ MAS ZIEMNYCH ... 144
12. OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SIĘ W ZŁOŻU KOPALNY FILAR OCHRONNY ... 145
13. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ REHABILITACJI I REKULTYWACJI ... 146
14. OBSZARY ZDEGRADOWANE ... 147
15. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE BĘDĄ URZĄDZENIA WYTWARZAJĄCE ENERGIĘ Z ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII O MOCY PRZEKRACZAJĄCEJ 100 KW, A TAKŻE ICH STREFY OCHRONNE ... 148
15. TERENY ZAMKNIĘTE ... 149
III. SYNTEZA USTALEŃ STUDIUM ... 150
SPIS TABEL Tab.1 Jednostki administracyjne w gminie Mogilany ... 13
Tab.2. Użytkowanie terenu w gminie Mogilany ... 21
Tab. 3. Pomniki przyrody na terenie gminy Mogilany ... 41
Tab.4. Zbytki będące w rejestrze... 47
Tab.5. Zbytki wpisane do ewidencji ... 499
Tab.6.Stanowiska archeologiczne w gminie Mogilany... 52
Tab.7. Liczba ludności w gminie Mogilany w latach 2004-2014 ... 56
Tab.8. Struktura ludności w latach 2004-2014. ... 57
Tab.9. Przyrosty naturalny w latach ... 59
Tab.10. Ruch migracyjny na terenie gminy Mogilany 2004 - 2014. ... 59
Tab.11. Placówki oświatowe w gminie Mogilany………66
Tab.12. Parafie rzymskokatolickie w Mogilany ... 69
Tab.13. Struktura własności gminy Mogilany ... 80
Tab. 14. Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Mogilany ... 87
Tab. 15. Wydatki inwestycyjne w latach 2012-2018 ... 109
Tab.16. Kierunki i wskaźniki zagospodarowania terenu wyznaczone w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mogilany………..…111
Tab.17. Inwestycje celu publicznego ... 140
SPIS RYCIN
Ryc.1. Położenie administracyjne gminy Mogilany ... 12
Ryc.2. Położenie fizycznogeograficzne wg Kondrackiego gminy Mogilany ... 15
Ryc.3. Mapa hipsometryczna gminy Mogilany ... 27
Ryc.4 i 5. Gleby w gminie Mogilany ... 299
Ryc.6. Cieki powierzchniowe i działy wodne na terenie gminy Mogilany ... 30
Ryc. 7. Temperatura i opady – średnie z wielolecia dla stacji Kraków – Balice. ... 31
Ryc.8. Przydatność rolnicza gruntów ornych w gminie Mogilany ... 35
Ryc.9. Lasy w powierzchni ogólnej ... 36
Ryc. 10. Ludność wg płci i wieku w gminie Mogilany w 2000 r. ... 57
Ryc. 11. Ludność wg płci i wieku w gminie Mogilany w 2010 r. ... 58
Ryc.12. Piramida wieku ludności w gminie Mogilany w 2010 r. ... 58
Ryc.13. Podmioty gospodarcze w rejestrze REGON ... 60
Ryc.14. Spółki handlowe oraz cywilne w rejestrze REGON ... 61
Ryc.15. Podmioty gospodarcze w rejestrze REGON według sekcji PKD 2007 r. ... 61
Ryc.16. Bezrobocie ... 63
Ryc.17. Stosunek bezrobotnych mężczyzn do bezrobotnych kobiet ... 64
Ryc.18. Warunki mieszkaniowe ... 64
Ryc.19. Warunki mieszkaniowe ... 65
Ryc.20. Warunki mieszkaniowe ... 65
Ryc.21. Estymowana populacja gminy w 2045 r. ... 76
Ryc.22. Bilans aktualnego użytkowania terenów w 2015 r. ... 78
Ryc.23. Bilans przeznaczenia terenów w obowiązujących planach miejscowych. ... 79
Ryc.24. Własność gruntów ... 80
Ryc. 25. Osuwiska na terenie gminy Mogilany. ... 84
Ryc. 26. Drogi na terenie gminy Mogilany. ... 89
Ryc. 27. Struktura przestrzenna gminy w MPZP i w SUiKZP……...………...…….105
Ryc. 28. Nowe tereny mieszkaniowe położone w oddaleniu od istniejącej zabudowy. ... 108
WSTĘP
PODSTAWA SPORZĄDZENIA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MOGILANY Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwane dalej „studium” to dokument planistyczny, który określa politykę przestrzenną gminy, w tym zasady zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 778 ze zm.).
Niniejszy dokument stanowi zmianę studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Mogilany przyjętego Uchwałą Rady Gminy Mogilany Nr XI/65/99 z dnia 17 grudnia 1999 r. Podstawą do sporządzenia niniejszej zmiany była uchwała Nr IX/51/2011 Rady Gminy Mogilany z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie przystąpienia do sporządzania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mogilany”. Zmiana dokumentu z 1999 r. jest podyktowana przede wszystkim potrzebami mieszkańców gminy Mogilany wyrażonymi we wnioskach oraz koniecznością dostosowania dokumentu planistycznego do obowiązujących przepisów prawa.
Zawartość niniejszego dokumentu jest zgodna z art. 10 wyżej wymienionej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. 2004 Nr 118 poz. 1233).
CEL I ZADANIA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 778 ze zm.) studium nie stanowi aktu prawa miejscowego, jest jednak podstawowym dokumentem planistycznym kształtującym politykę przestrzenną oraz wyznaczającym kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy.
Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy, a jego ustalenia są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.
Zgodnie z ww. ustawą przy sporządzaniu studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające z dokumentów planistycznych opracowanych na szczeblu krajowym (koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju), wojewódzkim (strategii rozwoju i planie zagospodarowania województwa) oraz strategii rozwoju gminy.
Studium określa kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania przestrzennego oraz lokalne zasady użytkowania terenu. Pozwala na prowadzenie gospodarki przestrzennej w sposób przemyślany, świadomy i jednolity oraz rozważne planowanie inwestycji o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym.
Zasadniczym celem studium jest umożliwienie prowadzenia spójnej polityki przestrzennej, powiązanej z rozwojem gospodarczym i społecznym, z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Niniejszy dokument wskazuje potencjał rozwoju przestrzennego, możliwości zagospodarowania nowych terenów oraz stopień przekształceń istniejącego zagospodarowania, a także konieczność ochrony obszarów i obiektów wartościowych.
Studium może również stanowić swoistą ofertę promocyjną dla potencjalnych inwestorów.
I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POŁOŻENIA GMINY
Gmina Mogilany usytuowana jest w centralnej części województwa małopolskiego i stanowi jedną z 127 gmin wiejskich tegoż województwa. Położna jest w południowo- wschodniej części powiatu krakowskiego, który składa się z 17 gmin okalających Kraków.
Od północy gmina Mogilany graniczy z gminą miejską Kraków, od wschodu z gminą miejsko-wiejską Świątniki Górne, od południa z gminą miejsko-wiejską Myślenice (powiat myślenicki), natomiast od zachodu z gminą miejsko-wiejską Skawina.
Ryc.1. Położenie administracyjne gminy Mogilany
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Mogilany jest prawie najmniejszą pod względem powierzchni gminą w powiecie krakowskim. Jej powierzchnia wynosi 43,71 km², co stanowi 3,54% powierzchni powiatu oraz niecałe 0,3% województwa małopolskiego. Gminę Mogilany zamieszkuje 12 994 osoby, co pod względem liczby mieszkańców w powiecie plasuje gminę Mogilany na 4 miejscu (dane UG Mogilany 2015 r.) Średnia gęstość zaludnienia gminy to 297 osób/km2.
Omawiana gmina posiada dogodne położenie komunikacyjne, znajduje się 15 km od centrum Krakowa, 90 km od Katowic i 300km od Warszawy. Przez gminę Mogilany, na kierunku północ-południe przebiega korytarz transportowy o znaczeniu międzynarodowym, droga krajowa nr 7 (E77) Gdańsk – Warszawa – Kraków – Chyżne (Rosja – Węgry). Drugim ważnym korytarzem transportowym jest autostrada A4, znajdująca się 0,9 km na północ od granicy gminy Mogilany.
Gmina Mogilany jest gminą wiejską, składającą się z 10 sołectw (wymienionych w Tab.1). Powierzchniowo największym sołectwem są Mogilany najmniejszym natomiast Brzyczyna. Również pod względem zaludnienia najliczniejsze są Mogilany, mieszka tu 3197osób. Pozostałe większe sołectwa, których liczba mieszkańców przekracza 1000 osób to Konary, Libertów, Lusina, Gaj oraz Włosań. Najmniej mieszkańców jest w Kulerzowie, niewiele ponad 200 osób.
Tab.1 Jednostki administracyjne w gminie Mogilany /dane: UG Mogilany 2015 r./
Lp Nazwa Powierzchnia
(ha)
% Pow.
gminy Ludność
1 Brzyczyna 143,85 3,29 420
2 Buków 308,53 7,06 734
3 Chorowice 318,08 7,28 780
4 Gaj 500,72 11,45 1827
5 Konary 542,63 12,41 1094
6 Kulerzów 151,45 3,46 230
7 Libertów 377,15 8,62 2343
8 Lusina 405,06 9,26 1012
9 Mogilany 853,78 19,56 3197
10 Włosań 770,10 17,61 1357
Ogółem 4371,35 100 12994
Centralnym ośrodkiem gminy jest miejscowość Mogilany, która skupia podstawowe obiekty administracji gminnej, usług publicznych w zakresie szkolnictwa, opieki zdrowotnej i kultury a także usług handlu, gastronomii oraz turystyki. W pozostałych miejscowości zlokalizowane są głównie usługi handlu.
Północną i środkową część gminy stanowią tereny silnie zurbanizowane, natomiast południowa część posiada charakter typowo wiejski. Bliskie sąsiedztwo Krakowa, Skawiny i Myślenic spowodowało, iż gmina zaczęła przyjmować cechy gminy miejsko-wiejskiej.
Gmina odznacza się bardzo dobrym położeniem pod względem walorów widokowych.
Z mogilańskich wzgórz rozciąga atrakcyjny widok na Kraków oraz na Tatry.
Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym wg J. Kondrackiego (2009) zasadnicza część obszaru objętego opracowaniem leży w prowincji Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, na obszarze podprowincji Zewnętrzne Karpaty Zachodnie (513), w makroregionie Pogórza Zachodniobeskidzkie (513.3), w mezoregionie Pogórze Wielickie (513.33). Niewielki, północny fragment gminy leży natomiast w podprowincji Podkarpacie Północne (512), w makroregionie Brama Krakowska (512.3), w mezoregionie Rów Skawiński (512.31).
Pogórze Wielickie (513.33) rozciąga się od Andrychowa i doliny Wieprzówki po dolinę Raby, między Myślenicami a Dobczycami i Gdowem. Na północy opada wyraźnie, tworząc próg o wysokości 50-100 m na skraju nasuniętych na osady morskie miocenu płaszczowin śląskich. Wierzchowinę Pogórza Wielickiego rozcinają płynące na północ i uchodzące do Wisły Skawa i Skawinka.
Rów Skawiński (512.31) zaczyna się zwężeniem doliny Wisły pod Spytkowicami pomiędzy wapiennym zrębem w Kamieniu a progiem Pogórza Wielickiego. Na północ od tego rowu nie ma zwartej wyżyny, lecz występują pojedyncze wzgórza wapienne oraz równinna wysoczyzna Obniżenia Cholerzyńskiego. (Ryc.2.).
Ryc.2. Położenie fizycznogeograficzne wg Kondrackiego gminy Mogilany
Źródło: Opracowanie własne
2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z OBOWIĄZUJĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH
2.1. Wnioski wynikające z polityki przestrzennej województwa małopolskiego
Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął uchwałą Nr XV/174/03 z dnia 22 grudnia 2003 roku Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego, który stanowi wykładnię polityki przestrzennej oraz wyznacza kierunki rozwoju regionu małopolskiego.
W myśl kierunków rozwoju wskazanych w ww. dokumencie gmina Mogilany powinna rozwijać się jako alternatywa dla osób poszukujących atrakcyjnego miejsca zamieszkania ze względu na walory przyrodniczo-kulturowe oraz krajobrazowe. Do terenów wyróżniających gminę Mogilany z pośród obszarów sąsiednich, zaliczyć należy Rezerwat Cieszynianka zlokalizowany w centralnej części gminy. Gmina Mogilany dysponuje także wysokim potencjałem obsługi terenów usługowych ze względu na położenie gminy w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym oraz dzięki dobrze rozwiniętej komunikacji drogowej, droga krajowej nr 7 biegnie przez centralną część gminy.
Teren gminy został wskazany jako rejon o znaczącej przewadze gleb I-III klasy bonitacyjnej, szczególnie w jego północnej części. W zachodniej części sołectwa Mogilany znajduje się rezerwat przyrody „Cieszynianka” o pow. 10,73 ha. Na terenie gminy Mogilany nie znajdują się inne prawnie chronione tereny. Plan nie przewiduje utworzenia na opracowywanym terenie żadnej innej formy ochrony.
W kwestii uwarunkowań kulturowych w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego, wyszczególniono 8 zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych. Zlokalizowane na terenie gminy Mogilany wsie charakteryzują się z reguły czytelnym układem ruralistycznymi z zachowanymi dominantami w postaci kościołów.
Tradycyjna zabudowa zagrodowa zachowała się w śladowych ilościach głównie w południowej części gminy.
Przez teren gminy Mogilany na osi kierunku Kraków – Myślenice biegną trzy istotne małopolskie szlaki techniki:
a) szlak obiektów hydrotechnicznych, b) szlak pożarnictwa,
c) szlak przemysłu wiejskiego.
W zakresie uwarunkowań technicznych opisanych w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego zasadniczy szkielet komunikacji drogowej stanowi międzyregionalna droga krajowa nr 7, biegnąca przez centralną część gminy Mogilany, relacji Gdańsk-Warszawa-Kraków-Chyżne. Z pośród inwestycji drogowych w województwie małopolskim istotny zapis dotyczy modernizacji ww. drogi krajowej do parametrów drogi ekspresowej oraz rozbudowy węzłów komunikacyjnych występujących na terenie gminy Mogilany.
Plan wskazuje obszar gminy Mogilany jako wysokorozwinięty w systemy zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków, a także systemy energetyczne tj. linie elektroenergetyczne o najwyższym napięciu 400kV i 220kV będące w eksploatacji PSE – Południe SP. z o. o. Katowicach. Przez miejscowość Konary, Mogilany, Gaj oraz Brzyczyna przebiega magistrala gazowa wysokiego ciśnienia ø500 mm PN63, zaopatrując dużymi rezerwami systemy gazownicze gminy.
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego, będąca spójną koncepcją działań na rzecz długotrwałego rozwoju regionu została przyjęta z założeniem, że jej realizacja będzie wyrazem racjonalnego wyboru politycznego, opartego na próbie połączenia kierunków oraz instrumentów tradycyjnej prospójnościowej polityki inwestycyjnej i społecznej wraz z nowoczesną, proinnowacyjną polityką właściwą dla realiów gospodarki poprzemysłowej.
Stosowną aktualizację dokonano w 2011 r., dostosowując dokument do celów Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu – Europa 2020 oraz Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary, wiejskie.
W Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego zdefiniowała została wizja rozwoju województwa Małopolskiego, która brzmi następująco:
„Chcemy, aby Małopolska była atrakcyjnym miejscem życia, pracy i spędzenia czasu wolnego, europejskim regionem wiedzy i aktywności, silnymi wartościami uniwersalnymi,
tożsamością i aspiracjami swoich mieszkańców, świadomie czerpiącym z dziedzictwa i przestrzeni regionalnej, tworzącym szanse na rozwój ludzi i nowoczesnej gospodarki”.
Główny cel zawarty w Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego do 2020 roku, który powinna realizować gmina Mogilany zakłada efektywne wykorzystanie potencjału regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim.
2.2. Wnioski wynikające z polityki przestrzennej powiatu krakowskiego
Rada Powiatu w Krakowie w dniu 29 maja 2013 roku przyjęła Uchwałą nr XXX/314/13 Strategię Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020, która określa obecną sytuację na obszarze Powiatu Krakowskiego a także strukturę celów strategicznych w tym założenia systemu wdrażania oraz monitorowania i ewaluacji strategii.
Gmina Mogilany zalicza się do jednej z dwunastu gmin wiejskich zlokalizowanych na obszarze powiatu Krakowskiego.
Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020 jest narzędziem wspierania pozytywnych zmian w całej przestrzeni powiatowej oraz niwelowania barier pojawiających się w otoczeniu. W tym kontekście szczególnie ważna jest współpraca z samorządami gminnymi oraz z Miastem Krakowem, z którym Powiat Krakowski tworzy spójny obszar metropolitalny, wymagający efektywnych rozwiązań infrastrukturalnych, gospodarczych i społecznych. Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013– 2020 wskazuje następujące obszary strategiczne:
1. Gospodarka, edukacja i rynek pracy;
2. Turystyka i dziedzictwo kulturowe;
3. Wewnętrzne i zewnętrzne powiązania komunikacyjne;
4. Zarządzanie powiatem oraz współpraca w ramach krakowskiego obszaru metropolitalnego;
5. Rozwój miast i terenów wiejskich;
6. Bezpieczeństwo publiczne, ekologiczne i społeczne.
Główna wizja powiatu Krakowskiego, brzmi:
„W 2020 roku powiat krakowski w pełni korzysta ze swojego położenia w sąsiedztwie miasta Krakowa, walorów środowiska i dostępności komunikacyjnej.
Rozwinęły się konkurencyjne i innowacyjne sektory gospodarki oraz turystyka.
Efektywne zarządzanie publiczne, aktywność wspólnot samorządowych, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych zapewniały wysoki poziom życia mieszkańców i dostęp do usług o wysokim standardzie”.
Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020 jest spójna z priorytetami i celami dokumentów szczebla krajowego i regionalnego, tj. Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie; Długookresowej
Strategii Rozwoju Kraju do 2030 r.; Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do 2030 r.; Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju do 2020 r.; krajowych strategii sektorowych oraz Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020.
2.3. Wnioski wynikające z polityki przestrzennej gminy Mogilany
Niniejszy dokument zmienia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mogilany przyjęte uchwałą Rady Gminy Mogilany Nr XI/65/99 z dnia 17 grudnia 1999 r. W Studium z 1999 r. za główny cel przyjęto rozwój mieszkalnictwa oraz usług stwarzając przy tym warunki integracji środowisk osadniczych (sołectw) dbając o estetykę, rozwój turystyki i bezpieczeństwo zamieszkania.
Istotnym elementem kształtującym politykę przestrzenna gminy są plany miejscowe.
Niemal cały obszar gminy Mogilany objęty jest obowiązującymi planami zagospodarowania przestrzennego opracowanymi w latach 2001-2006. Ustalenia obowiązujących planów będą stanowiły cenna wskazówkę przy wyznaczaniu kierunków rozwoju.
Ponadto gmina Mogilany dysponuje Strategią Rozwoju Gminy Mogilany na lata 2015 – 2020+ przyjęta uchwałą Rady Gminy nr VIII/56/2015 z dnia 30 kwietnia 2015 r.
W dokumencie wskazano wizję rozwoju stanowiącą projekcję, opisu pożądanego stanu rzeczywistości gminy Mogilany w perspektywie kilku najbliższych lat. Określa stan docelowy, do którego dążyć będą wszyscy zaangażowani partnerzy, tj. władze samorządowe gminy, partnerzy społeczni i gospodarczy oraz mieszkańcy, wykorzystując przy tym możliwości płynące z własnych atutów i szans pojawiających się w otoczeniu. Wizja ukierunkowana jest prognostycznie, określa cel, do jakiego zmierza cała wspólnota obszaru funkcjonalnego. Wskazuje ona zasadniczy kierunek podejmowanych działań.
Sposobem urzeczywistnienia zakładanej wizji jest misja. Misja określa nadrzędny cel rozwoju gminy Mogilany. Zgodnie z misją, władze samorządowe gminy pełnią rolę inicjatora dla realizacji przedsięwzięć zgodnych ze Strategią Rozwoju Gminy Mogilany na lata 2015- 2020+, a podejmowanych przez różnych aktorów życia społecznego i gospodarczego.
Ponadto, władze samorządowe są także realizatorem własnych projektów, leżących w zadaniach własnych oraz we współpracy z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, zmierzających do zrównoważonego rozwoju gminy, promowania jej walorów, ułatwiania współpracy różnorodnych partnerów i wdrażania innowacyjnych rozwiązań.
„Naszą misją jest kreowanie wieloaspektowego rozwoju Gminy Mogilany, szczególnie poprzez doskonalenie oferty usług publicznych, wspieranie przedsiębiorczości i rekreacji oraz budowę niezbędnej infrastruktury, w poszanowaniu dla szczególnego dziedzictwa kulturowego i bogactwa przyrodniczego Gminy. Chcemy wspólnie z partnerami społecznymi i gospodarczymi kreować przyjazny wizerunek naszej Wspólnoty Lokalnej”.
Uchwałą Rady Gminy Mogilany Nr XXXVII/333/2010 z dnia 23 września 2010 r.
przyjęto Aktualizację Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Mogilany na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2013 – 2016 oraz prognozę oddziaływania na środowisko tego dokumentu. Wyżej wymieniony dokument reguluje zagadnienia środowiskowe, w sposób zintegrowany zapewniając ochronę środowiska i uwzględniając przy tym uwarunkowania ekonomiczne.
Inwestycje realizowane na terenie gminy Mogilany w latach 2007 – 2015 r. dotyczyły głównie zaopatrzenia w wodę, budowy obiektów kubaturowych, modernizacji i budowy dróg oraz ochrony środowiska. Ich wykonanie przyczyni się przede wszystkim do podwyższenia jakości życia mieszkańców promując i jednocześnie zachęcając do skorzystania z walorów gminy Mogilany.
Gmina Posiada obowiązujące plany odnowy miejscowości, opracowane w horyzoncie czasowym 2009-2013. W grudniu 2015 roku rozpoczęto konsultacje społeczne nad planami na lata 2014-2020.
2.4. Wnioski złożone do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mogilany Mieszkańcy gminy Mogilany złożyli ponad 800 wniosków do przedmiotowego studium i prawie drugie tyle uwag. Najwięcej wniosków odnosiło się do sołectw Włosań (180) i Mogilany (131), najmniej do sołectwa Kulerzów (25). Zdecydowana większość wniosków tyczyła się zmiany przeznaczenia terenów rolnych pod mieszkalnictwo.
Kilkanaście wniosków dotyczyło zmiany lokalizacji dróg i parametrów zabudowy ustalonych w planach miejscowych. Te kilkanaście wniosków nie zostało rozpatrzonych.
3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA I ZAGOSPODAROWANIA
3.1. Dotychczasowe przeznaczenie terenu Gmina Mogilany administracyjnie jest gminą wiejską, jednak zewzględu na bliskie sąsiedztwo Krakowa, Mogilany przede wszystkim pełnią funkcję strefy podmiejskiej stolicy Małopolski. Północną i środkową część gminy stanowią głównie tereny zurbanizowane wzdłuż drogi krajowej nr 7. Południowa część Mogilan posiada charakter bardziej rolniczy.
3.2. Dotychczasowe zagospodarowanie terenu Gmina Mogilany zajmuje powierzchnie 4 371 ha, z czego ponad 61 % stanowią użytki rolne. Ze względu na znaczne wykorzystanie rolnicze gminę cechuje niższa niż średnia krajowa i wyższa niż średnia powiatowa lesistość, kształtująca się na poziomie niewiele ponad 20%. Tereny zabudowane i zurbanizowane stanowią 18,65%. Wśród użytków rolnych przeważają grunty orne, które stanowią ponad 66% wszystkich gruntów użytkowanych rolniczo. Łąki i pastwiska stanowią w sumie 20,6 %, sady niewiele ponad 6%. Zestawienie przedstawia Tab.2.
Tab.2. Użytkowanie terenu w gminie Mogilany /Źródło: opracowanie własne 2016 r./
Sposób użytkowania gruntów Powierzchnia [ha] Powierzchnia [%]
grunty zabudowane
i zurbanizowane 816 ha 18,65 %
użytki rolne 2670 ha 61,10 %
lasy i grunty leśne 885 ha 20,25 %
3.2.1. Tereny mieszkaniowe Tereny mieszkaniowe są nierównomiernie rozmieszczone na obszarze gminy. Grunty zabudowane i zurbanizowane znajdują się głównie w północnej i środkowej części gminy. Na taki układ przestrzenny gminy wpływa sąsiedztwo z miastem Kraków oraz przebieg drogi krajowej nr 7, stanowiącej część korytarza komunikacyjnego o znaczeniu międzynarodowym.
Centralny ośrodek stanowi miejscowość Mogilany, będącą siedzibą gminy. Silnie rozwinięte są również sołectwa Libertów i Gaj, zlokalizowane w północnej części gminy.
Dominuje tu głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i rezydencjonalna oraz zabudowa usługowa wzdłuż drogi krajowej. W pozostałych sołectwach zabudowa mieszkaniowa zlokalizowana jest wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych. Składają się na nią zarówno zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna jak i zabudowa zagrodowa. Miejscami zachowała się również tradycyjna drewniana zabudowa zagrodowa.
3.2.2. Tereny usługowe Usługi publiczne w większości przypadków zlokalizowane są w miejscowości Mogilany. Znajduje się tu Urząd Gminy, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Punkt Konsultacyjno-Doradczy „Expert, urząd pocztowy, Krakowski Bank Spółdzielczy Oddział Mogilany. Ośrodkiem wspomagającym jest miejscowość Gaj. Znajduje się tutaj Baza Usług Komunalnych, która realizuje następujące zadania: zimowe utrzymanie dróg , odtwarzanie i umacnianie rowów przydrożnych korytkami ściekowymi lub ażurowymi oraz czyszczenie rowów, koszenie poboczy dróg gminnych i obcinanie gałęzi, prace remontowe w placówkach oświatowych (szkoły, przedszkola) oraz w budynkach gminnych, utrzymanie przejezdności dróg, sprzątanie przystanków MPK oraz wiosenne sprzątanie ulic, dróg gminnych, rowów, chodników i inne prace interwencyjne oraz zaopatrzenie.
Zarządzanie Bazą Usług Komunalnych sprawuje Referat Inwestycji i Gospodarki Komunalnej, jednostka w realizacji swoich zadań posiłkuje się osobami bezrobotnymi zarejestrowanymi w Powiatowym Urzędzie Pracy, które w ramach programów aktywizacji zawodowej znajdują tu zatrudnienie na prace publiczne lub interwencyjne.
W Gaju siedzibę swoją ma również Zespół Ekonomiczno- Administracyjny Szkół oraz Kuchnia Cateringowa (gminna jednostka organizacyjna), której zadaniem jest przygotowywanie posiłków dla placówek oświatowych, dla których organem prowadzącym jest gmina Mogilany. W Libertowie oraz w Mogilanach funkcjonują prywatne gabinety stomatologiczne, zaś w Libertowie prywatny gabinet pediatryczny.
Gmina Mogilany posiada 20 poradni specjalistycznych: 11 z nich zlokalizowanych jest w SPZOZ w Mogilanach oraz 9 znajdujących się NZOZ ,,Sece Sercu”.
Na terenie gminy działają cztery jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w miejscowościach: Mogilany, Buków, Konary i Włosań.
Dzieci i młodzież mogą uczęszczać do jednej z 7 szkół podstawowych zlokalizowanych na terenie gminy, należą do nich:
Szkoła Podstawowa im. Oskara Kolberga w Bukowie
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Gaju
Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Konarach
Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Libertowie
Szkoła Podstawowa im. Świętej Jadwigi Królowej w Lusinie
Szkoła Podstawowa im. Józefa Nowina Konopki w Mogilanach
Szkoła Podstawowa im. Św. Siostry Faustyny Kowalskiej we Włosani.
Najmłodsi mieszkańcy gminy mogą uczęszczać do Przedszkola Samorządowego w Mogilanach do jego oddziału w Libertowie, lub do jednego z czterech przedszkoli niepublicznych.
Gmina posiada dwa gimnazja. W gimnazjum w Mogilanach uczy się młodzież z Mogilan, Konar, Chorowic i Włosani. Drugie gimnazjum znajduje się w Gaju i wspólnie ze szkołą Podstawową tworzy Zespół Szkół im. Jana Pawła II. W gimnazjum w Gaju uczy się młodzież z Gaja, Lusiny, Libertowa i Bukowa.
Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Kultury, oferujący zajęcia i imprezy kierowane dla dzieci, młodzieży i dorosłych,, a także Gminna Biblioteka Publiczna w Mogilanach , posiadająca swoją filię również w Konarach.
Na terenie gminy mieści się osiemnastowieczny dwór Konopków w Mogilanach.
Stylowe wnętrza, przepiękny park i ogród tworzą wyjątkową atmosferę.
W gminie Mogilany znajdują się cztery parafie rzymsko-katolickie: p.w. Narodzenia NMP w Gaju, p.w. św. Brata Alberta w Libertowie, św. Bartłomieja Apostoła w Mogilanach i p.w. NMP Królowej Polski we Włosani. W skład parafii w Mogilanach wchodzi kaplica w Bukowie.
W Konarach od 1911 roku działa Konwent Ojców Bonifratrów. Obecnie Konwent działa poprzez Bonifraterską Fundację Dobroczynną Głównym charyzmatem Fundacji jest posługiwanie ludziom chorym, cierpiącym, niepełnosprawnym i potrzebującym pomocy.
Fundacja realizuje swoje cele w szczególności, poprzez:
prowadzenie Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych,
prowadzenie warsztatów terapii zajęciowej dla osób niepełnosprawnych;
prowadzenie Powiatowego Ośrodka Wsparcia – Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
prowadzenie Zakładu Aktywności Zawodowej dla osób niepełnosprawnych,
prowadzenie innych placówek wsparcia dziennego, placówek opiekuńczo- terapeutycznych i opiekuńczo-wychowawczych.
W 2015 roku na terenie gminy zarejestrowanych było 1429 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. W stosunku do roku 2005 nastąpił wzrost o 1055 osób. Najwięcej, bo 400 osób prowadziło działalność w sekcji G – handel hurtowy, detaliczny i naprawa pojazdów. Pozostałe liczniejsze grupy podmiotów prowadzą działalność w zakresie: budownictwa oraz przetwórstwa spożywczego. Prawie wszystkie podmioty należą do grupy zatrudniające do 9 osób. (dane: GUS 2015 r.)
Do największych firm działających na terenie gminy należą:
„Oknoplus” – producent okien PCV,
Marimex Marcin Kus – Autoryzowany dealer Opla i Chevroleta,
Gemma – hurtownia olejów silnikowych, serwis i mechanika samochodowa,
Autocentrum W&M Bełtowski,
„Krak-Stone Grzesikowscy” – zakład kamieniarski,
Grupa Wadowscy Gaj - autoryzowany dealer Kia Motors Polska,
SEZAMSTYL – Firma Produkcyjno-Handlowa,
Firma Wanicki - Autoryzowany dealer i serwis DAF,
Krakowski Bank Spółdzielczy Oddział Mogilany,
Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne w Mogilanach i Libertowie,
PLASTEX - produkcja kątowników zabezpieczających oraz luster samochodowych
Spółdzielnia Handlowo-Usługowa w Mogilanach
Restauracja McDonald’s i KFC
Stacje Paliw Lukoil oraz ARGE
DACHOLAND – materiały i pokrycia dachowe
„Jurek” Catering – sala bankietowa oraz catering
GDE Polska – produkcja urządzeń interkomowych, wideomofonów oraz systemów inteligentnego budynku,
Paweł Żyła - warsztat mechaniki pojazdowej.
3.2.3. Tereny zabudowy produkcyjnej Na terenie gminy Mogilany znajduje się znaczna liczba obiektów przemysłowych, składów i magazynów. Większość z nich zlokalizowana jest wzdłuż drogi krajowej nr 7.
Działają tu m.in.: zakłady produkcyjne i usługowe, warsztaty samochodowe, salony samochodowe, stacje paliw, składy budowlane, lokale gastronomiczne.
3.2.4. Tereny zieleni urządzonej i cmentarzy Na terenie gminy możemy odnaleźć wiele założeń dworsko-parkowych z zachowanymi w dobrym stanie terenami zieleni urządzonej. Największe z nich, o powierzchni 3,59 ha, mieści się miejscowości Mogilany, na przeciwko kościoła. Park składa się z trzech części: ogrodu włoskiego będącego najstarszą częścią parku, ogrodu angielskiego oraz ogrodu leśnego, które wraz z dworem tworzą Zespół Dworski Konopków.
W miejscowości Chorowice znajduje się park krajobrazowy z XVIII wieku, który został przekomponowany na przełomie XIX/XX wieku. Razem z dworem i kaplicą tworzy Zespół Dworski w Chorowicach. W miejscowości Gaj, w sąsiedztwie kościoła parafialnego mieści się park krajobrazowy z przełomu XIX i XX wieku. Również w Libertowie, na terenie dzisiejszej RSP, znajduje się park krajobrazowy z początku XIX wieku. Kolejne założenie parkowe z końca XVIII wieku mieści się w Lusinie i tworzy Zespół Dworski Słapów.
W skład Zespołu Dworskiego Grabowskich w Konarach wchodzi park krajobrazowy z elementami secesji z XVIII wieku. Większość parków objęta jest ochroną konserwatorską.
Łączna suma powierzchni parków przekracza 11,5 ha.
Dodatkowo na obszarze gminy działa Polski Związek Działkowców, który posiada cztery Rodzinne Ogrody Działkowe w Brzyczynie, Gaju, Lusinie i we Włosani. Łączna powierzchnia terenów zajmowanych przez ogrody działkowe w gminie wynosi około 17 ha.
Na terenie gminy Mogilany znajdują się 3 cmentarze, rzymsko-katolickie w Gaju oraz we Włosani oraz w Mogilanach. Dodatkowo gmina zarezerwowała teren pod cmentarz w południowej części sołectwa Libertów, przy granicy z sołectwem Gaj.
3.2.5. Tereny usług turystycznych Gmina Mogilany posiada bogate walory przyrodniczo – kulturowe, obfituje w zabytki wpisane do rejestru zabytków województwa małopolskiego. Ponadto posiada unikalne położenie pod względem walorów widokowych, z mogilańskich wzgórz rozciąga atrakcyjny widok na Kraków oraz na Tatry. Dogodne położenie komunikacyjne przy drodze krajowej oraz bliskie sąsiedztwo Krakowa sprzyjają rozwojowi turystyki weekendowej. W gminie Mogilany odbywa się szereg imprez plenerowych i spotkań okolicznościowych. Odpoczynek
od miasta wśród zieleni, zabytków, to coraz częstszy sposób spędzania wolnego czasu.
Dodatkową atrakcją turystyczną są ośrodki jeździeckie we Włosani i w Konarach, które proponują naukę jazdy konnej, jazdy terenowe oraz imprezy okolicznościowe.
Przez teren gminy przebiegają 4 szlaki turystyczne: szlak gen. Bema oraz dwa szlaki niebieski i jeden czarny, a także małopolskie szlaki techniki: szlak obiektów hydrotechnicznych, szlak pożarnictwa oraz szlak przemysłu wiejskiego. Przez Gminę biegną również dwa szlaki rowerowe:
- trasa nr 4 Mogilany (ul. Mogilańska, Rynek, Św. Bartłomieja Apostoła, Słowiańska, Celiny , Skrzyszów ) o długości 6,12 km , szerokości 3-4 m , o nawierzchni tłuczniowej , wykorzystywanej również w ruchu ogólnym,
-trasa nr 7 Konary, Mogilany (ul. Działy, Krótka, Świątnicka), Włosań (ul. Słoneczna, Rzeczna, Św. Józefa, Królowej Polski ,Lipowa, Brzozowa, Stroma, Wspólna) – o długości 8,52 km , szerokości 3-4 m, o nawierzchni tłuczniowej , wykorzystywanej w ruchu ogólnym.
Baza noclegowa gminy jest słabo rozwinięta. Noclegi oferuje dom weselny CZTERY PORY ROKU w Konarach oraz kilka gospodarstw agroturystycznych min. w Libertowie i Brzyczynie. W Gaju znajduje się pole biwakowe - Camping KORONA.
4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM STANU ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGÓW
OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO
4.1. Stan środowiska 4.1.1. Rzeźba terenu Rzeźba terenu na obszarze gminy jest zróżnicowana. Charakterystyczne są ciągi wydłużonych wzgórz o wysokości 300-400 m n.p.m. o grzbietach w formie rozległych wierzchowin, porozcinanych dolinami cieków wodnych. Ich stoki opadają stromo, w kierunku den dolinnych. Najwyższy punkt gminy to wzgórze położone w przysiółku Kopce, które wznosi się na wysokość ponad 402 m n.p.m. W Lusinie, w dolinie Wilgi znajduje się natomiast najniżej położony punkt na terenie gminy – 225 m n.p.m.
Ryc.3. Mapa hipsometryczna gminy Mogilany
Źródło: Opracowanie własne
4.1.2. Budowa geologiczna Obszar gminy Mogilany należy do dwóch ważnych jednostek geologicznych, które cechuje skomplikowana budowa. Północna część gminy należy do Zapadliska Przedkarpackiego, które jest najmłodszą jednostką alpejską na obszarze Polski. Na terenie wsi Brzyczyna, Libertów i Lusina znajduje się kilka niewielkich odsłonięciach mioceńskich iłów z wkładkami zlepieńców i fragmentami skał fliszowych oraz z wkładkami piaskowców i żwirów. Ponadto trzeciorzędowe podłoże tej części gminy budują mioceńskie iły i mułowce z wkładkami margli dolomitycznych warstw chodenickich.
Znacznie większy obszar należy natomiast do fliszowych Karpat Zewnętrznych, zbudowanych ze skał górnojurajskich, kredowych i trzeciorzędowych tworzących płaszczowiny i występujące w dwóch seriach osadów. W pasie biegnącym od Bukowa po Konary występuje seria podśląska. Budują ja skały dolno i górnokredowe oraz paleogeńskie.
Na warstwy dolnokredowe składają się łupki cieszyńskie górne, piaskowce grodziskie, łupki wierzowskie oraz warstwy gezowe. Poziom górnokredowy budują łupki pstre, margle pstre węglowieckie oraz piaskowce tomaszkowickie. Z kolei paleogeniczne osady serii podśląskiej to łupki pstre oraz warstwy menilitowe (łupki, piaskowce, margle i rogowce). Wszystkie wymienione wyżej utwory ukazują się na tym obszarze w licznych odsłonięciach powierzchniowych. Na południową krawędź płaszczowiny podśląskiej nasuwają się osady serii śląskiej, facji wielickiej, zbudowane z łupków pstrych warstw godulskich oraz z warstw istebniańskich dolnych (piaskowce, zlepieńce, łupki pstre).
Na obszarze gminy Mogilany, na powierzchni Zapadliska Przedkarpackiego, zalegają osady czwartorzędowe, głównie pokrywy lessów i glin lessopodobnych wykształcone w warunkach peryglacjalnych, podczas zlodowacenia północnopolskiego. Doliny rzeczne wypełnione są natomiast czwartorzędowymi osadami aluwialnymi, głównie namułami, piaskami i żwirami rzecznymi o zmiennej miąższości. Ponadto dno doliny Wilgi wyściełają osady rzeczne wykształcone jako mułki, gliny i piaski, na których wytworzyły się mady o miąższości rzędu 2-4 m.
4.1.3. Gleby Na obszarze gminy Mogilany przeważają gleby średnio produktywne wykształcone głównie na żwirach i piskach wodno-lodowcowych. Najczęściej występują tu zakwaszone i niezbyt zasobne w próchnicę gleby brunatne wyługowane i brunatne kwaśne, rzadziej brunatne właściwe. Dosyć często można także spotkać również silnie zakwaszone bielice i pseudobielice wykształcone na pokrywach lessowych i lessopodobnych. Niemal wszystkie
gleby w gminie wymagają wapnowania. Najbardziej urodzajnym typem gleb na obszarze gminy są wykształcone w dnach dolin rzecznych mady. Są to gleby stosunkowo zasobne w składniki pokarmowe, często jednak posiadają niekorzystne stosunki wodne. Niewielkie powierzchnie cennych, organicznych gleb torfowo-mułowych występują w kilku enklawach na terenie sołectw Brzyczyna, Konary i Lusina. Gleby te podlegają ochronie, wraz z pozostałymi glebami zaliczonymi do II i III klasy bonitacyjnej. Na terenie gminy dominują gleby zaliczane do III i IV klasy bonitacyjnej. Około 1 442 ha, co stanowi 33% powierzchni gminy, zajmują gleby II i III klasy bonitacyjnej.
Ryc.4 i 5. Gleby w gminie Mogilany
Źródło: Opracowanie własne na podstawie mapy glebowo-rolniczej w skali 1:25 000.
4.1.4. Wody podziemne i powierzchniowe Obszar opracowania, zgodnie z podziałem hydrogeologicznym Polski wg. Malinowskiego, znajduje się w regionie przedkarpackim. Jest to jeden najuboższych w wodę regionów w kraju. W rejonie przedkarpackim występują dwa użytkowe piętra wodonośne – trzeciorzędowe i czwartorzędowe. Wody w pozostałych piętrach, głównie mezozoicznych, mimo małej mineralizacji nie są użytkowane z powodu dużej głębokości zalegania.
Poziom trzeciorzędowy stanowią wody porowe w mioceńskich łupkach ilastych, mułowcach piaskowcach oraz piaskach. W piaskach występują najczęściej wody
o zwierciadle napiętym, często w układach artezyjskich. Maksymalna wydajność z pojedynczych studni nie przekracza 40 m3/h, a na obszarze opracowania wynosi od 12 do zaledwie kilku m3/h.
Drugim poziomem jest poziom czwartorzędowy, którego obecność związana jest z plejstoceńskimi i holoceńskimi osadami akumulacji rzecznej. Wody tego poziomu stwierdzono w dolinie Wilgi w osadach żwirów i piasków. Miąższość utworów wodonośnych nie przekracza tu 3-5 m. Potencjalna wydajność tego poziomu, w związku z niewielką miąższością wynosi zaledwie kilka m³/h. Zwierciadło wody jest swobodne, występuje blisko powierzchni i jest zasilane przez wody rzeczne.
Bezpośrednio na północ od terenu gminy na terenie Krakowa występują wody mineralne eksploatowane od dawna ze złoża Swoszowice.
Ryc.6. Cieki powierzchniowe i działy wodne na terenie gminy Mogilany
Źródło: Opracowanie własne
Obszar gminy położony jest na obszarze zlewni Skawinki i Wilgi, dwóch prawobrzeżnych dopływów Wisły. Sieć rzeczną uzupełniają pomniejsze cieki niższych rzędów. Północno-wschodnią część gminy odwadniają lewobrzeżne dopływy Wilgi:
Krzywica i jej dopływ Łaźnik oraz Olszynka. Południową część odwadniają natomiast uchodzące do Głogoczówki (prawy dopływ Skawinki) potok Włosanka I oraz potok Sieprawka wraz z dopływem Kopanka. Zachodnią część z kolei odwadniają dwa bezpośrednie dopływy Skawinki: Włosanka II i Rzepnik.
4.1.5. Warunki klimatyczne Obszar opracowania leży w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego. Średnia roczna temperatura powietrza na terenie gminy wynosi 7-8°C, zima trwa ok. 90 dni (śr.dob.<0°), podobnie jak lato termiczne (śr.dob.>15°) 80-90 dni. Średnio przez 110-115 dni utrzymuje się w gminie pokrywa śnieżna, a roczna suma opadów waha się od 600-800 mm.
Średnie temperatury i opady dla stacji meteorologicznej Kraków – Balice przedstawia Ryc.7.
Obszar opracowania obejmuje teren o bardzo urozmaiconej rzeźbie, dlatego duże znaczenie ma w tym przypadku klimat lokalny. Obszary w głęboko wciętych dolinach, narażone są na niekorzystne zjawiska atmosferyczne takie jak zastoiska chłodnego powietrza oraz zamglenia. Znacznie częściej zachodzi w takich miejscach zjawisko inwersji termicznej, co sprzyja tworzeniu się osadów atmosferycznych - rosy i szronu. Niższa jest roczna średnia temperatura, niższe są także temperatury minimalne.
Ryc. 7. Temperatura i opady – średnie z wielolecia dla stacji Kraków – Balice.
Źródło: opracowanie własne na podstawie www.transport.gov.pl
Dominującymi kierunkami wiatru, jak w całej Polsce, jest sektor zachodni, ale warto zauważyć, że ze względu na układ obniżeń i wyniesień terenu mogą na obszarze opracowania występować lokalne anomalie uzależnione od bezpośrednich przeszkód terenowych.
4.1.6. Flora Obszar gminy Mogilany został przez Pawłowskiego zaliczony do okręgu Pogórze Karpackie, do podokręgu Pogórze Wielickie. Roślinność charakterystyczna dla piętra pogórza, w znacznym stopniu uległa antropopresji i została wyparta przez tereny rolne i osadnicze. Bardzo niska jest lesistość gminy, która wynosi zaledwie ok. 13%. Potencjalne zbiorowisko roślinne, jakie powinno porastać teren gminy to bór świeży, dlatego w drzewostanie dominuje sosna zwyczajna (Pinus silvestris) i dąb szypułkowy (Quercus robur), w podszyciu kruszyna (Frangula alnus) i jarzębina (Sorbus aucuparia), a w runie borówka czernica (Vaccinium myrtillus). Bór występuje głównie w południowej części gminy Mogilany wchodząc w skład tzw. lasu Bronaczowa, oraz fragmentarycznie w południowej i wschodniej części gminy.
Na terenie gminy występują także półnaturalne zbiorowiska roślinności łąkowej porastanej głównie przez różne gatunki wieloletnich traw, turzyc i roślin motylkowych.
Można spotkać tam wiechlinę łąkową (Poa pratensis L.), życicę trwałą (Lolium perenne L.), kostrzewę czerwoną (Festuca rubra) oraz mietlicę pospolitą (Agrostis capillaris L. syn A.
tenuis Sibth.). Na miedzach oraz wzdłuż dróg występują zadrzewienia i zakrzewienia – lipy (Tilia), buki (Fagus L.) i graby (Carpinus L.) oraz sporadycznie, młode dęby szypułkowe (Quercus robur L.) a wzdłuż cieków roślinność nadrzeczna.
4.1.7. Fauna Obszar gminy Mogilany charakteryzuje się bogactwem fauny, liczne są jednak gatunki charakterystyczne dla siedlisk polnych i łąkowych, głównie gryzonie, w tym: mysz polna (Apodemus agrariusz), nornica ruda (Myodes glareolus) a nad wodami piżmak zwany szczurem piżmowym (Ondatra zibethicus) i karczownik (Arvicola amphibius), pospolicie zwany „szczurem wodnym”. Brzegi rzeki są zamieszkiwane są także przez chrząszcze i pająki. Licznie występują ptaki takie, jak: bocian biały (Ciconia ciconia), bażant (Phasianus colchicus), kuropatwy (Perdix perdix), zięba (Fringilla coelebs), kos (Turdus merula), sójka (Garrulus glandarius), sikora bogatka (Parus major) i drozd śpiewak (Turdus philomelos;
syn. T. ericetorum). Z płazów często występuje żaba trawna (Rana temporaria). Liczna jest
również traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris) i grzebieniasta (Triturus cristatus). Znacznie rzadziej można spotkać: kumaka nizinnego (Bombina bombina) i ropuchę zwyczajną (Bufo bufo). Przedstawicielami gadów są: padalec zwyczajny (Anguis fragilis) i zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix).
4.1.8. Stan powietrza atmosferycznego Zanieczyszczenia powietrza są główną przyczyną globalnych zagrożeń środowiska przyrodniczego. Wpływają one również bezpośrednio na zdrowie ludzi. Ważną cechą zanieczyszczeń powietrza jest możliwość ich przenoszenia na znaczną odległości.
Jak wynika z Raportu o stanie środowiska w województwie małopolskim podstawowym źródłem zanieczyszczeń na terenie Małopolski jest emisja antropogeniczna pochodząca głównie z działalności przemysłowej (emisja punktowa), z sektora bytowego (emisja powierzchniowa) oraz komunikacji (emisja liniowa).
Na obszarze gminy największy udział w zanieczyszczeniu powietrza ma natomiast emisja komunikacyjna w związku z przebiegiem DK nr 7, na której według danych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, średni dobowy ruch wynosi ok. 28 tys.
pojazdów samochodowych na dobę. Pojazdy samochodowe w ruchu emitują gazy spalinowe a także wytwarzają pyły powstające na skutek ścierania się okładzin hamulców oraz opon na nawierzchni drogowej. W wyniku spalania paliwa dostają się do atmosfery zanieczyszczenia gazowe, głównie: dwutlenek węgla, tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, aldehydy, tlenki siarki. Powstające pyły zawierają związki ołowiu, kadmu, niklu, miedzi, a także wyższe węglowodory aromatyczne. Ilość emitowanych zanieczyszczeń zależy od wielu czynników, między innymi od natężenia i płynności ruchu, konstrukcji silnika i jego stanu technicznego, zastosowania dopalaczy i filtrów, rodzaju paliwa, parametrów technicznych i stanu drogi. Ze względu na osiadanie zanieczyszczeń atmosferycznych są one także źródłem skażenia wód powierzchniowych, gleb, roślinności oraz maja bardzo niekorzystny wpływ na życie i zdrowie ludzi.
Obszar opracowania znajduje się na obszarze zurbanizowanym, w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Krakowa, nie bez znaczenia pozostają zatem zanieczyszczenia z sektora bytowego, związane z tzw. niską emisją. Zanieczyszczenia te powstają na skutek spalania paliw stałych, głównie węgla kamiennego i koksu, w trakcie ogrzewania budynków mieszkalnych. Z tego sektora emitowane są głównie: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, węglowodory oraz znaczne ilości pyłów. W przeciwieństwie do zakładów
przemysłowych, lokalne systemy grzewcze nie są wyposażone w urządzenia ochrony powietrza, a emitowane przez nie zanieczyszczenia nie podlegają żadnej kontroli w związku z czym wielkość tej emisji jest trudna do oszacowania. Pozytywnym aspektem jest natomiast fakt, iż niemal 80% mieszkańców gminy korzysta z sieci gazowej, która na terenie gminy posiada długość ponad 160 km. Mimo wprowadzania nowych technologii spalania konwencjonalnych paliw przez gospodarstwa domowe a także stosowania paliw gazowych, ogrzewania geotermalnego, działania te nie są jeszcze prowadzone na taką skalę, aby w sposób istotny wpłynąć na poprawę obecnego stanu, zwłaszcza ze względu na rachunek ekonomiczny gospodarstw domowych.
Na obszarze gminy nie ma dużych zakładów przemysłowy emitujący zanieczyszczenia, ale ze wzglądu na wyjątkowo łatwą migracje zanieczyszczeń atmosferycznych odczuwalne jest zanieczyszczenie emitowane przez zakłady w na terenie gmin sąsiednich. Do największy emitentów zaliczyć można następujące zakłady:
Arcelor Mittal Poland S.A. Oddział w Krakowie (dawna Huta im.T.Sendzimira)
Elektrociepłownia Kraków S.A.
Elektrownia Skawina S.A.
Południowy Koncern Energetyczny S.A. Elektrownia Siersza w Trzebini
4.1.9. Surowce naturalne Na obszarze gminy Mogilany nie ma udokumentowanych złóż surowców mineralnych, ale w 2015 r. udokumentowano złoże nr 17623 Opatkowice, zlokalizowane na terenie Krakowa. Ze względu na brak wrysowanego obszaru zasobowego na załącznikach graficznych do dokumentacji, do złoża dowiązano "projektowany obszar górniczy ujęcia OB- 1", który częściowo znalazł się na terenie gminy Mogilany.
4.2. Stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej 4.2.1. Stan rolniczej przestrzeni produkcyjnej Jak już wcześniej wspomniano, w gminie Mogilany, pod względem przynależności użytków rolnych do poszczególnych klas bonitacyjnych, dominują gleby III i IV klasy. Pod ochroną prawną są gleby klas I-III klasy bonitacyjnej oraz gleby pochodzenia organicznego, które swym całkowitym zasięgiem obejmują 33% powierzchni gminy. Przydatność rolniczą gruntów ornych przedstawia Ryc.8.
Ryc.8. Przydatność rolnicza gruntów ornych w gminie Mogilany
Źródło: Opracowanie własne na podstawie mapy glebowo-rolniczej w skali 1:25 000.
W północnej części gminy Mogilany dominuje kompleks pszenny dobry, w środkowej i południowej kompleksy: pszenny górski i zbożowo-pastewny mocny. Dodatkowo na południu występuje kompleks zbożowy górski.
W gminie występują bardzo małe gospodarstwa rolne, ponad 2/3 z nich posiada powierzchnię poniżej 1 hektara. Oznacza to, że znacząca większość gospodarstw nie prowadzi działalności w celach rynkowych. Jest to czynnik, który znacząco wpływa na wielkość produkcji rolnej gminy oraz na jej przeznaczenie. Jedynie co piąte gospodarstwo produkuje na rynek, z czego ponad 16% stanowi produkcję uboczną, obok głównej przeznaczoną na potrzeby własne.
W strukturze zasiewów na najwyższej pozycji znajdują się zboża – ok. 65% (głównie pszenica ozima i owies). Wśród zwierząt gospodarskich wiodący jest chów drobiu, stanowi
on ponad 84% pogłowia wszystkich zwierząt gospodarskich i trzody chlewnej, co daje ponad 10% ogółu zwierząt.
Na terenie gminy Mogilany funkcjonują dwie Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne.
Pierwsza z nich mieści się Libertowie i zajmuje się głownie chowem i hodowlą bydła. Druga znajduje się w miejscowości Konary.
4.2.2. Stan leśnej przestrzeni produkcyjnej Lesistość gminy wynosi 13% i jest bardzo mała w porównaniu do średniej krajowej 29,2% (dane: GUS 2010r.). Nie mniej jednak na tle gmin wiejskich powiatu krakowskiej wskaźnik lesistości gminy Mogilany jest jednym z wyższych, średnia lesistość powiatu krakowskiego wynosi 12%. Ryc. 7 przedstawia wskaźnik lesistości w poszczególnych gminach wiejskich powiatu krakowskiego.
Lasy zajmują powierzchnie 571 ha, z czego 328 ha to lasy należące do właścicieli prywatnych, a pozostałe 243 ha to lasy państwowe. Największe skupisko lasów prywatnych występuje w południowej części gminy, w miejscowości Włosań (130,3 ha) i Konary (66,1 ha) najmniejsze, bliskie zeru, w Brzyczynie.
Na terenie gminy Mogilany dominują siedliska lasu mieszanego wyżynnego, wyżynnego oraz łęgowego górskiego. Są to bardzo dobre siedliska dla dębu, buka, grabu, jesionu, olchy szarej, jodły i sosy.
Ryc.9. Lasy w powierzchni ogólnej
Źródło: GUS, 2010
Stan obecny lasów w gminie jest w przeważającej ilości niezgodny z siedliskiem, dlatego w zabiegach hodowlanych zmniejsza się udział niepożądanych gatunków, a wprowadza na drodze sztucznego odnawiania lub naturalnego, gatunki docelowe, głównie dąb. W wyniku zaprzestania upraw rolnych obserwuje się w granicach lasu odnowienie naturalne (sukcesje) gatunkami pionierskimi typu brzoza, sosna. Jest to dla przyszłego lasu bardzo dobra sytuacja gdyż gatunki te przygotują glebę, zwiększą pojemność wodna przez opad ściółki oraz wytworzą korzystne warunki mikroklimatyczne dla gatunków klimaksowych.
Stan sanitarny lasów w gminie pod względem rozwoju szkodliwych owadów jest dobry. Występuje tu bowiem duże zróżnicowanie gatunkowe i przestrzenne kompleksów leśnych. Natomiast jeśli chodzi o ochronę przeciwpożarową stan lasów jest określany jako raczej zły, przede wszystkim ze względu na nieusunięte pozostałości po wycinkach drzew.
Uwagę zwraca także brak częstych zabiegów pielęgnacyjnych, co utrudnia odnowienie naturalne.
Na terenie gminy Mogilany występuje 235 ha lasów ochronnych ustanowionych na mocy decyzji nr 9/99 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 4 stycznia 1999 r. Są to lasy stanowiące własność Skarbu Państwa wchodzące w skład Nadleśnictwa Myślenice. Lasy ochronne położone są głównie na terenie sołectw Chorowice, Mogilany, Libertów, Lusina, Konary i Włosań .
4.3. Wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego 4.3.1. Ochrona środowiska Podstawowym dokumentem regulującym działania z zakresu ochrony środowiska na terenie gminy jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627) oraz opracowany na mocy tej ustawy Program Ochrony Środowiska dla Gminy Mogilany na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2013 – 2016.
Głównym zadaniem ww. dokumentu jest zdefiniowanie priorytetów i celów w zakresie ochrony środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych.
Przedstawione w Programie działania zostały skierowane na realizację polityki ekologicznej głównie w dziedzinie ochrony wód powierzchniowych i wód podziemnych Działania inwestycyjne samorządu gminy Mogilany dotyczyły przede wszystkim budowy i rozbudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz rozbudowy oczyszczalni ścieków we Włosani i Lusinie. Działania w zakresie gospodarki odpadami zostały opisane w Planie
gospodarki odpadami. W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego wykonano modernizację dróg dojazdowych do pól, ocieplono budynek szkoły w Bukowie oraz budynek przedszkola w Mogilanach. W ramach ochrony przed hałasem przeprowadzono szereg modernizacji i remontów ulic.
Na mocy Rozporządzenia 2/2011 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 6 lipca 2011r., zmienionego rozporządzeniem 3/2011 z dnia 28 września 2011 r. (Dz. U. Woj. Małopolskiego 479.4642 z dnia 10.10.2011) , ustanowiono strefę ochronną dla ujęcia wody powierzchniowej w km 5=500 rzeki Skawinki w miejscowości Skawina. W ramach tej strefy wyznaczono miejsca ochrony pośredniej i bezpośredniej. Ochrona bezpośrednia obejmuje ujęcie wraz z obszarem bezpośrednio przyległym. Ochrona pośrednia obejmuje całą zlewnię rzeki Skawinki od źródła rzeki do przekroju ujęcia wody w Skawinie, tak więc obejmuje również południową część gminy Mogilany.
Na terenie ochrony pośredniej zakazuje się:
wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poza oczyszczonymi wodami opadowymi i roztopowymi, o których mowa w art. 9 pkt 14 lit.c ustawy Prawo wodne, oraz poza oczyszczonymi ściekami z oczyszczalni komunalnych, przydomowych i przemysłowych,
rolniczego wykorzystania ścieków,
przechowywania lub składowania materiałów promieniotwórczych,
lokalizowania magazynów i rurociągów do transportu ropy naftowej i produktów ropopochodnych (z wyłączeniem gazu płynnego) oraz substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, a także substancji priorytetowych określonych w przepisach wydanych na podstawie ustawy Prawo wodne,
lokalizowania składowisk odpadów komunalnych, niebezpiecznych, innych niż niebezpieczne i obojętne oraz obojętnych,
budowy autostrad, torów kolejowych, dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych oraz parkingów, bez ujmowania wód opadowych i roztopowych w systemy kanalizacji deszczowej zamkniętej lub otwartej w postaci rowów izolowanych oraz bez urządzeń zapewniających oczyszczanie ich przed wprowadzaniem do wód lub do ziemi, do poziomu wymaganego przepisami odrębnymi,
