1
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja przyrodnicza
Temat: Jak opiekować się psem?
Treści kształcenia:
1) w zakresie rozumienia i poszanowania świata roślin i zwierząt:
c) wymienia warunki konieczne do rozwoju zwierząt w gospodarstwie domowym, w szkolnych uprawach i hodowlach itp.; prowadzi proste hodowle i uprawy (w szczególności w kąciku przyrody).
Dodatkowe:
Edukacja przyrodnicza
1) w zakresie rozumienia i poszanowania świata roślin i zwierząt:
f) zna zagrożenia ze strony zwierząt (niebezpieczne i chore zwierzęta) i wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia.
Edukacja społeczna
2) współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Słucha ze zrozumieniem tekstu literackiego,
● Odpowiada na pytania związane z treścią wysłuchanego utworu,
● Określa warunki niezbędne do prawidłowego rozwoju psa,
● Określa potrzeby psa,
● Umie zaliczyć psy do ssaków,
● Potrafi powiedzieć, jak należy zachować się w obecności nieznanego psa,
● Potrafi zachować ostrożność, wiedząc, że pies może być niebezpieczny i agresywny,
● Rozpoznaje najczęściej spotykane rasy psów,
● Nazywa części ciała psa,
● Umie uzasadnić powiedzenie, że pies jest najwierniejszym przyjacielem człowieka,
● Potrafi współpracować z kolegą w celu jak najlepszego wykonania zadania.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Słucha ze zrozumieniem,
● Odpowiada na pytania związane z treścią wysłuchanego utworu,
● Wskazuje warunki niezbędne do prawidłowego rozwoju psa,
● Radzi sobie w sytuacjach niebezpiecznych,
● Rozróżnia najczęściej spotykane rasy psów,
● Nazywa części ciała psa,
● Współpracuje w małej grupie.
2
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Kompetencje informatyczne,
● Umiejętność uczenia się.
Środki dydaktyczne:
● Sprzęt multimedialny (komputer, tablica interaktywna, projektor multimedialny),
● Zasoby multimedialne: prezentacja multimedialna („Każdy pies inny jest”), ćwiczenie interaktywne („Jak opiekować się psem?”),
● Wydrukowana fotografia psa (np. dowolna z zasobu multimedialnego),
● Atlasy psów rasowych,
● Wiersz Jana Brzechwy pt. „Psie smutki”1,
● Wycięte przez nauczyciela z papieru kształty kości,
● Wiersz Jana Brzechwy pt. „Jak rozmawiać trzeba z psem”2,
● Rozsypanka wyrazowa – przysłowie o psie, wydrukowane lub napisane na kartce, zdanie pocięte na wyrazy.
Metody nauczania:
● Podająca: pogadanka,
● Problemowa: rozmowa kierowana,
● Programowana: z użyciem komputera,
● Praktyczna: ćwiczenia.
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita,
● Indywidualna jednolita,
● Grupowa (w parach).
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita uczniów. Wprowadza ich do tematu poleceniem uważnego wysłuchania wiersza Jana Brzechwy pt. „Psie smutki”. Następnie wraz z uczniami omawia treść wiersza.
Pomocne mogą być takie pytania, jak np.
● O czyich smutkach opowiada poeta?
● Z jakich powodów pies się smuci?
● Czy można coś zrobić, aby smutki zniknęły z życia pieska? Jak myślisz, czy autor wiersza znalazł na to dobry sposób?
● Po czym poznajemy, że pies jest smutny?
Dzieci odpowiadają, nauczyciel kieruje rozmową tak, by uczniowie wskazywali na kolejne czynności, jakie wykonują lub powinni wykonywać, opiekując się zwierzęciem domowym.
1 Proponowane źródło: Jan Brzechwa, Sto bajek, Wydawnictwo Bajka, Warszawa 2011.
2 Ibidem.
3 Etap realizacji
Nauczyciel przypina na tablicy wydrukowaną dowolną fotografię psa (może być z prezentacji z zasobu multimedialnego). Dzieci otrzymują po 2–3 „kości” wycięte z papieru. Zadanie polega na narysowaniu na nich odpowiedzi na pytanie: „Co lubi każdy pies?”. Prowadzący zajęcia przygotowuje więcej „kości”, np. dla dzieci, które szybko pracują i mają wiele pomysłów. Uczeń, jeśli umie, może też napisać krótkie odpowiedzi.
Po kilku minutach wybrane lub zgłaszające się do odpowiedzi dziecko przymocowuje magnesami dookoła fotografii psa swoje propozycje. Kolejni uczniowie (po kolei), którzy mieli podobne pomysły, przypinają „kości” w tych samych miejscach, gdzie znajdują się już dane odpowiedzi. Dookoła psa pojawią się z pewnością obrazki: pełna miska, kości do ogryzania, spacer, zabawa, aportowanie, szczotkowanie psa.
Dzieci zauważają, że niektórych odpowiedzi jest więcej, innych mniej. Wspólnie z nauczycielem ustalają, o czym powinien pamiętać każdy właściciel psa, żeby jego zwierzę było szczęśliwe.
Nauczyciel proponuje ćwiczenie interaktywne z zasobu multimedialnego, które pomoże dzieciom utrwalić wiadomości (uczniowie dopasowują czynności, jakie wykonują opiekując się pupilem, do odpowiednich pór dnia).
Następnie prowadzący zajęcia zadaje pytania: „Jak myślicie, czego pies nie lubi?”, „Jak należy zachować się, kiedy nie znamy psa? Dlaczego?”. Warto zwrócić uwagę dzieci na fakt, że pies może być np. chory lub zachować się agresywnie, gdy kogoś nie zna i boi się, dlatego zawsze należy zachować ostrożność.
Kolejny etap zajęć rozpoczyna się rozmową na temat ras psów znanych dzieciom.
Nauczyciel tłumaczy, że zanim kupi się lub przygarnie zwierzę, warto znać jego cechy związane z przynależnością rasową, bo ułatwia to np. wychowanie czy szkolenie zwierzęcia.
Łatwiej również spełnić własne oczekiwania wobec posiadania i opieki nad pupilem, np.
niektóre rasy potrzebują dużo ruchu lub są towarzyskie i trzeba zastanowić się, czy dysponuje się wystarczającą ilością czasu na spacery lub często przebywa się w domu.
Oczywiście nie oznacza to, że np. każdy rottweiler będzie odważny, a każdy labrador przyjazny i ufny, niemniej jednak warto dowiedzieć się czegoś więcej o charakterystyce psów – mogą w tym pomóc atlasy ras. Nauczyciel rozdaje je uczniom i prosi, by je przejrzeli.
Następnie zaprasza dzieci do zapoznania się z prezentacją multimedialną z zasobu multimedialnego. Po obejrzeniu materiału uczniowie wraz z nauczycielem ustalają wspólne cechy wszystkich psów oraz wskazują na różnice między rasami. Prowadzący zajęcia powinien podkreślić, że przynależność rasowa nie determinuje charakteru zwierzęcia i każdy pies tej samej rasy może być inny. Rozpoczynając rozmowę, nauczyciel przypina na tablicy fotografie różnych psów, zadając pomocnicze pytania, np.:
● W czym podobne są wszystkie psy, a czym się różnią?
● Do jakiej grupy zwierząt należą psy (ssaki, potomstwo po urodzeniu ssie mleko matki)?
Nauczyciel zwraca też uwagę na budowę psa, sierść, ostre zęby (zwierzę mięsożerne) i inne jego cechy charakterystyczne: doskonały węch i słuch, świetna orientacja w terenie, możliwość szkolenia (pies pasterski, pies myśliwski, pies przewodnik, pies tropiciel).
4
Prowadzący zajęcia czyta teraz wiersz Brzechwy „Jak rozmawiać trzeba z psem”. Można też wcześniej odnaleźć piosenkę (lub fragment filmu „Akademia pana Kleksa”, bo z niego pochodzi ścieżka dźwiękowa z tym utworem), w której został wykorzystany wiersz. Po odczytaniu lub odsłuchaniu wiersza następuje krótka rozmowa na temat jego treści.
Etap końcowy
Nauczyciel podsumowuje zajęcia. Zadaje pytanie, dlaczego psa nazywamy najlepszym przyjacielem człowieka? Rozdaje dzieciom rozsypankę wyrazową – uczniowie pracują w parach i układają z pociętych części przysłowie: „Pies – ze wszystkich zwierząt – człowiekowi najprzychylniejszy, najwierniejszy”. Nauczyciel pyta, czy dzieci uważają przysłowie za prawdziwe: jeśli tak, to dlaczego, jeśli nie, to jakie inne zwierzęta są człowiekowi równie bliskie? Na koniec prowadzący zajęcia prosi, by w ramach pracy domowej dzieci przygotowały więcej przysłów, w których jest mowa o zwierzętach, nie tylko o psach.
Dodatkowo:
Uczeń zdolny/chętny może przygotować kilka zdań/rysunków na temat obowiązków i zachowań odpowiedzialnego właściciela psa. Nauczyciel może podpowiedzieć, co powinno znaleźć się na takiej liście, np. właściciel psa:
● Nie wypuszcza swojego psa z domu bez opieki.
● Uczy go posłuszeństwa, aby nie oddalał się bez pozwolenia i nie był uciążliwy dla innych ludzi.
● Odpowiednio go żywi i dba, żeby zawsze miał świeżą wodę do picia.
● Dba o to, żeby jego pies miał przy obroży specjalny identyfikator z adresem.
● Wyprowadza go na spacer na smyczy i spuszcza z dala od ulicy lub na terenie ogrodzonym.
● Zapewnia psu trzymanemu na podwórku budę chroniącą przed wilgocią i zimnem.
● Co roku poddaje swojego psa szczepieniom, a co 6 miesięcy go odrobacza.
● Czesze psa regularnie i sprawdza, czy nie ma pcheł.
● W gorące dni nigdy nie zostawia psa zamkniętego w samochodzie.
● Nigdy nie zabiera psa ze sobą na zakupy i nie pozostawia go przywiązanego przed sklepem.
● Spędza z nim dużo czasu – to lubią wszystkie psy!
Słowa kluczowe:
pies, rasy psów, przyjaciel człowieka, opieka nad psem
