T .
2 0
(1946) Zeszyt całoroczny, zbiorowyROCZNIKI CHEMII
(ANNALES SOCIETATIS CHEMICAE POLONORUM)
O R G A N
POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHEMICZNEGO
Z A Ł O Ż O N Y P R Z E Z
JANA ZAWIDZKIEGO
T Y M C Z A S O W Y K O M I T E T R E D A K C Y J N Y :
T. M IŁOBĘDZKI — redaktor,
A. DORABIALSKA, W. TRZEBIATOW SKI
W A R S Z A W A 1 9 4 6
%
N A K Ł A D E M P O L S K I E G O T O W A R Z Y S T W A C H E M IC Z N E G O
Z zasiłku M inisterstw a O św iaty i Centralnego Zarza.du Przem ysłu C hem icznego
T R E Ś Ć :
Str.
Słow o w stępne o d R e d a k c j i... I W spom nienie o zam ordow anych, zm arłych i zaginionych w czasie wojny
członkach P . T . C h . ... ... III A . D orabialska : C hem ia polska wczoraj i d z i ś ... .... X X V A) S P R A W O Z D A N IA :
I. Spraw ozdanie z W alnego Z grom adzenia P . T . C h . ...X X X V III II. Spraw ozdanie z posied zeń Zarządu G łów nego P .T .C h , ...X X X IX B) PRACE :
1. M . A . B lu m en tal: M echanizm reakcyj n a lo to w y c h ... 1 2 . K ro c h m a l: K orozja cynku w w od zie w obecności czynników utlenia
jących II ... 14 3 . K. K a p ita ń c z y k : O żelazm ie talawym ... 33 4. K , D ziew oiiski i W . D y m e k : O reakcjach cyklizacyjnych zw iązków typu
acet-anilidu z dw uarylow ym i pochodnym i mocznika. I ... 38 5 . T , W . J eziersk i: O reakcji „w spółkierującej" w syntezie pew nych haloid -
ków m a g n e z o o g r a n ic z n y c h ... 47 6 . / , Ś w id e rsk i: Synteza c z te r o c y n a m o ilo e ta n u ... ... 54 7 . A . W ró b el: K ondensacja o -tolu id yn y z bezw odnikiem dw uacetyio-
d-w inow ym ... 58 C) B IB L IO G R A F IA ;
Polska bibliografia chem iczna za p ierw sze, półrocze r. 1939 ... 64
P o siedmioletniej przerw ie pierw szy powojenny zeszyt Roczników Cjlemii idzie w św iat chemiczny. W yd ajem y go z głębokim wzruszeniem . W ciągu 19-tu lat istnienia czasopism a przyw ykliśm y szukać w Roczni
kach w yrazu polskiej chemicznej m yśli badaw czej. W ojna zabrała nam w a rsz ta ty pracy, porujnow ała zakłady, które skupiały w sobie nasz tw ó r
czy w ysiłek. Dziś w raz z pierw szym zeszytem wznowionych Roczników.
Chemii ślem y w szystkim członkom Polskiego T ow arzystw a C hem icz
nego koleżeńskie pozdrowienie. Ślem y słow a otuchy, pełne w iary w to, że zgnębieni m oralnie i fizycznie zdołam y odrodzić się w p ra c y nauko
wej, a Roczniki w krótce już zaczną się zapełniać w ynikam i badań pol
skich chemików. W itam y się radośnie,, w yciągając do siebie bratnie dłonie. '
Ale ta. chwila radości pow itania ustępuje zara z potem m iejsca trw a
łemu bólowi na wspomnienie nieobecnych drogich Kolegów, k tó rzy pod
czas w ojny i w skutek w ojny odeszli od n a s n a wieki. Żniwo śm ierci w śród członków P . T. Ch. jest'o lb rzy m ie! M ogiły naszych Kolegow rozsypane są po całym k raju i daleko poza Polską. Krew Ich szeroko zrosiła zie
mię, w siąkła w ruiny W arszaw y. Żałobnym jest ted y ten pierw szy nu
m er Roczników Chemii... M y nieliczni, pozostali p rz y życiu, czujem y się trw ale zw iązani ze zm arłym i Kolegami. P ragniem y uczcić Ich pamięć, spełnić w granicach możliwości Ich wolę. Szczęśliw ym trafem losu oca
lała tek a red ak cy jn a Roczników z r. 1939. Z prac, w niej znalezionych, rzecz jasna, że na pierw szym miejscu drukujem y prace zm arłych K o
legów. 1 k
Jest sporo Kolegów w śród pozostałych p rzy życiu, k tó rzy utracili podczas w ojny bliskich i drogich sercu. Niech będzie dla nich choć czę
ściow ym ukojeniem prześw iadczenie, że w szy scy dzielim y Ich żałobę i gorąco Im współczujemy.
W ielu członków P- T. Ch. zginęło śm iercią m ęczeńską. N a w spo
mnienie ó tym słowo zam iera na ustach, bo każde będzie za słabe, za blade dla w yrażenia ponurej g ro zy kaźni. W wieku, k tó ry rości sobie pretensje do kultury, w wieku w zniosłych frazesów zakatow ano na śm ierć ludzi, stanow iących kw iat praw dziw ej cywilizacji. O szalała demonia w o
jenna narzuciła Człowiekowi milczenie. Dziś z u st naszych w y ry w a się na św iat głos: Żądam y sądu Ludzi z całego św iata nad tymi, k tó rzy się nad nami znęcali'; żądam y napiętnow ania m orderstw , okrucieństw, zło
śliwego niszczenia dorobku naszej k u ltu ry i z a te k rz y w d y ^sprawiedli
wej k ary .
V; ' OD REDAK CJI.
i
K U C Z C I B O H A T E R Ó W # K U H A Ń B IE M O R D E R C Ó W .
Dr. S t a n i s i a w P i l a t, profesor Technologii N afty i Gazów Ziemnych Politechniki Lwowskiej, b. D yrektor i organizator Państw ow ej F abryki Olejów M ineralnych w Drohobyczu, przew odniczący Oddziału Lwowskiego P. f. Cu. w r. 1938, światowej sław y uczony, Człowiek pełen c.zaru, przez długie lata skupiał dokoła siebie um ysły kolegów i uczniów. Daleki od rozgw aru życia, o atrz ąc y na wszelkie w alki i sp o ry z perspektyw y w ew nętrznego dostojeństw a, aresztow any został przez Niemców zaraz po ich wejściu do Lwowa w pierw szych dniach lipca 1941 i rozstrzelany. Nie oszczędzono Mu żadnej męki poniżenia. Niosąc cifało zabitego tow arzysza, szedł na miejsce kaźni pospołu z grupą w ybitnych profesorów Politechniki.i U niw ersytetu Lwowskiego, lżonych i'p o p y c h a nych przez żoldactWo niemieckie. Ciało prof. P iłata rzucono do wspólnej mogiły. Sław na we Lwowie R adecka G óra sk ry ła zew nętrzne ślady czynu, h.ańbiącego nielylko bezpośrednich przestępców, ale cały naród niemiecki.
Dr. D e i i k s R o g o z i ń s k i , profeśor Fizjologii v Nauki żywienia zw ierząt U niw ersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. A resztow any przez Niemców w listopadzie 1939 r. w raz z wielką grupą profesorów Uniwer
sy tetu Jagiellońskiego i członków Polskiej Akademii Umiejętności, został w ywieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen i tam zginął 10. I. 1940 r. Zginął jako ofiara celowej akcji niemieckiej niszczenia kul
tu ry polskiej.
Inż. K a z i m i e r z S m o l e ń s k i , profesor Technologii Ogólnej O r
ganicznej i Technologii W ęglowodanów Politechniki? W arszaw skiej, Dzie-
»kan W ydziału Chemicznego w r. ak. 1928/9, D y rek to r C entralnego L a
boratorium Cukrowniczego, U czony wielkich zasług, k tó ry w ciągu 23 lat p racy na terenie W arszaw y w ychow ał całe zastęp y m łodych chem i
ków. W iosną r. 1943 prof. Smoleński w raz z całą niemal Rodziną został przez G estapo aresztow any, w ciągu długich tygodni; na P aw iaku m ę
czony i rozstrzelany. W yrw an y w prost 'z w ykładu, nie m ogący pojąć bezm iaru okrucieństw a niemieckiego, zginął m ęczeńską śm iercią z z a sty g ły m na ustach pytaniem : D laczego?
Dr. S t a n i s ł a.w- W e i ł, profesor ty tu larn y Chemii F arniaceutycz- nej U niw ersytetu W arszaw skiego, redaktor W iadom ości F arm aceutycz
nych, d y rek to r Państw ow ego Instytutu Farm aceutycznego, dyr. filii F-m y łioffm ann-Laroche, został zam ordow any przez Niemców podczas pow stania w W arszaw ie ha Mokotowie w dn. 25. IX. 1944.
IV
Dr. J e r z y L e s k i e w i c z, adiunkt Zakładu Chemii O rganicznej U niw ersytetu W arszaw skiego, pełen ofiarnej p racy w ykładow ca w ta j
nych W yższych Uczelniach W arszaw skich okresu okupacji niemieckiej.
Ranny w czasie pow stania 12 sierpnia r. 1944 w yw leczony został z domu przez wojsko niemieckie. Rozwścieczony, w rzeszczący żołdak, w niebie
skich, pełnych miłości do ludzi oczach Dr. Leśkiewicza dojrzał prze
stępcę. Z okrzykiem „B an d y ta'1 strzelił do Człowieka, którego całe życie bjdo w ierną służbą Nauce i M łodzieży.
Inż. J a d w i g a B o b i ń s k a , pracow niczka Działu Gumowego In
stytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie. P rzez cały czas w o jny z naj
w yższym hartem ducha prow adziła p race podziemne. Ilu więźniów za
wdzięczało Jej pomoc, ile m atek łzam i błogosławieństw a oblewało g ry psy przez Nią dostarczane — nie zliczym y nigdy. Na ołtarzu O jczyzny, cicho, z prostotą, jakby to był* zw ykły obowiązek, złożyła życie. W m aju 1943 r. została przez Gestapo chw ycona i po kilku tygodniach „sep a
ratk i“ rozstrzelana. Zginęła w nierów nym boju D ziew czyna o tw arzy M adonny, a duszy R ycerza.
Inż. J e r z y A u m u e l l e r , pracow nik nańkow y Zakładu Chemii Fizycznej i Elektrochem ii Akademii Górniczej w Krakowie zginął w obo
zie koncentracyjnym w Oświęcimiu.
Inż. Z d z i s ł a w B e r k a n , pracow nik Działu Kauczukowego C he
micznego Instytutu B adaw czego w W arszaw ie, zginął w Oświęcimiu.
Dr. H e n r y k B r o n i a t o w s k i, d y rek to r techniczny Sp. Akc.
P rzem ysłu Chemicznego w Pabjanicach, przew odniczący Oddziału Łódz
kiego P. T. Ch. w r. 1932, zam ordow any został przez Niemców 30. XI.
1939 r. w Łodzi z powodu niearyjskiego pochodzenia.
T e o d o r D o m i c z, chem ik-kolorystą, pracow nik F abryki „Bo
ru ta1.1 w Zgierzu, zginął 10. VI. 1942 w Oświęcimiu.
Dr. K a r o l D r e w s k i , inż., docent A nalizy Technicznej, długo-’ • letni pracow nik Politechniki W arszaw skiej, zginął w Katyniu.
J ó z e f D u d a , asy sten t Zakładu Technologii Ogólnej O rganicznej i Technologii W ęglowodanów Politechniki W arszaw skiej, zginął w Obo
zie koncentracyjnym w Oświęcimiu.
D r: H e n r y k H e r s z f i n k i e l , docent radiochemii na W olnej W szechnicy Polskiej w W arszaw ie, zginął w ghetcie we Lwowie.
Inż. P i o t r H r y n i e w i e c k i , kierownik Działu A zotniakowego Państw ow ej F abryki Związków Azotowych w Chorzowie, zginął w obo
zie koncentracyjnym w Dachau.
Mg. Z d z i s ł a w K o p n i a k , asy sten t Zakładu Chemii Fizycznej U niw ersytetu Ja n a K azim ierza we Lwowie, zginął w Katyniu.
Inz. S t a n i s ł a w K o w a l e w s k i , długoletni asy stent Zakładu
Technologii Ogólnej O rganicznej Politechniki W arszaw skiej, członek Z arząd u 'G łó w n eg o 'P . T. Cli. w latach ostatnich, w ’czasie pow stania w ar
szaw skiego w sierpniu r. 1944 został przez Niemców w yprow adzony i praw dopodobnie rozstrzelany.
Inż. R y s z a r d R r z ę t . o w s k i , b. asy sten t Zakładu Technologii Ogólnej O rganicznej Politechniki W arszaw skiej, zginął w obozie kon- cefitrącyjnym w Oświęcimiu.
'Dr. H i l a r y L a c h s , profesor Chemii Fizycznej W olnej W szech
nicy Polskiej w W arszaw ie, członek-założyciel P . T. Ch., zasłużony ba
dacz w dziedzinie koloidów i zw iązków w ysokocząsteczkow ych, zginął w ghetcie w arszaw skim .
. Dr. J ó z e f L a n d a u, prezes Związku P rzem y słu Chemicznego Rzczplitej Polskiej, naczelny dy rek to r Sp. Akc. „S trem “ w Wiarszawie, członek-założyciel, wieloletni członek Zarządu Głównego i Sekcji P rze-
•m ysłow ej P . T. Ch., został z rodziną zam o rd o w an y przez Niemców 1 2 .11.
1944 w Radości pod W arszaw ą.
inż. M i e c z y s ł a w L e w a n d o w s k i , zast. asy sten ta Zakładu Chemii N ieorganicznej. Politechniki W arszaw skiej, został zam ordow any w r. 1939 przez Niemców.
Dr. K a z i m i e r z L i n d e n f e 1 d, docent Chemii F arm aceutycznej U niw ersytetu'W arszaw skiego, w ybitny m ikroanalityk, badacz w dziedzi
nie licminy, został zam ęczony przez Niemców w r. 1941.
Inż. S t a n i S /ł a w D a s z k i e w i c z , asy stent Zakładu Chemii O r
ganicznej W olnej W szechnicy Polskiej (Oddział Łódzki), został ro zstrze
lany przez Niemców.
Dr. P i o t r O f i c j a l s k i , adiunkt Zakładu Chemii Organicznej U niw ersytetu S tefana B atorego w Wiilnie, zginął w Katyniu.
Inż. i W a c ł a w R e i c h e r, pracow nik C entralnego Laboratorium Cukrow niczego w W arszaw ie, zginął w r. 1943 w ghetcie w arszaw skim .
Dr. L u d w i k W ó j c i r i s k i, asy stent Zakładu Chemii O rganicznej U niw ersytetu Poznańsk,ego, został zatorturow any przez Niemców.
Inż. Z d z i s ł a w Z i e l i ń s k i , pracow nik Chemicznego Instytutu B adaw czego w W arszaw ie, zgipął w Oświęcimiu.
A d a m Ż a k , ćhemik-technik, pracow nik Chemicznego Instytutu Badaw czego w W arszaw ie, zginął w Oświęcimiu.
ZGINĘLI W BOJU.
Inż. S t a n i s ł a w D r a m i ń s k i, asy sten t Zakładu A nalizy Tech
nicznej i Tow aroznaw stw a Politechniki W arszaw skiej, zginął w r. 1939.
Inż. B o h d a n K a r p i ń s k i , pracow nik Chemicznego Instytutu
VI
B adaw czego w W arszaw ie, poległ w czasie pow stania w W arszaw ie w r. 1944.
L)r. Z o f i a K o ł o d z i e j s k a , pracow niczka działu Biochemii P a ń stwowego Zakładu H igjeny w W arszaw ie, zginęła w czasie pow stania 1944 r.
Dr. S e w e r y n K r z y ż a ń s k i, docent Ghemid Nieorganicznej U niw ersytetu Poznańskiego, poległ w r. 1939 w obronie W arszaw y.
lnż. J a n M a g i e r a , pracow nik Działu Kauczukowego Chemicz
nego instytutu B adaw czego w W arszaw ie, zginął we w rześniu 1939 r.
Inż. M a r i a W e r k e n t i,n, pracow niczka C entralnego L aborato
rium Cukrowniczego, zginęła w W arszaw ie pod gruzam i w czasie p o w stania r. 1944.
Mg. W a c ł a w W r o n a , asy sten t Zakładu Chemii A nalitycznej na W ydziale F arm aceutycznym U niw ersytetu W arszaw skiego, poległ pod
W arszaw ą. .
PAMIĘCI I CZCI KOLEGÓW, KTÓRZY ZAGINĘLI BEZ W IEŚCI.
P odczas ostatniej w ojny skrytobójstw o stało się m etodą walki, u ła
tw iającą uchylenie się od odpowiedzialności za mord. P rzeto wielka liczba ludzi ginęła bez wieści, a wszelkie próby ratunku pozostaw ały bez
owocne. ‘I spośród członków P. T. Ch. wielu, jakże wielu zaginęło, a s e r deczna m yśl p rzy jazn a najbliższych i kolegów- gubi się, nie wiedząc, czy 'ich szukać po tej, czy po tam tej stronie życia, poza w rotam i, wiodącym i w wielkie Nieznane. Nie łudźm y się, wielu spośród ‘Kolegów, od których brak wieści, zginęło śm iercią bohaterów, wielu konało w tęsknocie do kraju i rodziny. Być może jednak, są w śród Nich tacy, co żyją jeszcze, oczekując naszej pomocy, a m y szarpiem y się w bezsile, nie m ogąc Im nic dać. W ierzym y, że przynajm niej część Kolegówr z tej bolesnej listy powróci i pow itam y Ich radośnie w naszym gronie.
J a n B a r t z, asy stent Zakładu Chemii O rganicznej U niw ersytetu Poznańskiego.
lnż. T a d e u s z B r z o z o w s k i , pracow nik Instytutu Technicz
nego Uzbrojenia w Dziale B adan M etali oraz w Dziale F arb i Lakierów.
Dr. M i e c z y s ł a w B l u m e n t h a l , docent Chemii Fizycznej U niw ersytetu W arszaw skiego.
Dr. J a n C z a j k o w s k i , Kierownik W ydziału Chemicznego w Szkole Przem ysłow ej w B ydgoszczy. N
lnż. C z e s ł a w D o b r o w o l s k i , pracow nik Instytutu Technicz
nego Uzbrojenia w Dziale B adań M etali oraz w Dziale F arb i Lakierów.
Inż. J e r z y D o b r o w o l s k i , pracow nik Instytutu P rzeciw g azo wego w W arszaw ie.
VII lnż. H u b e r t D r e . i f u r , asysten t Zakładu Chemii O rganicznej P o litechniki Lwowskiej.
Mg. T a d e u s z D u b a s , pracow nik Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie.
Inż. J a n F r o m o w i c z , pracow nik Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie w dziedzinie chem icznych m ateriałów chłonnych.
Inż. S t a n i s ł a w G ą s i o r o w s k i, asy stent Działu W ęglowego Chemicznego Instytutu Badaw czego w W arszaw ie.
Dr. S t a n i s ł a w G ę b s k i , asy sten t Zakładu Technologii Che
micznej Środków Lekarskich U niw ersytetu W arszaw skiego.
Mg. L u c j a n G i z 1 e r, asy sten t Zakładu Chemii O rganicznej Uni- w ersy tem .'Jagiellońskiego w Krakowie.
Inż. S t a n i s ł a w G o c ł . o w s k . i , asy stent Zakładu Technologii Chemicznej Nieorganicznej; Politechniki W arszaw skiej.
Inż. W ł a d y.s ł a w G r a b o w s k i.
Dr. W i t a l i H e l l e r , asy sten t Zakładu C hem ii'Fizycznej Umwcr- sy teiu W arszaw skiego.
Dr. T a d e u s z W a c ł a w J e z Te r s k i , ; iiiż., docent, adiunkt Za
kładu Chemii O rganicznej Politechniki W arszaw skiej, pełen oddania w y kładow ca w okresie tajnego nauczania w yższego, w ywieziony po po
w staniu w arszaw skim w r. 1944 do obozu koncentracyjnego w Oranien- burgu, zaginął bez wieści.
Inż. T a d e u s z K a 1 u s i ń s k i, pracow nik Instytutu P rzeciw gazo
wego w W arszaw ie w Dziale Konstrftkcji Sprzętu Przeciwgazowego.
Mg. R o m a n K a ł u s k i , asy sten t Zakładu Chemii Fizycznej Uni
w ersytetu Jan a K azim ierza we Lwowie.
Inż. A l f r e d K a s i u r a j asy sten t Zakładu Technologii Chemicznej Nieorganicznej Politechniki W arszaw skiej.
Inż. S t a n i s ł a w K o ł o d z i e j c z y k , asy sten t Zakładu M ateria
łów W ybuchow ych Politechniki W arszaw skiej, kierownik Laboratorium Chemicznego na forcie Bema.y,
Inż. K a z i m i e r z K o s,a k i e w i c z, pracownik Działu Mieszanek Gumowych Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie.
Inz. T a d e u s z K r a s u s ki , asy sten t Zakładu Technologii O g ó l
nej O rganicznej i Technologii W ęglowodanów Politechniki W arszaw skiej.
Dr. ’T a d e u s z K r o k o w s k i , adiunkt Zakładu Chemii Ogólnej W ydziału Rolniczo-Leśnego U niw ersytetu Poznańskiego.
Dr. J ó z e f K r o n m a n, asy sten t Zakładu Chemii Fizycznej W o l
nej W szechnicy P olskiej w W arszaw ie.
Inż. J ó z e f - K s i ą ż e k , pracow nik Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie.
i
Mg. M i c li a ł K u l e s z a , asy sten t Zakładu Chemii Fizycznej Uni
w ersytetu Stefana B atorego w Wilnie.
Dr. R o m a n M a ł a c li o w s k i, profesor Chemii O rganicznej Uni
w ersytetu Jana K azim ierza we Lwowie, w ybitny badacz w dziedzinie stru k tu ry i mechanizmu przem ian związków organicznych, został w sierp
niu r. 1944 w pierw szych dniach pow stania w arszaw skiego w zięty przez Niemców jako zakładnik i zaginął bez wieści.
Inż. S t a n i s ł a w M a n t c 1, pracow nik Chem icznego in sty tu tu Badaw czego w W arszaw ie.
Inż. M a r i a n M i c h a l c z y k , pracow nik Instytutu P rzeciw gazo
wego w W arszaw ie.
Mg. B o g d a n O s t r o w s k i , asysten t Zakładu Chemii O rganicz
nej U niw ersytetu Poznańskiego.
Mg. li e n r y k P i s a r z e w s k i, asysetiit Zakładu Chemii Fizycznej Uniw ersytetu Pożnanskiego.
Mg. P ł o c k i, asy sten t Zakładu Chemii Technicznej U niw ersytetu Stefana B atorego w Wilnie.
Dr. M a r i a n P o l a c z e k , inż., pracow nik Instytutu P rzeciw gazo
wego w W arszaw ie, członek Zarządu Głównego P . T. Ch. w r. 1938.
Inż. J e r z y . P o p i e 1, pracownik. Instytutu Przeciw gazow ego
w W arszaw ie. T
Dr. M i e c z y s ł a w P r ó n e r , asy sten t Zakładu Farm akognozji i Botaniki Lekarskiej U niw ersytetu W arszaw skiego.
Dr. S t a n i s ł a w P r z y ł ę c k i, profesor Chemii Fizjologicznej U niw ersytetu W arszaw skiego, prezes P . T. Ch. w r. 1938, zasłużony b a
dacz w dziedzinie chemii ciał białkowych, w pierw szych dniach pow sta
nia W arszaw skiego w r. 1944 Wzięty został przez Niemców jako zak ład nik i zaginął bez wieści. ■
Dr. B o g u m i ł R a c i ń s k i, asy sten t Zakładu Chemii F arm aceu
tycznej i Toksykologicznej U niw ersytetu W arszaw skiego.
Dr. Z d z i s ł a w R o d e w a l d , iinż., asy sten t Zakładu ■Chemii Ogólnej Politechniki Lwowskiej.
Inż. M i e c z y s ł a w R o g a l s k i , pracow nik Instytutu P rzeciw gazow ego w W arszaw ie.
Dr. J a n W a s z k o - S i e n i e ń s k i , asy sten t Sękoły Głównej Go
spodarstw a W iejskiego w W arszaw ie,
Dr. A n n a S a ł i t - G o l d b e r g o w a, asy stentka Zakładu Che
mii Nieorganicznej U niw ersytetu S tefana B atorego w Wilnie.
Mg. M a r e k S o i p l e s k i , pracow nik naukow y Zakładu Chemii Fizycznej i Elektrochem ii j Akademii Górniczej w Krakowie, więzień Gestapo.
IX Dr. R o m u a l d S p y c h a l s k i , docent Chemii: Fizycznej Uni
w ersy tetu Poznańskiego, kierownik Laboratorium ' Fizycznego Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie, badacz w dziedzinie Nauki o koloidach.
H e n r y k S t e f a ń s k i , asy sten t Zakładu Chemii Nieorganicznej U niw ersytetu W arszaw skiego.
Dr. L u c j a n S z n a j d e r , asysent Zakładu Chemii N ieorganicz
nej U niw ersytetu W arszaw skiego.
Inż. M i e c z y s ł a w ! S z a ł a s , pracow nik Instytutu P rzeciw g a
zowego w W arszaw ie w zakresie substancji dym otw órczych.
Dr. E d m u n d S zbn i d t, pracow nik Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie.
Inż. ' W a c ł a w Ś l i w o n i k , pracow nik In sty tu tu P rz e c iw g a z o wego w W arszaw ie w dziedzinie substancji dym otw órczych.
Dr. T a d e u s z T u c h ol s k i, docent Chemii Fizycznej M ateria
łów W ybuchow ych Politechniki W arszaw skiej, długoletni -pracownik Uni
w ersytetu P ozn ańskieg o.;
Dr. J a n W i e r t e 1 a k, docent Chemii D rew na Politechniki W a r
szaw skiej, P rofesor Akademii Handlowej w Poznaniu.
Mg. J a k u b W n u k , pracow nik Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie.
Inż. Z d z i s ł a w Z a l e s k i ; kierownik Działu Nieorganicznego Chemicznego Instytutu Badaw czego w W arszaw ie. >
I nż. K a z i m i e r z Z i e n k i e/w i c z, pracow nik h ' tutu Prze-
KU CZCI ZMARŁYCH CZŁONKÓW P. T. CH.
Mg. F e l i k s B a ż y ń s k i; asysten t Zakładu Chemii Organicznej U niw ersytetu Poznańskiego, zm arł w czasie wojny.
Dr. E d w a r d B e k i e r , profesor Chemii Fizycznej Uniwersytetu S tefana B atorego w Wilnie, zasłużony badacz w dziedzinie kinetyki che
micznej układów niejednorodnych, członek-założyciel, wieloletni prze
w odniczący i organizator prac Oddziału W ileńskiego P . T. Ch. zm arł
w m arcu 1945 r.
j
Inż. C z e s ł a w B e n e d e k , kierownik W ydziału Chemicznego w M inisterstwie P rzem y słu i Handlu, dy rek to r naczelny Państw ow ych Zjednoczonych F ab ry k Związków Azotowych, zm arł w czasie wojny.
inż. M i e c z y s ł a w B u c z w i ń s k i, eksp ei^m en tato r Działu Analitycziicgo Instytutu Przeciw gazow ego w W arszkw ie.
Dr. M i e c z y s ł a w C e n t n e r s z w e r , profesor Chemii F izycz
nej U niw ersytetu W arszaw skiego, zasłużony badacz w dziedzinie Nauk:
ciwgazowego w W arszaw ie.
X
o fazach, zm arł śm iercią trag iczn ą 27. III. 1944 zam ordow any przez nie
znanych sprawców.
Dr. M a t y l d a G h o r z e 1 s k a, asysten tk a Zakładu Chemii F a r m aceutycznej U niw ersytetu Stefana B atorego w Wilnie.
Inż. T a d e u s z C h r z a n o w s k i , pracownik Instytutu P rzeciw gazow ego w W arszaw ie w dziedzinie substancji dym otw órczych.
Inż. T a d e u s z C h r z ą s z c z, profesor Technologii Rolniczej - U niw ersytetu Poznańskiego, badacz w dziedzinie chemii skrobi.
Dr. L e o n a r d C z a p o r o w s j c i ; adiunkt Zakładu Chemii .Orga
nicznej Pólitechniki Lwowskiej zm arł w r. 1941.
Dr. J e r z y S t a ł o n y - D o b r z a n s k i, profesor ty tu larn y Che
mii Nieorganicznej Politechniki W arszaw skiej, badacz w dziedzinie foto
chemii, zm arł w grudniu r. 1939.
Dr. W a l e n t y D o m i n i k , , profesor Chemii Ogólnej Szkoły Głównej G ospodarstw a W iejskiego w W arszaw ie, profesor Chemii Ogól
nej w okresie tajnego w yższego nauczania, członek-założyciel P . T. Cli., zm arł naskutek nieszczęśliwego w ypadku w W arszaw ie w r. 1943.
Dr. K a r o l D z i e w o ń s k i , profesor Chemii O rganicznej Uni
w ersytetu' Jagiellońskiego w Krakowie, członek-założyciel i b. prezes P . T. Cli., zm arł 6. XII. 1943 jako ofiara w ypadku tram wajow ego. Jeden z najw ybitniejszych chemików polskich, uczony światowej sław y, był cztonkenr honorow ym P . T. Cli.
Inż. J a k u b E h r l i c h , asy sten t Zakładu Technologii N afty i G a
zów Ziemnych Politechniki Lwowskiej.
inż. A n t o n i G o l a ń s k i , pracow nik Centralnego Laboratorium ■ Cukrowniczego, w ywieziony do R zeszy po pow staniu zm arł z w y czerp a
nia zaraz po powrocie do k raju w r. 1945.
Dr. W ł o d z i m i e r z G o s I a w s k i, pracow nik naukow y Zakładu Chemii Fizycznej i Elektrochem ii Akademii Górniczej w Krakowie, zginął śm ie rcią: tragiczną w czasie przechodzenia granicy.
Inż, C z e s ł ‘a w G r a b o w s k i , profesor M aszynoznaw stw a Ogólnego i Chemicznego Politechniki W arszaw skiej zm arł w C zęstocho
wie w r. 1945.
Inż. J a n H a r a b a s z e w s k i , członelozałożyciel P . T. Cli., o r ganizator dzieła nauczania chemii w szkołach średnich, zm arł w W a r
szaw ie w r. ,1943.
Dr. A l f r e d H i r s z o w s k . i , b. kierownik F abryki G eyer i Ska w Lodzi, d y rek to r Źakładów Chem icznyćh „W innica“ pod W arszaw ą, zm arł 13. III. 1943 r.
■ Dr. M a r i a n H i a s k o , profesor Chemii Nieorganicznej U niw er
sytetu Stefana B atorego w Wilnie, przew odniczący W ileńskiego Oddziału
P . T. Cli. w r. 1928, zasłużony badacz w dziedzinie elektrochemii, nie był w stanie nagiąć się do obłędnych w arunków życia wojennego i przeciął nić swego życia.
Dr. W a c ł a w l w a n O' w s k i, inż.-, profesor Technologii P r o duktów Spożyw czych i P rzem y ślu Ferm entacyjnego Politechniki W a r
szaw skiej, zm arł w grudniu 1943 r.
Dr. K a z i m i e r z J a b ł c z y ń s k i , profesor Chemii N ieorga
nicznej U niw ersytetu W arszaw skiego, członek-założyciel, a w r. 1937 — prezes P . T. Cli., zasłużony badacz w dziedzinie koloidów, kinetyki u k ła
dów niejednorodnych, elektrochem ii 4 fotochemii, zm arł 12. X. 1944 na stacji kolejowej w Milanówku, gnany brutalnie przez Niemców z W a r
szaw y po powstaniu.
Inż. W a c ł a w K a c z k o w s k i , adiunkt Zakładu Technologii W ielkiego P rzem ysłu Organicznego i F arbiarstw a, prow adzący w ykłady zlecone z Technologii i F arbiarstw a na Politechnice W arszaw skiej, dy
rek to r pryw atnego liceum chemicznego w W arszaw ie, zm arł w r. 1942.
Dr. K a z i m i e r z K l i n g , członek-założyciel P . T .Ch., em. p ro fesor Chemii Ogólnej Politechniki W arszaw skiej, jeden z organizatorów i d y rek to r Chemicznego Instytutu Badaw czego, zm arł w W arszaw ie w r. 1943.
Inż. A d a m K o s s , profesor Technologii! Chemicznej Środków Leczniczych, D ziekan W ydziału Farm aceutycznego U niw ersytetu W a r
szaw sk ieg o /z m arł 20: VIII. 1946' w W arszaw ie.
Dr. h. c. B r o n i s ł a w K o s k o w s k i, em. profesor F arm acji S to sowanej U niw ersytetu W arszaw skiego, wieloletni dziekan i orgąnizator życia farm acji polskiej, zm arł w W arszaw ie wiosną r. 1946.
Dr. J a n K o z a k , profesor Chemii Ogólnej na W ydz. Rolniczym U niw ersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, członek-założyciel P . T. Ch., badacz w dziedzinie fotochemii i organicznych związków heterocyklo- wych, zm arł w lutym 1941 r.
Dr. W i t o l d K r a s z e w ® i, p ro feso r'C h em ii Technicznej U ni
w ersytetu S, B. w Wilnie, zm arł w W arszaw ie w r. 1940.
Dr. M i e c z y s ł a w K r ó l i k o w s k i , dyrek to r techniczny F-ki
„B oruta“ w Zgierzu, wieloletni członek Zarządu i organizator p rac n a terenie Łódzkiego O ddziału P . T. Ch., zm arł 5. XI. 1939.
Inż. T a d e u s z K u c z y ń s k i , dr. nauk technicznych, profesor Technologii Chemicznej Nieorganicznej i Elektrochemii; Technicznej P o litechniki Lwowskiej, członek-założyciel P. T. Ch., R ed aktor P rzeg ląd u Chemicznego, Człowiek w yjątkow ej radości życia zm arł tragicznie 25. VI. 1945 w męce wielomiesięcznego konania, zdała od kraju, od ja kiejkolwiek pomocnej przyjaznej dłoni.
XII
inż. górn. H e n r y k A d a m K u t a k o w s ki , Naczelny D yrektor Zakładów Solw aya w Polsce, zm arł 6. V. 1945 na wygnaniu.
Dr. W 1 a d.y s 1 a w L i m a n o w s k i , asy stent Zakładu Chemii Ogólnej i Chemii A nalitycznej Akademii Górniczej w Krakowie, zm arł wiosną r. 1944.
Inż. S t a n i s ł a w L i p k o w s k i, dy rek to r Zakł. Fabr. Scheiblera w Łodzi, człońek-założyciel P . T. Gh. i pierw szy przew odniczący O d
działu łódzkiego, zm arł 5. III. 1942 w W arszaw ie.
Dr. A p o l i n a r y Ł u k a s i a k, adiimkt Zakładu - Chemii Anali
tycznej na W ydziale F arm aceutycznym U niw ersytetu W arszaw skiego.
Dr. L e o n M a r c h l e w s k i , profesor Chemii Lekarskiej Uniwer- r sytetu Jagiellońskiego w Krakowie, dr med. h. c. U niw ersytetu Jagielloń
skiego, yice-prezes PoU kiej Akademii Umiejętności!, człpnek honorow y P . T. Cli., światowej sław y uczony, zm arł w K rakowie 16; I. 1946. •
D r.. I g n a c y M o ś c i c k i , P rezy d en t Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926—39, profesor Technologii Nieorganicznej i Elektrochem ii Technicznej Politechniki Lwowskiej, ,doktor honoris, causa Politechnik Lwowskiej i W arszaw skiej. U niw ersytetów W ileńskiego, P arysk ieg o i Dorpackiego, dzionek honorow y Polskiego T ow arzystw a Chemieznego i prezes w r. 192^, zm arł 2. X. 1946 w Szw ajcarii.
Dr. . P . a w e ł O s t e r n , docent biochemii na W ydziale Lekarskim U niw ersytetu J. K- we Lwowie, kierownik naukow y firm y „Laokoon", w ybitny specjalista w dziedzinie chemii fizjologicznej i chemii środków lekarskich, chw ycony przez Niemców latem 1943 r. we Lwowie przerw ał swe życie w rozkwicie sił tw órczych.
Inż. T a d e u s z P a t r y n, asysten t Zakładu Technologii N afty i Gazów Ziemnych Politechniki Lwowskiej.
Inż. S t e f a n P i e s z c z e k, pracow nik Działu W ęglowego C he
micznego Instytutu Badaw czego, zm arł w m arcu r. 1946.
Dr. E w a P i ł a t o w a , inż., docent Technologii N afty Politechniki Lwowskiej, w ybitna specjalistka w dziedzinie Technologii Ciekłego P a liwa, ostatnio organizatorka W ydziału Chemii Technicznej n a Politech
nice W rocław skiej. W nierównej w alce z brutalną rzeczyw istością, mimo w yjątkow ej m ocy um ysłu i charakteru, jesienią r. 1945 odrzuciła swe młode życie w rozkwicie sił i zapow iadającej się świetnej przyszłości.
Dr. S t a n i s ł a w P 1 e ś n i e w i c z, docent Chemii Fizycznej P o litechniki W arszaw skiej, badacz w dziedzinie d y fu zji,. zasłużony au to r szkolnych 'podręczników chemii, w yjątkow y w -słodyczy ch arakteru Ko
lega, zm arł 12. VII. 1943.
Inż. W ł o d z i*m i e r z P ł u ż a ń s k i, b y ły szef Sekcji Chemiczno- Sanitarnej Głównego U rzędu Z aopatryw ania Armii, kolorysta, członek-
założyciel P . T. Ch., o rganizator i przew odniczący Sekcji Przem ysłow ej P . T. Ch., zm arł 22. X. 1944- w Brwinowie. 1
Inż. K a z i m i e r z P o p i e 1 a w s k i, kierow nik farbiarnd, wykori- czalni i biclnika F-ki Scheiblera i G rohm ana w Łodzi, długoletni członek Z arządu Łódzkiego O ddziału P . T . Ch., zm arł 2. I. 1944.
Dr. Z y g m u n t P r ż y r e m , b e l , red akto r G azety Cukrowniczej, w y k ładający H istorię przem ysłu chemicznego w P olsce na Politechnice Lwowskiej, zm arł w czasie wojny.
Inż. A r t u r S c h e u n e r t , kolorysta, d y rektor To w. „P rzem ysł chem iczny“ w Zgierzu, przew odniczący Oddziału Łódzkiego P . T. Ch. N w r. 1928, zm arł 14. IV. 1942 w Żyrardow ie.
J Dr. h. c. K a z i m i e r z S ł a w i ń s k i , em. profesor Chemii O rg a nicznej U niw ersytetu S tefana B atorego w W ilnie, czlonek-zalożycie! P . T. Ch. i prezes w r. 1934, w ychow aw cą wielu pokoleń chemików polskich, badacz w dziedzinie terpenów, zm arł w W arszaw ie w r .1942.
Dr. L e s z e k S t a r o n k a , asy sten t Zakładu Chemii Ogólnej i Chemii A nalitycznej Akademii Górniczej w Krakowie, badacz w ody ciężkiej i zw ykłej, tłum acz na polski' obcych p rac chemicznych, zm arł 15. X. 1945.
D r. A l f r e d S z n e r r , długoletni dyrek to r Tow. Akc. „P erun"
w W arszaw ie, organizator w ytw órczości gazów przem ysłow ych w P o l
sce, zm arł w Krakowie dn. 30. VII. 1945 r.
L u d w i k S z p e r 1, profesor Chemii O rganicznej Politechnik?
W arszaw skiej,' Dziekan W ydziału Chem icznego w latach 1917—-21 i 1925/6, R ektor Politechniki W arszaw skiej w latach 1926—28, członek- założycieł P . T. Ch., zasłużony w ychow aw ca licznych zastępów chemi
ków polskich, badacz związków organicznych siarki i selenu, zm arł w W arszaw ie wiosną 1944 r. zgaszony przez w arunki życia okupacyjnego.
Dr. W ł a d y.s I a w V o r b r o d t, profesor Chemii Rolniczej Uni
w ersy tetu Jagiellońskiego |w K rakowie/ badacz w dziedzinie biochemii zw iązków fosforowych w roślinach, zm arł 6. IV. 1940 r.
Dr. Z y g m u n t W e y b e r g , profesor M ineralogii U niw ersytetu W arszaw skiego, zm arł 30. III. 1945 w M ądralinie.
D r. J a n W i e r c i ń s k i-,1 docent Technologii Nieorganicznej lifni- w ersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, zm arł w czerw cu r. 1946.
Inż. Z y g m u n t W o j n i c z - S i a n o ż ę c k i , profesor Technologii Organicznej II Politechniki W arszaw skiej, długoletni' d y rek to r Instytutu Przeciw gazow ego w W arszaw ie, zm arł śm iercią tragiczną na w ygńaniu w r. 1940.
Inż. R o m u a l d W o w k o n o w i c z, dy rek to r Gazowni w K rako
XIII
XIV
wie, dyrek to r Państw ow ej fa b ry k i Związków Azotowych, w Mościcach, czlonek-zatożyciel P. T. Ch., zm arł we Lwowie jesionią 1939 r.
L u d w i k a B e n t k o w s k a , długoletnia kierow niczka B iura P . T. Chi .i A dm inistracji Roczników Chemii, calem sercem oddana pracom T-wa, zm arła w W arszawie- w r. 1940.
> Lista członków P . T. Cli. 'zm arłych w czasie w o jn y 1) p rzeraża ogro
mem strat. Pozornie zgaśli1 Oni śmiercią naturalną, należy jednak zdać sobie ‘spraw ę z tego, że żałobny pochód zm arłych naszych Kolegów nie byłby napewno tak długi, gdyby nie w arunki życia wojennego. W ielu z pow yższej listy niezaprzeczenic pracow ałoby dziś w śród nas, wielu należałoby w ręcz zaliczyć do zam ordow anych, a nie do zm arłych.
Cześć pamięci, w szystkich Kolegów, którzy w okresie w ojny złożyli w ofierze Życie.
O B I T U A R Y .
i -
Polish Chemists, who 'died during 1939^-1945.
Those, who w ere m urdered by the Germans.
Dr. S t a n i s ł a w P i 1 a t, professor of Petroleum Technology at the Institut of Technology of Lwów, form er director .and organizer of the S tate Oil F acto ry at Drohobycz, chairm an of the Lwów section of .'the Polish Chemical Society 1938, w orld famous scientist, a m an of ex tra o rd inary charm , attracted and influenced his students and friends for m any-years. He viewed the w orld from the stand point of his own dignity;
the all-im portant struggles and conflicts of life w ere rem ote to him. He w as arrested by the G erm ans im m ediately after their en try to Lwów in the beginning of July 1941 and subsequently executed. He w as not sp ared the deepest humiliation. D isgraced and insulted by the G erm an soldiery and carrying the body of a-friend who had previously been shot, he m arched to the execution-plaee together with m any other U niversity-professors.
His body was throw n into the common grave, th e famous C adets’ Hill in Lwów hid the traces of the awful crim e which brings dishonour not only to the m urderers but also to the whole G erm an nation.
: ) R ed a k cja z g ó ry z a strzeg a się, że lista zm arłych i za g in io n y ch człon k ów P . T. Ch. m oże b y ć n iep ełn a. N ie je s te śm y w sta n ie zd ob yć in fo rm a cji co do losu w szy stk ich K olegów . P rosim y u p rzejm ie R o d zin y o d o sta rcza n ie n ad al odpow ied
nich d an ych .. I
XV Dr. F ' c l i x R o g o z i ń s k i , professor of P hysiology and Nutrition, at the U niversity of Cracow. He w as arrested by the G erm ans in November 1939 and sent to the concentration-cam p at Sachsenhausen, together with a great number of professors of the sam e U niversity. He died in the camp on 10'. I. i940 as a victim of system atic exterm ination of the Polish culture by the Germans.
K a z i m i e r z ( C a s i m i r ) S m o l e ń s k i, professor of O rganie Technology and Technology of C arbohydrates at the Institute of T ec h n o logy of W arsaw , Dean of the Chemical Faculty 1928/9, director of the S ugar Institute, W arsaw , a scientist of great merit, who during 23 y ears of his activity in W arsaw educated generations of chemists. E arly in 1943 prof.
Smoleński was arrested by Gestapo with his whole family. He w as dragged out from his lecture and w as unable to undestand the horror of G erm an cruelty. He was to rtured in prison for a fortnight and finally shot.
Dr. S t a n i s ł a w W e i l , professor of Pharm aceutical C hem istry a t the U niversity of W arsaw , editor of Polish „Pharm aceutical N ew s'1, director of the S tate Pharm aceutical Institute, w as m urdered by the G er
m ans during the W arsaw Uprising on 25. IX. 1944.
D r J e r z y (G e o r g e) L e s k i e w i c z, lecturer in O rganie Che
m istry at the W a rsa w U niversity, w as full of devotion in educating the Polish youth in the secret U niversity during the G erm an occupation. Du
ring the W arsaw Uprising, 12. VIII. 44 he w as dragged out, recognised as a „bandit“ by furious G erm an soldiers and shot. Such was the end of a man, whose life w as entirely dedicated to science and education.
Miss J a d w i g a B o b i ń s k a , chem ist of the Rubber L aboratory of the Chemical Defence Institute, W arsaw - During the occupation, she dedicated herself to the underground work helping im prisoned com pa
triots in every possible w ay. In M ay 1943 she w as captured by the G er
mans, imprisoned in, a separate-cell and shot a few weèks later.
J e r z y ( G e o r g e) A u m u e i 1 e r member of staff of the P h y si
co-Chemical L aboratory of the Mining A cadem y of Cracow, died in.
the concentration camp at Oświęcim (Auschwitz).
Z d z i s ł a w B e r k a n, m em ber of staff of the Rubber L aboratory of the Chemical R esearch Institute, W arsaw , died in the concentration camp a r Oświęcim. ,
Dr. H e n r y k B r o n i a t o w s k i, director of the Chemical F actory, Pabianice, chairm an to the Lodz Section o the-Polish Chefmical Society 1932, w as m urdered by the G erm ans on 30. XI. 1939 because óf his non arian origin.
T e o d o r D o m i o z , member of staff of the factory „B oruta", Zgierz, died at Oświęcim.
XVI
Dr. K a r o l D r e w s k i , senior Iecldrer in .T echnical A nalysis/ at the Insti'ute of Technology of W arsaw , died in Katyn.
J ó z e f D u d a , dem onstrator in the L ab o rato ry of O rganic Tech
nology, Institute of Technology W arsaw , died in the concentration'cam p , at Oświęcim.
Dr. H e n r y k H ę r s z f i n k i e l, lecturer in chem istry of radio
active elements of the F ree U niversity, W arsaw , died in the ghetto, esta
blished by the G erm ans in Lwow.
P i o t r H r y n i e w i e c k i , head of C yanam ide D epartm ent ,S tate Nitrogen F acto ry in Chorzów died in the concentration camp a t Dachau.
Z d z i s ł a w K o p n i a k , dem onstrator of P hy sical C hem istry, Uni
v ersity of Lwow, died in Katyń.
S t a n i s ł a w K o w a l e w s k i , dem onstrator of O rganic Techno
logy at the Institute of Technology of W arsaw , m em ber !of the Council of the Polish Chemical Society, w as taken aw ay b y ’the G erm ans 1944 during the W arsaw Uprising and probably shot.
R i c h a r d K r z ę t o w s k i , form er m em ber of staff of the L ab o ra
to ry of O rganic Technology, Institute of Technology of W arsaw , died in the concentration camp in Oświęcim. 1 1
Dr. H i l a r y L a c h s , professor of P h ysical C hem istry, Free Uni- • v ersity of W arsaw , a m eritorious w orker' in colloid chem istry and high m olecular compounds, died in the W arsaw ghetto, established by the
G erm in s 1940. ' ■
Dr. J ó z e f L a n d a u , president of the Union of Polish Chemical Industries, director of the chemical factories „S trem “ in W arsaw , mem
ber of the Council o fthe Polish Chemical Society, w as m urdered by the G erm ans on 12. II. 44 near W arsaw , together with his family.
M i e c z y s ł a w L e w a n d o w s k i , junior dem onstrator of In
organic C hem istry at the Institute of Technology of W arsaw , was 'm ur
dered by the G erm ans in 1939. ,
D r. K a z i m i e r z ( C a s i m i r ) L d n d e n f o l d , senior lecturer iii P harm aceutical Chem istry, U niversity of W arsaw , prom inent micro
an alyst and research w orker in chem istry of liemin, w as to rtu red to death by G erm ans in 1941.
S t a n i si a w D a s z k i e w i c z , dem onstrator in O rganic Chem i
stry, F ree University, Section in Lodz, w as shot by the Germ ans.
Dr. P i o t r ( P e t e r ) O f i c j a 1 s k i, lecturer in O rganic Chemi
s try at the U niversity of Wilno, died in Katyń.
W a c 1 a vJ R e i c h e r, member of staff of the S ugar Institute, W ar
saw, died 1943 in W arśaw Ghetto.
Dr. L u d w i k W ó j c i c k i , dem onstrator in O rganic Chem istry, U niversity of Poznan, w as to rtu red to death, by the Germans'.
x v i i Z d z i s ł a w Z i e l i ń s k i, member of staff of the- Chemical1 R e
search Institute, of W arsaw , died in the concentration camp at Oświęcim.
A d a m Ż a k , scientific w orker of the Chemical R esearch Institute of W arsaw , died in the concentration c a m p 'a t- Oświęcim. -
e W A ' w Y ' - : ■ ) ■ ' Y T p ' .. L T U W T Y jY : % Y . L ' Y . Y Y , T L i / Y Y ' : - v V t P r 0 ; - . -
KILLED IN ACTION.
S t a n i s I a w D r a m i 11 s k i, dem onstrator.-in Technical Analysis at the Institute of Technology of W arsaw , killed in action 1939.
B o h d a n K a r p i ń s k i , member of staff of the Chemical Research Institute, killed during the W arsaw Uprising 1944.
M iss Dr. Z o f i a K o ł o d z i e j s k a , m em ber, of staff of the Bio
chemical Section of the S tate Institute of Hygiene, W arsaw , killed during the W arsaw U prising-1944.
Dr. S e w e r y n K r z y ż a n o w s k i, sénior lecturer in Inorganic C hem istry at the U niversity of Poznań, killed in action during the first B attle of W arsaw 1939.
J a n M a g i e r a, member of staff of th e Rubber-Section in the Che
mical R esearch Institute, of W arsaw , killed in W arsaw 1244.
W a c ł a w W .r o n a, dem onstrator in A nalytical Chem istry, P h a r
m aceutical D epartm ent of the W arsaw U niversity, killed n ear W arsaw . THOSE WHO W ERE LOST, PRESUM ABLY KILLED.
During the la st w ar a great number of our Colleagues disappeared and it w as im possible: to trace their w herabouts and to offer them any help. It w as a planned action of the occupant to destro y the Polish Intel
ligentsia, under a cover of secrecy, avoiding responsibility for the m urder.
W e are still hoping th a t some of them m ay be alive.
J"an B a r t z , dem onstrator in O rganic C hem istry at the U niversity of Poznań.
T a d e u s z B r z o z o w s k i , , m em ber of staff of the Institute of A rm am ents, specialist ijn protective coatings. .
Dr. M i e c z y s ł a w B l u m e n t a 1, senior lecturer in P hysical C hem istry at the U niversity, of W arsaw .
Dr. J a n C z a j k o w s k i , h ead m aster of the D epartm ent of Che
m istry a t the Industrial School of B ydgoszcz.
C z e s ł a w D o b r o w o l s k i , m em ber of staff of the Chemical Defence Institute, W arsaw .
H u b e r t D r e i;f ii r, dem onstrator in O rganic C hem istry at the Institute of Technology of Lwow.
T a d e u s z D ' u b a s , m em ber of staff of the Chemical Defence In
stitute of W arsaw .
A
XVIII
J a n F r o ni o w- i c z, member 'of staff of the Chemical Defence In-
stitute. .
- S t a n i s ł a w G ą s i o r'o .w s k i, member of staff of the Chemical R esearch Institute of W arsaw .
■Dr. S t a n i s ł a w G ę b s k i , dem onstrator in Chemical Techno
logy of P harm aceutical P rep aratio n s at the U niversity of W arsaw . L u c j a n G i z l e r , dem onstrator in O rganic C hem istry at the Uni
versity, of Cracow.
S t a n i s ł a w G o c ł o w s k i , dem onstrator in Inorganic Chemical Technology at the Institute of Technology qf W arsaw .
W ł a d y s ł a w G r a b o w s k i .
Dr. W i t a l i H e l l e r , dem onstrator in P hysical Chem istry at the U niversity of W arsaw .
Dr. T a d e u s z W a c ł a w J e z i e r s k i , senior lecturer in O rg a
nic C hem istry a t the Institute of Technology of W arsaw , a devoted tea
cher of the Polish youth in secret schools under the G erm an occupation.
A fter the W arsaw Uprising 1944, he was taken aw ay to the concen
tration camp in O ranieuburg and any further information about him is not available, e
T a d e u s z K a l u s i i i s k i , member of staff of the Chemical D e
fence Institute of W arsaw .
R o m a n K a l u s k i , dem onstrator in P h ysical C hem istry at the U niversity of Lwow.
A l f r e d K a s i u r a,-dem o n strato r in Inorganic Chemical Techno
logy at the Institute of Technology of W arsaw . " , S t a n i s ł a w K o ł o d z i e j c z y k , head of the Chemical L abora
tory, Arm am ent F actory, F o rt Bema, W arsaw .
K a z i m i e r z K o s a k i e w i ę z, m em ber of staff of the Rubber D epartm ent at the Chemical Defence Institute of W arsaw .
T a d e u s z K r a s u s k i, dem onstrator in Chemical O rganic T e
chnology at the Institute of Technology of W arsaw'.
T a d e u s z K r o k o w s k i , lecturer in General C hem istry at' the U niversity of Poznaii.
Dr. J ó z e f K r o n m a n , dem onstrator in P h ysical C hem istry at the F ree University Of W arsaw .
J ó z e f K s i ą ż e k , member of staff of, the Chemical Defence Ins
titute.
M i c h a ł K u l e s z a , dem onstrator iń P h ysical Chem istry a t the U niversity of Wilno.
Dr. R o m a n M a ł a c h o w s k i , professor of O rganic C hem istry a t the U niversity of Lwow, a prom inent w orker in the field of chemicail stru ctu re and mechanism of transform ation of organic compounds. He
w as ta k e n as a hostage by the G erm ans during the first days of the W a r
saw Uprising and disappeared.
S t a n i s ł a w M a n t e l , member of staff of the Chemical R esearch institute of W arsaw .
M a r i a n M i c h a l c z y k , member of staff of the Chemical. De
fence Institute of W arsaw . ' . '
B o g d a n O s t r o w s k i , dem onstrator in O rganic C hem istry a t
the U niversity of Poznań. , ■ -
H e n r y k P i s a r i e w (s k i, dem onstrator in P hysical C hem istry a t the U niversity Of Poznań.
P ł o c k i , dem onstrator in Technical Chem istry at the U niversity cf
Wilno. f . i
Dr. M a r i a n P o l a c z e k , member of staff of the Chemical D e fence Institute, W arsaw , member of the Council of the Polish Chemical Society 1938. '
J c r ż y P o p i e 1, member of staff of the Chemical Defence Institute of W arsaw .
Dr. M i e c z y s ł a w P r o n e r , dem onstrator in Pharmacology- at
the U niversity of W arsaw . - *
Dr. S t a n i s ł a w P r z y ł ę c k i , professor of Physiological C he
m istry a t the U niversity of W arsaw , president of the Polish Chemical Society 1938, m eritorious w orker in ehem isry of proteins. He was taken .as a 'h o sta g e by the G erm ans in the first days of the W arsaw Uprising
afid disappeared.
Dr. B o g u m i ł R a c i ń s k i, dem onstrator in Pharm aceutical C he
m istry and Toxicology a t the U niversity of W arsaw .
Dr. Z d z i s b a w R o d e w a 1 d, dem onstrator in G eneral Chem istry at the Institute of Technology of L w o w ...
M i e c z y s ł a w R o g a l s k i , member of staff of the Chemical Defence institute of W arsaw .
Dr. J a n W a s z k o - S i e n i e ń s k i, dem onstrator in* C hem istry a t the A gricultural Institute of W arsaw .
Dr. A n n a S a l i t - G o l d b e r g , dem onstrator in Inorganic Che
m istry at the U niversity of Wilno.
M a r e k S o b i e s k i , member of staff of the P hysical Chem istry L aboratory a t the Mining A cadem y of CracoW, prisoner of Gestapo.
Dr. R o m u a l d S p y c h a l s k i , senior lecturer in P hysical Che- 1 m istry at the U niversity of Poznań, head of the P hysical L aboratory, the Institute of Chemical Defence, W arsaw , a w orker of g reat ability in colloids. 1
H e n r y k S t e f a ń s k i , dem onstrator in Inorganic C hem istry at the U niversity of W arsaw.-
x i x
2 *
XX I
Dr. L u c j a n S z n-a j d e r, dem onstrator in Inorganic, Chem istry, at the U niversity of W asraw .
M i e c z y s ł a w S z a ł a s , member of staff of the Chemical De
fence Institute of W arsaw .
Dr. E d m u n d S ż m i d t, member of staff of the Chemical Defence Instifute' of W arsaw .
W a c ł a w S l i w o n i k , m em ber of staff of the Chemical Defence Institute, of W arsaw .
Dr. T a d e u-s z T u c h o l s k i , ‘senior lecturer in P hysical C hem istry at the Institute of Technology of W arsaw . \
Dr. sJ a n W i i e r t e l a k , senior lecturer in C hem istry of W ood at the Institute of Technology of W arsaw , professor a t the A cadem y of Co
mmerce, Poznań.
J a k u b _ W n u k , member of staff of the Chemical Defence Institute of W arsaw .
Z d z i s ł a w Z a l e s k i , head of the Inorganic D epartm ent a t the Chemical R esearch Institute of W arsaw .
K a z i m i e r z Z i e n k i e w i c z , member of staff of the Chemical Defence Institute of W arsaw .
THOSE, W HO D IED.'
F e i i k s B a ż y ń s k i , dem onstrator in O rganic C hem istry at the U niversity of Poznan, died during the w ar.
Dr. E d w a r d B e k i ex, professor of P hysical C hem istry at the U niversity of W ilno, w orker in chemical kinetics of heterogeneous s y stems, chairm an of the W ilno-Section of the Polish Chemical Society,
died in M arch 1945. • '
C z e s l a w B e n e d e k , m anaging director of the S ta te F acto ry of Nitrogen Compounds, died during the w ar.
M i e c z y s ł a w B u c z w i ń s k i, member of staff of the A naly
tical. Section, Institute of Chemical Defence, W arsaw .
Dr. M i e c z y s ł a w C e n t n e r s z w e r , professor of P hysical C hem istry at the U niversity of W arsaw , m eritorious w orker in the phase- nde, w as m urdered on 27. III. 1944 by unknown criminals.
Dr. M a t y l d a C h o r z e l s k a , dem onstrator in P harm aceutical C hem istry at the U niversity of Wilno.
T a d e u s z C h r z a n o \v s k i , member of staff of the Chemical Defence Institute of W arsaw .
T a d e u s z C h r z ą s z c z , professor of A gricultural C hem istry at the U niversity, of Poznań, worker" in.chem istry of starch.
Dr . L e o n a r d C ż a p o r o w s k i , lecturer in O rganic Chem istry at the institute of Technology of Lwow, died in 1941.
XXI Dr. J e r z y S t a 1 o n y - D o b r z a ñ s k i, professor' of Inorganic C hem istry at the Institute of Technology of W arsaw , w orker-in photo
chem istry, died in December 1939.
Dr. W a l e n t y D o m i n i k , professor of. General C hem istry, at the A gricultural A cadem y of W arsaw , professor of C hem istry in the secret U niversity under G erm an occupation, died in an accident in W a r
saw,. 1943.
Dr. K a r o l D z i e w o 11 s k i , professor of O rganic C hem istry at the U niversity of Cracow , form er P resident of the Polish Chemical So
ciety, died on 6. XII. 43 in a road accident. He w as one of the best Polish chem ists, a scientist of world' fame. He w as a honorary member of the Polish Chemical Society.
J á k ó b E h r l i c h , dem onstrator in Petroleum Technology at the Institute of Technology of Lwow.
A n t o n i G o 1 a ri s k i, member of staff of the S u g ar Institute of W arsaw ,-w as deported to G erm any and died from exhaustion after hit?
return' to P oland in 1945.
Dr. W I o d z i m i e r z G o s I a ’w s k i, member of staff of the P h y sical C hem istry L abo rato ry of the Mining A cadem y of Cracow, died in an accident when trying to cross the frontier.
J a n H a r a b a s z e w s k i , teacher of chem istry of g reat m erit died in W arsaw 1943.
Dr. A l f r e d H i r s z o w s k i , , form er director of the factory
„G eyer i S -ka“ at Lodz, director of the Chemical F acto ry „W innica“
near Warsaw-, died on 13. III. 1943.*■ >* * Dr. M a r i a n H I a s k o, professor of Inorganic Chem istry a t the U niversity of W ilno, chairman, to the W ilno-Section o f the Polish Chem i
cal Society in 1928, prom inent w orker in electrochem istry. He w as unable to survive the abnorm al conditions of the life under occupation and com
m itted suicide.
Dr. W a c I a w I w a n o w s k i, professor of Technology of Food at th e Institute of Technology of W arsaw , died in December 1943.
Dr. K a z i n i i e r z J a b 1 c z y ñ s k i, professor of Inorganic Chemi
s try a t the U niversity of W arsaw , P resident of the Polish Chemical S o ciety in 1937, prom inent w orker in colloids, chemical kinetics, electroche
m istry and photochem istry died at Milanówek, n e a r W arsaw , ,when led by G erm ans after the W arsaw Uprising.
W a c I a w K f c z k o w s k i, lecturer in C hem istry of dye-stuffs a t the Engineering A cadem y and headm aster of a secondary school in W arsaw , died 1942.
Dr. K a z i m i e r z ( C a s i m i r ) K l i n g , em eritus professor of Generai C hem istry at the Institute of Technology of W arsaw , one of the
, ■. _ . ' y organizers and director of tiie Chemical R esearch Institute, died in W ar-' saw, 1943.
A d a m R o s s , professor of Chemical Technology of P h arm aceu tical Preparations, dean of the Pharm aceutical F aculty of the U niversity of W arsaw , died 20. VIII. 1946 in W arsaw . * ■ ,2
Dr. B r o n i s f a w K o s k q w s R i, em eritus professor of Applied P h arm ac y at the U niversity of W arsaw , for several y ears dean and organizer of the Polish P harm acy, died in W arsaw early in 1946.
Dr. J a n R o z a k, professor of G eneral Chem istry, A gricultural D epartm ent of the U niversity of Cracow , w orker in photochem istry and 'heterocyclic compounds, died in F eb ruary 1941. . '
Dr. W i t o l d K r a s z'e w s k i, professor 'of Technical C hem istry at' the U niversity of Wilno; died in W arsaw 1940.
Dr. M i e c z y s ł a w K r ó l i k o w s k i , director of the chemical factory „B orutą“ at Zgierz, for m a n y -y e ars member of the Council of the Polish Chemical Society (Łódź-Section), died 5. XI. 1939.
Dr. T ' a d e u s z K u c z y ń s k i , professor of Chemical Inorganic Technology and Electrochem istry at the Institute of Technology of Lwow, editor oft he Polish „Chemical Review“, died 25. VI. 1945 in exile.
H e n r y k A d a m K u ł a k o w s k i , m anaging director of the F ac
tories, „Solw ay“ in Poland, died 6. V. 1945 in exile.
Dr. W ł a d y s ł a w L i m a n o w s k i , dem onstrator in G eneral and A nalytical Chem istry at the Mining A cadem y of Cracow, died early in 1944.
S t a n i s ł a w L i p k o w s k i , director of -the factories „Scheibler i, G rohm an“ in Łódź, the first chairm an to the Lodz-Section of the Polish Chemical Society, died 5. III. 1.942 in W arsaw .
Dr. A p o l i n a r y Ł u k a s i a k, lecturer in Analytical C hem istry at the U niversity of W arsaw . \
Dr. L e o n M a r c h l e w s k i , professor of Medical Chem istry at the U niversity of Cracow, vice-president of the Polish Academ y of Sciences, honorary member of the Polish Chemical Society, a chemist of world-fame, died in Cracow 16. I. 1946.
Dr. I g n a c y M o ś c i c k i , president of the Polish Republic in the y ears 1926—1939, professor of Inorganic Technology and Technical Elec
trochem istry at the Institute of Technology of Lwow, Doctor Honoris C ausa of the Institutes of Technology in Lwow and W arsaw , of the Uni
versities in Vilno, P aris and Dorpat. H onorary member of the Polish Chemical Society and president of this Society in 1923, died 2. X. 1946 in
•Switzerland.
Dr. P a w e ł 0 s t e r n, senior lecturer in Biochem istry at the Uni
versity of Lwow, scientific' director of the factory „Laokoon“, prominent XXII
w orker in physiological and pharm aceutical cheinfetry, w as caught; by the G erm ans 1943 in Lwow and committed suicide.
T a d e u s z P a t r y ń* dem onstrator of Petroleum Technology at the Institute of Technology of Lwow.
. S t e f a n P i c s z c z e k, member of staff of the Chemical Research Institute, died in M arch 1946.
O w s) Dr. E t a P i l a t , senior lecturer of Petroleum Technology at the institute Of Technology of Lwow, prominent specialist Lin liquid fuel, was recently organizer of Chemical Technology at the Institute, of W roclaw . Died in Autumn 194o.
Dr. S t a n i s ł a w ' P l e ś n i e w i c z , Senior lecturer of P hysical
■Chemistry, Institute of Technology of W arsaw , author of text books.on chem istry, died oil 12. VII. 1943. '
' W ł o d z i m i e r z ,P I u ż a ń s k i, 'c o lo u rist, fo nder director of. the chemical fa c to r y '„B oruta“, founder and organizer 5f the Industrial Sec
tion of the Polish C hem ical Society, died 22. X. 1944 in Brwinów'.
K a z i m i e r z (C a s i m i r) F o p i e I a w s k i, head of a d epart
m ent of the factories „Scheibler and G rohm an“ in Łódź, member of the Council of th e Łódź Section of the Polish Chemical Society, died 2 . 1. 1944.
Dr. Z y g m l i n t P r z y r e m b e 1, editor of „S ugar Journal“, lectu
rer in H istory of Chemical Industry in Poland at the Institute of Techno
logy of Lwow, died during the w ar.
A r t u r S c l i c u i i e r t, colourist, director of the factory „P rzem ysł Chem iczny“ in Zgierz, chairm an t<5 the Łódź — Section of the Polish C he
mical Society 1928, died on 14. IV. 1942 in Żyrardów .
Dr. K a z i m i e r z S ł a w i ń s k i , em eritus professor of Organic C liem istiy of the U niversity of Wilno, president of the Polish Chemical Society 1934, research w orker in terpeiyis, died in W arsaw 1942.
L e s z e k S t a r o ń k a , dem onstrator in General and Analytical C hem istry at th e 'M in in g Academy, of CraCow, scientific w orker on heavy! w ater, died -on 15. X. 1945.
Dr. A11 r e d S z n e r r, director of the factory „P erun “ in ^Warsaw, organizer of the production of industrial gas in Poland, died in Cracow^
3U. VII. 1945.
L u d w i k S z p c r 1, professor of O rganic Chem istry at" tjic Insti
tute of Technology of W arsaw , dean o the Chemical Faculty 1917—21, 1925/6, rector J 926—-28. research w o r k e r in organic compounds of sul
phur and selenium; died early 1944, exhausted by the conditions of life under the occupation.
Dr. W f a d y s ł a w V o r b r o d t, professor of A gricultural C he
m istry at the U niversity of Cracow , research w orker in metabolism of phosphorus in plants, died 6. IV. 1940.
XXIII
XXIV
* V - - V. . • ' . .
Dr. Z y g m u n t W e y b e r g ; , professor of M ineralogy at the Uni
v ersity of W arsaw , died 30. Ilf. 1945.
Dr. J a n W i e r c i ii s k i, senior lecturer in Inorganic Technology a t the U niversity of Cracow , died ih June 1946.
Z y g m u n t W o j n i c z - S i a n o z e c k i; professor of • O rganic Technology at the Institute of T echn olo g y ’of W arsaw ; for several y ears director of the Chemical Defence Institute, died in exile 1940.
R o m u a l d W o w k o n o w i c z , director of the S tate * F acto ry of N itrogen Compounds in Moscice, died in A utum n'1939. at Lwow.
(Mrs) L u d w i k a B e n t k o w s k a , for several y e a rs devoted se
cretary to the Polish Chemical Society, died in W arsaw 1940.
The list of members of th e Polish Chemical Society who died during the w a r i app aren tly in a n atu ral w ay is frightening by its, length. IMs\ obvious that the abnormal conditions of life under the G erm an occu
pation are responsible for. the prem ature death of most of them. T hey are victims of the G erm an persecution.
« / \ :
