9. Analiza wyników naturalnego eksperymentu pedagogicznego
9.1. Charakterystyka próby badawczej w świetle badań początkowych
9.1.2. Analiza wyników osiągnięć szkolnych w grupie eksperymentalnej i kontrolnej
Do zbadania istotności różnic w zakresie osiągnięć szkolnych uczniów z wyłonionych do eksperymentu grup posłużono się:
- średnimi arytmetycznymi ocen rocznych w klasie piątej,
- wynikami z pretestu (test z informatyki, techniki, historii i społeczeństwa).
Dobór przedmiotów, na których przeprowadzone zostały testy miał na celu porównanie wyników osiąganych przez uczniów GE i GK na przedmiotach technicznych (ścisłym) i humanistycznym.
Przypomnijmy, że GE i GK: liczą mniej niż 30 osób, stanowią próby z tej samej populacji, co oznacza, że posiadają wiele wspólnych cech. Dla sprawdzenia istotności różnic pomiędzy badanymi grupami zastosowano test t-Studenta dla grup skorelowanych, obliczanego według wzoru (1):
Celem zweryfikowania istnienia różnic między uczniami GE i GK w wynikach rocznych sformułowano hipotezę H0 i alternatywną hipotezę H1:
H0 – nie ma istotnych statystycznie różnic między uczniami GE i GK w zakresie wyników rocznych w klasie piątej.
H1 – istnieją statystycznie istotne różnice między wynikami rocznymi uczniów GE i GK w klasie piątej.
Ustalono poziom istotności 001α =0, .
Liczbę stopni swobody dla testu t-Studenta obliczono według wzoru (2):
−1
= N df
gdzie w analizowanym przypadku df=19
Aby zastosować test t-Studenta dla grup skorelowanych dobrano średnie ocen rocznych uczniów GE i GK parami. Ponieważ w GE jest 25 uczniów, a w GK 20 uczniów, z grupy eksperymentalnej wybrano 20 wyników.
Tabela 16. Średnia ocen rocznych w GE i GK oraz obliczenie wartości d . Średnia ocen rocznych uczniów
Obliczona na podstawie wyników badań empirycznych wartość testu t wynosi 2,59. Przy df=19 i α =0,001, wartość teoretyczna testu t wynosi 3,883. Ponieważ wartość teoretyczna testu t jest większa od wartości empirycznej to należy odrzucić z prawdopodobieństwem 0,999 hipotezę alternatywną H1 i przyjąć hipotezę zerową H0, mówiącą, że różnica w zakresie wyników rocznych między uczniami GE i GK w klasie piątej nie jest istotna statystycznie, co oznacza, że uczniowie z obu grup pochodzą z tej samej populacji.
We wrześniu 2007 roku w grupie eksperymentalnej i kontrolnej przeprowadzono w ramach pretestu testy z informatyki, techniki, historii i społeczeństwa. Wyniki testów posłużyły do zbadania istotności różnic pomiędzy badanymi grupami w zakresie poziomu wiedzy z wcześniej wspomnianych przedmiotów.
Test z informatyki (Aneks 4) zawierał 20 pytań. Uczniowie mogli tu zdobyć maksymalnie 20 punktów. Wyniki testu przedstawione na Wykresie 18 wskazują, że żaden z uczniów GE nie otrzymał mniej niż 30% punktów, czego nie można powiedzieć o uczniach GK, wśród których znalazły się takie osoby. Analizując poniższy wykres dostrzegamy różnice w poszczególnych przedziałach punktowych. I tak największa różnica występuje w przedziale 30-39% punktów, gdzie wynik taki osiągnęło 24%
uczniów GE i tylko 5% uczniów GK. Korzystniejszy dla GK okazał się przedział punktowy 50-59%. Wyniki w tym przedziale osiągnęło 35% uczniów GK i tylko 24%
uczniów GE.
Ponieważ treści programowe, z których przeprowadzony został test nie były znane przez uczniów GE i GK, żadnemu z uczniów nie udało się zdobyć więcej niż 70%
prawidłowych odpowiedzi.
Wyniki testu z informatyki w GE i GK - pretest
0
20-29% 30-39% 40-49% 50-59% 60-69% 70%
Procent prawidłowo udzielanych odpowiedzi
Liczba uczniów w procentach GE
GK
Wykres 18. Wyniki testu z informatyki w GE i GK przeprowadzonego w ramach pretestu.
W celu zbadania istotności różnic między wynikami pretestu z informatyki posłużono się statystyką t-Studenta dla grup skorelowanych i sformułowano następującą hipotezę zerową i alternatywną:
H0 – nie ma istotnych statystycznie różnic między uczniami GE i GK w zakresie wyników testu z informatyki.
H1 – istnieją statystycznie istotne różnice między wynikami testu z informatyki uczniów GE i GK.
Otrzymane wyniki ujęto w Tabeli 17 służącej do obliczeń statystycznych.
Tabela 17. Wyniki testu z informatyki w GE i GK oraz obliczenie wartości d . Średnia punktów z testu z informatyki
uczniów
Średnia arytmetyczna testu z informatyki dla GE równa jest x1=9,65dla GK 35
, 9
2 =
x . Wyznaczona empirycznie wartość testu wynosi temp=3,198. Dla poziomu istotności α =0,001 i 19 stopni swobody odczytano z tablic wartość 883tteoret =3, . Ponieważ temp < tteoret stwierdza się z prawdopodobieństwem 0,999, że istnieją podstawy do przyjęcia H0, która zakłada, że różnica w zakresie wyników testu z informatyki między uczniami GE i GK nie jest istotna statystycznie, co potwierdza, że uczniowie z obu grup pochodzą z tej samej populacji.
Kolejny przeprowadzony test dotyczył wiedzy z techniki (Aneks 4). Składał się z 12 pytań, za które uczniowie mogli zdobyć maksymalnie 12 punktów.
Z Wykresu 19 odczytujemy, że uczniowie z GE i GK nie uzyskali więcej niż 69%
prawidłowych odpowiedzi udzielonych w teście. Dość istotna różnica w osiąganych
gdzie taki wynik uzyskało 40% uczniów GK, a w GE zaledwie 24%. W pozostałych przedziałach nie występują znaczące różnice.
Wyniki testu z techniki w GE i GK - pretest
16
Wykres 19. Wyniki testu z techniki w GE i GK przeprowadzonego w ramach pretestu.
Wyniki testu grupy eksperymentalnej GE i grupy kontrolnej GK wraz z obliczeniami statystycznymi zestawiono w Tabeli 18. Aby zbadać istotność różnicy pomiędzy wynikami tego testu postawiono następujące hipotezy:
H0 – nie ma statystycznie istotnych różnic między uczniami GE i GK w zakresie wyników testu z techniki.
H1 – istnieją statystycznie istotne różnice między wynikami testu z techniki uczniów GE i GK.
Tabela 18. Wyniki testu z techniki w GE i GK oraz obliczenie wartości d . Średnia punktów z testu z techniki
uczniów
16 8 7 1 0,85 0,72
17 5 5 0 -0,15 0,02
18 5 6 1 0,85 0,72
19 5 5 0 -0,15 0,02
20 7 7 0 -0,15 0,02
Razem X X 3 X 2,55
Średnio 5,2 5,15 15d =0, X X
W grupie eksperymentalnej GE z testu z techniki uzyskano średnią arytmetyczną równą x1 =5,2dla grupy kontrolnej GK x2 =5,15. Wyznaczona empirycznie wartość testu wynosi temp =1,81. Dla poziomu istotności 001α =0, i 19 stopni swobody odczytano z tablic wartość 883tteoret =3, . Ponieważ temp < tteoret stwierdza się z prawdopodobieństwem 0,999, że istnieją podstawy do przyjęcia H0, która zakłada, że różnica w zakresie wyników testu z techniki między uczniami GE i GK nie jest istotna statystycznie, co potwierdza, że uczniowie z obu grup pochodzą z tej samej populacji.
Ostatnim testem przeprowadzonym w ramach pretestu był test z historii i społeczeństwa (Aneks 4). Test składał się dwunastu pytań. Uczniowie w teście mogli zdobyć maksymalnie siedemnaście punktów (za udzielenie prawidłowej odpowiedzi na ostatnie pytanie przyznawano sześć punktów).
Wykres 20 obrazuje, że bardzo wielu uczniów GE i GK udzieliło prawidłowych odpowiedzi na poziomie 0-29% i 30-39% punktów. Zapewne podyktowane było to nieznajomością przez uczniów obu grup treści programowych, na podstawie których opracowany został test. Istotne różnie między GE i GK zauważalne są w dwóch przedziałach. W przedziale 3039% punktów na korzyść GE natomiast w przedziale 40 -49% na korzyść GK.
Wyniki testu z historii i społeczeństwa - pretest
44 44
8 4
40
30
20
10
0 10 20 30 40 50
0-29% 30-39% 40-49% 50-59%
Procent prawidłowo udzielanych odpowiedzi
Procent z liczby uczniów
GE GK
W Tabeli 19 zestawione zostały wyniki testu z historii i społeczeństwa. W celu zbadania istotności różnic pomiędzy grupami postawiono następujące hipotezy:
H0 – nie ma statystycznie istotnych różnic między uczniami GE i GK w zakresie wyników testu z historii i społeczeństwa.
H1 – istnieją statystycznie istotne różnice między wynikami testu z historii i społeczeństwa uczniów GE i GK.
Tabela 19. Wyniki testu z historii i społeczeństwa w GE i GK oraz obliczenie wartości d . Średnia punktów z testu z historii i
społeczeństwa uczniów
Średnia arytmetyczna testu z historii i społeczeństwa dla GE równa jest 75
, 5
1 =
x dla GK x2 =5,85. Wyznaczona empirycznie wartość testu wynosi temp=2,86. Dla poziomu istotności 001α =0, i 19 stopni swobody odczytano z tablic wartość
883 ,
=3
teoret
t . Ponieważ temp < tteoret stwierdza się z prawdopodobieństwem 0,999, że istnieją podstawy do przyjęcia H0, która zakłada że różnica w zakresie wyników testu z historii i społeczeństwa między uczniami GE i GK nie jest istotna statystycznie, co stanowi potwierdzenie, że uczniowie z obu grup pochodzą z tej samej populacji.