FUZJA INSTYTUCJONALNA

8kwietnia 1965 r. rządypaństw członkowskich podpisały wBrukseli traktat ustana­ wiający jedną Radęi jednąKomisję Wspólnot Europejskich (tzw. traktat fuzyjny)68.

Traktat był przejawem pogłębienia integracji w sferzeinstytucjonalnej i budżetowej.

Regulował on trzy kwestie: ustanawiał jedną Radę Ministrów i jedną Komisję dla trzech Wspólnot Europejskich,scalał administracjętrzech Wspólnot, a także doko­

nywał częściowej konsolidacji budżetówtrzech Wspólnot Europejskich - budżetu administracyjnego EWWS, budżetu EWG i budżetu operacyjnego Euratomu.Struk­ turę instytucjonalną trzech Wspólnot Europejskichprzedstawia wykres I.

Rada MinistrówWspólnot Europejskich, powstaławskutek połączenia Specjalnej RadyMinistrówEWWS, Rady Ministrów EWG iRadyMinistrów Euratomu, winna wykonywać uprawnienia ikompetencje powierzone tym instytucjom zgodnie z po­ stanowieniami traktatów ustanawiającychWspólnoty Europejskie oraz traktatu fu- zyjnego(art. 1). W skład RadyMinistrów Wspólnot Europejskich powinni wchodzić przedstawicielerządów państw członkowskich, po jednym z każdego kraju. Przewod­ nictwow Radzie Ministrów mieli sprawować kolejno, przez okres sześciu miesięcy, poszczególniczłonkowie Rady według z góryokreślonegoporządku. Wpierwszym turnusie wyznaczonym przez prezentowanytraktat były to: Belgia, RFN, Francja, Włochy, Luksemburg i Holandia (art. 2). Za przygotowanie prac Rady Ministrów i wykonywanie zadań powierzonych mu przez Radę odpowiadał Komitet Stałych Przedstawicieli(art.4)69. Prezentowany traktat wprowadzał m.in.dwie istotnezmia­ ny do traktatu ustanawiającego EWWS, w części dotyczącejprocedury podejmowa­ nia decyzji w Radzie Ministrów. Po pierwsze,traktat postanawiał, że wstrzymaniesię

136 Rozdział II. Próby umocnienia współpracy międzyrządowej od głosu przez członków obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody wprzyjęciu przez Radę Ministrówaktów wymagających jednomyślności70. Po dru­ gie, traktat zawierał przepis,stwierdzający, że „dlapotrzeb stosowania” art. 78, 78 b i 78 d traktatu ustanawiającego EWWS, które „wymagają większości kwalifikowanej”, głosyczłonkówRady Ministrów będą ważone w takisam sposóbjak głosy członków dotychczasowych Rad MinistrówEWG i Euratomu (art.8ust. 2)71.

711 W celu stosowania art. 21, 32, 32 a, 78 d i 78 f traktatu ustanawiającego EWWS, a także art. 16, art. 20 akapit 3, art. 28 akapit 5 i art. 44 protokołu w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości por.

ibidem.

71 Ibidem.

72 Jak wspomniano wyżej, art. 9 TEWWS zobowiązywał członków Wysokiej Władzy do powstrzy­

mywania się od wszelkiej działalności sprzecznej z „ponadnarodowym charakterem ich funkcji”.

71 Traktat ustanawiający jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich, op. cit., s. 5-6.

Komisja Wspólnot Europejskich została utworzona z połączenia WysokiejWła­

dzy EWWS, Komisji EWGi Komisji Euratomu. Winna ona wykonywaćkompetencje powierzone tyminstytucjom zgodnie zpostanowieniami traktatów ustanawiających Wspólnoty Europejskie oraz traktatufuzyjnego (art. 9). W prezentowanym traktacie zrezygnowano jednak z procedury powoływania członków Komisji Wspólnot Eu­

ropejskich obowiązującej dotąd w Wysokiej Władzy EWWS. Nowa Komisja winna składać się z dziewięciu członków, wybieranychze względuna swoje ogólne kwali­ fikacje. Liczba członków Komisji mogła być zmienionajednomyślną decyzją Rady Ministrów Wspólnot Europejskich.Ich status miałbyć podobny do statusu członków Komisji EWG i Euratomu. Podobnie jak członkowieKomisji EWG i Euratomu, ale inaczejniżczłonkowie WysokiejWładzy, winni się oni powstrzymywaćod wszelkich czynności niezgodnychz charakteremich funkcji72. Każdepaństwoczłonkowskie zo­

stało zobowiązane do poszanowania tej zasady i niewywieraniawpływu na członków Komisji przy wykonywaniu przez nich zadań (art. 10 ust. 1-2). Członków Komisji mianowały rządy państw członkowskich za wspólnym porozumieniem, na czterolet­

nią, odnawialną kadencję (art. 11). Komisja mianowałaprzewodniczącego i trzech wiceprzewodniczących spośród swoich członków naokres dwóchlat zgodnie zpro­ cedurą przewidzianądlamianowaniaczłonkówKomisji. Ich mandat był odnawialny (art. 14)73.

Należy podkreślić, że traktat fuzyjny,scalając odrębne dotąd instytucje i admi­ nistrację trzech Wspólnot Europejskich, doprowadził do połączenia ich systemów instytucjonalnych, choć zachowywał pewne zróżnicowanie uprawnień Rady Mi­

nistrów i Komisji w zależności od tego, czy instytucje te realizowały cele i zadania EWWS, EWGczy też Euratomu. Jednak z drugiej strony, status RadyMinistrów iKo­ misji Wspólnot Europejskich miał być podobnydo statusuRady MinistrówiKomi­ sjiEWG, określonego w traktacierzymskim z 25 marca 1957 r. Przewodniczący, wi­ ceprzewodniczący i członkowie Komisji mieli być mianowani w momencie wejścia w życie traktatu fuzyjnego. Prezentowany traktat przewidywał również, że najpóź­ niej trzylata po jego wejściu w życie państwa członkowskie podpiszą nową umowę międzynarodowąw sprawie połączenia trzech Wspólnot Europejskich. Do dnia

wej-ścia w życie traktatu ustanawiającego jednąWspólnotę Europejską,ale niedłużejniż przezokrestrzechlat od mianowania jej nowychczłonków,Komisja Wspólnot Euro­

pejskichmiałasięskładać z czternastu, a dopiero po upływie tegookresu - ponownie zdziewięciu komisarzy (art. 32 ust. 1-2, art. 33). Planowaną unifikację trzech Wspól­

not Europejskich udaremniłyjednak późniejsze różnice poglądów między rządami państw członkowskichna temat formy i metod integracji europejskiej74.

74 M. Sch we i t ze r, W. Hum m e r, op. cit., s. 36; D. Las ok, Law, op. cit., s. 14-15.

75 Traktat ustanawiający jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich, op. cit., s. 5,7, 11.

76 Ibidem, s. 13-16; 67/446/EEC: 67/30/Euratom: Decision of the representatives of the Govern­

ments of the Member States on the provisional location of certain Institutions and departments of the Com­

munities, 8 April 1965, Official Journal, 1967, nr 152, s. 18-20.

77 Szerzej na ten temat por. J. J. Węc, Spór o kształt integracji europejskiej w latach 1963-1969, [w:] Naród,państwo, Europa Środkowa, pod red. A. Patka i W. Rojka, Kraków2006, s. 315-325; AdG, 1965, s. 11724 i nast., 11787 i nast.; na temat prawnej analizy traktatu o fuzji z 8 kwietnia 1965 r. por.

M. Schwe itzer, W. Hum mer, op. cit., s. 45-46; A. Przyb o rowska -Klimczak, Prawne aspekty, op. cit., s. 36.

Traktat fuzyjny ustanawiał równieżjednolity budżet Wspólnot Europejskich,który zastępował budżet administracyjny EWWS, budżet EWG ibudżetoperacyjny Eurato­ mu (art. 20). W śladzatym, dla uchwalania budżetu administracyjnego EWWS, trak­ tat wprowadzał także obowiązującą dotąd w EWG procedurę budżetową (art. 21)75. Jednak wspomnianakonsolidacjabudżetów trzech Wspólnot Europejskich niezosta­ ładoprowadzona dokońca, ponieważ nowo utworzonybudżet, zwanyteż budżetem ogólnym (general budget) Wspólnot Europejskich, nie objął anibudżetu operacyjnego EWWS, przeznaczonegonainwestycje, badaniai strukturalną pomoc finansową, ani budżetu badawczo-inwestycyjnegoEuratomu.Doprezentowanegotraktatuzałączony został protokółoprzywilejachi immunitetach Wspólnot Europejskich,a takżeporo­

zumienie w sprawietymczasowego określenia siedzibyniektórych instytucji, organów i służb WspólnotEuropejskich76.Siedzibą Rady Ministrów iKomisjimiała być Bruk­ sela, choć Rada Ministrów winna nadal w miesiącach kwietniu, czerwcui paździer­

niku obradować wLuksemburgu. Siedziby pozostałych instytucji wspólnotowych nie uległy zmianie.Parlament Europejskimiał obradować wStrasburgu,ale posiedzenia komisji parlamentarnych winny być zwoływane w Luksemburgu. Natomiast siedzi­ bąTrybunału Sprawiedliwości był Luksemburg. Traktat fuzyjny,atakże załączonydo niego protokół o przywilejach i immunitetach WspólnotEuropejskichoraz porozu­ mieniew sprawie tymczasowego określenia siedziby niektórychinstytucji, organów i służb Wspólnotweszły w życiew dniu1 lipca 1967r.77

4 * *

Mimo niewątpliwych osiągnięć, do których wypada zaliczyć m.in. ustanowienie wspólnej polityki rolnej i pełnej unii celnej w EWG,dokonanie fuzji instytucjonal­

nej, scalenie administracji i częściową konsolidacjębudżetów trzech Wspólnot Euro­

pejskich,rozwój integracji europejskiej wlatach 1961-1969 doznał także znaczących niepowodzeń. Najważniejszymz nich było to, że państwom członkowskim nie udało

138 Rozdział II. Próby umocnienia współpracy międzyrządowej się w terminie przewidywanym przez traktat ustanawiający EWG (tj. do 31 grudnia 1969 r. lub31 grudnia 1972 r.) utworzenie wspólnego rynkudlatowarów przemysło­

wych i rolnych. Nie potrafiły one równieżuzgodnić terminuustanowienia systemu zasobów własnych. W końcu odroczyły także decyzję ostopniowym wprowadzaniu w życieprocedurypodejmowaniadecyzjiwiększością kwalifikowaną w RadzieMi­

nistrów. Spory, jakie toczyły się między rządami państw członkowskich Wspólnot Europejskich wlatach 1961-1969, dotyczyły odpowiedzi na pytania: Według jakiej koncepcjistrategicznej winien przebiegać proces integracji?Na jakich zasadach po­ winna opierać się wspólna polityka rolna? Wjaki sposób miałyby być realizowane przewidziane wtraktatach rzymskich z 25marca 1957 r. zmiany instytucjonalne? Na jakich warunkach i kiedy miałyby zostać przyjętedoWspólnot Europejskich nowe państwa europejskie? Jak powinny wyglądać relacje miedzy Wspólnotami a USA?

Zasadnicza linia podziału przebiegała między Francją a Republiką Federalną Nie­ mieciWłochami, czylipaństwami mającymidecydujący wpływ na przebiegprocesu integracji, a niekiedytakże między Francjąawszystkimi pozostałymipięcioma kra­ jami członkowskimi. Konflikty interesówmiędzyobu stronamiimplikowały trudno­ ści wuzgadnianiu ważnych decyzji politycznych i prawnych, odpowiadających ich własnym preferencjom, atakże kłopoty zpozyskiwaniem dla tychdecyzji, za pomo­

cą ustępstw, małych państw członkowskich, takich jakBelgia,HolandiaczyLuksem­ burg. Efektem tych sporówikontrowersji było osłabieniefederalistówi równoczesne umocnienieunionistów pod egidą Francji.

Protokół luksemburski z 29stycznia1966 r. stanowiłistotny zwrot wdotychczaso­

wychrelacjachmiędzy ideą ponadnarodowości a współpracą międzyrządową w pro­ cesie integracji europejskiej. Zdecydowanie umacniał on bowiem interesy narodowe państw członkowskich, czyniąc z prawa do stosowania wetana kilkanaście lat regułę faktycznieobowiązującą w procedurze podejmowania decyzji wRadzie Ministrów78.

Gwarantował on każdemupaństwu członkowskiemu, iż wbrew jego „bardzo waż­ nym interesom” nie zostanie munarzucone stanowisko pozostałych państw. Dawał również każdemu znich doręki istotny instrument polityczny,ponieważkażdepań­ stwo członkowskiesamomiało decydowaćo tym, co faktycznie należy do jego „bar­

dzo ważnych interesów”. W tensposóbprotokół luksemburskizdecydowanie osłabiał także metodę wspólnotową w systemiepodejmowaniadecyzji.Zahamowanezostały również dążenia Komisji i Parlamentu Europejskiego do zwiększenia ichuprawnień.

Do 1 stycznia 1970 r. odroczono podjęcie decyzji o ustanowieniu systemu zasobów własnych. W końcu symbolicznymskutkiem kryzysu instytucjonalnego w EWG było także zablokowanieprzez Francję kandydatury Hallsteina, jednego z największych podówczas zwolenników rozwiązań ponadnarodowychi metody wspólnotowej, na stanowisko przewodniczącego połączonej Komisji trzech Wspólnot Europejskich.

7" Dopiero 18 maja 1982 r. Rada Ministrów Wspólnot Europejskich uchwaliła większością kwali­

fikowaną rozporządzenie o cenach artykułów rolnych w 1983 r., wbrew wyraźnej woli jednego z państw członkowskich. Oznaczało to modyfikację porozumienia luksemburskiego w sensie odwołania się do głosowania większością kwalifikowaną, gdy jedno z państw próbuje prowadzić politykę obstrukcji;

por. M. Schweitzer, W. Hummer, op. cit., s. 57; R. Streinz, op. cit., s. 68-69.

Należy jednak podkreślić,że wszerszymznaczeniu kryzys instytucjonalny, aw jego następstwie także protokół luksemburski, stanowiły także reakcję rządów państw członkowskich na pierwszepoważne problemy w realizacji procesu integracji, jakie pojawiły sięw połowie lat sześćdziesiątych, co w naturalny sposóbsprzyjało umac­ nianiu współpracy międzyrządowej jakometodyintegracji.

ROZDZIAŁ III NA DRODZE DO UNII EUROPEJSKIEJ

l. ZMIANY INSTYTUCJONALNE W LATACH 1970-1975

23 czerwca 1969 r. Hans von der Groeben (RFN) opracował na zlecenie Komisji Wspólnot Europejskich memorandum zatytułowane „Program dla Europy”1. Wy­ tyczałoonopodstawowe kierunki dalszego rozwoju procesu integracji europejskiej.

Memorandum miało być podstawą dyskusji w czasie zaplanowanego na grudzień 1969 r. posiedzeniaszefów państw lub rządów w Hadze. Program zawierał propo­ zycje przeprowadzenia zmian w funkcjonowaniu Wspólnot Europejskich, w tym

1 H.von der G ro eben, Programm für Europa, [w:] C. G astey ger, op. cit., Dokument Nr51, s. 228.

m.in. stworzenie wspólnotowego systemu zasobówwłasnych i rozszerzenie budże­

towych kompetencji Parlamentu Europejskiego, poprawę współpracy w polityce gospodarczej iwalutowej między krajami członkowskimi, opracowanienowych za­ sadfinansowania wspólnej polityki rolnej oraz regułfunkcjonowaniawspólnej po­

lityki handlowej, koordynacjępolityki zagranicznej państw członkowskich, a także przyjęcie do Wspólnot Europejskich Wielkiej Brytanii i innych krajów europej­

skich, które złożyływnioski akcesyjne. Groeben wystąpił również z inicjatywą za­ warcia przez państwaczłonkowskie WspólnotEuropejskich nowej umowy między­

narodowej,która miała stworzyć przesłanki dla ustanowieniaw przyszłościjednej

„politycznej Wspólnoty narodów europejskich”. W związku z tym zaproponował wprowadzenie istotnych zmian w systemie instytucjonalnym Wspólnot Europej­

skich. RadaMinistrówwinnaobradowaćnie tylko na szczeblu ministerialnym, ale także wskładzie szefów państw lub rządów. Jeśli przedmiotem jej posiedzeń była­

bykoordynacja politykizagranicznej państwczłonkowskich, toobradowałaby ona w składzieministrów spraw zagranicznych, pod przewodnictwem nowo powoła­ nego sekretarza generalnego ds. zagranicznych. Realizacją decyzji w polityce za­ granicznej zajmowałby się przewodniczący Rady Ministrów, wspomagany przez

142 Rozdział III. Na drodze do Unii Europejskiej nowo utworzony urząd sekretarza generalnego ds. zagranicznych, a także nowo ustanowione misjedyplomatyczne WspólnotEuropejskich lub misje dyplomatycz­

ne poszczególnych państw członkowskich. Znaczącemu rozszerzeniu miały ulec uprawnienia Parlamentu Europejskiego. Winien on mieć prawo do wyrażania wo­

tum zaufaniawobec całego składu kolegium Komisji, uchwalania zaleceń dla Rady Ministrów, zatwierdzania lub odrzucania budżetu, wszystkich projektów aktów prawnych mających „zasadnicze znaczenie” dla integracji, a także umówmiędzy­

narodowych zawieranych „w imieniu Wspólnoty”. Ponadto Parlament Europejski mógłby powoływać komisje śledcze, dysponujące szerokimi uprawnieniami kon­ trolnymi. W okresie przejściowym Parlament Europejski składałby się w połowie z posłów delegowanych przez parlamenty narodowe, w połowie zaś - zdeputowa­

nych pochodzącychz wyborów bezpośrednich. Po upływie okresu przejściowego w jego składwchodziliby natomiast wyłącznie deputowani wyłaniani w wyborach bezpośrednich. Wtym samymczasie miałoby także dojść do utworzeniajednego organuwładzy wykonawczej, który przejąłby dotychczasowe kompetencje wyko­

nawcze Komisji i Rady Ministrów oraz byłby odpowiedzialnyi kontrolowany przez ParlamentEuropejski. Groeben postulował również,aby najważniejsze akty prawa pierwotnego, w tym przede wszystkim traktaty rewizyjne, byłyprzyjmowane wre­

ferendach przeprowadzanych przez poszczególne państwa członkowskie. Jednym z pierwszych traktatów rewizyjnych, jakie w przyszłości musiałyby zawrzeć pań­

stwa członkowskie, byłby traktat ustanawiający jedną Wspólnotę Europejską oraz Unię Gospodarczą i Walutową2.

Ibidem, s. 228-230.

Memorandum Groebena nie było dyskutowane na posiedzeniu szefówpaństw lubrządów w Hadze w dniach 1-2 grudnia 1969 r., ale wiele z zawartych w nim pro­ pozycji znalazło się w komunikacie końcowym konferencji. I tak,szefowie państw lub rządów uzgodnili podjęcie rokowań z tymi krajami Europejskiego Stowarzy­ szenia Wolnego Handlu, które były zainteresowane przystąpieniem do Wspólnot Europejskich. Jednocześnie wyrazili gotowośćrozpoczęcia rozmów z pozostałymi państwami EFTA na tematuregulowania ich relacji ze Wspólnotami Europejskimi.

Zobowiązali ministrów spraw zagranicznych dozbadania możliwości „osiągnięcia postępów w dziedzinie politycznej jedności” EuropyZachodniej i przedłożenia do końca lipca 1970 r. odpowiednich propozycji,dotyczącychkoordynacjipolityki za­ granicznej państwczłonkowskich.Zapowiedzieli wzmocnienie kompetencji budże­

towych i przeprowadzenie w przyszłości wyborów bezpośrednich do Parlamentu Europejskiego na mocy art. 138 TEWG [obecnie art. 190 TWE]. Uczestnicykon­ ferencji potwierdzilitakżeswoją wolę dalszegopogłębiania integracji w dziedzinie gospodarczej. Postanowili, żedo końca 1969 r. ustalone zostaną ostateczne zasady finansowania wspólnej polityki rolnej. Podjęli decyzję o utworzeniu w przyszłości systemu zasobów własnych napodstawieart. 201 TEWG [obecnie art. 269 TWE], przewidującego zastąpienieskładek członkowskichprzez środki wspólnotowewcelu ustanowienia samodzielnego budżetu EWG i Euratomu. I w końcu wypowiedzieli

się także za koniecznością przygotowania w ciągu 1970 r. projektu utworzenia Unii Gospodarczej iWalutowej3.

’ Szerzej na ten temat por. AdG, 1969, s. 15093 i nast.

4 AdG, 1970, s. 15420.

O ile decyzja o koordynacji polityki zagranicznej państw członkowskich ozna­ czała rozszerzeniena ten właśnie obszar współpracy międzyrządowej, o tyle zapo­ wiedź ustanowienia systemuzasobów własnychorazUnii Gospodarczej iWalutowej zawierała propozycję uwspólnotowienia budżetu ogólnego orazpolityki walutowej i fiskalnej tychże państw. Transfer obszarów integracyjnych, podporządkowanych dotąd reżimowi metody międzyrządowej, do sfery objętej już zasadami metody wspólnotowej, stwarzał z kolei przesłanki do rozbudowy instytucjonalnej infra­ struktury ponadnarodowej Wspólnot Europejskich. Postanowienie o wzmocnie­

niu uprawnieńbudżetowych i przeprowadzeniu bezpośrednich wyborówdo Parla­

mentu Europejskiego było natomiast wyrazemdążeńszefów państwlub rządówdo wzmocnienia metody wspólnotowej.

Postanowienia konferencji haskiej, zwłaszcza te dotyczące pogłębienia inte­ gracji,okazałysię wkrótce niezwykle trudnedo zrealizowania. Przyczynił się do tego zarówno kryzys gospodarczy, jaki dotknął kraje członkowskie Wspólnot Europejskich w pierwszej połowielat siedemdziesiątych, jak i różnice poglądów między ich rządami natematsposobówrealizacji nowych zamierzeń integracyj­ nych. Dążenia doprzezwyciężeniastagnacjiitowarzyszącejjej inflacji za pomocą metod neokeynesowskich spowodowały wzrost protekcjonizmu w gospodarce, cownaturalny sposób nie sprzyjało urzeczywistnieniu ambitnychprojektów po­

głębiania procesu integracji. Ichrealizacjęopóźniło także przyjęcie do Wspólnot Europejskich z dniem 1 stycznia 1973 r. Wielkiej Brytanii, Danii i Irlandii, gdyż zwłaszcza rządy tych dwóch pierwszych krajówniewykazywały zbyt dużego en­

tuzjazmu wobec idei pogłębianiaintegracji. Utrudniało to w znacznejmierze po­ dejmowanie decyzji i ostatecznieprzyczyniło siędo spowolnieniacałego procesu integracji.

W dniach 19-22 grudnia 1969 r., podczas posiedzenia w Brukseli Rada Mini­

strów Wspólnot Europejskich postanowiła odroczyć do 1 stycznia 1975 r. termin wprowadzenia w życiewspólnotowego systemu zasobów własnych. Decyzjata wy­ nikałam.in. z faktu, że państwom członkowskim, wbrew oczekiwaniom, nie uda­ ło się uzgodnić zasadfinansowaniawspólnej polityki rolnej po 31 grudnia 1969 r.

Włochy godziłysię bowiem na nowezasady, ale pod warunkiem, że Rada Ministrów Wspólnot Europejskich przyjmieregulacje pozwalające naorganizację wspólnego rynkuwina. Natomiast Francja,tym razem zainteresowana wspólnotowymi zasada­

mifinansowania polityki rolnej,od ich przyjęcia uzależniała z kolei swoją zgodęna rozpoczęcierozmówakcesyjnych zWielką Brytanią4. W tej sytuacji Rada Ministrów Wspólnot Europejskich podczas wspomnianego posiedzenia przyjęła trzywstęp­

ne porozumienia. Pierwsze z nich określało zasady stanowieniabudżetuogólnego w okresie przejściowym,tj.od 1 stycznia 1971 r. do 31 grudnia 1974 r. Przewidywa­

144 Rozdział III. Na drodze do Unii Europejskiej ło ono, że źródłami dochodów budżetowych będą wtedy opłatywyrównawcze na­ kładane na produkty rolne importowane z krajów trzecich, tzw. szczególne opłaty przewidziane w traktacie (m.in. podatki odwynagrodzeń urzędników europejskich i nadwyżki z latubiegłych), cła pobierane od importowanych towarów przemysło­

wych na podstawie wspólnej taryfy celnej, a także składki państw członkowskich.

Opłaty wyrównawczei tzw. szczególne opłaty miały wpływaćwcałoścido budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich, natomiast dochody z cełwinny zasilać ten budżet jedyniewczęści, przy czymw każdym roku budżetowym miałyone wzrastać pro­

gresywnie,aby 1 stycznia 1975 r. osiągnąćpułap100%. Jeżeli te źródła dochodów nie wystarczyłyby napokrycie wydatków budżetowych, to pozostała ich część winna być finansowana zeskładek państw członkowskich5. Drugie porozumienie wstęp­

ne RadyMinistrów określało reguły, na jakich powinien się opierać wspólnotowy system zasobów własnych, który zamierzano ustanowić 1 stycznia 1975 r. Porozu­

mienie to przewidywało, że od tej daty źródłami dochodów budżetowych winnybyć wcałości opłaty wyrównawczei opłaty cukrowe (wpłacane przez producentów tego surowca w wysokości zależnej od poziomu osiąganej produkcji),cały dochód zceł, a także wpływy poszczególnych państw zpodatku VAT w maksymalnejwysokości do 1% jednolitej podstawy opodatkowania6. Trzecie porozumienie wstępne doty­ czyło rozszerzenia kompetencji budżetowychParlamentu Europejskiego w związku z ustanowieniem wspólnotowego systemu zasobów własnych7.

5 Według następującego klucza: Republika Federalna Niemiec - 32,9%, Francja - 32,6%, Włochy - 20,2%, Holandia - 7,3%, Belgia - 6,8% i Luksemburg - 0,2%.

6 Te ostatnie wpływy miały być wszelako przekazywane do budżetu ogólnego Wspólnot Europej­

skich za pośrednictwem budżetów państw członkowskich.

skich za pośrednictwem budżetów państw członkowskich.