Opinie na temat wybranych aspektów zagospodarowania przestrzennego w miejscu zamieszka-nia według klasy miejscowości zamieszkazamieszka-nia w 2018 r. (% gospodarstw domowych)
Opinions on the selected aspects of living environment in the locality by class of place of residence in 2018 (% of households)
Wykres 3.3.
Chart 3.3.
a Na podstawie odpowiedzi: Tak na pytanie: Czy użytkowane przez Pana/Panią mieszkanie jest położone w rejonie o złej infrastrukturze? b Na podstawie odpowiedzi Tak na pytanie: Czy użytkowane przez Pana/Panią mieszkanie jest położone w rejonie o szczególnych
zale-tach (np. prestiżowa dzielnica, miejscowość uzdrowiskowa, wypoczynkowa, w otoczeniu zieleni)?
a Based on the responses: Yes to the question: Is the dwelling you use located in the area with poor infrastructure? b Based on the responses Yes to the question: Is the dwelling you use located in the area with special advantages (e.g. prestigious neighbourhood, health
Opinie na temat wybranych aspektów zagospodarowania przestrzennego w miejscu zamieszka-nia według województw w 2018 r. (% gospodarstw domowych)
Opinions on the selected aspects of living environment in the locality by voivodships in 2018 (% of households)
Wykres 3.4.
Chart 3.4.
a Na podstawie odpowiedzi: Tak na pytanie: Czy użytkowane przez Pana/Panią mieszkanie jest położone w rejonie o złej infrastrukturze? b Na podstawie odpowiedzi: Tak na pytanie: Czy użytkowane przez Pana/Panią mieszkanie jest położone w rejonie o szczególnych
zale-tach (np. prestiżowa dzielnica, miejscowość uzdrowiskowa, wypoczynkowa, w otoczeniu zieleni)?
a Based on the responses: Yes to the question: Is the dwelling you use located in the area with poor infrastructure? b Based on the responses Yes to the question: Is the dwelling you use located in the area with special advantages (e.g. prestigious neighbourhood, health
Z Badania spójności społecznej wynika, że ponad 7% gospodarstw domowych w kraju mieszkało w rejo-nach o złej infrastrukturze (np. brakowało podstawowych sklepów, dróg dojazdowych). Taką opinię na te-mat miejsca swojego zamieszkania wyrażali najczęściej mieszkańcy wsi (14% gospodarstw domowych). W miastach odsetek gospodarstw domowych mieszkających w rejonach, gdzie ich zdaniem brakowało podstawowej infrastruktury kształtował się na poziomie 4–5% (w zależności od wielkości miasta). Do województw, w których najczęściej wskazywano na braki w podstawowej infrastrukturze w okoli-cy swojego mieszkania/domu należały: kujawsko-pomorskie i łódzkie (po 11%) oraz lubuskie i pomor-skie (po 10%). Natomiast najniższy odsetek gospodarstw domowych oceniających negatywnie poziom infrastruktury w swojej okolicy (po 5%) odnotowano w województwach: małopolskim, podkarpackim i zachodniopomorskim.
Zaobserwowano znaczące rozpiętości regionalne w opiniach na temat atrakcyjności swojego miejsca zamieszkania. Wynosiły one ok. 26 p. proc. Najwyższy odsetek gospodarstw domowych mieszkających w rejonach o szczególnych zaletach odnotowano w województwach: pomorskim (28%), mazowieckim (23%) i dolnośląskim (18%), najniższy w województwach: świętokrzyskim (2%), podkarpackim (4%) oraz lubelskim i podlaskim (po 7%).
W badaniu zapytano także o ocenę dotyczącą estetyki najbliższego otoczenia – chodziło o wygląd do-mów, ulic w miejscu zamieszkania, a także o poziom zadowolenia z terenów zielonych.
Estetyka budynków i ulic w miejscu zamieszkania została przez większość mieszkańców Polski w wie-ku co najmniej 16 lat oceniona pozytywnie (jako dobra lub bardzo dobra) – 68%. Nieco lepiej wygląd budynków i ulic w miejscu swojego zamieszkania oceniali mieszkańcy wsi (72%) niż miast (65%), przy
Ocena estetyki budynków i ulica w miejscu zamieszkania według klasy miejscowości zamieszkania w 2018 r. (% osób w wieku 16 lat i więcej)
Assessment of aesthetics of buildings and streetsa in the locality by class of place of residence in 2018 (% of people aged 16 and over)
Wykres 3.5.
Chart 3.5.
a Na podstawie odpowiedzi: Bardzo dobrze lub Dobrze na pytanie: Jak Pan/Pani ocenia estetykę budynków i ulic w Pana/Pani miejscu
zamieszkania?
czym procent ocen pozytywnych malał wraz ze zwiększaniem się wielkości miast, osiągając wartość 72% w miastach liczących poniżej 20 tys. mieszkańców i 60% w ośrodkach największych, zamieszkałych przez co najmniej pół miliona osób.
W ujęciu wojewódzkim (zob. Mapa 12. w Aneksie wojewódzkim) estetykę ulic i budynków najlepiej oceniono w województwach: podkarpackim (ok. 81% ocen dobrych lub bardzo dobrych), wielkopol-skim (75%) i świętokrzywielkopol-skim (74%), najgorzej w województwach: dolnośląwielkopol-skim (60%), pomorwielkopol-skim (61%) i łódzkim (62%).
Mieszkańcy Polski byli na ogół zadowoleni (w tym bardzo zadowoleni) z terenów zielonych w miejscu swojego zamieszkania (79% osób w wieku 16 lat i więcej).
Najbardziej zadowoleni z terenów zielonych byli mieszkańcy wsi (85%) oraz małych miast liczących poni-żej 20 tys. mieszkańców (81%). W pozostałych grupach miast odsetek osób zadowolonych z tego aspektu jakości życia w miejscu zamieszkania wynosił 72–73%.
Zadowolenie z terenów zielonycha w miejscu zamieszkania według klasy miejscowości zamieszka-nia w 2018 r. (% osób w wieku 16 lat i więcej)
Satisfaction with green areasa in the locality by class of place of residence in 2018 (% of people aged 16 and over)
Wykres 3.6.
Chart 3.6.
a Na podstawie odpowiedzi: Bardzo zadowolony(-na) lub Zadowolony(-na) na pytanie: Czy jest Pan/Pani zadowolony(-na) z terenów
zielonych w Pana/Pani miejscu zamieszkania?
a Based on the responses: Very satisfied or Satisfied to the question: Are you satisfied with green areas in your locality?
Rozpatrując ujęcie wojewódzkie (zob. Mapa 11. w Aneksie wojewódzkim) najbardziej zadowoleni z terenów zielonych byli mieszkańcy województw: podkarpackiego (87%) oraz lubuskiego i warmińsko--mazurskiego (po 85%). Poziom tego wskaźnika przekraczający przeciętną dla całego kraju odnotowano również w województwach: wielkopolskim, zachodniopomorskim, podlaskim i małopolskim. Natomiast najmniej zadowoleni z terenów zielonych byli mieszkańcy województw: opolskiego i śląskiego (po 71%) oraz łódzkiego (74%).
W kontekście analiz jakości życia prowadzonych zarówno w Polsce, jak i na poziomie Unii Europejskiej za podstawowy (standardowy) miernik poczucia bezpieczeństwa fizycznego przyjmuje się wskaźnik obliczany na podstawie pytania o poczucie bezpieczeństwa podczas wieczornego spaceru w okolicy swojego zamieszkania2. W oparciu o odpowiedzi na takie pytanie zawarte w kwestionariuszu Badania spójności społecznej obliczony został wskaźnik poczucia bezpieczeństwa fizycznego prezentowany w niniejszym rozdziale.
W badaniu oprócz wspomnianego pytania został również uwzględniony blok sześciu pytań dotyczących obawy przed wybranymi przestępstwami, których ofiarą można stać się w miejscu zamieszkania. Doty-czyły one sześciu rodzajów przestępstw: (1) drobnej kradzieży (np. kieszonkowej), (2) kradzieży samocho-du, (3) włamania do mieszkania, domu, garażu, (4) napadu i rabunku, (5) pobicia, zranienia oraz (6) agresji słownej, obejmującej groźby, wyzwiska, agresywne komentarze.
Stworzyło to możliwość obliczenia dodatkowych wskaźników, a tym samym dokonania bardziej szczegółowej diagnozy poczucia bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania, niż tylko w oparciu o powszechnie używany do tego celu wskaźnik poczucia bezpieczeństwa fizycznego. W związku z tym, w niniejszym rozdziale oprócz przywoływanego już standardowego wskaźnika poczucia bezpie- czeństwa fizycznego zaprezentowano także proste wskaźniki reprezentujące poczucie zagrożenia po-szczególnymi rodzajami przestępstw oraz obliczone na ich podstawie dwa wskaźniki złożone: wskaź-nik wielostronnego poczucia zagrożenia przestępczością oraz wskaźwskaź-nik braku obawy przed prze-stępczością w miejscu zamieszkania. Pierwszy z nich dotyczy osób, które jednocześnie obawiają się wszystkich sześciu branych pod uwagę kategorii przestępstw. Można wiec uważać, że jest on związa-ny z silzwiąza-nym, wielostronzwiąza-nym poczuciem zagrożenia, tj. obejmującym wszystkie możliwe obawy cząst-kowe. Wskaźnik braku obawy przed przestępczością dotyczy tych osób, które nie odczuwają żadnego z zagrożeń cząstkowych, tzn. nie obawiają się żadnej spośród sześciu kategorii przestępstw. Oczywiście dużą cześć populacji stanowią osoby, które odczuwają pewne obawy przed przestępczością, ale doty-czą one tylko niektórych rodzajów przestępstw. Odsetek takich osób reprezentuje dopełnienie obydwu wskaźników do 100%.
Utworzono także inny złożony wskaźnik, któremu dla potrzeb niniejszej analizy nadano nazwę „wskaź-nika ogólnego poczucia bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania”. We wskaźniku tym wzięto pod uwa-gę osoby, które nie odczuwają zagrożenia żadnym spośród branych pod uwauwa-gę rodzajów przestępstw w miejscu swego zamieszkania (co odpowiada wskaźnikowi braku obawy przed przestępczością), jak również czują się bezpiecznie chodząc samotnie po zmroku w okolicy swojego zamieszkania (co odpowiada wskaźnikowi poczucia bezpieczeństwa fizycznego). Przyjęto, że ten złożony wskaźnik in-formuje o silnym poczuciu bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania. Reprezentuje on bowiem osoby, które w żaden sposób nie wyraziły w badaniu jakichkolwiek obaw dotyczących tej sfery – zarówno pyta-ne o poczucie właspyta-nego bezpieczeństwa, jak i o konkretpyta-ne kategorie przestępstw.