LUDZKOŚĆROZWÓJ, ZYSK

ŚRODOWISKO LUDZKOŚĆ ROZWÓJ, ZYSK POTRZEBY FIZJOL. WSZYSTKIE INNE POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWO POTRZEBY FIZJOL. WSZYSTKIE INNE POTRZEBY

Z wykorzystaniem: cyberschoolbus.un.org/ REALIZM

klasyczny ~1940…

♣PAŃSTWO ♣ INTERES NARODOWY ♣ POTĘGA ♣SIŁA MILITARNA

PLURALIZM ~1960…

♣PODMIOTY POZAPAŃSTWOWE ♣ ORG.MIĘDZYNARODOWE ♣CONSENSUS ♣ ETYKA POLITYKI

neoMARKSIZM ~1970…

♣EKONOMIA ♣ WALKA O ZASOBY ♣ WYZYSK SŁABSZYCH ♣SIŁA W SŁUŻBIE INTERESÓW EKONOMICZNYCH

KONSTRUKTYWIZM społeczny ~1990…

♣RÓŻNICE KULTUROWE ♣INTERES WSPÓLNY ♣ REGIONALIZM ♣ BUDOWANIE BEZPIECZEŃSTWA

POSZERZANIE „BEZPIECZEŃŚTWA”

nowa istota ?

~ po 1990…

♣CZEŁOWIEK/LUDZIE JAKO GŁÓWNY PRZEDMIOT I PODMIOT ♣POTRZEBY WARTOŚCI SPOŁECZNE – WYZNACZNIK I KRYTERIUM ♣ KOLEJNE „NOWE” DOMENY BEZPIECZEŃSTWA ♣NOWA ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA ? NOWA TEORIA ?

neoREALIZM ~1978…

♣SYSTEM MIĘDZYNARODOWY ♣ ANARCHIA OTOCZENIA ♣ WSPÓŁZALEŻNOŚĆ PAŃSTW♣PRYMAT POLITYKI NAD EKONOMIĄ ♣WIELOBIEGUNOWOŚĆ GWARANTEM STABILNOŚCI

Rys. 91. Ewolucja dominujących trendów i orientacji

Walka trwa. Obydwa główne nurty ewoluują, modyfikują klasyczne para-dygmaty i generują nowe idee i koncepcje. Ich śladem idą doktryny polityczne i strategie państw, organizacji. Pojawiają się też nowe nurty – konstruktywizm, behawioryzm, oraz nowe szkoły, krytycznie nastawione do dziedzictwa „klasyki”. Dynamikę tej ewolucji w ostatnim tylko półwieczu ilustruje schemat (rys. 91.). Warto powiązać orientacyjne daty na rysunku i  podkreślić dwustronną relację wpływu zjawisk, zdarzeń i procesów społecznych, politycznych i innych ze zmia-nami w dominujących orientacjach, w polityce bezpieczeństwa.

Łatwa do zauważenia współzależność ludzkich losów i doświadczeń potwier-dza nasze wcześniejsze konstatacje o relacji nauka-praktyka. Nowe idee, koncep-cje, postulaty nauki inspirują praktykę do ich wykorzystania, inicjują nowe dzia-łania, rozwiązania. Z kolei realia typu wojna światowa, zmiana ładu świata, kryzys finansowy itp. pobudzają naukę do wyjaśniania ich przyczyn oraz poszukiwania możliwości uniknięcia ich w przyszłości, a często do zmiany założeń, paradygma-tów, kierunków badań.209 Słusznie więc nazwaliśmy to „tańcem nauki z praktyką”,

209 Przykładem tejże prawidłowości mogą być narodziny klasycznego realizmu politycznego, opar-tego na „sztandarowym” dziele H.J. Morgenthaua Politics among nations : the struggle for power and

peace, wydanym w 1948 roku – tuż po zakończeniu II wojny światowej. Zob. też polskie wydanie

słusznie też podkreślamy ich współprzyczynianie się do rozwoju, postępu. „Dwa w jednym” – powiedzieliby marketingowcy – nazywając tak istotę omawianego zjawiska, (rys. 92.).

NAUKA →

TEORIE SZCZEGÓŁOWE

(domen, funkcji, problemów, ...)

... prawa ...administracji …org. i zarz. ...polityki ... ...BEZPIECZEŃSTWA

← PRAKTYKA

(domen, funkcji, problemów, ...)

... prawa ...administracji …org. i zarz. ...polityki ... ...BEZPIECZEŃSTWA

Rys. 92. Dwie twarze jednego zjawiska – rozwoju, postępu

Analiza opisywanej współzależności pozwala wyjawić główne elementy w roz-woju obydwu obszarów, które z jednej strony wytworzyły synergiczny efekt – aktual-ny stan i proces bezpieczeństwa, z drugiej – umożliwiają formułowanie prognoz ewo-lucji każdego z nich oraz, a przez to prognoz kształtowania przyszłych warunków organizacji i realizacji bezpieczeństwa (rys. 93). Zachęcamy do bardziej szczegółowej analizy wpływu poszczególnych czynników z obszaru teorii i praktyki,

np. globali-zacji nauki i wiedzy, badań interdziedzinowych lub nowych technik i technologii na

przyszłe warunki bezpieczeństwa, środowisko i procesy bezpieczeństwa.210

Bazując na formalnej (w RP) klasyfi kacji nauk i miejsca w niej nauk

o bezpie-czeństwie, w podobnym odwzorowaniu grafi cznym rys. 94 detalizuje opisywaną

re-lację dotycząca bezpieczeństwa. Tu należy przypomnieć, że wiedza, choćby najlepsza,

210 Pomocna merytorycznie i metodologicznie może okazać się praca M. Kaku Wizje, czyli jak

na-uka zmieni świat w XXI wieku, Pruszyński i S-ka, Warszawa 2000. Cieszący się dużym autorytetem

i popularny autor prognozuje w trzech cezurach czasowych możliwe zmiany świata spowodowane synergicznym efektem rozwoju wielu dziedzin nauki, prognozowanymi przez ich reprezentantów rezultatami. Praca oparta na bardzo rozległych i wielostronnych badaniach otwiera pole do własnych przemyśleń, własnych wniosków.

Rys. 93. Teorii i praktyki współkształtująca stan, proces i ewolucję bezpieczeństwa

Rys. 94. Współkształtowanie wiedzy o bezpieczeństwie i mądrości przez elementy nauki i praktyki

XIX XX XXI

ROZWÓJ NAUK (głównie) SPOŁECZNYCH ♣„DOJRZEWANIE” DYSCYPLIN ♣ HUMANIZM ♣UTYLITARYZM ♣ BADANIA MULTIDYSCYPLINARNE,

INTER DZIEDZINOWE ♣ GLOBALIZACJA NAUKI ♣ NAUKI O BEZPIECZEŃSTWIE ♣ BADANIA KOMPLEKSOWO-PROBLEMOWE ♣ ORGANIZACJA WIEDZY ♣ INTEGRACJA

ŚRODOWISK

B E Z P I E C Z E Ń S T W O

♣EWOLUCJA RANGI, ZNACZENIA ♣ PRESJA SPOŁECZNA ♣ROZWÓJ KADR I ZASOBÓW

♣TECHNIKA I TECHNOLOGIA – NOWE MOŻLIWOŚCI ♣DOŚWIADCZENIA WOJENNE, KRYZYSOWE i inne

♣REALIZM, LIBERALIZM = WIODĄCE NURTY ROZWÓJ PRAKTYKI POLITYCZNEJ

NOWE PARADYGMATY NOWE KONCEPCJE NOWA ORGANIZACJA NOWE NARZĘDZIA NOWE MOŻLIWOSCI NOWE WYZWANIA ? ?

XIX XX XXI

ROZWÓJ NAUK gł. EMIPRYCZNYCH

ORIENTACJE – NURTY - SZKOŁY - …..

WIEDZA o BEZPIECZEŃSTWIE MĄDROŚĆ

♣DOKTRYNY ♣ STRATEGIE I SYSTEMY

♣ PROJEKTY I PLANY ♣ INSTYTUCJE, ORGANIZACJE ♣DZIAŁANIA, AKCJE ♣ DOŚWIADCZENIA ♣ WNIOSKI

♣ ZMIANY ♣….

ROZWÓJ PRAKTYKI I SZTUKI

NOWE PARADYGMATY NOWE KONCEPCJE NOWA ORGANIZACJA NOWE NARZĘDZIA NOWE MOŻLIWOSCI NOWE WYZWANIA ? ?

NAUKI O BEZ PIE CZEŃ STWIE

SPO ŁECZ NE HUM ANI ST YCZ NE EKO NO M ICZ NE. PRA W NE. TECHNI CZ NE ……… ………

to nie to samo co mądrość tak potrzebna w każdym działaniu. To praktyka uzupeł-nia naszą naukową wiedzę o doświadczenie, intuicję, wyczucie, elementy często po-zaracjonalne – „nos”, wizje itp. składniki sztuki. Pokazano też na rysunku specyficz-ne mechanizmy przepływu wiedzy wytwarzaspecyficz-nej w różnych dziedzinach do obszaru

nauk o bezpieczeństwie (krótkie strzałki) lub z jej pominięciem, bezpośrednio do

praktyki bezpieczeństwa. Nasze młode nauki o bezpieczeństwie czerpią z dorob-ku wszystkich dyscyplin i dziedzin nauki i praktyki, monitorują go i selektywnie adoptują bądź dostosowują i rozwijają oraz wnoszą wkład samodzielny, ale też każda inna dziedzina nauki wnosi bezpośrednio swój aport do wiedzy o bezpie-czeństwie, do naszej mądrości w tej sferze (długie strzałki). Zapamiętajmy i kulty-wujmy te trzy drogi do wiedzy i mądrości, to dobre, właściwe mechanizmy.