Katedra Uprawy i NawoŜenia Roślin Ogrodniczych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Wstęp
W ochronie gleby przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi waŜną rolę odgrywają rośliny międzyplonowe. Pod ich wpływem obserwuje się poprawę struktury gleby, wzrost zawartości substancji organicznej i retencji wody, poprawę bilansu azotowego oraz zwiększenie aktywności biologicznej [DZIENIA i in. 1998]. Znacznemu ograniczeniu ulegają zjawiska erozji powodowane przez wiatr i wodę [DITSCH, ALLEY
1991]. Pełnią one takŜe istotną rolę w ochronie gleby przed zaskorupieniem, spływami powierzchniowymi i wymywaniem składników pokarmowych [HOYT i in. 1994]. Są czynnikiem plonotwórczym, a ich działanie jest długotrwałe podobnie jak obornika [JABŁOŃSKA-CEGLAREK, ZANIEWICZ 1994]. W literaturze światowej moŜna spotkać przykłady dobrego plonowania warzyw na glebie mulczowanej roślinami międzyplonowymi, motylkowymi i zboŜowymi, na przykład: fasoli [SKARPHOL i in.
1987], pomidora [MASIUNAS i in. 1995], grochu [KNOTT 1996], cebuli [KĘSIK i in. 2000]. Rośliny międzyplonowe ograniczają teŜ zachwaszczenie pola. Mogą takŜe wpływać ujemnie na rośliny uprawne [OLESZEK 1995].
W uprawie roślin korzeniowych swój renesans przeŜywa metoda uprawy roślin na redlinach. Uprawa ta stwarza dla roślin bardzo korzystne warunki wzrostu.
Podniesienie stanowiska roślin powyŜej naturalnego poziomu gruntu przyczynia się do podwyŜszenia temperatury gleby i głębszej penetracji korzeni oraz lepszego ich rozwoju. Uprawa roślin na redlinach, w większym stopniu niŜ uprawa na płask, chroni glebę przed destrukcyjnym działaniem spływów powierzchniowych podczas obfitych opadów.
Celem badań było określenie moŜliwości plonowania cykorii korzeniowej, skorzonery i salsefii w warunkach zróŜnicowanej przedsiewnej uprawy roli, uwzględniającej orkę przedzimową i wiosenną, uprawę roślin na redlinach i na płask oraz uprawę konserwującą z wykorzystaniem roślin międzyplonowych: owsa, wyki siewnej i facelii błękitnej.
1 Badania finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego w ramach grantu Nr 2P06R01429.
Materiał i metody
Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2006-2007, na glebie płowej,
M. Konopiński, M. BłaŜewicz-Woźniak 156
wytworzonej z gliny średniej pylastej. Roślinami doświadczalnymi były: cykoria korzeniowa odmiany Polanowicka, skorzonera odmiany Duplex i salsefia odmiany Mamut. W schemacie doświadczenia uwzględniono trzy rośliny międzyplonowe:
facelię błękitną, wykę siewną i owies; trzy sposoby uprawy roli: a) tradycyjna uprawa płuŜna z zespołem uprawek przedzimowych i wiosennych przedsiewnych (obiekt kontrolny), b) zespół uprawek przedsiewnych, siew roślin międzyplonowych (II dekada sierpnia), orka przedzimowa, wymieszanie zielonej masy z glebą, c) zespół uprawek przedsiewnych, siew roślin międzyplonowych (II dekada sierpnia), orka wiosenna, wymieszanie masy roślinnej z glebą oraz dwie metody uprawy roślin: na redlinach i na płask. Nasiona roślin wysiewano w I dekadzie maja, w rzędy co 50 cm na głębokość 1,5 cm, w ilości: cykoria korzeniowa 5 kg⋅ha-1, skorzonera 12 kg⋅ha-1, salsefia 20 kg⋅ha-1. NawoŜenie roślin zastosowano w dawce 100 kg N⋅ha-1, 100 kg P2O5⋅ha-1 i 200 kg K2O⋅ha-1. Przedmiotem oceny były wschody roślin oraz plon ogółem i handlowy korzeni. Zbiory roślin przeprowadzano w II dekadzie października. Uzyskane wyniki opracowano statystycznie metodą analizy wariancji. Istotne róŜnice określono przy pomocy testu Tukey’a, dla poziomu istotności α = 0,05.
Wyniki i dyskusja
Spośród uwzględnionych w doświadczeniu gatunków warzyw najliczniej wschodziła salsefia (średnio 29,7 szt.⋅mb-1), a najsłabiej cykoria (15,2 szt., tab. 1). Orka wiosenna wpłynęła korzystnie na wschody badanych roślin w porównaniu z orką przedzimową. Mulcz roślinny osłaniający glebę w okresie zimy i wczesną wiosną chronił ją skutecznie przed utratą wody i wpłynął korzystnie na jej wilgotność. Lepszy stan uwilgotnienia gleby po zimie po zastosowaniu mulczu z Ŝyta i wyki siewnej potwierdzają KĘSIK i in. [2006].
Wszystkie badane gatunki wschodziły istotnie lepiej w uprawie na redlinach. Nie stwierdzono znaczącego wpływu mulczów roślinnych na wschody roślin. Skorzonera i salsefia wschodziły nieco lepiej w obiektach mulczowanych facelią (odpowiednio 22,4 i 33,2 szt.⋅mb-1), natomiast dla cykorii ten mulcz okazał się najmniej korzystny (13,1 szt.⋅mb-1). Skorzonera najsłabiej wschodziła po zaoraniu mulczu z owsa (15,8 szt.⋅mb-1), a salsefia w uprawie bez roślin międzyplonowych (28,4 szt.⋅mb-1) i po mulczu z wyki siewnej (28,5 szt.⋅mb-1).
Plon ogółem korzeni zaleŜał od terminu przykrycia roślin międzyplonowych glebą. Zagospodarowanie substancji organicznej wiosną, niezaleŜnie od gatunku międzyplonu najkorzystniej wpłynęło na zbiory korzeni (tab. 2). W kombinacji z orką wiosenną plon ogółem korzeni skorzonery wyniósł średnio 19,4 t⋅ha-1, zaś w przypadku zastosowania orki przedzimowej 16,4 t⋅ha-1. Podobnie zareagowała salsefia, u której plon korzeni z obiektów oranych wiosną wyniósł 25,4 t⋅ha-1 i był istotnie większy niŜ po orce przedzimowej 21,5 t⋅ha-1. W uprawie cykorii nie odnotowano wpływu terminu przyorania biomasy na plon ogółem korzeni, który wyniósł średnio 54,0 t⋅ha-1. Mulcz roślinny osłaniający glebę w okresie zimy i wczesnej wiosny chronił jej powierzchnię przed erozją oraz przed stratami wilgoci [NYAKATAWA i in. 2001; KĘSIK i in. 2006].
WPŁYW ZRÓśNICOWANEJ PRZEDSIEWNEJ UPRAWY ROLI ... 157 Badane sposoby uprawy roślin nie wpłynęły na plonowanie skorzonery i salsefii, chociaŜ nieznacznie większy plon ogółem korzeni zebrano z uprawy na redlinach.
Cykoria natomiast zareagowała istotnym zwiększeniem plonu w uprawie na redlinach (55,2 t⋅ha-1), w porównaniu z uprawą na płask (52,7 t⋅ha-1).
Zastosowane rośliny międzyplonowe wywarły korzystny wpływ na plon ogółem korzeni. Wszystkie uprawiane gatunki plonowały istotnie lepiej w obiektach mulczowanych. Największy plon korzeni cykorii uzyskano w obiektach mulczowanych wyką siewną (59,0 t⋅ha-1), korzeni skorzonery po mulczowaniu owsem (22,6 t⋅ha-1), a salsefii po mulczowaniu facelią (27,1 t⋅ha-1). W badaniach KHATUN i FAROOQUE [2005]
mulczowanie gleby zwiększyło plon ogółem korzeni marchwi. Najkorzystniejszą kombinacją uprawową dla cykorii okazała się uprawa roślin na redlinach, po orce przedzimowej z wyką siewną, jako rośliną mulczującą glebę. Plon ogółem korzeni w tej kombinacji wyniósł średnio 62,4 t⋅ha-1. Dla skorzonery najlepsza okazała się uprawa na redlinach, gdy mulcz z owsa przyorano wiosną (26,3 t⋅ha-1), a dla salsefii takŜe uprawa na redlinach po przyoraniu biomasy facelii wiosną (29,3 t⋅ha-1). Najmniejszy plon ogółem korzeni u wszystkich badanych gatunków uzyskano w uprawie na płask, po orce przedzimowej bez roślin międzyplonowych.
Na podstawie zbiorów plonu handlowego korzeni (tab. 3) stwierdzono, Ŝe podobnie, jak w przypadku plonu ogółem, korzystniejsze było zaoranie biomasy roślin międzyplonowych wiosną. Większy plon handlowy korzeni zebrano w uprawie roślin na redlinach. Według KONOPIŃSKIEGO [2003], uprawa na redlinach stwarza lepsze warunki dla wzrostu korzeni w wyniku zmniejszenia się zagęszczenia gleby i wzrostu jej porowatości. Dlatego od lat zaleca się uprawę marchwi w tym systemie [SAIFUL -ISLAM i in. 1998; SADY, CEBULAK 2000; WIERZBICKA i in. 2004]. Z badanych roślin międzyplonowych najkorzystniejszym gatunkiem dla cykorii była wyka siewna (36,0 t⋅ha-1), dla skorzonery - owies (15,6 t⋅ha-1), a dla salsefii - facelia (15,1 t⋅ha-1). Najlepszą kombinacją uprawową w odniesieniu do plonu handlowego korzeni okazała się uprawa na redlinach, po orce wiosennej z wykorzystaniem mulczów roślinnych, Według wielu autorów [BŁAśEWICZ-WOŹNIAK i in. 2001; EPPERLEIN, MARTINEZ-VILELA 2001; KONOPIŃSKI i in. 2001; PIĘTA, KĘSIK 2007] wniesienie do gleby biomasy roślin międzyplonowych sprzyja poprawie stosunków wodno-powietrznych, a takŜe korzystnie wpływa na stan agregacji gleby i jej strukturę. Najmniejszy plon korzeni handlowych badanych gatunków zebrano z uprawy bez roślin międzyplonowych (odpowiednio 28,5, 6,0 i 7,5 t⋅ha-1).
Wnioski
1. Wschody cykorii korzeniowej, skorzonery i salsefii były najliczniejsze w obiektach z orką wiosenną i uprawą na redlinach. Skorzonera i salsefia naj-lepiej wschodziły po mulczowaniu gleby facelią, zaś cykoria korzeniowa w obiektach bez mulczu roślinnego, choć zbliŜone liczbowo wschody zanotowano takŜe po owsie i wyce siewnej.
2. Wymieszanie biomasy roślin międzyplonowych podczas orki wiosennej, nie-zaleŜnie od gatunku międzyplonu, wpłynęło na wzrost plonu ogółem korzeni skorzonery i salsefii. Cykoria korzeniowa nie wykazała takiej reakcji na ten czynnik. W przypadku plonu handlowego, wiosenne zaoranie biomasy międzyplonów spowodowało wzrost plonu korzeni wszystkich badanych roślin.
3. Uprawa roślin na redlinach i na płask, nie miała istotnego wpływu na plonowanie
M. Konopiński, M. BłaŜewicz-Woźniak 158
skorzonery i salsefii, choć największe zbiory korzeni zanotowano w uprawie na redlinach. Wykazano natomiast, istotnie lepsze plonowanie cykorii w uprawie na redlinach. Wszystkie rośliny wydawały istotnie większe plony korzeni w obiektach mulczowanych. Największy plon korzeni cykorii uzyskano z poletek mulczowanych wyką siewną, skorzonery z obiektów mulczowanych owsem, a salsefii po mulczowaniu facelią. Plon handlowy korzeni badanych roślin był największy w obiektach z uprawą roślin na redlinach, z orką wiosenną i mulczem roślinnym.
Literatura
BŁAśEWICZ-WOŹNIAK M., KĘSIK T., KONOPIŃSKI M. 2001. Kształtowanie się agregacji gleby pod warzywami w uproszczonym systemie uprawy roli. Acta Agrophysica 45:
5-15.
DITSCH D.C., ALLEY M.M. 1991. Non-leguminous cover crop management for residual N recovery and subsequent crop yields. J. Fert. Issues 8(1): 6-13.
DZIENIA S., PISKIER T., WERESZCZAKA J. 1998. Wpływ roślin mulczujących na wybrane właściwości fizyczne gleby po zastosowaniu siewu bezpośredniego bobiku. Konf. Nauk.
„Siew bezpośredni w teorii i praktyce”. Szczecin-Barzkowice: 57-61.
EPPERLEIN J., MARTINEZ-VILELA A. 2001. Development of the biological activity in dif-ferent tillage systems. First World Congress on conservation agriculture, Madrid, Spain.
October 2001, 2: 477-483.
HOYT G.D., MONKS D.W., MONACO T.J. 1994. Reviews. Conservation tillage for vegetable production. Hort. Technology 4(2): 129-135.
JABŁOŃSKA-CEGLAREK R., ZANIEWICZ A. 1994. After effect of sidereal fertilizers applied in the form of summer catch crops in the cultivation of onion. Part I. After effect of fertilization with catch crops on the yield of onion. Sci. Pap. ATU Siedlce. Veget. Plant.
41: 161-171.
KĘSIK T., KONOPIŃSKI M., BŁAśEWICZ-WOŹNIAK M. 2000. Weed infestation and field of onion and carrot under no-tillage cultivation using four cover crops. Annales AFPP, Dijon - France: 437-444.
KĘSIK T., KONOPIŃSKI M., BŁAśEWICZ-WOŹNIAK M. 2006. Wpływ uprawy przedzimowej i mulczu z roślin okrywających na retencję wody, zagęszczenie i porowatość dyferencyjną gleby po przezimowaniu. Acta Agrophysica 7(4): 915-926.
KHATUN K., FAROOQUE A.M. 2005. Performance of organic and inorganic mulches on growth and yield of carrot (Daucus carota). Int. J. Sustain. Agric. Technology 1(2):
17-19.
KNOTT C.M. 1996. The effect of cover crops on the establishment and field of veining peas and nitrate leaching. J. Agric. Sci. 126: 471-479.
KONOPIŃSKI M. 2003. Wpływ zróŜnicowanych systemów uprawy na kształtowanie wa-runków wzrostu, plonowanie i wartość biologiczną skorzonery (Scorzonera hispa-nica L.). Rozpr. Nauk. AR w Lublinie, Wydział Ogrodn. 271.
KONOPIŃSKI M., KĘSIK T., BŁAśEWICZ-WOŹNIAK M. 2001. Wpływ mulczowania między-plonowymi roślinami okrywowymi i uprawy zerowej na kształtowanie wilgotności i zagęszczenia gleby. Acta Agrophysica 45: 105-116.
MASIUNAS J.B., WESTON L.A., WELLER S.C. 1995. The impact of rye cover crops on weed populations in a tomato cropping system. Weed Sci. 43(3): 318-323.
WPŁYW ZRÓśNICOWANEJ PRZEDSIEWNEJ UPRAWY ROLI ... 159 NYAKATAWA EZ., REDDY KC., LEMUNYON JL. 2001. Predicting soil erosion in conserva-tion tillage cotton producconserva-tion systems using the revised universal soil loss equaconserva-tion. Soil and Tillage Research 57(4): 213-224.
OLESZEK W. 1995. Kwasy hydroksamowe Ŝyta (Secale cereale L.) i ich aktywność allelopatyczna. Fragm. Agron. 3: 9-20.
PIĘTA D., KĘSIK T. 2007. The effect of conservation tillage on microorganism commu-nities in the soil under onion cultivation. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, 2007, vol. 10, Issue 1. Topic Horticulture. http:/www.ejpau.media.pl-/volume10/issue1/art-21.html
SADY W., CEBULAK T. 2000. The effect of irrigation and cultivation methods on some mineral compounds in storage roots of the carrot. Folia Hortic. 12(2): 35-41.
SAIFUL-ISLAM A.F.M., KITAYA Y., HIRAI H., YANASE M., MORI G., KIYOTA M. 1998.
Growth characteristics and yield of carrots grown in a soil ridge with a porous tube for soil aeration in a wet lowland. Scientia Hortic.77(1/2): 117-124.
SKARPHOL B.J., COREY K.A., MEISINGER J.J. 1987. Response of snap bean to tillage and cover crop combinations. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 112: 936-941.
WIERZBICKA B., PIERZYNOWSKA-KORNIAK G., MAJKOWSKA-GADOMSKA J. 2004. Effect of cultivation method and storage on the yield and turgor of storage roots of two carrot varieties. Folia Univ. Agricult. Stetin., Agricultura 95: 415-418.
Słowa kluczowe: przedsiewna uprawa roli, międzyplony, rośliny korzeniowe, plonowanie
Streszczenie
Określono moŜliwości plonowania roślin korzeniowych: cykorii, skorzonery i salsefii, w warunkach zróŜnicowanej uprawy roli, uwzględniającej orkę przedzimową i wiosenną, uprawę roślin na redlinach i na płask oraz uprawę konserwującą z wykorzystaniem roślin międzyplonowych: owsa, wyki siewnej i facelii błękitnej.
Doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2006-2007, na glebie płowej.
Roślinami doświadczalnymi były: cykoria korzeniowa odmiany Polanowicka, skorzonera odmiany Duplex i salsefia odmiany Mamut.
Stwierdzono, Ŝe najliczniejsze wschody cykorii, skorzonery i salsefii były w obiektach z orką wiosenną i uprawą roślin na redlinach. Skorzonera i salsefia najlepiej wschodziły w obiektach mulczowanych facelią, zaś cykoria korzeniowa w obiektach bez mulczu roślinnego. Zaoranie biomasy międzyplonów w okresie wiosennym, najkorzystniej wpłynęło na zbiory korzeni ogółem skorzonery i salsefii.
Cykoria korzeniowa nie wykazała wyraźnej reakcji na ten czynnik. Uprawa skorzonery i salsefii na redlinach nie wpłynęła istotnie na lepsze plonowanie, choć w tej uprawie zbierano największe plony korzeni, natomiast cykoria korzeniowa plonowała istotnie lepiej w uprawie na redlinach. Wszystkie badane rośliny wydawały istotnie większy plon ogółem korzeni w obiektach mulczowanych. Największy plon ogółem korzeni cykorii uzyskano z poletek mulczowanych wyką siewną, skorzonery z obiektów mulczowanych owsem, a salsefii po mulczowaniu facelią. Takie same zaleŜności wystąpiły w przypadku zbioru plonu handlowego korzeni.
EFFECT OF DIFFERENTIATED PRE-SOWING SOIL TILLAGE
M. Konopiński, M. BłaŜewicz-Woźniak 160
AND INTERCROPS ON THE EMERGENCE AND YIELD OF ROOT PLANTS
Mirosław Konopiński, Marzena BłaŜewicz-Woźniak Department of Cultivation and Fertilization of Horticultural Plants,
University of Life Sciences, Lublin
Key words: pre-sowing soil tillage, intercrops, root vegetables, yield Summary
The aim of the investigation was the estimation of scorzonera, salsify and chicory yielding under the condition of differentiated soil tillage, witch pre-winter and spring ploughing, plants cultivation on the ridges and on flat soil and conservation cultivation of soil using the intercrops: Avena sativa, Vicia sativa, Phacelia tanacetifolia. The experiment was carried out on podzolic soil in the years 2006-2007. The experimental plants were: chicory cultivar Polanowicka, scorzonera cultivar Duplex and salsify cultivar Mamut.
The best chicory, scorzonera and salsify emergence was observed in objects with spring ploughing and plants cultivation on the ridges. The emergence of scorzonera and salsify was the best on the plots with Phacelia tanacetifolia mulch, however chicory in the objects without plant mulch. The highest total yield of scorzonera and salsify was obtained from the plots with plant mulches and spring ploughing. The reaction of chicory on this factor was not noticed. The biggest yield of chicory, scorzonera and salsify roots was collected in the objects with plants cultivation on the ridges. A significant higher yield of roots, of the investigated plants in cultivation with plant mulches was noticed. The best yield of chicory roots was received from the plots with Vicia sativa mulch, scorzonera from the plots with Avena sativa mulch and salsify from the plots with Phacelia tanacetifolia mulch. Marketable yield of roots was created similarly by the same factors
Dr hab. Mirosław Konopiński
Katedra Uprawy i NawoŜenia Roślin Ogrodniczych Uniwersytet Przyrodniczy
ul. Leszczyńskiego 58 20-068 LUBLIN
e-mail: mirosław.konopinski@ar.lublin.pl
Tabela 1; Table 1 Wpływ uprawy roli i roślin międzyplonowych na wschody roślin cykorii, skorzonery i salsefii,
średnio z lat 2006-2007 (roślin⋅mb-1)
Effect of soil tillage and intercrops on the germination of chicory, scorzonera and salsify plants, means from the years 2006-2007 (plants⋅m-1)
Kombinacje uprawowe
Culture combinations
Cykoria; Chicory Skorzonera; Scorzonera Salsefia; Salsify
Uprawa roli Soil tillage
uprawa roślin plants cultivation
k a b c średnio
mean
k a b c średnio mean
k a b c średnio
mean
Orka przedzimowa Prewinter ploughing
A 8,0 7,8 16,8 12,0 11,1 17,8 15,8 14,0 14,5 15,5 21,3 29,0 25,3 26,3 25,4
B 17,0 12,0 14,0 13,5 14,1 17,0 26,3 17,0 17,8 19,5 29,0 44,8 28,3 20,8 30,7 średnio; mean 12,5 9,9 15,4 12,8 12,6 17,4 21,0 15,5 16,1 17,5 25,1 36,9 26,8 23,5 28,1 Orka
wiosenna Spring ploughing
A 13,3 13,8 14,0 17,0 14,5 16,3 21,3 20,3 16,5 18,6 21,3 23,8 30,3 35,3 27,6
B 26,3 18,8 18,0 21,0 21,0 27,5 26,3 32,8 14,5 25,3 42,3 35,3 30,3 32,8 35,1 średnio; mean 19,8 16,3 16,0 19,0 17,8 21,9 23,8 26,5 15,5 21,9 31,8 29,5 30,3 34,0 31,4 Średnio
Mean
A 10,6 10,8 15,4 14,5 12,8 17,0 18,5 17,1 15,5 17,0 21,3 26,4 27,8 30,8 26,5
B 21,6 15,4 16,0 17,3 17,6 22,3 26,3 24,9 16,1 22,4 35,6 40,0 29,3 26,8 32,9 średnio; mean 16,1 13,1 15,7 15,9 15,2 19,6 22,4 21,0 15,8 19,7 28,4 33,2 28,5 28,8 29,7 NIR0,05 dla:
LSD0.05 for:
międzyplonu; intercrops uprawy roli; soil tillage uprawy roślin; plants cultivation
r.n.; n.s. r.n.; n.s. r.n.; n.s.
3,00 4,08 r.n.; n.s.
3,00 4,08 4,32
A - uprawa na płasko; cultivation on flat soil B - uprawa na redlinach; cultivation on the ridges
k - bez rośliny międzyplonowej; without intercrop a - Phacelia tanacetifolia, b - Vicia sativa, c - Avena sativa r.n.; n.s. - róŜnice nieistotne; differences not significant
Tabela 2; Table 2 Wpływ uprawy roli i roślin międzyplonowych na plon ogółem korzeni cykorii, skorzonery i salsefii,
średnio z lat 2006-2007 (t⋅ha-1)
Effect of soil tillage and intercrops on the total yield of chicory, scorzonera and salsify roots, means from the years 2006-2007 (t⋅ha-1)
Kombinacje uprawowe Culture combinations
Cykoria; Chicory Skorzonera; Scorzonera Salsefia; Salsify
Uprawa roli Soil tillage
uprawa roślin plants cultivation
k a b c średnio
mean
k a b c średnio
mean
k a b c średnio
mean
Orka przedzimowa Prewinter ploughing
A 41,4 58,4 55,1 53,7 52,1 9,9 15,5 16,1 20,9 15,6 12,9 27,0 19,8 26,3 21,5
B 48,0 56,3 62,4 55,4 55,5 10,6 19,1 19,1 20,1 17,2 15,1 25,8 24,3 20,8 21,5
średnio; mean 44,7 57,4 58,7 54,5 53,8 10,2 17,3 17,6 20,5 16,4 14,0 26,4 22,0 23,5 21,5 Orka wiosenna
Spring ploughing
A 49,5 53,5 59,5 50,8 53,3 13,8 19,3 17,4 23,0 18,4 15,0 26,3 25,5 28,2 23,7
B 46,8 59,2 58,9 55,1 55,0 13,5 24,6 17,7 26,3 20,5 19,4 29,3 29,8 29,4 27,0
średnio; mean 48,1 56,3 59,2 52,9 54,1 13,6 22,0 17,5 24,7 19,4 17,2 27,8 27,6 28,8 25,4 Średnio; Mean A 45,4 56,0 57,3 52,2 52,7 11,8 17,4 16,7 21,9 17,0 13,9 26,7 22,6 27,2 22,6
B 47,4 57,7 60,7 55,2 55,2 12,0 21,8 18,4 23,2 18,9 17,2 27,6 27,1 25,1 24,2
średnio; mean 46,4 56,8 59,0 53,7 54,0 11,9 19,6 17,6 22,6 17,9 15,6 27,1 24,8 26,2 23,4 NIR0,05 dla:
LSD0.05 for:
międzyplonu; intercrops 3,1 5,1 5,0
uprawy roli; soil tillage r.n.; n.s. 2,4 2,3
uprawy roślin; plants cultivation 1,4 r.n.; n.s. r.n.;
n.s.
A - uprawa na płasko; cultivation on flat soil B - uprawa na redlinach; cultivation on the ridges
k - bez rośliny międzyplonowej; without intercrop a - Phacelia tanacetifolia, b - Vicia sativa, c - Avena sativa r n.; n.s. - róŜnice nieistotne; differences not significant
Tabela 3; Table 3 Wpływ uprawy roli i roślin międzyplonowych na plon handlowy korzeni cykorii, skorzonery i salsefii,
średnio z lat 2006-2007 (t⋅ha-1)
Effect of soil tillage and intercrops on the marketable yield of chicory, scorzonera and salsify roots, means from the years 2006-2007 (t⋅ha-1)
Kombinacje uprawowe Culture combinations
Cykoria; Chicory Skorzonera; Scorzonera Salsefia; Salsify
Uprawa roli Soil tillage
uprawa roślin plants cultivation
k a b c średnio
mean
k a b c średnio mean
k a b c średnio
mean Orka
przedzimowa Prewinter ploughing
A 27,8 29,4 34,4 28,8 30,1 5,4 9,7 8,4 14,2 9,4 6,3 15,5 11,0 12,4 11,3
B 27,5 25,5 33,6 25,9 28,1 5,2 13,4 12,3 14,2 11,3 7,2 13,9 12,0 11,7 11,2
średnio; mean 27,7 27,5 34,0 27,4 29,1 5,3 11,5 10,3 14,2 10,3 6,8 14,7 11,5 12,0 11,2 Orka wiosenna
Spring ploughing
A 27,7 30,7 36,9 31,4 31,6 6,7 12,9 11,2 15,0 11,4 6,2 15,3 12,4 12,9 11,7
B 31,0 37,3 39,0 33,7 35,2 6,9 17,3 12,0 18,9 13,8 10,1 15,6 16,4 17,5 14,9
średnio; mean 29,4 34,0 37,9 32,5 33,4 6,8 15,1 11,6 16,9 12,6 8,1 15,4 14,4 15,2 13,3 Średnio A 27,8 30,0 35,6 30,1 30,9 6,1 11,3 9,8 14,6 10,4 6,3 15,4 11,7 12,6 11,5
Mean
B 29,3 31,4 36,3 29,8 31,7 6,0 15,3 12,1 16,6 12,5 8,6 14,7 14,2 14,6 13,0
średnio; mean 28,5 30,7 36,0 29,9 31,3 6,0 13,3 10,9 15,6 11,5 7,5 15,1 12,9 13,6 12,3 NIR0,05 dla:
LSD0.05 for:
międzyplonu; intercrops 6,9 4,3 0,6
uprawy roli; soil tillage 3,2 2,0 0,3
uprawy roślin; plants cultivation r.n.; n.s. 2,0 0,3
A - uprawa na płasko; cultivation on flat soil B - uprawa na redlinach; cultivation on the ridges
k - bez rośliny międzyplonowej; without intercrop a - Phacelia tanacetifolia, b - Vicia sativa, c - Avena sativa r.n.; n.s. - róŜnice nieistotne; differences not significant
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2008 z. 527: 165-172