Ofensywa Rolling Thunder

Zatem od lat 60 siły amerykańskie bardzo intensywnie rozbudowywały wszystkie rodzaje sił zbrojnych, których współdziałanie miało zapewnić bardzo szybkie i łatwe zwycięstwo w Azji Południowo – Wschodniej. Założenia te okazały się tylko pobożnymi życzeniami. Pomimo tego, że to siłom powietrznym wyznaczono misję rzucenia komunistów na kolana w realiach wojny specjalnej owe założenie okazało się niemożliwe do realizacji. W toku rokowań pokojowych w Paryżu w 1973 roku, strona amerykańska starała się wyjść z tego militarnego impasu z twarzą wygraliśmy wojnę wietnamską, ale przegraliśmy pokój259. Bez względu na to jak politycy skupieni wokół administracji prezydenta Nixona nazywali rokowania pokojowe, nie należy zapominać, że w Wietnamie władzę ostatecznie przejęli komuniści, którzy w 1975 roku skonsolidowali oba państwa w Socjalistyczną Republikę Wietnamu.

4. Najważniejsze ofensywy w czasie II wojny Indochińskiej

4.1 Ofensywa Rolling Thunder

Ofensywa Rolling Thunder była pierwszą kampanią lotniczą przeprowadzoną w Azji Południowo-Wschodniej przez amerykańskie lotnictwo. Miała na celu wymuszenie rokowań po stronie komunistycznej. Owa kampania była to zmasowana operacja niszczenia obiektów i instalacji W Wietnamie Północnym260. Permanentne bombardowania strategiczne według amerykańskich polityków skupionych wokół prezydenta L. Johnsona miały na celu utrzymywanie przeciwnika w ciągłym poczuciu niebezpieczeństwa. Taki stan ostatecznie miał stać się dominantą, która bezpośrednio przyczyniłaby się do sukcesu Amerykanów. Prezydent postanowił wyznaczyć lotnictwu funkcję „elastycznego ramienia” 261, które miało rozgromić przeciwnika.

Koncepcja panowania w powietrzu, na której oparto działania w ramach ofensywy „toczącego się grzmotu” zaczerpnięto z okresu II wojny światowej. Wiele elementów zostało przejętych z wcześniejszych koncepcji Douheta, Mitchella i Trencharda w których najważniejszą rolę przypisywano lotnictwu262. Zatem to siły powietrzne miały stać się

259 R. Nixon, op. cit., s. 155. 260 P. Ostaszewski, op. cit., s. 408.

261 Należy zgodzić się z poglądem zaprezentowanym przez A. Radomyskiego, iż administracja Johnsona

wyznaczyła siłom powietrznym w II wojnie Indochińskiej rolę (…) elastycznego ramienia, mogącego wpływać na wynik działań w Wietnamie. Cyt za: A. Radomyski, Wietnamska Tarcza Przeciwlotnicza, Toruń 2009, s. 31.

262 K. Gruszka, Rolling Thunder pierwsza amerykańska ofensywa powietrzna w Wietnamie [w:] Studia nad wojnami w Indochinach, tom I, pod red. naukową P. Benkena , Oświęcim 2013, s. 123 – 124.

76 skutecznym orężem wymierzonym w nieprzyjaciela i doprowadzić do jego destrukcji w aspekcie społeczno – ekonomicznym. Rozpoczęcie tak potężnej kampanii było nierozerwalnie związane z problemem zabezpieczenia logistycznego, chodziło o budowę lotnisk oraz baz zaopatrzeniowych niezbędnych dla podniesienia efektywności wykorzystania samolotów jakimi dysponowali Amerykanie263. (…) Maszyny walczące nad Wietnamem Północnym startowały z Tajlandii, Okinawy, Guam, Wietnamu Południowego i lotniskowców w Zatoce Tonkińskiej264. Samoloty w czasie prowadzenia operacji Rolling Thunder (…) stacjonowały w bazie Takhli, Korat, Ubon, Udorn na terenie Tajlandii265.

Do głównych zadań jakie wyznaczono temu rodzajowi sił zbrojnych należało, niszczenie siły żywej Narodowego Frontu Wyzwolenia Południowego, neutralizacja w zakresie potencjału ekonomiczno – militarnego DRW oraz paraliż infrastrukturalny, uniemożliwienie dostaw sprzętu i uzbrojenia z Wietnamu Północnego do Południowego. W związku z tym powstała tzw. target list, w której ujęto spis 94 najważniejszych pod względem strategicznym celów zlokalizowanych na terytorium przeciwnika. Zadanie to leżało w gestii polityków, którzy nie byli specjalistami wojskowymi. Prezydent i jego doradcy z Białego Domu wybierali cele ataków dla sił zbrojnych w czasie cotygodniowych wtorkowych lunchów266. Ważną rolę w ustalaniu priorytetów strategicznych odegrali decydenci z otoczenia prezydenta: Sekretarz Obrony Robert Mc Namara, jego asystent John McNaughton, ambasador USA w Sajgonie Henry Cabot Lodge, zastępca doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego Walt Rostwow, asystent sekretarza stanu William Bundy (…) przewodniczący Szefów Połączonego Komitetu Szefów Sztabów gen. Maxwell Taylor (…)267.

Obiekty o znaczeniu strategicznym zostały pogrupowane według klucza. Te, które uważano za najważniejsze otrzymały oznaczenie A, natomiast cele mniej istotne C. W zbiorze A zgrupowano mosty, szlaki komunikacyjne, koszary wojskowe. Do kategorii B należały fabryki, parki maszynowe, zakłady chemiczne, różnego rodzaju rozgłośnie radiowe. Do C zaklasyfikowano zakłady przetwórstwa roślin. Według informacji pozyskanych przez oficerów wywiadu PRL amerykańskie operacje lotnicze przeciwko DRW miały na celu głównie sparaliżowanie komunikacji wewnętrznej oraz ograniczenie przerzutów do Wietnamu

263 Dokładne informacje na temat rozbudowy sieci lotnisk, oraz maszyn którymi dysponowali Amerykanie w podrozdziale siły amerykańskie. Natomiast dokładne informacje dotyczące maszyn wykorzystywanych trakcie ofensywy Rolling Thunder w pozycji: Ł. M. Nadolski, Walki powietrzne nad Wietnamem Północnym w latach

1965 – 1968 na tle operacji Rolling Thunder, tom I, Toruń 2016, s. 37 – 63.

264 Ibidem, s. 38. 265 Ibidem, s. 40.

266A. Radomyski, op. cit., s. 23.

77 Południowego268. Siły amerykańskie atakowały mosty, przeprawy, składy paliwa i amunicji, tamy i groble na rzekach, transport wodny, stacje kolejowe, obiekty przemysłowe. Lotnictwo amerykańskie stawiało sobie za zadanie nie tylko zniszczenie lub uszkodzenie niektórych obiektów, lecz również utrzymanie tych obiektów w stanie niezdolnym do użytku269.

Siłom powietrznych zależało przede wszystkim na intensyfikacji działań, co zamierzano osiągnąć poprzez wskazanie poszczególnym jednostkom terenu ich działań. W związku z tym całe terytorium Demokratycznej Republiki Wietnamu podzielono na 7 sektorów oznaczonych cyframi rzymskimi tj. I, II, III, IV , V, VIA, VI B, które nazwano Routes Packadges. Sektory I, II,. III zostały podporządkowane dowództwu amerykańskich sił w Wietnamie CINCPACAF. Te oznaczone cyframi IV I V podlegały dowództwu sił morskich w Wietnamie CINCPACAFLT, pozostałe dowództwu amerykańskich sił powietrznych CINPACAF. Zaprezentowany podział wzbudzał wiele problemów natury organizacyjnej przyczyniając się jednocześnie do chaosu w szeregach poszczególnych zgrupowań taktycznych podległych innym dowództwom. Wszystko to w sposób negatywny przekładało się na skuteczność kampanii lotniczej. Warto nadmienić, iż najistotniejszy biorąc pod uwagę strategiczny punkt widzenia, był teren oznaczony cyframi VI A i B, ponieważ znajdowały się tam dwa najważniejsze centra Demokratycznej Republiki Wietnamu - Hanoi i Hajfong.

Siły powietrzne podczas bombardowań²⁷⁰ stosowały taktykę²⁷¹działań opartą na trzech sposobach dokonywania bombardowań (nurkowy, poziomy, koszący) oraz stosowania w późniejszym okresie osłony myśliwców272, a także zgrupowania maszyn w klucze, grupy. Przed bombardowaniem obszarów strategicznym znaczeniu następowało rozpoznanie sił obrony przeciwlotniczej. Zadanie to przydzielono maszynom: RF-101, RF-105 oraz RF-4²⁷³. Niebagatelne znaczenie dla powodzenia operacji powietrznych odgrywały również czynniki klimatyczne, które niejednokrotnie utrudniały przeprowadzanie lotów bojowych274. Podczas

268 IPN BU 0309/ 349, Zbiór wiadomości…, k. 27. 269 IPN BU 00324/ 8, Zbiór wiadomości.., k. 54.

270 Więcej na temat sposobu dokonywania nalotów przez siły amerykańskie: IPN Gd 300/346, Rozwój działań…,

Sposoby działań bojowych podczas nalotów na DRW, k. 67 – 68.

271 Więcej na temat taktyki sił powietrznych: Z. G, Taktyka działań lotnictwa amerykańskiego, op. cit., s. 68 – 79, IPN BU 2602/ 8423, Teczka nr 74/69 , Raporty wchodzące z AW w Hanoi, Metody i sposoby nalotów

lotnictwa amerykańskiego, notatka informacyjna sporządzona przez mjr. H. Majorczyka, k. 28 – 33.

272 Więcej na temat osłony z powietrza: IPN BU 0103/65, Rozwój działań…, k. 75 – 79, IPN BU 01791/388,

Rozwój działań…, k. 167, IPN BU 01334/ 547/4, Zbiór wiadomości…, k. 20.

273 Patrz: B. Kołodziejczyk, E. Wójcik, op. cit., s. 191, IPN BU 01334/ 547/4, Zbiór wiadomości…, k. 16 – 17, IPN Ka 0103 /65, Rozwój działań.., Inne zagadnienia dotyczące sposobów działania bojowych i atakowania

celów, k. 74 – 78.

274 Więcej na temat wpływu warunków pogodowych wpływających na akcje lotnictwa: IPN BU 0309/349,

78 bombardowań bardzo ważną rolę oprócz maszyn odgrywały środki rażenia, do których należały: bomby burzące wykorzystywane do ataków na mosty, lotniska, składy, koszary; bomby aerodynamiczne używane do niszczenia linii komunikacyjnych, kasetowe, którymi posługiwano się w działaniach nakierunkowanych na zwalczenie obrony przeciwlotniczej nieprzyjaciela; bomby zadymiające²⁷⁵ służące do oślepiania stanowisk artylerii przeciwlotniczej²⁷⁶ oraz zapalające i zbiorniki napalmowe²⁷⁷. Te ostatnie były wykorzystywane do niszczenia bujnej roślinności utrudniającej rozpoznanie przeciwnika.

Ponadto siły powietrzne Stanów Zjednoczonych wykorzystywały na wietnamskim teatrze działań kierowane pociski rakietowe tj. Bullpup278, pociski przeciwdziałania radioelektronicznego Shrike²⁷⁹, pociski klasy powietrze – powietrze Sidewinder²⁸⁰ i nakierowane pociski rakietowe kalibru 70 mm i 127mm281 przeznaczone do niszczenia siły żywej, koszar, stanowisk artylerii przeciwlotniczej, osiedli, środków transportu samochodowego w ruchu, przepraw (…)282.

Kampania powietrzna Rolling Thunder283 została podzielona na 5 faz. Pierwsza od marca do czerwca 1965 roku w której (…) 44 samoloty F-105 Thunderchief, 40 samolotów F-100 Super Sabre oraz 10 samolotów B-57 Cannaberra zbombardowały składy amunicji w Xom Bang²⁸⁴. Pierwszy etap ofensywy charakteryzował się ograniczonością w zakresie atakowania celów. W tym czasie (…) uderzenia z powietrza były głownie skierowane na rejony koncentracji sił partyzanckich oraz na takie obiekty na terytorium DRW jak bazy morskie, okręty oraz niektóre miasta i osiedla285. Nie dokonywano ataków najistotniejszych celów rozlokowanych w Demokratycznej Republice Wietnamu. Według oficera wywiadu

275 Więcej na temat środków rażenia: IPN BU 0103/65, Rozwój Działań…, k. 83 – 85. 276 Ibidem, k. 85.

277 Więcej w: Amerykańskie bomby napalmowe, „Wojskowy Przegląd Zagraniczny”, nr 2 (66), marzec – kwiecień, Warszawa 1969, s. 159 – 161.

278 Więcej w: IPN Ka 0103/65, Rozwój działań…, k. 85 – 87, IPN BU, 1334/547/4, Zbiór wiadomości..,

Atakowanie obiektów pociskami Bullpup, k. 19- 20.

279 Więcej w: IPN Ka 0103/65, Rozwój działań…, k. 87, IPN BU 2603/7695, Zbiór wiadomości o działaniach

wojennych w Wietnamie, zeszyt nr 2 , Warszawa 1967, Zastosowanie pocisków przeciw radiolokacyjnych Shrike przeciw SNR oraz metody ich przeciwdziałania Użycie pocisków lotniczych Shrike, k. 23 – 28.

280 Więcej w: Ibidem, k. 87. 281 Więcej w: Ibidem, k. 88. 282 Ibidem, k.88.

283 Bardzo dokładna, rzetelna i szczegółowa analiza kampanii powietrznej Rolling Thunder (jedyna traktująca tak kompleksowo owo zagadnienie) w pozycji: Ł. M. Nadolski, Walki powietrzne nad Wietnamem Północnym

w latach 1965 – 1968, na tle operacji Rolling Thunder, tom I , lata 1965- 1967, Toruń 2016 oraz Operacja Rolling Thunder w wybranych relacjach polskiego attache wojskowego w Hanoi podpułkownika dyplomowanego Jana Kurniewicza [w] Studia nad wojnami w Indochinach, tom III, s. 30 – 54, L. Norman, Wojna powietrzna w Wietnamie, „ Wojskowy Przegląd Zagraniczny” 4 (62), lipiec sierpień, Warszawa 1969,

s. 88 – 91.

284 P. Taras, Wietnam 1964 – 1973, Walki nad DRW, „Kampanie lotnicze”, nr 2, Gdańsk 1994, s. 7. 285 IPN Gd 300/ 346, Rozwój działań…, k. 65.

79 PRL (…) uderzeń dokonywano na obiekty DRW położone w południowej części kraju pomiędzy linią demarkacyjną, a 20 równoleżnikiem przebiegając w odległości około 110 km na południe od Hanoi286. Przytoczone informacje świadczą o tym, iż politycy skupieni wokół prezydenta Johnsona, zwlekali z atakowaniem Hanoi, bowiem bali się reakcji ze strony ZSRR i CHRL. Bardzo ważną rolę odegrały jednostki inżynieryjne287, które w relatywnie krótkim czasie odbudowywały zniszczenia, za które odpowiedzialne było dowództwo Stanów Zjednoczonych. Pierwsza faza operacji nie przyniosła oczekiwanych przez siły amerykańskie rezultatów. To, w jaki sposób ową sytuację postrzegano w kręgach politycznych DRW świadczy relacja korespondenta „Trybuny Ludu” D. Lulińskiego z marca 1965 roku. Według niego marcowe naloty zasygnalizowały kierownictwu DRW, że sprawa jest bardziej poważna niż sądzono, trudna i kosztowna288, systematyczność i przejście do dzienno – nocnych nalotów, brak widoków na przerwanie bombardowań i było zaskoczeniem dla władz i społeczeństwa DRW289.

Druga faza kampanii toczyła się od lipca 1965 roku do stycznia 1966 roku, w której nastąpiła znaczna intensyfikacja działań bojowych. Pomimo tego nadal unikano ataków na dwa najistotniejsze miasta Demokratycznej Republiki Wietnamu - Hanoi i Hajfongu. O zwiększeniu zakresu działań świadczyły dane odnoszące się do skali nalotów (wzrost z 5,000 do 15,000 nalotów miesięcznie) 290. Obiekty sieci komunikacyjnej stanowiło 47,35% wszystkich nalotów, obiekty wojskowe 22, 45%, obiekty ekonomiczne i gospodarcze 18,30 %, obiekty cywilne 11,90 %²⁹¹. Inne dane w tym zakresie przedstawiając źródła amerykańskie. W pierwszych dziewięciu miesiącach 1966 roku przeprowadzono 59,000 nalotów na ściśle określone cele w Wietnamie Północnym, co stanowiło 2/3 całego wysiłku włożonego w działania w 1965 roku292.

Trzecia faza kampanii powietrznej była realizowana od stycznia do października 1966 roku, w której (…) dowództwo amerykańskie zwęszyło w tym czasie uderzenia powietrzne na

286 Ibidem, k. 66.

287Odbudową zniszczeń na terenie Wietnamu Północnego zajmowały się służby drogowe, które miały charakter jednostek inżynieryjnych. Ich rola sprowadzała się do naprawy zniszczonych przez lotnictwo dróg zaopatrzeniowych określanych jako szlak Ho Chi Minha.

288 AMSZ, Departament II, Wietnam, 32/66 wiązka 3, D. II. Wiet. 0- 241-7 - 65, Skrót sprawozdania tow.

Lulińskiego korespondenta Trybuny Ludu z jego 6 –cio tygodniowego pobytu w DRW w lutym i marcu br. Warszawa 15 maja 1965 roku, k. 2.

289 Ibidem, k. 2. 290 Ibidem, k. 66. 291 Ibidem, k. 68.

292 Intelligence Memorandum, The Effectivness of The Rolling Thunder Program in North Vietnam, 1. I.30 –IX

80 obiekty i urządzenia wojskowe znajdujące się na terytorium DRW293. W tym, czasie dokonano ataku na linie kolejowe niedaleko granicy z Hanoi i Hajfongiem. Według danych wywiadowczych od 28.06 do 31.07. 1966 roku mosty atakowano 121 razy w godzinach 5:00 - 15:00 pojedyncza grupa zrzucała od 2 do 8 bomb na obiekt²⁹⁴. Przeprawy były bombardowane 36 razy w godzinach od 5:00 do 10:00 oraz 17:00 – 20:00. Do tego celu wykorzystywano małe samoloty w ilości od 2 do 4. Składy paliwa i magazyny atakowano w godzinach 12:15 – 13:05. Transport wodny – atakowano 24 razy w godzinach 5:00 – 14:00. Stacje kolejowe, aż 65 razy w godzinach 5:00 - 15:00²⁹⁵. Największą ilość bo, aż 80 bomb zostało zrzuconych przez 12 samolotów A-4D na stację kolejową Do Len296. W tym czasie lotnictwo amerykańskie bombardowało następujące obiekty przemysłowe: ośrodek metalurgiczny w Than Nguyen, łuszczarnie ryżu, cegielnię, kopalnię soli, elektrownie , fabrykę dziewiarską, zakłady konstrukcyjne i naprawy dżonek, ośrodek przemysłowy w Viet Tri, sortownie Hon Gai²⁹⁷.

Według danych zawartych w amerykańskiej prasie, na które powoływał się oficer wywiadu PRL w okresie od 28 sierpnia 1966 do 3 września 1966 roku w DRW zniszczono 24 obozy wojskowe, 40 składy paliwa płynnego, 22 baterie przeciwlotnicze, 68 składy zaopatrzenia, 68 mostów, 139 różnych budynków, 65 barek, 6 promów, 38 wiaduktów, 120 pojazdów różnego typu, 109 produktów rozdzielczych zaopatrzenia. Ponadto uszkodzono tory kolejowe w 11 miejscach oraz drogi na 163 odcinkach²⁹⁸. Wszystkie przytoczone dane wskazują na wielkie zniszczenia dokonane przez amerykański personel lotniczy.

Czwarta faza Rolling Thunder rozpoczęła się w październiku 1966 roku i trwała do maja 1967 roku. Charakteryzowała się tym, że dopiero w tej fazie istniała możliwość atakowania wcześniej zakazanych celów. W Waszyngtonie wyrażono zgodę na atakowanie dotychczas zabronionych celów w rejonie Hanoi – Hajfong wyznaczając 57 obiektów299. Co znacznie ułatwiło prowadzenie misji bombardowań strategicznych.

Piąta faza toczyła się od maja 1967 roku do października 1968 roku. W tym okresie bombardowano skład przeciwlotniczych pocisków w rejonie Bon Yen, Nham około 22, 5 km na południowy -wschód od Hanoi oraz elektrownię Thai Nguyen około 70 km na północ od

293 IPN Gd, 300/ 346, Rozwój działań…, k. 28. 294 Ibidem, k. 81.

295 Ibidem, k. 81. 296 Ibidem, k. 83. 297 Ibidem, k. 83.

298 IPN BU 2603/7695, Zbiór wiadomości…, k. 17. 299 Raport Rolling Thunder…, s. 5.

81 Hanoi³⁰⁰. Dokonywano także bombardowań szlaków komunikacyjnych na terenie przełęczy Ma Gia oraz kontynuowano ataki na Hanoi. W listopadzie 1967 roku w nalocie na Hanoi brały udział samoloty 2 skrzydeł bazy w Syjamie i pokładowego lotnictwa piechoty morskiej³⁰¹. Siły powietrzne zaatakowały także trzeci do wielkości port DRW Cam Pha 10 września 1967 roku ³⁰². Uderzenia nie ominęły linii kolejowej na trasie Hanoi – Lang Son oraz mostów Long Bien i Ky Lua303. W ostatniej fazie kampanii powietrznej prowadzono akcje (…) na obszarze między strefą zdemilitaryzowaną 19 równoleżnikiem i przeciwko Laosowi³⁰⁴. Warto zaznaczyć, że siły powietrzne wykonywały naloty także w nocy³⁰⁵ (…) w 1967 roku stanowiły one 21 - 25%, a w 1968 30 - 38% wszystkich nalotów na DRW (…) 306.

Prowadzona na tak szeroką skalę kampania powietrzna, wymierzona w infrastrukturę Demokratycznej Republiki Wietnamu, niejako wymusiła na przeciwniku konieczność budowy skutecznej Obrony Przeciwlotniczej307, która zapewniłaby zabezpieczenie przez tego typu atakami. Dlatego też w skład obrony powietrznej DRW wchodziły wojska regularne (jednostki lotnictwa myśliwskiego, artylerii przeciwlotniczej 100, 85, 37 mm, przeciwlotnicze karabiny kalibru 14, 5mm i 12,7 mm). Ponadto północnowietnamskie oddziały regionalne podporządkowano wojskowemu dowódcy prowincji, dysponującemu artylerią plot 37 mm i pkm 14,5 i 12, 7 mm. W ramach Tarczy Przeciwlotniczej funkcjonowały oddziały samoobrony mające na celu maskowanie sprzętu oraz atakowanie przy pomocy broni ręcznej nisko latających amerykańskich maszyn. Te dwie ostatnie komórki zostały podporządkowane wojskom regularnym³⁰⁸.

300 IPN BU 00324/8, Zbiór wiadomości…, k. 18.

301 IPN BU 0664/119, Doświadczenia lotnictwa…, k. 97. 302 IPN BU 01334/547/4, Zbiór wiadomości…, k. 23. 303 Ibidem, k. 26.

304 B. Kołodziejczak, E. Wójcik, op. cit., s. 123.

305 Patrz: IPN BU 0664/ 119, Doświadczenia lotnictwa…, Działania bojowe w nocy, k. 118 – 121, IPN BU 01791/388, Rozwój działań…, k. 162 – 167.

306 IPN BU 0664/ 119, Doświadczenia lotnictwa…, k. 119.

307 OPL DRW składała się z przeciwlotniczej artylerii lufowej, która miała na celu osłaniać ściśle określone obiekty zarówno te stałe jak i ruchome. Z dywizji, w skład których wchodziło od 4 do 8 pułków w każdym po 6-10 baterii, a w każdej baterii po 6 - 8 dział kalibru 6-100, 57, 37 mm. OPL charakteryzowała się również rozmieszczeniem dużej ilości stanowisk ogniowych (odstępy pomiędzy bateriami oscylowały od 500 do 600 metrów). Do OPL DRW zaliczano przeciwlotniczą artylerię rakietową zgrupowaną w pułki, w skład których wchodziło od 3 do 6 dywizjonów ogniowych i technicznych. Z kolei dywizjony dysponowały wyrzutniami przeciwlotniczych pocisków rakietowych, 2-3 baterie dział 37 mm i 3 plutony przeciwlotniczych karabinów maszynowych. Wojska Radiotechniczne, które dokonywały akcji rozpoznawczych oraz naprowadzały na określony cel strategiczny grupowano w pułki po 6-11 kompanii w każdym. Te z kolei dzieliły się na 2 - 4 stacje radiolokacyjne, pluton przeciwlotniczych karabinów maszynowych.

308 Patrz: IPN BU 01334/547/4, Zbiór wiadomości…, Obrona przeciwlotnicza DRW, k. 23 – 24., A . Radomyski,

Wietnamska Tarcza Przeciwlotnicza, Toruń 2009, IPN BU 01791/ 388, Rozwój działań…, Niektóre właściwości Obrony Przeciwlotniczej DRW, k. 75, IPN BU 01334/547/4, Zbiór wiadomości…, Różne wiadomości dotyczące obrony przeciwlotniczej DRW, Organizacja i taktyka działania jednostek artylerii przeciwlotniczej w rejonie Hanoi, k. 27-38, Organizacja OPL DRW w roku 1966 i na początku 1967, k. 42 – 45, IPN Gd 300/346, Rozwój

82 Rozbudowa obrony przeciwlotniczej Wietnamu Północnego stanowiła poważne niebezpieczeństwo dla amerykańskich lotników309. Dość często w literaturze anglojęzycznej podkreśla się, iż wojna w Wietnamie miała charakter wojny radioelektronicznej przynajmniej w odniesieniu do ofensywy Rolling Thunder. Trudno z tak postawioną tezą polemizować jeśli weźmie się pod uwagę to, na jak wielką skalę amerykańskie siły powietrzne stosowały tzw. zakłócenia radioelektroniczne. Owa wojna (…) miała na celu rozpoznanie obiektów radiotechnicznych, obezwładnienie, zakłócenie pracy systemów łączności przeciwnika310 w tym przypadku chodziło o OPL DRW.

działań…, Organizacja sił obrony powietrznej DRW, k. 84 – 85, IPN BU 2602/ 8423, Teczka nr 74/69…, Notatka informacyjna dotycząca wojsk radiotechnicznych. Notatkę opracowano na podstawie wykładu przeprowadzonego przez dowództwo wojsk radiotechnicznych dla grupy specjalistów OPK –WAL przebywającej w DRW w okresie październik – listopad 1968 roku, k. 10 – 35, Notatka informacyjna dotycząca wizyty w pułku artylerii rakiet przeciwlotniczych, k. 36 – 46, Notatka informacyjna dotycząca wizyty na stanowisku dowodzenia pułku artylerii przeciwlotniczej, k. 47 – 51, Notatka informacyjna dotycząca szkolenia wojsk radiotechnicznych,

k. 101 -102.

309 Wielu z nich trafiło do niewoli. Według danych wywiadu PRL w niewoli znajdowało się 458 lotników (dane na 1.07 – 31.07.1967 ). Straty lotnictwa na 15.07.1967 według źródeł amerykańskich szacowano na 611 samolotów. Amerykanie, aby odzyskać swoich towarzyszy zrzucali specjalne ulotki, które informowały obywateli DRW, iż pomoc dla amerykańskich pilotów będzie wiązała się z gratyfikacją pieniężną (1765 dolarów). W tym momencie należy zaznaczyć, iż taka kwota wynikała nie tylko z chęci uratowania życia strąconym lotnikom, ale także z chłodnej kalkulacji związanej z tym, że dowództwo amerykańskie nie mogło pozwolić sobie na utratę specjalistów. Po pierwsze z tego względu, że nie do przecenienia było doświadczenie pilotów, po drugie nie dysponowano czasem potrzebnym do wyszkolenia kolejnych rekrutów, po trzecie szkolenie było bardzo kosztowne

310Patrz: IPN BU 0664/ 119, Doświadczenia lotnictwa amerykańskiego.., k. 142-155, IPN Gd 300/346, Rozwój

działań.., Organizacja systemu wykrywania, powiadamiania, alarmowania, k. 85 – 93, IPN BU 01334/547/4, Zbiór wiadomości…, Amerykańskie metody zwalczania stacji radiolokacyjnej i sposoby przeciwdziałania OP DRW, k. 37 – 41, IPN BU 01791/388, Zbiór działań…, Pokonywanie systemu OPL DRW przez lotnictwo amerykańskie, k. 85 – 127, IPN BU 2603/7695, Zbiór wiadomości…, Amerykańskie środki radiolokacyjnego rozpoznania i przeciwdziałania elektronicznego, k. 19 – 22, Wojna w Wietnamie, a rozwój wojskowego sprzętu radioelektronicznego w Stanach Zjednoczonych , „Wojskowy Przegląd Zagraniczny,” nr 4 (62), lipiec - sierpień,

Warszawa 1969, s. 92 – 102, M. Ides, Wykorzystanie radiostacji w Wietnamie, „Wojskowy Przegląd Zagraniczny”, nr 1 (53), maj – czerwiec, Warszawa 1969, s. 105 – 109, M. Franti, Wojna elektroniczna

w konflikcie wietnamskim, „Wojskowy Przegląd Zagraniczny”, nr 6 (64), listopad – grudzień, Warszawa1968,

83

Podział Wietnamu Północnego na VII okręgów wojskowych

Źródło: Report, Rolling Thunder January 1967 - November 1968, k. 2.

Pomimo tego, że kampania powietrzna trwała z przerwami trzy lata dowództwo sił amerykańskich nie osiagnęło zamierzonych rezultatów tj. nie doprowadziła do zakończenia konfliktu w Azji Południowo – Wschodniej, nie wymusiła także na przeciwniku chęci podjęcia rokowań.

Zarówno jedna jak i druga strona poniosły wielkie koszty społeczno311 – ekonomiczne. Warto nadmienić, iż rząd amerykański wydał pokaźną sumę na działania przeciwko DRW. Na ten cel z budżetu państwa USA przeznaczyło 50-60 milionów dolarów w 1964 roku oraz dodatkowe 30-40 milionów w roku następnym³¹². Pokaźne koszty wiązały się także z utratą maszyn co odzwierciedlają statystyki. W latach 1965-1968 Stany Zjednoczone straciły nad Wietnamem Północnym 950 maszyn o łącznej wartości 6 miliardów dolarów313. Prowadzenie

311 Trudno oszacować liczbę zabitych cywilów. Wynika to z faktu niedysponowania odpowiednimi źródłami. W wyjaśnieniu tej kwestii nie pomagają także informacje pozyskane przez wywiad PRL, które w dużej mierze