Ofensywa Tet w 1968 roku

Ofensywa Tet³¹⁴ dość często w literaturze anglojęzycznej określana jest mianem punktu kulminacyjnego, przełomowego w dziejach wojny wietnamskiej. Trudno z tak wykrystalizowaną tezą polemizować, ponieważ prowadzenie działań w ramach wcześniej wspomnianej operacji w sposób bezpośredni podkopało wiarę Amerykanów w możliwość zwycięstwa na wietnamskim teatrze działań. Paradoks ofensywy uwidocznił się w tym, że największa klęska naszych wrogów (komunistów) stała się największym zwycięstwem w tej wojnie³¹⁵. Do głównych celów ofensywy wykrystalizowanych przez kierownictwo komunistyczne należało: doprowadzenie do natychmiastowego wycofania wojsk amerykańskich z terenów Półwyspu Indochińskiego, wywołanie powstania o zasięgu ogólnokrajowym wymierzonego w Amerykanów, zjednoczenie kraju. Oficer wywiadu PRL w jednym z materiałów traktujących o wojnie w Wietnamie napisał o dwóch zasadniczych celach ofensywy. Po pierwsze sparaliżowanie administracji rządu sajgońskiego (…) oraz zdezorganizowanie i osłabienie jego sił zbrojnych. Po drugie uzyskanie poważniejszych

314 Nazwa ofensywy wywodziła się od nazwy nowego roku księżycowego, który czcili Wietnamczycy. Więcej na temat święta wietnamskiego: Cz. Dęga, W pokojowej misji, Warszawa 1977, s. 295 – 300.

315 J. Schell, Prawdziwa wojna. Wietnam w ogniu., przeł. R. Lisowski, Wołowiec 2017, s. 44.

Zniszczenia ekonomiczne w milionach dolarów.

10,5 6,3 5,9 1,2 0,7 1,6 9,4 Mosty Elektrownie Transport,sprzęt Zakłady produkcyjne Porty morskie Paliwo Środki pośrednie

86 sukcesów w walce z wojskami interwencyjnymi, osłabienie ich możliwości bojowych organizacji ogólnonarodowego ruchu wyzwolenia, opanowanie rejonów wiejskich i stworzenie warunków do uzyskania zwycięstwa³¹⁶. Warto zaznaczyć, że w większości przypadków informacje traktujące o ofensywie przedstawione przez Attachat Wojskowy działający przy Ambasadzie PRL w Hanoi miały wydźwięk propagandowy, co przejawiało się w kreowaniu komunistów jako zwycięzców ofensywy317. W trakcie działań Viet Cong zaatakował 32 z 44 większych miast Południa318, w tym tak istotne z punktu widzenia strategicznego i psychologicznego centra, jak Sajgon i Hue. Działania w ramach operacji prowadzonej przez siły generała Vo Nguyen Giapa okazały się zaskoczeniem dla przeciwnika, bowiem atak został przeprowadzony w czasie zawieszenia broni, w związku z celebrowaniem święta nowego roku księżycowego, które dla każdego Wietnamczyka stanowiło najważniejsze wydarzenie w roku. W tym samym czasie generał Westmoreland ostrzegał, iż nieprzyjaciel przygotowuje dużą ofensywę, ale nikt się nie spodziewał, że zacznie się ona podczas noworocznego rozejmu, kiedy połowa armii południowowietnamskiej była na urlopie³¹⁹. Należy podkreślić, że już 5 stycznia wojska amerykańskie ujawniły dokumenty przechwycone 19 listopada 1967, które zawierały rozkazy dla Armii Ludowej³²⁰.

Pomimo niepokojących informacji dowództwo amerykańskie wykazało się w tej kwestii totalną ignorancją. Komuniści bardzo skrupulatnie przygotowywali się do ostatecznego starcia z wrogiem o czym świadczy wypowiedź jednego z komisarzy politycznych Mai Chi Tho podczas ofensywy Tet byłem z Żelaznym Trójkącie. Pracowaliśmy dzień i noc. Nadszedł czas tajnych działań. Nasi oficerowie musieli potajemnie poznać terytorium wroga. Krążyli po Sajgonie z fałszywymi dokumentami. Zwiadowcy, żołnierze, oficerowie pełniący służbę w armii wroga składali raporty321. Jak trafnie zauważył D. Dmochowski to co było przygotowaniem do ofensywy, Amerykanie wzięli za sygnał słabnięcia partyzantki322. Podobne stanowisko zawarł W. Góralski w jednej z notatek odnoszących się do problematyki konfliktu wietnamskiego konstatując, że część przywódców amerykańskich była pod wrażeniem styczniowej ofensywy323. Jedynym z nielicznych

316 IPN BU 395/38, Rozwój działań…, k. 47.

317 Warty polecenia w tej materii jest artykuł odnoszący się do wizji ofensywy Tet wykreowanej przez oficerów PRL. Patrz: P. Benken, Ofensywa Tet 1968 w dokumentach Attachatu Wojskowego przy Ambasadzie PRL

w Hanoi w latach 1968 -1969, [w] Studia nad wojnami w Indochinach, tom I, op. cit., s. 66 – 78.

318 A. Dmochowski, op. cit., s. 168. 319 R. Nixon, op. cit., s. 88.

320J. Arnold, Ofensywa Tet 1968, Poznań 2009, s. 37. 321 Ibidem, s. 11 – 12.

322 A. Dmochowski, op. cit., s. 168.

323AMSZ, Departament II , Wietnam – Komisja 1973, 15/79, wiązka 3, Ewolucja konfliktu wietnamskiego ,

87 dowódców, który podejrzewał, że komuniści mogą zaatakować Sajgon był gen. por. F. Weyand piastujący funkcję dowódcy III Taktycznego Okręgu Korpuśnego. W związku z tym udało mu się przerzucić część jednostek w okolicę Sajgonu, aby w razie problemu mogły one stanowić swoistą przeciwwagę dla jednostek nieprzyjacielskich.

31 stycznia 1968 roku celem jednostek generała Vo Nguyen Giapa okazała się stolica Wietnamu Południowego, jak przewidywał gen. por. Weyand. Plan komunistów zakładał wysłanie 35 batalionów na 6 głównych celów w Sajgonie324. Zamierzano przejąć kontrolę nad Pałacem Niepodległości, Ambasadą USA325, Siedzibą Połączonego Sztabu Generalnego, amerykańską bazą lotniczą w Tan Son Nhut, Wietnamskim Sztabem Marynarki Wojennej, Krajową Rozgłośnią Radiową.

W czasie ataku sił komunistycznych, w stolicy stacjonowały następujące jednostki: 719 Batalion Żandarmerii Wojskowej USA, 5 Grupa Rangersów ARW, 7 tysięcy policjantów, 8 batalion piechoty ARW³²⁶. Dopiero trzeciego dnia walk przybyły tak bardzo wyczekiwane posiłki w postaci (…) 5 batalionu spadochronowego, 5 batalionu marines, 5 batalionu rengersów oraz dywizji artylerii 327. Walki w mieście328 trwały do 7 marca i ostatecznie zakończyły się zwycięstwem militarnym armii Południowego Wietnamu i sprzymierzonymi z nimi siłami amerykańskimi. Nie należy zapominać, że akcje były także podejmowane poza Sajgonem np. w Long Binh i Bien Hoa, gdzie znajdowały się amerykańskie składy zaopatrzenia i bazy lotnicze. Po stronie komunistów zginęło 5289 żołnierzy Viet Congu, a 415 dostało się do niewoli, po stronie ARW zginęło 323 żołnierzy a 923 zostało rannych329.

Jeśli prześledzimy działania sił amerykańskich w Sajgonie, nie sposób nie zauważyć, iż działały one niezwykle elastycznie biorąc pod uwagę sytuację zaskoczenia. Należy zgodzić się z P. Benkenem, który w swojej publikacji podkreśla, że strona komunistyczna również popełniła kilka błędów uniemożliwiających osiągnięcie celów strategicznych. Należały do nich: brak synchronizacji północnowietnamskich jednostek taktycznych, nieznajomość obszaru na którym prowadzono operacje, w tym przypadku Sajgonu, co wiązało się

324 J. Arnold, op. cit., s. 43.

325 Dokładne informacje na temat ataku sił komunistycznych na amerykańską bazę : T. O’Brien, The Attack On

The American Embassy During Tet, 1968: Factors That Turned A Tactical Victory Into A Political Defeat,

Massachusetts, 1987, s. 1 – 103. 326 P. Benken, Ofensywa Tet…, s. 123.

327 Ibidem, s. 130. Według D. Dmochowskiego: siły komunistyczne straciły 4,000 żołnierzy, po stronie Armii Republiki Wietnamu zginęło 2,6 tysiąca żołnierzy. Straty wśród Amerykanów według badacza wyniosły 1200 żołnierzy.

328 Dokładne informacje na temat walk w Sajgonie w pozycjach: P. Benken , Ofensywa Tet…, s. 120 – 135, P. W. A. Oberholtzer, The battle of Saigon: Forty Years Ago, „Military Police”, s. 51 – 55, J. R. Arnold, op. cit., s. 43 – 56.

88 z chaosem taktyczno – operacyjnym oraz deficytem jednostek pomocniczych. Wszystkie te czynniki w sposób bezpośredni przełożyły się na porażkę komunistów330.

Kolejnym centrum, które siły komunistyczne zamierzały zdobyć w ramach ofensywy Tet, stanowiło trzecie co do wielkości miasto Wietnamu Południowego – Hue³³¹. (…) Położone było mniej więcej 10 km na zachód od Morza Południowochińskiego i 100 km na południe od strefy zdemilitaryzowanej332. Takie usytuowanie geograficzne było jednym z czynników przemawiającym za atakiem sił Viet Congu i Wietnamskiej Armii Ludowej w tym kierunku. Dodatkowo leżało w poprzek drogi krajowej nr 1 i szerokiej kolei, ,która łączyła Sajgon na południu z Hanoi na północy333. Zdobycie tego miasta oznaczało kontrolę nad stolicą dawnego cesarstwa, nad którym górowała cytadela nawiązująca w swojej konstrukcji i charakterze do Zakazanego Miasta w Pekinie. Dla Wietnamczyków Hue stanowiło personifikację rodzinnej lojalności, czci przodków, która stanowiła ostoję dla każdego wietnamskiego mężczyzny, wietnamskiej kobiety czy dziecka (…). Hue było kochane przez Wietnamczyków i było najbardziej lubianym miejscem odwiedzin turystów i nowożeńców (…). (…) Miejscem przywołującym wspomnienia, tematem niezliczonych miłosnych opowieści, romantycznych piosenek i poezji, a także bohaterskich legend334. Nie powinno zatem dziwić, że komuniści liczyli nie tylko na militarny, ale także psychologiczny efekt wymierzony przeciwko ludności celebrującej święto nowego roku księżycowego (roku małpy).

Komuniści zamierzali zająć miasto wykorzystując do tego celu następujące jednostki: 2 Dywizję Wietnamskiej Armii ludowej, 6 batalion Narodowego Frontu Wyzwolenia Narodowego, oraz batalion artylerii³³⁵. Naprzeciwko musieli oni zmierzyć się z jednostkami (…) Czarnych Panter (Hac Bao) ze składu I dywizji (…)336. Ponadto w okolicy Hue znajdowały się 3 szwadrony 7 batalionu kawalerii powietrznej oraz 2 i 7 batalion spadochroniarzy w placówce pk-17, 17 kilometrów na północny zachód od Hue, a także 1 szwadron 7 batalionu w obozie Tam Thai 2 kilometry na południowy wschód od miasta³³⁷.

330 Ibidem, s. 137.

331 Dokładna analiza bitwy o Hue w pozycjach: P. Benken, Ofensywa Tet 1968, op. cit., s. 138 – 157, P. Benken,

Bitwa o Hue - najbardziej zacięte starcie Ofensywy Tet [w] Studia nad wojnami w Indochinach, tom I, op. cit., s.

79 – 99, P. Masny, Bitwa o Hue 31.I-24.II. 1968, Zabrze -Tarnowskie Góry 2016, J. H Willbanks, The Tet

Ofensive: A Concise History, Nowy York 2007.

332 P. Benken., Ofenyswa Tet…, s. 138.

333 Study Of The Massacre; Communist Political Executions At Hue In The 1968 Tet Offensive, A Documented

Report, k. 15, https://www.vietnam.ttu.edu/star/images/231/2311314001a.pdf, [dostęp 25.05.2018 roku].

334 Ibidem, k. 18 -19.

335 P. Benken, Ofenyswa Tet.., s. 139. 336 P. Masny, op. cit., s. 34.

89 Atak sił północnowietnamskich rozpoczął się o 2:31. Siły komunistyczne, które ostatecznie liczyły 12,000 dokonały inwazji w nocy (…) Zostając tam przez 26 dni (…)338. Całą sytuację komplikował fakt, iż większość jednostek już wcześniej została odesłana do domu ze względu na celebrację świąt co powodowało, że Hue w momencie rozpoczęcia ataku znajdowało się w bardzo trudnej pozycji. Pomimo zaciętych walk Wietnamczykom z południa nie udało się utrzymać istotnych z punktu widzenia strategicznego – pozycji. Skutkowało to tym, że do 8:00 nad główną bramą Pałacu Cesarskiego wywieszono triumfalnie flagę NFW, praktycznie całe miasto z wyjątkiem kilku punktu oporu znalazło się w rękach komunistów339.

Siły Armii Południowego Wietnamu nie zamierzały kapitulować co odzwierciedlało się w tym, że walki w terenie zurbanizowanym trwały przez kolejne 26 dni. Zdawano sobie sprawę, jak ważną rolę na arenie politycznej odegra odbicie z rąk przeciwnika miasta symbolu, jakim niezaprzeczalnie było Hue. Zacięte walki trwały o każdy dom, ulicę co w bezpośredni sposób wpłynęło na powiększenie skali zniszczeń. Dowodzący siłami Armii Południowego Wietnamu gen. Truong mówił, że (…) to jest miejsce dobre dla turystów. A teraz jest wojna i jeżeli napotkamy silny opór, wykorzystamy artylerię, i naloty, i wszystko co będzie potrzeba340. Zacięte walki ostatecznie doprowadziły do odzyskania Hue przez siły południowowietnamskie. W wyniku strać po stronie Armii Południowego Wietnamu zginęło 384 żołnierzy, a ponad 1800 doznało obrażeń. Jeśli chodzi o Amerykanów szacuje się, że życie oddało 74 żołnierzy, a rannych zostało 507. Po stronie komunistów na polu walki poległo ponad 8,000 żołnierzy, a 89 miało zostać schwytanych341. Warto również wspomnieć o tym jaki był los ludności cywilnej, kiedy do miasta wdarły się oddziały komunistyczne. Bezpośrednio po przejęciu kontroli nad Hue siły Viet Congu i Wietnamskiej Armii Ludowej dokonały masakry mieszkańców. Szacuje się, że w ich wyniku śmierć poniosło około 5800 osób342.

338 Hue Massacre 1968-1998…,s. 17. 339 P. Benken, Ofensywa Tet…, s. 143. 340 J. Arnold, op. cit., s.. 84.

341 Przytoczone dane za: J. Arnold, op. cit., s. 86. Podobne dane przedstawia w swojej pozycji P. Benken,

Ofensywa Tet…, s. 156. Oczywiście owych danych szczególnie w odniesieniu do sił komunistycznych nie należy

przyjmować jako w pełni wiarygodnych. Polityka dowództwa amerykańskiego w dużym stopniu bazowała na tzw. pozytywnych raportach, które miały za cel podnosić wiarę w zwycięstwo niejednokrotnie manipulował liczbami, dostosowując rzeczywistość do realizacji własnych celów. Na takie same dane powołuje w pozycji B . Stech, Wietnam 68, Łódź 1993, s. 41.

342 Więcej na temat masakry dokonanej przez siły Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego i Wietnamskiej Armii ludowej w pozycjach: D. Pike, The Viet - Cong Strategy Of Terror, Waszyngton 1970,

Study Of The Massacre; Communist Political Executions At Hue In The 1968 Tet Offensive, A Documented Report. Hue Masacre 1968-1998, S. T. Hosmer, Viet Cong Repressions and its Implications for the Future , A report prepared for the Advanced Research Projects Agency, maj 1970. Nha Ca, Mourning Headband for Hue, An Account of the Battle for Hue, Translated with an Introduction by Olga Dror, Vietnam 1968, O. Fallaci, Working up to killing, „Washington Monthly”, luty 1972, B. Stech, Wietnam 68, Łódź 1993.

90 Istotne znaczenie dla ofensywy żołnierzy generała Vo Nguyen Giapa³⁴³ odegrało oblężenie warownego obozu sił amerykańskich w Khe Sanh344, które rozpoczęło się 21 stycznia 1968 roku. Już w grudniu 1967 roku wywiad sztabu gen. Westmorleanda wykrył dwie dywizje północnowietnamskie w okolicy Khe Sanh: 304 i 325 m, każda po około 10,000 ludzi³⁴⁵. W tamtym czasie głównodowodzący siłami amerykańskimi przekazał generałowi Whellerowi, że Khe Sanh jest bardzo ważną bazą służącą dla tajnych zespołów działających wzdłuż granicy z Laosem (…), a oddanie tego terenu byłoby wielkim zwycięstwem propagandowym dla przeciwnika³⁴⁶. W czasie oblężenia w bazie piechoty morskiej znajdowało się 5,9 tys. Marines (…) 1, 2,3 batalion z 26 Pułku Piechoty Morskiej, 1 Batalion z 9 Batalionu Piechoty Morskiej oraz 1 Dywizjon z 13 Pułku Artylerii a także 37 Batalion Rengersów347. Siły te miały stawić czoła 4 dywizjom Wietnamskiej Armii Ludowej tj. 325 C, 324 B, 304, 320. (…) Pod koniec stycznia komuniści zgromadzili wokół Khe Sanh348 38 500 ludzi (…)349. Vo Nguyen Giap wiedział, że nie jest w stanie pokonać Amerykanów w bezpośredniej konfrontacji dlatego też Khe Sanh było wystawionym wabikiem odciągającym uwagę od głównych celów Sajgonu i Hue350 o czym dowództwo amerykańskie miało niedługo się przekonać.

Bardzo często w literaturze przedmiotu stosuje się zabieg porównania bitwy o Khe Sanh do bitwy o Dien Bien Phu³⁵¹, Wskazuje się podobieństwa takie jak obrona bazy w przypadku Khe Sanh przez żołnierzy amerykańskich, w przypadku Dien Bien Phu przez siły francuskiego korpusu ekspedycyjnego oraz dostarczanie niezbędnego zaopatrzenia drogą lotniczą352. Drogi lądowe zarówno w przypadku Dien Bien Phu i Khe Sanh zostały odcięte,

343 Do tej pory badacze spierają się o to czy celem generała Vo Nguyen Giapa było zdobycie obozu czy też prowadzenie działań pozoracyjnych, które miały na celu odwrócenie uwagi dowództwa sił amerykańskich od przygotowań związanych z przeprowadzeniem ofensywy Tet. Większość jednak badaczy optuje za tym , że generał północnowietnamski nie zamierzał zdobywać Khe Sanh, ale jedynie posługując się kolokwializmem jego zadaniem było mydlenie oczu Amerykanom.

344 Khe Sanh było ulokowane w prowincji Quang Tri, a więc najdalej wysuniętej prowincji na Południu Wietnamu.

345 B. Stech, op. cit., s. 43. 346 L. Sorley, op. cit. s. 168.

347 P. Benken, Ofensywa Tet…, s. 166.

348 Szczegółowe informacje na temat 77 dni oblężenia amerykańskiej bazy piechoty morskiej w pozycjach: P. Benken, Ofensywa Tet…, s. 166 – 187, G. R. Rottman, Khe Sanh 1967 – 1968, Poznań 2010, J. Słowiak, Khe

Sanh – niespełnione Dien Bien Phu Drugiej Wojny Indochińskiej [w] Studia nad wojnami w Indochinach tom I,

op. cit., s. 33 – 65, M. Herr, op. cit., s. 105 – 192, IPN BU 395/38, Rozwój działań…, Walki o opanowanie

wzgórz Khe Sanh, k. 55 – 59.

349 P. Benken, Ofensywa Tet…, s. 167. 350 W. A Oberholtzer, op. cit., s. 52.

351 Więcej w: C. B. A. Harris, C.H. E Rothmann , Dien Bien Phu 1954, Tet Ofensive 1968, Clausewitz: An

Analysis, Core Course Two Essay, Waszyngton 1995.

352 Więcej na temat zaopatrzenia bazy Khe Sanh w pozycjach: B. W. Mc Laughlin, Zaopatrywanie bazy Khe

91 a działaniom przeciwnika towarzyszył permanentny ostrzał artyleryjski. Pomimo to nieodpowiednie wydaje się przyrównywanie tych dwóch wydarzeń. Należy bowiem wziąć pod uwagę, iż w przypadku Amerykanów źródła zaopatrzenia znajdowały się w relatywnie bliskiej odległości, inaczej niż to miało miejsce w przypadku Dien Bien Phu. W związku z tym o wiele łatwiej i szybciej można było je przetransportować w ściśle określone miejsce. Pomimo ostrzału, Amerykanie potrafili utrzymać niezwykle istotne z punktu widzenia strategicznego przyczółki (chodziło o wzgórza). Francuzi stracili inicjatywę w tym względzie doprowadzając do tego, że siły komunistyczne zajęły wszystkie istotne wzniesienia z których dokonywano ostrzału. Amerykanie dysponowali odpowiednim zapleczem artyleryjskim, broniąc o wiele mniejszego obszaru operacyjnego. Francuzom się to nie udało. Siły Stanów Zjednoczonych potrafiły skutecznie dostarczać potrzebne zaopatrzenie drogą powietrzną. Podczas oblężenia starano się zgromadzić zaopatrzenie na 30 dni z uwagi na możliwe niekorzystne zmiany pogodowe. Wszystkie te czynniki miały niebagatelny wpływ na sukces amerykańskich Marines, którzy utrzymali bazę, nie udało się im jednak zapobiec przejęciu obozu sił specjalnych w Lang Vei.

Pomimo licznych perturbacji jakie wiązały się z walkami w ramach operacji Pegasus³⁵³ sukcesem zakończyło się odblokowanie bazy amerykańskiej. Niebagatelną rolę w przyrównywaniu bitew Dien Bien Phu i Khe Sanh odegrała prasa. Odpowiedź prezydenta L. Johnsona na te zabiegi była dość stanowcza, (…) prasa mówiła, że to jest nasze Dien Bien Phu. To co pamiętam o Dien Bien Phu jest to, że Francuzi poddali się północnowietnamskim komunistom. W czasie ofensywy Tet ponosimy straty, ale na pewno nie opuścimy tych terenów. Jesteśmy dalej w tym miejscu354.

W zupełnie inny sposób owo oblężenie widzieli żołnierze piechoty morskiej, którzy zmuszeni byli do odpierania ataków wroga. Jeden z nich stwierdził, że bez zasieków i worków z piaskiem Khe Sanh wyglądałoby jak slumsy w jakiejś kolumbijskiej dolinie, gdzie jedyną nieprzemijalną rzeczą była bieda (…)355. Większość schronów w Khe Sanh to były właściwie budy z niedostatecznym zadaszeniem, naprawdę trudno było uwierzyć, że Amerykanie mogą tak żyć, nawet w środku wojny356.

Bitwa wiązała się ze stratami ludzkimi zarówno po jednej, jak i drugiej stronie. Oszacowanie danych odnoszących się do poległych napotyka przeszkody. Po pierwsze, wiąże Warszawa 1969, cit., s. 97 – 109, IPN BU 2603/ 7540, Rozwój działań…, Sposoby i metody zaopatrywania bazy

Khe Sanh w okresie oblężenia, k. 45 – 49.

353 Ibidem, k. 39 – 45.

354 C. B. A. Harris, C. H. E. Rothmann , op. cit., s. 3. 355 M. Herr, op. cit., s. 127.

92 się to z deficytem źródeł, w szczególności ze strony północnowietnamskiej. Po drugie z tym, że niektóre z prezentowanych danych uwzględniają liczbę zabitych i rannych np. w czasie prowadzenia operacji Pegasus. W bezpośrednich walkach o bazę Amerykanie według oficjalnych danych stracili przeszło 1000 żołnierzy 205 zabitych i 850 rannych357. Jeśli chodzi o przeciwnika określenie strat jest bardzo trudne ze względu na brak źródeł w tej materii. Jedynym wyjściem w tej kwestii pozostaje powoływanie się na dokumenty amerykańskie. Bezpośrednio na polu bitwy Amerykanie odnaleźli zwłoki 1602 żołnierzy wroga ostateczną liczbę zabitych oszacowano na około 10 - 15 tysięcy358.

Podsumowując ofensywa Tet z militarnego punktu widzenia okazała się klęską, bowiem nie doprowadziła do realizacji zamierzonych celów. Według oficerów wywiadu PRL zaplanowane przez kierownictwo polityczno – wojskowe (…) cele polityczno – wojskowe w ofensywie Tet nie w pełni zostały zrealizowane. Wpłynęły na to następujące czynniki: zdecydowane przeciwdziałanie wojsk interwencyjnych, a zwłaszcza amerykańskich (…), główny cel polityczno – wojskowy polegający na wywołaniu powszechnego powstania ludności (…) nie miał realnych przesłanek powodzenia, przeceniono swoje siły zbrojne liczącym łącznie 1,7 mln żołnierzy i posiadającym nowoczesne środki walki i całkowite panowanie w powietrzu, kierowanie wojskami (…) nie było skonsolidowane (...), organizacja ofensywy była zbyt pospieszna i z tego powodu nie doprowadzono do powszechnej wiadomości wojsk i ludności celu działań (…), jednostki patriotyczne wyznaczone do działań w miastach nie posiadały doświadczeń bojowych w tym zakresie359.

Konkluzje oficera wywiadu w większości były zasadne i ukazywały prawdziwe przyczyny leżące u podstaw porażki. Podobne stanowisko zostało zawarte w jednym ze sprawozdań traktujących o konflikcie wietnamskim, sporządzonym przez pracownika ambasady PRL w Hanoi, który stwierdził, że ofensywa TET w 1968 roku przy wszystkich korzystnych aspektach była potwierdzeniem, iż nie dojrzały warunki do podejmowania takich ofensyw i wzniecenia powstania ogólnonarodowego³⁶⁰.

W wyniku ofensywy po stronie sił Wietnamskiej Armii Ludowej straciło życie i zostało rannych 40,000 żołnierzy361, a 6991 miało zostać schwytanych do niewoli. Natomiast po stronie amerykańskiej straty szacowano na 1, 200 zabitych, 7764 rannych i 11

357 Dane nie uwzględniają poległych i rannych w czasie operacji Scotland i Pegasus. 358 P. Benken, Ofensywa Tet 1968…, s. 185.

359 IPN BU 2603/7540 , Rozwój działań…, k. 38 – 39.

360 AMSZ, Departament II, Wietnam Komunistyczny 1970, 46/75, D. II. 00-242-1-70, Sprawozdanie, konflikt

wietnamski, k. 20.

361 J. R. Arnold, (op. cit., s. 90) szacuje, że zabitych komunistów mogło być od 40,000 do nawet 50,000. Zranionych lub rannych Amerykanów 4,000. Zabitych żołnierzy Armii Republiki Wietnamu od 4,000 – 8,000.

93 zaginionych. Należy również wspomnieć o żołnierzach Armii Republiki Wietnamu, których poległo 2788, 8299 zostało rannych, a liczbę zaginionych oszacowano na 587 362. Nie można nie zgodzić się z opinią przedstawioną przez oficera wywiadu II Zarządu Sztabu Generalnego, że rozmach ofensywy angażując siły i środki oraz dużą siłę uderzeniową zdezorganizował bronę przeciwnika i stworzył niezwykle groźną sytuację dla reżimu sajgońskiego363. Z politycznego punktu widzenia ofensywa sił komunistycznych okazała się sukcesem, bowiem poważnie nadszarpnęła wiarę Waszyngtonu w możliwość wygrania konfliktu wietnamskiego Doprowadziła do licznych perturbacji i sporów w gronie amerykańskich wojskowych. Coraz częściej w kręgach politycznych mówiło o wyjściu z tego militarnego impasu z twarzą. Nie należy również zapominać o roli mediów, których relacje z pola walki wpływały niekorzystnie na społeczeństwo amerykańskie radykalizując je w kierunku organizowania protestów mających na sztandarach hasła odwołujące się do zakończenia konfliktu w Azji Południowo - Wschodniej. W ciągu dwóch miesięcy po Tet jeden na pięciu Amerykanów zmienił nastawienie z prowojennego na antywojenne364. Owe relacje nacechowane były brakiem obiektywizmu w przedstawianiu wydarzeń niedoświadczeni albo leniwi dziennikarze opisywali wojnę siedząc w komfortowych warunkach w Sajgonie, i nie mogli zrozumieć jak komuniści mogli nasilić niespodziewanie ataki i pozostawać