CZĘŚĆ II – SZCZEGÓŁOWA
14. Urządzenia obsługi ruchu turystycznego towarzyszące szlakom konnym
14.13. Paleniska na ognisko
14.13. Paleniska na ognisko
Paleniska na ognisko to urządzenia pożądane przez turystów, w tym również jeźdźców. Są one potrzebne w obrębie powierzchniowych obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych zlokalizowanych zarówno przy szlakach dalekodystansowych, dzięki którym w trakcie wyprawy będą mogli sobie przygotować ciepły posiłek, jak i pętli rekreacyjnych, gdzie dla uatrakcyjnienia wycieczki będzie można rozpalić ognisko.
Ogień w lesie może jednak stanowić niebezpieczeństwo dla ekosystemów leśnych, dlatego zasady jego rozniecania reguluje m.in. ustawa o lasach oraz
„Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu”86. Bardzo ważne jest, aby w pobliżu miejsc, gdzie dozwolone jest posługiwanie się otwartym ogniem w lesie, znajdowała się czytelna i łatwo dostępna informacja na temat zasad i dopuszczonych form użytkowania paleniska na ognisko i wzniecania ognia.
Tworząc paleniska na ognisko w obrębie powierzchniowych obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych zlokalizowanych wzdłuż szlaków konnych, należy pamiętać, że ogień może wzbudzać niepewność lub lęk u koni. Z tego też względu, lokalizując tego typu urządzenia, trzeba zwrócić uwagę nie tylko na spełnienie wymogów formalnoprawnych, ale i na bezpieczeństwo turystów oraz samych koni.
Lokalizując paleniska na ognisko w obrębie powierzchniowych obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, należy spełnić kryteria opisane w rozdziale 14.1 oraz zwrócić uwagę na poniższe wskazówki:
paleniska na ognisko powinny znajdować się w miejscach, gdzie będzie możliwy łatwy ich dozór oraz dojazd samochodów Straży Leśnej, Straży Pożarnej, służb ratunkowych i innych;
86 „Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu” jest załącznikiem do Zarządzenia nr 54 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21 listopada 2011 r., obowiązującym w jednostkach organizacyjnych PGL LP od dnia 1 stycznia 2012 r.
!
!
powinny znajdować się w widocznym i łatwo dostępnym miejscu, nie mogą być schowane w przestrzeni leśnej za innymi obiektami czy elementami przestrzeni;
powinny być zlokalizowane z dala od roślinności. W promieniu minimum 6 m, a najlepiej około 20 m od palenisk na ognisko nie powinny rosnąć drzewa87;
odległość palenisk na ognisko od zewnętrznej krawędzi urządzeń obsługi ruchu turystycznego, zwłaszcza o konstrukcji drewnianej, nie może być mniejsza niż 3 m. W przypadku koniowiązów i zagród popasowych powinno to być 10 m;
usytuowanie paleniska na ognisko powinno być takie, aby unoszący się dym nie leciał na stojące przy koniowiązach i w zagrodach albo w ich obrębie konie. Oznacza to, że paleniska na ognisko powinny być zlokalizowane po stronie zawietrznej w stosunku do dominującego na danym terenie kierunku wiatrów, szczególnie w okresie letnim;
wokół palenisk na ognisko mogą znajdować się urządzenia obsługi ruchu turystycznego i inna infrastruktura techniczna wykonane z drewna.
Powinny być zabezpieczone impregnatami przeciwogniowymi.
Rys. 46. Propozycja lokalizacji paleniska na ognisko względem innych elementów przestrzeni zlokalizowanych w środowisku leśnym
87 W „Instrukcji ochrony przeciwpożarowej lasu” zapisano w rozdziale 2.3.7, że palenie ognisk nie może odbywać się w odległości mniejszej niż 6 m od stojących drzew, a wysokość płomieni nie powinna przekraczać 2 m. Przed przystąpieniem do palenia ognisk lub wykonywania robót budowlano-montażowych przy użyciu płomienia należy usunąć dookoła pokrywę do gleby mineralnej na szerokości 1–3 m, zależnie od wysokości i palności runa; zasada ta nie dotyczy okresu zalegania pokrywy śnieżnej.
Ze względów bezpieczeństwa wskazane jest, aby ta odległość wynosiła więcej, najlepiej około 20 m.
Paleniska na ognisko mogą mieć różną konstrukcję. Zaleca się, aby wszystkie w miarę możliwości były łatwo dostępne, co oznacza, że mogłyby służyć nie tylko pełnosprawnym turystom, ale również osobom z dysfunkcją ruchu.
Dlatego też:
powinny mieć konstrukcję podwyższoną, wysokość rusztu lub miejsca, gdzie rozpalany jest ogień powinna znajdować się wyżej niż 25 cm nad poziomem gruntu (więcej: W. Kacprzyk, „Las bez barier – obiekty terenowe”, ORWLP 2013);
powinny być wykonane z kamienia lub innych materiałów ogniotrwałych, które wyglądają naturalnie i są jednocześnie twarde i trwałe;
nawierzchnia wokół palenisk na ognisko powinna umożliwiać jej czyszczenie lub wymianę celem usunięcia np. rozlanego tłuszczu.
Powinna być również twarda i stabilna, a jej rodzaj należy dostosować do intensywności użytkowania, zabezpieczyć przed wydeptywaniem i tworzeniem się kałuż, ponadto sprawić, by był zgodny z charakterem zagospodarowania terenu oraz regulacjami dotyczącymi użytkowania gruntów leśnych.
!
znajdowały się w jego obrębie powierzchniowe obiekty rekreacyjno-wypoczynkowe, a wśród nich miejsca odpoczynku, parkingi leśne wyposażone w urządzenia obsługi ruchu turystycznego oraz stanowiska pozwalające na postawienie samochodu z przyczepą do transportu koni. Na szlakach konnych nie zaleca się tworzenia pól biwakowych88 czy miejsc biwakowania89, gdyż mogłoby się to wiązać z koniecznością zapewnienia stosownych obiektów sanitarnych oraz bieżącej wody niezbędnej do spożycia przez ludzi i do pojenia koni. Zagadnienie to może zatem przysporzyć udostępniającemu teren, a szczególnie organizatorowi turystyki konnej, licznych problemów natury formalnoprawnej.Powierzchniowe obiekty rekreacyjno-wypoczynkowe powinny być lokalizowane na terenach zarządzanych przez PGL LP lub na innych na podstawie pisemnej zgody zarządzającego danym terenem. Każdy obiekt powinien mieć przypisanego formalnego organizatora turystyki, którym może być również jednostka udostępniająca teren, tj. nadleśnictwo.
Przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji powierzchniowych obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych w lesie należy pamiętać o kilku fundamentalnych zasadach:
muszą one być bezpieczne zarówno dla turystów, koni, jak i lokalnych ekosystemów przyrodniczych oraz, z perspektywy formalnoprawnej, dla udostępniającego teren czy organizatora turystki konnej. Oznacza to, że każdy powierzchniowy obiekt rekreacyjno-wypoczynkowy powinien mieć m.in. regulamin udostępnienia obiektu90 oraz być wyposażony w bezpieczne urządzenia obsługi ruchu turystycznego (więcej: rozdział 7 i 14);
88 Pole biwakowe to obiekt niestrzeżony, pełniący funkcję noclegową, umożliwiający turystom nocleg w namiotach, przyczepach samochodowych (campingowych), samochodach mieszkalnych itp.
Wyposażenie pola biwakowego stanowią: punkt poboru wody pitnej, urządzenia obsługi ruchu turystycznego, w tym urządzenia sanitarne, oraz infrastruktura informacyjno-porządkowa. Pole biwakowe to obiekt wyższego rzędu względem miejsca biwakowania..
89 Miejsce biwakowania to obiekt niestrzeżony, umożliwiający turystom nocleg w namiotach, przyczepach samochodowych (campingowych), samochodach mieszkalnych itp. Wyposażenie miejsca biwakowania stanowią: urządzenia obsługi ruchu turystycznego (bez urządzeń sanitarnych) oraz infrastruktura informacyjno-porządkowa. Obiekt o niższym standardzie w stosunku do pola biwakowego.
90 Zaleca się, aby regulaminy udostępniania lasu były dostępne również na stronach internetowych jednostek organizacyjnych PGL LP – udostępniającego teren oraz formalnego organizatora turystyki konnej.