Planowanie i zarządzanie kampanią wyborczą

Fundamentalnym celem istnienia organizacji politycznej jest zdobycie władzy lub wpływanie na nią. Dzięki partycypacji w procesach decyzyjnych realizowane są założenia programowe i tym samym oczekiwania wyborców.

Sytuacja polityczna na rynku wyborczym wpływa na sposób planowania i zarządzania kampanią. Aby skutecznie na nim funkcjonować, aktorzy polityczni zmuszeni są do stosowania nowoczesnych technik wyborczych. Niestety, jak wskazują wyniki przeprowadzonych badań, tyscy aktorzy polityczni (kolektywni) nie wykorzystują ich w pełni. Ze wskazań udzielonych w trakcie badania ankietowego wynika, że lokalne organizacje polityczne podczas planowania i zarządzania kampanią wyborczą odchodzą wprawdzie od narzuconych im odgórnie wytycznych na rzecz powołanych zespołów złożonych z członków organizacji. Jednakże jeszcze nie zapraszają do tej współpracy ekspertów z zewnątrz organizacji (pyt. 5).

W swojej działalności wyborczej organizacje dokonują szacowania potrzeb wyborców, a nawet identyfikacji segmentów wyborców (SLD, TNMO), ale jeszcze nie dokonują klasyfikacji wyborców (pyt. 6). Jedynie PiS nie potrafiło określić realizowanych przez siebie działań. W procesie pozycjonowania kandydata, aż trzech aktorów politycznych (SLD, PSL, TNMO) dokonuje szacowania mocnych i słabych stron (pyt. 7). Namierzanie grup docelowych wyborców występuje w przypadku SLD, PO, PSL, a kształtowanie wizerunku kandydata w przypadku PO, PiS, PSL. Jedynie TNMO dodatkowo dokonuje określenia stylu rywalizacji.

Największą aktywność na etapie pozycjonowania kandydata wykazuje PSL, a najmniejszą PiS.

Analizując proces konstruowania oferty politycznej/wyborczej, można zauważyć zdecydowany podział występujący wśród lokalnych kolektywnych aktorów politycznych (pyt. 8). Jedni (SLD, PO) koncentrują swoją uwagę wokół programu organizacji politycznej, a drudzy (PiS, PSL, TNMO) na przeciwnym biegunie - wokół wyborcy. Żadna organizacja uczestnicząca w badaniu nie koncentruje się w swoich pracach wokół organizacji politycznej (partii/komitetu wyborczego) ani wokół jej lidera. Największy wpływ na kształtowanie programu wyborczego dla SLD, PO, TNMO (pyt. 9) posiadają nadal organy organizacji, jak przewodniczący, zarząd, rada, koła, itd. Jedynie według PSL największy wpływ na kształt ich programu mają sami obywatele, a w przypadku PiS - wyniki badania opinii publicznej dostarczane przez ośrodki sondażowe. Jak wynika z przeprowadzonych badań, w pracach nad kształtowaniem programu nie uczestniczą eksperci z zewnątrz organizacji lub inne organizacje polityczne czy grupy interesów. Wpływu nie mają również media, tj.: telewizja, prasa, radio, itp.

W pytaniu nr 11 ankiety respondenci zostali poproszeni o wskazanie takich czynników, które ich zdaniem mogą decydować o sukcesie wyborczym ich organizacji politycznej. Ankietowani mogli dokonać oceny zaproponowanych czynników w skali od 1 do 5, gdzie:

1 - nie decyduje o sukcesie,

2 - w niewielkim stopniu decyduje o sukcesie, 3 - w średnim stopniu decyduje o sukcesie, 4 - w znacznym stopniu decyduje o sukcesie, 5 - w decydującym stopniu decyduje o sukcesie.

Respondenci w trakcie badania nie wskazali dodatkowych czynników, które wykraczałyby poza zaproponowaną listę. Wskazania uzyskane dla czynników decydujących w znacznym i decydującym stopniu o sukcesie wyborczym przedstawiono na poniższym wykresie.

Wykres 8. Czynniki decydujące w znacznym i decydującym stopniu o sukcesie wyborczym wg lokalnych organizacji politycznych. N ≠ 100%

100%

aktywna działalność w okresie między wyborami dobrze zorganizowana kampania wyborcza

wizerunek organizacji politycznej sytuacja społeczno-ekonomiczna kraju skuteczna komunikacja z mieszkańcami wizerunek lidera organizacji politycznej działalność organizacji politycznej w skali ogólnokrajowej

wyniki ogólnopolskich sondaży realizacja celów programowych

program wyborczy konstruktywna opozycja powstanie organizacji politycznej tuż przed wyborami

inne

Źródło: Badania własne autora - maj 2005 r., próba 5.

Lokalne organizacje polityczne w grupie czynników najważniejszych, które mieszczą się w umownym przedziale powyżej 50% wskazań, wymienili aż 7 z 12 czynników. Na pierwszym miejscu 100% ankietowanych wymieniało aż dwa czynniki, tj. dobrze zorganizowaną kampanię wyborczą i aktywną działalność w okresie między wyborami. Zdaniem respondentów również cztery kolejne czynniki mają ogromny wpływ na sukces wyborczy (80%). Są nimi: wizerunek organizacji politycznej, sytuacja społeczno-ekonomiczna kraju, skuteczna komunikacja z mieszkańcami, wizerunek lidera organizacji politycznej. Ostatnim czynnikiem, wg wskazań respondentów, jest działalność organizacji politycznej w skali ogólnokrajowej (60%). Co ciekawe, w grupie tej nie znalazły się takie czynniki, jak: wyniki ogólnopolskich sondaży, realizacja celów programowych, program wyborczy, konstruktywna opozycja. Czynniki te zdobyły najwięcej wskazań jako te, które w średnim stopniu decydują o sukcesie (60%), jedynie program wyborczy uzyskał aż 80% wskazań w tej grupie.

W kolejnym pytaniu nr 12 ankiety tyscy aktorzy polityczni (kolektywni) zostali poproszeni o wskazanie takich form komunikacji, które ich zdaniem

najlepiej przekazują informacje o ich kandydatach/organizacji politycznej biorących udział w wyborach samorządowych. Ankietowani również mogli dokonać oceny zaproponowanych form w skali od 1 do 5, gdzie:

1 - najsłabiej przekazuje(ą) informacje,

2 - w niewielkim stopniu przekazuje(ą) informacje, 3 - średnio przekazuje(ą) informacje,

4 - w znacznym stopniu przekazuje(ą) informacje, 5 - najlepiej przekazuje(ą) informacje,

Wykres 9. Formy komunikacji wyborczej przekazujące w znacznym i najlepszym stopniu informacje wg lokalnych organizacji politycznych. N ≠ 100%

100,0%

Źródło: Badania własne autora - maj 2005 r., próba 5.

Zaproponowane formy komunikacji nie wyczerpywały w pełni potencjalnego katalogu i dlatego pozostawiono miejsce na wskazanie ewentualnych propozycji.

Respondenci w trakcie badania nie wskazali dodatkowych czynników, które

wykraczałyby poza zaproponowaną listę. Wskazania uzyskane dla czynników decydujących w znacznym i decydującym stopniu o sukcesie wyborczym przedstawiono na powyższym wykresie.

Tyscy kolektywni aktorzy polityczni w grupie czynników najważniejszych, które mieszczą się w umownym przedziale powyżej 50% wskazań, wymienili aż 3 z 18 form komunikacji. Na pierwszym miejscu 100% ankietowanych wymieniło aż dwie najbardziej popularne formy komunikacji wyborczej, czyli ulotki i plakaty.

Osobisty kontakt z wyborcami nie był już tak popularną formą komunikacji (60%), którą lokalne organizacje polityczne mogłyby wykorzystać do przekazywania informacji o kandydacie/organizacji w czasie wyborów. Do pozostałych form przywiązywano już coraz mniejszą uwagę, jedynie jeszcze stosunkowo wysoki odsetek głosów (40%) otrzymały: reklama w prasie powszechnej i festyny.

Ze wskazań respondentów wynika, że wiele spośród wymienionych form komunikacji jest wykorzystywanych w średnim stopniu. W grupie tej najwięcej wskazań (60%) otrzymała propozycja „spotkania z kandydatem”. Kolejne propozycje otrzymały już tylko po 40% wskazań i znalazły się wśród nich między innymi: broszury i biuletyny, reklama w Internecie, strony internetowe, telefony do wyborców.

3.3. Media lokalne jako aktor lokalnego komunikowania