A. Hitlera do sierpnia 1939 r. 1939 r.
– wyjaśnia przyczyny i skutki ekspansji Japonii
na Dalekim Wschodzie
POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU VI
-litewskie spory – wskazuje na mapie granicę Witosa, Michaiła Środkowej do Polski (III – identyfikuje postacie Feliksa terytorialne wschodnią ustalona w pokoju Tuchaczewskiego, Lucjana 1922) Dzierżyńskiego, Juliana
ryskim Żeligowskiego – identyfikuje postacie Marchlewskiego
– omawia koncepcje polskiej – wskazuje na mapie miejsca Symona Petlury, Tadeusza – przedstawia przyczyny i granicy wschodniej bitew stoczonych z Rosjanami Rozwadowskiego, przebieg konfliktu polsko–
– wymienia postanowienia w 1920 r. Władysława ukraińskiego pod koniec 1918
pokoju ryskiego – przedstawia postawy Sikorskiego, Siemiona i 1 1919 r.
Polaków wobec zagrożenia Budionnego
niepodległości ze strony – wskazuje na mapie tereny
bolszewików zajęte przez Armię
– omawia przebieg Bitwy Czerwoną do sierpnia 1920 r.
Warszawskiej i jej skutki – porównuje koncepcję – przedstawia, w jaki sposób inkorporacyjną i federacyjną Polska przyłączyła ziemię – omawia okoliczności wileńską podjęcia przez wojska polskie
wyprawy kijowskiej i je skutki
– opisuje przebieg ofensywy bolszewickiej w 1920 r.
– przedstawia przebieg i skutki kontrofensywy polskiej w 1920 r.
Tajemnice sprzed Mobilizacja Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
wieków – Jak doszło społeczeństwa – identyfikuje postać Józefa – wyjaśnia znaczenie – identyfikuje postacie – identyfikuje postać Edgara – ocenia postawy Polaków do „cudu nad Przygotowanie Piłsudskiego terminów: mobilizacja, Rada Maxime’a Weyganda, Józefa Vincenta lorda d’Abernona wobec zagrożenia
Wisłą”? kontruderzenia – przedstawia postawy Obrony Państwa, Hallera – charakteryzuje spór o niepodległości ze strony
„Cud nad Wisłą” Polaków wobec zagrożenia – zna datę opracowania planu – przedstawia postaci, które autorstwo zwycięstwa bolszewików niepodległości ze strony Bitwy Warszawskiej (5/6 miały wpływ na skutek Bitwy Polaków w Bitwie – ocenia spór wokół
bolszewików VIII 1920), Warszawskiej Warszawskiej autorstwa planu Bitwy
– identyfikuje postacie – omawia plany strategiczne Warszawskiej
Władysława Sikorskiego, wojsk polskich przed Bitwą Tadeusza Rozwadowskiego Warszawską
– wyjaśnia, dlaczego Bitwę Warszawską nazwano
„cudem nad Wisłą”
3. Kształtowanie się Powstanie wielkopolskie Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
granicy zachodniej Ustalenie północnej granicy – wyjaśnia znaczenie terminu – zna daty plebiscytu na – wyjaśnia znaczenie terminu – przedstawia proces – ocenia postawę Polaków i południowej Zaślubiny plebiscyt Warmii, Mazurach i Powiślu konwencja górnośląska kształtowania się zachodniej i wobec sytuacji politycznej w
z morzem – zna datę wybuchu (11 VII 1920), plebiscytu na – zna daty przybycia I. J. północnej granicy państwa Wielkopolsce w końcu 1918 r.
Wolne Miasto Gdańsk powstania wielkopolskiego Górnym Śląsku (20 III 1921), Paderewskiego do Poznania polskiego – ocenia przyczyny klęski
Pierwsze (27 XII 1918) trzeciego powstania śląskiego (26 XII 1918), zaślubin Polski Polski w plebiscycie na
i drugie powstanie – wskazuje na mapie obszary (V–VII 1921) z morzem (10 II 1920), Warmii, Mazurach i Powiślu
śląskie plebiscytowe – identyfikuje postacie pierwszego powstania – ocenia postawę Polaków
Trzecie powstanie śląskie – wymienia wydarzenia, które gnącego Jana Paderewskiego, śląskiego (VIII 1919), wobec walki o polskość
Konflikt polsko- miały wpływ na kształt Wojciecha Korfantego drugiego powstania śląskiego Śląska
-czechosłowacki zachodniej granicy państwa – wskazuje na mapie obszar (VIII 1920), podziału Śląska
61
polskiego powstania wielkopolskiego, Cieszyńskiego (VII 1920) – przedstawia skutki obszar Wolnego Miasta – identyfikuje postacie powstania wielkopolskiego Gdańska gnącego Józefa Dowbora–
i plebiscytów – omawia przebieg i skutki Muśnickiego, Józefa Hallera Warmii, Mazurach powstania wielkopolskiego – wskazuje na mapie zasięg i Powiślu oraz na Górnym – wyjaśnia, jakie znaczenie powstań śląskich, Śląsk Śląsku dla niepodległej Polski miał Cieszyński
dostęp do morza – przedstawia okoliczności – omawia okoliczności zaślubin Polski z morzem plebiscytów – opisuje konflikt polsko–
Warmii, Mazurach i Powiślu czechosłowacki i jego skutki oraz na Górnym Śląsku
– przedstawia przyczyny i skutki powstań śląskich
4. Rządy Trudne początki Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
parlamentarne niepodległości – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie terminu – identyfikuje postacie – ocenia pozycję ustrojową Pierwsze wybory Naczelnik Państwa terminów: kontrasygnata, partyjniactwo Romana Rybarskiego, Naczelnika Państwa parlamentarne – zna daty uchwalenia hiperinflacja, wojna celna – zna datę wprowadzenia Maurycego Zamoyskiego, – ocenia rządy parlamentarne Konstytucja konstytucji marcowej (17 III – zna daty pierwszych podziału na województwa Jana Baudouin de Courtenaya w Polsce w latach 1919–1926
z 1921 roku 1921), wyboru G. wyborów do sejmu (1919) – charakteryzuje scenę
Scena polityczna II Narutowicza na prezydenta ustawodawczego (26 I 1919), – przedstawia okoliczności polityczną II Rzeczypospolitej Rzeczypospolitej (9 XII 1922) uchwalenia małej konstytucji pierwszych wyborów – wyjaśnia wpływ słabości Elekcja – identyfikuje postacie Józefa (20 II 1919), zabójstwa prezydenckich politycznej rządów i śmierć Narutowicza Piłsudskiego, Romana prezydenta G. Narutowicza – omawia okoliczności i parlamentarnych na pozycję
Rządy parlamentarne w Dmowskiego, (16 XII 1922), skutki zamachu na międzynarodową II
latach 1919–1926 Gabriela Narutowicza – identyfikuje postacie prezydenta Gabriela Rzeczypospolitej Kryzys rządów parlamen- – omawia postanowienia Wincentego Witosa, Narutowicza
tarnych konstytucji marcowej Wojciecha Korfantego, – przedstawia przejawy
Stanisława kryzysu rządów
Wojciechowskiego, parlamentarnych Ignacego Daszyńskiego,
Władysława Grabskiego – charakteryzuje zadania, jakie stanęły przed władzami odradzającej się Polski – wymienia postanowienia małej konstytucji – charakteryzuje rządy parlamentarne w Polsce w latach 1919–1926
5. Zamach majowy Zamach majowy Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
i rządy sanacji Walki podczas zamachu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – zna datę Kongresu Obrony – ocenia zamach majowy i majowego terminów: zamach majowy, terminów: dekret, nowela terminów: „cuda nad urną”, Prawa i Wolności (29 VI jego wpływ na losy II
Zmiany konstytucji sanacja sierpniowa, obóz sanacyjny, grupa 1930) Rzeczypospolitej i jej
Rządy sanacyjne – zna daty początku zamachu autorytaryzm, Bezpartyjny Pułkowników, grupa – porównuje pozycję obywateli
Represje majowego (12 V 1926), Blok Współpracy z Rządem, zamkowa prezydenta w konstytucjach – ocenia metody, jakimi
62
w stosunku do opozycji uchwalenia konstytucji Centrolew, wybory brzeskie, – zna daty powołania rządu marcowej i kwietniowej władze sanacyjne walczyły z Obóz w Berezie kwietniowej (23 IV 1935) proces brzeski, „Chjeno–Piasta” (10 V 1926), – charakteryzuje polski opozycją polityczną Kartuskiej – identyfikuje postać Józefa Obóz Zjednoczenia wyboru I. Mościckiego na autorytaryzm na tle przemian
Rządy sanacyjne Piłsudskiego Narodowego prezydenta(1 VI 1926), politycznych w Europie
po śmierci Piłsudskiego – omawia skutki polityczne i – zna daty dymisji rządu i powstania Centrolewu Polski autorytaryzm na ustrojowe zamachu prezydenta S. (1929), śmierci J.
tle europejskim majowego Wojciechowskiego (14 V Piłsudskiego (12 V 1935), – charakteryzuje rządy 1926), uchwalenia noweli powstania OZN–u (1937) sanacyjne sierpniowej (2 VIII 1926), – identyfikuje postacie
powstania BBWR (1928), Kazimierza Bartla, Walerego wyborów brzeskich (XI Sławka, Adama Koca, 1930), procesu brzeskiego Edwarda Rydza–Śmigłego,
(1932) Władysława
– identyfikuje postacie Sikorskiego
Wincentego Witosa, – przedstawia politykę władz Stanisława sanacyjnych wobec opozycji Wojciechowskiego, Macieja politycznej
Rataja, Ignacego Mościckiego – omawia rządy sanacyjne po – omawia przyczyny zamachu śmierci Józefa Piłsudskiego majowego
– charakteryzuje przebieg zamachu majowego – przedstawia postanowienia konstytucji kwietniowej
6. Gospodarka II Problemy gospodarcze Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
Rzeczypospolitej odrodzonej Polski – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie terminu – zna daty ustawy – przedstawia sposoby – ocenia wpływ reform Reforma walutowa terminów: Polska A i Polska reforma walutowa o reformie rolnej (1920 i przezwyciężania trudności Władysława Grabskiego na Grabskiego B, Centralny Okręg – zna daty reformy walutowej 1925), początku wielkiego gospodarczych przez władze sytuacje gospodarczą II Odbudowa gospodarcza Przemysłowy W. Grabskiego (1924), kryzysu (1929) II Rzeczypospolitej Rzeczypospolitej Reforma rolna – wskazuje na mapie obszar rozpoczęcia budowy Gdyni – wskazuje na mapie przebieg – charakteryzuje działania – ocenia znaczenie portu Wielki kryzys Polski A i Polski B (1921), rozpoczęcia budowy magistrali węglowej podjęte w celu modernizacji gdyńskiego dla gospodarki II gospodarczy w Polsce – wymienia różnice między COP–u (1937) – przedstawia problemy gospodarki Polski w Rzeczypospolitej
Nowe inwestycje Polską A i Polską B – identyfikuje postacie gospodarcze, z jakimi dwudziestoleciu – ocenia gospodarczą przemysłowe – wyjaśnia, jaką rolę Władysława Grabskiego, borykała się Polska po międzywojennym działalność Eugeniusza
Port morski gospodarczą odgrywał Eugeniusza odzyskaniu niepodległości Kwiatkowskiego
w Gdyni Centralny Okręg Kwiatkowskiego – charakteryzuje wielki
Przemysłowy – wskazuje na mapie obszar kryzys gospodarczy w Polsce COP–u, Gdynię – omawia założenia i – omawia reformy rządu realizację reformy rolnej Władysława Grabskiego
– przedstawia przyczyny budowy portu w Gdyni i jego znaczenie dla polskiej gospodarki
– przedstawia założenia 4–
letniego planu gospodarczego Eugeniusza Kwiatkowskiego i
63
jego realizację
7. Społeczeństwo Społeczeństwo II Rzeczy- Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
odrodzonej Polski pospolitej – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – charakteryzuje przykłady – ocenia położenie
Państwo wielu narodów analfabetyzm terminów: asymilacja terminów: getto ławkowe, realizacji polityki mniejszości narodowych w II Polityka wobec – omawia strukturę narodowa, asymilacja numerus clausus asymilacyjnej w latach Rzeczypospolitej
mniejszości narodowych narodowościową i państwowa – opisuje sytuację społeczną trzydziestych XX wieku – ocenia politykę władz II
Rozwój edukacji wyznaniową II – zna datę reformy J. Polski po odzyskaniu Rzeczypospolitej wobec
Rzeczypospolitej Jędrzejewicza (1932) niepodległości mniejszości narodowych
– wyjaśnia, w jaki sposób – identyfikuje postać Janusza – charakteryzuje politykę władze odrodzonego państwa Jędrzejewicza władz II Rzeczypospolitej polskiego walczyły z – przedstawia strukturę wobec Ukraińców analfabetyzmem społeczną II Rzeczypospolitej – omawia stosunki polsko–
– wyjaśnia, na czym polegać żydowskie miała asymilacja narodowa i
państwowa
– omawia rozwój edukacji w II Rzeczypospolitej
8. Osiągnięcia II Osiągnięcia polskich Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
Rzeczypospolitej naukowców – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – ocenia dorobek kultury i Literatura międzywojenna Enigma terminów: ekspresjonizm, terminów: lwowska szkoła terminów: katastrofizm, nauki polskiej w okresie
Technika – identyfikuje postać modernizm, matematyczna, awangarda, skamandryci, Awangarda międzywojennym
i transport II Władysława Reymonta funkcjonalizm styl narodowy Krakowska, formizm, art déco
Rzeczypospolitej – przedstawia najważniejsze – zna daty otrzymania – identyfikuje postacie – zna daty powstania PKP Polskie kino w okresie osiągnięcia kultury polskiej w Literackiej Nagrody Nobla Franciszka Żwirki, Stanisława (1926), powstania PLL LOT
międzywojennym dwudziestoleciu przez W. Reymonta (1924) Wigury (1929),
Polski modernizm międzywojennym – wymienia przedstawicieli – wymienia przedstawicieli – identyfikuje postacie
Malarstwo polskiej literatury w nauk matematycznych, Tadeusza Kotarbińskiego,
i architektura dwudziestoleciu przedstawicieli kina, twórców Floriana Znanieckiego
międzywojennym sztuki w Polsce – wymienia architektów
– wymienia osiągnięcia międzywojennej tworzących w okresie II polskich naukowców w – przedstawia rozwój Rzeczypospolitej i ich dziedzinie nauk kinematografii polskiej w osiągnięcia
matematycznych dwudziestoleciu – przedstawia nurty w
– przedstawia osiągnięcia międzywojennym polskiej literaturze oraz polskiej literatury – charakteryzuje kierunki w grupy poetyckie, jakie w okresie dwudziestolecia sztuce i architekturze II rozwinęły się w okresie
międzywojennego Rzeczypospolitej dwudziestolecia
międzywojennego
9. II Rzeczpospolita II Rzeczpospolita i jej Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
na arenie międzyna- sąsiedzi – zna daty układu polsko– – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia, jaki wpływ na – ocenia pozycję II rodowej Polska polityka francuskiego (II 1921), terminów: „korytarz”, terminów: Międzymorze, pozycję międzynarodową Rzeczypospolitej na arenie
zagraniczna układu polsko–rumuńskiego polityka wojna prewencyjna Polski miały układy w Rapallo międzynarodowej
Układy (III 1921) równowagi i „równych – zna daty układu w Rapallo i Locarno
w Rapallo – identyfikuje postać Józefa odległości” (1922), układu w Locarno – wyjaśnia, jaki wpływ na
i Locarno Piłsudskiego – zna daty traktatu polsko– (1925) pozycję międzynarodową
64
Normalizacja stosunków – wymienia sojusze, jakie radzieckiego o nieagresji – przedstawia koncepcję Polski miały polsko–radziecki z ZSRS zawarła Polska w (1932), polsko–niemieckiej Józefa Piłsudskiego dotyczącą traktat o nieagresji i polsko–
i Niemcami dwudziestoleciu deklaracji o niestosowaniu prowadzenia polityki niemiecka deklaracja o Rola II Rzeczypospolitej międzywojennym przemocy (1934) zagranicznej i przykłady jej niestosowaniu przemocy na arenie międzynaro- – wyjaśnia, które z nich miały – identyfikuje postać Józefa realizacji
dowej stanowić gwarancję Becka – omawia ideę Międzymorza i
bezpieczeństwa II – omawia stosunek do państw wyjaśnia przyczyny jej
Rzeczypospolitej sąsiednich do II niepowodzenia
Rzeczypospolitej – wskazuje zagrożenia, jakie – charakteryzuje stosunki stwarzały dla Polski układy polsko–radzieckie i polsko– z Rapallo i Locarno niemieckie w dwudziestoleciu – charakteryzuje politykę międzywojennym zagraniczną prowadzoną – wyjaśnia, na czym polegała przez Józefa Becka
„polityka równowagi” i
„równych odległości”
10. Polska Zajęcie Zaolzia Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
w przededniu II Niemieckie żądania – zna daty paktu Ribbentrop– – wyjaśnia znaczenie – zna daty przedstawienia po – charakteryzuje relacje – ocenia postawę rządu wojny światowej wobec Polski Mołotow (23 VIII 1939), terminów: eksterytorialność raz ostatni propozycji tzw. polsko–brytyjskie i polsko– polskiego wobec problemu
Sojusz polsko–brytyjskiego sojuszu – zna daty zajęcia Zaolzia ostatecznego uregulowania francuskie w przededniu II Zaolzia
z Wielką Brytanią polityczno–wojskowego (25 przez Polskę (2 X 1938), spraw spornych między wojny światowej – ocenia postawę i Francją VIII 1939) przedstawienia po raz Polską a Niemcami (III 1939), – wyjaśnia, jaki wpływ miały społeczeństwa polskiego Pakt Ribbentrop– – wskazuje na mapie obszary, pierwszy propozycji tzw. przemówienia sejmowego J. brytyjskie i francuskie wobec żądań niemieckich –Mołotow które na mocy paktu ostatecznego uregulowania Becka (5 V 1939) gwarancje dla Polski na
Ribbentrop–Mołotow miały spraw spornych między – przedstawia przyczyny politykę A. Hitlera przypaść III Rzeszy i ZSRS Polską a Niemcami (X 1938), konfliktu polsko–
– przedstawia żądania, jakie polsko–brytyjskich gwarancji czechosłowackiego o Zaolzie III Rzesza wysunęła wobec pomocy w razie ataku – wyjaśnia, w jakich Polski w 1938 r. Niemiec (IV 1939), okolicznościach nastąpiło – wymienia postanowienia wypowiedzenia przez Niemcy włączenie Zaolzia do II paktu Ribbentrop–Mołotow deklarację Rzeczypospolitej
o niestosowaniu przemocy z – wyjaśnij, jakie cele Polską (IV 1939) przyświecały polityce – identyfikuje postacie zagranicznej Wielkiej Brytanii Joachima von Ribbentropa, i Francji wobec Polski w 1939 Wiaczesława Mołotowa r.
– wskazuje na mapie Zaolzie, – przedstawia okoliczności tzw. „korytarz” zawarcia paktu Ribbentrop–
– omawia postawę władz II Mołotow Rzeczypospolitej wobec
żądań niemieckich – wyjaśnia, jakie znaczenie dla Polski miało zawarcie paktu Ribbentrop–Mołotow
POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU VII
65