Od 1990 roku postępujące przemiany ustroju gospodarczego wywołują szereg procesów społecznych, które wywierają różnorodny wpływ na nasz rynek pracy. Jednym z najbar-dziej niekorzystnych zjawisk o negatywnych skutkach jest bezrobocie.
Na podstawie rejestrów urzędów pracy wynika, że dominującą grupą wiekową wśród bezrobotnych jest młodzież. Co najmniej 1/3 wszystkich bezrobotnych w Polsce to lu-dzie młodzi, którzy nie ukończyli 25 roku życia.
W latach 1995-2000 nastąpi wzrost populacji ludności w wieku 15-18 lat. W związku z tym do końca wieku będzie istniał duży napływ młodzieży na rynek pracy. Bezrobocie młodzieży jest więc zasadniczym problemem polskiego rynku pracy.
Główne przyczyny bezrobocia ws'ród młodzieży to nie tylko kryzys gospodarczy, czy wadliwa polityka zatrudnienia, ale także niedostosowanie systemu edukacyjnego do wymogów rynku pracy, nieelastyczna polityka edukacyjna, zwłaszcza w zakresie kształ-cenia zawodowego.
W programach nauczania szkół ogólnokształcących oraz ponadpodstawowych zawodo-wych wszystkich stopni brakowało treści, które pomogłyby młodemu człowiekowi „panować nad czasem", projektować przyszłość, kształcić umiejętność komunikowania się, poszukiwa-nia pracy, współpracy między ludźmi, szczególnie między pracownikiem a pracodawcą.
Fundacja „OIC Poland" z siedzibą w Lublinie realizuje szereg programów, których zadaniem jest aktywne zapobieganie i przeciwdziałanie bezrobociu.
Jednym z nich jest program zajęć Przygotowanie do wejścia na rynek pracy prze-znaczony dla młodzieży szkół ogólnokształcących, zawodowych wszystkich stopni i szkół rolniczych. Szkoły o profilu ekonomicznym mogą wykorzystywać ten program w kilku przedmiotach kierunkowych jako materiał pomocniczy.
Program „Przygotowanie do wejścia na rynek pracy" powstał w wyniku współpracy nauczycieli z województwa lubelskiego i pracowników Fundacji „OIC Poland" z eksper-tami z Illinois University.
W marcu 1993 roku program i materiały dydaktyczne zostały przesłane do zatwier-dzenia przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W tym czasie nauczyciele testowali ma-teriały dydaktyczne w szkołach woj. lubelskiego.
W oparciu o opinie uczniów i uwagi nauczycieli materiał był poprawiany i dostoso-wywany do potrzeb odbiorcy.
Rok szkolny 1993/94 był drugim rokiem testowania programu i materiałów dydak-tycznych „Przygotowanie do wejścia na rynek pracy", tym razem na znacznie szerszą skalę, w szkołach woj. lubelskiego, łódzkiego i sieradzkiego.
W roku szkolnym 1994/95 w ramach innowacji pedagogicznej zajęcia z „Przygotowa-nia do wejścia na rynek pracy" wprowadzono w szkołach 12 województw. W roku szkol-nym 1995/96 do realizacji programu przystąpiło 3800 uczniów z 64 szkół czternastu województw. Od początku realizacji programu przeszkolono już około 10 000 uczniów.
Celem programu jest:
- osiągnięcie przez uczniów pozytywnego stosunku do pracy oraz zwiększenie ich motywacji;
- zapoznanie z technikami poszukiwania pracy, wymogami rynku pracy oraz możli-wościami zatrudnienia na podstawie posiadanych kwalifikacji;
- zapoznanie z funkcjonowaniem systemu gospodarki rynkowej;
- zdobycie praktycznych umiejętności w zakresie pisania podań, życiorysu, odpowie-dzi na ofertę itd.;
- kształtowanie postawy pozwalającej na dostosowanie się do pracy w zespole.
Przez udział w tym programie uczniowie mają możliwość zdobycia nowych umiejęt-ności lub rozwinięcia już posiadanych. Program obejmuje następujące umiejętumiejęt-ności:
- znajomość samego siebie: własnych zalet, wad, zainteresowań, uzdolnień itp.;
- umiejętność oceny własnych możliwości;
- umiejętność planowania swojej drogi zawodowej;
- umiejętność komunikowania się;
- umiejętność właściwego zaprezentowania siebie w różnych sytuacjach;
- znajomość procedur załatwiania spraw związanych z wyborem zawodu i miejsca pracy.
Program przewiduje 64 godziny zajęć w klasach programowo przedostatnich. Uzupełnie-niem programu są opracowane Zeszyty ćwiczeń dla uczniów i Przewodnik dla nauczycieli.
Materiał dydaktyczny jest przeznaczony dla dwóch grup uczniów: dla tych, którzy wiedzą jaką pracę chcą wykonywać i dla tych, którzy jeszcze nie są zdecydowani. Wszyscy znajdą w nim cenne informacje umożliwiające poznanie własnych możliwości i umiejęt-ności, wykorzystanie niezawodnych technik poszukiwania pracy i prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych, utrzymania pracy i odniesienia w niej sukcesu oraz wiele innych. Zeszyty ćwiczeń są tak zaprojektowane, aby uczeń w trakcie korzystania z nich mógł robić notat-ki, zakreślać, podkreślać to co jest ważne, uzupełniać wiadomościami o sobie i z zakresu świata pracy.
Celem Przewodnika dla nauczycieli jest umożliwienie prowadzenia zajęć każdemu nauczycielowi, bez względu na specjalizację. Nauczyciel znajdzie tu szczegółowe wska-zówki do realizacji materiału dydaktycznego oraz wskawska-zówki metodyczne.
Prowadzenie zajęć „Przygotowanie do wejścia na rynek pracy" metodami tradycyjny-mi jest niemożliwe. Byłaby to strata czasu nauczyciela i ucznia.
Fundacja „OIC Poland" jako jedyna w kraju przygotowuje nauczycieli do prowadzenia zajęć programu „Przygotowanie do wejścia na rynek pracy", oraz publikuje podręczniki.
W ciągu ostatnich lat przygotowano ok. 400 nauczycieli z 18 województw (w szkole-niach brali także udział doradcy zawodowi z kilku Rejonowych Urzędów Pracy).
O programie „Przygotowanie do wejścia na rynek pracy" zostały poinformowane:
Ministerstwo Edukacji Narodowej, Instytut Badań Edukacyjnych, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, Krajowy Urząd Pracy.
Fundacja „OIC Poland" pokryła z własnych funduszy wszelkie koszty poniesione przy opracowywaniu i testowaniu programu, materiałów szkoleniowych i materiałów dydak-tycznych: Przewodnika dla nauczyciela i Zeszytów do ćwiczeń dla uczniów, oraz związane z promocją i kilkuletnim administrowaniem programu nie korzystając z pomocy budżetu państwa.
Mając na uwadze cel programu „Przygotowanie do wejs'cia na rynek pracy" i jego użytecznosc dla przeciwdziałania bezrobociu nadal oczekujemy, iż zostanie on zakwalifi-kowany do wprowadzenia do szkół średnich jako przedmiot dodatkowy.
Staraj się żyć skromnie i uczciwie * Pitagoras
Jesteśmy odpowiedzialni nie tylko za to, co robimy, ale także za to, czego me róbmy.
Molier
Kto coś robi, może się mylić, kto nic nie robi, myli się zawsze.
Jakub Alberione