Wykorzystanie przez samorząd portali internetowych w realizacji zadań komunikacyjnych

Działania komunikacyjne z wykorzystaniem telewizji internetowej lub przynajmniej wiadomości multimedialnych w kanałach miejskich w serwisie filmowym YouTube - w skali całego kraju - podejmowała też administracja samorządowa. Nie inaczej było na Śląsku, chociaż do sytuacji tego regionu także odnoszą się rezultaty uzyskane w badaniu zastosowania intemetu w komunikacji społecznej samorządów. W wyniku analizy 166 portali internetowych, której wnioski opublikowano w 2012 roku należy podkreślić, że możliwości intemetu jako narzędzia w polityce komunikacyjnej są olbrzymie, jednak w przypadku lokalnych samorządów pozostają one (przynajmniej w przypadku województwa śląskiego) możliwościami jedynie potencjalnymi. Internet wykorzystuje się jedynie jako wsparcie dla polityki informacyjnej, poniekąd dublując albo nawet multiplikując wiadomości podawane innymi kanałami. Zupełnie niewykorzystane pozostają możliwości interaktywnego kontaktu z mieszkańcami, wiele do życzenia pozostawia też wykorzystania

N0 D otyczyło to w przypadku G liw ic np. serwisu „N aszem iasto.pl” pod adresem http://gliw ice.naszem iasto.pl lub internetowego wydania lokalnego „Gazety W yborczej” pod adresem http://gliw ice.gazeta.pl.

możliwości promocji. Można stwierdzić, że strony internetowe urzędów są internetową wersją materiałów drukowanych i, póki co, w znikomym stopniu wykorzystują możliwości konwergentnego medium masowego141. Być może urzędniczy charakter pracy osób zajmujących się w starostwach powiatowych i urzędach miejskich stronami samorządowymi determinował ostrożne, a co za tym idzie dość powolne adaptowanie nowych rozwiązań technologicznych dla realizowania strategii informacyjnej. W odróżnieniu od podmiotów komercyjnych poważniejszego problemu nie stwarzała strona finansowa tego przedsięwzięcia.

Zarówno w zakresie pozyskiwania oprzyrządowania internetowego (np. możliwość korzystania z darmowego oprogramowania) jak też kosztów pracy. Zadania z zakresu public relations wykonywali bowiem pracownicy zatrudnieni na umowach etatowych, praktykach zawodowych, stażach opłacanych przez powiatowe urzędy pracy itd.

Dodatkowo do działań takich angażowano agencje reklamowe działające na zlecenie samorządów. Domniemywać można, że ograniczenie dla rozwoju nowoczesnych technik komunikacyjnych w cyberprzestrzeni stanowiły bariery w pojmowaniu korzyści zapewnianych przez nowinki techniczne oraz problemy z nadzorowaniem komunikacji zwrotnej. Ten drugi aspekt opierał się o dążenie do odnalezienia równowagi między zastosowaniem narzędzi interaktywnych umożliwiających użytkownikom nieskrępowane wyrażanie poglądów, a powagą debaty publicznej.

Warto w tym miejscu podać przykład Starostwa Powiatowego w Częstochowie, które na swojej oficjalnej stronie internetowej uruchomiono forum dyskusyjne. Przewidziano tam możliwość moderowanego komentowania artykułów.

Formularz wymagał podania imienia nadawcy. Po wpisaniu komentarza i wysłaniu ukazywała się informacja o treści: „Dziękujemy. Twój komentarz oczekuje na akceptację”. Moderacja nie zawsze wpływała na usuwanie treści mogących budzić kontrowersje wśród użytkowników portalu administrowanego przez administrację publiczną. Przykładem był wpis poświęcony artykułowi dotyczącemu Śląskiego

141 Patrycja Szostok, Konwergencja mediów na przykładzie funkcjonowania miejskich i gminnych portali internetowych w województwie śląskim, [w:] Konwergencja mediów masowych i je j skutki dla

współczesnego dziennikarstwa. Tom 2, red. M Gierula, P. Szostok, K atowice 2012, s. 170.

Festiwalu Kultury Folklorystycznej w Gostyni podpisany przez autora: „dupa” i zawierający treść: „ty pedaluchu osr” 142. Pod wpisami znajdował się licznik podający ilość odsłon danego materiału, ilość dodanych postów oraz informacja o dacie publikacji i określenie autora lub źródła.

Nadmierne nadzorowanie komunikacji zwrotnej ocierało się w cyberprzestrzeni o zarzut stosowania przez administrację publiczną cenzury.

Lekceważenie konieczności stałego monitoringu ułatwiało natomiast eksponowanie na nośnikach samorządowych treści nieobyczajnych, wulgarnych lub - co gorsza dla samorządu - niezgodnych z linią programową aktualnych władz. Na marginesie warto wspomnieć, że zapewnienie pełnej moderacji wybranego obszaru w cyberprzestrzeni wymagałoby również zapewnienia sporych - nawet jak na warunki samorządu - nakładów finansowych i logistycznych (np. 24-godzinny system administrowania wpisami lub umieszczanymi czy też komentowanymi przez internautów materiałami multimedialnymi). Co najważniejsze jednak usuwanie treści wprowadzanych przez użytkowników mogłoby generować opinie krytyczne na temat braku w danej miejscowości przyjaznej atmosfery dla pluralistycznej formuły prezentacji poglądów mieszkańców. Stąd zapewne tego typu narzędzia komunikacji zwrotnej stosowano w badanym okresie tylko na paru stronach samorządów w województwie śląskim, chociaż lekceważono tym samym fakt, że doprowadzenie do podobnych dyskusji pozwala poznać opinie ich uczestników i stwarza warunki, aby strona internetowa prowokowała swojego rodzaju konsultacje społeczne. Istnienie forum umożliwia też analizę opinii użytkowników, a odwołując się do przykładu mediów komercyjnych zwiększa wiarygodność portalu, angażuje odbiorców w redagowanie jego zawartości oraz powoduje, że czytelnicy współtworzący serwis są bardziej wymagający wobec redakcji, lecz równocześnie zaczynają czuć się współgospodarzami. Dzięki forum internauci mogą przeczytać przypadki podobne do opisywanych w tekście

142 Treści upow szechnione na forum dyskusyjnym w oficjalnym serw isie administracji publicznej, jakim był portal „Wrota Powiatu C zęstochow sk iego” administrowany przez Starostwo Pow iatow e w C zęstochow ie. W pis z wtorku 13 listopada 2012 roku z godz. 11.07 na stronie pod adresem http://w w w .czestochow a.pow iat.pl [dostęp 25 stycznia 2013 roku].

spontanicznie uzupełniać relację o własne przeżycia, a nawet o istotne dla sprawy informacje, do których nie dotarli autorzy publikacji143. Samorządy jednak mniej lub bardziej świadomie preferowały bezpieczeństwo komunikacyjne przejawiające się w zapewnieniu sobie pełnej kontroli nad treściami upowszechnianymi na stronie urzędu miejskiego lub starostwa powiatowego niż dopuszczenie do swobodnej wymiany poglądów z zastosowaniem nośnika administrowanego przez jednostkę samorządu terytorialnego.

TABELA1. Powiaty grodzkie województwa śląskiego.

1 Powiat grodzki Bielsko-Biała: Miasto Bielsko-Biała.

2 Powiat grodzki Bytom: Miasto Bytom.

3 Powiat grodzki Chorzów: Miasto Chorzów.

4 Powiat grodzki Częstochowa: Miasto Częstochowa.

5 Powiat grodzki Dąbrowa Górnicza: Miasto Dąbrowa Górnicza.

6 Powiat grodzki Gliwice: Miasto Gliwice.

7 Powiat grodzki Jastrzębie-Zdrój: Miasto Jastrzębie-Zdrój.

8 Powiat grodzki Jaworzno: Miasto Jaworzno.

9 Powiat grodzki Katowice: Miasto Katowice.

10 Powiat grodzki Mysłowice: Miasto Mysłowice.

11 Powiat grodzki Piekary Śląskie: Miasto Piekary Śląskie.

12 Powiat grodzki Ruda Śląska: Miasto Ruda Śląska.

13 Powiat grodzki Rybnik: Miasto Rybnik.

14

Powiat grodzki Siemianowice Śląskie:

Miasto Siemianowice Śląskie.

15 Powiat grodzki Sosnowiec: Miasto Sosnowiec.

16 Powiat grodzki Świętochłowice: Miasto Świętochłowice.

M3Leszek Olszański, Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006, s. 229.

17 Powiat grodzki Tychy: Miasto Tychy.

18 Powiat grodzki Zabrze: Miasto Zabrze.

19 Powiat grodzki Żory: Miasto Zory.

Tabela 1. Powiaty grodzkie w województwie śląskim zgodnie z podziałem administracyjnym. Stan na 31 grudnia 2013 roku. Opracowano na podstawie danych Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

TABELA 2. Powiaty ziemskie województwa śląskiego.

1 Powiat ziemski Będziński: Będzin, Bobrowniki, Czeladź, Mierzęcice, Psary, Siewierz, Sławków, Wojkowice.

2 Powiat ziemski Bielski: Bestwina, Buczkowice, Czechowice- Dziedzice, Jasienica, Jaworze, Kozy, Porąbka, Szczyrk, Wilamowice, Wilkowice.

3 Powiat ziemski Bieruńsko-Lędziński: Bieruń, Bojszowy, Chełm Śląski, Imielin, Lędziny.

4 Powiat ziemski Cieszyński: Brenna, Chybie, Cieszyn, Dębowiec, Goleszów, Haźlach, Istebna, Skoczów, Strumień, Ustroń, Wisła, Zebrzydowice.

5 Powiat ziemski Częstochowski: Blachownia, Dąbrowa, Zielona, Janów, Kamienica Polska, Kłomnice, Koniecpol, Konopiska, Kruszyna, Lelów, Mstów, Mykanów, Olsztyn, Poczesna, Przyrów, Rędziny, Starcza.

6 Powiat ziemski Gliwicki: Gierałtowice, Knurów, Pilchowice, Pyskowice, Rudziniec, Sośnicowice, Toszek Wielowieś.

7 Powiat ziemski Kłobucki: Kłobuck, Krzepice, Lipie, Miedźno, Opatów, Panki, Popów, Przystajń, Wręczyca Wielka.

8 Powiat ziemski Lubliniecki: Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice,

Koszęcin, Lubliniec, Pawonków, Woźniki.

9 Powiat ziemski Mikołowski: Łaziska Górne, Mikołów, Ornontowice, Orzesze, Wyry.

10 Powiat ziemski Myszkowski: Koziegłowy, Myszków, Niegowa, Poraj, Żarki.

11 Powiat ziemski Pszczyński: Goczałkowice-Zdrój, Kobiór, Miedźna, Pawłowice, Pszczyna, Suszec.

12 Powiat ziemski Raciborski: Komowac, Krzanowice, Krzyżanowice, Kuźnia Raciborska, Nędza, Pietrowice Wielkie, Racibórz, Rudnik.

13 Powiat ziemski Rybnicki: Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Lyski, Świerklany.

14 Powiat ziemski Tamogórski: Kalety, Krupski Młyn, Miasteczko Śląskie, Ożarowice, Radzionków, Świerklaniec, Tarnowskie Góry, Tworóg, Zbrosławice.

15 Powiat ziemski Wodzisławski: Godów, Gorzyce, Lubomia, Marklowice, Mszana, Pszów, Radlin Rydułtowy, Wodzisław Śląski.

16 Powiat ziemski Zawierciański: Irządze, Kroczyce, Łazy, Ogrodzieniec, Pilica, Poręba, Szczekociny, Włodowice, Zawiercie, Żarnowiec.

17 Powiat ziemski Żywiecki: Czernichów, Gilowice, Jeleśnia, Koszarawa, Lipowa, Łękawica, Łodygowice, Milówka, Radziechowy-Wieprz, Rajcza, Ślemień, Świnna, Ujsoły, Węgierska Górka, Żywiec.

Tabela 2. Powiaty ziemskie województwa śląskiego zgodnie z podziałem administracyjnym w grudniu 2012 roku. Stan na 31 grudnia 2013 roku. Opracowano na podstawie danych Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

Rozdział II.

ZAWARTOŚĆ OFICJALNYCH STRON INTERNETOWYCH