• Nie Znaleziono Wyników

Zezwolenie na pobyt z adnotacją „emeryt”

Rozdział 4 . Prawo wjazdu i pobytu cudzoziemców we Francji

4.5 Pobyt we Francji

4.5.5 Zezwolenie na pobyt z adnotacją „emeryt”

Jak twierdzi X. Vandendriessche zezwolenie na pobyt z adnotacją „emeryt” bardziej posiada charakter stałej wizy na pobyt niż zezwolenia na pobyt. Zezwolenie to bowiem, nie upoważnia do trwałego pobytu na terytorium Francji ze względu na ograniczenie czasu pobytu do okresu jednego roku, ponadto dla osób posiadających to zezwolenie zabronione jest wykonywanie pracy zarobkowej. Zezwolenie to przewidziane jest dla cudzoziemców, którzy zamieszkują w kraju pochodzenia natomiast na terytorium Francji wjeżdżają okresowo na przykład w celu odwiedzin członków rodziny. Zezwolenie takie pozwala jednak uniknąć każdorazowego ubiegania się o wydanie wizy wjazdowej na terytorium Francji452.

Kwestie związane z prawem pobytu w każdym z departamentów rozstrzyga Komisja ds. Tytułu Pobytu453 składająca się z:

449 Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile, artykuł R. 315-11, ord. Nr 2004-1248 z dnia 24 listopada 2004 ze zm. - J.O. „Lois et Décrets” z dnia 25 listopada 2004 nr 0274).

450 Code pénal z 22 lipca 1992 roku, JORF numer 169 z 23 juillet 1992 s. 9875 artykuł R.316-1 , artykuł L.

225-4-1, art L. 225-10, L. Nr 92-683 z dnia 1992 roku.

451 Code pénal z 22 lipca 1992 roku, JORF numer 169 z 23 juillet 1992 s. 9875, artykuł L. 316-3, L. Nr 92-683 z dnia 1992 roku.

452 X. Vandendriessche, Le droit ..., s. 107-108.

453 Zwana dalej komisją.

1. mera lub zastępcy mera powoływany przez prezesa stowarzyszenia merów z danego departamentu lub w sytuacji gdy istnieje kilka stowarzyszeń merów w danym departamencie powołuje go prefekt w porozumieniu ze stowarzyszeniami merów a w Paryżu mer, zastępca mera lub radnych lub powoływany jest przez Radę Paryża;

2. dwie osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje wyznaczone przez prefekta a w Paryżu prefekta policji.

Przewodniczący Komisji powołuje członków wskazanych przez prefekta a w Paryżu prefekta policji. W departamentach liczących ponad 500 000 mieszkańców może mieć siedzibę w jednym lub więcej okręgów. Utworzenie komisji rozpatrującej odwołania od decyzji odmownych prefekta w zakresie odmowy przedłużenia prawa pobytu na terytorium Francji stanowi dodatkową gwarancję praw cudzoziemców454.

Kodeks wjazdu i pobytu cudzoziemców i prawa azylu przewiduje, iż dla niektórych kategorii cudzoziemców istnieje możliwość przyznania wizy długoterminowej, która łączy się z przyznaniem karty rezydenta. Karta rezydenta jest ważna przez okres dziesięciu lat i daje prawo do podjęcia pracy przez cudzoziemca. Zezwolenie takie może być automatycznie przedłużane chyba, że osoba która go posiada zawarła poligamiczny związek małżeński.

Zezwolenie takie nie może być również dokonane w stosunku do cudzoziemca, który wyjechał z Francji na okres ponad trzech lat. Przedłużenie ważności zezwolenia na pobyt stały może być dokonane ze względu na pracę zawodową, względy rodzinne, pobyt w szpitalu lub służbę wojskową455.

Ponadto we Francji istnieje karta rezydenta stałego, upoważniającą do regularnego przebywania we Francji wraz z prawem podejmowania pracy. Kartę rezydenta stałego przyznaje się każdemu cudzoziemcowi, który może udowodnić ponad pięcioletni nieprzerywalny pobyt we Francji. Wydając decyzję o przyznaniu lub odmowie prawa do osiedlenia się bierze się pod uwagę różne kryteria; zamiar osiedlenia się, źródła utrzymania, istnienie i warunki działalności zawodowej osoby ubiegającej się o prawo osiedlenia się456.

Kartę rezydenta mogą uzyskać inne grupy uprawnionych osób na przykład cudzoziemcy służący co najmniej trzy lata w Legii Cudzoziemskiej, posiadający zaświadczenie o niekaralności, cudzoziemcy, służący w sojuszniczej armii Alianckiej w jednostkach bojowych, którzy w przeszłości zamieszkiwali terytorium Francji, cudzoziemcy

454 X. Vandendendriessche, Z. Ait-El-Kadi, Code de l'entrée ..., s. 166-167.

455 X. Vandendriessche, Le droit ..., s. 81.

456 F. Mélin, Droit international ..., s. 223.

służący we francuskich jednostkach bojowych poza granicami Francji457.

Cudzoziemcy w wieku pomiędzy szesnastym a osiemnastym rokiem życia, którzy zadeklarują chęć wykonywania pracy otrzymują automatycznie zezwolenie na pobyt czasowy jeżeli spełniają warunki określone we właściwych przepisach458. Nieletni który przebywa we Francji musi dysponować prawem pobytu. Przepisy przewidują trzy formy uzyskania zezwolenia na pobyt. Pierwszym przypadkiem jest uzyskanie zezwolenia na pobyt przez nieletniego z „mocy prawa”. Drugą formą jest przyznanie karty pobytu z adnotacją pracownik jeżeli spełnia inne kryteria, trzecią formą jest uzyskanie karty pobytu z adnotacją „życie prywatne i rodzinne” jednak wymogiem jej uzyskania jest posiadanie pobytu stałego we Francji przez co najmniej jednego z rodziców, dziecka które nie osiągnęło trzynastego roku życia lub jeżeli dziecko korzysta ze świadczeń pomocy społecznej, aż do wieku szesnastu lat459.

Posiadanie przez cudzoziemca potwierdzenia złożenia wniosku o wydanie lub przedłużenie prawa pobytu lub wniosku o przyznanie azylu legalizuje prawo pobytu cudzoziemca we Francji do czasu uzyskania ostatecznej decyzji. Jednak dokumenty te poza przypadkami przewidzianymi prawem nie upoważniają wnioskodawców do wykonywania działalności zawodowej460.

Do posiadania karty pobytu (fr. carte de séjour) zobowiązany jest każdy cudzoziemiec w wieku powyżej osiemnastego roku życia, który wyraża wolę zamieszkiwania we Francji po upływie trzech miesięcy od dnia wjazdu do Francji. Z obowiązku posiadania karty pobytu zwolnieni są obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, obywatele państw stron porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatele Konfederacji Szwajcarii. Z obowiązku posiadania karty pobytu w zwolnieni są również członkowie rodzin wyżej wymienionych. Ponadto umowy dwustronne zawierane przez Francję z innymi państwami mogą zawierać kolejne zwolnienia, na przykład umowa francusko-algierska 461.

457 Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile, artykuł L314-11, ord. Nr 2004-1248 z dnia 24 listopada 2004 ze zm. - J.O. „Lois et Décrets” z dnia 25 listopada 2004 nr 0274).

458 Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile, artykuł L. 311-4, ord. Nr 2004-1248 z dnia 24 listopada 2004 ze zm. - J.O. „Lois et Décrets” z dnia 25 listopada 2004 nr 0274).

459 X. Vandendendriessche, Z. Ait-El-Kadi, Code de l'entrée ..., s. 152.

460 Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile, artykuł L. 311-5, ord. Nr 2004-1248 z dnia 24 listopada 2004 ze zm. - J.O. „Lois et Décrets” z dnia 25 listopada 2004 nr 0274).

461 A. Van Lang, G. Gondouin, V. Inserguet-Briset, Dictionnaire de droit administratif. Paris 2012, s. 61.

Cudzoziemcy, którym przyznano tytuł pobytu w wieku pomiędzy szesnastym a osiemnastym rokiem życia i którzy chcą zamieszkać we Francji mogą się integrować ze społeczeństwem francuskim. Do takiej integracji służą odpowiednie szkolenia językowe oraz inne szkolenia organizowane i finansowane przez francuski Urząd ds. Imigracji i Integracji.

Jeżeli dany cudzoziemiec nie włada językiem francuskim bądź jego znajomość języka francuskiego jest słaba może skorzystać z szkoleń językowych, ponadto edukacja obywatelska obejmuje prezentację francuskich instytucji oraz wartości którymi kieruje się społeczeństwo francuskie w tym zasady równouprawnienia pomiędzy kobietami i mężczyznami. Udział w szkoleniach jest uzależniony od zawarcia stosownej umowy462.

Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej mają prawo do pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego, dopóki nie staną się nieracjonalnym obciążeniem dla systemu pomocy społecznej w państwie przyjmującym. Taki stan faktyczny jest oceniany z uwzględnieniem wartości przyznanych świadczeń nieskładkowych, czas trwania okresu świadczeniowego oraz przyczyna trudnej sytuacji cudzoziemca. We Francji uprawnienie do wypłaty świadczeń z systemu pomocy społecznej jest uzależniony od wymogu trzymiesięcznego zamieszkiwania na terytorium Francji. Świadczeniami tymi są: powszechne ubezpieczenie zdrowotne, zasiłek solidarnościowy, zasiłek dla dorosłych niepełnosprawnych, pomoc medyczna państwa. Adekwatność zasobów jest oceniana z uwzględnieniem sytuacji osobistej wnioskodawcy. W każdym przypadku kwota świadczeń pobieranych nie może przekroczyć sumy świadczeń wpłaconych przez cudzoziemca do systemu. Zastosowanie takiej skali proporcjonalności jest zgodne z orzecznictwem Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej463.

Kwestie prawa do pobytu obywatela jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej uregulował Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu z dnia 19 października 2004 roku w sprawie C-200/02 Kunquian Catherine Zhu et Man Lavette Cheng.

Jak wskazuje ETS w tym orzeczeniu artykuł 18 WE464 oraz dyrektywa 90/364 w sprawie prawa pobytu przyznają małoletniemu obywatelowi państwa członkowskiego w wieku dziecięcym objętemu stosownym ubezpieczeniem zdrowotnym, pozostającemu na utrzymaniu jednego z rodziców, będącego obywatelem państwa trzeciego, którego środki są wystarczające, aby małoletni obywatel państwa członkowskiego nie stał się obciążeniem dla

462 Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile, artykuł L. 311-9, ord. Nr 2004-1248 z dnia 24 listopada 2004 ze zm. - J.O. „Lois et Décrets” z dnia 25 listopada 2004 nr 0274).

463 X. Vandendriessche, Êtrangers.- Définitions... .

464 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską

finansów publicznych przyjmującego państwa, prawo pobytu na czas nieograniczony na terytorium państwa członkowskiego przyjmującego. Przepisy te umożliwiają rodzicom sprawującym opiekę nad małoletnim obywatelem przebywanie wraz z nim w przyjmującym państwie członkowskim. W tym względzie warunek odnoszący się do wystarczającej ilości środków nie może być interpretowany w taki sposób, że małoletni obywatel musi dysponować samodzielnie koniecznymi środkami, a nie korzystać ze środków towarzyszącego mu członka rodziny. W istocie taka wykładnia dodaje do tego warunku wymóg odnoszący się do pochodzenia tych środków, który stanowi ingerencję w wykonywanie podstawowego prawa swobodnego przepływu i pobytu przewidzianych w artykule 18 WE, przekraczając to, co niezbędne do osiągnięcia stawianych celów, czyli ochrony finansów publicznych państw członkowskich. Ponadto nie można odmówić zainteresowanym prawa do skorzystania z przedmiotowych przepisów prawa wspólnotowego z takiego powodu, że jeden z rodziców sprawujący opiekę stworzył w drodze pobytu w jednym państwie członkowskim warunki pozwalające jego nienarodzonemu dziecku na nabycie obywatelstwa innego państwa członkowskiego w celu uzyskania następnie dla dziecka i dla niego samego prawa długotrwałego pobytu. Jak podkreśla ETS co do zasady warunki nabywania lub utraty obywatelstwa należą w myśl przepisów prawa międzynarodowego, do kompetencji każdego państwa członkowskiego, która musi być wykonywana z poszanowaniem prawa wspólnotowego oraz danego państwa. Państwo członkowskie nie może ograniczać skutków przyznania obywatelstwa innego państwa członkowskiego poprzez postawienie dodatkowego warunku uznania tego obywatelstwa dla celów korzystania z podstawowych swobód ustanowionych w Traktacie465.