ORĘDOWNIK SAMORZĄDU
ORGAN ZW IĄ ZK U GMIN WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Rok XV ♦ Nr 3-4
T R E Ś Ć
str.
Stadium dla, badań ad m inistracji śląsk iej — Prof. Dr Jeir;zy Stefan; Lariigrod . . 58 P r z e k ła d a n ie kosztów urządzenia ulic — St. R u d z i ń s k i ... 62 W zór lUlcibwały rady gminy w spraw ie p rzełożenia kosztów pierw szego urządze
nia ulic i placów kom unikacyjnych na w łaścicieli d ziałek przyległych do tych ulic i, p laców — S t. R. i W ł. Z... 68 Obowiązki, zadania i eizynln-ościi zleco n e gminom w ojew ództw a śląskiego1 w I k w ar
tale 1939 ir. — H, M . ... 79 Przegląd ustaw, rozporządzeń, okólników, w yjaśnień władz itp ...86 Ze związku Gimiim W ojew ództw a Śląskiego;
K o m u n i k a t y ! Jesteśm y isilni, zwarci, g o t o w i ! ... 114 M e m o r i a ł y : W spraw ie pośw iadczania autentyczności p cd p iićw na
'kwitach r e n t o w y c h ... , 1 1 5 W sprawił© ‘Cizasu trw ania obowiązku szkolnego ma obszarze województw a
śląskiego ... . 1 1 7 W sprawie zw olnienia od podatku obrotow ego i oplait rejestracy jn y ch
związków celow ych, prow adzących a u t o b u s y ...119 P o r a d n i k s a m o r z ą d o w y : O bow iązek gmin d ostarczania k iero w n i
kom publicznych szk ół pow szechnych igrunitu o r n e g o ... 122 O plata idroigowa na rzecz zw iązków sam orządowych . . . . . . 123 O dległość ogrodzeń od drogi publicznej, wznoszonych poza obrębem osiedli Sprawy samorządowe w Sejm ie Ś l ą s k i m ... 125
Katowice, marzec-kwiecień 1939
Wydawca: ZwiązeK Gmin Województwa Śląskiego
śląsKiej
Specjalne studium na W ydziale P ra w a U niw ersytetu Jagielloń sk iej Z w iązek Gm in W ojew ództw a Śląskiego w K ato w icach , z in icjat swego p rezesa D ra A dam a K ocu ra, p rezy d en ta m. K ato w ic, zwróci do m nie w r. 1936 z sugestią zorganizow ania w łonie Sem inarium pr adm inistracyjnego U n iw ersytetu Jag iello ń sk ieg o odrębnego Studium badań adm inistracji1 śląsk iej celem zach ęcen ia m łodzieży śląsk iej, sti ją c e j na krakow skim W ydziale P raw a, do bliższego zapoznania się z p ty k ą i teo rią praw no-adm inistracyjną w W ojew ództw ie Śląskim . My zn alazła rów nież p ełn ą ap ro batę p. M inistra P rof. K um anieckiego, w czego już w roku akadem . 1936-37 zająłem się z c a łą gotow ością v, w adzeniem jej w życie. Z w iązek Gm in op racow ał dla Studium plan szeroki, zarów no w dziedzinie w łasnej pom ocy finansow ej o ch arak stypendialno-konkursow ym dla autorów n ajceln iejszych prac semin nych, ja k i w za k resie tem atów tych prac, k tó re p odyktow ał zt w oparciu o p otrzeby p ra k ty cz n e; tem aty te ob jęły c a łą skalę z<
nień pufbliczno-prawnych, z zakresu adm inistracji rządow ej i samor;
w ej na Śląsku, a ponadto i problem ów gospodarczych, zw iązanych m inistrow aniem n(a Śląsku i w ym agających w ogólnym in teresie h£
w ego p rzep racow an ia. R ów nocześn ie Z w iązek Gm in zaop atrzył i z;
trza Studium w p u b lik acje staty sty czn o -ad m iń istracy jn e, zarów no wl ja k i szeregu gmin w o j c w ó d z t w i e Śląskim , a śl. B ib lio te k a Publ im. Jó z e fa P iłsud skiego d o sta rcz y ła Studium i jego u czestnikom nych cen n ych publilkacyj o stan ie prawnym , obow iązującym na Śl udostęp n iając nadto swój księgozbiór dla pow yższych prac nauko
T rz e c i już rok istn ien ia Studium w ykazu je ponad wątpliwoś in icjaty w a Zw iązku Gm in b y ła trafn a i pow inna zarów no utrw al w ram ach U n iw ersytetu Jag iello ń sk ieg o w in teresie nauki i nauc ja k przyn ieść Śląskowi! oczekiw an e przez in icjato ró w korzy ści tyczn e. Mimo s e le k c ji kandydatów (pozbaw ionej jed n ak w szelkie!
m entów m echanicznych), frek w e n cja uczestników Studium jest i sta ła a rek ru tu ją się oni w yłącznie z studentów III i IV roku W y
P raw a tudzież absolw en tów (m agistrów i doktorów ), czy to pochodzą
cych z obu części Śląsk a, czy zw iązanych ze Śląskiem w ęzłam i d łu golet
niego zam ieszkan ia i u częszczan ia na tam tejszym teren ie do szkoły śred niej, czy w reszcie zaw odow o juiż czynnych w ad m in istracji na Śląsku. R e feraty i dyskusje na cotygodniow ych (w w ym iarze 20 godzin trim estral- nie) p osiedzeniach Studium d ają m a te ria ł co raz b ogatszy a poziom s z e regu już opracow an ych w zględnie b ęd ący ch w końcow ym stadium op ra
cow ania p rac naukow ych pozw ala m niem ać, iż te, k tó re d o jrzeją do publi
k a cji, w n iosą — w swoim m onograficznym z a k resie — pozytyw ne w a rto ści do n auki p raw a adm inistracyjnego a zarazem przyczynią się do s ta b ilizacji stosunków praw nych w W ojew ód ztw ie Śląskim . W program tych p rac w łączyłem rów nież tem aty obu an k iet ogłoszonych w r, 1937 przez „G łos P raw n ików Ś lą sk ich " (na tem at autonom ii śląskiej i zmian praw nych zw iązanych z ew ent. p rzek ształcen iem terytorialn ym d zisiej
szego W ojew ództw a Śląskiego) u znając w pełni ich doniosłość i a k tu a l
ność. Nie trzeb a dodaw ać, iż w szystkie tem aty op racow an e w łonie S tu dium, u jęte b y ć zaw sze m uszą p r z e d m i o t o w o , bez względu na te czy inne pozapraw ne poglądy, czy to u czestników Studium, czy też m oje w łasne (np, w zw iązku z zagadnieniam i reform y podziału ad m in istracyj
nego). Do tego obiektyw izm u w podchodzeniu do każdego spośród pow yż
szych tem atów przyw iązuję z n atu ry rzeczy w agę decydującą.
W ycieczk i naukow e Studium na Śląsk
J a k o kiero w n ik Studium zain icjow ałem przy w ydatnej pom ocy m ia
rodajnych czynników na Śląsku , szczególnie zaś P a n a W ojew ody, Urzędu W ojew ódzkiego Śląskiego i S ta ro stó w pow iatów katow ick iego oraz św iętochłow ickiego, zorganizow anie kon tak tu u czestników Studium z p ra k ty k ą ad m in istracyjną Ś lą sk a przez urządzanie coro czn ych w y cie
czek sem inaryjnych na te re n Ś ląsk a w celu zw iedzenia urzędów, sądów i urządzeń adm in istracyjnych oraz zapoznaw ania się na m iejscu z p ra k ty k ą pozytyw ną i trybem u rzędow ania władz. T a m etod a planow ego uzu
p ełn ien ia p rac teorety czn y ch -b ad aw czy ch o ch a ra k te rz e sem inaryjnym , z pokazam i praktycznym i w terenie-, w ypróbow ana już p rzeze mnie w od
niesieniu do ogółu studentów p raw a stu diujących praw o adm inistracyjne, w ydaje mi się —• w łaśn ie w tym zak resie —■ s z c z e g ó l n i e w ażna.
Um ożliw ia ona u czestnikom Studium, z reguły już dojrzalszym , a nadto posiadającym przew ażnie przygotow anie w zak resie propedeutyki prawa adm inistracyjnego, — u zyskan ie n ależytego poglądu na p ra k ty k ę adm ini
stracy jn ą, ilustru jąc im żywym przykładem ich p race te o re ty cz n e a po
nadto sprzyjając naw iązaniu miłego i jak że często trw ałego kontaktu
z ad m in istracją Śląska, w k tó rej n iem ała ich część ma zawodowo p ra c o w ać w przyszłości. Sta ra n n ie — dzięki n iezw ykłej życzliw ości pow oła
nych czynników urzędow ych na Śląsku — opracow any program tych period yczn ych w y cieczek , w toku k tó ry ch u czestn icy m ają sposobność zapoznać się bezpośrednio z o rgan izacją w ładz rządow ych i sam orzą
dowych, z od rębnościam i kon stru kcyjn ym i adm inistracji śląskiej, z szcze
gólnymi w łaściw ościam i terenu , nadto m ogą u czestn iczy ć w kolegiach adm inistracyjnych, w rozp raw ach sądow o-adm inistracyjnych (w I i II in
stan cji) i poznaw ać bezp ośred n io urządzenia zakładów i przedsiębiorstw sam orządow ych, — daje b ez w ątpienia w szystkim dużą korzyść p ra k ty czn ą; godna zaś najw yższego uznania i w dzięczności gościnność W ładz śląskich, rządow ych i sam orządow ych, Sejm u Śląskiego i społeczeń stw a, zapew nia uczestnikom każdej z tych w y cieczek niezapom niane w rażenia, p ozw alając im cz ęsto k ro ć b ra ć udział — przy biesiadnym stole — w w y
m ianie zdań i poglądów, k tó re j k o rzy ść dla w zbogacenia ich umysłów i dla ich ogóln o-obyw atelskiego w yrobien ia p rz e k ra cz a szczupłe z n a
tury rzeczy ram y, zak reślo n e celom Studium przez jego inicjatorów . T e n m om ent w spółżycia i zbliżenia u czestników Studium między sobą, a nadto w stosunku do jego k ierow n ika, w resz cie całeg o Studium do ad m in istracji śląskiej, je s t rów nież n iezap rzeczaln ą zdobyczą tej ini
cjatyw y, k tó rej waga w zrasta z każdym rokiem naszej pracy. W ęzły n a w iązane przy stole sem inaryjnym w U n iw ersy tecie trw ają często k ro ć i poza o k res studiów, czego korzy ści, ogólnej natury, b iją w oczy.
N ow a seria w ydaw nictw Instytutu Śląskiego
W reszcie z in icjatyw y Zw iązku Gm in W ojew ód ztw a Śląskiego In sty tut Śląski, ok azu jąc i ze sw ej stron y duże zrozum ienie dla powagi1 pod
jętego dzieła, pow ziął d ecyzję publikow ania w sw ych w ydaw nictw ach, w ybranych, n a jceln iejszy ch p rac uczniów Studium w ram ach odrębnego cyklu p. n. ZA G A D N IEN IA A D M IN IS T R A C Y JN E Ś L Ą S K A . O ile na te ren ie K rak o w a k w alifik a cja do druku w ram ach tego cyklu p rac o p ra co w anych ma Studium leży w rę k a ch P. M in istra P rof. K um anieckiego i moim ja k o k ierow n ika Studium, o tyle na Śląsku w sp ółp racu ją w tej m aterii z Instytu tem Śląskim pp. Dr. W łodzim ierz D ąbrow ski, W ice m a r
sz a łek Sejm u Śląskiego i zasłużony te o re ty k autonom ii i adm inistracji śląskiej oraz Dr. M arian D w orzański, n aczeln ik W ydziału Sam o rząd o
w ego U rzędu W ojew ódzkiego, Śląskiego. Ja k o tom I tego cyklu ukazuje się rów n ocześn ie p ra c a p. Jó z e fa K o k o ta o, „zak resie działania W o je wództw a Śląskiego ja k o jed n ostk i sam orządu tery to ria ln eg o ". D alsze tom y w ydaw ane b ęd ą su kcesyw nie począw szy od połow y r. 1939.
Nr 3 — 4 61
W r. 1938 u kazały się nadto w druku na Śląsku p race u czestników Studium pp. rad cy Urzędu W ojew ódzkiego Śląskiego D ra Guidona S k a lli p. t. „R ola kon cesjon ariu sza w a d m in istracji" oraz nacz, gminy H ajduki W ielk ie M gr Jó z e fa G rzbieli „P ostępow an ie ad m in istracy jn e" (kom en
tarz z ju d ykatu rą i w ykład nią instru kcyjną), obie z przedm ow am i k ie row nika Studium. Spraw ozdania z prac Studium ogłasza „O rędow nik Sam orzącki" (pierw sze za czas; 1. IV. 1936 — 31. III. 1937 w nr 5 — 1937, str. 72).
Zapew nienie szczerej w dzięczności należy się w szystkim , którzy w re a liz a cji tego skrom nego, ale nie pozbaw ionego ogólniejszego zn a cz e
nia, dzieła, byli i są na różnych polach pom ocni. Nie m ogąc w ym ienić tutaj w szystkich, k tórzy — zw łaszcza w zw iązku z o rgan izacją w y cie
czek poglądow ych na Śląsk — niosą om aw ianem u Studium ofiarną po
moc i w spółpracę, składam na rę c e P an a W ojew od y Śląskiego D ra M i
ch ała G rażyńskiego oraz P a n a P rezy d en ta m. K a to w ic D ra A adm a K o cura słcw a zbiorow ego podziękow ania za życzliw ą i ofiarn ą pom oc w szystkich p rzed staw icieli władz rządow ych i sam orządow ych, którzy nie co fają silę nigdy, gdy chodzi o p ośw ięcen ie czasu i trudu dla m ło dzieży atadfem ickiei i tym samym um ożliw iają k ład zenie podw alin pod dzieło pożyteczne.
D aję przy tym w yraz nadziei, iż te, na omawianym odcinku jeiszcze w ielce skrom ne, w ysiłki, którym i W szech n ica Ja g ie llo ń sk a kontynuuje sw oją b lisko już 600-letn ią, n iep rzerw an ą i ponad w szelkie p rzeciw n ości silniejszą trad ycję naukow ego prom ieniow ania na Śląsk i ścisłej łączn ości z śląską p ra cą um ysłow ą i narodow ą, w ysiłki, dziś, po odzyskaniu Z a olzia, szczególn ie cen n e i na odcinku praw niczym aktu aln e, nie tylko nie pójdą na m arne, ale oprócz k o rzy ści dla nauki, przyczyn ią się jeszcze w swoim zakresie- do w zm ocnienia w ęzłów łączący ch K raków ze Ś lą skiem w se rc a ch i prześw iadczeniu w szystkich, którym w tym dziele danym je s t w m iarę sił w spółdziałać.
Dr J e r z y Stefan Langrod P rof. Uniw. Ja g ie ll.
Jed n y m z najpow ażniejszych zadań, o b ciążający ch m iasta i osiedla o ch a ra k terz e m iejskim (osady fab ryczne, uzdrow iska, letn iska), je st n ie
w ątpliw ie budow a i utrzym anie ulic i p laców kom unikacyjnych. P o k ry wanie w ydatków , zw iązanych z w ykonyw aniem tego obow iązku z ogól
nych dochodów budżetow ych gminy nie zaw sze je st osiągalne. W poszu
kiw aniu odpow iednich źród eł dochodow ych na ten cel u staw odaw ca wziął pod uwagę n iezbity fakt, iż w urządzeniu ulicy są w pierw szym rzędzie zain teresow an i ad iacen ci, to je st w łaścicie le działek, leżący ch przy tych w łaśnie now ourządzonych u licach. P on iew aż zaś z reguły powinni p łacić za urządzenia ci, k tó rzy z ty ch urządzeń odnoszą korzy ści, do p a rty cy p o w ania w k o sztach budowy ulicy n ależało pociągnąć w łaśnie adiacentów . W ten sposób unorm ow ało tę kw estię n asze praw o budow lane z 1928 roku. L ak o n iczn o ść brzm ien ia odnośnego przepisu, zaw artego w art. 174 p raw a budow lanego oraz bardzo ścieśn ia ją ca jego in terp re ta cja , dokonana przez N ajw yższy T ry bu n ał A dm inistracyjny w paru w yrokach, spow odo
w ała, iż pociąganie ad iacen tów do kosztów budowy ulic m iało bardzo m ałe zastosow anie. T ry b u n ał m ianow icie w w yroku z dn. 3. X I. 1936 r.
L. rej. 4949,34 stw ierdził, iż p rzełożen ie kosztó w budowy ulic na p od sta
wie art. 174 praw a budow lanego w brzm ieniu, k tó re obow iązyw ało przed w ejściem w życie now eli z 1936 r,, m ogło n astąp ić w yłącznie przy p ierw szym urządzeniu ulicy, to zn aczy tylko w ów czas, gdy gmina zak ład ała now ą ulicę, d otych czas nie istn iejącą, bądź też podejm ow ała urządzenie u licy w praw dzie już istn ieją cej, lecz pozbaw ionej urządzenia w znaczeniu u licy m iejskiej.
D opiero now ela z 1936 r. u realn iła pobór tych św iadczeń pieniężnych, na obszarze zaś w ojew ództw a śląskiego stało się to m ożliwe z dniem w ej
ścia w ży cie u staw y śląskiej z dn. 10. III, 1938 r. o> praw ie budowlanym i zabudow aniu osiedli (Dz. U, ŚŁ N r 7, poz. 17), co n astąp iło w dniu 30. VI, 1938 t. U staw a ta nie obow iązuje n arazie na ob szarze ziem odzy
skan ych Ś lą sk a Cieszyńskiego.. W Sejm ie Śląskim znajduje się jednak p ro je k t ustaw y, ro zciąg ającej m oc p raw a budow lanego na te ziemie, co n ie
w ątpliw ie w najbliższym czasie nastąpi.
P od staw ą poboru op łat od ad iacen tów na budowę ulicy je s t art. 174
•i r a w a budow lanego w brzm ieniu, .nadanym mu w ustaw ie z dn„ 14. V II.
Nr 3 — 4 63 1936 r,, którem u Sejm Ś ląsk i nad ał jedynie w ust, (11) n ieco inną treść.
Na podstaw ie tego w łaśnie artyku łu m iasta m ogą na m ocy uchw ał rad m iejskich, zatw ierdzonych przez „rządow ą w ładzę n ad zo rczą" p ociągać w łaścicieli działek przy now ourządzanych u licach do udziału w kosztach budowy tych ulic.
P raw o to przysługuje poza w szystkim i m iastam i tak że gminom w iej
skim, na k tó re Ś ląsk a R ad a W ojew ód zka rozciągnie przepisy policyjna*
budow lane. R ozporządzeniem z dn. 20. X. 1938 r. (Dz. U. Śl. N r 20, poz. 40), k tó re w eszło w życie w dn. 15. II. 1939 r. rozciągn ięto te przepisy, a w szczególności praw o do poboru op łat od ad iacen tów , na 55 gmin w iej
skich, a m ianow icie: 1) na w szystkie gminy w iejskie pow iatu k a to w ic kiego, 2) na w szystkie gminy w iejskie b yłego pow iatu św iętoehłow ic- kiego, 3) z pow iatu tarn ogórskiego na gminy: B obrow n iki, Radzionków , L aso w ice, Sowi.ce, 4) z pow iatu pszczyńskiego na gminy: P anew nik, P io trow ice, Ł azisk a G órne, Ł azisk a Średnie, Ł azisk a D olne, T ych y, 5) z po
wiatu rybn ickiego na gminy: K nurów , N iedobczyce, Radlin, Pszów , R y dułtowy, Popielów , 6) ,z pow iatu bielskiego na gminy: C zechow ice, K om o- row ice, S ta re B ie lsk o , M ikuszow ice, K am ien ica, D ziedzice, 7) z pow iatu cieszyńskiego na gminę P astw iska. W ten sposób 73 najw iększych osiedli wojew ództw a śląskiego posiada om aw iane upraw nienie finansow e.
Po raz pierw szy w zór odnośnej u chw ały rady m iejskiej w przedm io
cie poboru opłat od ad iacen tów op raco w an y zo stał w 1929 r. jak o część wzoru m iejscow ych przepisów policyjno-budow lanych, w ydanych przez Z w iązek M iast P o lsk ich (§§ 34— 42),
P oniew aż jed n ak przepisy ta k ie m iał w ydaw ać w ów czas M in ister R ob ót Publicznych, a n astęp n ie M in ister Sp raw W ew nętrznych, na w nio
sek wojew ody, oparty na uchw ale rad y m iejskiej w m iastach w ydzielo
nych, w m iastach zaś niew ydzielonych z pow iatow ych zw iązków sam o
rządow ych na uchw ale rady pow iatow ej, w p rak ty ce w zór ten nie wszedł w życie.
Drugi z k o lei w zór opracow any został róWnież przez Z w iązek M iast w 1937 r,, uzupełniony w 1938 r. szeregiem popraw ek.
Zarządy m iast zw łaszcza w iększych pow zięły uchw ały zbliżone do pow ołanego wyżej wzoru, w k tó ry ch uwzjgłędniły w arunki lokaln e, w łasne dośw iadczenie itp. U ch w ały ta k ie publikow ane b yły, zgodnie zresztą z przepisam i, w m iejskich dziennikach urzędow ych np, w W arszaw ie uchw ały Kolegium Tym czasow ego Zarządu M iejskiego z dnia 27, I, 1938 r.
i z dn. 12, V. 1938 r. opublikow ane zostały w Nr 41/42 D ziennika Zarządu M iejskiego.
P rzy opracow aniu niżej zam ieszczonego wzoru zostały w yzyskane przepisy ustaw y i rozporządzeń w ykonaw czych, w zór uchw ały, w ydany przez Z w iązek M iast, u chw ała Zarządu M iejskiego w W arszaw ie, poza tym dość b ogata lite ra tu ra oraz orzeczn ictw o N ajwyższego Trybunału A dm inistracyjnego.
Na tę lite ra tu rę sk ła d a ją się n astęp u jące p race i porady zam ieszczone w książk ach i czasop ism ach :
1) G ustaw Szym kiew icz. Praw o budow lane i1 zabudow anie osiedlił W arszaw a 1936 i',, tom I, str. 65 — 69, k om entarze tom II, str. 206 — 236 i tom III, str. 23 — 27.
2) Dr Scłinitzel i D,r B ałow ski. Ś ląsk ie Praw o Budow lane. K atow ice 1938 r,1., str.
63 i 64.
3) „Sam orząd M ięjslki" Nr 9 z, 1932 r, str, 535. St, Z akrzew ski. Pierwszie urządzenie ulic i chodników.
4) „Sam orząd M iejsk i" z 1936 r. Nr 13, str. 897 — 9, 933 — 8. Zmiana prawa budo
wlanego.
5) „Sam orząd M ie js k i" iz: 1936 r, N,r 14 — 15. Biuletyn, U rbanistyczny Nr 2 z, 1936 r.
Gustaw Szym kiew icz. N ow elizacja praw a budowlanego.
6) „Sam orząd M iejsk i" z 1936 r. Nr 1 6 — 17, str. 1104. P rzerzucanie kosztów urzą
dzenia ulic.
7) „Sam orząd M iejsk i" z 1937 r. Nr 7. B iu lety n U rb an isty czn y Nr 1 z 1937 r. T a deusz Guzowłski, P rzekład an ie na ad iacentów kosztów urządzenia ullliic na podstaw ie a.,rt. 174 praw a budowlanego, str. 4 — 20. Inż, LudWik Slkopiński. Zagadnienie utrzym a
nia i przebudowy ullic i placów m iejskich, str. 21 — 26.
8) „Sam orząd M iejsk i" z 1937 r. Nr 8. W łaściw ość władz przy zatwierdzaniu uchw ał o poborze opłat od1 adiacentów , Z abezp ieczenie opłat od adiacentów , str.
469 — 71.
9) „Sam orząd M iejsk i" z 1937 r, Nr 19. P rzekład an ie kosztów urządzenia; ulic, str. 1482.
10) „Sam orząd M iejsk i" z 1938 r. Nr 11, str. 799. Jan, W yka. Praw o o p rzek ład a
niu- kosztów budowy ulic a ustaw a o finansach komunalnych.
11) „Sam orząd M ie jsk i1' z 1938 r. Nr 14 — 15. B iu lety n U rbanistyczny Nr 2 z 1938 r.
P rzerzu can ie kosztów urządzenia ulic, str, 51, Inż. St. Maizurskiewicż. Urządzani,e uilic kosztem w łaścicieli' parcelow an ych ,terenów , sitr. 52 — 5.
12) „Sam orząd" z 1939 ,r. Nr 13. H. N. Państw ow a a rządbw a władza nadzorcza nad sam orządem na tle in te rp re ta c ji art. 174 praw a budowlanego.
13) „O rędownik Sam orządu" >Zi 1937 r. Nr 5, str. 73, O płaty od adiacentów . 14) „O rędow nik Sam orządu" z 1938 r. Nr 4, str. 65 — 74. U staw a o praw ie budo
wlanym i, (zabudowaniu osiedli.
15) „Orędow nik Sam orządu" z 1938 r. Nr 8 — 9, ,sitr. 157 — 160, Jó z e f H anke; E gze
ku cja darnin kom unalnych.
Przy opracow yw aniu wzoru u chw ały nasuw ał się cały szereg zagad
nień, om ów ionych w pow ołanych w yżej arty k u łach w zględnie nad ających się do om ów ienia na tle ustaw odaw stw a śląskiego. Na tym m iejscu ogra
niczam y się do z arejestro w an ia tych kw estyj.
1. W zó r u chw ały dotyczy zasadniczo m iast m niejszych oraz gmin w iejskich, stąd też nazw y organów u strojow ych gmin podane zo stały ogól
nikow o (rada gminy, zarząd gminy). W uchw ale, podejm ow anej przez o r
gana ustrojow e w poszczególnej gminie należy nazw ać je w yraźnie: rada
Nr 3 — 4 65
m iejska względnie rada gminna, zarząd m iejski względnie zarząd gminny.
W § 3 ust. 1) lit. b, należy w m iastach , liczący ch ponad 75.000 m ieszkań ców sk reślić „połow y1', w m iastach zaś ponad 25.000 m ieszkańców z a stą pić słowo „połow y" słow am i „dwóch trz ecich ",
2. Z asad niczą k w estią je st spraw a ch arak teru op łat od adiacentów , w szczególności, czy opłaty te są daninam i kom unalnym i w rozum ieniu ustaw y o tym czasow ym uregulow aniu finansów kom unalnych w w oje
w ództwie śląskim . Sp raw a ta ma ogrom ne zn aczen ie odnośnie do w ła ści
w ości w ładz przy zatw ierdzaniu uchw ały lub rozp atryw aniu środków od
w oław czych, odnośnie do egzekucji należności, sposobów jej zab ezp ie
czenia, przedaw nienia i t. p.
Że opłaty od adiacentów są św iadczeniam i publiczno-praw nym i, o b e c
nie nie ulega już w ątpliw ości, zw łaszcza w obec w yroku Trybu nału K om p etencyjnego z dn. 24. X. 1934 r. 1. rej, 5 34 (żądanie zw rotu św iadczenia pieniężnego, pobranego przez gminę z tytułu u rządzenia ulicy na p od sta
w ie art. 174 praw a budow lanego ch oćby było op arte w skardze do sądu na tytu le pryw atno-praw nym niesłusznego zbogacenia, nienależnego św iadczenia lub poniesionej szkody — nie należy do drogi sądow ej).
M inim alne stosow anie art, 174 praw a budow lanego nie pozw oliło do
tych czas na u stalen ie pew nych zasad postępow ania, w kon sekw en cji za
gadnienia te w dalszym ciągu rozw ażane są teo rety czn ie. W św ietle do
tychczasow ego orzeczn ictw a N ajw yższego T rybu nału A dm inistracyjnego uznano na ogół pow szechnie, iż opłaty od ad iacen tów są daninami kom u
nalnymi, do k tó ry ch stosuje się przepisy z zak resu praw a form alnego, do
tyczącego tych danin w spraw ach, w k tó ry ch praw o budow lane nie daje żadnych zgoła w skazów ek.
3. U chw ałę podejm uje rad a m iejska (gminna) na w niosek zarządu m iejskiego (gminnego) w try b ie, stosow anym przy podejm ow aniu uchw ał podatkow ych, bądź też innych przepisów m iejscow ych, jak np, przepisy san itarn o-porządkow e i inne.
4. U ch w ała zyskuje m oc obow iązującą po jiej w yraźnym zatw ierdze
niu przez w ładzę n ad zorczą, upływ zatem czasok resu , w ciągu którego uchw ały podatkow e n orm alnie się u praw om acniają, w danym wypadku nie ma żadnego znaczenia. Stan ow isko to, bardzo n ieko rzystn e dla sam o
rządu, gdyż uzależnia go od w ładzy nadzorczej, w ynika z zasady, om ó
w ionej w p k t 2, z brzm ienia ust. 2 art. 174: „koszty.,, m ogą b y ć na p od sta
wie uchw ały... zatw ierdzonej przez rządow ą w ładzę n ad zo rczą" oraz z art, 70 rozporządzenia o postępow aniu adm inistracyjnym . O ile m iano
w icie poszczególne przepisy praw ne nie przew idują sp ecjaln ych sku tków na w ypadek b raku decyzji w ładzy w ciągu pew nego okresu czasu, strona
m oże jedynie żądać p rzekazan ia załatw ien ia spraw y w ładzy w yższej in
stan cji. W ustaw ie o uregulow aniu finansów je s t przepis, w myśl kórego b ra k decyzji w ciągu pew nego czasok resu rów noznaczny jest z zatw ier
dzeniem uchw ały. J e s t to przepis w yjątkow y, a w b rak u w yraźnej w sk a
zów ki nie m ożna go, ja k się zdaje, rozciągn ąć na u chw ały w spraw ie prze
rzu cen ia kosztó w u rządzenia ulic. N ależy pod kreślić, iż w tej spraw ie b ra k je s t au torytatyw n ego w yjaśnienia,
5. U staw a mówi o „rządow ej w ładzy n ad zo rczej". B ra k jest au to ry ta tyw nego w yjaśnienia, kto je s t tą w ładzą. Na obszarze w ojew ództw a ślą
skiego może b yć nią albo w łaściw y tery to rialn ie sta ro sta pow iatow y, albo W ojew oda Śląski. Sp raw a ta ma duże znaczenie, gdyż p łatn icy mogliby zakw estion ow ać dokonane w ym iary op łat w przypadku zatw ierdzenia uchw ały przez sta ro stę , który, zdaniem reku rentów , je st w tej spraw ie niew łaściw y. Z tego też względu w ydaje się, iż uchw ały należy p rzesyłać do zatw ierdzenia wojew odzie.
6. W ścisłym zw iązku z zagadnieniem , poruszonym w pkt 5, znajduje się k w estia, ja k a w ładza w łaściw a je st do rozp atryw ania odw ołań p ła t
ników i czy na teren ie górn ośląskiej części w ojew ództw a w łaściw y je st w ojew ódzki sąd adm inistracyjny.
N ajw yższy T ry b u n ał A d m in istracy jny w w yroku z dn, 8. X. 1938 r.
1. rej. 701/37 w yjaśnił, iż w ydział pow iatow y nie je st kom petentny do ro z strzygania odw ołań w łaścicie li działek budow lanych od decyzji zarządu m iejskiego, m o cą k tó ry ch obciążono tych w łaścicieli na podstaw ie art.
174 p raw a budow lanego obow iązkiem zwrotu kosztów pierw szego u rzą
dzenia ulic (Sam orząd T e ry to ria ln y z 1938 r. str, 567). Z w yroku tego w y
nika, iż na teren ie cieszyń skiej cz ę ści w ojew ództw a w łaściw ą w ładzą do rozp atryw ania odw ołań je st ta w ładza, k tó ra zatw ierdziła uchw ałę. Je ś li chodzi o cz ę ść górn ośląską w ojew ództw a, to w ydaje się, iż w łaściw ym w danej spraw ie będzie niew ątpliw ie w ojew ódzki sąd adm inistracyjny, względnie inny organ kolegialny w łaściw y w sporno-adm inistracyjnym po
stępow aniu.
7. K w estię przedaw nienia praw a do w ym iaru opłaty, bądź przedaw nienia praw a do jej egzekw ow ania należy rozp atryw ać analogicznie do przedaw nienia danin kom unalnych.
8. P rzyjm ując, iż opłaty od ad iacen tów są daninami komunalnymi, egzekucja ich n ależeć będzie do władz skarbow ych.
9. A rt. 174 praw a budow lanego nie uzależnia możności przełożenia kosztów urządzenia u licy od istn ien ia praw om ocnego planu zabudow ania, przew idującego ulicę lub plan kom unikacyjny. N ajw yższy T ry bu n ał Ad- m inisracyjny w w yroku z dn. 7, VI. 1938 r, 1. rej. 1891/37 w yjaśnił, iż nowe
Nr 3 — 4 67 ulice, place, drogi i m iejsca u żyteczn ości publicznej, przew idziane w p la nach zabudow ania, sporządzonych przed w ejściem w życie praw a budo
wlanego, nie mogą podlegać urządzeniu na podstaw ie ta k ich planów, je śli W chw ili w ejścia w życie p raw a budow lanego nie zostały założone;
przez założen ie ulicy należy rozum ieć jej w ytyczen ie na terenie, przez urządzenie — budow ę jezdni i chodników , zaprow adzenie os'wietlenia, wodociągów , k an alizacji i t. p. St. Rudziński.
Uchwała
Rady Gminy w w sprawie przełożenia Kosz*
tów pierwszego urządzenia ulic i placów KomuniKacyjnych w Gminie na właścicieli działeK przyległych
do tych ulic i placów
1, Podstawa) praw na uchw ały i objaśnienie skrótów ,
§ 1- .
1) U ch w ała nin iejsza pow zięta z o sta ła na postaw ie art. 174 ust. 2 rozporządzenia P rezyd en ta R zeczyp osp olitej z dnia 16 lutego 1928 r.
o praw ie budowlanym i zabudow aniu osiedli (Dz, U. R . P. Nr 34, poz. 216 z 1939 r.) w brzm ieniu ustaw y śląsk iej z dnia 10 m arca 1938 r. (Dz. U. Śl.
Nr. 7, poz. 17).
2) W rozum ieniu niniejszej uchw ały:
a) przez „praw o budow lane" lub ,,p raw o“ uważa się pow ołane w ust. 1) przepisy praw ne,
b) przez „u lice" uw aża się u lice i p lace kom unikacyjne.
2, U rządzenia, k tórych koszty mogą być przekładane.
§ 2.
1) K o szty pierw szego urządzenia ulic w rozum ieniu art. 174 ust. 4 praw a budow lanego będ ą p rzekład an e na m ocy nin iejszej u chw ały na w łaścicieli działek, gdy u lice te nie p o siad ają: a) naw ierzchni, odpow ia
d ającej w ym aganiom art. 172 praw a, oraz chodników ; b) ulicznego przew odu w odociągow ego; c) kan ału u licznego; d) ośw ietlenia u licz
nego.
2) Gdy u lica posiada jedno albo k ilk a z w ym ienionych w ust. 1) urządzeń, przekład an e b ęd ą koszty budowy lub założenia b rak u jący ch urządzeń.
3) W przypadku stopniow ego zaop atryw an ia ulicy w urządzenia, w ym ienione w ust. 1), koszty tych urządzeń b ęd ą przekładane w m iarę zaopatrzen ia ulicy w poszczególne urządzenia. W przypadku, gdy przy zaop atrzen iu u licy w b ra k u ją ce u rządzenia, zachodzi p o trzeb a n aru sze
nia już istn ieją cy ch urządzeń, nie m ogą b yć p rzełożon e koszty napraw y
Nr 3 — 4 69 istn iejący ch urządzeń, albo koszty ponow nego zaop atrzen ia ulicy w urządzenia, k tó re na niej już istn iały.
3. Obliczenie kosztów pierw szego urządzenia ulic.
§ 3.
1) Do pod legających przełożeniu kosztów pierw szego urządzenia ulic z a licz a się:
a) koszty n ab y cia bądź w arto ść gruntu, potrzebnego dla urządzenia u licy w raz z kosztam i p rzew łaszczen iow ym i i pom iarow ym i w zględnie, gdy u lica je st szersza niż 20 m, w arto ść pasów gruntu o szero k o ści 20 m;
b) koszty budowy jezdni i chodników razem z kosztam i rob ót ziem nych (n iw elacja terenu, budow a w ykopów i nasypów ) i podłoża w w y
sokości, odpow iadającej rzeczyw istym kosztom , nie p rz e k ra cz a ją c e j je d n ak połow y kosztów w ybudow ania jezdni z b azaltow ej drobnej k o stk i (półbruczku) z zalaniem spoin m asą bitum iczn ą i połow y kosztów u ło żenia chodnika i płyt b eton ow ych na piasku z zalaniem spoin cem en tem i z ułożeniem kraw ężn ika betonow ego, lecz z w yłączeniem k o sz tów u rządzenia podłoża jezdni;
c) koszty ułożenia przew odu w odociągow ego o najm niejszym p rze
kroju, stosow anym w Gm inie, a m ian ow icie: k o szty ułożenia przew odu o średnicy 10 cm na g łęb o k o ści 1,8 m w gruncie, nie pokrytym trw ałą n aw ierzch n ią ulicy;
d) koszty u łożen ia przew odu kan alizacy jn eg o o najm niejszym p rz e kroju, stosow anym w Gm inie, a m ian ow icie: k o szty ułożenia przew odu kam ionkow ego o śred n icy 30 cm na g łę b o k o ści . . . . w gruncie, nie pokrytym trw a łą n aw ierzch n ią u licy;
e) koszty urządzenia ośw ietlen ia ulicznego, obejm u jące koszty ro b ó t podziem nych i naziem nych oraz słupów i latarń w w ysokości, nie p rz e k ra cz a ją ce j kosztów urządzenia.
2) P rzek ład an e k o szty ro b ó t ziem nych, ok reślo n y ch w ust. 1) lit b) nie mogą p rz e k ra cz a ć 10% p rzek ład an y ch kosztów budow y jezdni oraz chodników w raz z kraw ężnikam i.
3) W razie, gdy ulica zostan ie zaop atrzo n a n arazie w naw ierzchnię tym czasow ą, nie m ającą ch a ra k teru podłoża naw ierzchni stałe j, a do
piero po tym w naw ierzch n ię sta łą , m ogą b y ć p rzełożone albo koszty tej tym czasow ej naw ierzchni, albo k o szty n aw ierzch n i urządzonej n a
stępnie ja k o stałej.
4) Je ż e li naw ierzch n ią tym czasow ą je s t podłoże przyszłej n a
w ierzchni sta łe j, m ogą b y ć p rzełożon e k o szty budow y zarów no wspom
nianego podłoża, ja k i naw ierzchni stałe j, z zachow aniem w arunku, że ogólne k o szty budow y podłoża i naw ierzchni nie mogą p rzek raczać norm, w sk azanych w ust.. 2} i 3).
§ 4 .
1) Za podstaw ę do ob liczen ia p rzekład an ych kosztów przyjm uje się:
a) w arto ść gruntu, zajęteg o pod u licę, k tó rą ok reśla się:
(1) dla gruntów, n abytych w roku, w którym koszty są p rz e k ła dane oraz w o k re sie trzyletn im , poprzedzającym ten rok — według rzeczyw istych kosztów n abycia w raz z kosztam i przew łaszczeniow ym i i pom iarow ym i,
(2) dla gruntów, n abytych przed term inem , w skazanym w pkt. (1) oraz dla gruntów, otrzym an ych tytułem darow izny — według szacunku u stalon ego przez K om isję Szacu n kow ą;
b) koszty budow y jezdni i chodników , założen ia przew odu w odo
ciągow ego i kan alizacyjn ego oraz ośw ietlenia ulicznego, u stalone przez R ad ę Gm iny dla poszczególnych ulic przy uchw aleniu budżetu głów nego, w zględnie budżetu dodatkow ego i ustaleniu, ja k ie u lice m ają być urządzone,
2) W razie, gdyby fa k ty cz n e koszty urządzeń, określo n y ch w ust.
1) lit. b), b yły m niejsze od kosztów , ustalon ych w uchw ale Rady Gminy, p od legają przełożen iu k o szty rzeczy w iście poniesione przez Gminę.
3) P rzy w ykonyw aniu ro b ó t sposobem gospodarczym do rzeczy w istych kosztów , o k tó ry ch w yżej m ow a, dolicza się, oprócz kosztów m ateriałó w i ro b o cizn y, , . . . % ty ch kosztó w na w ydatki adm inistracyjne i zu życie narzędzi.
4) W ym ienion a w ust. 1) lit, a) K om isja S zacu n k o w a pow ołana zo
stan ie przez Zarząd Gm iny w sk ład zie: trzech n iezain teresow an ych rze
czoznaw ców , czło n k a Zarządu Gminy i jed nej osoby, w ybranej przez Z a
rząd Gm iny spośród w ła ścicie li nieruchom ości, względnie, gdy w Gminie pow stanie sto w arzy szen ie ty ch w łaścicieli w rozum ieniu praw a o sto w arzyszen iach , delegow anej przez zarząd tego stow arzyszenia.
4. Zasady przekładania kosztów urządzenia ulic w zależności od ich ch arak teru
§ 5 .
1} K o szty pierw szego urządzenia ulic p rzek ład a się na w łaścicieli d ziałek, przyległych do tych ulic w ca ło ści lub w części w zależności od ch a ra k te ru iirządzan ych ulic i intensyw ności dopuszczalnego zabudow a
nia działek,
Nr 3 — 4 71
2) C h arak ter ulicy zależy od sposobu zabudow ania przyległych d ziałek (ulice o zabudow ie zw artej lub luźnej) i p rzeznaczen ia budyn
ków (ulice m ieszkaniow e, ulice handlow e i ulice przem ysłow e).
3) Intensyw ność zabudow ania ok reśla się iloczynem liczby, ozna
cz a ją cej w n r pow ierzchnię, k tó rą m ożna zabudow ać w myśl praw om oc
nego planu zabudow ania i liczby kondygnacyj, podzielonych przez licz bę, o z n aczającą w n r c a łą pow ierzchnię d ziałek do głębo kości 70 m od linii regu lacyjn ej, albo linii ulicy. Inten syw ność zabudow ania oblicza się p rzeciętn ie dla w szystkich działek po obu stron ach danej ulicy albo jej odcinka. K ondygnację su teren ow ą i poddaszną przy obliczaniu intensyw n ości zabudow ania tra k tu je się ja k o połow ę kondygnacji,
4) Do czasu op racow an ia planu zabudow ania Gm iny lub p o szcze
gólnej dzielnicy w przypadku, gdy fron t znajdujących się przy ulicy dzia
łe k zabudow anych w ynosi co najm niej 1ja obu przeciw ległych frontów ulicy, bądź pew nego jej odcinka, za intensyw ność zabudow ania przy danej ulicy albo przy danym odcinku ulicy uw aża się p rz e ciętn ą in ten syw ność zabudow ania d ziałek zabudow anych, przy czym b ierze się pod uwagę tylko działki, zabudow ane bundynkam i m ieszkalnym i i przem y
słowymi o ch ara k terz e stałym , nie b ierze się natom iast pod uwagę działek, na k tó ry ch intensyw ność zabudow ania w ynosi mniej niż 0,10,
5) Je ż e li dla danego obszaru istn ieje plan zabudow ania, uchw alony przez R ad ę Gminy, lecz jeszcze niezatw ierdzony, w tedy intensyw ność zabudow ania ob licza się na podstaw ie tego planu,
6) Gdy fron t działek, n ieo b jęty ch praw om ocnym planem zabudo
w ania, zabudow anych albo m ający ch być zabudow anym i, wynosi mniej niż *,« długości obu frontów ulicy lub dwu przeciw ległych frontów placu, intensyw ność zabudow ania ok reśla się stosow nie do przew idyw anej gęstości przyszłego zabudow ania. W ty ch p rzyp ad kach jed n ak obow ią
zek u iszczen ia przełożonych kosztów urządzenia ulicy pow staje dopiero z chw ilą, gdy fak ty czn ie zostan ie zabudow ana, ok reślo n a wyżej ilość działek.
§ 6.
1) W ysokość w płat, p rzyp ad ająca do u iszczenia przez w łaścicieli działek, przyległych do ulic, z tytułu urządzenia naw ierzchni tych ulic, łączn ie z w a rto ścią gruntu, nie m oże p rz e k ro cz y ć w stosunku do k o sz
tów urządzenia ulicy o szero k o ści 20 m (licząc 10 m na jezdnię i 10 m na oba chodniki), cz ęści kosztów takiego urządzenia, w yrażonej p ro cen
towo liczb ą o k re śla ją c ą p rzeciętn ą intensyw ność zabudow ania, pom no
żoną przez 2,
2) W razie, gdy łączn a szerok ość jezdni i chodników je st w iększa od 20 m, p rzek ład a się koszty urządzenia jezdni o szerok ości 10 m i ch o
dników o szero k o ści 10 m.
3) W razie, gdy praw om ocny plan zabudow ania dopuszcza przy u licy o zabudow aniu zw artym urządzenie pom ieszczeń na zakład y han
dlowe, rzem ieślnicze i drobne zak ład y przem ysłow e, procentow e o k re ślenie tej cz ęści kosztó w urządzenia naw ierzchni ulicy, k tó rej nie mogą p rzek raczać p rzekład an e koszty, podw yższa się o 10%.
4} O graniczenia w w ysokości przekładanych kosztów urządzenia ulic, określone wyżej w ust, 1) i 3), nie m ają zastosow ania:
a) gdy na działkach przyległych doi ulicy dopuszcza się w znoszenie zakładów przem ysłow ych, wyłąctznie lub obok budynków m ieszkanio
w ych (art. 10 pkt. 1) Kt f) i g) praw a budow lanego);
b) gdy działki przyległe do ulicy przeznaczone są do zabudowania luźnego budynkam i, zaw ierającym i chociażby po jednym m ieszkaniu o pięciu izbach lub większym .
5) D o kosztów ułożenia przew odów w odociągow ych i k an alizacy j
nych oraz urządzenia ośw ietlenia ulicznego nie stosuje się organiczeri, przew idzianych w u stępach poprzednich niniejszego paragrafu, natom iast przekład a się koszty tych urządzeń w w ysokości dopuszczalnej podług
§ 3 ust. 1) niniejszej uchw ały.
6) K oszty pierw szego urządzenia ulic nie będ ą przekład an e na w ła
ścicieli działek, przyległych do tych ulic, gdy p rzeciętna intensyw ność z a budow ania ty ch działek jest m niejsza niż 0,10.
7) W razie, gdy po jednej stron ic ulicy znajdują się obszary, k tó re w myśl praw om ocnego planu zabudow ania nie mogą być zabudowane, albo k tó ry ch intensyw ność zabudow ania w yraża się liczbą m niejszą niż 0,10, w ów czas podlegające przełożeniu koszty urządzenia ulicy oblicza się tylko dla drugiej stromy ulicy, prizyjmując za sumę przekład an ą połow ę kosztów urządzenia ulicy.
5. Przekładanie kosztów urządzenia ulic na poszczególnych w łaścicieli działek
, § 7-
1) Przy przekładaniu kosztów urządzenia ulic osobno przekład a się ma w łaścicieli przyległych działek koszty urządzenia każdej ulicy, ja k o też dwu p rzeciw ległych stron każdego placu o k ształcie czwoiroboku.
2) W iraizie, gdy ulica nie posiada na c a łe j sw ej długOiści jednolitego profilu poprzecznego, w ów czas przy przekładaniu kosztów urządzenia
Nr 3 — 4 73
zostanie podzielona na odcinki, z k tó ry ch każdy pow inien posiadać jed n o
lity profil poprzeczny i być urządzony w sposób jednolity.
3} Je ż e li p lac m a kslztałit odmienny od czw oroboku, oddzielnie p rze
kład a się koisz,ty urządzenia każdego jego odcinka, znajdującego siię po
między najbliższym i ulicam i,
4) Kosizity urządzenia ulic przy ich zbiegu dolicza' się do kosztów urzą
dzenia ulicy ty lk o w cz;ęści, b ęd ącej w stosunku odw rotnie pro p orcjon al
nym do ilo śc i zb ieg ający ch się ulic.
§ 8.
1) Podział p rzekład an ych na w łaścicieli przyległych działek kosztów urządzenia ulicy lub jej odcinka w razie, gdy obszairy przyległe do ulicy o b jęte są praw om ocnym planem zabudow ania, będzie uskuteczniany w sposób n astęp u jący :
a) jedna p iąta kosztów — w stosunku do długości frontów p oszcze
gólnych działek;
b) jedna p iąta kosztów — w stosunku do pow ierzchni poszczególnych działek;
c) trzy piąte kosztów — w stosunku do iloczynów liczb, ozn aczających w n r pow ierzchnię na poszczególnych działkach, k tó rą można zabudo
w ać i licizb, o zn aczających dopuszczalną ilo ść kondygnacyj.
2) W razie, gdy dzielnica praw om ocnego planu zabudow ania nie po
siada, podział om aw ianych kosztów będzie uskutecztniany:
a) przy p rzew ażającym zabudow aniu zw artym : trzy piąte ty ch kosz
tów w stosunku do d,ugości frontu poszczególnych d ziałek i dwie piąte — w stosunku do pow ierzchni działek;
b) przy przew ażającym zabudowaniu luźnym : dwie piąte tych kosz
tów w stosunku do długości frontów poszczególnych działek i trzy p iąte — w stosunku do pow ierzchni działek,
3) Przy obliczaniu pow ierzchni d ziałek nie b ierze się pod uwagę cz ę ści działek, znajdujących się w odległości w iększej niż 70 m od linii regu
lacyjn ej albo linii ulicy,
4) D la działek, bezpośrednio przylegających do dwu lub kilku ulic, przy podziale kosztów urządzenia ulicy w sposób w yżej podany dzieli się:
przy zabudow aniu zw artym — pow ierzchnię, a gdy istn ieje plan zabudo
wania, rów nież i intensyw ność zabudow ania, przez liczbę, o k re śla ją cą ilość ulic, przy których znajduje się działka, a przy zabudowaniu luźnym ró w nież i długość frontu.
5) W razie, gdy prizez w łaściciela działki z o sta ł przekazany bezpłatn ie Gm inie na w łasność grunt pod ulicę, k w ota przyp adająca na niego do uisz
czenia z tytułu p ok ry cia kosztów urządzenia tej ulicy zm niejsza się. o w ar
tość odstąpionego gruntu.
6, Zwolnienie od udziału w pokryciu kosztów urządzenia ulic i odroczenie uiszczenia należności z tytułu takiego udziału.
§ 9.
1) Od ponoszenia kosztów urządzenia ulic zw olnieni są:
a) w łaściciele działek, na k tó ry ch w myśl praw om ocnego planu zabu
dowania lub też sp ecjaln ych przepisów praw nych w znoszenie budynków jest zabronione lub ograniczone w ten sposób, iż intensyw ność zabudow a
nia ma b yć m niejsza od 0,10;
b) w łaściciele d ziałek niezabudow anych, przeznaczonych w myśl p ra
wom ocnego planu zabudow ania pod budynki i urządzenia użyteczności pu
bliczn ej, gdy użytkow anie tych budynków 6 uriządizeń nie je st obliczone na zysk, ja k : św iątynie, szkoły, szp itale, budytnki urzędów, koszary, lo tn i
ska, b oisk a i t, p. oraz w łaścicie le działek, ma k tó ry ch znajdują się takie budynki lub urządzenia, gdy praw om ocny plan zabudow ania nie zm ienia przeznaczen ia tych działek na m ieszkaln e — iz tym jednakże, że ew entu al
nie odchodzący iz ta k ic h d ziałek grunt pod ulicę został przekazany G m i
nie tytułem darowizny.
2) W łaścicielo m działek, niezdatnych do zabudow ania z powodów, określonych w art. 175 praw a budowlanego, uiszczenie przełożonych k o sz
tów urządzenia ulic od racza się b ez doliczenia p rocentów izwłoki do czasu usunięcia wad, czyn iących działki niezdatnym i do zabudowania, bądź do czasu w zniesienia na nich budynków na podstaw ie pozw olenia w ładzy, udzielonego w myśl art. 175 ust. 2 praw a.
3) P rzed staw icielstw a dyplom atyczne i konsularne państw obcych nie ponoszą kosztów urządzenia ulic, gdy w państw ach, k tó re reprezentują, p rzedstaw icielstw a dyplom atyczne i konsularne polskie są zwolnione od ponoszenia ta k ich kosztów .
§ 10.
1) U iszczenie opłat z tytułu urządzenia ulicy odracza się beiz doli
czenia od setek zw łoki, na prośbę w łaścicieli działek, na k tó ry ch znajdują się budynki, w ca ło ści lub w części podlegające przepisom ustaw y z dnia 16, X II. 1926 r. o och ron ie lo k ato rów (Dz. U, Śl, Nr 22, poz. 31 z r. 1935),
Nr 3 — 4 75
gdy budynki te zajm ują w ięcej niż połow ę pow ierzchni, przeznaczonej do zabudow ania w m yśl planu zabudow ania, a gdy nie ma planu zabudow a
nia, w ięcej niż 1/4 pow ierzchni działki przy zabudow aniu zw artym i1 1/6 tejże pow ierzchni przy zabudowaniu luźnym i gdy ponadto w ięcej niż po
łow a, licząc według kubatury, pom ieszczeń w budynkach podlega tym przepisom.
O droczenie pow yższe jest ważne do czasu zw olnienia z pod działa
nia przepisów ustaw y o ochronie lo k ato rów co najm niej połow y pom ie
szczeń, licząc według ku batury; w razie, gdy to nastąpi, w łaściciele od
nośnych d ziałek obow iązani są u iścić połow ę przyp ad ających n a nich kosztów urządzenia ulicy. D rugą połow ę tych kosztów wspom niani w ła
ściciele obow iązani są u iścić po całkow itym zw olnieniu w szy stkich p o m ieszczeń w bud ynkach spod działania ustaw y o ochronie lokatorów .
2) W ła śc ic ie le działek, na k tó ry ch zn ajd ują się budynki w cało ści lub w części p od legające przepisom ustaw y o ochronie lokatorów , gdy nie z a chodzą w arunki, określone w poprzednim ustępie, obow iązani są uiścić połow ę kosztów urządzenia ulicy. U iszczenie zaś drugiej połow y tej kw oty odracza się ma ich prośbę na w arunkach, podanych w poprzednim ustępie do czasu zw olnienia spod działania ustaw y w szystkich pom iesz
czeń w budynkach.
3) W razie sprzedaży działek, określonych wyżej w ust. 1) i 2), p rze
łożone koszty urządzenia ulicy, k tó ry ch sp łata zo stała odroczona, p o
winny b yć uiszczone przed przeniesieniem praw a w łasności na now ona- bywców,
§ 11.
1) W razie zaw ieszen ia rozp atrzen ia prośby o pozw olenie na budowę na podstaw ie art. 39 praw a budow lanego lub rozp atrzenia planu p a rc e la cji na podstaw ie art. 58 praw a, odracza się na żądanie in teresow an ych 'bez pobierania odsetek zw łoki uiszczenie Gm inie przełożonych kosztów urzą
dzenia ulic ma okres o jed en ro k dłuższy od okresu, na k tó ry zostało za
wieszone rozp atrzenie prośby o pozw olenie na budowę lub rozpatrzeinie planu p arcelacji.
2) W przypadkach, zasługu jących na uwzględnienie, a w szczegól
ności, gdy działka je st niezabudow ana lub zabudow ana w yłącznie budyn
kiem m ieszkalnym , przeznaczonym do w łasnego użytku w łaściciela, jeżeli iloczyn pow ierzchni zabudow ania w yrażonej w m etrach kw adratow ych przez liczbę kondygnacji nie p rzekroczy 150 n r, Zarząd Gminy może od
roczyć lub rozłożyć ma ra ty uiszczenie przełożonych kosztów urządzenia
ulicy na czas określony alb o do czasu sprzedaży lub zabudow ania działki budynkam i lub budynkiem większym , przy czym odroczenie na okres dłuż
szy od sześciu la t wymaga uchw ały R ad y Gminy.
§ 12.
1) W razie, gdy koszty urządzenia ulic będ ą w yższe od kw ot, które w myśl zasad w yżej przytoczonych, podlegają przełożeniu na w łaścicieli działek, przyległych do now ourządzonych ulic, nadw yżkę p okryje Gmina, jeżeli część jej nie zostanie przełożona sp ecjaln ą u chw ałą na w łaścicieli p rzedsiębiorstw lub urządzeń, zn ajd u jących się na tak ich działkach.
2) Przez Gm inę rów nież zostan ą p ok ryte te części kosztów u rządze
nia ulic, k tó re według rozkładu przypadną na działki, b ęd ące w łasnością Gminy, lub na w łaścicieli działek, zwolnionych w cało ści lub w części od udziału w pokryciu tych kosztów .
7. Zaliczki na pokrycie kosztów urządzenia ulic.
§ 13.
1) Zarząd Gm iny przed przystąpieniem do urządzenia ullicy może żą
dać od w łaścicieli działek, na k tó ry ch koszty te m ają b y ć przełożone, w niesienia do kasy Gm iny zaliczek,
2) W y so k ość kw oty, k tó ra może b y ć żądana w form ie zaliczek od ogółu w łaścicieli d ziałek; nie m oże p rz e k ra cz a ć w artości gruntu, p o trz eb nego do urządzenia ulicy alb o tej jego części, k tó rej koszty mogą być p rze
łożone na w łaścicieli działek. W a rto ść tego gruntu ok reśla kom isja, w y
m ieniona w § 4. Pow yższa kw ota dzieli się pom iędzy w łaścicieli działek w ten sposób, w ja k i m ają być p rzekład an e koszty urządzenia ulicy.
3) O dstąpienie na rz ecz Gminy przez poszczególnych w łaścicieli w stan ie wolnym od obciążeń h ipotecznych i długów, gruntów o obsza
rze, znajdującym się w takim stosunku do całeg o obszaru gruntu, p o trzeb nego dla urządzenia ulicy, w jakim znajduje się w ysokość kw oty, przypa
d ającej przy przełożeniu kosztów urządzenia ulicy na danego w łaściciela do ca łej kw oty, k tó ra przypadałaby do p rzełożen ia na w łaścicieli w szyst
kich d ziałek, zw alnia odnośnych w łaścicie li od obow iązku -wpłacenia za
liczki.
4) W ra z ie niep rzystąpienia przez Gm inę do urządzenia ulicy w ciągu roku, albo n ieu kończenia urządzenia ich w ciągu trzech lat od pobrania zaliczki, pobrane przez Gm inę zaliczki na żądanie płatników będą im zw rócone b ez doliczenia odsetek.
Nr 3 — 4 77
8. P ob ór i ściąganie należności z tytułu udziału w kosztach urządzenia ulic.
§ 14.
1) W ła ścicie le działek, pociągani do udziału w p ok ryciu kosztów urządzenia, obow iązani są u iścić p rzyp ad ające na nich kw oty w ciągu trzech m iesięcy od daty d oręczenia nakazów płatniczych.
2) Od nakazów p łatn iczych przysługuje płatnikom praw o odw ołania według zasad, stosow anych przy w ym iarze danin kom unalnych,
3) W n iesien ie odw ołania nie w strzym uje obow iązku term inowego u iszczenia kw oty.
§ 1 5 .
W irazie odroczenia u iszczenia należności poszczególnym w ła ścicie
lom działek, nie w y łączając przypadków , w których w myśl niniejszej uchw ały Zarząd Gminy obow iązany je st odroczyć uiszczenie należności, należności te zostan ą zabezpieczon e przez w niesienie odpow iednich w pi
sów do ksiąg w ieczystych (hipotecznych), przy czym koszty zw iązane z za
bezpieczeniem n ależn ości ponosi w łaściciel działki.
§ 16.
1) N ieuiszczone we w łaściw ym term inie kw oty ściągn ięte zostaną przez Zarząd Gminy w drodze egzekucji, do k tó rej stosuje się odpow ied
nio przepisy o egzeku cji podatków i opłat państw ow ych, z doliczeniem odsetek i kosztów egzekucyjnych.
2) W czasie obow iązyw ania rozpicirządzęriia R ady M inistrów z dnia 25 czerw ca 1932 ir. o postępow aniu egzekucyjnym władz skarbow ych (Dz.
U. R. P. Nr 62, poz, 580), zm ienionego częściow o rozporządzeniem Rady M inistrów z dnia 2 styczn ia 1933 r, (Dz, U. R. P. Nr 4, poz. 24), z dnia 28 stycznia 1934 r. (Dz. U. R . P. Nr 10, poz. 78) c-raz z dnia 15 m aja 1937 r.
(Dz. U. R. P. Nr 43, poz. 340), egzekucja należności prow adzona będzie i koszty egzekucyjne pobieran e będą według przepisów tego rozp orzą
dzenia.
3) K ażda kw ota w płacona na koszty należne po term inie płatności bądź dobrow olnie, bądź ściągnięta w drodze przym usow ej zarachow ana zostanie w części na opłatę, w cz ęści na odsetki, p rzyp ad ające od kw oty zarachow anej na opłatę.
9, Przekładanie kosztów nabycia gruntów pod istniejącymi ulicami.
§ 17.
Na zasadach, p rzyjęty ch w niniejszej uchw ale, będ ą przekładane na w łaścicieli działek, przyległych do ulic, urządzonych przed pow zięciem niniejszej uchw ały, koszty n abycia przez Gm inę gruntów pod tym i uli
cami.
10. Przepisy końcow e.
§ 18.
U chw ały R ady Gminy, o k re śla ją ce ulice i w ysokość kosztów , jakie mogą b yć przełożone, powinny b yć pow zięte przy uchw alaniu budżetu głównego względnie budżetu dodatkow ego.
§ 19.
U chw ała n iniejsza wchodzi w życie z dniem je j zatw ierdzenia przez rządow ą w ładzę n ad zorczą w myśl art. 174 ust. 2 praw a budowlanego i podania je j do w iadom ości publicznej w sposób, p rzyjęty w Gm inie, to znaczy przez ...
St. R. i W ł. Z,
OhowiązKi, zadania i czynności zlecone
gminom województwa śląsKiego w I. Kwartale 1939 r.
D Z IE N N IK U ST A W R Z E C Z Y P O S P O L IT E J P O L S K IE J
R ozporządzen ie R ady M inistrów z 2 i. I. 1939 r. o o b o w ią z k a c h osób fiz y c z nych, i p raw n y ch ortte w ładz i in sty łttcy j w dtiiedzim e p rz y g otow an ia p erso n elu obron y p rz eciw lo tn icz ej i p rz eciw g a z o w ej w czasie p o k o ju (Dz. U. R. P N r 10, poz. ii U).
§ 12. W ezw ania osób, w yznaczonych do organów obrony pl i pg (do staw ienia się przed kom isję, do ćw iczeń, pełnienia funkcyj w orga
nach), skierow an e do oznaczonej osoby oraz podpisane przez p rzełożon e
go gminy, dokonyw a w łaściw y zarząd gminy przez w ysłanie k a rty pow o
łania.
§ 31, (1) Siposób WZyrwainia ida uziuipełniieniiai pilztyispoisiolbieńiiai oriaiz ciztas i m iejsce wykonania tego loibioswiąlzlku prizieizi oisloby, wyiznlaiciziome db organów olblrioiniy ptl ii pg dlomóiw m ieszkalnych, lolkfceśfliaijią ■wlłalściwe BMunaąjdiy gmin n a poidśltaiwie wytyiclzlnycih wiłlaidtz; adimi- n&itri&ciji agólaejj,.
(2) Do ćwŁcizień, próbnych ipoigotoiwi i laftainmów osób, wyzinaiclziomych idio drganiów oibirioniy pili i pg idoimów imieszikailnych, :wizywaiją aanząidy gmin p rzy pom ocy obw ieszczeń lub w kuny spioisób, prizyjęty w daineij miiejsićioiwiośei.
2, § 15. Zw olnienie od obow iązków , w yn ikający ch z w yznaczenia do organów obrany pl i pg osób niezdolnych, k o b iet w ciąży, m atek i kobiet, spraw ujących p ieczę m acierzyń ską nad dziećmi do 13 lat, uczniów szkół (kursów) w ojskow ego przysposobienia specjalnego, studentów szkół a k a dem ickich, średnich oraz zakładów k ształce n ia n auczycieli przeprow adza w łaściw y zarząd gminy.
3, § 18. P racow n icy umowni, stale zatrudnieni w zw iązkach sam orzą
dowych, w sam orządow ych in stytu cjach i przedsiębiorstw ach, zachow ują praw o do uposażenia lub w ynagrodzenia przez czas odbyw ania uzupeł
niającego przysposobienia, ćw iczeń, próbnych pogotow i i alarm ów . 4, § 22. Zarządy gmin lub so łtysi obow iązani są w ydać zaśw iadczenie osobom, k tó re wskuttek choroby lub k ale ctw a nie m ogą staw ić się przed komisje lub zgłosić się do w ykonania ćw iczeń i pełnienia funkcyj w orga
nach, jeżeli b rak w m iejscu pobytu tych osób lek arza urzędowego lub in nego lekarza.
5, § 24. O bow iązek gmin w dziedzinie przygotow ania personelu o r
ganów obrony pl i pg osiedli polega na:
1) w yznaczaniu odpowiedniej ilości osób do tych organów;
2) zgłaszaniu do -właściwych w ładz adm inistracji ogólnej personelu, w y
znaczonego do tych organów ; 3) pokryw aniu kosztów :
a) w yn ikający ch z przepisów §§ 16 i 17,
§ 16. (1) Osoby, piowioilainie cele m uzupełnienia przysposobienia oraz mai ćwicizieinria, próbne pogoitoiwliia i alammy do miejscoiwośici, oddalonej w ięcej niż 5 Ikm od miejscai ich zaamieszikiania! luib poibyitu, miaiją praiwo, dlo loltriziyimaaiia, w yżyw ienia i izaikiw'aiteiro(wiainiiia w e dług norm, uisltla|lonydh p rzez M inistra Spnatw W ew nętrznych. Je ż e li pclwioiłanie to po
ciągnie mat ®o(b,ą fflaidito uitirafę zarobków , służy .powała,nyim ziasiłek według rao-rm, przy
znawanych rodzinom osób, pow ołanych na ćw iczenia ■wojskowe.
(2) Osobom , lolkireśłoinym <w ust. (1) orlaiz osobom , Ikltórie będą m usiały być poddane badaniom lelkiarskim w m iejscow ościach poza ich m iejscem zam ieszkania lub pobytu, odległych coi najm niej <oi 5 (kmi, slłiuży zw rot ikcpztlów ptriziejazdu (koleją liub inintyimi środ
kam i ikiomunikaicyjinymi. Tryb p ostęp ow ania w tym iziaikresie ustali1 M inister Spraw W e wnętrznych,
§ 17. Osoby, poddane uzupełnieniu przysposobienia w m iejscu siwego izlamieEizkla- nia, w razie Mtnaity zarobku otrzym ują zasiłek ■wedłiuig inorm, przew idzianych w1 § 16 ust, (1).
b) zw iązanych z zaopatrzeniem organów obrony pl i pg osiedli w n ie
zbędny sprzęt, środki i urządzenia, p otrzebn e tym organom do spraw o
wania ich czynności, stosow nie do zarządzeń, w ydanych w myśl § 10 ust. (1) rozporząd zenia R ad y M inistrów z dnia 29. I. 1937 r,,
c) zw iązanych z d ostarczeniem środków przew ozow ych do przew oże
nia ludzi i sprzętu organów obrony pl i pg osiedli w czasie ćw iczeń, p ró b nych pogotow i i alarm ów ;
4) bezpłatnym d ostarczaniu odpowiedniego lokalu, potrzebnego do przeprow adzania uzupełnienia przysposobienia osób, w yznaczonych do organów obrony pl i pg osiedli.
R o zp o rzą d zen ie Rady\ M inistrom z 11. I I . 1939 r. o u s t a l e n i u stosu n k u do słu żb y w o js k o w e j ttsób, z a m iesz k a ły c h n a z iem ia ch odzyskan ych (Dz. U. R. P- N r H , poz. 8 1 ).
6. § 2. (3) Przy przeglądzie m ężczyzn, na k tó ry ch ciąży pow szechny obow iązek w ojskow y, zam ieszkałych stale lub p rzebyw ających n a obsza
rze ziem odzyskanych, jeżeli nie m ają już ustalonego przez w ładze polskie stosunku do służby w ojskow ej, ma b y ć obecny przełożony lub jego zastęp ca tej gminy, z k tó rej obow iązani do staw ienn ictw a poddawani są p rze
glądowi.
Nr 3 — 4 81 R ozporządzen ie M in istra R oln ictw a i R eform , R oln ych z H . I I. 1939 r. o k o m isjach n adzorczych n ad o b ro tem zw ierzętam i g o sp o d a rsk im i i d ro b iem , n ad hu rtow ym o b ro tem m ięsn y m oraz n a d o rg an iza cją ta rg o w isk (Dz. U. R. P.
■Nr H , poz. 88).
7, § 9. (1) Do L okaln ej K om isji Nadzoru Rynku M ięsnego zw iązki sa morządu terytorialn ego obow iązane są delegow ać dwóch przedstaw icieli, z których jed en jest przedstaw icielem gminy, w łaściw ej dla siedziby k o misji.
§ 13. (1) Kolsizlty d ziałalności 'kom isji nadzoru rynku mięsnego! (pokrywane isą m. in.
z ew entualnych dcitiaoyj sam:: rządu terytorialnego.
R ozporządzen ie M in istra S k a r b u z 28. I I . 1939 r, o zm ian ie rozp orząd zen ia v; sp ra w ie w ykon an ia! u staw y o śro d k a c h fin a n so w y c h n a p o p iera n ie g ospodarczo u zasadn ion ego kształtow an ia, cen a rty k u łó w roln iczych (Dz. U. R. P. N r 19, poz. 128).
8, § 37 f. 3) Prod u centow i lub pracow nikow i rolnem u, ztamierzające- mu korzy stać w p iekarn i z wymiany m ąki żytniej n a chleb, obow iązany jest w łaściw y sołtys lub zarząd gminy w ydać osobną k a rtę kontroli go
spodarczego przem iału zboża. Na k a rc ie tej sołtys względnie zarząd gmi
ny obow iązany je s t odnotow ać, że m ąka żytnia, otrzym ana ma podstaw ie tej karty, przeznaczona jest w yłącznie do wym iany ,na chleb, oraz podać nazwę i adres piekarni, w k tó rej w ym iana będzie dokonana.
9, § 44. 2) Zarząd gminy obow iązany jest prow adzić — na podstaw ie zgłoszeń na piśmie — ew idencję śrutow ników i żarn, znajdujących się u osób, k tó re nie są producentam i lub pracow nikam i rolnym i oraz spraw dzać doryw czo, czy posiadacze tych urządzeń nie przem ielają zboża na m ąkę i kaszę.
10
,
§ 50. 2) K on trola zakładów przem iału zboża, wytwórni wyrobów m ącznych oraz zakładów hurtow ej i d etalicznej sprzedaży m ąki i kaszy należy do zakresu działania pow iatow ych w ładz ad m inistracji ogólnej i zarządów gmin z w yjątkiem kon troli zakładów i w ytw órni, znajdujących się w m iastach w ojew ódzkich, pow iatow ych i w ydzielonych oraz kontroli w szystkich zakładów wym iany zboża na m ąkę i kaszę, p rzeznaczoną do obrotu gospodarczego.Za wykonyw anie k on tro li n!ad oibroltiem m ąką i katsizą będzie przyznane zarządowi gmin wynagrodzenie. którego w ysokość ustalona zesłan ie oddzielnym zarządzeniem .
4) Kontriolę tinanslpofl+fcu mąki i ikaisizy 'wykonują organa urzędów skarboiwych akcyz i monopolów państw ow ych oiriaiz pow iatow ych władz adminSsltłiaiclji ogólnej iprizy w spół
udziale W iład lz samorządu terytorialnego.
§ 55. 1) O w szelkich stw ierdzonych marusizieniach obow iązujących przepisów, pole
gających nla- uszczupleniu opłaty, nlalieży donosić ptfzy dołączeniu odpowiedniego pro-
