O r^ °tilTUk Sdtjj
P re n u m e ra ta w y n o si 2 zł k w a rtaln ie O p la ta p o c z t, o p ła c o n a r y c z a łte m
Telefony: Katowice 21-47
Organ Związku Gmin Województwa Śląskiego
Wychodzi 1-go i 15-go dnia miesiąca.
R ed ak cja i A d m in istracja : K atow ice P ocztow a 16/11.
R ed ak to r: S tan isław K u h n ert.
S y n d y k Z w iązk u G m in W oj. SI.
0/*3du
O g ł o s z e n i a : Je d n o ła m o w y w ie rsz m ilim 30 g r P rz e d te k s te m 60 g r za w iersz m m . R ach. w P. K. O. 304227
Nr. 10. K atow ice, 2 lipca 1928 r. Rok IV.
w. M e w e i ś !
Nakład Wyż. Urz. Górn. w Katowicach. Podziałka 1:100.000 Format 1 6 0 X 94 cm. Cena 10 zł.
Zamówienia przyjmuje się również telefonicznie. Jako jedyną bardzo dokładną i niezbędną dla wszystkich instytucji państwowych, samorządowych i prywatnych, poleca i wysyła za zaliczką Wyłączny skład główny S C s i ^ g a r s i i a T a & e u s s M iS su IsS si Katowice, ul. Marjacka 2 Tel. 15-82 Z e w z g lęd u na m ały n ak ład , w sk azan em je s t w c ze śn ie jsze z am aw ia n ie Tel. 15-82
Doniosłe uchwały.
W dniu 20 czerw ca br. odbyło się regularne po
siedzenie zarządu Zw iązku Gmin, n a którem pod przew odnictw em p. burm istrza Flacha ro z p atry w a
no nasam przód bieżące spraw y, a następnie dysku
tow ano nad referatem , w ygłoszonym przez sy n d y ka p. Kuhnerta.
Przedm iotem referatu była troska o odpow ie
dnie podwaMny pod finanse komunalne, sp raw a nie
jednokrotnie już będąca tem atem obrad zarządu Związku Gmin wzgl. poszczególnych posiedzeń okręgow ych.
Nie da się bowiem zaprzeczyć, że tak polska jak i śląska u sta w a o tym czasow em uregulow aniu finansów komunalnych ńie zapew niają gminom na- szem stałych dochodów, a przedew szystkiem u sta
w y te w szelkie kalkulacje dochodowe naszych miast i gmin, jakoteż i pow iatów , w szelkie plany in w esty
cyjne, ustaw iają pod znakiem zapytania. Polskie u staw y finansow e — jak to już mówi ich nazw a sama, — stoją na poziomie tym czasow ości, są do
ryw czo sporządzone, nie przem yślane i nie stoją w żadnym zgoła stosunku do zadań, w obec jakich w Polsce Odrodzonej stanął sam orząd terytorialny.
P odczas kiedy przed w ojną sam orząd (czy to pruski czy austriacki) miał ściśle określone zadania i kompetencje, to tery to rialny sam orząd polski do dziś dnia rozgraniczenia swoich zadań i swoich kom petencyj doczekać się nie mógł. Jesteśm y św iad
kami tego, że w ładza nadzorcza terytorialnego sa
morządu, a często inne w ładze państw ow e (w ojsko
wość, sądow nictw o, skarbow ość itd.), bez należytej praw nej podstaw y nakładają na sam orząd te ry to rial
ny obowiązki, na w yw iązanie sfię z których sam o rzą
dowi brak pokryciia. Bardzo często zapom ina się o kardynalnym przepisie naszej konstytucji, że każdy w y datek (nowe obowiązki) w inien znaleść odpo
wiednie ustaW owe pokrycie.
Taki stan rzeczy, ogólnie tu tylko nakreślony, powoduje niepewność w zaW iadowanlu finansami komunalnemi, a kierow nicze organa sam orządu czę
sto w prow adza w sytuację w p ro st p rzy k rą, jeżeli nie bez w yjścia. W naszej gospodarce komunalnej stąd dużo czasu drogiego traci się na poszukiw anie źródeł dochodu, na załatw ienie formalności czy spraw , z gospodarką sam orządow ą m ających mało albo żadnego zw iązku, jedmem słow em , na rzeczy często nieproduktyw ne.
Dochodzi do tego ieszcze nadm ierne obciążenie gmin św iadczeniam i na sp raw y socialne, na opieke nad Ubogimi, na szkolnictw o itd.
T a niejaśność w sytuacji sam orządu tery to rial
nego i niepewność finansow ego jutra, szczególnie ujemnie daje się w znaki m iastom i gminom Ślą
skiem.
Tutai, w skutek nadzw yczajnej i jedynei w swoim rodzaju w Polsce konfiguracji gospodarczej, ...
Noczyfiski Sp. z o. o. / Katowiceulica Marjacka 18 a — Telefon 520 i 1243
Pr&e^wiBsa saw ® dow ei mlsieś# ochronnej
Ubrania nieprzemakalne — Ubrania kwasoodporne — Ubrania azbestowe H ie p r s e s s ia is a S n e pfasiM s? i
H urtow a s s r s e d a i techniessssrsh tn aterjalew sum ew irsh i a s b e s t «w »c h . iiiiiiłiiiiim im m iim iiiiiiim iiiim m m im m iiiim iiiim m M iim iM iiim iiiiim iM iim im iiim iiiiim im m iiiiii
— 2 —
m iasta i gmlimy ślląskie specjalnie ściśle złączone są z ciężkim przem ysłem śląskim. Śmiało tw ierdzić można, że finanse m iast i gmin śląskich, specjalnie na skutek u staw y o tym czasow em uregulow aniu finan
sów komunalnych, dalej u staw y o podatku dochodo
w ym i u staw y o podatku przem ysłow ym , uzależnia się praw ie że kompletnie od każdoczesnej konjunk- tu ry w przem yśle śląskim. Co więcej, nietylko od koniunktury, ale od dobrej czy złej woli tego p rze
m ysłu i od spraw ności naszych urzędów sk arb o w ych. Toć przecież podziw ogólny w yw o łać musi fakt, że taki p. H ochberg, książę na P szczynie, jest tak licho sytuow anym m ajątkow o, iż w roku 1925 czy 1926 nie miał z czego płacić podatku dochodo
wego. A u staw a o podatku przem ysłow ym , w sku
tek zarządzeń poprzedniego rządu, cierpiący rzeko
mo n a niedostatek, ciężki przem ysł śląski, w licz
nych w ypadkach i w licznej m ierze uwolnili od sta w ki eksportow ej. Nie jest zaś przecież tajemnicą, że na eksporcie choćby już tylko w ęgla podczas strajku angielskiego, przem ysł nasz zarobił setki milionów.
P rzem y sł ten nietylko teraz, ale już i przed w ojną per fas et nefas zabiegał — z 'nielicznymi tylko w y jątkam i — o uchylenie się od św iadczeń na rzecz sam orządu terytorialnego, co więcej, wspólnie z p ra cującym ze sobą wielkim kapitałem , system atycznie zdążał do zaw ładnięcia tego w szystkiego, co z na
tu ry rzeczy należy do zakresu gospodarki komunal
nej. P om agały mu w tym dzielnie niemieckie za
rząd y mliast i gmin naszych, które w krótkow idztw ie, czy też z innych przyczyn, zupełnie szły na rękę za
chłannej polityce gospodarczej ciężkiego przem ysłu i kapitalizmu. Stąd też w yjątkow o u nas na Śląsku zak ład y użyteczności publicznej, jakie w szędzie in
dziej znajdują się w e w ładaniu sam orządu te ry to r
ialnego, tutaj są polem eksploatacyjnem ciężkiego przem ysłu i kapitalizmu. Za w yjątkiem jednej za
topionej i w y ko rzy stan ej już zresztą kopalni (Ro
zalia), kapitalizm, w trosce o w łasn y interes, za
w ładnął w szystkiem innem dla siebie.
Siła zapędow a i św iatło gdzieindziej dostarczane przez zakłady sam orządow e, tutai są monopolem w ielkich przedsiębiorstw kapitalistycznych. Środki lokomocji (tram w aie) rów nież dostały się w ręce Wielkiego kapitału. W oda, grożąca zalew em kopal
niom, a przytem nie higieniczna, przez ludność śląską drogo opłacaną być musi baronom w ęglow ym , któ
rzy przez ten h aracz ciężko pracującej ludności opła
cają sobie znaczną część, jeżeli nie całkow itą, ko
sztów odw adniania kopalń.
Nietylko że w ięc ciężki przem ysł i kapitalizm okroiły gminy nasze z w łaściw ego zakresu ich go
spodarki, ale na tych in teresach grubo jeszcze z ara
biają.
Rozumiemy, że ciężki przem ysł i kapitał w inte
resie w łasnym pilnie strzegł tej polityki w yzysku gospodarczego', co jednakow oż nie znaczy, by nasz
sam orząd tery to rialn y nie miał spróbow ać w y zw o lenia siebie i ludności naszei z nałożonych pęt.
W chodząc w szczegóły tych ogólnie tylko na
szkicow anych rozw ażań, zarząd Zw iązku na wspo- mnianem posiedzeniu przeprow adził szczegółow ą dyskusję na tem at potrzeby reform y naszego u sta
w o d aw stw a finansowego, oraz na tem at potrzeby stw orzenia przeciw w ażnika do fluktualnośei finan
sów komunalnych, i regulatora polityki inw estycyj- nei.
Zdaw ano sobie z tego spraw ę, że za lat kilka, czy sta dotąd hipoteka naszych m iast i gmin, przez bieżące i przyszłe inw estycje, znacznie zostanie ob
ciążoną i że niezadługo m ogłaby nadejść chwila, kiedy zabraknie nietylko już środków na dalsze ko
nieczne inw estycje, ale i odpowiednich gw arancyj iia zaciąganie now ych kred y tów (p. prez. Spalten- stein). Obecne bowliem inw estycje naszego sam o
rządu terytorialnego, to inw estycje dyktow ane po
trzebam i racji stanu, potrzebam i utrw alenia i ugrun
tow ania w łasnego stanu posiadania i najczęściej in
w estycje bezproduktyw ne, których adm inistracja, am ortyzacja i oprocentow anie pokryw ane być będą m usiały z bieżących w pływ ów budżetow ych, czyli że imnemi słowami, po pew nym okresie czasu zw y czajne budżety gmin w ym ienionym i ciężaram i tak będą obarczope, iż nie w y trzy m ają jakiegokolwiek dalszego obciążenia. Taki stan rzeczy zaś, k tó ry prędzej czy później przyjść musi, rów noznaczny b y łb y z zastojem, a w szelki zastój to śmierć.
P a trz ą c na zadania, obowiązki i sp raw y komu
nalne pod szerszym horyzontem , kierow nictw o n a
szych m iast i gmin uznaje za palącą potrzebę prze
ciw d ziałan ia już dzisiaj w szelkiem możliwościom .zastoin, a za kardynalny w prost obow iązek w y szu kanie dróg i środków , przy pomocy których gminy, .miasta i pow iaty nasze u zy skałyby środki na ko
nieczne racjonalne kontynuow anie swej polityki in
w estycyjnej. Środkiem takim iest w pierw szym rzędzie potrzeba ujęcia w sw ych rękach urządzeń .użyteczności publicznej, z których ludność m iałaby słuszne korzyści, a które jako nadto produktyw ne, um ożliw iłyby sam orządow i grom adzenie uczciw ych funduszów na adm inistrację, am ortyzację i opro
centow anie coraz to na nowo potrzebnych k red y tó w inw estycyjnych.
W w yniku szczegółow o przeprow adzonej d y skusji, pow ziął zarząd Zw iązku Gmin generalną uchw ałę, iż należy dążyć do tego, by w rękach na
szego sam orządu terytorialnego znalazły się u rzą
dzenia użyteczności publicznych w przedm iosie po
tanienia budow nictw a (cegielnie), w przedm iocie zaopatrzenia ludności w wodę, w siłę i św iatło i w now oczesne środki lokomocji. Omówiono ró w n o cześnie kolejność zdobyw ania tych urządzeń i spo
soby do finansowego umożliwienia w ysuniętych po
stulatów .
gllll!lll!lllll!l!llllllillll!l!l!l!!lllllllll!!iillilllllllll!lilll!lll!l!lllllll!l!ll!!lllll!lllilllllll!!lllllllllllllllil!!!!>illllll!IM!ll!l!lllllllllg
| iltziitnijtie iii i Tirandii laLlluiiuni I
™ wszelkich informacji udzielamy v. " T :y, m jSF EE
H Katowice, ylica Sokolska 9 :: Telef. 21-76 g M jP l W
= PoszwScsaJe s i ę ss§@1ssi?®Pb * * ==
l!ll!IIHI!!!l!ll!lllllll!l!llll!!!lilll!llll!l!ll!lll!ll!llllllli!!!l!!lll!!llll!llllll!l!l!nil!l!ll!l!l!llllllll!llll!llli!llll!l!lll!!l!l!ll!llll!lllill!ll
Rów nocześnie w yrażono przekonanie i nadzieję, że sfery mogące sam orządow i naszem u przyjść z pomocą w tych zabiegach, uznają w całej pełni do
niosłość pow ziętych uchw ał. Że sfery te kierując się 11 tylko dobrem P ań stw a i ludności naszej poprą jaknajw ydatniej te zam ierzenia, bez w zględu na to, że inicjatyw a w ychodzi z kół sam orządu.
U chw ały, jakie zapadły w dniu 2 0 'czerw ea br.
na zarządzie Zw iązku Gmin staną się doniosłe, o ile w szy scy zainteresow ani szczędzić nie będą trudu i w ysiłku na ich urzeczyw istnienie.
eska.
-o- M agister p raw a — Juljan Dombek, Katowice.
T e s t a m e n t n a g ł y
sporządzony przed naczelnikiem gminy
i i i. (Dokończenie.)
W nr. 8 „O rędow nika Sam orządu11 podano ob
jaśnienia, jak należy sporządzać testam enty nagłe przed naczelnikiem gminy. W nr. 9 „Oręd. Sam orz.“
w y drukow aną została instrukcja, dotycząca sporzą
dzania testam entów przed naczelnikiem gminy w tłumaczeniu, opartem na słow nictw ie kodeksu c y wilnego. Nadto w załączonych w zorach do te sta
m entów nagłych przedstaw iono, w jaki sposób w p raktyce pow yższe objaśnienia mają mieć zastoso
w anie. Obecnie pozostaje jeszcze do omówienia kilka ogólnych zasad, jakiemi winien się spadko
d aw ca kierow ać przy sporządzeniu testam entu p ry w atnego. Znajomość tych przepisów nie powinna być obcą żadnemu obyw atelow i.
Naczelnik gminy p rzy sporządzeniu testam entu nagłego, spotka się niejednokrotnie z tern, że spad
kodaw ca załączy swój testam ent do protokółu. Ten p rzez niego spisany testam ent, o ile został naczel
nikowi doręczony w o tw artem piśmie, w inien być przez niego zbadany. W szczególności winien na
czelnik w edług § 9 instrukcji zbadać, czy nie za
w iera czasem czynności praw nej, do udokum ento
w ania której on nie. jest w łaściw ym (patrz § 3 in
strukcji).
Do koniecznych w ym ogów w ażnego testam entu pryw atnego należy:
1. T estam ent musi być w łasnoręcznie spisany w e w szystkich szczegółach.
2. T estam ent musi zaw ierać:
a) miejsce sporządzenia testam entu oraz datę, b) osobę spadkobiercy i podpis spadkodaw cy
(imię i nazw isko). Podpisanie się znakami, kółkam i jest niedopuszczalne. U żyw anie drukow anych form ularzy np. nagłówkiem
„Blielszowice, d n ia ... dalej spisanie testam entu pismem m aszynow em , jest ró w nież niedopuszczalne. T estam ent taki m u siałby zostać uznany za niew ażny.
G dyby w ięc naczelnik gminy, badając te sta m ent spisany w łasnoręcznie, a m ający się załączyć do protokółu, dostrzegł jakiekolw iek uchybienia, w ów czas Winien spadkodaw cy taksam o zw rócić uw agę na spostrzeżone niedokładności.
Poniżej zam ieszczam y w zór krótkiego te sta m entu pryw atnego. W zo ry dotąd podane można rów nież zużytkow ać przykładow o p rzy spisyw aniu testam entu pryw atnego, przyczem należy oczy
w iście pominąć protokólarne stw ierdzenia przebie
gu rozp raw y , a dokonyw ane przez naczelnika gminy.
W zór 5.
Testament prywatny.
Biełszowice, dnia 5 maja 1928 r.
Spadkobiercam i moimi ustanaw iam :
moja żonę Annę, dzieci F ranciszka i Marję, któ rzy m ają dziedziczyć po % z mojego majątku.
Andrzej W ygoda.
Komunalny Związek Kredytowy
w Poznaniu.
Spraw ozdanie Komunalnego Zw iązku K redyto
w ego w Poznaniu za rok 1927 w ykazuje, iż do Z w ią
zku należało ogółem 103 m iasta i 49 pow iatow ych zw iązków kom unalnych z woje w. Poznańskiego i Pom orskiego. Zw iązek liczy za sobą kilkanaście lat istnienia, to też w składzie jego zachodzą, tylko drobne zmiany. Zw iązek, jako instytucja rew izyjna, ro zta cza opiekę nad 126 komunalnemi kasam i oszczę
dności. w obu w ym ienionych w ojew ództw ach. W liczbę tę w chodzą k a s y :
W w ojew . poznańskiem : 33 pow iatow e i 51 miej- k ic h :
w woj. pom orskiem : 20 pow iatow ych kas o- szczędności (łącznie z niezlikw idow anem i jeszcze bankam i pow iatowem i), oraz 22 kasy miejskie.
Zw iązek jest instytucją opartą na ustaw ie o zw iązkach celow ych z 1911 r . ; za w szelkie jego zo
bow iązania członkowie odpow iadają cały m sw ym majątkiem. M ajątek ten w łącznej sumie w ynosi 490 miljonów złotych. B udżety m iast i pow iatów , nale
żących do Związku, w ynoszą na rok 1927-28 okrągło 102 milj. złotych, zaś budżety przedsiębiorstw tych zWiązków w tym że roku budżetow ym w yniosły 49 milj. złotych.
Działalność Zw iązku w zorem lat ubiegłych ro z
padała się na następujące czyn n o ści: 1) lustracje kas oszczędności, oraz rachunkow ości zw iązków ko
munalnych, 2) działalność instrukcyjna w zględem kas oszczędności, 3) prow adzenie Komunalnego B an
ku K redytow ego w Poznaniu.
D ziałalność lustracyjna w y ra ż a się w 52 re wizjach, przeprow adzonych w ciągu roku ubiegłego.
B y ły to rew izje głów nie przeprow adzane na żąd a
nie. Dokonano rew izyj:
w po w. kasach oszczędności 18 w kasach pow. zw. komun. 1 w miejskich kasach oszczędności 17
w kasach miejskich 12
w przedsiębiorstw ach kom. 4 R azem 52 rew . W stosunku do ogólnej ilości kas, podlegających działalności rew izyjnej Związku, ilość dokonanych rew izy j w yczerpuje około Vs ilości rocznych rew izji.
Działalność instrukcyjną Zw iązek prow adzi przez udzielanie porad w poszczególnych sp raw ach interesujących k asy oszczędności, oraz przez w y d a w anie pism a fachow ego p. t. „C zasopism a kas oszczędności11. Zw iązek rów nież reprezentuje inte
resy zarów no kas oszczędności, jak i w ogóle gospo- darczo-finansow e zrzeszonych zw iązków sam orzą
dow ych, nazew nątrz.
Zw iązek p row adzi Komunalny B ank K redyto
w y, przedsiębiorstw o bankow e, zapisane do rejestru handlowego.
Stan w kładów w Komunalnym Banku K redyto
w ym ilustrują następujące cy fry :
_ 4 —
w tysiącach złotych w k ład y zw iązków
kom unalnych
1925 1710 3571
1926 4800 6649
1927 4836 9846
W roku 1927 na w kład y zw iązków komunalnych składają się sumy m iast i pow iatów w w ysokości 1795 tys. zł. (37,1 proc.) oraz sumy m iast i pow iatów w w ysokości 3041 tys. zł. (62,9 proc.).
W roku 1927 w kłady w komunalnych kasach oszczędności zw iększyły się o 134 proc., jednak su
m y lokow ane przez te kasy w Banku jako wolne zasoby w ykazują znacznie m niejszą tendencję w zro stu, niż sum y lokow ane bezpośrednio przez zw iązki sam orządow e.
K redyty udzielone przez Bank w y rażają się w następujących c y fra c h :
w tysiącach złotych
komunalne inne 31. 12. — 1925 2 477 1 335 1926 6 897 1 391 1927 10 781 2 221
Z k red y tó w kom unalnych na dzień 31. 12. 1927 p rzy p ad a ło :
na kom. k asy oszczędności 6.855 tys. zł. (63%) n a.zw iązk i sam orządow e 3.926 tys. zł. (36,4%)
B y ły to pożyczki krótkoterm inow e, pożyczek długoterm inow ych Bank w r. 1927 wogóle nie udzie
lał.
P ow ażnym działem czynności Banku jest a d m inistrow anie hipotekami oraz w ierzytelnościam i, przejętem i od Niemców, na rachunek Min. Skarbu.
Bilans r. 1927 zam yka Bank kw otą 19.638.315 zł. 87 gr., w sumie tej kw oty Min. Skarbu, admini
stro w an e przez Bank stanow ią cyfrę 30.285.666 zł.
96gr. KaDitał zapasow y w edług bilansu za r. 1927 stanow i sumę 634.185 zł. 43 gr., czy sty zysk za rok operacyjny — 446.351 zł. 35 gr.
Duchowni w b. dzielnicy pruskiej uwol
nieni od wszystkich bezpośrednich podatków komunalnych.
Dodatek kora. do podatku doch. sam oistną daniną.
(W yrok N ajw yższego Trybunału Administracyjnego zw alniający duchow ieństw o od płacenia dodatku ko
m unalnego do państw ow ego podatku dochodowego.) N ajw yższy T rybunał A dministracyjny.
L. rej. 975/26.
W imieniu Rzeczypospolitej P o lsk iej!
N ajw yższy T rybunał A dm inisracyjny w sp ra
w ie sporno-adm inistracyjnej Ks. Józefa Zalew skiego przeciw W ydziałow i Pow iatow em u w W olsztyniet w przedm iocie w ym iaru komunalnego podatku do chodow ego, po przeprow adzeniu dnia 3 lutego 1928 roku rozpraw ie uchyla w y ro k W ojew ódzkiego Sądu A dm inistracyjnego w Poznaniu z dnia 16 grudnia 1925 r. L. dz. S. 5312/25. S. A., jako niezgodny z u sta
w ą na koszt pozw anego oraz zw alnia pow oda od o- bow iązku uiszczenia nałożonego nań przez pozw a
nego dodatku komunalnego do państw ow ego podatku dochodowego na rok 1924- w kwocie 319 zł. 20 gr.
W arto ść przedm iotu ustala się na 320 zł.
P o w o d y :
W ydział P o w iatow y w W olsztynie nałożył na pow oda dodatek komunalny do państw ow ego podat
ku dochodowego na rok 1924 w kwocie 319 zł. 20 gr.
a sprzeciw pow oda oddalił rezolucją z 16 m arca 1925 L. dz. 272/25 W. W.
W niesioną przez pow oda na pow yższą rezolucję pozw anego skargę W ojewódzki Sąd Administracyj ny w Poznaniu w yrokiem z 16 grudnia 1927 L. dz.
S. 5312/25 SA. oddalił jako nieuzasadnioną, ustalając w artość przedm iotu sporu na 319 zł. 20 gr.
R ozpatrując w niesioną przez powoda przeciw pow yższem u w yrokow i rew izję N ajw yższy T ry b u nał A dm nistracyjny rozw ażył, co następuje:
Zarzut powoda, że zaczepiony w y ro k obraża art. 2 ustaw y z 1 sierpnia 1919 r. (dz. pr. poz. 385) o tym czasow ej organizacji zarządu b. dzielnicy pru
skiej, w edług którego u staw y i rozporządzenia pru
skie i niemieckie mają obow iązyw ać nadal, póki nie zostaną uchylone lub zniesione, jest uzasadniony.
W szczególności ustaw ow e normy pruskie, uza
sadniające uwolnienie duchow nych od w szystkich bezpośrednich podatków komunalnych, jako to:
a) § 41 u staw y o daninach kom unalnych z 14 lipca 1894 r.
b) § 1 rozp. król. z 23 w rześnia 1867 (zb. pr. str.
1648 (zb. pr. str. 1648). uw alniający w yraźnie duchow nych odnośnie do ich plac emolumen- tów i pensji od w szelkich bezpośrednich da
niu komunalnych, tak miejskich i wiejskich, jak pow iatow ych i prowincjonalnych, oraz c) § 2 u staw y z 16 czerw ca 1909 (zb. pr. str. 489),
zatw ierdzający pow yższe postanowienie, nie zostały żadną późniejszą u staw a polską uchy
lone ani ograniczone, jak to słusznie w yw odzi powód w piśmie rew izyjnem .
P rzedew szystkiem nietrafnem jest zap atry w a nie pozwanego, jakoby zwolnienie to zostało uch y lone art. 96 Konstytucji, o ile w nim postanowiono, że Rzeczpospolita P olska nie uznaje przyw ilejów stanow ych, gdyż w yjęcie pew nego odłamu o byw a
teli nie jako takiego, lecz tylko odnośnie do ich do
chodów zaw odow ych lub służbow ych z pod pew ne
go obowiązku podatkowego, nie stw arza żadnego przyw ileju stanowego.
N ajw yższy T rybunał A dm inistracyjny nie mógł się rów nież przychylić do w yrażonego w w yroku Sądu 1. instancji zap atry w an ia praw nego, że dodatki komunalne na obszarze b. dzielnicy pruskiej, dzielą pod względem zwolnienia losy tego ostatniego po
datku.
Z art. 6 bowiem (powołanej w w yroku ustaw y z 10 stycznia 1924 (dz. ust. poz. 110) w przedmiocie państw ow ego dodatku dochodowego w ynika, że podstaw ą dla w ym iaru tego dodatku nie je st w ym iar państw ow ego podatku dochodowego, lecz, że jest nią bezpośrednio dochód płatnika.
- Ta okoliczność w zw iązku z postanow ieniem art. 43 u staw y z 11 sierpnia 1923 (dz. ust. poz. 747), w edług którego w ym iaru i poboru dodatków komu
nalnych do państw ow ego podatku dochodowego w b. dzielnicy pruskiej dokonuje w ładza komunalna, stw ierdza niedwuznacznie, że dodatek ten jest w istocie swej raczej sam oistną daniną komunalną.
W tym stanie rzeczy zwolnienia przew idziane w ustaw ie o państw ow ym podatku dochodowym mogłoby mieć zastosow anie do dodatków kom u
nalnych tylko na podstaw ie w yraźnego postano
w ienia ustaw y. G dy zaś takiego postanow ienia c y tow ana ustaw a z 10 stycznia 1924 odnośnie do do
— 5 —
datków komunalnych w b. dzielnicy pruskiej nie zaw iera, należy uznać, że co do zwolnień od danin komunalnych na obszarze b. dzielnicy pruskiej obo
w iązujące dotychczas w tym w zględzie przepisy ustaw i rozporządzeń pruskich nie zostały zm ie
nione.
W obec pow yższego N ajw yższy T rybunał Ad
m inistracyjny. uwzględniając rew izję powoda, w y rok 1. instancji uchylił jako niezgodny z u staw ą i pow oda uwolnił od podatku będącego przedm iotem rewizji.
Co do kosztów orzeczono na podstaw ie § 103 u staw y o ogólnym zarządzie kraju z 30 lipca 1883 r.
(zb. ust. pr. str. 195).
O płaty komunalne od umów o przeniesienie w łas
ności nieruchomej wymierzane musza być ściśle według państwowych opłat stemplowych.
Długi czas trw ał spór praw ny, czy opłaty ko munalne od przeniesienia w łasności nieruchomej mogą być pobierane w w ypadku, gdy od um ow y nie w ym ierzono pańsw . opłaty stem plowej w zględ
nie państw ow ą opłatę stem plow ą z jakichkolwiek pow odów w ym ierzono inaczej.
Dopiero niedługo przed w ejściem w życie de
kretu kładącego kres tym w ątpliw ościom praw nym , zapadł ro zstrzy g ający w y rok Najw. Trybunału Ad
m inistracyjnego w yrokiem z 13. 1. 1928 — 1. rej 2869/25 — ,uchylając na odwołanie O kręgowego Zw iązku Kas C horych w Poznaniu w yrok W oje w.
Sądu Admin. w Poznaniu z 24. 4. 1925, orzekł w m otyw ach w yroku, że „ponieważ podstaw ą dla w ym iaru komunalnej opłaty od umów stanow i suma służąca za podstaw ę w ym iaru państw , opłaty stem plowej, komunalna opłata może być w ym ierzona tylko w tych w ypadkach, w których od danej um o
w y w ym ierza sie państw ow ą opłatę stem plową, że zatem komunalna oplata pozostaje w ścisłym zw ią
zku z państw ow ą opłatą stem plową".
przetarg
na Milowy SzMsr Hantllowei w Król Hiitie
Term in otw arcia ofert dnia 9-go lipca br.
o godzinie 10-tej przedpołudniem w M iejskim Urzędzie B udow lanym przy ulicy Staw ow ej nr. 1, pokój 26.
P od k ład k i m ożna nabyć w wyżej w ym ie
nionym urzędzie o d dnia 28-go czerwca b. r.
za opłatą 10,— zł.
Król. H uta, dnia 20 czerwca 1928 r.
(— ) Ćwiżewicz Miejski R adca Budowlany.
K w estja ta przestała być sporną od czasu w ej
ścia Rozp. P rez. Rz. z 22. 3. 1928 (Dz. U. Nr. 36.
poz. 335). M ianowicie a rt 3 rozporządzenia zmienia brzm ienie art. 13 u staw y o finansach kom unalnych z 11. 8. 1923, stanow iąc, że opłaty komunalne mogą być pobierane „od pism, stw ierdzających umowę o przeniesieniu w łasności nieruchomości, które pod
legają opłatom stem plow ym (państw ow ym ) w myśl u staw y z 10. 7. 1926 o opłatach stem plow ych11, da
lej, że o p ła ta kom unalna nie może przew yższać po
ło w y opłaty stemplowej, w reszcie, że za nieru
chomość uw aża się przedm ioty, które są nierucho
mościami w myśl p raw a cywilnego, a oprócz tego tylko te, które są wymienione w ustaw ie stem plow ej w ustępie ostatnim art. 12.
Ogłoszenie przetargu.
Zarząd Gminy P sz ó w z w ra c a interesen to m uw agę n a ogłoszenie p rz e ta rg u w „G azecie U rzę- do w ej“ Nr. 21.
1. P r z e ta r g ro b ó t ty n k arsk ich .
2. P rz e ta rg ro b ó t u rząd z en ia w odociągu i p aro w eg o o g rzew an ia.
3. P rze.targ ro b ó t zain stalo w an ia ośw ietle
nia elek try czn eg o p rz v budow ie XII k la sow ej sz k o ły w P szow ie.
B liższych inform acyj udziela Z arz ąd G m iny w godzinach u rzęd o w y ch . O tw arcie o fert n astąp i dnia 9 lipca b. r.
Naczelnik Gminy.
R z o d e c z k o .
Zarząd Gminy w Goduli o g ła sza niniejszem
na w ykonanie p ra c ziem nych, murarskich, ciesiel
skich, dekarskich na budow ę Strażnicy pożarnej wr*az z m ieszkaniam i.
T erm in sk ład an ia o fert w y z n a c z a się n a dzień 17 lipca b. r. O ferty n ależy oddać do godz. 10-tej w biurze U rzędu gm innego, pokój 6, w kopercie zapieczętow anej z napisem : „ O fe rta n a w y k o n an ie p ra c dla b u d y n k u S tra ż y p o ż a fn e j11.
O tw arcie o fert n astąp i o godz, 1 I-te j.
Z arz ąd gm inny z a strz e g a sobi^ p ra w o w o l
nego w y b o ru o feren ta o ra z uniew ażnienia p r z e ta r
gu bez p od an ia pow od ów .
K o sz to ry sy ślepe w y d aje U rząd gm inny za o p ła tą 3 zł.
Zarząd Gminy Goduli
— 6 — iiiHnuniiiiiniinniiiHiiiiiiHHiiiniHinnHiiiiiHHi
Katowicki Oddział Tow. Ilzaj. Ubezpieczeń
„ s N o r
w W a r s z a w i e
p rz y jm u je do u b e zp iec z e n ia od o gnia b u d o w le i ruch o m o ści m iejsk ie, w ie js k ie i p rz em y sło w e R ó w n ież z e w zg lęd u n a n a d ch o d z ąc y sezon u b e zp iec z eń ziem io p ło d ó w o d g rad o b icia, p rzy j
m u je się ju ż o b ecn ie zg ło szen ia . W szelkich inform acji ta k u stn y ch , ja k i p isem n y ch u d z iela
n iezw ło czn ie
Biuro Towarzystwa „Snop“
K atow ice, ul. S o k o lsk a 9. T el. 21-76 Possu k u le sie aienSóWi
A m erykańskie m a szy n y do pisania
H O Y A l i
maszyny do liczenia, powielania etc. przy- bory biurowe, papier. Prosimy zażądać oferty
E.Brasxczok i Ska.
K atow ice, ul. K ościu szk i 16 T el. 1949
^immmimmimmmimiimimmmiiiimmimmmmm^
| Przedsiębiorstwo |
| budowlane |
I Robert Pietruszka!
inżynier budowniczy
w Siemianowicach
R ok zało że n ia 1904 T elefo n nr. 1109
| wykonuje wszelkie prace wcho.- i
i dzace w zakres budownictwa, i
' ^ l IIII III II lllll III II III II III III MIII II III III II III III IIIIIIIIIIIIIII III 11^^
E. Lamia/Katowice
Telefon 1433 Sobieskiego 13
Fabryka Zdrowotno=tedmicznych urządzeń i aparatów
Oddział I.
C e n tra ln e o g rzew an ia - In stalacje na- i o d w a d n iając e - U rz ąd z e n ia s a n i t a r n e d e sin fek cy jn e,
H ■ ■ ■ Oddział II.
F i l S r y z ap o b ieg a jące tw o rzen iu się k a m i e n i a k o tło w eg o „ N y g r a m i t “
Magistrat miasta Bielska.
L.: A-2122.
Bielsko, dnia 20 czerw ca 1928 r.
Rozpisanie budowy.
Gmina miasta Bielska nada w drodze publi
cznego rozpisania w celu rozszerzenia miejskiego zakładu zaopatrzenia w w odę w Dolinie Luizy obok W apienicy następujące roboty budowlane:
Los budowlany 1 a:
W ykonanie mostu łukow ego z betonu ubi
janego.
Los budowlany 1 b:
Sporządzenie drewnianego mostu drogo
w ego.
Los budowlany 1 c:
Prace dla przełożenia drogi.
Los budowlany 3:
R oboty ziemne, betonow e i >elazo-betono- w e dla urządzeń filtracyjnych,
Los budowlany 4:
B udow a ciśnieniow ego rurociągu z W apie
nicy do Aleksandrowie z żelaza lub żelbetonu.
Los budowlany 5:
B udow a 2 now ych w ysokich zbiorników o pojemności każdy po 1000 m3.
Oferta złożon a być m oże na w szystkie lo sy budowlane lub osobno na poszczególne z nich.
P o d sta w y i plany w yło żo n e są do w glądu w M agistracie, biuro 29 w zw yczajnych godzinach urzędow ych.
Warunki ofertow e w ydaw ane będą na zam ó
wienie po cenie k o sztó w sporządzenia.
Oferty należy składać na każdy los budo
w lan y z osobna z napisem: L o s ... w zam kniętej kopercie w M agistracie i d ołączyć do nich wadium w w ysok ości 5 % sum y ofertowej.
Termin w noszenia ofert k oń czy się dnia 15 sierpnia 1928 r. o godz. 12 w południe.
Odszkodowania za połączone z p rzed ło że
niem oferty w ydatki i prace nie zw raca się.
Burmistrz: P o n g r a t z m. p.
_ 7 -
ELECTROLUX
O d t i z ia f w K a t o w ic a e h
Katowice, Dyrekcyjna 10
Tel, 10-69
poleca sw e w ła sn e w yroby w sze ch św iato w ej s ł a w y
O d k u r s a c s e -F r o t e r k i
I l I l E E P ro sim y żądać b e zp łatn y c h pokazów .
i M i opinie i silan minii 1
Sp. z ©gr. por.
Konieczny i Wolny
Katowice
ulica Jagiellońska nr. 38 Telefon nr. 2392
W ykonuje w szelkie system y centralnych ogrzewań, pierw
szorzędne urządzenia sanitar
ne, łaźnie, susznie.
SISI!HlllSliIIISI3!l!lllll9IIII!!iIli{i8Illil9fllilIEIIIII!!IIUIIIItI]Ei!!il!l
y t !» M ie d z w In s k B V
|j||j|j|.... ... ... .. j||j||jj
esSo Marsz. Piłsudskiego 35=
T elef. 359 dostarcza T elef. 359
II 1!
I l l l i i i i i i i i i i i ... i ... ... m u ... .
Własne kamieniołomy i piece wapienne
||||im iiiiiiiiu m iiiiiiiiiiiM iiiiiiim ii!i!iim im m iiiiiii||||
„ P R Ą D *
P. Tschentschel = Katowice, ulica Szopena 7 Tel. 567
w y k o n y w a w sz e lk ie p race w zakres e le k tro -tech n ik i w chodzące. D ostaw a
4 m ate rja łó w e le k tr. B e zp łatn e w ypra-
X c o w an ie koszto ry só w . C en y p rz y stęp .
ą i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i g i i i i i i ł i i i i i i i i i g i i ł i i i M i i i i i i i i i i i i i i i i i i
| Słysiard Kabus j
E B u d ow n iczy =
E Specjalista żel.-betonowy, wykonuje wszelkie = 5 roboty w zakres b u d o w n i c t w a wchodzące. §
i Katowice 1
E ulica Plebiscytowa 37 — Telefon 477 E i Biuro: ulica Wojewódzka Nr. 15. E
illllllllf IIIIIIIIIliEIIIIIIIIIIIIIIIIIlillf llllllllllllf IIIIIII||ll|g|!iHiii
i 99 T j e y t & m S p . z o. p . !
EE Przedsiębiorstwo wszelkich prac inży- §1
= niersklch, nad- podziemnych i żelbeton. =
Specjalność budowy!
D rogi, szosy, m osty, to ry k o le jo w e , k an aliza cje, in stalacje, c e n tra ln e o g rzew an ia, filtracje, u lep sz, p a te n tu , w ie rce n ia za w o d ą i m in erałam i i p r a c e w sze lk ie g o rodzaju.
s a l . W a w e B s I s a n r . 1! T eS sffon 6 6 0
J
i p i l i ł
od n ajsk ro m n iejsz. do n ajw y k w in tn .
Podłogi ksylolitowe
na podkładzie betonowym i drewnianym, bez szpar, bez
pieczne od ognia i zgłuszyn.
Klepiska ksylolitowe (korkowe)
zgłuszynowe jako podkład pod parkiet i linoleum, posadzki teracowe, okładziny ścienne z terasa, schody te-
racowe, płyty chodnikowe, krawężniki w y k o n u je Hurtownia materiałów
® l i budowlanych (47x251 --- Dział robót s p e c ja ln y c h — --- —--- — — T elef. N r. 2192 i 2292. S S a f @ w ś « @ u l.M ick iew icza 19
llill
F r a n c is z e k B u r k e r t
@ w ła S c i« ie li W a l t e r Besr&mrg §
i
® Katowice, ulica św. Pawła nr. 10. - Tel. 1079 f
W y k o n u je : Instalacje g azow e, w odociągi, kanali- J zacje, w s z e lk ie p race b lach arsk ie, p io ru n o ch ro n y itd. §
—M! i i 811S11! 11U i I i l i ! i 51 i S13 U U S11 i i 5 i 3! i i 8 S! 811 i!! I i i i i | S 5 8 l i i i j i i 31181U i j Ij j
Ważne dla Gmin i Miast!
Ze składy własnego lub w zastępstwie § bezpośrednio z fabryki:
„Antilit" — p re p a ra t zab ezp ieczający p rzed tw o rz en iem się k a m ie n ia w kotłach p arow ych i parow ozach.
„Emulsyna" — S m ar-em u lsja dla o b ra b ia re k m etali, m aszyn sz y b k o b ież n y ch i p y ło ch ło n do podłóg.
Farby przedwogniows „Fenix" z ab e zp ie cz ają ce b u d y n k i i k o n stru k c je d re w n ia n e p rzeciw pożarom .
Farby wodno-olejne „Zagoźdżon" do m alo w an ia ty n k ó w i drzew a.
Farby mineralne „Fenix“ na zap raw y cem en to w e , szla- . c h e tn e i ty n k i zw y k łe.
„Impregnol" — p re p a ra t do zab e z p ie cz en ia od g rzy b a i p ro c esó w gn iln y ch .
„Kreozofan—Zagoźdżon" -
„Kreoiotan—Zagoźdżon 2“
fek cy jn a.
Pasia „Fenix" — d o zm y w an ia farb o lejn y ch i lak ie ró w . Ś ro d e k dezy n fek cy jn y . - p y ło ch ło n n a e m u lsja d e z y n -
Sikawki motorowe D. K. W.
k o m p le t z a ...zł 1750,—
Syreny elektryczne.
Gaśnice pianowe ręczn e i k o ło w e „Polski K n ock-O ut".
Sikawki ręczne, k o n n e, m o to ro w e, sam ochodow e.
Drabiny w szelk ieg o rodzaju.
Węże tłoczne, parcian e i n a g u m o w an e, oraz spiralne.
Maski ochronne.
Najnowsze o b ecn ie do ek sp o rtu z N iem iec do zw o lo n e ap a
ra ty „Proxylen“
Aparaty: do czyszczenia i rep era cji w ęży.
Ubrania i czapki oraz w szelk ie in n e p rzy rząd y i p rz y b o ry
strażackie
po cen ach zniżonych.
w Zastępstwie
Fabryki ,Zasożdżon< fa. Czesław Miarczyński
poleca
S p ó łk a A kcyjna
Warszawa
p o leca w yżej w y m ien io n e w y roby, nagrodzone wieloma medalami na w y staw a ch krajow ych
SCatowice, ulica Harfacka 14/3
Telefon Nr. 1288. Skrzynka Pocztowa 360.
J A N B A D U R A
Właściciel Cegielni
Katowice i Brzezinka
Telefon Katowice 1745 poleca
Cegłę
w każdej ilości najlepszego gatunku po ce
nach konkurencyjnych z dostawą na budo
wę własnemi furmankami i samochodami.
Bernard Kiszka
Biuro techniczne
Urządzenia kąpielowe, wodociągów, kanalizacji, centr.
ogrzewań i wszelkie urządzenia techniczno-zdrowołne.
Królewska Huta, ul. Sobieskiego 20 Tel. 1565
K ..
Z p o w o d u zam knięcia ulicy nastąpiło z dniem 26-go czerwca br.
przełożenie kierunku
au to b u só w do Król. H uty Hala targow a przez Załęże — W ielkie H ajduki — K ról- H uta, Ry
nek. Przystanki: W ielkie H ajduki, dw orzec — Król. H uta, Rynek stąd dalej jak dotychczas.
Śląsko - Dąbrowskie Kolejowe Towarzystwo Eksploatacyjne
Sp. z o. p.
D ru k : D ru k arn ia Ś ląska Sp. z o. odp. K atow ice, n aro żn ik ul. B a to re g o 2 i K ościuszki 15.
