Katowice 1939
Rok XV Nr 5-6
Do nabycia
w Murze Związku Gmin Województwa Śląskiego
1. P ra w o o dostaw ach i robotach na rze cz z w ią z
k ó w s a m o r z ą d o w y c h ... 3,00 zł 2. Form ularze, opracow ane na podsitawie pirawa o
dositawach:
a) P ro to k ó ł z przetargu o ferto w e go nieograni
czonego . ... ... 0,10 „ b) U m ow a z zakresu bu dow lanego . . . . 0,10 „ c) W ezw atoie do składania o fert pirzy pisemnym
v
przetargu o ferto w y m nieograniczonym . . 0,05 „ d) O głoszen ie o publicznym przetargu ustnym . 0,05 „ 3. Usitawa o tym czasow ym uregulowaniu finansów
komunalnych w o je w ó d z tw a śląskiego 3,00 „ 1,00 „ 5. U staw a o utrzym aniu szkół pow szechnych . 3,00 „ Z am ów ien ia k ie ro w a ć n ależy do biura Z w ią zk u Gm in W o jew ó d ztw a Śląskiego, K a to w ic e, ul. P o c z to w a 2, pokqj 30, tel.
341-47, konto c z e k o w e P. K . 0 . N r 300-802. D o cen p o w yższych dolicza się koszta p rzesyłki.
O g ło s z e n ie
Sanitarka na podw oziu sam och odow ym , d obrze utrzymana, nadająca się rów nież na inne cele jest do sprzedania.
Bliższe inform acje udziela Urząd Gm inny w Kochłowicach.
ORĘDOWNIK SAMORZĄDU
ORGAN ZW IĄZ KU GMIN WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Rok XV ♦ Nr 5— 6
^<2 5 O / V ///—
T R Ejś Ć
' str.
U d z ia ł w p o d a tk u o b r o t o w y m li op ła ty, r e je s tr a c y jn e w b u d że ta c h gm in w ro k u 1939/40 w ś"w:iietlie n o w y c h p r z e p is ó w — A l o j z y B y t o m ... 138 F in a n s e gm in w o je w ó d z t w a ś lą s k ie g o — J ó z e f H a u k e . . . . . . . . 1 4 4 P r z e g lą d ustaw , ro z p o rz ą d z e ń , o k ó ln ik ó w , w y ja ś n ie ń w ła d z i ł p ... 1 5 4
Z e Z w ią z k u G m in W o je w ó d z t w a Ś lą s k ie g o :
U w a g i d o p r o je k t ó w u sta w ...1 6 5 P o r a d n i k s a m o r z ą d o w y : O k r e ś le n ie p ła t n ik a p o d a tk u g r u n to w e g o 165 O b o w ią z y w a n ie u s ta w i r o z p o r z ą d z e ń w gm inach, w łą c z o n y c h d o in n e g o
p o w i a t u ... ...166 O p ie k a p o ło ig o w a d la k o b ie t n i e z a m o ż n y c h ...167 T e r m in y o b o w ią z y w a n ia u m ów k o n c e s y jn y c h z zakładam i; e le k tr y c z n y m i 168
P rzieglą d o r z e c z n ic t w a :
W y n a g r o d z e n ie dlla d o r ę c z a n ia pism w ła d z s k a rb o w y c h . . . . . . 169 S k a rg a o u s ta len ie c h a ra k te ru d r o g i ... ... . 1 7 0 P o d a t e k b u d y n k o w y . ... 171 P r a w o 'b u d o w l a n e ...172
K ro n ik a
175
Katowice, maj-czerwiec 1939
W ydawca: ZwiązeK Gmin W ojewództwa ŚląsKiego
rejestracyjne
w budżetach gmin w roKu 1939/40 w świetle nowych przepisów
' Ą * •
U s ta w y z 4. V. 1938 o podatku ob ro tow y m (Dz. U. R. P. N r 34, p 3z, 292) oraz z 25. IV . 1938 o opłatach rejestracyjnych od p rzed się
b io rs tw i zajęć (Dz. U. R. P. N r 34, po z. 293) m ają b a rd zo w ażn e z n a c ze
nie dla kształtow an ia się finansów gmin w roku bu dżetow ym 1934/40.
D la te go n a leży już obecn ie z w ró c ić baczną u w agę na w ysok o ść w p ły w ó w z u d ziałów w podatku ob ro tow y m jak i p rz y g o to w a ć się do poboru opłat rejestracyjnych, a żeb y n ow e p rzep isy nie sp ra w iły gminom niespo
dzianki p o d koniec roku b u d żetow ego w d zia le d o ch od ów i ażeby u praw nienia z u staw y o opłatach rejestracyjn ych m ogły być zastosow an e w e w ła ściw ym czasie. D la u łatw ienia tej p ra cy nie od rze c z y b ęd zie z w ró c ić uw agę na n iek tóre postan ow ien ia w ym ien ion ych ustaw.
Postan ow ien iem art. 12 u staw y z 4. V . 1938 obniżony zo sta ł o 1,5%
kom unalny udział w podatku ob ro tow y m w porów naniu do jego w y s o k o ści, ustalonej w zniesionej u staw ie o pań stw ow ym podatku p rzem ysło
wym . Od 1. I. 1939 z w ią zk i komunalne otrzym ują tylk o 15,5% udziału w e w p ływ ach , przypadających zla czas po 1. I. 1939. W stosunku do o g ó l
nych w p ły w ó w z teg o źró d ła u bytek w yn osi 8,83%. Jednocześnie z ob
niżeniem kom unalnego udziału podw yższon e zosta ły staw ki p od a tk ow e od ob rotów , dokon yw an ych w w ielk im przem yśle z 1,9% do 2,1% czy li 0 10,53%, dla handlu, w yk a zu ją c eg o ob ro ty p ra w id ło w y m i księgam i han
dlow ym i z 1,20% do 1,25%, tj, o 4,16%, dla instytucyj bank ow ych z 1,7%
do 1,8% c z y li o 5,88% oraz dla p rzed sięb iorstw ek sp edycyjn ych i p rz e w o z o w y c h z 2,5% do- 2,6% tj. o 4% . Od p ozostałych o b ro tó w w p rz e m yśle i handlu, dokon yw an ych na ob szarze gmin śląskich, staw ki p o d a t
k o w e p o zosta ły bez zm iany. P o d w y ż s z o n y został zatem pod a tek tylk o dla k a teg orii płatników , k tóra stosunkow o n a jw ięcej płaci podatku. Jest to w ie lk i przem ysł i handel, Z tych dwuch źró d eł rów n ież gminy czerp ią gros sw ych dochodów .
Z ogóln ego w p ły w u z tego źród ła p rzypada ok o ło 50% na w ie lk i p rzem ysł i handel, drugie 50% przypada na drobny przem ysł, rzem iosło 1 drobny handel. W u przem ysłow ionych gminach m iejskich i w iejskich
dochodzi udział od o b ro tó w sam ego przem ysłu naw et do 90% prelim in o
w an ej k w oty. P ie rw s ze spojrzenie na obniżenie udziału o 8,83% i p o d w y żs ze n ie sta w ek ro b i w rażen ie, że u dział od p o d w yższon eg o podatku p o k ry je w ca łości p relim in ow an e k w o ty i że w p ły w y do kas gminnych n ie doznają żadnego uszczerbku. Inaczej p rzed staw iają spraw ę prak- tyczn e p rzy k ła d y :
O tóż dla p rzed sięb iorstw a przem ysłow ego o rocznym ob rocie 2.000.000 zł p rzy zastosow aniu zniesionej staw k i p od a tk ow ej 1,9% p o datek w yn osił 38.000 z ł a 17% udziału komunalnego 6.460 zł. O d tego sam ego obrotu p rz y po d w yższon ej staw ce 2,1% p o d a tek w yn osi 42.000 zt a 15,5% udziału kom unalnego 6.510 zł. N a k o rzy ść gminy przyp a d a 50 zł.
D la p rzed sięb iorstw a handlow ego o o b ro cie 1.000.000 z ł p rz y zn ie
sionej staw ce 1,20% p o d a tek w yn osił 12.000 zł a 17% udziału kom unal
nego 2040 zł. Od tego sam ego obrotu p rzy p o d w yższon ej staw ce 1,25%
p od a tek w y n o si 12.500 z ł a 15,5% udziału kom unalnego w yn osi 1937,50 zł. N a n iek orzyść gm iny w yc h o d zi 102,50 zł.
Dlia instytucji ban k ow ej o ob rocie 2.000.000 z ł p rzy zniesionej staw ce 1,7%) p o d a tek w yn osił 34.000 zł a 17% udziału kom unalnego 5780 zł.
O d tego sam ego obroitu pirzy podw yższon ej staw ce 1,8% podatek w yn osi 36,000 z ł a 15,5% udziału kom unalnego 5.580 zł. N a n iek orzyść gminy w yp ad a 200 zł.
D la p rzed sięb iorstw a p r z e w o z o w e g o o o b ro cie 1.000.000 z ł p rzy zniesionej staw ce 2,5% p o d a tek w yn osił 25,000 z ł a 17% udziału kom u
nalnego 4,250 zł. O d teg o sam ego obrotu p rzy staw ce podw yższon ej 2,6% p o d a tek wynosi' 26.000 zł a 15,5% kom unalnego udziału 4.030 zł.
N a n iek orzyść gm iny w yp a d ło 220 zł.
N ie ulega żadnej w ątpliw ości, że obniżenie udziału sam orządow ego w podatku ob ro to w y m z 17% do 15.5% o b n i ż y ł o r ó w n i e ż r z e c z y w i s t e w p ł y w y z u d z i a ł u mimo p od w yższen ia stawek, jak to w yn ik a z p rzy k ła d ó w , skonstruow anych na b a rd zo m ałych ob ro
tach. A gdy p rz y zestaw ien iu z y s k ó w i strat gmin p rzy tym ź ró d le do
chodu w eźm ie się pod uw agę rów n ież obniżony u dział w podatku od tych k a teg ory j płatników , k tórym nie zosta ły p o d w yższon e staw k i p o d a tk o w e, p rzy ch o d zi się do przekonania, że w p ły w y ogólne nie obniżą się o 8,83%, le c z conajm niej o 10% w stosunku do w p ły w ó w zeszłoroczn ych . O bniżka ta m oże dojść do 20 i w ięce j % z pow od u p otrącen ia z podatku ob ro tow ego, p rzyp a d a jącego za czas po 1, I, 1939, należności za św iade
ctw a p rzem y sło w e i handlowe, w yk u p ion e p rzez p o d a tn ik ów na r. 1939.
Zgodnie b ow iem z art. 15 cyt. u staw y o podatku ob ro tow y m podatnik, w yk u p iw s zy św ia d ectw o p rzem y słow e lub handlow e ha rok 1939, ma
p ra w o p otrą cić w ratach tę część ceny za św ia d ectw o, k tóra p rzypada na rze c z Państw a, C ała cena składała się: a) z zasadniczej op ła ty na rze c z Państw a — 100%, b) dodatku na rze c z Państw a — 15%*. c) dod.
kom unalnego — 30%, d) dod, dla Izb y P rzem y sło w o -H a n d lo w ej — 15%, e) dod. na szk o ły z a w o d o w e — 25% , razem 185%. P otrą cen iu z podatku podlegają w ięc w yk a za n e w y żej 100% i 15% ceny za św ia d ectw o. D o tychczas nastąpiło potrą cen ie czterech rat 10% p rze z tych płatników , k tó rz y płacą m iesięczn ie za lic zk i na podatek. Płatnikom , u iszczającym k w artaln e z a lic zk i pod a tk ow e, przysługuje p ra w o potrącen ia ow ych 115% ceny za św ia d ectw o w czterech ratach kw artalnych.
W tym stanie r z e c z y otrzym ują zw ią zk i komunalne swój udział nie od p rzypadającego podatku, le c z od podatku zm n iejszonego o p otrącon e k w o ty . Jak p rzed staw ia się u bytek z tego tytułu, w y lic z y ć m ożna na podstaw ie w p ły w ó w za grudzień 1938 i styczeń 1939 z d o d a tk ów komu
nalnych do św ia d ec tw p rzem ysłow ych i handlowych. P rzy k ła d : Gmina otrzym ała w roku 1939 tytu łem dodatków; do św iadectw , w ykupionych na rok 1939 k w o tę 29,497 zł, K w o ta , k tórą płatnik m oże p otrą cić od p o datku, należnego w roku 1939 w ynosi
29.497 ■ 115
--- --- .= 113,071,83 zł 3U
Z w ią z k i kom unalne nie otrzym ają w ięc udziału w tej k w o c ie 113.071,83 zł, k tó ry w yn osiłb y 17,526,13 zł. Jest to bardzo d o tk liw y u szczerbek i jeśli gmina p rz e o c zy ła wspom niane w y ż e j o k oliczn ości p rz y ustalaniu p re li
m inarza na rok 1939^/40, n ied ob ór w udziale w podatku ob ro tow ym — 0 ile sp od ziew a n y rozw ój g osp od a rczy przem ysłu nie w y ró w n a strat — nie jest w yk lu c zo n y z w ła s zc za w gminach u przem ysłow ionych, k tó re p o b ra ły w ys o k ie dodatki do św ia d ectw przem ysłow ych.
Skutki obniżenia p ro c en to w eg o udziału gmin w podatku obrotow ym , jak rów n ież z a lic ze n ia cen za św ia d ectw a na p o d a tek bieżą cy, zau w a żyć m ożna już na w p ły w a c h u działów do kas gm innych w marcu, kw ietniu 1 maju a ok ażą się one w w ięk szej m ierze w m iesiącach przyszłych, gdy nadejdą term iny płatności kw artaln ych z a lic ze k na podatek,
Z kw estiam i tym i łą czą się ściśle w y m i a r i p o b ó r o p ł a t r e j e s t r a c y j n y c h o d p r z e d s i ę b i o r s t w i z a j ę ć , p rz e k a zane gminom u staw ą z 25. IV , 1938 o opłatach rejestracyjn ych od p rz e d siębiorstw i zajęć (Dz. U. R. P, N r 34, poz. 293). O p łaty te w stąp iły w m iejsce d o d a tk ó w kom unalnych do cen za św ia d ectw a p rzem ysłow e i handlowe, k tó re zo s ta ły zniesione z dniem 31. X II. 1939 ustaw ą z 4, V, 1938 o podatku o b ro to w y m (Dz, U, R, P, N r 34, poz, 292). Pom im o,
że do p ie rw s ze go w ym iaru w r. 1940, jest jes zc ze dużo czasu, nie m ożna odkładać rozp a trzen ia k w e s tii na m iesiące pow akacyjn e. P rzy go to w a n ie tech nicznego p rzep ro w a d zen ia rejstracji p rzed sięb iorstw i w yd aw an ia k a rt rejestracyjn ych w ym aga n ie zw ło c zn eg o podjęcia prac, ażeby gminy m ogły ob liczyć p rzypu szczaln e doch od y i p o ró w n a ć je z prelim inow anym i.
N asuw ają się tu odrazu pytania: jakie k o rzyści odniosą gminy z no
w y c h p rzep isó w w porów naniu do św iadczeń na rze c z gmin z przysługu
ją cych na pod sta w ie zniesionej u staw y o p. p. p. oraz ja k ie b ęd zie tech niczne p rzep ro w a d zen ie w ym iaru i poboru opłat.
Zniesiona ustawa w art. 42 u pow ażniła z w ią zk i komunalne do poborii dodatku, nie p rzek ra cza ją ceg o 30' < cen y za św ia d ectw a p rzem ysłow e i handlowe. G m iny u ch w aliły staw k ę p ro c en to w ą dodatków , w ła d ze skar
b o w e w ym ie rza ły , ściągały i p rz e k a z y w a ły gminom ich należności, N o w a ustaw a natom iast w art. 12 postanaw ia, że w y m ia r i p o b ó r now ych opłat n a leży do z a rz ą d ó w gmin w iejskich lub m iejskich a art. 18 stanowi, że w p ły w y z opłat dzielon e będą p om ięd zy zw ią zk i sam orządu te r y to r ia l
nego w 50' r, iz b y p rzem ysłow e i handlow e w 20% i publiczne szkoły z a w o d o w e w 30%. Z ałączn ik do art. 7 w części I w ys zc ze g ó ln ia zajęcia, podlega jące opłatom , w części II z a w ie ra p o d zia ł m iejscow ości na klasy, a część III w y s zc ze g ó ln ia ceny za k a rty rejestracyjne. N a le ż y odrazu p orów n a ć w ysok o ść przypu szczalnych w p ły w ó w z p rzy szły ch opłat z w y sokością zniesionych d o d a tk ów do św iadectw . A b y jednak nie dojść do fa łs zy w y ch w n io sk ó w n a leża łob y najpierw poddać szczeg ó ło w ej analizie tab elę cen kart rejestracyjnych, p rzy czym pam iętać należy, że p od ział m iejscow ości na klasy rów n ież uległ zm ianie a skutkiem tego tylk o m iasto stołeczn e W a rs z a w a za lic zo n e zostało do klasy I, m iasta śląskie K a to w ic e i C h o rzó w do klasy II, w szystk ie gminy m iejskie do klasy III, a w szystk ie gm iny w iejsk ie do klasy IV . D o w ym iaru opłat rejestracyjnych ustano
w ion e z o sta ły zatem trz y klasy m iejscow ości poza klasą dla stolicy, gdy w zniesionej u staw ie m iejscow ości podzielon e b y ły na cztery klasy ii piątą dla stolicy. T a b e la cen za w ie ra 11 działów , obejm ujących 18 ka tegoryj płatników , w o b e c 19 d z ia łó w .i 149 k a tegoryj p ła tn ik ów w u staw ie zn ie
sionej. W y n ik a już z tego ogrom na różn ica w ustaleniu ilości d zia łó w i kategoryj.
P o ró w n a n ie stanu obecnie ob ow iązu jącego z e stanem now ym da każdej gminie niezm iernie cenny m ateriał, p o trzeb n y do ustalenia k szta ł
towania się dochodów , p rzypadających na rze cz gm iny od przem ysłu.
W y n ik k o ń co w y porów nania w y k a ż e fa k ty czn ą obniżkę d och od ów gmin z tego źródła, zam iast sp odziew an ego polepszen ia stanu finansów p rzez oddanie gminom w ym iaru i poboru opłat. A gdy do tego dodam y w y d a tk i
osob ow e i rze czo w e, zw ią za n e z akcją w ym iaru i poboru opłat, k o n tro lo w an ie p rzed sięb iorstw itp., k tórych gm iny dotych czas nie ponosiły,
sytuacja finansow a gmin p o go rs zy się je s zc ze w ięcej zw ła szcza w okręgach u przem ysłow ionych.
Z p o w y ższeg o w yn ika, że gminy pow inne b y ły u w zględn ić w prelim i
now anych k w ota ch n ow y stan rzeczy , w yn ik a ją cy z p rzep isó w ustaw na w stępie cytow anych. J e ż e li tego nie u czyn iły albo u czyn iły to pobieżnie pow in n y już obecn ie p rzystąp ić do zbierania m ateriału aktualnego, usta
lania n ow ego stanu fa k ty czn eg o p rzez zestaw ien ia p rzed sięb iorstw i zajęć celem zrew id ow a n ia k w o t ob ow iązu jącego obecn ie budżetu i p rzy stoso
w ania w y d a tk ó w do przypu szczaln ych dochodów , ażeby gospodarka finansow a gmin nie załam ała się w grudniu i styczniu, w k tórych gmina nie otrzym a dochodu z d o d a tk ów do św ia d ectw przem ysłow ych,
P r z y rozw ażan iach nad w ym iarem i poborem opłat jako p ierw sza w ysuw a się k w estia ustalenia p rzyn ależn ości opłat rejestracyjnych od jednego z kilku istniejących ro d za jó w kom unalnych św iadczeń oraz z a s ze regow an ia tych doch od ów do w ła ściw eg o działu bu dżetow ego. U staw a nie nadała tym opłatom w y ra źn eg o charakteru sam oistnych danin kom u
nalnych, cz y p o d a tk ó w lub opłat komunalnych. A rt. 1 u staw y pow iada, że „p o b ie ra się o p ła ty " na rze c z z w ią z k ó w sam orządu terytorialn ego, izb przem ysłow o-han dlow ych, izb rzem ieślniczych oraz szkół zaw odow ych , art. 12 p rzek azu je w ym ia r i pobór opłat zarządom gmin m iejskich lub w iejsk ich a art. 18 ustala p ro c e n to w y ro zd zia ł w p ły w ó w pom iędzy u p raw nione instytucje, W tym stanie rze c z y op ła ty te nie m ogą b y ć zdaniem m oim u w ażane za daniny komunalne, podatk i lub op ła ty a stanow ią one op łaty na rzec z sam orządów : tery toria ln eg o i gosp odarczego. Zatem w ym iaru i poboru dokonują gm iny w poru czonym za k resie na podstaw ie postanow ień art. 12 ustawy. N ie p o trz e b n y w o b e c tego jest statut m iej
scow y, regu lujący p ob ór opłat, n a w et zb y teczn a jest uchwała k orp oracyj gminnych w tej spraw ie, bo w szelk ie upraw nienia gm iny w y p ły w a ją z sa
m ej ustaw y o opłatach rejestracyjnych od p rzed sięb io rstw i zajęć, a nie z ustaw y o tym cza sow ym uregulow aniu finansów kom unalnych w w o je w ó d z tw ie śląskim. G m iny zatem m ają udział w opłatach rejestracyjnych.
D o pobrania tego udziału, p rzyzn a n ego specjalnym przepisem , nie mają zastosow ania postanow ienia o statutach lub uchw ałach w przed m iocie poboru sam oistnych danin komunalnych. Jeśli dalej chodzi o z a s z e re g o w anie w p ły w ó w z op ła t rejestracyjn ych do prelim in arza to zdaniem moim należą one do działu V I I I budżetu, razem z udziałam i w podatku d och o
dow ym i przem ysłow ym .
O m ów ien ie w dalszym ciągu tech nicznego p rzep ro w a d zen ia w ym iaru i poboru opłat ma na celu u jednolicenie czynności p rz y g o to w a w c zy c h w e w szystk ich gminach śląskich. W y p a d a ło b y o d ło ży ć dyskusję tę do czasu ukazania się rozp orzą d zen ia w y k o n a w c ze g o do ustaw y, aby nie p rz e sądzać sp raw p rzed uregulow aniem tego p rzez /vylaściwe w ła d ze, D la tego też ty lk o ogóln ie chciałbym z w ró c ić uwagę na n iek tóre czynności.
P ie rw s zą w ię c c z y n no ś c i ą p r z y g o t: > w a w c z ą do w ym iaru o p ła ty będzie sp orządzen ie spisu a lfa b ety czn eg o p rzed sięb io rstw i zajęć, podlegających op ła cie oraz ich w ła ścic ieli1, ob ow iązan ych do w yku pienia k a rt rejestra cyjnych, jak rów n ież zebran ie danych niezbędnych do p ra w id ło w eg o w y miaru opłat. Dane te n a leżałob y grom adzić w form ularzu, k tó ry b y z a w ie r a ł następujące rubryki: 1) rodzaj p rzed sięb iorstw a lub zajęcia i adres, 2) nazw isk o lub firm a w ła ścic iela i adres, 3) stw ierdzen ie, cz y w ła ścic iel jest kupcem rejestrow anym , 4) obrót roczny, 5) k a tegoria św ia d ectw a p rzem y słow eg o na r. 1939 i 6) uwagi.
P o trz e b n y do teg o spisu m ateria ł posiadają w części gm iny lub w y d zia ły p o w ia to w e , k tó re w ym ie rza ją specjalną op łatę drogow ą. S k om p le
tow a n ie danych u koń czon e pow inno b y ć najpóźniej w p o ło w ie listopada, aby b ieg drugiej fa z y p rzy go to w a n ia nie został ham ow any zaległościam i fa z y pierw szej. Dane do rubryk 1, 2, jeśli ich nie posiada gmina lub w y d zia ł p o w ia to w y , u dzieli w ła ściw y urząd skarbow y, jak rów n ież dane do rubryk 4 i 5. W sądach stw ierd zić m ożna dane do rubryki 3. Z au w aża się, że spółki akcyjne, spółki z o. o., spółki kom andytow e, spółki jawne i i., to osoby prawne, działające na podstaw ie p rzep isów kodeksu handlo
w eg o , nakładającego na te osoby o b o w ią ze k rejestra cji sądowej. Zatem należy z g ó ry firm y te za lic zy ć do k a teg orii ku pców rejestrow ych . W spisie u m ieszczone pow in n y b yć rów n ież nie podlegające opłatom zak łady (art, 4 u staw y) oraz zw oln ion e od opłat (art. 5),
A lo jz y Bytom ,
Upraw nienia finansowe
N ajgłów n iejszym źródłem uprawnień fin ansow ych jest dla gmin ślą
skich ustawa o tym cza sow ym uregulow aniu finansów kom unalnych w w o je w ó d ztw ie śląskim z 14 k w ietn ia 1924 r., k tórej jed n olity tekst ogłoszon y z o sta ł ro zp orząd zen iem W o je w o d y Śląskiego z 8 lipca 1926 r. (Dz. U. Śl.
N r 17, poz. 30), zm ieniona następnie ustawą z 7 grudnia 1927 r. (Dz. U. Śl.
N r 9, poz. 16). Jed n olity tekst tej ustaw y z u w zględn ieniem w ym ie n io nych ostatnio zm ian w y d a ł Z w ią z e k Gm in W o je w ó d z tw a Śląskiegoi.
U p raw n ien ia fin ansow e gmin, za w a rte w tej ustaw ie, d zielą się na:
a) udział w podatkach pań stw ow ych ii na dodatki komunalne dio tych podatk ów ,
b) podatki samoistne, c) opłaty.
I. U działy w podatkach państwowych i dodatki komunalne do tych podatków są następujące:
1) Dodatki komunalne do państwowego podatku gruntowego (art. 2 i 3 *) oraz art. 14 u staw y z 15 czerw ca 1923 r. w brzm ieniu dekretu P r e z y denta R z e c zy p o s p o lite j Polskiej z 4. XI. 1936 Dz. U, R. P, N r 85, poz. 593).
D od a tk i nie m ogą p rzew y żs za ć 50% ogólnej k w o ty p a ń stw ow ego p o datku gru tow ego w ra z z oddzielnym dodatkiem , p rzew id zian ym w art. 7 w ym ien ion ego dekretu. W w y ją tk o w y c h przypadkach dodatki m ogą być u chw alone do w ys o k o ści 75% p a ń stw ow ego podatku gruntow ego. W tym przypadku uchw ała organu stan ow iącego pow inna b yć w dw óch egzem plarzach przed łożon a U rz ę d o w i W oje w ó d zk iem u celem uzyskania zg o d y M in isterstw a S p ra w W e w n ę trz n y c h na p o b ó r p od w yższon ych dodatków .
2) P o d a te k od przem ysłu i handlu
a) U dział w państwowym podatku przemysłowym od obrotu — w y nosi on 17% w p ły w ó w z tego podatku za lata p o d a tk o w e do roku 1938 w łą czn ie, 15,5% za lata p o d a tk o w e od roku 1939 p o c zą w s zy — art. 12
*) A r t y k u ł y b e z b liż s z e g o o k r e ś le n ia o z n a c z a ją a r ty k u ły u s ta w y o ty m c z a s o w y m u re g u lo w a n iu fiinanisów 'k om u n a ln ych w w o je w ó d z t w ie śląskim .
i 15 ust. 1 ustaw y z 4 maja 1938 r. o podatku o b ro to w y m Dz. U. R. P.
N r 34, poz. 292.
b ) Dodatki komunalne do opłat państwowych od świadectw przemy
słowych i kart rejestracyjnych — w yn oszą one 30% ceny tych św ia d ectw i ka rt -— art. 42 u staw y o pań stw ow ym podatku p rzem ysłow ym Dzi. U.
R. P. N r 46, poz. 339 z roku 1936.
O d 1 stycznia 1940 roku gm iny będ ą sam odzielnie p o b iera ły op ła ty za k a rty rejestracyjn e od p rzed sięb iorstw ii zajęć ustawa z 25. IV , 1938 Dz, U. R, P. N r 34, poz. 293. D od a tk i do św ia d ec tw p rzem y słow y ch i kart rejestracyjn ych nie b ęd ą w te d y pobierane,
c) Udział w scalonym podatku obrotowym — art. 9 u staw y o p o d a t
ku ob ro tow y m Dz. U, R. P. N r 34, poz, 292 z roku 1938
d) U dział w podatku ryczałtowym, płaconym przez monopol zapał
czany — przysługuje tylk o tym gminom, na k tóry ch ob szarze znajdują się fa b ry k i za p a łek — art. 19 u staw y z 30. I. 1930 r. Dz. U. R. P. N r 9, poz. 45 o ra z za rząd zen ie M in isterstw a S p raw W e w n ę trz n y c h z 3. V III. 1935 r.
M o n ito r P o lsk i N r 158.
3) P o d a te k d och od ow y
a) Udział w podatku dochodowym — w yn osi on 15% w p ły w ó w z tego podatku — d e k ret P re zy d e n ta R zec zy p o sp o lite j P o lsk i z 22. XI. 1935 r.
Dz. U. R. P. N r 85, poz. 518
b) Dodatki komunalne do podatku dochodowego — m ogą pobierać gm iny ty lk o w górnośląskiej części w o je w ó d z tw a śląskiego na p odstaw ie specjalnej u chw ały p o w z ię te j co roku — art. 24 u staw y o państw ow ym podatku doch od ow ym Dz. U. R, P. N r 2, poz. 6 z roku 1936.
P o d zia ł tak udziału j!ak i d o d a tk ów m ięd zy uprawnione zw ią zk i ko- mualne następuje w ed łu g postanow ień art. 8,
4) Dodatki komunalne do państwowych podatków od spożycia, zuży
cia względnie produkcji — art. 9. P o b ó r następuje z urzędu. W p ły w y z tego źród ła d zieli U rzą d W o je w ó d z k i.
5) Dodatki komunalne do opłat państwowych od w yrobu i sprzedaży trunków alkoholowych — art. 10, P o b ó r tych d o d a tk ów musi rok rocznie u chw alić organ stan ow iący gmin m iejskich i p o w ia to w y c h z w ią zk ó w k o munalnych.
I I . P o d a tk i samoistne 1) Podatek od placów budowlanych — art. 3 2) Podatek budynkowy — art. 4
3) Podatek od kopalin — art. 5
4) Podatek od lokali — podatek hotelowy — art. 6
5) Podatek od umów o przeniesieniu własności nieruchomości —
art.
116) Podatek od przyrostu wartości nieruchomości — art. 11 7) Podatek od spadków i darowizn — art. 12
8) Podatek od plakatów, szyldów i ogłoszeń — art. 13
9) Podatek od publicznych zabaw, rozryw ek i widowisk — art. 14 10) Podatek od p ra w a polowania — art. 15 — n ajw yższa staw ka p o datku m oże w yn osić w gminach m iejskich 50 g roszy od 1 ha, w gminach w iejskich 20 g roszy od 1 ha — uchw ała Śląskiej R a d y W o je w ó d z k ie j •—
G a ze ta U rz ę d o w a W o je w ó d z tw a Śląskiego N r 6 z dnia 14. II. 1925 r.
11) Podatek Od psów — art. 16
12) Podatek od zezwoleń na sprzedaż trunków alkoholowych — art. 16 13) Podatek od przedmiotów zbytku — art. 17
14) Podatek infwestycyjny — art. 17.
P o d a tk i sam oistne m ogą b yć pobieran e ty lk o na p odstaw ie statutu, u ch w alon ego p rz e z organ stan ow iący gm iny i za tw ie rd zo n eg o p rzez w ła
dzę nadzorczą, z w yją tk iem podatku od kopalin, k tó ry pobiera U rzą d W o je w ó d z k i z urzędu.
I I I . Opłaty, specjalne dopłaty
1) O p ła ty za czynności i pośw iad czen ia u rzęd ow e — op ła ty adm i
nistracyjne — art. 19
2) O p łaty zia u żyw an ie kom unalnych u rządzeń i za k ła d ó w dobra pu bliczn ego — art. 19
P rze p is y art. 19 o p o b o rze -opłat mają ty lk o w te d y zastosow anie, gdy nie ma w dainym za k resie p rzep isów specjalnych, a to zgodnie z art. 22. P rzyp a d k i, w k tóry ch p ob ór op ła t p ow in ien b y ć oparty na przep isach specjalnych, w y lic zo n e są pod IV .
3) Opłaty za używanie przedsiębiorstw komunalnych — art. 20 4) Zaliczki na opłaty od osób, korzystających z przedsiębiorstw oraz1 z zakładów i urządzeń komunalnych — art. 21
5) Specjalne dopłaty do kosztów założenia i utrzymania urządzeń i zakładów dobra publicznego — art. 23
P o b ó r w y żej w ym ien ion ych opłat od b yw a się na p o d sta w ie uchw ały organu sta n ow iącego gm iny; uchw ała ta pow inn a b y ć przesłana ty lk o do w iad om ości w ła d z y n adzorczej.
IV . Upraw nienia finansowe, oparte na przepisach specjalnych
1) Specjalne opłaty drogowe — art, 15 — 19 u staw y o bu dow ie i utrzym aniu dróg publicznych Dz. U. Śl. z roku 1933 N r 3, poz. 3. P o b ó r tych opłat w inien nastąpić na pod sta w ie z a tw ie rd zo n eg o p rzez w ła d zę n a d zorczą statutu. W z ó r statutu w Dz, U. Śl. z roku 1933 N r 26, poz. 51,
2) Specjalne dopłaty ź& nadmierne używanie dróg — ustawa jak w yżej.
3) Świadczenia drogowe w naturze — ustaw a jak w y ż e j oraz r o z p o rzą d zen ie Śląskiej R a d y W o je w ó d z k ie j z roku 1935 Dz, U, Śl. N r 20.
4) Podatek od biletów wstępu na wyścigi konne oraz od stawek gry i wygranych — ustawa o w yściga ch konnych z roku 1936 Dz. U, R. P , N r 56, poz. 408.
5) Opłaty za leczenie w szpitalach samorządowych — ustawa z 16. V II, 1937 r, Dzi, U. Śl, N r 16, poz. 36,
6. Opłaty za czynności i poświadczenia urzędowe w zakresie ew i
dencji i kontroli ruchu ludności •— ro zp o rzą d ze n ie P re zy d e n ta R. P.
z roku 1928 Dz. U. R. P. N r 32 poz. 309 ora zf ustaw a Dz. U. R. P. z roku 1932 N r 28, poz. 390.
7) O p łaty ta rg o w e na targow iskach z w ie rz ę c y c h — art, 9 ro z p o rządzen ia P re zy d e n ta R, P, z roku 1933 Dz. U. R. P. N r 85, poz. 639, U ch w a ły o p o b orze tych opłat w ym agają zatw ie rd zen ia w ła d z y n a dzor
czej.
8) Podatek specjalny od wynagrodzeń, wypłacanych z funduszów gminnych —- p o d a tek p rzejściow y . Z w ią z k i komunalne mają praw o nie pobierania tego podatku za zezw o le n iem w ła d z y n adzorczej.
9) Opłaty sezonowe od letników — ustawa z 17. V II. 1907 r. Dz, U, K raj. i R ozp. N r 30.
10) Opłaty z a utrzymanie porządku i czystości na ulicach i placach oraz usuwanie nieczystości z nieruchomości — ustawa o usuwaniu nie
czystości i w ó d opadow ych.
V. Upraw nienia finansowe, oparte na praw ie budowlanym
Z dniem 1 lipca 1938 r. w e s z ła w ż y c ie na ob szarze w o je w ó d z tw a śląskiego ustawa z 10 m arca 1938 r. o p ra w ie budow lanym i zab u d ow a niu osiedli (Dz. U, Śl. N r 7, poz. 17), U staw a ta za w ie ra szereg upraw nień natury finansow ej, u jętych dotąd w różn ych ustawach. Do tych upraw nień n a leży za lic zy ć :
1) p ra w o gmin do p rzełożen ia na a d ia cen tów k o sztó w p ierw szego u rządzenia ulic i p la c ó w kom unikacyjnych (art. 174 tej ustaw y),
2) p ra w o gmin do p rzek ła d a n ia na in teresow an ych w ła ścic ieli dzia
łe k k o sztó w zam iany trw a łej lub u trw alon ej naw ierzchni u licy lub placu na naw ierzch n ię trw a łą z ulepszonego m ateriału (art. 174 ora z art. 410, pkt. 5 tej ustaw y),
3) za p ro w a d zen ie ob ow ią zk u p rzyłą czen ia poszczególn ych dzia łek do sieci w od ocią g ow ej i kanalizacji gm iny (art. 410 pkt. 9 tej ustawy),
4) zap ro w a d zen ie opłat za p o b ó r w o d y z w od ociągu gm innego i za ko rzystan ie z k a n a liza cji gminnej, ustalenie sposobu p o k ry cia k o sztó w p rz y łą c z e n ia oraz ustalenie zasad i w aru n ków p rzy łą czen ia p o s z c z e g ó l
nych dzia łek do gminnej sieci w o d o c ią g o w ej i kanalizacyjnej (art. 410 pkt. 9 tej ustawy),
5) za p ro w a d zen ie opłat za czynności, w y k o n y w a n e p rzez organa sam orządu tery to ria ln eg o p rzy w yd aw an iu z e z w o le ń na ro b o ty budo
w lan e i na u żytk ow an ie bu dyn ków oraz p rz y za tw ierd zan iu plan ów par- celacyjn ych (art, 410 pkt, 12).
U praw nienia, w ym ien ion e w y żej pod 2) do 5), unorm owane być m ają przepisam i m iejscow ym i. W y d a w a n ie tych p rzep isó w n ależy do kom petencji Śląskiej R a d y W o je w ó d z k ie j, k tóra je. w yd aje na w n iosek W o je w o d y , op arty
a) na u chw ale rad y m iejskiej, gd y chodzi o p rzep isy dla miast, w y dzielon ych z p o w ia to w e g o zw ią zk u komunalnego,
b) na uchw ale organu u chw alającego p o w ia to w e g o zw ią zk u kom u
nalnego', gdy chodził o- przep isy dla miast n iew yd ziela n ych i gmin w ie j
skich, nie będących uzdrowiskam i.
P rze p is y m iejscow e będą ogłaszane w G a ze c ie U rzęd o w ej W o je w ó d z tw a Śląskiego. P rz e d ogłoszeniem w w ym ienionej g a zec ie — p r z e pisy m iejscow e nie m ają m o cy obow iązującej.
P ra w o budow lane znosi w szelk ie p rzep isy w spraw ach u norm ow a
nych praw em budowlanym . D o czasu jednak w yd an ia p rzep isó w m iej
scow ych na p o d sta w ie pra w a bu dow lanego zachow ują m oc ob ow ią zu jącą statuty m iejscow e, norm ujące spraw y, w ym ien ion e w y ż e j pod 1) do 5). W s z e lk ie jednak zm iany tych statutów, dokonane po w ejściu w ż y c ie p ra w a bu dow lanego, m ogą dojść do skutku już ty lk o w trybie, p rzew id zia n ym w p ra w ie budowlanym . Statut taki musi b yć w te d y z a stąpiony przepisam i m iejscow ym i w rozum ieniu pra w a budow lanego.
Przymusowe ściąganie zaległych podatków i opłat
A . P rz e z urzędy skarbowe
N a pod sta w ie u staw y z 10 m arca 1932 r. (Dz. U. R. P. N r 32, poz.
328) p rzym u sow e ściąganie w s zelk ie g o rodzaju św iadczeń pieniężnych, k tóre m ogą b y ć ściągane na podstaw ie ob ow iązu jących p rzep isów w tryb ie adm inistracyjnym , p rz e ję ły w ła d ze skarbow e. W ła d z e skar
b o w e p rz e ję ły w ię c rów n ież p rzym u sow e ściąganie tych sam oistnych danin komunalnych, k tó re na pod sta w ie art. 44 ustaw y o tym czasow ym u regulow aniu fin ansów kom unalnych gm iny upraw inone są ściągać w d rod ze egzekucji.
Jako sam oistne „dan in y kom unalne", k tóre podlegają egzek u cji po m yśli art. 44 u staw y o tym cza sow ym uregulow aniu finansów kom unal
nych, n a leży u w ażać przed e w szystk im sam oistne podatki, w ym ien ion e w y ż e j pod II. P o d p ojęcie sam oistnych danin kom unalnych podpadają dalej:
a) op ła ty adm inistracyjne — art, 19,
b) o p ła ty za u żyw anie u rządzeń i za k ła d ó w dobra pu blicznego — art. 19 — op ła ty za u żyw anie kanalizacji gminnej — op ła ty za w od ę, pobraną z w o d o c ią g ó w gm innych — opłaty szkolne — o p ła ty za u ży w a nie rzeźn i — k o szty leczen ia w szpitalach sam orządow ych,
c) specjalne dopłaty, w ym ien ion e w y żej pod III pk t 5),
d) w szystk ie o p ła ty i podatki, w ym ien ion e w y żej pod IV z w y ją t
kiem św iadczeń d rog ow y ch w naturze — pk t 3,
W ra zie nieuiszczenia w przepisanym term inie p o d a tk ó w i opłat, w ym ien ion ych w yżej, gm iny p rzesyłają do w ła ściw eg o urzędu sk arb o
w eg o w n iosek o p rzep ro w a d zen ie egzek u cji w edług ustalonego w zoru . W z o r y oraz b liższe w sk a zó w k i w tym kierunku za w ie ra instrukcja z 23 lipca 1932 r., ogłoszona w M o n ito rze Polskim z roku 1932 N r 169, poz.
200. C elem u m ożliw ienia gminom ziem odzyskan ych Śląska C ieszyń skiego zapozn an ia się z tą instrukcją, ogłoszon o ją bezp ośredn io po ni
niejszym ■ artykule.
D alsze p rzep isy norm ujące p o stęp ow a n ie egzeku cyjn e w ła d z skar
b o w y c h za w ie ra ro zp o rzą d ze n ie R a d y M in istró w z 25 czerw ca 1932 r.
Dz, U. R. P. N r 62, poz. 580), zm ienione rozp orząd zen iam i R a d y M in i
strów : z dnia 2 stycznia 1933 r. (D. U. R. P. N r 4, poz. 24), z 28 sty c z nia 1934 r. (Dz. U. R. P. N r 10, poz. 78), z 15 maja 1937 r. (Dz. U. R. P.
N r 43, poz. 340).
P r z y w ysłaniu upom nienia o zap ła cen ie za le gły ch p o d a tk ów i opłat gm iny m ogą na pod sta w ie § 13 z a c y to w a n eg o rozp orzą d zen ia R a d y M i
nistrów p ob iera ć k o szty upom nienia w następującej w ysokości:
N ależn ość w zło ty ch K o s z ty upomnienia N ależn ość
ponad
w złotych do
K o s z ty upomnienia w zło ty ch
5 0,25
5 — 20 0,50
20 — 50 0,75
50 — 300 1,00
300 — 600 1,50
600 — 1000 3,GO
1000 — 1500 4:50
1500 — 2000 -6,00
2000 — 2500 7,50
2500 — 3000 O O
3000 — 4000 12,00
4000 — 5000 15,00
Przym u sow e ściąganie om aw ianych p o d a tk ó w i opłat na ziem iach odzyskan ych od b y w a się obecn ie rów n ież w try b ie w y żej opisanym w sk u tek rozcią gn ięcia na tę część w o je w ó d z tw a śląskiego p rzep isów ustaw y z 10 m arca 1932 r. o przejęciu egzek u cji adm inistracyjnej p rzez w ła d ze sk arb ow e ora z o postępow aniu egzeku cyjn ym w ła d z skarbo
w ych, i to ustaw ą zi 15. III. 1939 r. (Dz. U. R. P. N r 22, poz. 136).
B. W e własnym zakresie
R o zp o rzą d zen ie P re zy d e n ta R. P. z 22 m arca 1928 r. o postępow aniu przym u sow ym w adm inistracji (Dz. U, R. P. N r 36, poz. 342), zm ienione rozp orząd zen iem P re zy d e n ta R. P. z 28 grudnia 1934 r. (Dz. U, R. P.
N r 110, poz. 976), upraw nia gm iny do egzek w o w a n ia w łasn ych n a leżn o
ści, nie m ających charakteru danin - komunalnych, a op artych na szc z e gólnych tytułach, O ile chodzi o należności pieniężne, to muszą one b yć op arte na tytu le p u b 1 i c z n o - p r a w n y m, b y m ogły b y ć ściągane w postępow aniu, przew id zian ym tym rozporząd zen iem . W s z e lk ie n a leż
ności zatem , op arte na tytu le p ryw atn o-p raw n ym , nie m ogą b y ć p r z y m usow o ściągane na pod sta w ie w ym ien ion ego rozporząd zen ia.
D o należności, jakie m ogą gm iny ściągać w e w łasnym za k resie na p odstaw ie wspom nianego rozp orząd zen ia, należą m. in, św iadczen ia d rogow e w natu rze p rz y zastosow aniu art. 44 tego rozp orzą d zen ia —
§ 7 ro zp orząd zen ia Śląskiej R a d y W o je w ó d z k ie j z 24. X, 1934 r. Dz. U, Śl. N r 20, poz. 28.
C. W drodze sądowej
W s z e lk ie należności pieniężne, nie m ające charakteru danin pu
b liczn ych ani też nie op arte na tytu le pu bliczno-praw nym , m ogą gm iny przym u sow o ściągać tylk o w postępow aniu sądow ym p rzez w n iesien ie skargi lub nakazu zap łaty. B ędą to w yn ik a jące z u m ow y n ależności za Św iadczenia z e strony gm iny w zg lęd n ie jej zak ła d ów . D o tych n a leż
ności m ożna za lic zy ć :
a) należności za dostarczon y p rzez gminę gaz,
b) należności za dostarczon y p rz e z gminę prąd elek tryczn y, c) czynsz za m ieszkania w domach gminnych.
OdsetKi i Karty za zwłoKę oraz Koszty egzeKucyjne
N a p o d sta w ie art. 45 u staw y o tym cza sow ym uregulow aniu finansów kom unalnych gm iny m ogą, w ra zie nieuiszczenia w przepisanym term inie danin komunalnych, p ob iera ć od setki i k a ry za z w ło k ę oraz k o szty eg zek u cyjn e w ed łu g norm, ob ow iązu jących p rz y podatk ach państw ow ych.
S p raw ę pobierania od setek od za le gło śc i w sam oistnych daninach kom unalnych ora z w ys o k o ść od setek normuje ob ecn ie ustawa z 18 m ar
ca 1935 r. (Dz, U, R, P. z roku 1936 N r 8, poz. 88). M a ona zastosow an ie do za le g ło śc i w e w szystk ich tych podatkach i opłatach komunalnych, k tó re m ogą b y ć ściągane w d rod ze przym u sow ej p rzez u rzędy sk arb ow e lub też p rzez gminy w e w łasnym zakresie. W m yśl cyt. u staw y od z a le głości pobiera się od setk i w w ysok ości 0,75% m iesięcznie.
D o należności, k tóre gm iny m ogą e g z e k w o w a ć ty lk o w d rod ze są
dow ej, p o w y ższa ustawa nie ma zastosow ania. W tych przypadkach na
leżą się odsetki w edłu g pra w a cy w iln eg o (8% w stosunku rocznym ).
U staw a z dnia 18 m arca 1935 r. (Dz. U. R. P. z roku 1936 N r 8, poz.
88) została rozciągn ięta na ziem ie odzyskan e ustaw ą z 28 m arca 1939 r, D z. U. R, P. N r 26, poz. 171) z następującym i zm ianam i:
a) ustawa z 18 m arca 1935 r, ma b y ć za stosow an a rów n ież do z a le głości, k tó re p o w s ta ły p rzed 1 k w ietn ia 1939 r,, je ż e li uiszczenie nastę
puje w czasie o b o w ią zyw a n ia tej ustawy,
b) celem zastosow ania p rzep isó w tej ustaw y do zaległości, istnieją
cych w księgach b ie rczy c h w dniu 30 w rześn ia 1938 r., — dzień 1 k w ie t
nia 1939 r. u w aża się za datę pow stania tych zaległości.
O ile chodzi o k o szty egzekucyjn e, to w czasie o b o w ią zyw a n ia r o z porządzen ia R a d y M in istró w z 25 c z e rw c a 1932 r. o postępow aniu eg zeku cyjnym w ła d z sk arb ow ych (Dz. U. R, P. N r 62 poz. 580) z p ó źn iej
szym i zmianami, — k o szty egzeku cyjn e są pobieran e w edług p rzep isów
teg o rozp orząd zen ia. Józef Hanke.
M onitor Polski nr 169, poz* 200 z roku 1932, IN S T R U K C J A
Ministrów: Skarbu, S p raw Wewnętrznych, Spraw Zagranicznych, Spraw W ojskowych, W yznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Rolnictwa i Reform Rolnych, Przemysłu i Handlu, Komunikacji, Pracy i Opieki
Społeczne; oraz Poczt i Telegrafów z dnia 23 lip ca 1932 r.
o stosowaniu przepisów rozporządzenia Rady Minisitrów zi dnia 25 czer
w ca 1932 r, o postępowaniu egzekucyjnym w ładz skarbowych (Dzl U , R, P, Nr' 62, poz, 580),
§ 1 .
U rzą d sk a rb o w y w d raża egzek u cję należności na w n iosek egzek u cyjny w ie r z y c ie la na pod sta w ie tytułu w y k o n a w c ze g o , w ysta w io n eg o w przepisanej form ie.
W n io s e k egzek u cyjn y (w zó r N r 1) w in ien z a w ie ra ć tak że:
1) p rojek t upomnienia, w ys ła ć się m ającego do zo b ow ią za n eg o i 2) p rojek t za rząd zen ia egzekucyjnego.
W n io s e k ten w y p e łn ia w ie r z y c ie l i p rzesyła u rzęd ow i skarbowem u z p rojektem upom nienia w jednym egzem plarzu i z p rojektem z a rz ą d ze nia egzek u cyjn ego w dw óch egzem plarzach.
D o w niosku egzek u cyjn ego w ie r z y c ie l z a łą c zy tytuł w y k o n a w c zy z jednym odpisem.
W jednym w niosku w ie r z y c ie l m oże grupow ać w s zy s tk ie zaległości jednego i tego sam ego zo b o w ią za n eg o , d ojrza łe do egzekucji.
§
2
.W przypadkach o d ro czen ia płatności należności lub ro zło żen ia jej na raty, um orzenia jej ca łk o w ite g o lub częściow eg o, u iszczenia jej w ca ło ści lub w części do kasy w ie r z y c ie la lub w re s z c ie w p rzypadkach p r z e w id zian ych specjalnym i przepisam i, b ezp ośred n iego zw rócen ia p rzez w ie r z y c ie la akcji egzek u cyjn ej na drogę sądow ą — już po przesłaniu w niosku egzek u cyjn ego u rzęd ow i skarbowem u, w ie r z y c ie l w inien o tym b e zw ło c z n ie za w ia d o m ić u rząd sk a rb ow y na druku, w ed łu g w zo ru N r 2.
D alsze kroki: egzek u cyjn e w takich p rzypadkach urząd sk arb ow y w d ro ż y na skutek w niosku w ie rzy c ie la .
§ 3 .
O k a żd o ra zo w y m zm niejszeniu należności, p ie rw o tn ie w yk aza n ej w e w niosku egzekucyjn ym , w ie r z y c ie l w inien b e zz w ło c zn ie zaw iad om ić u rząd sk a rb ow y na druku, w edłu g w zo ru N r 3.
§ 4.
W ra zie stw ierd zen ia p rz e z organ egzekucyjn y, że poszukiw ana na
leżność jest nieściągalna, urząd sk a rb ow y p rzesyła pismem, w ed łu g w z o ru N r 4, rela cję organu egzek u cyjn ego o nieściągalności.
§ 5,
T y m w ierzy c ie lo m , k tó rz y posiadają konta w P o c z to w e j Kasie O szczędności i podadzą numer sw oich kont, ściągnięte dla nich sumy b ę dą p rzek a zy w a n e za pośred n ictw em P o c z to w e j K a sy O szczędności, in
nym zaś w ie rzy c ie lo m urząd sk arb ow y p rz e k a z y w a ć b ęd zie ściągnięte dla nich sumy do d ep ozytu kasy urzędu skarbow ego,
§
6
.Instrukcja niniejsza nie d o ty c z y należności w ła d z skarbowych,
§ 7-
Instrukcja niniejsza ob ow iązu je od dnia 1 sierpnia 1932 r.
wyjaśnień władz itp.
Powszechny obowiązek świadczeń osobistych.
W Dz. U. Nr 48 pod poz, 308 został ogłoszony dekret Prezyden ta R ze c zy pospolitej z 25, V, 1939 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta R zeczypospo
litej o osobistych świadczeniach wojennych
Najważniejsza .zmiana, jaką dekret w prow adza, dotyczy uprawnień N a czel
nego. Woidza i w ładz w ojskow ych w czasie w ojny w sprawie świadczeń osobi
stych,
W czasie w ojny Naczelny W ód z ma praw o stawiania Rządowi: w iążących postulatów w spraw ie świadczeń osobistych oraz prawo* zgłaszania, zapotrze
bowań ina świadczenia osobiste ma obszarze całego Państwa. P ra w o zgłaszania zapotrzebow ań służy rów nież w ładzom (organom) w ojskowym , wskazanym przez N aczeln ego Wodlza. N aczeln y W ód z m oże zastrzec sobie wykonanie na obszarze operafcyjmym ws-zystkifeh lub pewnych uprawnień które w sprawach świadczeń osobistych służą poszczególnym ministrom.
Na obszarze operacyjnym, na którym w ładze administracyjne na. skutek działań wojennych nie funkcjonują, mogą władze, uprawnione do> zgłaszania zapotrzebowań, kierow ać zapotrzebow ania do z a r z ą d u g m i n y .
D ekret upoważnia Ministra Spraw W ojskow ych do podw yższenia w dro
dze rozporządzenia górnej granicy wieku osób, które mogą być pow ołane do świadczeń osobistych, do lat 65.
W ażną ,zmianą jest w prow adzenie obowiązku meldunkowego, dla pewnych zaw odów . O bow iązkiem rejestracji i obow iązkiem meldunkowym będą objęte tylko za w ody najważniejsze z punktu widzenia obrony Państwa, O bow iązek m eldunkowy polega na obowiązku zawiadamiania o zmianie adresu oraz, na obowiązku zgłaszania się na w ezw anie właściw ych w ładz w sprawach świad
czeń osobistych.
Projek t rozszerza zakres osó,b zwolnionych od świadczeń osobistych na pracow n ików instyitucyj, ubezpieczeń społecznych i Funduszu Pracy (z wyjątkiem lek a rzy i personelu pomocniczo-sanitarnego), pracow ników Francusko-Pol
skiego T o w arzyis tw aK o lej ow ego (linia Śląsk -4- H erby N o w e — Gdynia) oraz pracow n ików polskich przedsiębiorstw regularnej komunikacji powietrznej.
Dotychczas rozporządzenie z 1934 r zw aln iało od świadczeń osobistych m atki wychowując© dzieci do łat 13, obecnie dekret zw alnia od św iadczeń nie tylk o matki, le c z w ogóle kobiety, sprawujące opiekę macierzyńską na dziećmi do lat 13, Jedlnolity tekst rozporządzenia Plrezyldeinta Rzeczypospolitej; o świad
czeniach osobistych ogłoszony został w obwieszczeniu - 14. VI. 1939 (Dlz, U.
R, P. Nr 55 poiz. 354).
Powsaechny obow iązek świadczeń rzeczowych,
W Dz. U. R. P. Nr 30 pod poz. 200 ogłoszono ustawę z dnia 30. III 1939 r.
O' powszechnym obowiązku świadczeń rzeczow ych. Ustawa ta zastępuje ro z porządzenie Prezyden ta R zeczypospolitej z 1934 r. o rzeczow ych świadczeniach wojennych. Już, sama różnica w tytułach tych aktów ustawodawczych wska
zuje, że ustawa nie ogranicza się tylko do; czasu wojny, lecz odnosi się rów nież do przygotow ania w czasie pokoju świadczeń potrzebnych Państwu na w y padek wojny.
Ustawa w ogólnych założeniach i, zasadach oparta jest na wspomnianym rozporządzeniu Prezyden ta Rzeczypospolitej, przyjmując jednak te zasady ustawa w prow adza zmiany podyktowanie potrzebam i życia., doświadczeniem uzyskanym przy stosowaniu przepisów dotychczasowych jak i, zmienionym sta
nem prawnym (np. dekret Prezydenta Rzeczypospolitej, z 1938 r. O' poruczeńiiu spraw aprowizacyjnycfa M inistrow i R, i1 R. R. narzucił potrzebę zmian w dzie
dzinie świadczeń rzeczow ych )
U stawa zaw iera przepisy wstępne, wskazujące, jaki jest zakres pow szech
nego obowiązku św iadczeń rzeczow ych pod1 względem przedm iotow ym i pod względem podm iotowym , przepisy nakładające obow iązek udzielania danych o przedmiotach świadczeń rzeczow ych, przepisy o< przysposobieniu do* św iad
czeń rzeczow ych przedsiębiorstw 'przem ysłow ych, górniczych, handlowych, skła
dowych i gospodarstw wiejskich, przepisy o- zgłaszaniu zapotrzebow ań ,na przed
m ioty św iadczeń rzeczow ych, o- pobraniu świadczeń rzeczow ych i o w yn agro
dzeniu za świadczenia. Ponadto ustawa zawiera przepisy dotyczące bezpieczeń
stwa i ochrony tajemnięy oraz przepisy karne
Ustawa przewiduje m. in, udział przedstaw icieli samorządu terytorialnego w komisjach cennikow ych i komisjach ś w i a d c z e ń rzeczow ych.
Komunikacje w służbie obrony Państwa,
Ustawa, z dnia 30. III. 1939 r. 6 komunikacjach w służbie obrony Państwa (Dz. U, Nr 29, poz. 195) komasuje przepisy czterech ustaw, a mianowicie:
a) ustawy z 1920 r. O1 kolejach w czasie wojny lub grożącego Państwu niebez
pieczeństwa, b) ustawy z 1920 r. o pocztach, telegrafach i telefonach w czasie wójmy, lub grożącego Państwu niebezpieczeństw a, c) ustawy z 1931 r. o nad
zw yczajnym przew ozie o ficerów i szeregow ych rezerw y i pospolitego ruszenia oraz sprzętu w ojskow ego w czasie1 pokoju, d) ustawy z 1932 r. o drogach lądo
wych 1 drogach wodnych i śródlądowych w czasie wotjny lub grożącego Państwu niebezpieczeństw a
Ponadto, ustawa zaw iera przepisy (rów nież na w ypadek wojny, m obilizacji lub stanu zagrożenia Państwa), dotyczące komunikacji lotniczej i morskiej.
Przepisy ustawy regulują współpracę w ładz w ojskow ych z w ładzam i komunika- cyj rządowych, oraz, z, zarządami przedsiębiorstw komunikacyjnych s a m o r z ą d o w y c h i, prywatnych w sprawach przygotow ania komunikacyj na w ypadek wojny.
Najistotniejszą część ustawy stanowią przepisy, dotyćzące całkow itego podporządkow ania w czasie wojny, m obilizacji lub stanu zagrożenia Państwa wszystkich przedsiębiorstw komunikacyjnych władzom państwowym, przy czym
władze obowiązane są czynić zadość żądaniom władz wojskowych Jeżeli spraw
ność komunika,cyj inie zaspakaja żądań władz wojskowych, wówczas władze wojskowe upoważnione są do bezpośredniego wkroczenia. Ponadto ustawa za
wiera przepisy o ochronie bezpieczeństwa i tajemnicy państwowej w dziedzinie komunikacyj, o możności: zmilitaryzowania personelu komunikacyj na wypadek wojny, mobilizacji lub stanu zagrożenia Państwa przez powołanie personelu tego do wojskowej służby komunikacji, w końcu ustawa zawiera przepisy karne.
Zasiłki dla rodzin osób, odbywających czynną służbę wojsjkoiwą.
U stawą ,z dnia 30. III. 1939 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 196) określono zakres, powstanie, czas trwania i! warunki utraty prawa do zasiłku dla rodzin osób, odbywających czynną służbę wojskową. Zainteresow ani powinni zgłaszać prawo do zasiłku, jak rów nież w szelkie okoliczności powodujące ograniczenie lub utratę praw a do zasiłku, do z a r z ą d ó w g m i n , które na obszarze R z e c z y pospolitej są władzami, w łaściw ym i do orzekania w sprawie tych .zasiłków.
Zasiłki w ypłacane są ze Skarbu Państwa w normach dziennych i. płatne są z dołu.
Za straty Skarbu Państwa gmina odpowiedzialna jest solidarnie z osobami, które nieprawnie pobrały zasiłek.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 13. IV. 1939 r , w y
dane w porozumieniu K Ministrami!: Spraw Zagranicznych, Spraw Wojskowych Skarbu oraz Opieki Społecznej {Dz. U. R P. Nr 35, poz. 226) określa dzienną normę zasiłku, przysługującego rodzinie osoby, odbywającej czynną służbę w oj
skową, w myśl art. 1 ustawy z 30. III. 1939 r. (Dz. U. R. P. Nr 29 poz 196) oraz terminy wypłaty.
* * *
W Dz. U. Nr 41, poz, 275 ogłoszono rozporządzenie Min. Spraw W ew n ętrz
nych z 29. IV. 1939 r w sprawie wykonania ustawy z 30. III. 1939 r o zasiłkach dla rodzin osób, odbywających czynną służbę w ojskową. R ozporządzenie określa rodzaje czynnej służby wojiskowej, uprawniającej rodzinę żołnierza do zalsiłków.
Na pojęcie „bytu ", 01 którymi mowa w ustawie z 30. III. 1939 r. składa się nie tylk o mieszkanie, pożyw ienie, odzienie i inne nieodzow ne potrzeby życiow e, ale także koszty leczenia i pielęgnacji, jeżeli! zaś chodzi o dzieci, także koszty wychowania. Rozm iar potrzeb danej rodziny w e wskazanym w yżej zakresie na
leży oceniać w zależności od gospodarczego i umysłowego poziomu tej rodziny i środowiska, w którym ona stale przebyw a. Czasowa niemożność pracy lub zarobkowania ze strony pow ołanego, bezpośrednio przed jego odejściem do służby w ojskow ej w yw ołana chorobą lub brakiem pracy, nie w yklucza prawa do zasiłku.
Zgłoszenie prawa do zasiłku powiinno być dokonane w formie pisemnej lub też zgłoszone do protokołu w zarządzie gminy. Zarządy gmin powinny po otrzymaniu zgłoszenia niezwłocznie sprawdzić dane wyszczególnione w formu
larzu i przeprowadzić potrzebne dochodzenie. Po ukończeniu dochodzenia i w zależności od jego wyniku zarząd gminy wydaje orzeczenie o przyznaniu lub odmowie zasiłku i doręcza je osobie, zgłaszającej uprawnienie do zasiłku.
Stronom służy prawo: odwołania się od orzeczeń w ciągu 14 dni W yp ła tę zasiłków dokonują zarządy gmin do rąk osoby wskazanej w zgłoszeniu na pod
stawie zaświadczeń, w ydawanych przez w ładze w ojskow e, W czasie trwania uprawnienia damyich osób do .zasiłków, zarządy gmin obow iązane są sprawdzać, czy warunki, które posłużyły do przyznania zasiłków w ustalonym wym iarze, nie uległy zmianom
Przepisy wykonawcze do ustawy o ochronie przed pożarami i innymi klęskami.
1. Rozporządzenie Rady M inistrów iz dnia 24 III, 1939 r. o- zwalnianiu od niektórych obow iązków , w ynikających z ustawy o ochronie przed pożarami i innymi klęskam i (Dz. U. R. P, Nr 31, poz. 206), określa: podm iotow e zwolnienia od obow iązków , w ynikających z art, 28 ustawy, a inadto okreiśla warunki w y k o nywania obow iązku pełnienia w art nocnych przez zastępcę oraz. zamiany obo
w iązku należenia do* przymusowych straży pożarnych na świadczenia w oaturze.
2. R ozporządzenie Ministra Spraw W ew nętrznych z, 6. IV. 1939 r. o* obo
wiązkach1 ludności w wypadkach pożarów łub innych klęsk (Dz. U, R. P. Nr 37, poz. 242) określa bliżej, na czym ma polegać w ykonyw anie obow iązków : udzie
lania bezpośredni ej pom ocy przy tłumieniu pożarów i zwalczaniu innych klęsk, udzielania pierw szej pom ocy i ' opieki w razie nieszczęśliwych w ypadków z ludźmi, udzielania: pom ocy przy ochronie i zabezpieczeniu mienia oraz ustala w § 3 ogólny obow iązek każdej osoby do udzielania pom ocy i w spółdziałania w akcji ratowniczej w sposób, który szczegółowo: określi regulamin o zapobie
ganiu i: tłumieniu pożarów i innych klęsk, wydany przez p r z e ł o ż o n e g o g m i n y . Ponadto rozporządzenie normuje szczegółow o sposób pełnienia wart dziennych .i nocnych dla ochrony przed pożaram i oraz pełnienia obow iązków w strażach pożarnych przymusowych
3. R ozporządzenie M inistra Spraw W ew nętrzn ych z 6. IV. 1939 r., wydane w porozumieniu iz M inislrem Skarbu o zawiadywaniu sumami, na koszty akcji p rzeciw pożarow ej sposobie ich pobierania oraz dysponowania nimi i kontroli ich zużycia (Dz. U, R. P. Nr 37, po.z, 243) pow ierza Powszechnemu Zakładow i U bezpieczeń W zajem nych w W arszaw ie administrację sumami na akcję przeciw - pożarną, przypadającym i od zakładów ubezpieczeń w wysokości, ustalanej corocznie prizez M inistrów Spraw W ew nętrznych i Skarbu (art. 39 ustawy), oraz normuje zasady tej administracji.
Zwalczanie raka ziemniaczanego.
W Dzienniku Ustaw Nr 47, poz. 301 ogłoszone zostało rozporządzenie Ministra R olnictw a i, Reform Rolnych z 10, V. 1939 r. o zwTałczaniu raka, ziem niaczanego, które weszło: w życie iz dniem 26. V, 1939 r , w miejsce uchylonego rów nocześnie rozporządzenia z 1932 r. O bow iązek zw alczania raka ziem niacza
nego ciąży w zasadzie na, osobach interesowanych. W tym celu rozporządzenie nakazuje zgłaszanie w ypadk ów pojawienia się raka ziemniaczaneigo w ciągu 48 godzin, określa sposób przechow yw ania zarażonych ziemniaków, ogranicza i oh używanie, określa sposób płukania ze względu na zakażenie w od y i uporząd
kow anie zarażonych gruntów oraz w prow adza zakaz w yw ożen ia z gospodarstwa zarażonego roślin okopow ych i cebulowych, w szelkich roślin z korzeniami, chwastów, ziemi i nawozów.
Na gminach ciążą następujące obow iązki: 1} przyjm ow anie zgłoszeń o w y padkach pojawienia się raka ziemniaczanego lub w ystąpienia objawów, wzbu
dzających podejrzenie pojawienia się, łącznie z próbkami, nie przekraczającym i 1 kg, szcizelnie opakowanym i przez osoby obow iązane do zgłoszenia; 2) n ie
zw łoczn e powiadomieniie o tym starosty oraz stacji ochrony roślin izby rolniczej, z równoczesnym przesłaniem tej ostatniej w szczelnym opakowaniu próbki ziem niaków podejrzanych; 3) podawaniie do- w iadom ości osób interesowanych nega
tyw nego w yniku badania stacji' ochrony roślin; 4) doręczanie osobom in te re s o wanym zarządzeń starosty, wydanych w przypadku p o zytyw n ego wyniku badań stacji ochrony roślin; 5) dopilnowanie ścisłego' wykonania zarządzeń stareslty.
Tępienie chwastów i szkodników roślin.
Zgodnie z rozporządzeniem M inistra R olnictw a i Reform Rolnych z 10. V. 1939 r. o tępieniu chwastów ii szkodników roślin (Dz. U, R. P. Nr 47.
poz. 302) obow iązek tępienia chwastów i szkodników prizez w yryw anie, w y k o pywanie i zbieranie, przez niszczenie oprzędów , jaj, larw (gąsienic) itp. prace zwykłymi: narzędziam i gospodarskimi może ustanowić w ojew oda w drodze ro z
porządzenia, w ydanego na wniosek stacji ochrony roślin. Rów nocześnie rozpo
rządzenie w oje w o d y określa obszar, na którym będzie w prow adzon y tein obo
wiązek, -czas trwania obowiązku, sposób tępienia oraz powołuje s a m o r z ą d t e r y t o r i a l n y i personel techniczny izb i! organizacyj rolniczych do w spół
działania ze starostą w zakresie nadzoru nad1 tępieniem chwastów i szkodników.
Z dniem wejlścia w życie om awianego rozporządzenia (26 V. 1939 r.) uchylona została moc obowiązująca rozporządzenia z 1931 r. o tępieniu ostu.
Tępienie gryizoniów polnych.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra R olnictw a i Reform Rolnych z 10. V. 1939 r. o tępieniu gryzioniów polnych (Dz. U. R. P. Nr 47, poz. 303) obowiąz.ek tępienia gryzon iów (m yszowatych i polinikowatych, susła perełko- wanego o ia z chomika) może być w prow adzon y rozporządzeniem w ojew ody, przy zachowaniu zasad analogicznych, jakie1 przepisane zostały dla tępienia chwa
stów i szkodników roślin.
Rów nocześnie uchylone zostało rozporządzenie z, 1935 r. o tępieniu gryzo niów polnych.
Tępienie korówki wełnistej.
Rozporządzenie M inistra R olnictw a i Reform Rolnych z 10. V. 1939 r.
(Dz U. R. P. Nr 47, poz. 304) nakłada na osoby, w posiadaniu których są grusze i jabłonie, obow iązek tępienia korów ki wełnistej (mszycy wełnistej' wzigl.
m szycy krwistej) przez zniszczenie j,ej jednym ze środków w tym celu pow szech
nie stosowanych lub wskazanych przez, stację ochrony roślin izby rolniczej, Poza tym rozporządzenie w prow adza zakaz obrotu oraz sadzenia i używania do uszlachetnienia krzew ów , dotkniętych korówką, a także zbywania jabłoni i grusz ze szkółek drzew ow ocow ych, w których korów ka w ystępow ała po
!• VII., do 1. IX. następnego1 roku. Na w niosek stacji ochrony roślin w ojew oda m oże w drodze rozporządzenia w prow adzić zakaz sprzedaży w szelkich drzew ow ocow ych ina targach i: jarmarkach. Jeśli jabłonie i grusze zostały tak silnie
opanowane przez korów kę, że dalsze jej tępienie uznane zostało- za bezcelow e, starosta, może nakazać całkow ite ich zniszczenie.
Bezpośredni nadzór nad tępieniem korów ki należy do zarządów gminnych.
Do współdziałania z władzami: państwow ym i pow ołany jest personel techniczny, w yzn aczon y przez, izb y rolnicze, pow iatow e zw iązki sam orządowe i dobrowolne organizacje rolnicze,
Rów nocześnie uchylone zostało rozporządzenie z 1935 r. o tępieniu korów ki wełnistej.
O organizacji publicznych szkół powszechnych w woj, śląskim.
Rozporządzenie M inistra W yznań Religijnych i O świecenia Publicznego z 4. IV, 1939 r. (Dz U, R. P. Nr 44, poz. 289) o dostosowaniu organizacji publicz
nych szkół powszechnych na obszarze w ojew ództw a śląskiego do' przepisów ustawy z 11. III. 1932 r. o ustroju szkolnictw a postanawia że publiczne szkoły powszechne na obszarze w ojew ództw a śląskiego są zakładane i utrzymywane jako szkoły stopnia I (pierwszego)., II (drugiegoi i III (trzeciego).
Zaliczenia istniejących w dniu wejścia w życie powyższego' rozporządzenia tj. 16. V, 1939 r. publicznych szkół powszechnych jedno, dwu, trzy, cztero, pięc-io, sześeio i siedm ioklasowych oraz ośmioklasowych do jednego z, trzech stopni, dokonają w ładze szkolnie I instancji na zasadach, ustalonych oddzielnym zarzą
dzeniem M inistra W yznań Religijnych i Oświecenia Publicznego,
Klasyfikacja! rodzajów irobót budowlanych.
Celem zapobieżenia zachodzącej nieraz mylnej kw alifikacji robót' budowla- nychnych i celem jej ujednostajnienia Ministerstwo- Spraw W ew nętrznych w okólniku z 31, III. 1939 r. (Dz. Urz. Min. Spr. W ew n. Nr 8, poz 58) ustaliło c.O' następuje:
I. Z w yk ła naprawa budynków (często nazywana „drobnym " lub „bieżą
cym remontem "), obejmuje roboty, zm ierzające do zw ykłego (normalnego) utrzy
mania budynku, w należytym stanie użytkowym, czyli związane z tzw, „kon serwacją", Tutaj należą w szelkie roboty, zabezpieczające budynek od zniszcze
nia i umożliwiające jego celow e użytkowanie, jakoi to: małe naprawy pokrycia dachowego, jak kitowanie, malowanie i drobne łaty, naprawy miejscami uszko
dzonych tynków, podłóg i1 instalacji ogrzewania, w odociągów , gazu lub elek trycz
ności, napraw y malarskie i lakiernicze, wymiana uszkodzonych części stolar
skich (np. ram okiennych), dodanie części uszkodzonych okucia, naprawa i c z y szczenie rynien i rur deszczowych, kitowanie szyb itp. W ogóle w szystkie drobnie roboty i naprawy, nie naruszające szkieletu konstrukcyjnego, rozkładu i p rze
znaczenia ubikacji oraz ustroju fasady.
II W ięk sze (gruntownie) naprawy budynków (znaczniejsze naprawy, często zwanie remontem kapitalnym) obejmują w szystkie roboty, zdążające do> w y miany (odnowienia), pewnych składow ych części budynku tak konstrukcyjnych, jak też i należących do wewnętrznego- jlego wyposażlenia w większym, wym iarze, oraz roboty, zdążające do przekształcenia poszczególnych ubikacji bez zmian ich dotychczasowej konstrukcji, D o robót tych należą: wymiana pokrycia da
chowego, wymiana więziby dachowej, wymiana stropu, sklepień lub ich części, wymiana okien, drzwi, podłóg, stawianie p ieców droższych, specjalnej kon
