... . ... ... ...
| Prenumerata wynosi 2 zł kwartalnie | Wydawca: 1 Redakcja i Administracja:
i Opłata po-ezitowa opłacona ryczałtem § _ . . . 5 . = __ ' TT i
Telefon: Katowiice '3(41-147 1 £ w i ą z e l ł Umili WOJ. M . ę Katowice, ulica Pocztowa 2, 11. |
i i l i i i i i i ... ...11111111111111111111111111111111111 i 1111111111111111 u 111111 r; n l i l l l l l l l i l i ii i ii i ii i ii i ii i ii ii l ii i ii ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii ii i ii i ii i il i l i i ii i ll l ll l li i in il l ll il l il l il ll l ll l ll ll i n
Nr 8/9 Katowice, sierpień-wrzesień 1936 r. RoK XII
'TREŚĆ: Zlecone gminowi' czynności p rzy w ym iarze (bezpośrednich podatków państw owych. —• W ynagrodzenie gm in a a czynności w ypełniane dla w ładz skarbow ych. — P ostępow anie oddłużeniowe. — Czais n ajw yższy -przywrócić polsk ą pisownię 'zniekształconymi pnzęz w ładze zaborcze nazw iskom . — ,Zei Z w iąaka Gmin Województwa! Śląskiego: a) M em oriał w -spra
wie zwolnienia gmdin’od obowiązku ubezpieczenia od w ypadków osób, odpracow ujących zapom ogi, ib) m em oriał w -sprawie p ro g ram u -drogowego dla m ia st .i osiedli- pomad 51000 miesizkańców, c) -memoriał w .sprawie w spółdziałania z, gm in am i U rzędu A kcyz ii Monopolów P aństw ow ych p rzy pcjborize kom. pod. koncesyjnego-, d) wnioski! Zw iązku Gmin o izmianę n ie k tó ry ch postanow ień p ro jek tu 'Ulstawy o gminac!h w iejskich (dokończenie);. — P rz e g lą d orzecznictw a. — P rz eg lą d ustaw , rozporządzeń ii t. p.: a ) 'S ta ty sty k a produkcji! rolnej, b) Zniiamai orlganiziacji ii try b u . postępow ania Centralnej: K om isji Oszezędnoścowo-Oddłużieiniowiej dla Sam orządu, -c)> P ra w a ii obowiązki Związikui KomumlnyKsh. 'Kas Oszczędności,, d) P o moc w kształceniu d la w ybitnie 'zdolnych 'dzieci rolników , e;) In stru k c ja w sp ra w ie przy zn aw an ia stypeindiówi w ybitnie zdolnym uczniom — dzieciom rolników, f) 'Oibnilżki staw ek podatkow ych i ulg podatkow ych w zw iązku z a k c ją m o to ry zacyjną, g) P rzyjm ow anie interesentów , h ) Z asady nowej: pisowni, i) Podniesienie estetycznego w yglądu gm achów umz-ę-
dowych.
Zlecone gminom czynności przy wymiarze bezpośrednich podathów państwowych
O d n o ś n ie d o p o d a t k u : 1. p r z e m y s ło w e g o , 2. d o - raczonych czynności odpowiednie w ynagrodzenie. Rozporzą- , i _ i • j ' • t „ / i . __• / dżet! i a te u sta lą zakres upraw nień i obowiązków związków c h o d o w e g o , 3. n a d z w y c z a jn e g o o d n i e k t ó r y c h z a ię c , . . . . , . .
° i s a m o r zą d o w y c h , ja k o w ła d z w y m ia r o w y c h , oraz; z a s a d y po-
4 . w o j s k o w e g o , p o b i e r a n e g o w p o s t a c i d o d a t k u d o p o - stę p o w a n ia o d w o ła w c z e g o .
datku dochodowego, 5. od kapitałów i rent i 6. g-run g 2. M inister S karbu w porozum ieniu z zainteresow a-
towego — postępowanie p r z y w y m i a r z e tych po- nymi m inistram i może zlecić władzom sam orządu tierytorial-
datków (art. 1) oraz związane z tym przepisy porząd- nego . . . pobór wyszczególnionych w a rt. 1 podatków, bądź
kowe i karne reguluje ordynacja podatkowa z dnia 15 zaliczek i przedpłat na poczet tych podatków od wszyBt-
kich płatników lub niektórych grup płatników, ja k również m a rc a 1934 r. w b r z m i e n iu je d n o lite g o te k s tu z d n ia ustalić wys!()lkość w ynagrodzenia za te czynności.
24 lutego 1936 r. (Dz. U. R. P. nr 24, poz. 134). N adto W obec jednak tendencji do skoncentrow ania ak"
Art‘ 2 cji wymiarowej, poborowej i egzekucyjnej w rękach
§ 1. O rdynację podatkow ą stosuje się również do tych w }adz s k a r b o w y c h n ie n a le ż y się s p o d z ie w a ć , a b y s k o - dodatkow . . . samorządowych, które są pobierane w raz z po-
wyższymi podatkam i. r z y s ta n o z te g o u p r a w n ie n ia .
§ 2. M inistrow ie S praw W ew nętrznych i S karbu m ogą W postępowaniu przygotowawczym przy wymia-
razciągnąć moc obow iązującą w szystkich lub niektórych prze- rze podatkow gminy wiejskie i miejskie obowiązane są pisów niniejszej ordynacji ta k że na w szystkie, lub niektóre dg, zbierania danych ewidencyjnych:
sam oistne podatki na rzecz związków sam orządow ych.
A rt. 53
U p o w a ż n ie n ie d o p r z e k a z y w a n ia w y m ia r u i p o - „ . „ , . • • , • • j
r . . § 1- Z a r zą d y g m in w ie js k ic h o b o w ią z a n e s ą do sp o rz ą -
boru podatkow związkom samorządowym zawiera dzania i d o starczan ia w łaściw ym władzom skarbow ym na ich a r t. 9 żądanie wykazów, obejm ujących w szystkie osoby, k tó re na
§ 1 . M inister S karbu w porozum ieniu z M inistrem Spraw te re n ie gm in:
W ew nętrznych może w drodze rozporządzeń poruczać w ym iar a) posiadają nieruchom ości g runtow e;
niektórych z pośród w ym ienionych w a rt. 1 podatków związ- b) posiadają nieruchom ości budynkowe, w ynajm ow ane kem sam orządow ym o raz przyznaw ać im za w ykonanie po- lub odstępow ane sposobem darm ym osobom trzecim ,
Z m i a n a l o k a l u Z w i ą z k u Gmi n Województwa Śląskiego.
Niniejszym komunikujemy, iż z dniem 7 września br. biuro Związku Gmin Woj. Śl. zostało przeniesione do lokalu przy ul. Pocztowej 2, pokój 30, tel. 341-47
lu b z a jm o w a n e w c a ło ś c i lu b te ż c zę śc io w o p r z ez w ła ś c ic ie li, zi w y łą c z e n ie m b u d yn k ów , w ch o d zą cy ch w s k ła d g o s p o d a r s tw r o ln y c h ;
c ) p o s ia d a ją b u d yn k i o c h a r a k te r z e d o c h o d o w y m lub z a r o b k o w y m , a n ie z w ią z a n e z p rod u k cją ro ln ą , z a r ó w n o d o m y m ie s z k a ln e , ja k i b u d o w le, p r z e z n a c z o n e na p o m ie s z c z e n ie z a k ła d ó w p r z e m y s ło w y c h i h a n d lo w y c h ;
d ) p o s ia d a ją p r z e d s ię b io r s tw a h a n d lo w e lub p r z e m y s ło w e ;
e ) w y k o n y w a ją z a ję c ia za w o d o w e i w s z e lk ie in n e z a tr u d n ie n ia o c ela ch za ro b k o w y c h .
A r t. 54
Z a rzą d y g m in m ie js k ic h s ą o b o w ią z a n e do sp o r z ą d z a n ia i d o s ta r c z a n ia w ła ś c iw y m u rzęd o m sk a rb o w y m na ich ż ą d a n ie w y k a z ó w n ie ru ch o m o śc i b u d y n k o w y c h , p o ło ż o n y c h na te r e n ie m ia s t, z p o d a n ie m rok u w y b u d o w a n ia , je ś li b u dow a z o s t a ła u k o ń czo n a po dniu 31 g r u d n ia 1921 r. o r a z w y k a zó w n ie ru ch o m o śc i g r u n to w y c h , p o ło ż o n y c h na te r e n ie m ia st.
A r t. 5 6
§ 2. W ła d z e p r z e m y s ło w e I in s ta n c ji o b o w ią z a n e s ą z a w ia d a m ia ć w ła ś c iw e w ła d z e sk a r b o w e o w y d a n y c h p rzez n ie k a r ta c h r z e m ie ś ln ic z y c h .
W ładzami przemysłowymi I instancji są m. in. po myśli ustawy z dnia 17 marca 1932 r. (Dz. U. R. P.
poz. 293) Magistraty w Chorzowie i Katowicach.
A r t. 59
M in is te r S k a rb u m o ż e o b o w ią z k i, p r z e w id z ia n e w n in ie j
s z y m r o z d z ia le , r o z s z e r z y ć (a r t. 53 — 5 7 ) o ra z z a w ie s ić lub o g r a n ic z y ć (a r t. 53 — 5 8 ) . R o z s z e r z e n ie o b o w ią z k ó w , p r z e w id z ia n y c h w a r t. 53 — 5 6 n a s tę p u je w p o ro z u m ien iu z M in i
s tr e m Spraiw W e w n ę trz n y c h . A r t 60
§ 1. W s z y s tk ie w ła d z e , u r z ęd y i p r z e d się b io r stw a . . . sa m o r z ą d o w e . . . o b o w ią z a n e s ą :
1. z e z w a la ć o r g a n o m w ła d z sk a rb o w y c h na p r z e g lą d a n ie w s z e lk ie g o ro d za ju a k t, k s ią g , d o k u m en tó w i in n y c h z a p is k ó w ;
2. z e z w a la ć n a sp o r z ą d z a n ie z n ich od p o w ied n ich o d p i
s ó w i w y c ią g ó w , p o tr z eb n y c h do w y m ia r u p o d a tk ó w ;
3. d o s ta r c z a ć , n a p ise m n e ż ą d a n ie w ła d z sk a rb o w y c h , b e z p ła tn ie w s z e lk ic h p o s ia d a n y c h d a n y ch i in fo r m a - c y j, p o tr z eb n y c h do w y m ia r u p od atk ów .
A r t. 61
U r z ę d y . ,. . sa m o r zą d o w e . . . są o b o w ią z a n e p r z e s y ła ć w ła ś c iw y m izb om sk a rb o w y m w ia d o m o ści o za w a rc iu um ów , o d o k o n a n iu ro b ó t i d o s ta w , tu d z ie ż u m ów o d z ie r ż a w ę , p ra w a pob oru sp e c ja ln y c h o p ła t, a to najipóźniej w c ią g u 7 dni po za w a rc iu u m o w y .
W przepisach porządkow ych reguluje ordynacja podatkowa kwestję doręczeń pism urzędowych w spra
wach uregulowanych ordynacją, nie zaś pism egze
kucyjnych, karno-skarbowych itp.
A r t. 147
§ 1. D o r ę c z e n ie w s z e lk ic h p ism w ła d z sk a rb o w y c h u s k u te c z n ia s i ę p r z e z o r g a n a w ła d z s k a rb o w y c h , p r z e z p o c z tę lub p r z e z z a rz ą d y g m in .
§ 3. Za d o r ę cz en ie p ism p r z e z o r g a n a g m in w ie jsk ic h p r z y z n a je s ię ty m g m in o m w y n a g r o d z e n ie w w y s o k o ś c i 6 g r o s z y od k a ż d e g o p ism a .
A r t. 151
D la a d r e sa tó w , k tó r y c h m ie js c e z a m ie s z k a n ia lub p o b y tu n ie j e s t zn an e, lu b k tó r y m p ism o n ie m o g ło b y ć d o rę
czo n e z in n y ch p ow o d ó w , sk ła d a s ię p ism o w z a r z ą d z ie g m in y m ie js c a o p o d a tk o w a n ia a d r e s a ta . Z a rzą d g m in y n ie z w ło c z n ie o g ła s z a o z ło ż e n iu p ism a w sp o só b u ż y w a n y w d an ej m ie j
sc o w o ś c i, z w e zw a n iem , ż e cele m od eb ra n ia p ism a a d r e s a t p o w in ie n p r z y b y ć do o g ła s z a ją c e g o u rz ęd u . D o r ę c z e n ie u w a ża s ię za u sk u te c zn io n e, je ż e li od c z a s u o g ło s z e n ia u p ły n ę ło 4 ty g o d n ie . J e ż e li je d n a k a d r e sa t z g ło s ił s ię po u p ły w ie t e g o term in u cele m od eb ra n ia p ism a i u d ow od n i, że b ez sw e j w in y n ie m ó g ł w c ze śn iej z g ło s ić s ię po je g o odb iór, n a le ż y m u p is m o w y d a ć i za d a tę d o r ę cz en ia u w a ża ć d z ień , w k tó r y m p ism o z o s ta ło w y d a n e .
W edług rozporządzenia o wykonaniu ordynacji podatkowej z dnia 19 września 1934 (Dz. U. R. P.
nr. 91, poz. 821).
§ 116. P o b e z sk u te c z n y m u p ły w ie 4 ty g o d n i od cza su o g ło s z e n ia w s p r a w ie od eb ra n ia p ism a , z a rzą d g m in y zw ra ca n ie d o r ęc zo n e p ism o z o d p o w ied n ią .ad n otacją w ła d z y s k a r b o w ej.
Wynagrodzenie gmin za czynności, spełniane dla władz skarbowych
I. Do czasu nowelizacji ordynacji podatkowej z dn.
15 stycznia 1936 r. (Dz. U. R. P. nr 3, poz. 13) przy
znane zostało związkom samorządowym na zasadzie art. 9 § 3 ordynacji wynagrodzenie w wysokości 1,5%
wpływów z tytułu podatków , objętych ordynacją po
datkową, za czynności spełniane w myśl art. 53, 54, 151 (obecnie 147) i 155 (obecnie 151). Rozporządzenie o wy' konaniu ordynacji podatkow ej precyzuje bliżej roz
m iar wspomnianych wpływów, od których ma być liczone 1,5 % dla gmin, wyłączając z nich udziały związków samorządowych.
O rdynacja podatkow a weszła w życie z dniem 1. X. 1934 r. Od tego czasu wzrosła ilość czynności
gmin dla władz skarbowych. Przyznanie pewnego ekwi
walentu zachęcało gminy do pracy, gdyż powaga usta
wowej norm y pozwalała przypuszczać, że poniesione przez gminy wydatki zostaną im zwrócone. Przypu"
szczenią te okazały się jednak złudne. Mimo powszech
nego dopominania się gmin o wypłatę należnego im z mocy ustawy wynagrodzenia, mimo półtorarocznej pracy w tym zakresie żadnych kwot dotychczas gminy nie otrzymały.
Nowela ordynacji podatkowej z dnia 15 stycznia 1936 zmieniła stan prawny tej sprawy, postanawiając
A r t. 2
P r z e w id z ia n e w d o ty c h c z a so w y m a rt. 9 § 3 o rd y n a cji p o d a tk o w ej w y n a g r o d z e n ie g m in z a c z a s od 1 p a ź d z ier n ik a
1934 r. n ie z o s ta n ie w y p ła c o n e . S k a rb P a ń s tw a w y p ła c i g m i
nom , k tó r e s p e łn ia ły p r z e w id z ia n e w ty m a r ty k u le c zy n n o śc i, o d p o w ied n ie o d szk o d o w a n ie, n ie w y ż s z e je d n a k n iż p ob ran e p r z ez S k arb P a ń s tw a od t y c h g m in w y n a g r o d z e n ie za w y m ia r i pobór d o d a tk ó w k o m u n a ln y ch do p o d a tk ó w p a ń s tw o w y c h o ra z u d z ia łu w p o d a tk u od lo k a li. W y s o k o ś ć o d s zk o d o w a n ia dla k a ż d e j g m in y u s ta li M in is te r S k a rb u w p o r o z u m ie n iu z M in istre m S p ra w W e w n ę trz n y c h , k tó r z y u p r a w n ien ia s w e w ty m z a k r e s ie m o g ą p r z ek a za ć d y r e k to r o m izb sk a r b o w y ch w p o ro zu m ien iu z w o je w o d a m i.
Z ihnych zmian, wprowadzonych wymienionym ostatnio dekretem , dwie wątpliwości nasuwa zmiana dawnego art. 151 ordynacji. Do artykułu, tego (obecnie w jednolitym tekście ogłoszonym w Dz. U. R. P. n r 14 z 1936 r., poz. 134:, art. 147), k tó ry przewiduje dla wszystkich gmin obowiązek doręczania pism skarbo
wych z zakresu spraw uregulowanych ordynacją podat
kową, dodany został nowy § 3, zapewniający wynagro' dzenie w wysokości 6 gr, ale tylko' dla gmin wiejskich.
Ponieważ mowy w tym postanowieniu o takim wyna^
grodzeniu dla gmin miejskich nie m a i ponieważ od dawna przez sfery samorządowe wysuwany jest postu
lat używania do doręczeń władz państwowych jedynie poczty w tych miejscowościach, gdzie istnieją urzędy pocztowe, należało by przypuszczać, że władze skarbo
we zaniechają w miastach używania do> doręczeń swych pism organów samorządowych.
II. Obowiązek doręczania przez zarządy gmin pism władz skarbowych w p o s t ę p o w a n i u e g z e k u "
c y j n y m opiera się na § 50 rozp. Rady Ministrów z dnia 25. VI. 1932 r. o postępowaniu egzekucyjnym władz skarbowych (Dz. U. R. P. n r 62, poz. 580), który przyjmuje dla postępowania egzekucyjnego zasadę art.
23 rozp. o postępowaniu administracyjnym (Dz. U. R.
P. nr 36, poz. 341 ex 1928 r.). Za doręczenie pism w po
stępowaniu administracyjnymi przyznane zostało gmi
nom wynagrodzenie w rozp. Min. Spraw Wewn. z dnia 18. XI. 1930 (Dz. U. R. P. nr 92, poz. 719) w konsek
wencji takież wynagrodzenie powinny otrzym ywać gminy za doręczanie pism władz skarbowych w postę"
powaniu egzekucyjnym.
W tej sprawie wydał N. T. A. dnia 2 marca 1936 1. rej. 3957/33 wyrok, którego uzasadnienie jest nastę
pujące:
Z a rzą d g m i n y ...w n ió s ł 28 g ru d n ia 1932 r. do U rzęd u S k a r b o w e g o w ...p o d a n ie, d o m a g a ją c s ię na p o d s t a w ie § 1 r o zp o rz ą d z e n ia M in is tr a S p ra w W e w n ę trz n y c h z 18 lis to p a d a 1930 p o z . 719 D z. U s t., tu d z ie ż n a p o d sta w ie p r z ep is ó w u s ta w y z 10 m a rca 1932 p o z. 328 D z. U s t,, r o zp o rzą d ze n ia R ad y M in is tró w z 25 czerw icą 1932 p oz. 580 D z, U s t.
i ro zp o rz ą d z en ia M in is tr a S k a rb u z 26 lip c a 1932 nr. 169 w y p ła c en ia k w o ty z ł 717,60 za d o r ę cz en ie 1,196 u p o m n ień e g z e k u cy jn y ch U r zę d u S k a r b o w e g o , lic z ą c 60 g r za d o r ę cz e n ie . U r zą d S k a rb o w y d e c y z ją z 11 s ty c z n ia 1933 r. p ro śb y te j n ie u w z g lę d n ił, ja k o p o zb a w io n ej p o d sta w y p ra w n ej w ś w ie t le za rz ą d z en ia M in is tr a Sk arb u z 5 m a rca 1931 r. L. D . 2 824/3/31.
W o d w o ła n iu od tej d e c y z ji z a rz ą d g m in y w y w o d z ił, iż z tr e ś c i p r z y to c z o n y c h w p o d a n iu p r z ep isó w n ie w y n ik a b y n a jm n iej o b o w ią zek g m in b e z p ła tn e g o d o ręcza n ia u p o m n ień
e g z e k u c y jn y c h . S k o ro z a ś za d o r ę c z e n ie t a k ie U r z ę d y S k a r b o w e p o b ier a ją po 1 z ł 50 g r od k a ż d e g o u p o m n ien ia , co w in ien w n ie ść p ła tn ik na m o c y a r t 105 p r a w a o p o s tę p o w a n iu a d m i
n is tr a c y jn y m , p r z e to s łu s z n ie g m in ie n a le ż y s ię w y m ie n io n a w p o d a tk u k w o ta .
I z b a S k a rb o w a w ... d e c y z ją z 2 m a r ca 1933 r. o d w o ła n ia t e g o n ie u w z g lę d n iła dla b r a k u p o d sta w p ra w n y ch , g d y ż w e d łu g a r t. 112 p. b ) p r a w a o p o s tę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m p r z e p is y r o z d z ia łó w II I — X V I te g o r o z p o rz ą d z en ia n ie r o z c ią g a ją s ię n a p o s tę p o w a n ie w s p ra w a ch , d o ty c z ą c y c h p a ń s tw o w y c h p o d a tk ó w .
D e c y z ję tę g m in a . . . z a s k a r ż y ła do N . T . A ., k tó r y r o z w a ż y ł, co n a s tę p u je :
A r t. 112 p r a w a o p o s tę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m z 22 m a rca 1928 p o z. 341 D z. U s t . is t o t n ie s ta n o w i w p u n k cie b ), iż p r z e p is y r o z d z ia łó w II I — X V I n ie s to s u ją s ię w s p r a w a c h , d o ty c z ą c y c h p a ń s tw o w y c h p o d a tk ó w b ez p r o śr ed n ich i p o ś r e d n ich , o p ła t ste m p lo w y c h , o ra z c e ł i m o n o p o ló w , za ró w n o w p o stę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m , ja k i k a r n y m .
P r z e p is te n , ja k o w y ją tk o w y , n ie m o ż e b y ć k o m e n to w a n y r o z c ią g iiw ie , a z a te m n a le ż y p r z y ją ć, ż e d o ty c z y on w y łą c z n ie sp ec ja ln e j d z ie d zin y w y m ia r u i p ob oru p o d a tk ó w m ię d zy w ła d z a m i sk a r b o w y m i i p ła tn ik a m i, k tó r e to sp r a w y r e g u lu ją o so b n e p r z e p is y p r o ced u ra ln e.
N a t o m ia s t n ie u z a sa d n io n e j e s t p o w o ły w a n ie s i ę na po- m ien io n y p r z e p is a rt. 112, g d y ch o d zi o sto s u n e k w ła d z y s k a r b ow ej do u rzęd ó w g m in n y c h w s p r a w a c h o d o r ę cz en ie p rz ez t e u rzęd y n a m o cy p o le ce n ia w ła d z y sk a rb o w ej p ła tn ik o m p ism u r z ęd o w y ch , d o ty c z ą c y c h p o d a tk ó w i o p ła t p a ń s tw o w y c h .
W ty m s t a n ie r z e c z y , g d y s k a r ż ą c a g m in a w o d w o ła n iu r o s z c z e n ie s w o je o p a r ła n a p r z e p is a c h a rt. 105 p. 2 p r a w a 0 p o s tęp o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m , k tó r e to p r z e p is y d o ty c z ą sp r a w y o b c ią że n ia k o s z ta m i d o r ę cz eń str o n , a z a te m w s p r a w a ch p o d a tk o w y ch o d n o siły b y s ię do s to s u n k ó w p o m ię d z y w ła d z ą sk a r b o w ą i p ła tn ik ie m , — w ła d z a p o z w a n a s łu s z n ie p o w o ła ła s ię n a z a c y to w a n y a r t. 112, k tó r y , ja k to w y ż e j w y w ie d z io n o , w ty m z a k r e s ie s to s o w a n ie p r z ep is ó w te g o a r ty k u łu p ra w a o p o s tę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m w y łą c z a .
O k o liczn o ść p o w y ż s z a je d n a k w k w ę s tji, s ta n o w ią c e j p r z ed m io t sp r a w y n in ie js z e j, m ia n o w ic ie sto s u n k u w ła d z y sk a rb o w e j do g m in y na t l e d o r ę cz eń w e z w a ń w ła d z y s k a r b o w e j, n ie m a d e c y d u ją c e g o z n a c ze n ia . N a le ż y b o w iem z a z n a c zy ć , iż p o w o ła n y p r z e z w ła d z ę p o z w a n ą § 50 r o z p o rz ą d z en ia R ad y M in istró w o p o s tę p o w a n iu e g z e k u c y jn y m w ła d z s k a r b o w y ch z 25 c z e r w c a 1932 p o z. 580 D z, U s t . s ta n o w i, że m . in.
1 w s to s u n k u do w e z w a ń i d o r ę cz eń w sp r a w a c h e g z e k u c y j n y ch sk a r b o w y c h m o g ą m ieć z a s to s o w a n ie p r z e p is y a rt.
9 — 81, 84, 92 i 108 — 110 r o zp o rz ą d z en ia P r e z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j o p o s tę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m z 22 m a rca 1928 p oz. 341 D z, U s t .
J e ż e li p r z e p is te n z e s ta w ić z § 10 t e g o ż r o zp o rz ą d z en ia , k tó r y za o r g a n a e g z e k u c y jn e w ła d z sk a r b o w y c h n a k a z u je u w a ża ć z a sa d n ic z o s e k w e s tr a to r ó w sk a r b o w y c h lub in n y ch fu n k c jo n a r iu sz ó w sk a r b o w y c h , to z p o w y ż s z e g o w y n ik a w n io s e k , ż e w ła d z e sk a r b o w e p r z y d o r ę cz a n iu w e z w a ń n ie są j e d n a k o b o w ią z a n e o g r a n ic z a ć s i ę ty lk o do u s łu g sw o ic h w ła s n y c h o r g a n ó w , le c z m o g ą r ó w n ie ż k o r z y s ta ć z e sp o so b ó w d o r ę c ze n ia , p r z e w id z ia n y c h w o g ó ln y c h p r z e p is a c h p ra w a o p o stę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m . W tej m ie r z e w c h o d zą w g r ę p r z e p is y a rt. 23, k tó r y z e z w a la w ła d z y p a ń stw o w e j d o k o n y w a ć d o r ę cz eń w e z w a ń i p ism u r z ę d o w y c h b ąd ź p r z e z w ła s n y c h fu n k c jo n a r iu sz ó w , b ąd ź p r zez p o c z tę, b ą d ź p r z e z in n e o r g a n a w ła d z y , b ąd ź w r e s z c ie p r z e z u rzęd y g m in n e (M a g i
s t r a t y ) .
O tó ż z g o d n ie z p o w y ż s z y m i p r z e p is a m i r o z p o rz ą d z en ie M in is tr a S p r a w W e w n ę trz n y c h , w y d a n e w p o ro z u m ien iu z in n y m i M in is tra m i, ,a n a p ie r w s z y m m ie js c u z M in istre m S k arb u , z 18 lis to p a d a 1930 p oz. 719 D z. U s t . s ta n o w i, że k o s z ta d o r ę cz en ia p r z e z u r zęd y g m in n e i M a g is t r a t y w e zw a ń i p ism u r z ęd o w y ch u s ta la s ię w w y s o k o ś c i p od w ójn ej k a żd o - cze sn ej o p ła ty p o c z to w ej za l is t z w y k ły n a jn iż sz e j w a g i (§ 1 ), ż e z w r o t ty c h k o s z tó w n a s tę p u je z a sa d n ic z o r ó w n o c z e śn ie
z d o r ę cz en ie m , jed n a k w ła d z e p a ń stw o w e lu b sa m o r zą d o w e , p o z o s ta ją c e w s ta łe j łą c z n o ś c i z g m in ą , m o g ą ziw racać k o s z ty r v c z a łte m (§ 2 ) , ora z, że w p rz y p a d k a c h , p r z ew id zia n y c h w a r t. 106 p r a w a o p o s tę p o w a n iu a d m in is tr a c y jn y m , z w ro t k o s z tó w n a s tę p u je n a p o c z e t k o s z tó w p o s tę p o w a n ia a d m in i
s tr a c y jn e g o , o b c ią ż a ją c y c h str o n ę (§ 3 ).
W p r a w d zie p o w o ła n y w y ż e j a rt. 105 p o s tę p o w a n ia a d m i
n is tr a c y jn e g o n ie z o s t a ł w y m ie n io n y p r z y d o r ę cz en ia c h w § 50 z a c y to w a n e g o r o z p o rz ą d z en ia R a d y M in is tró w z 25 c zerw ca 1932 r., le c z o k o lic z n o ś ć ta ty m s i ę m o ś e tłu m a c z y ć , że a r ty k u ł te n w u s tę p ie d r u g im z a w ie r a z a sa d n ic z e p o s ta n o w ie n ie o p r a w ie z a lic z e n ia do k o s z tó w p o s tę p o w a n ia a d m in is tr a c y jn e g o m . in . r ó w n ie ż i k o s z tó w d o r ę c z e n ia str o n ie p ism u r zęd o w y ch , ż e t a sa m a z a s a d a z o s t a ła w y r a ż o n a w § 5 7 t e g o ż r o z p o r z ą d z e n ia R a d y M in is tr ó w i że w y s o k o ś ć p o b ier a n y c h % ty tu łu d o r ę cz eń w e z w a ń k w o t od p ła tn ik ó w w y s z c z e g ó ln io n a z o s ta ła w s ta n o w ą c e j z a łą c z n ik do te g o ro z p o rz ą d z en ia ta b e li.
Z p o w y ż s z y c h w z g lę d ó w N . T . A . u zn a ł, ż e w ła d z a p o z w a n a o d m a w ia ją c s k a r ż ą c e j g m in ie Z w rotu k d s z tó w d o r ę c ze n ia p ła tn ik o m n a z le c e n ie w ła d z sk a r b o w y c h w e zw a ń
w sp r a w a c h p o d a tk ó w i o p ła t sk a r b o w y c h ze w z g lę d u na tr e ś ć a r t. 112 p ra w a o p o s tę p o w a n u a d m in is tr a c y jn y m , p r z y j ę ła m y ln ą w y k ła d n ię p r z ep is ó w o b o w ią z u ją c y c h , i w ob ec te g o z a sk a r ż o n e o r ze cz en ie, ja k o n ie z g o d n e z u s ta w ą , u c h y lił.
W tej sprawie N . T. A. sformuował następującą tezę:
Wyłączenie, zastrzeżone w art. 112 prawa o postę
powaniu administracyjnym, nie dotyczy rozrachunku władz skarbowych z władzami gminnymi odnośnie do
ręczanych przez organa gminne płatnikom na zlecenie władz skarbowych wezwań płatniczych; z przepisów zaś rozporządzena Rady Ministrów z 25 czerwca 1932 poz 580 Dz. Ust. i Ministra Spraw Wewnętrznych z 18 listopada 1930, poz. 719 Dz. Ust. wynika prawo gmin do zwrotu kosztów pcmienionych doręczeń.
Postępowanie oddłużeniowe
Powołując się na reskrypt U rzędu W ojewódzkiego Śląskiego i kom unikaty, zamieszczone, w irrz e 3 — 7
„O rędow nika Sam orządu" z br. Związek Gmin raz je
szcze zwraca uwagę gmin, że postępowanie oddłuże
niowe względem związków samorządowych może być wszczęte tylko* do dnia 31 grudnia br.; wszczęcie postę
powania oddłużeniowego po tym terminie nie ma skut"
ków praw nych.
Formalne wszczęcie postępowania oddłużeniowego polega na: a) powzięciu przez Komisję Oszczędno- ścioworOddłużeniową dla samorządu terytorialnego w W ojewództwie Śląskim postanowienia o wszczęciu postępowania oddłużeniowego i b) opublikowaniu tego postanowienia w M onitorze Polskim, Gazecie Urzędowej W ojewództwa Śląskiego oraz w poczytnym dzienniku miejscowym. T o też gminy, których sytuacja finansor w cgospodarcza jest trudna i wymaga zastosowania ulg w spłacie zobowiązań, powinny przedstawić wojewódz
kiej Komisji oszczędnościowo - oddłużeniowej wnioski oddłużeniowe natychmiast, najpóźniej jednak w takim terminie, by dokonanie jeszcze przed dniem 31 grudnia br. wymienionych wyżej formalności było możliwe.
R eskryptem U rzędu W ojewódzkiego Śląskiego z dnia 20 czerwca br. term in do złożenia wniosków Komisji został wyznaczony do dnia 31 października br. W włas
nym, dobrze zrozum ianym interesie leży, by gminy zastosowały się do wskazówek, zaw artych w reskrypcie i kom unikatach i wniosły jak najprędzej wnioski o od
dłużenie, gdyż prędzej będą mogły korzystać z przy
znanych im ulg. Sposób sporządzania wniosków oddłu
żeniowych i ich firmę oraz zasady, na jakich oddłuże
nie jest oparte, Związek Gmin podał do wiadomości
w num erze 5—7 „Orędownika Samorządu" z br. Dla wyjaśnienia sprawy należy raz jeszcze przypomnieć, że postępowanie oddłużeniowe przed Komisją Oszczęd"
nościowo-Oddłużeniową dla samorządu terytorialnego W ojewództwa Śląskiego obejmuje zarówno' a) zobowią
zania, co do których zostały lub mogły być zastoso
wane powszechne norm y oddłużeniowe (art. 1 — 6 rozp.), b) zobowiązania, wyszczególnione w art. 17 — 23 rozporządzenia. Za pośrednictwem Wojewódzkej Ko"
misji należy także zgłaszać wnioski do Centralnej Ko
misji o ulgi w trybie art. 14 ust. 2 pkt. 3) rozp.
Podkreślić należy, że zarówno w przypadku ogra
niczenia postępowania oddłużeniowego' do wniosków z art. 14 ust. 2 pkt. 3), jak w przypadku składania wnio
sków z art. 18 rozp.: — wnioski te sporządzić trzeba według wzoru, podanego w reskrypcie U rzędu W oje"
wódzkiego Śląskiego (patrz „O rędow nik Samorządu"
nr. 5 — 6 br.).
N a zakończenie Związek Gmin zaznacza, że po
stępowaniem oddłużeniowym z art. 14 ust. 2 pkt. 3) rozp. z dnia 24. X. 1934 r. mogą być objęte wszelkie zobowiązania związków samorządowych wobec Skarbu Państwa, funduszów państwowych, Skarbu Śląskiego, instytucyj ubezpieczeń społecznych i innych instytucyj prawno-publicznych, tudzież wobec banków państwo
wych i kom unalnych, kom unalnych kas oszczędności i komunalnego funduszu pożyczkowo~zapomogowego, powstałe przed dniem 1. IV. 1936 r. Postępowaniem natom iast z art. 18 mogą być objęte tylko te zobowią
zania wobec pryw atnych osób fizycznych i prawnych, które powstały przed dniem 1 kwietnia 1934 r.
Czas najwyższy przywrócić polską pisownię zniekształconym przez władze zaborcze nazwiskom
Od chwili objęcia Śląska przez Polskę podejmo1- wana była w lonfe różnych organizacyj polskich inicja"
tywai przeprowadzenia aikcji w kierunku przyw róce
nia nazwiskom polskim, zniekształconym pisownią nie
miecką, właściwego brzm ienia f polskiej pisowni. Akcje te, podejmowane przez poszczególne organizacje, z po1- wodu braku koordynacji oraz odpowiedniego przygo"
twania, nie wydały dotychczas należytych rezultatów.
W celu właśnie skoordynow ania tej akcji, skiero
wania jej na właściwą drogę i przygotowania dla niej odpowiednich podstaw, Polski Związek Zachodni zajął się obecnie powyższym zagadnieniem.
Historyczny pogląd na pisownię nazwisk.
'Wszystkie spaczone nazwiska polskie, jakie spoty
kamy dziś na G órnym Śląsku, początek swej niemiec
kiej pisowni datują od XIX wieku, przeważnie zaś do roku 11872. Najlepszym tego dowodem to fakt niezbi"
cie stwierdzony, że to pokolenie polskie na Śląsku, które pobierało jeszcze naukę polską (w szkołach pruskich 1872) pisało nazwiska swoje zupełnie poprawnie, na co zachowały się tysiączne przykłady w dawniejszych ak
tach. N aw et urzędowe imienne spisy ludności z przed roku 1872 zawierają przeważnie nazwiska polskie w po
prawnym brzm ieniu oddane i w poprawnej pisowni pol
skiej.
Główną przyczynę zniekształcenia pisowni nazwisk polskich upatrywać należy przeto w germanizacyjnej akcji szkoły niemieckiej po roku 1872. Nauczycielstwo1 tych szkół niemieckich odtąd kazało dzieciom, polskim podpisywać się w zeszytach itd. „głoskami niemiecki"
m i“ . Dziecko tą drogą przyzwyczaiło się do spaczonej pisowni swego nazwiska, stosując taką błędną niepolską pisownię również po1 opuszczeniu szkoły. Nie pobiera
jąc nauki polskiej, nie miiał taki osobnik żadnych wia
domości o pisowni polskiej — zabrakło mu przeto sprawdzian a dla skorygowania niedorzecznej, spaczo
nej pisowni.
Systematyczne zniekształcanie nazwisk polskich przez czynniki urzędowe datuje się od roku 1873. O dtąd bowiem stwierdzamy stosowanie pisowni niemieckiej do polskich nazwisk „en masse“ . Działo1 się to na podsta"
wie okólnika nadprezydenta Śląska, von Nordenflychta, który wysunął zasadę ujętą w takie postulaty: „imien
nictwu polskiemu na Górnym Śląsku należy urzędowo nadać takie brzmienie, żeby ucho niemieckie mogło dźwiękowy kompleks uchwycić, a język niemiecki mógł go wygłosić — na piśmie zaś wyraz miał otrzym ać taką postać graficzną, aby oko niemieckie mogło wyraz ten czytać w ramach głosek pisowni niemieckiej". Na sku
tek takiego zarządzenia, mającego1 charakter wybitnie
polityczny, następowały masowe spaczenia polskich na
zwisk.
Na czem polegają spaczenia polskich nazwisk?
Najczęściej zachodzące odchylenia od poprawnej pisowni polskiej spotykam y w następujących głosach i kompleksach głosowych:
1) Nosówki: Zastępuje się polskie nosówki ą, ę — przez on, en, em, am:
Polska pisownia: Niepolska pisownia:
Bąk, Bączek, Bączyk; Bonk, Bqntzek, Bontzig Kątny, Kąsek, M ądry; K ontny, Konsek, M ondry itd.
Pękała, Smętek, Kępny. Penkalla, Smentek, Kampne.
2) Stosuje się nieznane polskiej pisowni podwojenia wsi ółgłosek: • i . ' ; | | j , '\r i y I
11 — Golla (Gola), Rollnik (Rolnik), Pollok (Po"
lok), W oliny;
tt — Janotta, Sobotta, K okott, Sittko, Pyttlik itp .;
ss — Massny, Sossna itd.;
kk, ck — Nowack, Pollack, Suchanneck itd.;
pp — Schoppa, Lippa, Poppek, Pruppa;
ff — (w) Piffko (Piwko), Kraffczyk, Scheffczik.
Polskie brzmienia, zastąpione literami niemieckimi:
ł — 11 Bulla (Buła), Muscholl (Musioł);
ó — zwykle przez o, rzadziej przez u: Górny, Górny;
y — przez i lub ii: Kurziik (Kurczyk), W awrzi- czek, Krawczuck;
— s Masur (Mazur), Kosok (Kozok) itp.;
sz — sch Paschek, Schafron, Schary, Gruschka;
ś — sch Olesch (Oleś), Schliwa (Śliwa, Leschnik (Leśnik);
ć — tz Kopetz (Kopeć) itd.;
C7, — tsch lub tz: (to ostatnie, gdy dany osobnik mazurzył, t. j. wymawiał „c“ ;
Tkotsch (Tkocz), Schefftschuck, Krawietzek:
p — tz Maschuletz, Pietz itp.;
rz, ż — sch;
kw — qu Q uiattek, Q uittek, Quassny, M areąuia;
ski — sky.
Ta germanizacja polskich nazwisk górnośląskich dążyła do tego, by zamazać lub zupełnie usunąć z na
zwisk swoiste narodowe cechy polskie. Dążyła ona do takićgo przeobrażena polskich nazwisk górnośląskich, by słysząc je, nikt nie mógł poznać w nich cech pol
skich, aby — przeciwnie — nazwiska te posiadały jak najwięcej cech niemieckich.
Germanizacja polskich nazwisk górnośląskich uży' ła w tym celu dwóch sposobów:
I. Polskie nazwisko górnośląskie przez germaniza
cję zostało zniekształcone z powodu braku odpowied
nich głosek w abecadle niemieckim, odpowiadających dźwiękiem polskim w tych nazwiskach;
II. albo zostały zastąpione zgoła nazwiskami nie
mieckimi.
I. Zniekształcenie:
Przy germanizacyjnym zniekształceniu polskich nazwisk górnośląskich odróżnić możemy trzy stopnie:
1. zniekształcenie drobne;
2. zniekształcenie średnie;
3. zniekształcenie zupełne.
ad 1) Zniekształcenie drobne polegało na zniem"
czeniu pisowni nazwiska przy zachowaniu pierw otnych jego polskich dźwięków i pierwotnego jego polskiego znaczenia. N . p. polskie „Pawleta" zniekształcone na niemieckie „Paw letta" lub polskie „Stasiczek" na nie
mieckie „Staschitzek".
ad 2) Zniekształcenie 'średnie polegało na zniemcze
niu pisowni i zniemczeniu dźwięku przy zachowaniu resztek znaczenia pierwotnego polskiego nazwiska np. polskie „Bienek“ zniekształcono na niemieckie
„Behnke" lub polskie „Blaszek" na niemieckie
„Blaschke".
ad 3) Zniekształcenie zupełne polegało na zniem"
czeniu pisowni dźwięku oraz zupełnym zatraceniu zna
czenia pierwotnego polskiego nazwiska tak, że dziś tylko z wielką trudnością m ożna się doszukać w tych nazwiskach pierwiastków polskich. N. p. polskie „Ry- bok“ zniekształcane na niemieckie „Rehbock", lub polskie „Pęcherz" na niemieckie „Panchirsch".
Gwałtu tego na nazwiskach naszych dokonywała germanizacja wbrew woli naszej w hańbiącym zamiarze wynarodowienia nas.
W obec przeszłych i przyszłych pokoleń naszych, wobec przodków , których kości spoczywają w piastow
skiej ziemi śląskiej, wobec dzieci i wnuków naszych, m am y święty obowiązek i nieprzedawnione prawo usuwać skutki bezwstydnego gwałtu, zadanego niecnie przez germanizację nazwiskom naszym.
Głosy ku tem u odzywają się wśród nais od lat.
Wszelkie te nawoływania jednak nie odniosły dotycłr czas takiego skutku, jakiego by się wobec ważności tej sprawy spodziewać należało. Dwie są przede wszy
stkim przyczyny powodujące tutaj bezczynność sze
rokich mas społeczeństwa naszego.
Jedną przyczyną to nieświadomość środków i spo
sobów, jakimi skutki gtermanizowania nazwisk na
szych usunąć by można.
Drugą przyczyną to, że przeważna część naszych ludzi a nieraz nawet kom petentnych urzędników nie wie, jak dane staropolskie nazwisko górnośląskie po
prawnie pisać, gdyż nile umie często wyczuwać pier
wiastka polskiego i znaczenia danego nazwiska.
Zadaniem artykułu niniejszego jest najprzód za
znajomienie społeczeństwa ze środkami ii sposobami, jakimi można usunąć skutki zgermanizowania nazwisk naszych.
Obowiązujące u nas na G órnym Śląsku przepisy prawne uważają wszystkie nazwiska zniekształcone jako nazwiska tylko błędnie pisane, wszystkie zaś na"
zwiska zastąpione traktują jako nazwiska zupełnie nowe.
Odniemczenie nazwisk zniekształconych, a więc błędnie pisanych odbywa się sposobem t. zw. sprosto
wania nazwiska. N a podstawie ust. 2, art. XVI p ro to kółu końcowego Konwencji Genewskiej z dnia 15 ma
ja 1922 r. przeprowadza się sprostowanie nazwiska
„zupełnie w prostej formie przez zwykłą adnotację na marginesie (dokum entu lub rejestru urodzenia), po"
twierdzoną przez dozorujące władze stanu cywilnego".
Szczegóły postępowania przed urzędami w spra
wie sprostowania nazwisk na zasadzie protokółu koń
cowego Konwencji Genewskiej podaje okólnik W oje
wody Śląskiego nr 11, z dnia 10 kwietnia 1933 r.
Okólnik ten mówi, że wszelkie podania o sprosto"
wanie nazwisk, składane jużto dc Urzędu Stanu Cywil
nego, jużto do Sądu, są wolne od opłaty stemplowej, gdyż są wnioskami w sprawie publicznej.
Postępowanie w tych sprawach jest dwojakiego rodzaju, zależnie od tego, czy rejestr stanu cywilnego, w którym ma być przeprowadzony wpis sprostowane
go nazwiska znajduje się na polskim Górnym Śląsku, czy też na niemieckiej części byłego obszaru plebiscy
towego.
Jeżeli rejestr stanu cywilnego znajduje się na gór"
naśląskiej części W ojewództwa Śląskiego to:
1) osoba chcąca sprostować swe nazwisko mieszka
jąca na tym terenie wnosi podanie do urzędu stanu cy
wilnego, właściwego ze względu na jej miejsce za
mieszkania,
2) wnioskodawca mieszkający poza górnośląską częścią W ojewództwa w Polsce lub zagranicą, winien wnieść wniosek o sprostowanie nazwiska do- tego urzę"
du stanu cywilnego, gdzie znajduje się rejestr, w k tó rym ma być dokonany wpis dotyczący sprostowania.
Inaczej przedstawia się sprawa, gdy rejestry stanu cywilnego znajdują siię w Niemczech. Wówczas oby
watele niemieccy mogą się ubiegać o sprostowanie na
zwisk przed władzami niemieckimi. Zaś obywatele polscy składają wnioski przez polski urząd stanu cy"
wilnego do Sądu Grodzkiego, k tóry załatwia sprawy po myśli rozporządzenia pruskiego z dnia 3 listopada 1919 r. (26 ust. prusk. z 1919 r. str. 177) o zmianie na
zwisk rodowych. Jeżeli wnioskodawca mieszka w Polsce poza granicami górnośląskiej części wojewódz
twa, podanie należy skierować do Sądu Grodzkiego
w Katowicach, wyznaczonego do rozstrzygania tych spraw przez M inistra Sprawiedliwości.
N a cieszyńskiej części W ojew ództwa Śląskiego jest też sprostowanie nazwiska możliwe, o ile wnioskodaw
ca może przedstawić m etrykę urodzenia swego ojca lub dziiada, opiewającą n a nazwisko prawidłowe.
W tym celu pisze się podanie do U rzędu Wojewódz"
kiego Śląskiego przez właściwe Starostwo. Decyzja za
pada na podstawie najwyższego postanowienia z dnia 14. IX. 1852 r. (dzień. ust. państw, austr. z 1853 r. — str. 91) i zarządzenia M inisterstwa Spraw W ew nętrz
nych z dnia 7 września 1860 r. L. 27021 o sprostowaniu zapisków w aktach stanu cywilnego. N a zarządzenie U rzędu W ojewódzkiego następuje sprostowanie prze
kręconego wpisu nazwiska w księdze m etrykalnej, jako oczywistej pomyłki. Równocześnie robi się na doku"
m entach urodzenia wnioskodawcy i jego rodziny do
pisek marginesowy, na mocy którego ma on prawo używać nazwitska w pisowni prawidłowej.
Uprawnionym do stawiania wniosków o sprosto
wanie zniekształconego nazwiska (formularze posiada
ją urzędy stanu cywilnego) jest każdy pełnoletni oby' watel. Za żony i dzieci małoletnite wniosek stawia mąż względnie ojciec. Za sieroty wniosek stawia opiekun, k tóry do tego jednak musi uzyskać zezwolenie Sądu Opiekuńczego.
Wniosek m ożna stawić pisemnie lub ustnie. Przy zgłoszeniu osobistym należy przedłożyć dowód toż
samości osoby oraz dokum ent urodzenia (metrykę).
Sprostowanie zniekształconego nazwiska dokonywane jest bezpłatnie!
Obowiązkiem każdego* Polaka, którego nazwisko zostało zgermanizowane, jest postarać siię corychlej o odniemczenie swegO' nazwiska. Wszelkich informacyj
udziela w tej sprawie Dyrekcja Okręgu Śląskiego Pol
skiego Związku Zachodniego w Katowicach, ul. Pocz' tcwa 16, II p., tel. 34-271. Tam należy albo bezpo
średnio albo przez Zarządy Kół Miejscowych i Sekre
tariaty Obwodowe P. Z. Z. przesyłać wszelkie za' pytania.
O prócz germanizacji nazwisk, o której mówiliśmy, należy także poruszyć sprawę germanizacji imion. Do
konała się ona w części pod naciskiem urzędników stanu cywilnego, a po części dobrowolnie przez na
śladownictwo imion napływowej ludności niemieckiej.
Dziś, gdy nacilsku tego niema, wstydem powinno być nadawanie przy chrzcie świętym imion, niezna
nych i obcych naszym dziadom i pradziadom. Nie ulega bowiem wątplitwości, że imiona takie, jak Zyg"
fryd, Margot, Rudi, Rita, H erbert, Erna, Irm gard, H elm ut, W aldemar, Ginter, K urt, Hildegarda, W erner itd. są imionami obcymi dla Śląska, nieznane katolic
kiemu kalendarzowi.
A przecież mamy świętych, urodzonych tutaj na Śląsku, jak św. Jacek, św. Czesław, św. Jadwiga. Mie
liśmy również książąt z rodu Piastów, którzy ziemi śląskiej bronili i którzy niejednokrotnie wielką odzna
czyli się pobożnością.
Dlaczegóż więc nie mielibyśmy nadawać imion takich, jak: Władysław, Bolesław, Mieczysław, Kazi
mierz lub imion patronów Polski św. Stanisława i św. W ojciecha (a nie Adalberta!)?
Czuwajmy więc nad tym i uświadamiajmy naszych krew nych i znajomych, ażeby nie tylko poprawiali swoje nazwiska, ale i dzieciom swym oszczędzili nie
mieckiego imienia.
Dalsze używanie zniemczonych nazwisk i nie
mieckich imion powinno być hańbą dla każdego pra
wego Polaka.
Ze Związku Gmin Województwa Śląskiego
W sprawie zwolnienia gmin od obowiązku ubez
pieczenia, od wypadków osób, odpracowujących po' mcc doraźną, świadczoną przez Fundusz Pracy Zwią
zek Gmin złożył Panu Ministrowi Opieki Społecznej następujący memoriał:
Reskryptem z dnia 8 lipca br., znak: W y. Skl. b. 2, przesłanym wszystkim wydziałom powiatowym (mia
stom1 wydzielonym) województwa Śląskiego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Chorzowie zarzą
dził:
1) poinformowanie podległych związków samorzą"
dowych o istnieniu ciążącego na nich obowiązku ubez
pieczenia wszystkich osób, odpracowujących pomoc doraźną;
2) wydanie zarządzenia urzędom gminnym, aby w jak najkrótszym czasie nadesłały Oddziałowi zesta
wienia, obejmujące za czas od 1. I. 1934 r. do 31. V.
1936 r.:
a) rodzaj prac, wykonyw anych przez osoby, odpra
cowujące pomoc doraźną (prace niwelacyjne, na' prawa dróg, czyszczenie ulic);
b) ilość osób, odpracowujących pomoc doraźną a zatrudnionych przy danym rodzaju pracy;
c) ilość dniówek, przepracow anych przy danym rodzaju pracy;
d) przeciętną kwotę pomocy doraźnej za dniówkę.
Związek Gmin W ojew ództwa Śląskiego- ma za
szczyt prosić Pana Ministra o uchylenie powyższego
zarządzenia, ponieważ nałożenie na gminy obowiązku ubezpieczenia osób, odpracowujących pomoc doraźną, świadczoną przez Fundusz Pracy, jest prawnie nieuza
sadnione:
1) Zarządzeniem M inistra Opieki Społecznej z dnia 9. XII. 1935 r. (Dz. U rz. Min. Op. Społ. nr. 22), na które Zakład Ubezpieczeń Spoełcznych powołuje się na wstę
pie cyt. reskryptu, zwolniono od obowiązku ubezpie"
czenia niektórych osób w zakresie art. 1 pkt. 1 i pkt. 2 lit. b ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. R. P. nr. 51, poz. 396). Nie zwol
niono natomiast od obowiązku ubezpieczenia od wy
padków osób, które, wzamian za otrzym aną z Fundu
szu Pracy pomoc doraźną, pracują przy robotach, finan' sowanych przez Fundusz Pracy.
Obowiązek ubezpieczenia od wypadków osób, od
pracowujących pomoc doraźną, świadczoną przez Fun
dusz Pracy, ciąży, zdaniem naszym, na Funduszu Pra
cy, a nie na gminach, gdyż zdarzenie, uzasadniające po"
wstanie tego obowiązku zaistnało wskutek zarządzenia W ojewódzkiego Biura Funduszu Pracy w Katowicach.
Obowiązek odpracowania świadczeń został bowiem na
łożony w instrukcji o pomocy doraźnej bezrobotnym , wydanej przez Wojewódzkie Biuro Funduszu Pracy i jest jednym z środków, za pomocą których Fundusz Pracy spełnia swój ceł, do którego został ustawą po
wołany. Gminy, wykonując postanowienia tej instruk
cji, nie czynią tego dla własnych korzyści gospodar"
czych, gdyż odpracowanie świadczeń w zakrese planu robót, przewidzianego w instrukcji i zatwierdzanego przez W ojewódzkie Biuro Funduszu Pracy, ma charak
ter raczej wychowawczy i dlatego m ałoproduktyw ny.
Nieuzasadnione jest wobec tego nałożenia na gminy obowiązku ubezpieczenia od wypadków, a tym więcej żądanie zapłaty składek ubezpieczeniowych za 2 % lata wstecz, w czasie których Z. U. S. nie ponosił żadnych w ydatków z tego tytułu. Zapłata ta mogłaby być do
konana przez gminy tylko kosztem akcji doraźnej po
mocy bezrobotnym .
2) Obowiązkowi ubezpieczenia od wypadków pod"
legają po myśli art. 2 ust. 1) ustawy o ubezpieczeniu spo
łecznym „wszystkie osoby . . ., pozostające w stosunku pracy najemnej lub w stosunku służbowym".
W omawianym przypadku nie zachodzi fakt sto
sunku pracy najemnej lub stosunku służbowego, lecz zjawisko zupełnie odmienne — obowiązek odpracowa
nia pomocy, świadczonej przez Fundusz Pracy. Przez umowę o pracę pracow nik zobowiązuje się do pełnienia pracy dla pracodawcy (art. 441 k. z.), gdy tymczasem, w zatw ierdzanym przez W ojewódzkie Biuro Funduszu Pracy planie ro b ót do1 odpracowania świadczeń, „wy"
znaczać należy przede wszystkim prace, przeznaczone na użytek własny akcji pomocy bezrobotnym " (§ 10
cyt. instr.). Nie ma wobec tego prawnego- obowiązku ubezpieczenia przez gminy bezrobotnych, odpracowu
jących pomoc doraźną.
Z powyższego wynika, że obowiązek ubezpiecze
nia od wypadków osób, odpracowujących pomoc do- raźną nie jest przewidziany w polskim ustawodawstwie ubezpieczeniowym. Obowiązek ten powinien być ure"
gulowany w ogólnych ram ach akcji pomocy doraźnej i ponoszony przez Funduszu Pracy. Stan finansowy po
szczególnych gmin nie pozwala na ponoszenie coraz to większych ciężarów w dziedzinie opieki społecznej nad bezrobotnym i, zwłaszcza gdy się weźmie pod uwagę konieczność podwyższania przez gminy kredytów na pomoc doraźną wobec stałej obniżki dotacyj z Fundu
szu Pracy, wydatne zmniejszenie się dochodów gmin na skutek przeprowadzonej ostatnio reform y podatkowej oraz fakt, że na terenie województwa śląskiego więk
szą część kosztów opieki społecznej nad bezrobotnym i pokrywają gminy czy to z tytułu utrzym yw ania kom u
nalnego urzędu pośrednictwa pracy, czy też z tytułu zasilenia funduszów akcji pomocy doraźnej gotówką i naturali;ami.
— ooo--
W sprawie programu drogowego dla miast i osie
dli ponad 5000 mieszkańców Związek Gmin złożył Pa
nu Wojewodzie Śląskiemu następujący memoriał:
Reskryptem z dnia 19 czerwca br. nr. KB. 34/40 W ydział Komunikacyjno-Budowlany U rzędu Woje"
wódzkiego Śląskiego polecił wszystkim W ydziałom Po
wiatowym (W ydziałom Dróg Powiatowych) wydać za
rządzenie:
1. sporządzenia map szczegółowych w skali nie mniejszej jak 1:1000 z oznaczeniem ulic, ich nawierzchni i urządzeń gminnych, z wskazaniem dom ów mieszkał"
nych (z podaniem ilości kondygacyj), urzędów, fabryk, w arsztatów i t. p.;
2. opracowania program u utrwalenia nawierzchni, budowy urządzeń gminnych i nowych ulic w okresie 3-letnim 1937 — 1939 z podaniem kolejności robót we
dle ważności oraz przybliżony koszt robót i sposób ich pokrycia.
Zarząd Związku Gmin W ojewództwa Śląskiego- ma zaszczyt prosić Pana Wojewodę, w związku z pismem okólnym Ministra Spraw W ew nętrznych z dnia 30‘go czerwca br. o odciążenie gmin od tych czynności przez zniesienie powyższego reskryptu i uchylenie zarządzeń wykonawczych W ydziałów Powiatowych (Wydziałów Dróg Powiatowych), ponieważ zarządzenia te nie są do"
stosowane do poziomu prac organów gminnych. N a
kładając na gminy znaczny w ydatek nieprzewidziany, zarządzenia te mogłyby także w wielu gminach zniwe
czyć, wobec stabilizacji w ydatków na opiekę i pomoc
