Orędownik Samorządu, 1936, R. 12, nr 5/6

j l i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i l L

W ydawca;

j | i i i m m m m i m m i i i i m i i m m m i m i m m m m m i i m m i m i i i n u

Ę

P ren u m erata w yn osi 2 złote kw artaln ie = ' = O g ł o s z e n i a : Jed n o ła m o w y w iersz jjj

= O p ła ta p o cz to w a o p ła co n a ry czałtem = Z w lS Z C k G m i n 'W o j* Ś l, = milim . 50 gr. P rzed tek stem 1 zł za

E T elefo n : K a to w ice 341-47

E

. = w iersz m ilim . R ach . w P K O . 300-802 —

’ 1l | | | | | | | | | | | | | l i m i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i m i l l l l l l l l l l l i m i l l l l l l l l l i r R e d * i

A d m .: K ato w ice, P o czto w a 7,11

^ l | | ! l i l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l M l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l H | r

Nr. 5-6 K atow ice, m aj-czerw iec 1936 r. R o k XII

L. dz. 309/36. Katowice, dnia 30-go maja 1936 r.

Do

wszystkich Miast i Gmin

zrzeszonych w Związku Gmin Woje w. Śląskiego.

Na podstawie § 12 Statutu Związku Gmin Wo jewództwa Śląskiego oraz uchwały Zarządu z dnia 28-go maja b. r. zwołuje się niniejszem

Walne Zebranie

Zw iązku Gmin Wojew. Śląskiego

które odbędzie się w sobotę, dnia 20-go czerwca 1936 r, o godz. 10.30 w sali posiedzeń Rady Miejskiej m, Katow ic przy ul. Pocztowej nr, 2

z następującym porządkiem obrad:

1. Zagajenie.

2. Odczytanie protokołu z ostatniego Wal nego Zebrania.

3. Stwierdzenie listy obecnych i pełnomoc nictw.

4. Roczne sprawozdanie zarządu.

5. Roczne sprawozdanie skarbnika.

6. Sprawozdanie komisji rewizyjnej i jej wniosek.

7. Uchwalenie budżetu Związku na rok 1936/37.

8. Wybór komisji rewizyjnej.

9. Referaty.

10. Wnioski zgłoszone i rezolucje.

Zarząd Związku Gmin Wojew. Śląskiego

(— ) Dr. A d a m K o c u r ,

prezydent m iasta i przewodniczący.

Sprawozdanie z działalności Związku Gmin Woj. Śląsk.

w roku administracyjnym 1935/36, 38

Zarząd Związku wybrany na czas od roku 1935 do 1938 roku składa się z 11 członków i 11 zastęp­

ców.

C z ł o n k o w i e :

1) Dr. A, Kocur, prezydent m iasta Katowic 2) Grzesik, prezydent m iasta Chorzowa 3) Dr. Przybyła, burmistrz m iasta Bielska 4) Miedniak, naczelnik gminy W isła Ciesz.

5) Skop, burmistrz m iasta Lublińca 6) Wieczorek, naczelnik gminy Tychy 7) Weber, burmistrz m iasta Rybnika 8) Rudzki, naczelnik gminy Godula 9) lom anek, naczelnik gminy Orzegowa 10) Antes, burmistrz m iasta Tarn. Góry 11) Dr. Michna, naczelnik gminy Szopienic.

Z a s t ę p c y :

12) Popek, burmistrz m iasta Siemianowic 13) Dubiel, burmistrz m iasta Chorzowa 14) Zieleźnik, naczelnik gminy Czechowice 15) Dr. Karczew ski, burmistrz m iasta Mysłowice 16) Koj, burmistrz m iasta Mikołowa

1 7 )

Sitko, naczelnik gminy Kończyce

18) Żmij, burmistrz m iasta Pszczyny

19) Przybyła, naczelnik gminy Chropaczowa 20) Połak, naczelnik gminy Świętochłowic 21) Płonka, naczelnik gminy Szarlej-Piekary 22) Halfar, burmistrz m iasta Cieszyna.

Do Kom isji Rewizyjnej należą:

1) Grześ, radca miejski — Chorzów 2) Brandys, naczelnik gminy Radlin 3) Fojkis, naczelnik gminy Michałkowice.

Do Związku należało w dniu 1. IV. 1935 r. 256 gmin. W ciągu roku spraw ozdawczego przystąpiło nowych członków 2, ze Związku wystąpiło 7, Licz­

ba członków na dzień 1-go kwietnia 1936 r. wynosi 251.

W ciągu roku spraw ozdawczego Kom isja Rew i­

zyjna została zdekompletowana spowodu przenie­

sienia w stan spoczynku radcę miejskiego Grzesia.

Rok 1935/36 przeszedł pod znakiem wzmożonej pracy na wszystkich odcinkach działania śląskich sam orządów gminnych. A za tym objawem wzma­

gała się również praca Związku Gmin W ojewódz­

twa Śląskiego.

Działalność Związku szła w kierunku:

1) Zastępowania gmin na zewnątrz w sprawach dotyczących sam orządu gminnego,

2) udzielanie porad i pomocy gminom przy speł­

nianiu ich obowiązków. Najważniejszą od kilku lat do rozwiązania kw estją dla gmin było wprowadze­

nie gospodarki finansowej na normalne i ugruntowa ne tory. ło też to zagadnienie nie zeszło również w roku sprawozdawczym z pierwszego planu prac Związku. Uchwalone na ostatniem Walnem Zebra­

niu postulaty i rezolucje w spraw ach uregulowania finansów komunalnych znalazły zrealizowanie w w y­

danej przez Sejm Śląski ustawie o Komisji Oszczęd- nościowo-Oddłużeniowej w Województwie Śląskiem z dnia 11-go m arca 1936 r. (Dz. U. Śl. Nr. 7 poz. 11).

W „Orędowniku Sam orządu’1 nr. 3— 4 za m a­

rzec—kwiecień 1936 r., Związek Gmin zaznajomił zrzeszone gminy z zasadam i tej ustawy a w następ­

nych wydaniach bliżej je omówi. Niewątpliwie przy­

niosą postanowienia oddłużeniowe wielkie ulgi licz­

nym naszym gminom.

W ypada tu zaznaczyć, że przeprowadzona w ro­

ku sprawozdawczym reforma ustaw podatkowych odbiła się ujemnie na wpływach udziałów do K as gminnych. Zniesienie dodatków komunalnych do po­

datku przemysłowego a przyznanie gminom 17 %- towego udziału w państwowym podatku przem ysło­

wym i w 15%-owym dodatku, znacznie obniżyło dochody gmin z tego źródła. Zmiana ustawy o po­

datku dochodowym również zmniejszyła wpływy gmin z udziałów a przyznany gminom zwrot podatku specjalnego płaconego przez ich pracowników, nie pokryje w zupełności strat z podatku przem ysłowe­

go i dochodowego.

Drugą kw estją łączącą się ściśle z finansami gminnemi, jest spraw a bezrobocia. I w tej dziedzinie nie szczędził Związek starań, aby gminom ulżyć w ponoszeniu ciężarów ciążących na nich. A czkol­

wiek nie zostały jeszcze zrealizowane nasze postu­

laty przedstawione władzom wojewódzkim i w ła­

dzom centralnym, to jednak można się spodziewać w niedługim czasie zmiany przepisów w tej dziedzi­

nie. Pozatem akcja oddłużeniowa wpłynie niew ąt­

pliwie dodatnio na finansowanie opieki nad bezro­

botnymi.

Z dziedziny gospodarczej należy dalej w skazać na prace Zarządu przy rozwiązaniu kwestji elektry­

fikacji gmin i zmiany umów o dostawę gminom p rą­

du. Nieomal wszystkie gminy, posiadające sieć elek­

tryczną na swym terenie a będące odbiorcami p rą ­ du elektrycznego wystąpiły z wnioskami o zmianę przestarzałych, niekorzystnych dla gmin umów. Za­

rząd Związku wybrał dla tych spraw komisję, która po odbyciu kilku posiedzeń ustaliła przy udziale przedstaw iciela Urzędu W ojewódzkiego Śląskiego wytyczne, którymi powinny się kierować zarządy gmin przy zawieraniu tych umów. Wytyczne te o głoszone zostały w „Orędowniku Sam orządu" nr.

3—4 za m arzec—kwiecień 1936 r.

Spraw a umów o używanie urządzeń telefonicz­

nych zawartych przez cały szereg gmin z firmą „Pri- teg1’ oparła się o sąd. Stan sprawy przepowiada ko­

rzystne wyniki dla gmin.

Niemniej ważną sprawę stanowią umowy o do­

starczenie gminom wody. Spraw a ta była przedmio­

tem obrad na kilku posiedzeniach Zarządu i Komisji.

Ustalony został wzór umowy, który ma służyć inte­

resowanym gminom przy pertraktacjach o zawarcie umów. Ogłoszony został ten projekt w „Orędowni­

ku Sam orządu" nr. 7 z roku 1935.

Projektem ustawy o ustroju gmin wiejskich w Województwie Śląskiem zajmował się Zarząd b a r ­ dzo intensywnie, gdyż niezmiernie ważną dla w szyst­

kich gmin wiejskich jest ta kwestją. W ybrana zo­

stała Kom isja dla rozpatrzenia projektu ustawy, któ­

ra szczegółowo rozpatryw ała poszczególne postan o­

wienia projektu i opracow ała wnioski o zmianę wie­

lu artykułów. Zarządy gmin otrzymały do wiadomo­

ści nasze wnioski w „Orędowniku'' za marzec—

kwiecień bieżącego roku.

W drugim dziale czynności Zarządu a mianowi­

cie w udzieleniu pomocy i porad gminom w spraw o­

waniu ich obowiązków Zarząd udzielał fachowych porad, po które gminy się zwracały, składał wnioski 0 interwencję w różnych urzędach i instytucjach itp.

Sprawy te załatwiano w drodze korespondencyjnej jak również ustnie w biurze Związku,

„Orędownik Sam orządu", redagowany przez biu­

ro Związku a wydawany kosztem Związku, informo­

wał zrzeszone gminy o bieżących spraw ach sam orzą­

dowych. W numerze 1— 2 z roku 1936 r. ogłoszony został jednolity tekst ustawy o tymczasowem uregu­

lowaniu finansów komunalnych w Województwie Śląskiem.

Statystycznie przedstaw iają się prace Zarządu następująco:

Zarząd Związku obradował na 7 posiedzeniach 1 załatwił 45 spraw.

Komisje Zarządu obradowały na 20 posiedze­

niach a mianowicie:

1) Kom isja dla spraw bezrobotnych odbyła 5 po­

siedzeń.

2) Komisja dla spraw umów o dostawę gminom prądu elektrycznego odbyła 3 posiedzenia.

3) Komisja dla spraw umów o dostawę gminom wody odbyła 2 posiedzenia. Opracow ała wzór umowy o dostawę wody.

4) Komisja dla spraw ustroju gmin wiejskich odby­

ła 7 posiedzeń. Opracow ała projekt poprawek 3) do zmiany niektóych artykułów projektu.

5) Komisja dla spraw umów o używanie urządzeń 4) telefonicznych odbyła 3 posiedzenia i zaopinjo wała skierować spraw ę na drogę sądową.

Zarząd Związku przedłożył władzom następu- 5) jące memorjały;

a) w spraw ach finansowych:

1) memorjał z dnia 8-go lipca 1935 r. do Pana W o­

jewody Śląskiego w sprawie:

a) obniżenia odsetek od pożyczki am erykań­

skiej do 5,5% oraz spłaty kapitału z tej po­

życzki według kursu dolara;

b) w związku z powyższem przedstawione z o ­ stało Panu W ojewodzie położenie finansowe gmin śląskich oraz

c) wniesiono o utworzenie na Śląsku W ojewódz­

kiej Komisji Oddłużeniowej;

2) memorjał z dnia 18-go czerwca 1935 r. do Z a­

rządu Funduszu Pracy w sprawie przydzielenia gminom kredytów na roboty publiczne z koń­

cem roku budżetowego, żeby gminy mogły w kwietniu lub maju rozpocząć roboty plano­

wane,

3) memorjał z dnia 2-go października 1935 r. do Wydziału Skarbow ego Urzędu W ojewódzkiego Śląskiego w sprawie odszkodowania gmin za czynności związane z wymiarami i ściąganiem państwowych podatków,

4) memorjał z dnia 31-go października 1935 r. do Zakładu Ubezpieczeń w Chorzowie w sprawie odszkodowania gmin za czynności spełnianych dla Zakładu Ubezpieczeń oraz zwrotu opłat portoryjnych,

5) memorjał z dnia 23-go listopada 1935 r. do Pol­

skiego Radja i z dnia 14-go kwietnia 1936 r. o zwolnienie szkolnych aparatów radjowych od opłat,

6) memorjał z dnia 27-go listopada 1935 r. do U- rzędu W ojewódzkiego Śląskiego w sprawie opo­

datkowania podatkam i od kopalin węgla z złóż węglowych położonych na terenie gminy Orze- gów a odstąpionych przez Spółkę „G odula” nie­

mieckim przedsiębiorstwom kopalnianem do eksploatacji;

b) w spraw ach opieki nad bezrobotnymi:

1) memorjał z dnia 30-go kwietnia 1935 r, do D y ­ rekcji Funduszu Pracy w W arszawie w sprawie pomocy doraźnej dla bezrobotnych,

2) memorjał z dnia 18-go czerwca 1935 r. do Pana Dyrektora Funduszu Pracy w sprawie przejęcia przez Fundusz Pracy K. U. P. P., podjęcia wiel­

kich robót publicznych na Śląsku, budowy zdro­

wych domów dla eksmitowanych i pozbawionych dachu nad głową bezrobotnych oraz zaopatrze­

nia bezrobotnych w odzież,

memorjał z dnia 18-go czerw ca 1935 r. do Pana Wojewody Śląskiego w spraw ach jak pod 2), memorjał z dnia 2-go października 1935 r. do Sejmu Śląskiego w sprawie zaopatrzenia bezro­

botnych w żywność, odzież i węgiel na zimę,

memorjał z dnia 2-go października 1935 r. do

W ojewódzkiego Komitetu Funduszu Pracy w

sprawie przywrócenia przydziału w gotówce i żywnościach do staw ek z — kwietnia 1935 r., 6) memorjał z dnia 2-go października 1935 r. do

Sejmu Śląskiego, do Pana Wojewody Śląskiego i do Pana M arszałka Sejmu Śląskiego w sprawie jak pod 4),

7) memorjał z dnia 2-go października 1935 r. do Pana W ojewody Śląskiego, do Pana Naczelnika Wydziału Sam orządowego Urzędu W ojewódz­

kiego Śląskiego, do W ojewódzkiego Komitetu Funduszu Pracy w sprawie przejęcia przez Fun­

dusz Pracy obowiązku ubezpieczenia od w ypad­

ków bezrobotnych, odpracowywując. wsparcie, 8) memorjał z dnia 23-go listopada 1935 r, do W oje­

wódzkiego Komitetu Funduszu Pracy w sprawie przyznania w sparcia w naturaljach inwalidom, pobierającym renty nie w ystarczające na utrzy­

manie,

9) memorjał do Urzędu W ojewódzkiego Śląskiego w sprawie rozciągnięcia na obszar W ojewództwa Śląskiego ogólno-polskiej ustawy o miejscu z a ­ m ieszkania ubogich.

c) W spraw ie ustroju gmin wiejskich wysłane zo­

stały do Sejmu Śląskiego memorjały o zmianę niektó­

rych postanowień przedmiotowego projektu ustawy a podpisy ich wręczono pp. Posłom, Śląskiej Radzie Wojewódzkiej i Urzędowi Wojewódzkiemu Śląskie­

mu.

d) Poza naprowadzonemi wyżej memorjałami wniósł Zarząd Związku liczne memorjały dotyczące innych gałęzi administracyjnych.

Do swych członków wysłał Zarząd 27 okólników.

Z strony członków, urzędów i różnych instytucyj oraz z innych stron wpłynęło do Zarządu Związku 2510 pism.

Kilkoletnie starania Związku Gmin w kierunku uchylenia ustawy z dnia 11 m arca 1950 r. (Zb. U. P.

str. 199 — Tumultschadengesetz) zostały uwieńczone wynikiem pomyślnym, gdyż z dniem 21 kwietnia br.

została ona uchylona.

W końcu wypada podnieść, że Śląskie Tow arzy­

stwo W ystaw i Propagandy Gospodarczej zwróciło się do Zarządu Związku o współpracę przy organizo­

waniu wystawy, mającej się odbyć w roku 1937, a przedstaw iającej dorobek Śląska w ostatniem piętna­

stoleciu przynależności do M acierzy. Zarząd przyjął tę propozycję i rozpoczął wstępne prace. Członko­

wie Związku poinformowani zostali o organizowaniu się tej wystawy okólnikiem z dnia 31-go grudnia 1935 r. i Zarząd żywi nadzieję, że wszyscy członkowie Związku przyczynią się do zrealizowania tego donio­

słego przedsięwzięcia. Związek informować będzie członków o sposobach wrzięcia udziału w organizo­

waniu wystawy.

Oddłużenie miejskich i wiejskich gmin śląskich

w postępowaniu Ustawą z dnia 11-go m arca 1936 r. (Dz. U. Śl. nr.

7 poz. 11) powołano przy Urzędzie Wojewódzkim Śląskim dla celów oddłużenia i obniżenia kosztów administracji poszczególnych związków sam orządo­

wych Komisję Oszczędnościowo-Oddłużeniową dla Sam orządu Terytorjalnego w Województwie Ślą­

skiem.

Do kompetencji Komisji w zakresie akcji oszczę­

dnościowej należy składanie właściwej władzy n ad ­ zorczej i Centralnej Komisji; 1) wniosków co do o b ­ niżenia kosztów administracji ogólnej działów spe­

cjalnych oraz kosztów administracji wszelkich u rzą­

dzeń zakładów i przedsiębiorstw związku sam orzą­

dowego; 2) wniosków co do zracjonalizowania metod pracy poszczególnych działach sam orzyądu teryto­

rjalnego.

Do kompetencji Komisji w zakresie akcji oddłu­

żeniowej należy: 1) ustalanie planów oddłużenia po­

szczególnych związków samorządowych oraz uzgad­

nianie tych planów z wierzycielami i dłużnemi zw iąz­

kami samorządowemi po wysłuchaniu stron; 2) w szelkie spraw y związane z ustaleniem planu oddłu­

żeniowego, o ile nie są zastrzeżone innym organom.

przed komisjami.

Zakres działania komisji obejmuje wszystkie związki sam orządu terytorjalnego na obszarze woje­

wództwa śląskiego oraz wszystkie urządzenia, z a ­ kłady i przedsiębiorstw a tych związków, chociażby były wyposażone w osobowość prawa publicznego lub prywatnego, oraz w zakresie akcji oszczędnościo­

wej zakłady i prpedsiębiorstw a wyposażone w oso­

bowość prawa prywatnego, jeżeli w ich kapitale z a ­ kładowym uczestniczą związki samorządowe conaj- mniej w połowie.

Intencją tej ustawy jest niewątpliwie zdjęcie

^z

bark związków samorządowych nadmiernych cięża­

rów, wynikających z obsługi dawniej zaciągniętych długów, przywrócenie zachwianej równowagi budże­

towej i umożliwienie samorządom podjęcia względnie kontynuowania tych prac, do jakich sam orząd z mo­

cy ustawy jest powołany. To też każda gmina, któ ­ rej z powodu nadmiernego obciążenia grozi niewy­

płacalność w znaczeniu publiczno-prawnym t, zn. ta ­ ka niewypłacalność, która zagraża jej publiczno­

prawnej aktywności, czyli możności spełniania przez

nią jej zadań publicznych, ma prawo złożyć wniosek

o wdrożenie postępow ania oddłużeniowego.

Wniosek o wdrożenie postępow ania oddłużenio­

wego powinien zawierać:

A. iDane dotyczące ustalenia stopnia zdolności płatniczych, które uzyskuje się w ten sposób, że po­

równuje się realne dochody zwyczajne, jakiemi gmina w ciągu roku może rozporządzać z wydatkami, które gmina — przy zastosowaniu wszelkich racjonalnych oszczędności — musi ponieść, bez uwzględnienia jednakże wydatków na spłatę długów. Nadwyżka dochodów nad wydatkami wskaże sumę, jaka p rze­

znaczona być może rocznie na obsługę długów. Su ­ ma ta określa więc zdolność płatniczą gminy w z a ­ kresie spłaty długów.

B, Dokładny wykaz wszelkich długów ze w ska­

zaniem tytułów, w ysokości oprocentowania i termi­

nów płatności.

C. Projekt planu obsługi długów.

D. Szczegółow e uzasadnienie projektu.

E, Budżet na rok bieżący.

F, Zamknięcie rachunkowe rok ostatni wraz z odpisem księgi inwentarzowej dział A.

W związku z ustalaniem projektu planu oddłu­

żeniowego powinna gmina zwrócić uwagę na płynne aktyw a oraz zwrócić uwagę na lokaty, zaliczane w e­

dług przepisów rachunkowych dla sam orządu do po- zycyj majątkowych. Przy tej okazji gmina powinna 1) uporządkow ać stan swoich lokat, 2) upłynnić część lokat zw łaszcza tych drobnych, z których mało jest pożytku a dużo kłopotów.

Ustalony faktyczny stan zadłużenia należy po­

dzielić w projekcie planu obsługi długów na trzy działy:

I. dział obejmuje zobowiązania, podlegające ul­

gom w trybie art. 14 ust. (2) pkt. 3) rozp. orzekanym przez Centralną Komisję Oszczędnościowo-Oddłuże- niową, do której należą zobowiązania związków sa ­ morządowych wobec Skarbu Państwa, funduszów państwowych instytucyj publiczno-prawnych, Banka Gosp. Krajowego, Państw. Banku Rolnego i banków komunalnych. Do przeprowadzenia postępowania oddłużeniowego drogą ulg orzekanych przez Central­

ną Komisję, formalne wszczynanie postępowania nie jest konieczne; w ystarczy zgłosić odpowiedni wniosek do Centralnej Komisji za pośrednictwem Komisji Wojewódzkiej, który jednak powinien zaw ierać dane od A do F wymienione.

II. dział obejmuje w szelkie zobowiązania finanso­

we związków samorządowych, zobowiązania zak ła­

dów i przedsiębiorstw tych związków, chociażby te zakłady i przedsiębiorstwa wyposażone były w oso­

bowość prawa publicznego lub prywatnego, z w yjąt­

kiem zobowiązań objętych art. 14 ust. (2) pkt. 3) oraz zobowiązań z tytułu pożyczek, emitowanych przez związki samorządowe na rynku zagranicznym.

O ulgach w województwie Śląskiem orzeka K o ­ misja Oszczędnościowo-oddłużeniowa dla Sam orzą­

du Terytorjalnego w Województwie Śląskiem.

Plan oddłużenia ustalony przez Komisję może przewidywać:

1) całkowite lub częściowe umożenie zaległych odsetek: obniżenie stopy oprocentowania nie niżej jednak

^{A ' ^ %}

w stosunku rocznym; w przypadkach szczególnych, uzasadnionych wyjątkow ą sytuacją fi­

nansową związku samorządowego, obniżenie umow­

nej stopy oprocentowania, nie niżej jednak 3% w sto­

sunku rocznym, oraz odroczenie, bądź zwolnienie od płatności odsetek na okres do lat 5 z wyjątkiem o- procentowania i płatności odsetek z tytułu sam orzą­

dowych pożyczek emisyjnych;

2) rozłożenie spłaty kapitału na raty: w ierzytel­

ności krótkoterminowych, nie dłużej niż na lat 50, o- raz zawieszenie spłaty kapitału wierzytelności nie dłużej jednak niż na lat 5;

3) w przypadkach szczególnych, uzasadnionycii wyjątkową sytuacją finansową związku sam orządo­

wego, zmniejszenie kapitału wierzytelności, z w y jąt­

kiem wierzytelności instytucyj kredytowych, wierzy­

telności zabezpieczonych hipoteką umowną, wierzy­

telności z tytułu sam orządowych pożyczek em isyj­

nych oraz wierzytelności zagranicznych.

W każdym dziale z poszczególnych rodzajów zobowiązań tworzy się grupy i pozycje. I tak zobo­

wiązania względem Skarbu Państwa tworzą oddziel­

ną grupę, zobowiązania względem funduszów pań­

stwowych — oddzielną, zobowiązania względem fun­

duszów państwowych — oddzielną, zobowiązania względem instytucyj ubezpieczeń społecznych itd.

Na ilość pozycyj w każdej grupie wpływać będzie różnorodność zobowiązań.

Przy każdej pozycji należy zam ieścić szczegóło­

wy opis zobowiązania t. j. kiedy, na jaki cel, w ja ­ kiej formie, na jaki termin, na jaki procent, za jakiem zabezpieczeniem, na jakich warunkach dane zobo­

wiązanie zostało zaciągnięte bądź powstało. R ów ­ nież oddzielnie należy wykazywać a) kapitał pozo­

stały do spłaty, b) zaległe raty, c) zaległe odsetki, d) odsetki zwłoki z podaniem daty, na którą zale­

głość została obliczona. Pod treścią w każdej pro­

jektu planu obsługi długów podać należy treść pro­

ponowanej ulgi w formie wniosku.

Suma działów I i II jest właściwem planem ob­

sługi długów w rozumieniu art. 25 rozporządzenia.

Wynika stąd, iż do planu oddłużenia wchodzą tyl­

ko te zobowiązania, które objęte zostały ulgami.

Dlatego też wszelkie inne zobowiązania tj. te, które bądź nie podlegają żadnym ulgom, bądź też spła­

cane będą według obowiązujących umów — wpi­

suje się do projektu planów obsługi długów w dziale III., zam ieszczanym na końcu już po podsumowaniu planu; wpisanie tego działu następuje tylko dla orjentacji w tym kierunku, jaka suma corocznie po­

trzebna będzie na obsługę wszystkich zobowiązań

związku samorządowego.

Pro|@kt planu ©Ibsługi długów

Miasta — Gm iny ... ... ...

W ierzyciel i wnioski

O bsłu ga w latach

1 9 3 7 /3 8 1 9 3 8 /3 9 1 9 3 9 /4 0 1 1940/41 1 9 4 1 /4 2 z ł o t y c h

II.

Zobowiązania podpadające pod działanie art, 14 rozp,

^z

dnia 24, X, 1934 r, w brzmieniu dekretu z dnia 14, XI, 1935,

(Kompetencje Centralnej Komisji Oszczędnoś­

ciowo - Oddłużeniowej).

A) S k a r b P a ń s t w a .

1. pożyczka zaciągnięta n a ...

w 19 . . . . r. na . . . . %

(cel)

w w ysokości ________ __________ złotych kapitał do spłaty ... złotych zaległa rata ... --- --...złotych zaległe odsetki ... ... ...złotych odsetki zwłoki ... ... ... złotych W niosek (przykładowy)

a) zaległe odsetki i odsetki zwłoki po dzień 1. IV. 1936 umorzyć;

b) zaległą ratę doliczyć do kapitału;

c) pożyczkę skonw ertować na 36 i pół lat przy oprocentowaniu 3%.

Razem dział I.

Zobowiązania podpadające pod działanie art. 18 rozporządzenia Prezydenta R. P, z dnia 24, X, 1934 r, w brzmieniu dekretu z dsi. 14, XI, 1935 r, (Kompetencje Komisji Oszczędnościowo-Oddłu- żeniowej dla Sam orządu przy Urzędzie Woj. Śl.) 1. Zobowiązania wekslowe różne (w/g wykazu)

pow stałe przed 1 kwietnia 1934 r.

kapitał ... ... złotych odsetki i k o sz ty ... ... złotych W niosek (przykładowy)

a) zaległe odsetki i koszty umorzyć;

b) zredukować sumę kapitału o 50%;

c) spłatę reszty rozłożyć na lat 5, poczynając od roku 1937/38 bez oprocentowania.

2. Zobowiązania z tytułu dokonanych robót i dostaw.

3. Zaległe uposażenia.

Razem dział II.

III. Zobowiązania do spłaty bez żadnych ulg (w granicach obowiązujących umów).

Razem dział III.

S T A T U T

Związku Gmin Woj. SI., związek zapisany

1, Nazwa i siedziba,

§ 1 .

Związek nosi nazwę: Związek Gmin Wojewódz- taw Śląskiego, związek zapisany. Siedzibą związku jest mi asto Katowice.

2, Cel,

§ 2 ^.

W ykluczając z działalności swej partyjno-poli­

tyczne dążenia związek ma za zadanie:

1) Pielęgnowanie dobrobytu swoich członków.

2) Podtrzymywanie i zastępowanie wspólnych in­

teresów gmin i ich mieszkańców, w szczególno­

ści zapewnienie gminom Woj. Śl. należnego wpływu i stosownego uznania w dziedzinie u sta­

wodawstwa i administracji Państwa i W ojewódz­

twa Śląskiego,

3) Udzielanie rad i popieranie gmin w spraw ach im wspólnych, w szczególności pośredniczenie po­

między członkami w znajomości komunalnych urządzeń administracyjnych.

Cel związku nie jest skierowany na prowadzenie przedsiębiorstw gospodarczych.

Zadanie swe spełnia związek przez urządzenie zebrań, wydawanie własnego czasopism a i utrzymy­

wanie stałego biura,

3, Członkowstwo, a) C z ł o n k o w i e .

§ 3.

Członkiem związku może zostać każda gmina miejska i w iejska w Wojew. Śląskiem.

§ 4 .

Osoby, które poniosły szczególne zasługi około Związku Gmin Woj, Śl. mogą być mianowane przez walne zebranie na wniosek zarządu członkami hono­

rowymi. Członkowie honorowi są zwolnieni od sk ła­

dek związkowych oraz mają prawo uczestniczyć w obradach związku z głosem doradczym.

b) N a b y c i e c z ł o n k o w s t w a .

Członkowstwo nabywa się każdego czasu na mocy piśmiennego zgłoszenia do Zarządu. W płatę na­

leżnych składek uważa się za zgłoszenie.

c) P r a w a c z ł o n k ó w .

§ 6,

Członkowie są uprawnieni do głosowania w ze­

braniach związku:

Gminy z liczbą mieszkańc. do 1 000 mają 1 głos ponad 1 000 ,, 5 000 „ 2 głosy ponad 5 000 ,, 10 000 „ 3 głosy ponad 10 000 ,, 20 000 „ 4 głosy ponad 20 000 ,, 50 000 „ 5 głosów ponad 50 000 ,, 100 000 ,, 6 głosów a za każde następne rozpoczęte 50 000 mieszkańców 1 dalszy głos.

Dla ustalenia liczby mieszkańców miarodajny jest ostatni spis ludności.

Prawo głosowania wykonują zastępcy.

d) O b o w i ą z k i c z ł o n k ó w .

§ 7.

Członkowie są zobowiązani

1) współpracować wedle sił nad osięgnięciem c e ­ lów związku,

2) zabezpieczyć utrzymanie związku przez pokry­

cie kosztów drogą rocznych składek,

3) oraz dostarczyć dla biura związku po dwa eg­

zemplarze miejscowych statutów, regulaminów i t, p. dokumenów, odnoszących się do ważniej­

szych zagadnień miejscowej administracji gmin­

nej oraz życia komunalnego.

Składka dzieli się na zasadniczą w wysokości zł...rocznie i dodatkową, którą wyznacza walne zebranie na wniosek zarządu co rok na podstawie cyfry ludności, przyczem podstawową składkę przy­

padającą na 1 000 mieszkańców należy pomnożyć:

1 000 do 5 000 mnożną 1,25 5 000 „ 10 000

11

1,50 10 000 „ 20 000

11

2,00 20 000 „ 50 000

11

2,50 50 000 „ 100 000

11

3,00 powyżej 100 000 n 3.50 Liczbę mieszkańców stwierdza się na podstawie każ­

dorazowego ostatniego i urzędowego liczenia (spisu ludności, zestawienia stanu liczebnego osób i t. p.).

Składka płatną jest w I-szym kwartale każdego roku budżetowego a na wypadek nie wniesienia jej, pobraną bywa za zaliczeniem. Członek, który w dro­

dze zaliczenia również nie uiści składki, może zostać uchwałą zarządu skreślonym z listy członkowskiej.

Członek wstępujący w ciągu roku do związku płaci składkę całoroczną. Na wniosek może Zarząd obniżyć składkę gminom liczącym mniej niż 1 000 mieszkańców. Staw ki od składek oblicza się w za­

sadzie na 500 mieszkańców.

44

Członkowie są zobowiązani jedynie do płacenia składek przewidzianych niniejszym statutem. Wobec wierzycieli Związku Gmin Woj. Śl. odpowiada jedynie m ajątek związku.

e) U k o ń c z e n i e c z ł o n k o w s t w a .

§ 9.

Członkowstwo w ygasa:

1} W skutek piśmiennego oświadczenia o w ystąpie­

niu wcbec Zarządu związku.

W ystąpienie jest dopuszczalne tylko po 6 mie- sięcznem wypowiedzeniu pod koniec roku obra­

chunkowego.

2} W skutek skreślenia członka z listy członkow­

skiej (§ 7).

3} W skutek wykluczenia członka (§ 13, d).

4. Organy związku.

§ 10.

Organami związku są:

a) zebranie zastępców (walne zebranie), b) zarząd,

c) koła powiatowe,

d) wydziały i stałe m iejsca porady.

Organy związku mogą w spraw ach należących do ich kompetencji ustanowić osobne regulaminy.

a) Z e b r a n i e z a s t ę p c ó w .

§

11

^.

Zebranie zastępców składa się:

a) z zarządu związku gmin, b) z zastępców gmin.

Z astępcą gminy jest każdorazowy burmistrz m ia­

sta wzgl. naczelnik gminy lub też osoby przezeń u- pełnomocnione, o ile należą do składu rady miejskiej (zastępstw a gminnego) lub m agistratu (zarządu gmin­

nego).

§ 12.

Zebranie zastępców (walne zebranie) odbywa się wedle potrzeby, przynajmniej jednak raz w roku.

M iejsce, czas żebrania oraz porządek obrad ustała Zarząd z uwzględnieniem ewentl. pod tym w zglę­

dem zapadłych uchwał walnego zebrania.

Z wyjątkiem naglących wypadków wysyła się zaproszenia na zebranie zastępców (walne zebranie) 2 tygodnie przed terminem zebrania drogą zwykłego zawiadom ienia pocztowego z oznaczeniem miejsca i czasu zebrania oraz z podaniem porządku obrad.

Zaproszenia należy równocześnie ogłosić w organie 1) związkowym. W nioski nie umieszczone na porządku 2) dziennym mogą być przyjęte pod obrady i głosow a­

§ 8 . nie na Walnem Zebraniu o ile zostaną zgłoszone Za­

rządowi na 7-em dni przed terminem Walnego Ze­

brania.

§ 13.

Zebranie zastępców (walne zebranie)

1) przyjmuje do wiadomości sprawozdanie z d zia­

łalności związku,

2) uchwala budżet na następny rok budżetowy, 3) podejmuje uchwały:

a) w sprawach przedłożonych przez zarząd, b) nad wnioskami członków, jakie przez zarząd

doręczone zostały członkom wszystkim przed zebraniem,

c) w przedmiocie ustalenia wysokości składek (§ 7),

d) w przedmiocie wykluczenia członków (§ 9) i to ostatecznie z wykluczeniem drogi praw ­ nej,

e) w przedmiocie udzielenia pokwitowania

^z

rocznych rachunków związku,

f) w przedmiocie zmiany statut,

g) w przedmiocie rozwiązania związku;

4) wybiera:

a) zarząd,

b) 3 rewizorów rocznych rachunków związku.

§ 14.

Należycie zwołane zebranie zastępców (walne zebranie) jest zdolne do powzięcia uchwał, o ile są obecni delegaci conajmniej 20 gmin, należących do związku. W razie braku tegóż ąuorum zwołuje Za­

rząd najdalej za miesiąc ponowne Walne Zebranie z tym samym porządkiem obrad, które decyduje na­

stępnie bez względu na ijość obecnych członków.

Uchwały zapadają w iększością głosów, a w ra­

zie równości głosów uważa się dany wniosek za nie­

przyjęty.

Uchwały wpisuje się do księgi protokółu, którą podpisuje przewodniczący i conajmniej 1 dalszy czło­

nek zarządu.

Dla Ważności uchwały dot. zmiany statutów po­

trzebna jest większość % zastępców obecnych. Ten sam przepis ma zastosowanie do uchwał powziętych w przedmiocie rozwiązania związku. W wypadku ostatnim po uchwaleniu rozwiązania związku należy zwołać ponowne zebranie zastępców. Uchwała o rozwiązaniu staje się prawomocną, o ile następne zebranie w iększością

^%

głosów obecnych zastęp­

ców ponownie poweźmie uchwałę o rozwiązaniu związku.

§ 15-

Nadzwyczajne walne zebranie odbywa się:

na skutek uchwały zarządu,

na wniosek conajmniej na 15 zastępców, skie­

rowany do zarządu, przyczem wniosek taki po-

czajnego zebrania.

b) Z a r z ą d .

§ 16 .

Związkiem kieruje zarząd. Zarząd składa się:

a) z 11 członków,

b) z 11 członków zastępców.

W zarządzę zastąpieni być muszą burmistrzo­

wie i naczelnicy gmin, spraw ujący urząd swój zaw o­

dowo wzgl. honorowo.

Wybory dokonuje zebranie zastępców (walne ze­

branie) na przeciąg 3 lat zwyczajną w iększością od­

danych głosów.

§ 17 -

Zarząd wybiera z pośród 11 członków zarządu (§ 16a) na pierwszem posiedzeniu na przeciąg 3 lat prezydjum związku.

Prezydjum związku składa się:

1) z przewodniczącego związku, 2) z zastępcy przewodniczącego, 3) z 2 sekretarzy,

4) z skarbnika.

§ 18 -

Zarząd przygotowuje i wykonywuje uchwały ze­

brania zastępców (walnego zebrania) oraz dopełnia statutem przewidziane cele związku.

Zarząd ustala urzędników związku.

§ 19 -

Zarząd podejmuje uchwały w szczególności w sprawach nie zastrzeżonych kompetencji zebrania zastępców (walnego zebrania) jak również w spra­

wach zużycia i lokaty środków związkowych. W y­

daje przepisy co do urządzenia, prowadzenia i b a­

dania czynności kasowych związku.

Najpóźniej do dnia ... każdego roku należy ustalić preliminarz budżetowy dochodów i rozchodów następnego roku budżetowego.

Najpóźniej do dnia odbycia Walnego Zebrania każdego roku należy złożyć sprawozdanie kasowe z ubiegłego roku budżetowego z sprawozdaniami z odbytych rewizyj kasowych.

§ 20 ^.

Posiedzenia zarządu odbywają się według p o ­ trzeby; miejsce i czas posiedzeń ustala przewodni­

czący, Winien zwołać posiedzenie na wniosek co- najniej

^V*

liczby członków zarządu.

Zarząd jest zdolny do powijęcia uchwał, jeżeli wszyscy członkowie zostali piśmiennie zawezwani, a zjawili się w liczbie conajmniej ^ członków, z a ­ rządu.

zie równości głosów uważa się oddany wniosek za nieprzyjęty.

c) K o ł a p o w i a t o w e .

§ 21 .

Związek gmin W ojewództwa Śląskiego utrzymuje w każdym powiecie W ojewództwa Śląskiego koło powiatowe.

d) W y d z i a ł y i s t a ł e m i e j s c a p o r a d y ,

§ 22 ^.

Dla wykonania określonych zadań, dla opraco­

wania poszczególnych wniosków lub też dla załatw ie­

nia spraw pilnych zarząd związku jest władny u sta­

nowić osobne wydziały; przy biurze związku winien zarząd urządzić stałe miejsce porady.

5, Postanowienia ogólne.

a) Z a s t ę p s t w o z w i ą z k u ,

§ 23.

Zastępstwo związku na zewnątrz sprawuje prze­

wodniczący zarządu lub tegoż zastępca.

Dokumenty, które zobowiązują związek podpi­

suje się w ten sposób, że pod słowa „Związek Gmin Województwa Śląskiego, Związek zapisany1' wypi­

sane ręcznie lub wykonane mechanicznie lub też w y­

drukowane, przewodniczący związku, a w razie przeszkody tegoż zastępca, 1 członek zarządu, sk ła­

dają swoje własnoręczne podpisy.

b) R o z w i ą z a n i e z w i ą z k u .

§ 24.

Na w ypadek rozwiązania związku, przypada m a ­ jątek związku, jaki pozostanie po umorzeniu w szel­

kich zobowiązań związku, instytucji o charakterze społecznym lub dobroczynnym w myśl uchwały o stat­

niego zebrania zastępców (walnego zebrania).

c) Z a p i s a n i e z w i ą z k u .

§ 25.

Niniejszy statut został ustalony na podstawie uchwały zebrania zastępców (walnego zebrania) w Katow icach w dniu 17-go maja 1930 r.

Zarząd związku władny jest do zapisania statutu do rejestru stow arzyszeń oraz do poczynienia formal­

nych zmian w statucie, jakie okażą się potrzebnemi

w związku z zapisaniem związku do rejestru.

Egzekwowanie przez władze gminne należności sądowych

46

Rozp. Prez. Rzplitej z dnia 22-go m arca 1928 r, o postępowaniu przymusowem w administracji (poz.

342) nakładała w art. 59 na organa gminne obowią­

zek do egzekwowania na polecenie władzy sądowej i prokuratorskiej grzywień, kar pieniężnych, nawiązek, opłat i kosztów orzeczonych w postępowaniu kar- nem jak i preteńsyj z mocy orzeczeń wydanych w postępowaniu cywilnem. U staw a z dnia 10-go m arca 1932 r. o przejęciu egzekucji administracyjnej przez władze skarbow e (Dz. U. R. P. poz. 328) przekazuje całą egzekucję administracyjną urzędom skarbo­

wym, postanaw iając w art. 1. ust. (1), że do przy­

musowego ściągania wszelkiego rodzaju świadczeń pieniężnych, które mogą być ściągane na podstawie obowiązujących przepisów w trybie adm inistracyj­

nym, właściwe są wyłącznie urzędy skarbowe. Po myśli jednak art. 2 grzywny, kary pieniężne, nawiąz­

ki, opłaty i koszty orzeczone w sądowem postępo­

waniu karnem, mogą być ściągane na polecenie w ła­

dzy sądowej lub prokuratorskiej bądź w myśl przepi­

sów, zaw artych w art. 1. cyt. ustawy, bądź na z asa ­ dzie dotychczasowych przepisów przez sądowe or­

gana egzekucyjne, przyczem po myśli § 1 ust. (2) roz­

porządzenia z dnia 25-go czerwca 1932 r. (poz. 580) prawo wyboru drogi egzekucyjnej służy władzy sądo­

wej lub prokuratorskiej w toku całego postępowania egzekucyjnego. Również R ada Ministrów władna jest na mocy art. 1 ust. (2) ustawy z dnia 10-go m ar­

ca 1932 r. czynić w drodze rozporządzeń wyjątki od zasady wyrażonej w ust. (1) ustawy. Takie wyjątki zaw iera rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25-go czerw ca 1932 r. (poz. 581), w którem wyłączono w b.

zaborze pruskim z pod egzekucji urzędów skarbo­

wych w § 1 pkt. c) i d) kary porządkowe, nakładane w postępowaniu niespornem i koszta postępowania cywilnego z tem, że zgodnie z § 2 pkt, c) egzekucję tych należności przeprow adzają sądowe organa egze­

kucyjne na zasadzie dotychczasowych przepisów.

Rozp. Prez. Rzplitej z dnia 27-go października w32 r. (poz. 804) nakłada w art. VII § 2 w interp re ­ tacji okólnika M inistra Sprawiedliwości z dnia 10-go lutego 1936 r. na władze gminne wprost — bez p o ­ trzeby wydawania jakiegokolw iek dalszego aktu p ra­

wnego — obowiązek do egzekowania na polecenie sądu należności sądowych (grzywien, kar pienięż­

nych, opłat sądowych i kosztów postępowania) w myśl przepisów o egzekucji świadczeń pieniężnych w trybie postępow ania przymusowego administracji.

Artykuł ten stosuje się do egzekwowania należności sądowych bez względu na to czy pow stały w związ­

ku z postępowaniem cywilnem czy karnem i bez względu na ich wysokość. Je s t on przepisem w y jąt­

kowym, ponieważ dla egzekucji należności w nim wymienionych wprowadza z jednej strony pewne od­

stępstw a od zasad prawa o sądowem postępowaniu egzekucyjnem, z drugiej strony dopuszcza egzekucję tych należności za pośrednictwem władz gminnych w trybie postępowania przymusowego w adm inistra­

cji, a więc wogóle z pominięciem zasad prawa o są ­ dowem postępowaniu egzekucyjnem. Ja k o przepis wyjątkowy nie dopuszcza art. VII § 2 interpretacji rozszerzającej i nie może być stosowany do przy­

padków wyraźnie w nim nieprzewidzianych.

Natom iast art. VIII § 1 cyt. rozp. uzależnia od rozp. Ministra Sprawiedliwości możność wprowadze­

nia przez władze gminne egzekucji i z ruchomości na wniosek wierzyciela. Warunkiem bowiem zastoso­

wania tego artykułu jest:

a) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, za­

rządzające stosowanie tego przepisu w okręgach wyraźnie wymienionych sądów grodzkich;

b) aby chodziło o egzekucję z ruchomości celem, zaspokojenia wierzytelności pieniężnych nie- przekraczających 500.— zł.,

c) aby w miejscowości, w której ma być przepro­

wadzona egzekucja, nie miał siedziby kom or­

nik.

Dnia 10-go lutego 1936 r. Minister Sprawiedliwo­

ści wydał okólnik do kierowników sądów i prokura­

tur, w którym dla oszczędzenia dłużnikom kosztów egzekucyjnych zarządza, aby sądy i pro'kuratury k ie­

rowały polecenia egzekucji należności sądowych z a ­ sadniczo — zw łaszcza gdy chodzi o drobne kwoty — do władz gminnych, polecając przeprowadzenie eg­

zekucji komornikowi (art. VII § 1) tylko wtedy, gdy tego będą wymagały przepisy prawne lub względy celowości.

W ysokość wynagrodzenia gmin za wykonanie egzekucji na podstawie art. VII § 2 normuje rozpo­

rządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22-go paź­

dziernika 1935 r. wydane w porozumieniu z Mini­

strem Spraw Wewnętrznych o taksie wynagrodzenia gmin za egzekucję należności sądowych (Dz. U. R. P.

poz, 497).

Rola urzędów gminnych i okręgów urzędowych przy wykonywaniu ubezpieczeń społecznych

W naszej stosunkowo młodej organizacji państw o­

wej nie uświadomiono sobie dotychczas dokładnie o- gromnie ważnej, a w niektórych wypadkach nawet decydującej, jeżeli chodzi o interesy ubezpieczonych, roli urzędów gminnych i okręgów urzędowych przy wykonywaniu ubezpieczeń społecznych. Z natury rzeczy urzędy te są opiekunami mieszkańców swych okręgów, w szczególności winny czuwać nad ich sy­

tuacją finansową. W konsekwencji bowiem, gdy da­

ny obywatel znajdzie się w nędzy, staje się ciężarem gminy, która obowiązana jest nie pozwolić mu um rzeć z głodu.

W iększość ubezpieczonych w gminach to war­

stwa najbiedniejszej ludności. Jedynem źródłem u- trzymania tych ludzi jest ich zarobek wzgl, zasiłek na wypadek bezrobocia, gdyż pozatem nie mają żad­

nego m ajątku . Gdy natomiast staną się niezdolni do pracy, jedyną deską ratunku są świadczenia z u- bezpieczeń społecznych wzgl., jeżeli takie św iadcze­

nia z jakiegokolw iek powodu im nie przysługują, o- pieka gminy.

Dlatego też urząd gminny powinien interwenjo- wać nietylko w tych wypadkach, w których jego współudział jest przewidziany ustaw ą ubezpieczenio­

wą (spisywanie wniosków, przeprowadzanie docho­

dzeń), lecz, znając swych obywateli i ich życie, po­

winien działać z urzędu również wtedy, gdy spo­

strzeże, że jeden z jego obywateli spełnił warunki wymagane przez ustawy ubezpieczeniowe, lecz przez swoją nieświadomość nie zgłasza się z odnośnym wnioskiem, W tym wypadku powinien skłonić u- prawnionego obywatela do podania wniosku. N aj­

częściej nadarza się sposobność do tego rodzaju in­

terwencji przy okazji udzielania informacji stronom, które w wątpliwych dla nich wypadkach same przyj­

dą do urzędu prosić o poradę. D latego też urzędy gminne winne być jaknajdokładniej obznajmione z o - bowiązującem ustawodawstwem ubezpieczeniowem, a w szczególności z tem jego działem, który traktu­

je o świadczeniach.

Uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecz- nycn związane jednak jest z pewnemi form alnościa­

mi i uzależnione od całego szeregu warunków.

Główną taką formalnością jest podanie wniosku o świadczenia w właściwym terminie.

W ubezpieczeniu pracowników umysłowych i w ubezpieczeniu emerytalnem robotników w myśl u sta­

wy o ubezpieczeniu społecznem, w ubezpieczeniu od wypadków oraz w ubezpieczeniu na w ypadek choro­

by prawo do świadczeń wogóle upada, jeżeli roszczę nie nie zostanie zgłoszone w właściwym terminie, to jest przed upływem okresu przedawnienia, który jest różny dla różnego rodzaju świadczeń.

W ubezpieczeniu od wypadków jak wiadomo u- stalenie świadczeń rentowych następuje z urzędu naskutek doniesienia o wypadku, do którego złoże­

nia obowiązany jest odpowiedzialny kierownik przed­

siębiorstwa. Jeżeli doniesienie takie nie zostało u- skutecznone, poszkodowany sam wzgl. pozostali po nim członkowie rodziny powinni wnieść roszczenie 0 rentę, gdyż w przeciwnym razie po upływie okresu przedawnienia byliby całkowicie pozbawieni św iad­

czeń. Często zdarza się, że pracodaw ca z obawy przed odpowiedzialnością lub też z niedbalstwa nie składa odpowiedniego doniesienia o wypadku. W tym wypadku więc winny wkroczyć urzędy gminne względnie okręgi urzędowe, gdyby w jakikolw iek sposób otrzymały wiadomość o takim wypadku.

Również niektóre świadczenia innych gałęzi u- bezpieczenia społecznego nie przysługują, jeżeli rosz­

czenie nie zostanie zgłoszone przed upływem terminu przedawnienia.

W innych znowu wypadkach prawo do św iad­

czeń nie upada całkowicie, uprawniony traci jednak często prawo do świadczeń za czas przed zgłosze­

niem swego spóźnionego wniosku.

Szczególnie ważna jest rola okręgów urzędowych 1 urzędów gminnych na Górnym Śląsku w ubezpie­

czeniu na w ypadek inwalidztwa, gdyż urzędy te po­

wołane są do spisywania wniosków o świadczenia z tego ubezpieczenia oraz do szeregu innych czynności, jak np. wystawianie i zliczanie kart kwitowych, przeprowadzanie dochodzeń w myśl w skazów ek in­

stytucyj ubezpieczeniowych itd.

W ubezpieczeniu na w ypadek inwalidztwa na Górnym Śląsku obowiązuje przepis, że świadczenia udziela się dopiero od 1 dnia m iesiąca następującego po podaniu wniosku bez względu na wcześniejsze na­

stanie inwalidztwa wzgl. zajście wypadku upraw nia­

jącego do świadczeń. Dlatego też na Górnym Ślą­

sku Urząd Gminny, do którego zw racają się upraw­

nieni o zaprotokowanie do specjalnego formularza ich roszczenia, powinien bezzwłocznie spisać odnośny wniosek i przesłać go Zakładowi Ubezpieczeń, a nie odkładać załatwienia tej formalności do czasu często długotrwającego zebrania przez stronę potrzebnych dokumentów, co zdarza się dość często i naraża stro­

nę na duże straty.

48 Pozatem trudnym obowiązkiem urzędów gmin­

nych i okręgów urzędowych jest wykonywanie pole­

ceń instytucyj i sądów ubezpieczeniowych przy stwierdzaniu roszczeń zgłoszonych przez obywateli danej gminy. Chodzi tutaj o najbardziej rozmaite kwestje, które związane są z udowodnieniem przez uprawnionego najważniejszych warunków wym aga­

nych dla przyznania świadczeń (przebycie okresu wyczekiwania, utrzymanie prawa do świadczeń, za­

istnienie inwalidztwa lub ziszczenie się wypadku u- bezpieczeniowego itd.). Celowe i z największą ko­

rzyścią dla uprawnionego wypełnienie tych poleceń wymaga jednak dokładnej znajomości odnośnych przepisów ubezpieczeniowych. W przeciwnym bo­

wiem razie naraża się stonę na długotrwałą zwłokę w załatwieniu jej spraw y wzgl. nawet na duże straty.

W praktyce ubezpieczeniowej jest dużo takich sy- tuacyj, gdzie dostarczenie przez uprawnionego od­

nośnych dowodów wzgl. odpowiednie przedstawienie stanu rzeczy decyduje o tem, czy uprawniony uzyska wzgl, nie uzyska renty. dachowa dorada urzędu gminnego mogłaby w takich w ypadkach zapewnić obywatelom danej gminy świadczenia rentowe i przez to zwolni ją od udzielania zasiłków,

Niesposób jest w krótkim artykule wyczerpać wszystkie obowiązki urzędów gminnych i okręgów urzędowych, które na Górnym Śląsku wynikają z o- obowiązującego ustawodaw stw a ubezpieczeniowego.

W każdym razie trzeba jeszcze raz podkreślić, że prawidłowe i skuteczne wykonywanie tych obow iąz­

ków wymaga dokładnej znajomości obowiązującego ustaw odaw stw a ubezpieczeniowego. A ponieważ u- staw odawstwo to jest zawikłane i trudne nawet dla specjalistów, dlatego też niewątpliwie nowowydana książka mgr. Zdzisława W yżnikiewicza i Aleksego Rżewskiego p. t. „System atyczny przegląd ubezpie­

czeń społecznych w Polsce" odda urzędom gminnym i okręgom urzędowym nieocenione usługi. — Ujmuje ona na 156 stronach całokształt obecnie obowiązują­

cych przepisów ustawowych w zakresie ubezpieczeń spełecznych, obowiązujących w Polsce 9 systemów ubezpieczeniowych i 3 umów międzynarodowych.

System atyczny układ książki i zaopatrzenie każdej omawianej kwestji w specjalny tytuł, czyni pracę tę bardzo przejrzystą. Zamawiać można pod adresem:

Radca Wyżnikiewicz, Zakład Ubezpieczeń Społecz­

nych na wypadek inwalidztwa w Chorzowie,

Poradnik 'Samorządowy

C zy Z arz ąd gm iny na p o d sta w ie art. 3 (2a) ro zp. Pr. R . P, z 28. 12, 1934 r. o unorm ow aniu w ła ściw o śc i w ład z i try bu p o ­ stę p o w a n ia w n iek tó ry ch d zia ła ch ad m in istracji p ań stw o w ej upow ażn ion y je st do egzek w o w an ia sw oich n ależn o ści z tytułu o p ła t z a w o d ą i za używ an ie k a n a liz a c ji gm innej, po b ieran y ch na p o d sta w ie m iejsco w y ch sta tu tó w , z tytu łu ko m orn ego oraz innych pry w atn o -p raw n y ch n a le ż n o śc i?

R o zp o rz ąd z e n ie P re z y d e n ta R z e c z y p o sp o lite j z dnia 28-go grudnia 1934 r. o unorm ow aniu w ła ściw o śc i w ład z i try b u p o ­ stę p o w a n ia w n iek tó ry ch d ziałach ad m in istracji pań stw ow ej (Dz, U. R . P. Nr. 110 poz. 976) w p ro w ad ziło zm iany w ro zp o ­ rząd zen iu P re z y d e n ta R z e c z y p o sp o lite j o p o stęp o w an iu przy- m usow em w ad m in istracji, przy czem zm ianie u legły głów nie p rz e p isy art. 7 i 8 p o w o łan eg o ro zp o rzą d zen ia, m ów iące o w ła ­ d zach i organ ach egzek u cy jn y ch , k tó re d o ty ch cza s w p rak ty c z - nem ich sto so w an iu b u d ziły n ajw ięcej w ątp liw o ści. O tóż w e­

dłu g p rz e p isu art. 7, w brzm ieniu o b ecn ie ob o w iązu jącem , w ła ­ d z ą eg z ek u c y jn ą w p o w iecie je st p o w iato w a w ła d z a ad m in istra­

cji ogóln ej, o ile ro zp o rzą d zen ie nie przew id u je w y jątk ó w , w e­

dług za ś p rze p isu u stę p u (2) teg o arty k u łu w ład zam i eg z ek u ­ cyjn em i są rów nież z a rz ąd y gm in (k tó re p op rzed n io b y ły tylko organ am i egzek ucy jn em i) i to w p rz y p a d k a ch n astę p u jąc y c h :

a) w ra zie egzek w o w an ia przez gm inę w łasn y ch jej n a le ż ­ ności, n iem ający ch c h a ra k te ru danin kom unalnych, a o p arty ch n a szczeg ó ln y ch ty tu łach .

b) w ra zie p rzy m u szan ia przez gm inę do czy n n ości lub za- niech ań w z a k r e sie sam o rząd ow y m lub zlecon ym w m yśl p r z e ­ p isó w szczeg ó ln y ch ;

c) w ra zie gdy p rz e p isy szczeg ó ln e, w yd an e po dniu 23-go k w ietn ia 1928 r. p o ru c z a ją gm inom egzek w ow an ie pew nych cu ­

dzych n ależn o ści.

Z asad n iczy ch zm ian w p rz e p isac h o p o stęp o w an iu przy- m usow em w ad m in istracji p o w o łan e na w stęp ie ro z p o rz ą d z e ­ nia z dnia 28-go grudn ia 1934 nie w pro w ad ziło, u su n ęło ono tylk o, jak już w yżej zazn aczon o, w ątp liw o ści i n ieja sn o ści, ja ­ kie p o w sta ły w p rak ty czn em sto so w an iu om aw ianych p rz e p i­

sów , gdyż gm iny jak k o lw iek b y ły d o ty ch cza s tylk o organam i egzek u cy jn em i, de facto jed n ak p ełn iły fu n k cje w ład z egzeku- cyjnyh. R ó w n ież ro zp o rzą d zen ie z dnia 28-go grudnia 1934 r.

w niczem nie zm ieniło, o b o w iązu jący ch p rzep isó w o p rzejęciu egz ek u cji ad m in istracy jn ej przez w ła d ze sk a rb o w e oraz o p o ­ stęp o w an iu egzek u cy jn em w ładz sk arb o w y ch , zaw arty ch w u- sta w ie z dnia 10-go m arca 1932 r. R o zp o rz ąd z e n ie z dnia 28-go grudn ia 1934 r. n ad a ło ty lk o gm inom o b ecn ie c ałk iem w y raź­

nie w ład zę eg z ek u cy jn ą w p rz y p a d k a ch w yżej przy toczon y ch , a w ięc m iędzy innem i w ra zie egzek w o w an ia p rzez gm inę w ła s­

nych jej n ależn o ści, n iem ający ch ch a ra k te ru danin k o m u n al­

nych a o p a rty ch na szczeg ó ln y ch ty tu łach , a nie na ty tu łach p u b liczn o-praw n ych . N ie u le g a w ątp liw o ści, że o p ła ty d ro ­ gow e, m a ją c h a ra k te r danin kom unalnych. W p o jęciu bow iem danin kom unalnych m ie szczą się w sz elk ie p o d atk i sam o istn e, tudzież w sz e lk ie d o p ła ty i o p ła ty , n a k ła d a n e p rz e z gm inę z ty ­ tułu p u b liczn o-praw n ego. N ie m a ją n ato m iast c h a ra k te ru d a ­ nin kom unalnych o p ła ty za k o rzy sta n ie z u rząd zeń i zak ład ów kom unalnych, jak np,: o p la ta za gaz, w odę, k a n ały , w yw óz śm ieci, czy n sz za m ieszk an ie, w dom u gm innym, n ależn o ści za leczen ie w szp italu gm innym itp. N ależn o ści te niew ątpliw ie n ależy zalicz y ć do n ależn o ści w łasn y ch gmin, o k tó ry ch m ow a w art. 7 ro zp o rzą d zen ia P re z y d e n ta R z e c z y p o sp o lite j o p o ­ stęp o w an iu p rzy m usow em w ad m in istracji w brzm ieniu ro z ­ p o rzą d zen ia z dnia 28-go grudnia 1934 r. i k tó re jak o tak ie p o d ­ le g a ją ścią g n ięciu w drodze eg z ek u cji ad m in istracy jn ej. N a to ­ m iast w sz elk ie daniny kom unalne oraz n ależn o ści, n o szą ce c h a­

ra k te r danin kom unalnych, p o d le g a ją ściągn ięciu w try b ie d o ­ ty ch czaso w y m tj. w d rod ze e gzek u cji sk arb o w ej.

D ru k arn ia A n t. G o rze łik a i J . W ąsik a, K ato w ice , K o śc iu sz k i 39. T el. 302-19