SPIS TERSCI ZESZYTU 5/75
T R Y B U N A C Z Y T E L N IK A W IA D O M O Ś C I P K A P I
Z K R A JU
Z E Ś W IA T A
T E R M IN O L O G IA S Z T U K A K O M P U T E R O W A P R O B L E M A T Y K A B A Z Y D A N Y C H
P R Z E G L Ą D W Y D A W N IC T W
W y w ia d z M in is tre m Ł ą c z n o śc i p ro f. d r E d w a r d e m
K o w a lc z y k ie m 1
M a r e k H o ly ń s k i
P r z e g lą d m e to d o p ty m a liz a c ji p r o g r a m ó w d la m a s z y n
c y fro w y c h 3
B o le s ła w S z y m a ń s k i
S ieci k o m p u te r o w e i ic h z a s to s o w a n ia do k ie r o w a
n ia g o s p o d a r k ą n a ro d o w ą 7
J e r z y D a ń d a
S y s te m in f o r m a c y jn y F A M U L U S 11
J a r o s ła w D o b o sz
A R T 73B — ję z y k do p r z e t w a r z a n ia in f o r m a c ji a k u
s ty c z n y c h 13
J e r z y R. J a w o r o w s k i, R y s z a r d T a d e u s ie w ic z T r a d y c y jn e a n o w o c z e sn e m e to d y p rz y g o to w y w a n ia
m a s z y n o w y c h n o ś n ik ó w in f o r m a c ji 15
J e r z y S u k ie n n i k
T e n d e n c je ro z w o jo w e w d z ie d z in ie p a m ię c i c y f r o
w y c h — o p ra ć . J a n R y ż k o 18
L is t p ro f. d r h a b . W ła d y s ła w a M . T u r k ie g o 21 I W o je w ó d z k a K o n f e r e n c ja I n f o r m a ty k ó w w S z c z e c i
n ie — A . N o w a k o w s k i 22
N a ro d z in y s ta tk ó w p o d d y k ta n d e m k o m p u t e r a —
K r y s t y n B e r n a to w ic z 24
I n f o r m a c je ró ż n e 27— 28
A n a liz a p a r k u k o m p u te ro w e g o z a in s ta lo w a n e g o
w A u s tr ii — o p ra ć . L e s z e k N o w a k 29
I n f o r m a c je ró ż n e 32, 36, 40
P r o g r a m o w a n ie — ję z y k i, m e to d y t r a n s la c ji — o p ra ć .
W ła d y s ła w K le p a c z 33
S z tu k a k o m p u te r o w a cz. I. — M a r e k H o ły ń s k i 34 P ro p o z y c ja K o m ite tu C O D A S Y L w d z ie d z in ie s y s te m ó w z a r z ą d z a n ia b a z ą d a n y c h — W ła d y s ła w B o g u c k i,
W ito ld S ta n is z k is 37
R e c e n z ja k s ią ż k i Z. G a c k o w sk ie g o : P r o j e k to w a n ie s y s te m ó w in f o r m a c y jn y c h z a r z ą d z a n ia — S ta n is ła w
S z k la r z e w ic z I I I ok. I I I i IV sk rz.
B ib lio g ra f ia w y d a w n ic tw p o ls k ic h z d z ie d z in y in f o r m a ty k i — o p ra ć . J e r z y K la m b o r o w s k i IV sk rz .
O g ło sz e n ie IV okł.
m m
W Y D A W N IC T W A C Z A S O M P IS M T E C H N I C Z N Y C H
N O T W a r s z a w a C z a c k ie g o 3/5
K O L E G IU M R E D A K C Y J N E
R e d a k t o r N a c z e l n y p r o f . d r h a b . L e o n Ł U K A S Z E W I C Z
m g r K r y s t y n B E R N A T O W IC Z , p r o f . d r h a b . in ż . K o n r a d F I A Ł K O W S K I (z a s t. r e d a k t o r a n a c z e l n e g o ) , d o c . d r in ż . Z b i g n i e w C A C K O W S K I, m g r in ż . M a r e k H O Ł Y Ń S K I, W ł a d y s ł a w K L E P A C Z , E l ż b i e t a K O Ł O D Z I E J S K A , d o c . d r h a b . A n t o n i M A Z U R K IE W IC Z ,
S e k r e t a r z R e d a k c j i m g r K r y s t y n a W R O Ń S K A R e d . t e c h . J ó z e f D U S Z A R A D A P R O G R A M O W A
M g r in ż . A n t o n i B O S S O W S K I, d o c . d r in ż . J a n F E L I C K I , d o c . d r in ż . Z b i g n i e w C A C K O W S K I , d o c . d r in ż . A l e k s a n d e r G O L IN O W S K I, d r h a b . A n d r z e j G R Z Y W A K , d o c d r h a b . In ż . R o m a n K U L E S Z A , p r o f . d r h a b . L e o n Ł U K A S Z E W IC Z , p r o f . d r h a b . in ż . S t a n i s ł a w P A S Z K O W S K I ( w i c e p r z e w o d n i c z ą c y ) , p r o f . d r T a d e u s z P E C H E , m g r in ż . B r o n i s ł a w P IW O W A R , d r in ż . A n d r z e j P L Ą S K O W S K I , m g r in ż . T a d e u s z P O D G Ó R S K I ( w ic e p r z e w o d n i c z ą c y ) , p r o f . d r in ż . J e r z y S E ID L E R , p r o f . d r in ż . A n d r z e j S T R A S Z A K ( p r z e w o d n i c z ą c y ) , d o c . J e r z y T R Y - B U L S K I , d r T a d e u s z W A L C Z A K , p r o f . d r in ż . S t e f a n W Ę G R Z Y N , d r in ż . J a n Z . 2 Y D O W O
R e d a k c j a : 00-011 W a r s z a w a , u l . J a s n a 14/16, p o k ó j 331, te ł . 27-71-40 l u b c e n t r a l a 28-82-61 w . 285, d y ż u r y r e d a k c j i 10,00—13,00 Z a k ł a d K o l p o r t a ż u W C T N O T ,, W a r s z a w a , u l . M a z o w i e c k a 12
Informatyka M I E S I Ę C Z N I K Hr 5
»i » . , v VUN- \ . 1 9 7 5
d a w n i e j M a s z y n y M a t e m a t y c z n e ,, , \ \ ---
>2 p' " l R O K XI
zastosow ania w gospodarce, technice i nauce
O R G A N M I N I S T E R S T W A N A U K I , S Z K O L N I C T W A W Y Ż S Z E G O I T E C H N I K I I P O L S K I E G O K O M I T E T U A U T O M A T Y C Z N E G O P R Z E T W A R Z A N I A I N F O R M A C J I N A C Z E L N E J O R G A N I Z A C J I T E C H N I C Z N E J
W yw iad z M inistrem Łączności prof, dr Edw ardem K ow alczykiem
R o z w ó j s y s te m ó w in fo r m a ty c z n y c h , sie c i k o m p u te r o w y c h , m a s z y n z k o ń c ó w k a m i o z d a ln y m d o s tę p ie s p r a w ił, ż e s t a ją się d la n a s co ra z b a r d z ie j is to tn e p r o b le m y sie c i t r a n s m is j i d a n y c h . Z d r u g ie j s tr o n y w ie m y , iż d o n ie d a w n a k l a
s y c z n a te le fo n ia n ie d a w a ła so b ie r a d y z w ła s n y m i t r u d n o śc ia m i. J a k z a te m , P a n ie M in is tr z e , p o w in n iś m y o cen ia ć m o ż liw o ś c i te le k o m u n ik a c ji w z a s p o k a ja n iu p o tr z e b w y s u w a n y c h p r z e z in fo r m a ty k ę ?
T e le k o m u n ik a c ja m a is to t n ie w ie le d o o d ro b ie n ia . J e j o p ó ź n ie n ia w y n ik ły z ro z w o ju in n y c h d z ie d z in e le k tr o n ik i, k t ó ry c h p e w n e b ły s k o tliw e o sią g n ię c ia w z a k r e s ie s p r z ę tu p o w sz e c h n e g o u ż y tk u , u s u n ę ły te le k o m u n ik a c ję n ie c o w cień.
O b e c n ie j a k n ie k tó r z y tw ie r d z ą s y tu a c ja się o d w ró c iła — te le k o m u n ik a c ja z a c z y n a p rz e jm o w a ć p a łe c z k ę p o s tę p u te c h n ic z n e g o w e le k tro n ic e . D o ty c z y to z a ró w n o k o n c e p c ji u k ła d o w y c h , j a k i te c h n o lo g ii. D o id e i ro z w o ju k la s y c z n e j te le k o m u n ik a c ji w ró c ili n a w e t ci, k tó r z y w ró ż y li je j s z y b ki k o n ie c .
F r z y k ła d e m m o że b y ć te le w iz ja w c h o d z ą c a z p o w ro te m w k a b e l — w ie le m ia s t n a ś w ie c ie p rz e s y ła lu b m y ś li o t r a n s m is ji p r o g r a m ó w te le w iz y jn y c h p rz e z w e w n ę tr z n e lin ie p rz e w o d o w e ; ze w z g lę d u n a ro z w ó j u r b a n i s ty k i ró ż n e z a k łó c e n ia u tr u d n ia j ą ta m b o w ie m n o r m a ln ą p r o p a g a c ję . P r z e tw a r z a n ie d a n y c h za p o m o c ą m a s z y n c y fr o w y c h w y m a g a z e b r a n ia ty c h d a n y c h z m ie js c c z a se m d o ść o d le g ły c h od sa m e g o k o m p u te r a , a n a s t ę p n ie p rz e s ła n ia w y n i
k ó w . W te j c h w ili c z ę sto p rz e w o z i się d a n e s a m o c h o d e m lu b k o le ją , a je ś li je s t b lisk o , w ó w c z a s id z ie s ię z te c z k ą n a p ie c h o tę . K o n ie c z n e je s t z a te m p o łą c z e n ie w s z y s tk ic n b io rą c y c h u d z ia ł w ty m p ro c e s ie p u n k tó w s ie c ią t e l e in f o r m a ty c z n ą , s łu ż ą c ą do p r z e s y ła n ia d a n y c h z ró ż n y m i s z y b k o ś c ia m i i z a b e z p ie c z o n ą p rz e d b łę d a m i. D ziś ju ż w szy scy n a ś w ie c ie z d a ją so b ie s p r a w ę z te g o , ż e n ie b ę d z ie n o w o c z e sn e g o p a ń s tw a b e z n o w o c z e sn e j te le k o m u n ik a c ji, a n o w o c z e sn e j 'te le k o m u n ik a c ji b e z n o w o c z e sn e g o p rz e m y s łu t e le k o m u n ik a c y jn e g o .
J a k z a te m w y g lą d a ją p e r s p e k ty w y n a sz e g o p r z e m y s łu ? N a n a jb liż s z e l a t a p r z e w id u je m y k il k a k r o tn y w z r o s t p r o d u k c ji. Z a k u p iliś m y ta k ż e lic e n c je , k tó r e z a p e w n ia ją n a m o d p o w ie d n io w y s o k i p o z io m w y tw a rz a n e g o s p r z ę tu . O b e c n ie b u d o w a n a je s t w W a rs z a w ie f a b r y k a k rz y ż o w y c h c e n t r a l te le fo n ic z n y c h . W P o z n a n iu ro z p o c z y n a m y w y tw a r z a n ie c e n tr a l e le k tr o n ic z n y c h — p ie r w s z y e g z e m p la rz ta k ie j c e n tr a li ju ż p o d ją ł p ra c ę . N o w o c z e sn a lic e n c y jn a f a b r y k a
I
k a b li u r u c h a m ia n a je s t w O ż a ro w ie . N a sz w y s iłe k k o n c e n tr u je się te r a z n a w p r o w a d z a n iu ty c h n o w y c h u rz ą d z e ń w is tn ie ją c ą sieć. P a m ię ta m y , że w k r a j u p r a c u j e w ie le s y s te m ó w , c z ę sto b a rd z o s ta r y c h , n a k tó r y c h w y m ia n ę n a s
je s z c z e n ie sta ć .
0 s ta n ie te l e k o m u n ik a c ji o p ró c z ja k o ś c i i ilo śc i s p r z ę tu ta k ż e d e c y d u ją o b s łu g u ją c y go lu d z ie . C z y n a sza k a d ra j e s t d o s ta te c z n ie siln a , a b y s tr a w ić te w s z y s tk ie lic e n c je 1 n a d a ć s w o je j d z ie d z in ie w y s ta r c z a ją c o d u ż e p r z y s p ie s z e
nie?
W y s tę p u ją t u d w a z a g a d n ie n ia : ilo ś c i i p o z io m u k a d r . Z d a r z a s ię c z ę sto , że n a s i fa c h o w c y w ro z m o w a c h z p r z e d s ta w ic ie la m i f i r m z a g ra n ic z n y c h n ie m a ją p a r tn e r ó w d o r o z m o w y . Ś w ia d o m o ś ć te c h n ic z n a n a s z e j k a d r y je s t b a r d z o
w ysoka, b r a k u j e n a m ty lk o tr o c h ę m o ż liw o śc i te c h n o lo g iczn y c h . M a m y k ło p o ty z z a p le c z e m n a u k o w o - d y d a k ty c z
n y m . K a d r a n a u k o w a się ju ż w d u ż e j części z e s ta rz a ła , n o w y c h p r a c o w n ik ó w p rz y b y w a za m ało . J e s t to p ro b le m sz czeg ó ln ie is to tn y n p . z p u n k tu w id z e n ia z w ią z k ó w tele- ' k o m u n ik a c ji z in f o r m a ty k ą . Ś ro d o w is k o n a u k o w e o d p o w ia d a p rz e c ie ż za o p ra c o w a n ie p r o b le m u w ę z ło w e g o r o z w o ju sie c i te le k o m u n ik a c y jn e j p a ń s tw a , k tó r a p o w in n a u w z g lę d n ia ć ró w n ie ż p o tr z e b y in f o r m a ty k i.
W s p o m n ia ł P a n M in is te r o n a s z y c h m o ż liw o ś c ia c h te c h n o lo g ic zn y c h . J e s t to c h y b a n ie z w y k le is to tn e — w s p ó łc z e s n y s p r z ę t te le k o m u n ik a c y jn y m a z p e w n o ś c ią b a rd zo d u że w y m a g a n ia je ś li c h o d zi o sto s o w a n e w n im u k ła d y e le k tr o n ic z n e .
U rz ą d z e n ia te le k o m u n ik a c y jn e o s ią g n ę ły ta k i s to p ie ń z ło żo n o ści i p r e c y z ji d z ia ła n ia , ż e do ic h k o n s tr u k c ji k o n ie c z n e są u k ła d y e le k tro n ic z n e o b a rd z o d u ż e j d o k ła d n o ś c i, o o s try c h p a r a m e tr a c h te c h n ic z n y c h i n ie z a w o d n o śc io w y c h . P r o d u k c j a s p r z ę tu p ro f e s jo n a ln e g o z m u s z a n a s w ięc do p r z e o r ie n to w a n ia b a z y te c h n o lo g ic z n e j i w y tw a r z a n ia t a k ic h w ła ś n ie u k ła d ó w . M o g ą o n e p o n a d to z o sta ć u ż y te r ó w n ie d o b rz e do p o p u la r n y c h u rz ą d z e ń r a d io w y c h lu b te l e w iz y jn y c h p o d n o sz ą c p rz y o k a z ji jeg o ja k o ś ć .
J e ś li w ię c te p r o b le m y zo s ta n ą p o m y ś ln ie r o z w ią z a n e m o ż e m y się s p o d z ie w a ć , ż e te le k o m u n ik a c ja w y w ią ż e się z z a d a ń s ta w ia n y c h p r z e d n ią p r z e z in fo r m a ty k ę . A le re la c ja je s t c h y b a d w u s tr o n n a . J a k ie sq k o r z y ś c i te le k o m u n ik a c ji z e w s p ó łp r a c y z in fo r m a ty k ą ?
N a le ż a ło b y z a d a ć so b ie tu p y ta n ie : p o p rz e z ja k ie sw o je w ła śc iw o ś c i in f o r m a ty k a o d d z ia ły w u je n a te c h n ik ę te le k o m u n ik a c y jn ą . O czy w iście, że g łó w n ie p o p rz e z k o n c e p c ję w y k o r z y s ta n ia s y g n a łó w c y fro w y c h w k o m u n ik a c ji w e w n ę tr z n e j m a s z y n co in s p ir u j e te le k o m u n ik a c ję do z a s to s o w a n ia teg o r o d z a ju sy g n a łó w w tr a n s m i s j i d a le k o p is o w e j. S p o w o d o w a ło to w p ro w a d z e n ie do e k s p lo a ta c ji s y s te m ó w k o d o - im p u ls o w y c h — k tó r y c h k r o tn o ś c i s ta le się p o w ię k s z a ją (24, 32, 120...).
S ieć te le k o m u n ik a c y jn a s t a je się e le m e n te m o rg a n iz u ją c y m p r z e t w a r z a n ie d a n y c h . S to im y p rz e d z a g a d n ie n ie m s ie c i t e le k o m u n ik a c y jn e j d o s to s o w a n e j d o p r z e s y ła n ia d a n y c h , s te - . r o w a n ia w s p ó łp r a c ą k o m p u te r ó w i k o m u to w a n iu łą c z o raz p ra c y w s y s te m a c h in f o rm a ty c z n y c h p r z e s tr z e n n ie r o z le g ły c h , k tó r e n a s z y m z d a n ie m s ą n a jw ła ś c iw s z y m k ie r u n k ie m ro z w o ju in f o r m a ty k i n a u s łu g a c h g o s p o d a r k i n a ro d o w e j : z a rz ą d z a n ia .
ro z m a w ia ł: M a r e k H o ly ń s k i
Rozpoczął się II Telew izyjny Kurs Inform atyki
W y k ł a d p r o f e s o r a A n d r z e j a S t r a s z a k a i n a u g u r o w a ł e m i s j ę I I T e l e w i z y j n e g o K u r s u I n f o r m a t y k i o r g a n i z o w a n e g o p r z e z O ś r o d e k B a d a w c z o - R o z w o j o w y I n f o r m a t y k i i T e l e w i z j ę P o l s k ą . P o p r z e d n ie g o k u r s u n a d a w a n e g o w u b i e g ł y m r o k u w y s ł u c h a ł o p o n a d 16 t y s i ę c y o s ó b . P o n a d 60 p r o c e n t u c z e s t n i k ó w u k o ń c z y ł o k u r s i o t r z y m a ł o , p o z d a n i u e g z a m i n ó w , ś w i a d e c t w o .
K u r s t e n p r z e z n a c z o n y j e s t w z a s a d z i e d l a k a d r k i e r o w n i c z y c h p r z e d s i ę b i o r s t w , k o m b i n a t ó w , z j e d n o c z e ń i m i n i s t e r s t w , a
w a n i a , s y s t e m ó w i n f o r m a t y c z n y c h i p r z y g o t o w a n i a o r g a n i z a c y j n e g o u ż y t k o w n i k ó w s y s t e m ó w . N a d a n y c h z o s t a n i e 39 w y k ł a d ó w , p r o w a d z o n y c h p r z e z w y b i t n y c h n a u k o w c ó w i s p e c j a l i s t ó w p r a k t y k ó w w t e j d z i e d z i n i e .
C h o ć k u r s j u ż w y s t a r t o w a ł m o ż liw e są j e s z c z e z a p i s y . P r z y j m u j ą j e p u n k t y k o n s u l t a c y j n e w Z a k ł a d a c h E l e k t r o n i c z n e j T e c h n i k i O b l i c z e n i o w e j w e w s z y s t k i c h m i a s t a c h w o j e w ó d z k i c h . w K a t o w i c a c h p u n k t k o n s u l t a c y j n y z o r g a n i z o w a n o w O - ś r o d k u P o s t ę p u T e c h n i c z n e g o p r z y u l.
B u c z k a 12. W W a r s z a w i e d z i a ł a p u n k t k o n s u l t a c y j n y w e W ł o c h a c h u l. S k r o ń s k i e - g o 7 A p r z y O ś r o d k u B a d a w c z o - R o z w o j o w y m I n f o r m a t y k i .
W p u n k t a c h t y c h p r o w a d z o n e b ę d ą z a
C e n tra ln y O śro d e k In fo rm a tyki P o lite c h n ik i W arszaw skie j
BOLESŁAW SZYM AŃSKI 681.322.06
Przeglqd metod optym alizacji p rogram ów dla maszyn cyfrowych
A r t y k u ł j e s t o m ó w i e n i e m m e t o d o p t y m a l i z a c j i p r o g r a m ó w d l a m a s z y n c y f r o w y c h z e s z c z e g ó l n y m u w z g l ę d n i e n i e m d w ó c h a s p e k t ó w — m e t o d m a s z y n o w y c h 1 m a s z y n o w o n i e z a l e ż n y c h . P o d a n o p r z y k ł a d y o r a z b o g a t ą l i t e r a t u r « ; p r z e d m io tu .
M e to d y o p ty m a liz a c ji o p is a n e w a r t y k u le s łu ż ą z m n ie js z e n iu k o sz tó w w y k o n a n ia p ro g r a m ó w . O p ty m a liz u ją o n e p r o g r a m y ;pod w z g lę d e m c z a su w y k o n a n ia , rz a d z ie j p o d w z g lę d e m w ie lk o ś c i p a m ię c i z a ję te j p rz e z sa m p r o g r a m lu b p rz e z jeg o p o la ro b o cze. P ro c e s o p ty m a liz a c ji je s t szczeg ó ln ie p r z y d a tn y ta m , g d z ie p r o g r a m d la m a s z y n y u k ła d a n y je s t a u to m a ty c z n ie . Z s y tu a c ją t a k ą s p o ty k a m y się w p r z y p a d k u p ro g r a m ó w tw o rz o n y c h p rz e z k o m p ila to r y ję z y k ó w w y ż szego rz ę d u . Z te g o p o w o d u k o m p ila to r y są n a ogół w y p o sa ż o n e w p r o c e d u r y o p ty m a liz u ją c e . U ż y w a n ie ta k ic h p r o c e d u r w y d łu ż a c zas k o m p ila c ji. W a r u n k ie m e fe k ty w n o ś c i ich s to s o w a n ia je s t w ię c w ie lo k r o tn e w y k o r z y s ta n ie u tw o rz o n e g o p ro g r a m u w y n ik o w e g o . B y z a p e w n ić s p e łn ie n ie t e go w a r u n k u , tw o rz y się c z a s a m i d w a k o m p ila to r y je d n e g o ję z y k a — je d e n do f a z y u r u c h a m ia n ia p r o g r a m u , o r o z b u d o w a n e j d ia g n o s ty c e 'b łę d ó w — d ru g i do g e n e ro w a n ia p r o g r a m u w y n ik o w e g o , o ro z b u d o w a n y m s y s te m ie o p ty m a li
z a c ji (M c H a ffie [16]). I n n y m sp o s o b e m je s t u tw o rz e n ie d la ję z y k a s p e c ja ln e g o p r o g r a m u o p ty m a liz a to r a . O p ty m a liz a to r p r z e k s z ta łc a p r o g r a m w ję z y k u w y ższeg o rz ę d u w r ó w n o w a ż n y m u , b a r d z ie j o p ty m a ln y p r o g r a m w ty m s a m y m ję z y k u (S c h n e c k [20]).
B a rd z ie j o p ty m a ln y o zn acza, że k o s z t w y k o n a n ia p ro g r a m u w y n ik o w e g o u tw o rz o n e g o p rz e z k o m p ila to r n ie w y p o sa ż o n y w p r o c e d u r y o p ty m a liz u ją c e b ę d z ie n iż sz y w p rz y p a d k u tr a n s la c ji p r o g r a m u p rz e k s z ta łc o n e g o . Z a le tą o p ty m a liz a to r ó w je s t f a k t, że m o g ą b y ć o n e w y k o r z y s ty w a n e n a k a ż d e j m a s z y n ie c y fr o w e j z a w ie r a ją c e j k o m p ila to r o k re ś lo n e g o ję z y k a . W a d ą je s t to , że n ie m o g ą w y k o rz y s ty w a ć w p r o c e sie o p ty m a liz a c ji sz c z e g ó ln y c h w ła s n o ś c i m a s z y n c y f r o w y c h ta k ic h , ja k : lis ta ro z k a z ó w , sz y b k o ść w y k o n y w a n ia o p e ra c ji, lic z b a p ro c e s o ró w , lic z b a a k u m u la to r ó w i a k u m u la to r ó w in d e k s o w y c h itd . W y g o d n ie je s t p o d z ie lić m e to d y o p ty m a liz a c ji n a d w ie g r u p y :
— m e to d y m a s z y n o w o u k ie r u n k o w a n e w y k o r z y s tu ją c e sz czeg ó ln e w ła sn o ś c i m a s z y n , d la k tó r y c h tw o rz o n y je s t k o m p ila to r
— m e to d y m a s z y n o w o n ie z a le ż n e w y k o r z y s tu ją c e o g ó ln e w ła sn o ś c i m a s z y n c y fr o w y c h lu b e g z e k u c ji p ro g ra m ó w . Z d e fin ic ji ty c h w y n ik a , że o p ty m a liz a to r y w y k o rz y s ty w a ć m o g ą ty lk o d r u g ą g r u p ę m e to d .
J a k w id a ć n a ry s . 1, p o d z ia ł m e to d o p ty m a liz a c ji o k re ś la pozio m ję z y k a i m o m e n t p ro c e s u k o m p ila c ji, w k tó r y m o p ty m a liz a c ja z a c h o d z i. G ru p y m e to d o p ty m a liz a c ji m o ż n a w ię c z d e fin io w a ć ta k ż e w n a s tę p u ją c y sp o só b :
— m e to d y m a s z y n o w o u k ie r u n k o w a n e s to s o w a n e są do p r o g r a m u w y n ik o w e g o lu b w tr a k c ie g e n e ro w a n ia te g o p r o g ra m u , cz y li d z ia ła ją w tr a k c ie p rz e jś c ia z ję z y k a p o ś r e d n iczą ceg o n a w y n ik o w y lu b n a p o z io m ie ję z y k a w y n ik o w ego
— m e to d y m a s z y n o w o n ie z a le ż n e s to s o w a n e są do p r o g r a m u w ję z y k u p o ś re d n ic z ą c y m , czy li d z ia ła ją n a p o zio m ie teg o ję z y k a .
Metody ukierunkowane maszynowo
P rz y d z ia ł a k u m u la to r ó w (r e g is te r a llo c a tio n )
Z a d a n ie m te g o ty p u m e to d je s t p rz y d z ie le n ie w y n ik o m c z ę śc io w y m a k u m u la to r ó w m a s z y n y w ta k i sp o só b , b y z m i
n im a liz o w a ć lic z b ę p rz e s ła ń w y n ik ó w c z ę śc io w y c h do i z p a m ię c i. S to s o w a n ie t a k i c h m e to d je s t b a rd z o k rz y s tn e , g d y ż z m n ie js z a ją o n e czas w y k o n a n ia (e lim in u ją c p r z e s ła n ia do i p o b r a n i a z p a m ię c i), w ie lk o ś ć p a m ię c i z a ję te j p rz e z p o la ro b o c z e p ro g r a m u (e lim in u ją c p o la n a w y n ik i c z ę ściow e), j a k i p rz e z s a m p r o g r a m (e lim in u ją c in s tr u k c j e p rz e s ła n ia do i p o b r a n ia z p a m ię c i). I s tn ie j e k ilk a a lg o r y t
m ó w r o z w ią z a n ia te g o p ro b le m u , od n a jp r o s ts z y c h — p r z y d z ie la n ia a k u m u la to r ó w w y n ik o m cz ę śc io w y m w p ę tla c h (B u sa m [7]), w b lo k u w y ra ż e ń a ry tm e ty c z n y c h (B re u e r [6]), w c a ły m p ro g r a m ie w y k o n y w a n y m n a m a s z y n ie o N t a k ic h r e j e s tr a c h (S e th i [21]) a ż do u o g ó ln ie n ia p r o b le m u n a a b s t r a k c y j n ie z d e fin io w a n e d z ia ła n ia ( B e a tty [5]). S z c z e g ó l
n y p rz y p a d e k te g o z a g a d n ie n ia — p rz y d z ia ł a k u m u la to r ó w in d e k s o w y c h w p r o g r a m ie je s t ro z w ią z a n y p rz e z K e n n e - d y ’ego [15].
Z r ó w n o le p la n lc w y r a ż e ń a ry tm e ty c z n y c h (p a rsin g m e th o d s ) C e le m ty c h m e to d je s t u s ta le n ie p o s ta c i w y ra ż e n ia a r y t m e ty c z n e g o p o z w a la ją c e g o z ró w n o le g lić d z ia ła n ia . S to s o w a n e są w m a s z y n a c h o w ie lu p ro c e s o ra c h , g d z ie m o ż liw e je s t w y k o n y w a n ie k il k u o p e ra c ji a r y tm e ty c z n y c h w j e d
n y m czasie. N ie k tó r e a lg o r y tm y r o z w ią z a n ia te g o p r o b l e m u p o d a je N ie ż w ic k i [18], i n n e B r e u e r [6] i B e a tty [5].
W s z y s tk ie o n e a b s t r a h u ją od ró ż n e g o c zasu w y k o n a n ia o p e ra c ji.
J a k w id a ć n a ry s . 2a k la s y c z n a m e to d a d la w y ra ż e n ia A + C + E X F + D w y m a g a 3 k r o k ó w (1 k r o k m n o ż e n ia i 2 d o d a w a n ia ).
P o n ie w a ż m n o ż e n ie tr w a k il k a ra z y d łu ż e j n iż d o d a w a n ie to m o ż n a w c z a sie w y k o n y w a n ia m n o ż e n ia E X F o b liczy ć w a rto ś ć A + C + D — r y s . 2b. W te n sp o só b w y s tą p ią ty lk o d w a k r o k i (1 k r o k m n o ż e n ia i 1 d o d a w a n ia ). W a rto ś ć m e to d y p o w a ż n ie o b n iż a f a k t, ż e n ie z a w sz e m o ż n a z m ie n ić k o le jn o ś ć w y k o n y w a n ia o p e ra c ji, czy to ze w z g lę d u n a e f e k ty u b o c z n e ip ro c e d u r, czy n a d o k ła d n o ś ć w y lic z e ń w a r y tm e ty c e z m ie n n o p rz e c in k o w e j.
M g r in ż . B O L E S Ł A W S Z Y M A Ń S K I u k o ń c z y ł W y d z i a ł E l e k t r o n i k i P o l i t e c h n i k i W a r s z a w s k i e j , s p e c j a l n o ś ć m a s z y n y m a t e m a t y c z n e (1973). Z d o b y ł n a g r o d ę I I s t o p n i a w X O ttó ln o p o ls k im K o n k u r s i e :
„ M ło d a m y ś l d l a k r a j u ” z a p r a c ę m a g i s t e r s k ą p t . K o m p i l a t o r j ę z y k a J O S w J O S K - - u .
P r a c u j e w C e n t r a l n y m O ś r o d k u I n f o r m a t y k i P W . j a k o a - s y s t e n t (1973). Z a j m u j e się p r o b l e m a m i t w o r z e n i a i o p t y m a l i z a c j i t r a n s l a t o r ó w .
3
S tr z a łk o w a n ic w y r a ż e ń (a n ch o r p o in tin g )
M e to d a d o ty c z y w y ra ż e ń b o o lo w sk ic h (o g ó ln ie j w y ra ż e ń , k tó r y c h lic z n o ść z b io ru p o te n c ja ln y c h w a r to ś c i je s t n i e w ie lk a ). W y ra ż e n ia b o o lo w s k ie z a m ie n ia n e są n a s e k w e n c je b a d a ń w a r to ś c i i sk o k ó w . W a rto ś ć o p e r a c ji w y z n a c z a n a je s t, o ile to m o ż liw e n a p o d s ta w ie p ie rw s z e g o a r g u m e n tu , w p rz e c iw n y m p r z y p a d k u p rz e c h o d z i się d o b a d a n ia d r u -
n ie B l : = l / B p rz e d p ę tlą , a w p ę tli o p e r a c ja A X B I. Z a s tr z e ż e n ia b u d z i w ty m p r z y p a d k u s p r a w a ró w n o w a ż n o ś c i o b u d z ia ła ń ze w z g lę d u n a o g ra n ic z o n ą d o k ła d n o ś ć a r y t m e ty k i m a s z y n o w e j.
Z te g o ty p u o p ty m a liz a c ja m i m o ż n a s p o tk a ć s ię d o ść c z ę sto . S to s o w a n e s ą o n e w r ó ż n y m z a k re s ie , w y z n a c z o n y m p rz e z często ść w y s tę p o w a n ia k a ż d e j z s y t u a c ji w ję z y k u ź ró d ło w y m .
Optymalizatory Program w
j źródłowym
Optymalizowany program w j. źródtowym
. Równoważny ma program wj. pośred.
_ n _
Optymalizowany
■ program w j.
pośredniczącym
Optymalizacja
maszynowo niezależna
R y s , 2. Z r ó w n o l e g l a n ł e w y r a ż e ń a r y t m e t y c z n y c h
Kompilatory Program w
j. źródłowym
, Równoważny ma
’ program w j. pośred. Optymalizacja
1maszynowo niezależna
Optymalizowany program wj.
pośredniczącym
Generacja kodu.
Optymalizacja maszynowo akieran.
Program wynikowy
I
Optymalizowany program wynik.
R y s . 1. S c h e m a t d z i a ł a n i a o p t y m a l i z a t o r ó w i k o m p i l a t o r ó w
Wartość true f
Wartość false I
a v .6 a
Wynik:
true
false
R y s . 3. S t r z a ł k o w a n i e w y r a ż e ń
g ieg o a r g u m e n tu . W a rto ś ć ta w y z n a c z a n a s tę p n y e le m e n t w y ra ż e n ia d o w y lic z e n ia [9]. Z a s a d ę tę d la w y ra ż e n ia V * > A c il u s t r u j e ry s . 3. W p r z y p a d k u z a s to s o w a n ia te j m e
to d y u z y s k u je się p rz y s p ie s z e n ie w y lic z a n ia w y ra ż e ń b o o l
o w s k ic h i n ie a n g a ż o w a n ie do ic h o b lic z a n ia a r y t m o m e tr u , co w n ie k tó ry c h m a s z y n a c h m o że b y ć is to tn e .
P r z e g lą d a n ie p r o g r a m u w y n ik o w e g o (p e e p h o le o p tim iz a tio n ) J e s t to m e to d a p o le g a ją c a n a p r z e s z u k iw a n iu p ro g r a m u w y n ik o w e g o w o d c in k a c h o d łu g o śc i od k ilk u n a s tu do k i l k u s e t in s tr u k c j i (w c e lu u s u n ię c ia n ie p o trz e b n y c h in s tr u k c ji) , łą c z e n ia k il k u in s tr u k c j i w je d n ą iu b u s u n ię c ie n ie p o tr z e b n y c h s k o k ó w p r z e z p r z e s ta w ie n ie o d c in k ó w p r o g r a m u . K o rz y ś c i o d n o si się z a ró w n o p rz e z s k r ó c e n ie c z a su w y k o n a n ia p ro g r a m u , ja k i z m n ie js z e n ia w ie lk o ś c i p a m ię c i z a ję te j p rz e z s a m p r o g r a m . M c K e e m a n [17] s tw ie rd z ił, że s to s u n e k zy sk u d o c z a su z u ż y te g o n a o p ty m a liz a c ję je s t n a jw ię k s z y d la d łu g o ś c i o d c in k a b a d a n e g o r ó w n e j 10— 12 in s tr u k c ji, choć w ra z z d łu g o ś c ią te g o o d c in k a z y sk i ro s n ą .
S zczeg ó ln e p r z y p a d k i o p e r a c ji a r y tm e ty c z n y c h (s p e c ia l case co d e g e n e r a tio n )
W p e w n y c h s y tu a c ja c h m o ż n a z a s tą p ić o p e r a c ję a r y t m e ty c z n ą ró w n o w a ż n ą je j o p e ra c ją , le c z sz y b c ie j w y k o n y w a n ą. P r z y k ła d e m m o że b y ć z a s tą p ie n ie :
— p o tę g o w a n ia m n o ż e n ie m , a f 2 l u b b f 3 m o ż n a z a s tą p ić o d p o w ie d n io o p e r a c ja m i a X a i b X b X b
— m n o ż e n ia (d z ie le n ia c a łk o w ite ) p r z e s u n ię c ie m , I X 2 ^ lu b I-h 2 n p rz y I b ę d ą c y m z m ie n n ą c a łk o w itą m o ż n a z a m ie n ić n a o d p o w ie d n ie p r z e s u n ię c ie
— d o d a w a n ia (m n o ż e n ia ) je d n y m a r g u m e n te m , a + 0 i o X X 1 m o ż n a z a s tą p ić p rz e z o (w y ra ż e n ia o + 0, a X 1 m o g ą
Z m ie n n e s p rz ę ż o n e (s h a d o w v a r ia b le )
M e to d a p o le g a n a p rz e c h o w y w a n iu d a n y c h w d w ó c h p o s ta c ia c h (np. d e c y m a ln e j i b in a r n e j) . P o z w a la to c z a sa m i u n ik n ą ć p rz e k o d o w a ń (A lle n [4]).
R o z k ła d p a m ię c i ro b o c z e j (s to ra g e m a p p in g )
C e le m d z ia ła n ia te j m e to d y je s t o d p o w ie d n ie u ło ż e n ie p ó l p a m ię c i ro b o c z e j. G d y a d re s o w a n ie je s t z b a z ą d ą ż y się do m in im a liz a c ji z m ia n b a z y ; r a z e m w y s tę p u ją c e z m ie n n e u m ie sz c z a się p o d w s p ó ln ą b a z ą (A lle n [4]). P o d o b n ie , w p r z y p a d k u a d r e s o w a n ia in d e k s o w e g o b a d a się p a r y z m ie n n y c h , b y o k re ś lić k tó r e z m ie n n e m u s z ą w y s tę p o w a ć ob o k s ie b ie w p a m ię c i, b y z m n ie js z y ć lic z b ę o p e r a c ji a d r e s o
w y c h (Y e rs h o w [22]).
K o le jn o ś ć I n s tr u k c j i ( in s tr u c tio n s c h e d u lin g )
M e to d a t a je s t s to s o w a n a w m a s z y n a c h , w k tó r y c h w t r a k c ie d z ia ła n ia a r y t m o m e tr u m o ż liw y je s t d o s tę p do p a m ię c i o p e r a c y jn e j. Z m ie n ia się k o le jn o ś ć in s tr u k c ji w te n s p o sób, b y p r z e p la ta ć in s tr u k c j e z d o s tę p e m do p a m ię c i z i n s tr u k c ja m i b e z te g o d o s tę p u , co s k r a c a czas w y k o n a n ia p r o g r a m u (A lle n [4]).
M etody m aszynowo niezależne
D o łą c z a n ie p o d p r o g r a m ó w (p r o c e d u r e in te g r a tio n )
S p o só b d o łą c z e n ia p o d p ro g r a m ó w m a is to tn y w p ły w n a
— z a m k n ię ty (clo sed ) — p r o g r a m i p o d p r o g r a m s ta n o w ią d w ie c a łk o w ic ie n ie z a le ż n e części. N ie m a m o żliw o ści w s p ó ln e j ic h o p ty m a liz a c ji. Z a k ła d a ć n a le ż y , że k a ż d a z m ie n n a m o g ła w tr a k c ie d z ia ła n ia p o d p r o g r a m u z a m ie n ić s w o ją w a rto ś ć
— o tw a r t y (o p e n ) — z a s tą p ie n ie w y w o ła n ia tr e ś c ią p o d p r o g ra m u . Z a le tą ta k ie g o r o z w ią z a n ia j e s t f a k t , że c a ło ść p o d le g a w s p ó ln e j o p ty m a liz a c ji, w a d ą — z w ię k s z e n ie d łu g o śc i p ro g r a m u . Z teg o p o w o d u r o z w ią z a n ie je s t k o r z y s tn e d la m a ły c h f u n k c ji i p r o c e d u r s t a n d a r d o w y c h (M c H a ffie [16]) lu b w te d y , g d y p o d p ro g r a m w o ła n y je s t ty lk o r a z (Y e r- s h o w [22])
— p o ś r e d n io o tw a r t y (s e m io p e n ) — s to s o w a n y w p r o g r a m a c h p o d z ie lo n y c h n a m o d u ły . D o k a ż d e g o m o d u łu d o łą cza się p o d p r o g r a m y w n im w y w o ły w a n e . P o z w a la to r a zem o p ty m a liz o w a ć tr e ś ć m o d u łu i tr e ś ć p o d p ro g r a m u , a je d n o c z e ś n ie c a ły p r o g r a m n ie r o z r a s ta się z b y tn io
— p o ś r e d n io z a m k n ię ty (s e m ic lo se d ) — p o d p r o g r a m y są k o m p ilo w a n e n a jp ie r w i in f o r m a c je o n ic h w y k o r z y s ty w a n e p rz y o p ty m a liz a c ji c a łe g o p r o g r a m u . W a ż n ą z a le tą te g o ro z w ią z a n ia je s t m o ż liw o ść o k re ś le n ia , k tó r e z m ie n n e w e w n ę tr z u p o d p r o g r a m u u le g a ją z m ia n ie .
P r z e k s z ta łc e n ia p ę tli (lo o p tr a n s fo r m a tio n )
N a jw a ż n ie js z y m s p o s o b e m te g o ty p u je s t z w ię k s z a n ie k r o k u p rz e z p o w ie la n ie w n ę tr z a p ę tli (ja m m in g ). Z m n ie js z a się w te n sp o só b lic z b ę b a d a ń w a r u n k u w y jś c ia z p ę tli.
M e to d a t a je s t w ię c is to tn a w a lg o r y tm a c h n u m e r y c z n y c h , g d z ie w y k o n y w a n e s ą p ę tle o d u ż e j lic z b ie k ro k ó w i n ie w ie lk im w n ę tr z u . J a k p o d a je P a g e r [19], s to s o w a n ie te j m e to d y p o z w a la s k r a c a ć czas w y k o n a n ia p r o g r a m u — n a w e t do 25%. Z m n ie js z e n ie lic z b y b a d a ń w a r u n k u w y jś c ia z p ę t l i m o ż n a te ż o s ią g n ą ć p o p rz e z łą c z e n ie p ę tli (loop f u sio n ) o je d n a k o w e j lic z b ie p rz e jś ć s ą s ia d u ją c y c h ze so b ą (A lle n [4]).
O p ty m a liz a c ja g lo b a ln a
Z e w z g lę d u n a w a g ę i u n iw e r s a ln o ś ć z a s to s o w a ń - c z te re c h d a le j o m ó w io n y c h m e to d o p ty m a liz a c ji r o z p a t r u j e s ię je w s p ó ln ie i o k r e ś la n a z w ą — o p ty m a liz a c ja g lo b a ln a (g lo bal o p tim iz a tio n A b e l [1], A lle n [2], C o ck e ,[8]). D o m e to d ty c h z a lic z a się:
® e lim in a c ję w s p ó ln y c h p o d w y ra ż e ń (r e d u d a n t s u b e x p r e s sio n e lim in a tio n ). C e le m m e to d y je s t w y s z u k iw a n ie w s p ó l
n y c h p o d w y ra ż e ń w w y ra ż e n ia c h a r y tm e ty c z n y c h i e lim i
n a c ja p o w tó rn y c h w y lic z e ń p o p rz e z z a c h o w a n ie w y n ik u p ie rw s z e g o w y lic z e n ia . W sp ó ln e p o d w y ra ż e n ia m o g ą b y ć na p o z io m ie ję z y k a ź ró d ło w e g o u k r y te , j a k to d z ie je się w p r z y p a d k u w y lic z a n ia a d re s ó w w ta b lic a c h . P r o b le m ro z p o z n a n ia id e n ty c z n o ś c i je s t b a rd z o tr u d n y , z w ła sz c z a p rz y z ło ż o n y c h w y ra ż e n ia c h . B a d a n ie w s z y s tk ic h m o ż liw o ści je s t m a ło e f e k ty w n e i s tw a r z a k o n flik ty . P r a k ty c z n y m w y jś c ie m je s t a lf a b e ty c z n e u k ła d a n ie a r g u m e n tó w (o ile d o p u s z c z a ln a je s t z m ia n a ic h k o le jn o ś c i w w y ra ż e n iu ).
B r e u e r r[6] p o d a ł h e u ry s ty c z n y a lg o r y tm f a k to r y z a c ji w y r a ż e ń a ry tm e ty c z n y c h , a le n ie z a w sz e d a je on d o b r e w y n ik i
® p r z e s u w a n ie k o d u (code m o tio n ). M e to d a p o le g a n a p r z e s u w a n iu p u n k tu w y k o n a n ia o b lic z e ń czy d z ia ła ń w ce lu u s u n ię c ia ic h z o b s z a ró w c z ę śc ie j w y k o n y w a n y c h lu b w ce lu z m n ie js z e n ia lic z b y in s tr u k c j i. Z m n ie js z e n ie ta k ie o s ią ga się, g d y k ilk a id e n ty c z n y c h w y lic z e ń w g a łę z ia c h p r o g r a m u z a s tę p u je się je d n y m w y lic z e n ie m p rz e d ro z e jś c ie m w te g a łę z ie . C z ę sto ść w y k o n y w a n ia o b s z a ró w p ro g r a m u je s t z n a n a , w o b e c czego p r z y j m u je się, że c z ęściej w y k o n y w a n e je s t w n ę tr z e p ę tli n iż je j o to c z e n ie . Z te g o p o w o d u p r z e s u w a n ie k o d u z a c h o d z i z w n ę tr z a p ę tli do je j o to czen ia.
O p r o p a g a c ja s t a ^ h (c o n s ta n t fo ld in g ). W szęd zie, g d zie w y s tę p u ją d z ia ła n ia o z n a n y c h o p e r a n d a c h w y k o n u je się je w tr a k c ie o p ty m a liz a c ji. C z a sa m i m o ż n a d o d a tk o w o w y e lim in o w a ć i n s tr u k c je , do k tó r y c h , ze w z g lę d u n a z n a n y w y n ik te s tu , n ie m o ż n a d o trz e ć .
3 r e d u k c ja w y r a ż e ń w p ę tli (s tr e n g th re d u c tio n ). M e to d a p o le g a ją c a n a z a m ia n ie w y ra ż e ń z r e k u r s y w n i e z d e fin io w a n y m i z m ie n n y m i n a w y ra ż e n ia r e k u r y s w n ie z d e fin io w a ne. Z m ie n n a r e k u r s y w n ie z d e fin io w a n a w p ę tli z m ie n ia się o s t a łą w a r to ś ć (k ro k ). W y ra ż e n ia r e k u r s y w n ie z d e fi
n io w a n e k o le jn ą s w o ją w a rto ś ć m a ją u z a le ż n io n ą od p o p r z e d n ie j. P r z y k ła d e m m oże b y ć p ę tla w A L G O L -u :
fo r i : = 1 s te p 1 u n ti l n do k : = 5 X 1 + 2 f i ;
g d z ie w y ra ż e n ia 5 X i, 2 f i m o ż n a z a s tą p ić r e k u r s y w n ie z d e fin io w a n y m m : = m + 5 p : = p X 2 i p ę tla u z y s k a p o s ta ć :
m : = 0; p : = 1; fo r i: = 1 s te p 1 u n ti l n do b e g in m : m + 5 ; p : = p X 2; k : = m + p e n d ;
C zęsto , j a k w ty m p r z y k ła d z ie r o la z m ie n n e j r e k u r s y w n ie z d e fin io w a n e j, s p r o w a d z a się p o o p ty m a liz a c ji je d y n ie do b a d a n ia w a r u n k u w y jś c ia i rń o żn a ją w te d y z a s tą p ić n o w o w y g e n e r o w a n ą z m ie n n ą ( te s t r e p la c e m e n t). W te n s p o só b u z y s k a s ię w r o z p a tr y w a n y m p rz y k ła d z ie :
p : = 1; fo r m : = 5 s te p 5 u n t i l 5 X n do b e g in p : = p x 2, k : = m + p e n d ;
O p ty m a liz a c ja g lo b a ln a w y m a g a o p is u c a łe g o p r o g r a m y p rz y u ż y c iu p e w n y c h p o d s ta w o w y c h p o ję ć . N a le ż ą do n ic h :
— b lo k p o d s ta w o w y (w s k r ó c ie b lo k ), c ią g in s tr u k c j i, k tó r e z a w sz e s ą w y k o n y w a n e w te j s a m e j k o le jn o ś c i. O z n a c z a to m .in ., że i s tn i e je d o k ła d n ie je d n o w e jś c ie d o b lo k u — jeg o p o c z ą te k ( in s tr u k c ja w y k o n y w a n a ja k o p ie r w s z a ) i d o k ła d n ie je d n o w y jś c ie z b lo k u — je g o k o n ie c ( in s tr u k c ja w y k o n y w a n a ja k o o s ta tn ia ). B lo k i m o g ą m ieć ró ż n e d łu g o ści
— p u n k t d e fin ic ji z m ie n n e j, m ie js c e w p ro g r a m ie , w k tó r y m z m ie n n a u z y s k u je n o w ą w a rto ś ć . O k re ś le n ie p o ło ż e n ia p u n k tó w d e fin ic ji w p r o g r a m ie p o z w a la o c e n ić m o żliw o ść o p ty m a liz a c ji, n p .: je ż e li a r g u m e n ty o p e ra c ji m a ją w s z y s t
k ie p u n k ty d e f in ic ji p o za p ro g r a m e m , to m o ż n a w y k o n a ć j ą w tr a k c ie o p ty m a liz a c ji, p o z a p ę tlą , to m o ż n a w y k o n a ć ją n a z e w n ą tr z p ą tli, a do p ę tli p rz e s ła ć od r a z u w y n ik , je ż e li d w a w y ra ż e n ia b lo k u s ą fo r m a ln ie id e n ty c z n e to są ró w n o w a ż n e w te d y i ty lk o w te d y , g d y ic h a r g u m e n ty m a ją t e s a m e p u n k ty d e fin ic ji w ty m b lo k u
— p u n k t u ż y c ia z m ie n n e j, m ie js c e w p r o g r a m ie , w k tó r y m z m ie n n a u ż y ta je s t w w y ra ż e n iu .
D la ję z y k ó w o ja w n ie z d e fin io w a n y c h p ę tla c h (A L G O L , F O R T R A N ) m o ż n a p r ó b o w a ć d o k o n a ć o p ty m a liz a c ji g lo b a l
n e j n a p o d s ta w ie in f o r m a c ji o p ę tl a c h , o ro z k ła d z ie b lo k ó w o ra z p u n k tó w d e fin ic ji i u ż y c ia (B u s a m [7]). I n s tr u k c j e s k o k ó w w p r o g r a m ie u tr u d n i a j ą lu b w rę c z u n ie m o ż liw ia ją t a k ą o p ty m a liz a c ję . U w z g lę d n ie n ie sk o k o w y c h z m ia n s t e r o w a n ia p r o g r a m u w y m a g a s u b te ln ie js z y c h m e to d .
P r o g r a m p r z e d s ta w ia się w p o s ta c i g r a f u s k ie ro w a n e g o , k tó r e g o w ie rz c h o łk i s ta n o w ią b lo k i p o d s ta w o w e , a k r a w ę d zie r e p r e z e n tu j ą p rz e p ły w s te r o w a n ia . P r o b le m o p ty m a li
z a c ji g lo b a ln e j w o d n ie s ie n iu do ta k p rz e d s ta w io n e g o p r o g r a m u r o z w ią z y w a n y je s t d w o m a ró ż n y m i m e to d a m i.
M e to d a c y k li (s tr o n g ly c o n n e c te d rég io n s)
O p a r ta je s t o n a n a w y s z u k iw a n iu w g r a f ie p r o g r a m u p ę tli (G ries [11], H o p k in s [12]). G r a f p r o g r a m u r o z b ija się n a c ią g p o d g ra fó w , z k tó r y c h k a ż d y je s t c y k le m , a k o le jn e p o d g r a f y w c ią g u są ro z łą c z n e lu b p o p rz e d z a ją c y je s t z a w a r ty w n a s tę p n y m . P o n ie w a ż w m o m e n c ie w y b o ru k o le jn e g o e le m e n tu c ią g u ty lk o je d e n , je ś li w ogóle, c y k l
5
sp e łn ia w a r u n e k p o s ia d a n ia je d n e g o w e jś c ia i je d n e g o w ie rz c h o łk a p o p rz e d z a ją c e g o — a w a r u n e k te n s p e łn ia p ę
tl a — to d ą ż y się do w y b r a n ia ta k ic h w ła ś n ie c y k li. R o z b ic ie g r a f u p r o g r a m u n a ciąg c y k li o d p o w ia d a w p r z y p a d k a c h p ro s ty c h p r o g r a m ó w ro z b ic iu n a p ę tle od n a jg ł ę b szy ch p o c z y n a ją c . P ro c e s o p ty m a liz a c ji d z ia ła n a k o le jn e e le m e n ty c ią g u c y k li. K a ż d y z n ic h z a s tę p o w a n y je s t po z o p ty m a liz o w a n iu p o je d y n c z y m w ie rz c h o łk ie m w g r a f ie i n ie p o d le g a d a ls z e j a n a liz ie .
M e to d a in t e r w a li
W m e to d z ie te j w y c h o d z i się od o k re ś le n ia w a r u n k ó w o p ty m a liz a c ji w p o s ta c i u k ła d u r ó w n a ń b o o lo w sk ic h . O z n a c z m y p rz e z Xi z m ie n n ą b o o lo w sk ą , k tó r e j w a rto ś ć j e s t r ó w n a tr u e , g d y r o z p a t r y w a n e w y ra ż e n ie j e s t d o s tę p n e n a w y jś c iu b lo k u i, a\ w a r to ś ć b o o lo w sk ą r ó w n ą tr u e , g d y n ie m a p u n k tó w d e fin ic ji w y r a ż e n ia w b lo k u i, b t w a rto ś ć b o o lo w sk ą ró w n ą tr u e , g d y w b lo k u i w a rto ś ć w y ra ż e n ia j e s t w y lic z a n a p o za w s z y s tk im i p u n k ta m i je g o d e fin ic ji, P (i) z b ió r b lo k ó w , d la k tó r y c h is tn ie je k r a w ę d ź łą c z ą c a b lo k z t - ty m b lo k ie m . R ó w n a n ie n a d o s tę p n o ś ć w y ra ż e n ia n a w y jś c iu b lo k u i b ę d z ie p rz y ta k ic h o z n a c z e n ia c h n a s tę p u ją c e :
*/ = «*/ A I J x j \ / b i (1)
j e 0 (i)
W sp ó łc z y n n ik i ai, b t m o ż n a ła tw o w y z n a c z y ć n a p o d s ta w ie s ta ty c z n e j a n a liz y b lo k u i. Z e s ta w ia ją c r ó w n a n ie (1) d la w s z y s tk ic h b lo k ó w p r o g r a m u u z y s k u je się u k ła d ró w n a ń b o o lo w sk ic h , k tó r e g o r o z w ią z a n ie o k re ś la d o stę p n o ś ć w y ra ż e n ia n a w y jś c iu w s z y s tk ic h b lo k ó w . W a n a lo g ic z n y s p o sób m o ż n a o k re ś lić r ó w n a n ia n a w a r u n e k p r z e s u n ię c ia k o d u ( E a rn e s t [10]), b e z p ie c z e ń s tw a p rz e s u n ię c ia k o d u (z p u n k tu w id z e n ia p r z e r w a ń p ro g r a m o w y c h , K e n n e d y {14]), czy w re s z c ie a n a liz y o d d z ia ły w a n ia in s tr u k c j i n a p rz e b ie g p r o g ra m u i o d w ro tn ie , s z u k a n ia ź ró d e ł s t a n u p r o g r a m u (K e n n e d y [13], A lle n [3]).
W c e lu ro z w ią z a n ia u k ła d u r ó w n a ń b o o lo w sk ic h ty p u (1) w p ro w a d z a się p o ję c ie in t e r w a lu . I n t e r w a l je s t to zb ió r b lo k ó w o s ią g a ln y c h z d a n e g o w ie rz c h o łk a (z w a n e g o g ło w ą).
G r a f p r o g r a m u r o z b ija się n a cią g in te r w a li, w y b ie r a ją c ja k o p ie rw s z ą g ło w ę w e jś c ie do p r o g r a m u , a ja k o n a s t ę p n ą w ie rz c h o łe k , do k tó r e g o d o c h o d z i k r a w ę d ź z p o p rz e d n ie g o in te r w a la i p o w ta r z a ją c w y b ie ra n ie n a s tę p n e j g ło w y a ż do w y c z e rp a n ia w s z y s tk ic h w ie rz c h o łk ó w g ra f u .
Z d a n e g o g r a f u o tr z y m u je się jeg o p o c h o d n ą p rz e z z a s t ą p ie n ie in t e r w a l i p o je d y n c z y m i w ie rz c h o łk a m i. N a og ó ł p r o ces tw o rz e n ia g ra f ó w p o c h o d n y c h k o ń c z y się o tr z y m a n ie m p o je d y n c z e g o w ie rz c h o łk a (zaw sze m o ż n a to o s ią g n ą ć p o p rz e z ro z s z c z e p ia n ie b lo k ó w ). K o le jn e p o c h o d n e g r a f u o d p o w ia d a ją ru g o w a n iu p ę tli od n a jg łę b s z y c h p o c z y n a ją c . R o z w ią z a n ie u k ła d u r ó w n a ń b o o lo w sk ic h ro z p o c z y n a się od n a jw y ż s z e j p o c h o d n e j, d la k t ó r e j je s t o n o tr y w ia ln e , lecz d o s ta rc z a w a r u n k ó w p o c z ą tk o w y c h d la n iż s z e j p o c h o d n e j. D z ię k i te m u m o ż n a ro z w ią z a ć u k ła d d la te j p o c h o d n e j i u z y s k u je się w te n sp o só b w a r u n k i p o c z ą tk o w e d la n a s t ę p n e j n iż s z e j p o c h o d n e j itd . aż d o g r a f u p r o g r a m u . P o n ie w a ż d la p rz e c h o w a n ia z m ie n n e j b o o lo w s k ie j w y s ta r c z a 1 b it, w y k o n u ją c o p e r a c je b o o lo w sk ie n a c a ły c h sło w a c h m a s z y n o w y c h m o ż n a ro z w ią z y w a ć je d n o c z e ś n ie u k ła d r ó w n a ń d la k ilk u d z ie s ię c iu ( k ilk u n a s tu ) w y ra ż e ń .
Podsum owanie
W ra z z ro z w o je m m o ż liw o śc i m a s z y n c y fro w y c h i z w ię k sz a n ie m s ię z n a c z e n ia ję z y k ó w w y ższeg o r z ę d u w z r a s ta r o
la m e to d o p ty m a liz a c ji p ro g r a m ó w . Z w ię k s z e n ie liczb y u ż y tk o w n ik ó w z n a ją c y c h je d y n ie ję z y k i w yższego rz ę d u p o z w a la z a k ła d a ć , że p ro g r a m y p rz e k a z y w a n e do k o m p ila
cji b ę d ą m a ło o p ty m a ln e . E fe k ty w n o ś ć p r o g r a m ó w w y n i
k o w y c h z a p e w n ić w ię c m u s z ą s a m e tr a n s la t o r y . U w z g lę d n ie n ie a s p e k tó w o p ty m a liz a c ji je s t p rz y tw o rz e n iu n o w y c h k o m p ila to ró w n ie u n ik n io n ą k o n ie c z n o śc ią . P rz e g lą d m e to d o p ty m a liz a c ji d olćonany w a r t y k u le m o że, j a k się w y d a je , p o m ó c p rz y o k re ś le n iu m o ż liw o śc i o p ty m a liz a c ji lu b w y b o rz e k o n k r e tn e g o ro z w ią z a n ia .
L I T E R A T U R A
[1) A b e l N . E ., B e l l j . R .: G l o b a l o p t i m i z a t i o n i n c o m p i l e r s : a n u n i f i e d a p p r o a c h , F i r s t U S A — J a p a n C o m p u t e r C o n f e r e n c e P r o c e e d i n g s , 1972, p . 437—331
[2] A l l e n F . E .: P r o g r a m O p t i m i z a t i o n , A n n u a l R e v i e w i n A u t o m a t i c P r o g r a m m i n g , v o l. 5, 1969, P e r g a m o n P r e s s , p . 239—307 f3] A lle n F . E .: A m e t h o d f o r D e t e r m i n i n g P r o g r a m D a t a R e l a t i o n s h i p s , I n t e r n a t i o n a l S y m p o s i u m In T h e o r e t i c a l P r o g r a m m i n g , v o l. 5, 1974, B e r l i n , p . 299—308
[4] A lle n F . E ., C o c k e J . : A c a t a l o g u e o f O p t i m i z i n g T r a n s f o r m a t i o n s in D e s ig n a n d O p t i m i z a t i o n o f C o m p i l e r s , C o u r a n t C o m p u t e r S c i e n c e S y m p o s i u m v o l. 5, 1871
[5] B e a t t y J . C .: A n A x i o m a t i c A p p r o a c h t o C o d e O p t i m i z a t i o n f o r E x p r e s s i o n s , J A C M , v o l. 19, n o . 4, 1972, p . 813—640
[6] B r e u e r M . A .: G e n e r a t i o n o f O p t i m a l C o d e f o r E x p r e s s i o n s v i a F a c t o r i z a t i o n , C A C M , v o l. 12, n o . 6, 1969, p . 333—340
[7] B u s a m V . A ., E n g l u n d D . E .: O p t i m i z a t i o n o f E x p r e s s i o n s In F o r t r a n , C A C M v o l. 12, n o . 12, 1969, p . 666—674
[8] C o c k e J ., S c h w a r z J . T .: P r o g r a m m i n g L a n g u a g e s a n d T h e i r C o m p i l e r s , C o u r a n t I n s t i t u t e o f M a t h e m a t i c a l S c i e n c e , N e w Y o r k U n i w e r s i t y , 1970
[9] D o b o s z J ., H a i s k i M ., S z y m a ń s k i B .: T r a n s l a t o r j ę z y k a J O S K d l a m .c . O D R A 1304, A r c h i w u m A u t o m a t y k i i T e l e m e c h a n i k i , w d r u k u
[10] E a r n e s t C h .: S o m e T o p i c s i n C o d e O p t i m i z a t i o n , J A C M , v o l.
21, n o . 1, 1974, p . 76—102
[11] G r i e s D .: C o m p i l e r C o n s t r u c t i o n f o r D i g i t a l C o m p u t e r , J o h n W ile y S o n s , N e w Y o r k .1971
[12] H o p k i n s M .: O b j e c t c o d e g e n e r a t i o n a n d p r o b l e m p e c u l i a r t o P L / l , I n t e r n a t i o n a l S e m i n a r a n d A d v a n c e d P r o g r a m m i n g S y s t e m 1970
[13] K e n n e d y K .: A . G lo b a l F lo w A n a l y s i s A l g o r i t h m , J C M , v o l.
3, n o . 1, 1971, p . 5—15
[14] K e n n e d y K .: S a f e t y o f C o d e M o tio n , J C M , v o l. 3, n o . 2/3, 1972, p . 117—130
[15] K e n n e d y K .: I n d e x A l l o c a t i o n i n S t r a i g h t L i n e C o d e a n d S i m p l e L o o p s , C o u r a n t C o m p u t e r S c i e n c e S y m p o s i u m , v o l. 5, 1972
[16] M c H a f f i e R .: P L / l O p t i m i s i n g a n d C h e c k o u t C o m p i l e r s , D a t a p r o c e s s i n g v o l. 13, n o . 1, 1971, p . 22—26
[17] M e K e e m a n W . M .: P e e p h o l e O p t i m i z a t i o n , C A C M , v o l. 3, n o . 7, 1965, p. 443—444
[18] N l e i w i c k i W .: M e t o d y z r ó w n o l e g l e ń w w y r a ż e n i a c h a r y t m e t y c z n y c h , p r a c a m a g i s t e r s k a , P W , W . E l e k t r o n i k i , K B M M 1970 [19] P a g e r D .: S o m e N o t e s o n S p e e d i n g U p C e r t a i n L o o p s b y M e a n s S o f t w a r e , F i r m w a r e a n d H a r d w a r e M e a n s , I E E E T r a n 3 . C o m p u t., v o l. C-21, n o . 1, p . 97—100, J a n . 1972
[20] S c h n e c k P . B ., A n g e l E . A .: F O R T R A N t o F O R T R A N o p t i m i s i n g c o m p i l a r . T h e C o m p u t e r J o u r n a l , v o l. 16, n o . 4, 1973, p . 322—
—330
[21] S e t h i R ., U l l m a n J . D .: T h e G e n e r a t i o n o f O p t i m a l C o d e f o r A r i t h m e t i c E x p r e s s i o n s , J A C M v o l. 17, n o . 4, 1970, p . 715—728 [22] Y e r s h o w A . P . : A l p h a — A n A u t o m a t i c P r o g r a m m i n g S y s t e m Of H ig h E f f i c i e n c y , J A C M , v o l. 13, n o . 1, 1966, p . 17—24 C A C M — C o m m u n i c a t i o n s o f t h e A C M
J A C M — J o u r n a l o f t h e A C M
J C M — I n t e r n a t i o n a l J o u r n a l o f C o m p u t e r M a t h e m a t i c s
In stytu t M aszyn M ate m a tyczn ych W a rszawa
JERZY D A Ń D A 681.322:621.327.8
Sieci kom puterow e i ich zastosow ania do k ie ro w a n ia gospodarkq narodow q
O p r a c o w a n i e j e s t p r ó b ą z a p r e z e n t o w a n i a p r o b l e m ó w t e c h n i c z n y c h ( s p r z ę t o w y c h i p r o g r a m o w y c h ) , o r g a n i z a c y j n y c h o r a z n a u k o w y c h w y n i k a j ą c y c h p r z y p r ó b a c h r e a l i z a c j i tz w . n i e j e d n o r o d n y c h s ie c i k o m p u t e r o w y c h i r o z p r o s z o n y c h b a n k ó w d a n y c h .
P rz e z o k re ś le n ie n ie je d n o r o d n e sieci k o m p u te ro w e b ę d z ie m y ro z u m ie li w n in ie js z y m o p ra c o w a n iu zesp o ły k o m p u te r ó w p o łą c z o n y c h s ie c ią tr a n s m i s ji d a n y c h , p rz y s to s o w a n e do ro z w ią z y w a n ia z a d a ń , w y k o n y w a n y c h p rz e z k ilk a lu b w s z y s tk ie k o m p u te r y te j sieci. S ie ć tw o rz y ć b ę d ą k o m p u te r y ró ż n y c h ty p ó w , ró ż n y c h p r o d u c e n tó w i z ró ż n y m o p r o g r a m o w a n ie m f irm o w y m , w łą c z a ją c ta k ie , w o p ro g r a m o - w y w a n iu k tó r y c h n ie p rz e w id y w a n o p r a c y w sie c i k o m p u te r o w e j. P rz e z o k re ś le n ie ro z p ro s z o n e b a n k i d a n y c h b ę d z ie m y ro z u m ie li b a n k i d a n y c h , w k tó r y c h in f o r m a c je są ro z m ie sz c z o n e fiz y c z n ie w ró ż n y c h k o m p u te ra c h , AP. n a le ż ą c y c h do n ie je d n o r o d n e j sie c i k o m p u te r o w e j.
N a to m ia s t s p o s ó b o p is y w a n ia d a n y c h , m e to d y d o s tę p u do in f o r m a c ji i sp o s o b y ic h m o d y f ik o w a n ia b ę d ą je d n o lite w c a ły m ro z p r o s z o n y m b a n k u d a n y c h . T a k i s p o s ó b o k re ś le n ia o d ró ż n ia „ ro z p ro s z o n e b a n k i d a n y c h ” od „ zesp o łó w b a n k ó w d a n y c h ” , k tó r e ró w n ie ż m o g ą b y ć z a w a r te w n ie je d n o r o d n e j sie c i k o m p u te r o w e j.
C e le m o p r a c o w a n ia je s t z a p re z e n to w a n ie sz e rs z e m u g ro n u osób p ro b le m ó w te c h n ic z n y c h (s p rz ę to w y c h i p r o g r a m o w y ch ) i w o g ra n ic z o n y m z a k re s ie — o rg a n iz a c y jn y c h , a ta k ż e te m a tó w n a u k o w o - b a d a w c z y c h w y n ik a ją c y c h p rz y p r ó b a c h r e a liz a c ji te g o ty p u sie c i i b a n k ó w d a n y c h .
Geneza niejednorodnych sieci kom puterowych
N ie je d n o r o d n e sieci k o m p u te ro w e (lu b r a c z e j: ich z a c z ą tk i) często p o w s ta ją s p o n ta n ic z n ie , w m o m e n c ie g d y ja k a ś o r g a n iz a c ja d y s p o n u je k ilk o m a k o m p u te r a m i, z a z w y c z a j r ó ż n y c h ty p ó w , d o b rz e o p ro g r a m o w a n y m i (s y ste m o w o i u ż y t
ko w o ) i o d c z u w a n ie d o b ó r m o cy o b lic z e n io w e j. T a k ie b y ły m o ty w y b u d o w y m .in . k il k u m in i- s ie c i re a liz o w a n y c h p rz e z n ie k t ó r e o ś r o d k i u c z e ln ia n e w U S A , a o p is a n y c h w p u b li
k a c ja c h k o n g r e s u I F I P 1968 r .
N ieco in n e b y ły m o ty w y ro z p o c z ę c ia n a jw ię k s z e g o z d o ty c h c z a s o w y c h p rz e d s ię w z ię ć w te j d z ie d z in ie — sie c i k o m p u te r o w e j A R P A 1). C h o d z iło t u p r z e d e w s z y s tk im o u d o s tę p n ie n ie k a ż d e m u u c z e s tn ik o w i teg o p rz e d s ię w z ię c ia u n i k a ln y c h m a s z y n , w c h o d z ą c y c h w s k ła d te j sieci, a z w ła s z cza k o m p u t e r a IL L IA C IV , k t ó r y z e w z g lę d u n a w ie lk ą m o c O b licze n io w ą i s to s u n k o w o w ą s k ą s p e c ja liz a c ję n ie m o że b y ć lo k a ln ie w p e łn i w y k o rz y s ta n y .
D ru g im c e le m b y ło s tw o r z e n ie sw o is te g o p o lig o n u d o ś w ia d c z a ln e g o w z a k re s ie tr a n s m is ji d a n y c h w sie c ia c h łą c z n o śc i w y p o sa ż o n y c h w z a b e z p ie c z e n ia u n ie m o ż liw ia ją c e k o m p l e t
n y „ p a ra liż s ie c i” . W z w ią z k u z ty m d u ż ą u w a g ę p o ś w ię co n o ta k ie j o rg a n iz a c ji sieci tr a n s m is ji d a n y c h , a b y m e z a w ie r a ła o n a p u n k tó w z a g ro ż e n ia , ja k im i s ą z w y k le c e n t r a l n e p u n k ty d y sp o z y c y jn e . W sieci A R P A n ie m a ta k ic h p u n k tó w , p o n ie w a ż k a ż d y u c z e s tn ik je s t w p e w n y m s e n sie ró w n o u p r a w n io n y . W re s z c ie w ie lk a ró ż n o ro d n o ś ć ty p ó w m a s z y n w sie c i A R P A w y m a g a ła s p r a w n e g o r o z w ią z a n ia k w e s tii k o m u n ik a c ji m ię d z y n im i. Z a d a n ie k o m u n ik a c ji t y p u „ k a ż d y z k a ż d y m ” p rz y d z ie lo n o t u s p e c ja ln y m k o m p u te r o m p o śre d n ic z ą c y m IM P (I n te r fa c e M e ssa g e P ro cesso r).
S ie ć A R P A je s t p o w o li, lecz s y s te m a ty c z n ie r o z w ija n a . I t a k ‘ n p . w r o k u 1973 p rz y łą c z o n o do te j sieci te r m in a l w I n s t i t u t e of C o m p u te r S c ie n c e w L o n d y n ie , z a p o m o c ą l i n ii łą c z n o śc i s a te li ta r n e j. P r z e w id u je się d a ls z e „ u m ię d z y - n a r o d o w ia n ie ” te j sieci, co ze w z g lę d u n a je j w y b itn ie u c z e ln ia n y c h a r a k t e r b ę d z ie s to s u n k o w o ła t w e w r e a l iz a
cji.
W re s z c ie n a le ż y p rz e w id y w a ć , że n ie je d n o r o d n e sieci k o m p u te r o w e b ę d ą p o w s ta w a ć p r z y r e a liz a c ji h ie r a rc h ic z n y c h s y s te m ó w in f o rm a ty c z n y c h k ie r o w a n ia g o s p o d a r k ą n a r o d o
w ą.
W s y s te m a c h ta k ic h , n ie je d n o r o d n e sie c i k o m p u te r o w e s t a n o w ią , m o im z d a n ie m , n a jk o r z y s tn ie js z ą b a z ę te c h n ic z n e j re a liz a c ji. D o ty c h c z a s k o n c e p c je ta k ic h s y s te m ó w łą c z o n o z a z w y c z a j z je d n o r o d n ą sie c ią k o m p u te ró w .
R e a liz a c ja k o m p u te ro w o w s p o m a g a n y c h h ie r a rc h ic z n y c h s y s te m ó w k ie r o w a n ia g o s p o d a r k ą n a r o d o w ą je s t n ie w ą tp l i
w ie p o w a ż n y m z a m ie rz e n ie m , ro d z ą c y m w ie lk ą lic z b ę p r o b le m ó w e k o n o m ic z n y c h , p o lity c z n y c h , s p o łe c z n y c h i p s y c h o lo g iczn y ch . W śró d n ic h p r o b le m y in f o r m a ty c z n e s t a n o w ią c z ę ść n ie w ą tp liw ie is to tn ą , ch o ć p rz e c ie ż n ie n a jw a ż n ie js z ą . N a le ż a ło b y w ię c p r z y ją ć ja k o z a s a d ę t a k ą o r g a n i
z a c ję p r a c in f o r m a ty c z n y c h , b y in f o r m a t y k a n ie g e n e r o w a ła n o w y c h p ro b le m ó w , a r a c z e j s t a r a ła s ię j a k n a jw ię k s z ą ich lic z b ę z lik w id o w a ć , lu b u m n ie js z y ć ic h z n a c z e n ie . J e ś li s y s te m t a k i b y łb y re a liz o w a n y w o p a r c iu o je d n o r o d n ą sieć k o m p u te r o w ą w y n ik a ją n a s t ę p u ją c e p ro b le m y :
• k a ż d y u ż y tk o w n ik d w s p ó łu c z e s tn ik t a k i e j sieci m a o g r a n ic z o n y w y b ó r d o s ta w c y s p r z ę tu
• u ż y tk o w n ik p o s ia d a ją c y ju ż s p r z ę t in n e g o m o że s t a n ą ć w o b e c k o n ie c z n o śc i n o w e g o z a k u p u
• u ż y tk o w n ik , k tó r y ju ż e k s p lo a tu je s y s te m y in f o r m a ty c z n e n a is tn ie ją c y m a n ie ty p o w y m d la s y s te m u s p rz ę c ie — s t a n ie p rz e d k o n ie c z n o ś c ią ic h p r z e p r o g r a m o w a n ia
• k o n ie c z n o ś ć sz e ro k ie j s t a n d a r y z a c j i p rz y b u d o w ie sieci.
U ż y tk o w n ic y b a r d z ie j d o ś w ia d c z e n ia b ę d ą p rz y u z g o d n ie n ia c h s ta n d a r y z a c y jn y c h fo r s o w a li r o z w ią z a n ia s to s o w a n e w ic h d o ty c h c z a so w y c h s y s te m a c h
• k o n ie c z n o ść .p rz y ję c ia je d n o lite g o ro z w ią z a n ia . W ie lk a d y s c y p lin a f o r m a ln a z w ią z a n a z p r z e s tr z e g a n ie m z a le c e ń s ta n d a r y z a c y jn y c h m o ż e u je m n ie w p ły w a ć n a m e r y to r y c z
n ą s tr o n ę ro z w ią z a ń
1) A d v a n c e d R e s e a r c h P r o j e c t A g e n c y U S A
M g r I n ż . J E R Z Y D A Ń D A j e s t a b s o l w e n t e m W y d z i a ł u Ł ą c z n o ś c i P o l i t e c h n i k i W a r s z a w s k i e j (1958 r.) . P r a c o w a ł w G r u p i e , a n a s t ę p n i e Z a k ł a d z ie A p a r a t ó w M a t e m a t y c z n y c h (1956 r.) , g d z ie m . in . b y ł w s p ó ł k o n s t r u k t o r e m m a s z y n y c y f r o w e j X Y Z . O b e c n i e p r a c u j e w I n s t y t u c i e M a s z y n M a t e m a t y c z n y c h , g d z ie k i e r u j e P r a c o w n i ą P r o g n o z w Z a k ł a d z i e S t u d i ó w i A n a liz . J e s t r e d a k t o r e m n a c z e l n y m d w u m i e s i ę c z n i k a E T O N O W O Ś C I i a u t o r e m w i e l u p u b l i k a c j i .
