Sendependa organo de la Esperanlo-movado / Semajna / Inlernacia / Universala
Adwlnlstraclo: K61n a. Rh. (Kolonjo), Brŭsseler Strasse 94, Germanlando.
Badakclo: Cefredaktoro: Teo Junjr; resp. redaktoro: Joseph Berger;
anonca redaktoro: Mlchael Wleland. Redakcla) kanlaborantoj en la tuta mando. La redakclo ne resendas manuskrlptojn; retenu por vi kopion!
Agentefoj en Amsterdam, Antwerpen, Athenal, Barcelona, Bucuresti, Badapest, Cluj, Helsinki, Hradec Krilovt, Llverpool, Lisboa, Paris, Montevideo, Riga, Rlo de Janeiro, San Francisco, Sofia, Stockholm, Talllnn, Toklo, Warszawa, Zagreb. La preclzaj adresoj de la Agentejoj trovlĝas en nia Tarifo, senpage sendata laŭ deziro al ĉiu petanto.
Deha Jarkolekfo
N-ro 38 (534)
20 seplembro 1920
(8-paĝa)
Prezo de Abono: Jarabono 12 germ. rmk. Unu numero 0.30 germ. rmk.
Petu nian Tarifon kun speciaiaj prezoj en la diverslandaj valutoj!
Prezo de Anoncoj: po unucentimetra koionero (62 mm larĝa) 1.20 rmk.
Anoncetoj kostas po vorto aŭ mallongigo 0.05 rink., minimume 1 rmk.
Banka konto: Deutsche Bank. — Poŝtaj ĉekkontoj (ĉiuj niaj kontoi funkcias sub Ja firmo ..Heroldo de Esperanto, KOln. Gennanlando"):
Bruxelles 204.404; Budapest 59.379; Kŭbenhavn 49.62; Koln 1117.76;
Milano 3/954; Praha 781.93; St. Gallen IX/4602; Stockholin 41.80;
Warszawa 191.094; Wien D 62.473; Zagreb 408.14; Zeist 130.630.
Rondvolago
de Esperanfo-grupo de la Hungara Nacia Asocio
en Kalujo.
La Hungara Nacia Asocio nur depost tri-
‘kvaronjaro uzas Esperanton kiel ilon de propagando por la hungaraj problomoj. Tiu ĉi mallonga tempo tamen konvinkis ĉiujn, ke Esperanto necesegas en ĉiu oksterlanda propaganda laboro. Gis nun per disvastigo de la Esperanto-lingvaj flugfoiioj ni kon- statis tiun ĉi uzeblecon de nia kara lingvo^
pro tio la gvidanto de nia grupeto, D-ro Julio Lukacs, kies nomo jam estas konata en la esperantista mondo, faris planon por certigi, ke nia lingvo, uzate per persona agado, estas pli valora kaj pli uzebla. Ci tied naskiĝis la penso pri nia itala vojaĝo nur per Esperanto. La planon li sendis al ĉiuj landoj en la tuta Eŭropo, kie nia grupo jaim havis korespondantojn, por ke ili skribu pri tieaj eblecoj de nia vojaĝo. E1 ĉiuj landoj ni ricevis respondojn kaj invitojn, sed ĉar Aŭstrujo kaj Italujo estis plej proksimaj, de kie sinceran kaj certan inviton ni ricevis, ni elektis tiujn ĉi landojn kaj la 15-an de junio per tri motorbiciikloj kaj unu aŭto- mobiio, — ĉiuj ornamitaj per hungaraj kaj esperantaj flagetoj, — ni, ok anoj de !a grupo, ekiris Aŭstrujon kaj Italujon.
La solena adiaŭo de Budapest estis bona esperantista propagando. Je ia nomo de !a Nacia Asocio D-ro Jozefo Ajtay, subprezid- anto, parolis kelkajn tre entuziasmigajn vortojn al ni, kiuj estis modernaj argonaŭtoj de la moderna ora felo: Esperanto. Je la -nomo de la Hungara Katoiika Esperanto- Societo Stefano Zoldy, je la nomo de la LKK de la XXI-a Kongreso Paŭlo Tolnai, ĉef- sekretario, fine Ludoviko K6kĉny, ĉefredak- toro de la „Hungara Heroldo", diris adiaŭan paroladon.
Unua nia restadejo estis Veszprem. Mal- granda, sed bela hungara episkopa urbo, kie kolegoj de nia gvidanto D-ro Lukacs, la tuta tiea financkonceptistaro, akceptis kaj gast- igis nin.
De Veszprĉm sen restado ni ra.pidis tra okcidenta partp de Hungarujo, transpaŝis la aŭstran limon kaj iris sen halto ĝis Graz.
Granda surprizo estis por ni, ke la Grazaj samideanoj, malgranda komitato, je kvin kilometroj de la urbo atendis nin. Post kelkaj salutvortoj policano, kiu gvidis nin en Graz, petis nian hungaran fJagon kaj kun esperantaj, aŭstraj kaj hungaraj flagoj sur la gvidanta motorbiciklo, niaj Grazaj amikoj gvidis nin al la operdomo, kie so- lena akcepto okazis. — Dimanĉon estis bel- ega vetero; la tuta ioĝantaro de tiu ĉi bela urbo promenadis sur la stratoj. Densaj
Kongresanoj eksterlandaj,
partoprenintaj ia postkongresan ekskurson al Mohdcs kaj Pĉcs
Partoprenintoj de la itala rondvojaĝo de Hungara Nacia Asocio.
Meze: Paŭlo Palinkas, D-ro Julio Lukacs, ges-roj Gedeono Papp de Razsony, s-ro Zoltan Szĉkely. Supre: s-ro J. Kleer. Malsupre: S-ro Stefano Puskas kaj s-ro Mifiaelo
Pŭlinkas.
vicoj de la karaj Grazanoj sur ambaŭ flankoj de la stratoj. Kien nia grupo venis, o:ii entuziasme salutis nin. Niaj karaj Grazaj samideanoj bone prizorgis ke ĉi tieaj ĵur- naloj en la ĝusta tempo sciigu la loĝantaron pri nia veno. En la operdotno parolis D-ro Karolo Friedler kaj Graza ĉefkonsulo de
Hungarujo. De la operdomo ni iris al nia gastejo kaj de tie al Eg- genberg.
Tie en la eduk- ejo por filinoj ni aranĝis nian unu- an prezentadon.
Nepre 400 aŭs- ikultantoj ĉeestis kaj entuziasme ovaciis pro niaj hungaraj kantoj kaj pro Esper- anto. Bedaŭre la
ĉambrego de la edukejo ne estis taŭga por momtri niajn filinojn, kiujn ni kunportis.
Aninoj de la edukejo, ĉarmaj kaj koraj filin- etoj, bone parolantaj Esperante, rekom- pencis niajn kantojn per fortepiano, ger- manaj kantoj kaj interesa danco.
Sekvinta stacio de nia vojaĝo estis Udine, jam en Italujo. Ankaŭ tie malgranda ko- mitato akceptis nin malprokstme de la urbo.
Italujo kaj Hungarujo tra jarcentoj estis amikoj, kaj la du liberecamantaj popoloj re- ciproke partoprenis en la italaj kaj hŭngaraj liberecmilitoj. Post Ia mondinilito tiu ĉi amika sento, kiun eĉ tiu grandega mondo- brulo ne povis neniigi, re- fortiĝis. (En Budapest nun- tempe estas starigita je me- tnoro de la itala legio en la hungara libereomilito unu kolono de la roma „forutn romanum", kiel donaco de la itala popolo al la frata hungara popolo.) En Udine unue ni ĝuis pruvon de tiu ĉi hungara-itaJa amikeco, kiun nia alia komuna ideo, Esperanto, plifortigis. Ver- ŝajne pro tio nia Udinea ak- cepto restis por mi plejkora memoro de nia itala vojaĝo.
Multe ni ĝojis, kiam inter la Udineaj samideanoj ni ek- vidis nian samlandaninon s-inon Della Savia, kiu kiel
Nia aŭtoniobilo post la karambolo.
pri Esperanto kaj pri la hungaraj vojaĝautoj.
En Caravaggio troviĝas fania pilgrimejo kun miraklo- faranta Mario-statuo. La vilaĝ- anoj asertadis, ke ankaŭ nun la Sankta Mario faris mirakl&n, ĉar vera miraklo estis, ke nia terura katastrofo finiĝis ne pJi mal- feiiĉe.
Eterne meinorinda restos al ni la koreco de tiu ĉi siinpla vilaĝa popolo kaj la oferemo de 1’ malsanuleja estraro, precipe la sincera zorgento de la tieaj monafiinoj. Eterne me- moritida restos la dankdonanta diservo en ia fama preĝejo de Caravaggio, kiun diris D-ro Tiborcz Rey6d, papa ĉatnbelano, pastro de la Milanaj hungaroj, por la feJiĉa finiĝo de ia katastrofo de nia vojaĝo.
La ne vunditaj anoj de la karavano iris Milanon, kie ili ĝuis Ia gastamon dc s-ro Don Luigi Biguami, kanoniko.
Pro nia karambolo niulte da italaj sam- ideanoj esprimis al ni kompaton kaj bon- dezirojn. EJ Genovo s-ro Ettore M. Fasce kaj D-ro Cauuto ei Torino persone vizitis nin kiel senditoj de la Torinaj kaj Genovaj csperantistoj, kiuj vane atendis nin. De ili ni eksciis, ke en Torino, ĉe- la limo de la urbo, 200 motorbiciklistoj, rcprezentantoj dc la Fiat-fabriko, la fervojista grupo, la »Do- polavoTO« kaj la urbestraro atendis nin, — bedaŭre vane.
Tuj, kiam la vunditoj resaniĝis kaj unu el ili kapabJis liejnienveturi Budapeŝton kaj alia daŭrigi la vojaĝon, la karavano refoje ekiris, sed pro la deviga halto kun niallong- igita vojo.
La 30-an de junio ia grupeto en Genova aranĝis grandsukcesan prezentadon, kaj la 1-an de julio 1a gvidanto de Ja karavano D-ro Lukacs salutis esperante el la ŭenova radio-stacio la grandan filon de Italujo, Mussolini, kaj prezentis per gramofono la plej bclajn gemojn de la hungara popoJniu- ziko, akoinpanante ilin pcr esperantlingva klarigo. Nian sinceran dankon ineritas s-ro E. M. Fasce, kiu entuziasme prizorgis tiuin ĉi du prezentadojn.
De Genova al Mantova iris la grupo, kie utiu e! la tieaj kinematografejoj trifoje pre- zentis niajn esperantlingvajn filtnojn.
La 3-an de julio aranĝis la grupo en Pa- dova prezentadon. Ci tie la „Motor Club“
aranĝis akcepton kaj gastigou de la ka- ravano.
La sekvintaj stacioj de la vojaĝo estis Venezla kaj Trieste sed nur en Trieste estis aranĝita prezentado, kiu sukcesis tre bele kaj bone. En Trieste D-ro Ghezzo per bela kaj entuziasma parolado salutis la amikecon inter la itala kaj hungara popoloj kaj la ideon de Esperanto.
Dum la tuta itala vojaĝo, grauda estis la interesiĝo pri Esperanto en la neesper- antistaj rondoj. Amikeco de niaj du nacioj eĉ fortigis tiun ĉi intereson, ĉar estis la unua okazo, ke Esperatiton uzis por amika interkomunikado itala kaj hutigara nacioj.
hungara esperautistino per Esperanto konat- iĝis kun sia edzo Udinea, kiu estas unu el la plej entuziasinaj esperantistoj en Udine. Ci tie en la t. n. katolika Teatro ni aranĝis prezentadon, prezentante niajn du filmojn pri Budapest kaj Hungarujo, Nepre 600 aŭd- antoj aplaŭdis ĝin kaj niajn muzikludadon.
Kara surprizi estis en Cinipel- lone nia akcepto flanke de sinjoro parofiestro Gia- cottio Bianchini.
En Cimpellone, malgranda itaia vilaĝo, ĉiuj loĝ- antoj sur la stra- to atendis nian alvenon. S-ro G.
Bianchini kun vera gastamo gastigis nin, kaj dum ni ĝuis freŝ- igajn trinkaĵojn li faris mallongan paroladon al gvidantoj de la vilaĝo pri la ideo de Es- peranto kaj pri Hungarujo.
En Verona same kore oni akceptis nin.
En la granda kaj luksa „Teatro Nuovo" ni aranĝis prezentadon. Granda kaj eminenta aŭdantaro ovaciis Esperanton, Hungarujon kaj la hungaran nacion.
La venintan tagon jam frumatene ni foriris eJ Verona. Tiou ni volis, por ke jam tag- meze ni alvettu en Milano, kie la tiea kolonio de hungaroj estus aranĝonta nian prezent- adon. Sed la sorto alie volis. Nia aŭto- inobilo ĉe vilaĝo Caravaggio, je 46 km antaŭ Miiano, interpuŝiĝis kun itala
aŭtomobilo kaj duni kelkaj inallongaj sekundoj ĉiuj niaj es- peroj neniiĝis, Kvin vojaĝantoj de Ja aŭtoinobilo per sango si- gelis sian fidelecon al la ideo esperanta. Du el ili, s-ino Ge- deono Papp de Razsany kaj ŝtefano Puskas pii grave viuid- iĝis. S-ino G. P. dc Razsany 12, S. Ptiskas 9 tagojii estis de- vigataj kuŝi en la maJsanulejo de Caravaggio.
Mi ne sciis eĉ la nomon de tiu ĉi viiaĝo, tamen ĝi estiĝis plej- grava stacio de nia vojaĝo. Ci tie eĉ unti esperantisto ne ek- zistas, tamen la tuta viJaĝo
kun kora gastaino akceptis nin. en Ciu paroladis ĝis nia foriro nur
Kongresanoj inter la vllaĝanoj la dumkongresa Domsoda ekskurso.
Paĝo 2 Heroldo de Esperanto N-ro 38 (534) Sinceran dankon akceptu niaj italaj sam-
ideanoj kiuj entuziasme faris propagandon kaj helpis niati vojaĝon.
Plejlasta stacio de Ja vojaĝo refoje estis Qraz, tiu ĉi belega kaj ĉarma aŭstra urbo.
Nun en la t. n. „Schubert Kino“ estis aranĝ- ita prezentado. Trifoje oni montris niajn filmojn kaj Grazaj esperantistoj tradukis germanen ilian esperantan tekston. — IJona kaj sukccsa esperanta propagando ĝi estis, ĉar nature niaj Grazaj amikoj ne forgesis detale konatigi ankaŭ Esperanton.
Nun hejme ni cstas feliĉaj, ke ni faris ĉion dum la vojaĝo por nia eterna ideo, por Espcranto. Ni estas feliĉaj, ke tiu ĉi vojaĝo estas unu forta ŝtono en la konstruata ba- ziliko de 1’ estonto de Esperanto. Kaj mi esperas, ke en la venonta jaro nia alia vo- jaĝo en aliajn landojn same, — sed sen ka- rambolo, — bone sukcesos.
Stcfano Puskas.
EKsKurso de kongresanoj posf la mondkongreso
al Mohŭcs kaj Pĉcs.
Post la Budapesta mondkongreso grupo de Ia kongresanoj, gvidate. de D-ro Lukacs, faris tre interesan ekskurson al Mohacs kaj Pĉcs. Mohacs, malgranda urbeto en suda parto de la hungara ebenaĵo, estas ŝatata ekskursejo de la Budapestanoj. ŭi havas por huugaroj tre malĝojan historian me- moron. Nome sur la kampo de Mohacs gajnis batalon la tiam plej forta turka sul-
• tano Mahometo en 1526; tiam Ja tuta hun- gara armeo, 40 000 soldatoj, mortis, eĉ la reĝo Ludoviko Il-a. De tiu ĉi batalo ko- menciĝis la ducentjara turka okupado de
‘meza Hungarujo.
Pĉcs estas universitata kaj episkopa urbo ne malproksime de Mohacs. Famaj estas ĝiaj mezepokaj kaj el Ia turkaj tempoj postrest- intaj konstruaĵoj kaj apud ĝi la montaro Mecsek, la hungara „Champagne“ kun bel- egaj vinberejoj kaj ĉampanfabrikejo de Villany kaj Torley.
En Mohacs, la estraro de la urbo ak- ceptis kaj gastigis la ekskursanojn kaj mon- tris la urbon kaj la ĉirkaŭaĵon, la faman Mohaĉan ebenaĵon.
Samc en Pĉcs la estraro de Ja urbo gast- igis la ekskursanojn. Dum la vespermanĝo muziktrupo de la tiea junularo kaj cigan- muziktrupo prezentadis la plej belajn hun- garajn popolkantojn. Je Ja nomo de la urbestraro D-ro Sebestyĉn, urba konŝilanto.
salutis Ja eksterlandanojn je kies nomo Stanley Cackson Coleman, Londona advo- kato, dankis pro la gastamo de la urbo.
Tre interesa estis la vizitado de la apud- Pĉcsa ŭszog-a karbminejo, kie oni clfosas la plejbonan hungarlandan karbon.
Puskŭs Istvan.
Volonte kaj danke ni akceptas vian afab- lan proponon progres- igi nian entreprenon per abonado, aĉetado de libroj, mendado de presajoj, varbado kaj rekomendado al aliaj.
19-a Germana Esperanfo-Kongreso
en Dresden, Pentekosto 1930.
IV-a Bulteno.
Aliĝiloj estas dissenditaj — ni danke ak- ceptis jam ĝojige multajn aliĝojn kaj kon- silas al ĉiu, kiu deziras ricevi la premion kiel frue-aliĝinto, sendi sian aliĝilon kaj la kotizon plej baldaŭ al ni.
GRAVEGA KOREKTO! La poŝtĉeka nu- mero de la kongreso estas Dresden 13861 kaj ne — kiel erare presite sur la aliĝilo — 18361. Bonvolu tion nepre atenti, ankaŭ, ke la poŝtĉeka numero estas tiu de la kon- greso mem kaj ne tiu de bankejo Gebr.
Arnhold,
Propaganda Poŝtkarto. La LKK eldonis belan fotopoŝtkarton kun multaj bildoj de Dresden laŭ fotokombinaĵo de s-ano Wehlitz.
Ni petas, ke ĉiuj grupoj kaj izolaj esperant?
istoj mendu kvanton da tiuj kartoj kaj uzu ilin por siaj korespondadoj por helpi nin en la propagando de la 19-a. La prezo estas po 15 Rpf., 10 ekzempleroj estas sendataj kon- traŭ alsendo de 1.10 RM; — per multobla
Impresoj de ne-kongresano.
La cirkonstancoj de T nuna jaro dev- igis min observi la Universalan Kon- greson en Budapest de malproksime.
Malpacience ĉiun tagon mi trarigardis la polan gazetaron dum la kongresaj tagoj, sĉd bedaŭrinde nek inter la tele- gramoj nek en la teksto mem mi trovis eĉ malgrandan sciigon pri la kon- greso en Budapest. Nur malfrue en unu populara taga gazeto aperis granda foto de Miss Esperanto. Eble la gazetara servo nur en Pollando estis tiom mal- multe informita, eble en aliaj landoj okazis kontraŭe kaj la gazetaro alportis multajn sciigojn pri la kongreso. Se tamen tio ne okazis, se la gazetaro en ĉiuj landoj prisilentis pli malpli nian kongreson — tiam oni devas serioze serĉi la kaŭzon.
Universala Esperanto-Kongreso estas tre grava publika okazintaĵo. Neniu alia mondkongreso superas ĝin nek laŭ tra-.
dicio, nek laŭ nombro da partoprenantaj nacioj kaj membroj, nek laŭ nivelo de interna vivo de la kongreso kaj ĝiaj aranĝoj. Ni ja observas ĉiutage, ke pu- blikaj okazintaĵoj politikaj, ekonomiaj, sportaj, fine eĉ kriminalaj trakuras ofte la gazetaron de la tuta mondo, eĉ okaz- intaĵoj ne tre gravaj kaj ne tre interesaj.
Kial do informoj pri Universala Kon- greso ne kuras laŭ sama vojo?
Kaŭzo estas sufiĉe facile trovebla.
Informa gazetara servo en la mondo funkcias ĉefe per grandaj presaj agent- ejoj. Ili prezentas komplikitan faden- aron, tra kiu konstante cirkulas en la mondo miloj da informoj, da sciigoj kaj, se iu el ili enfalas ĉefan torenton, tiam preskaŭ jam aŭtomate ia informo dis-
uzado de tiu karto, kiu portas la surskribon de Ja kongreso, vi plej bone subtenas nin en la disvastigo de nia invito:
Venu Dresdenon — koran bonvenon!
Loka Kongresa Komitato.
Johannes Karsch. Walter Ranft.
Esperanfa poSfservo rtum la Haga Ripar-Konferenco.
6-a—30-a dc aŭgusto 1929.
Duin la Haga Riparkonferenco la Neder- landa Poŝta Administracio bonege prizorgis la poŝtajn aferojn de la delegitoj kaj ĵurnal- istoj. Oi ekz. deĵorigis du specialajn aŭto- mobilojn por transporti poŝtaĵojn al la flug- kampoj de Amsterdam kaj Rotterdam; la poŝta aerservado estis tute senpaga, ktp. La Administracio ankaŭ aranĝis specialan es- perantan servon en Ia provizora konferenca oficejo, deĵorigante esperantan oficiston, nome nian samideanon s-ron A. Pont. Sur la muro de J’ oficejo estis afiŝo kun !a ' teksto: „Esperanto ĉi tie estas parolata'*.
En Nederlando ĉiu poŝtoficisto rajtas pendigi afiŝon pri Esperanto en la loko, kie li la-
boras, Iv. M. F. Onnen.
kuras al ĉiuj presorganoj, kunligitaj kun unu aŭ pluraj presaj agentejoj. La plej potencaj inter ili estas tutmonde kon- ataj Reuter en Anglujo, Wolff in Ger- manujo, Havas en Francujo, P. A. T. en Polujo, Associated Press en Usono, kaj multaj aliaj.
Tial estas necesa afero, ke ĉiu Uni- versala Esperanto-Kongreso jam fru- tempe per ICK kaj per LKK interrilat- iĝu kun supre cititaj presagentejoj kaj aranĝu ke ili okupiĝu pri informa servo al tutmonda gazetaro pri okazintaĵoj de la Kongreso.
La esperantistaro, kiu malgraŭ.
grandaj monelspezoj venas eĉ de tre malproksime por partopreni kongreson, faras tion ne sole por persona plezuro, ne sole pro turistaj celoj, sed ĉefe pro konvinko, ke per sia partopreno en !a Universala Kongreso ĝi subtenas esper- antan movadon, esperantan reklamon en plej granda kaj impona skalo. Ni volas, ke la mondo pro nia manifestado atentu nin. Sed por atingi tiun altan celon, necese estas utiligi presajn agent- ejojn, kaj organizi bone dum kongreso la presan servon.
Ŝajnas ke tiun ĉi punkton oni mal- multe atentis ĝis nun; pro tio Univer- salaj Kongresoj ne alportis necesan re- klaman profiton, kaj la tutmonda gazet- aro pri nia kongreso ofte silentis.
Tio ne plu devas okazi estonte. La es- perantistaro petas siajn centrajn organ- ojn zorge pristudi la aferon kaj utiligi por bono de nia movado ekzistantajn presagentejojn de la ĉefaj landoj.
D-ro Jan Medrkiewicz.
Speciala Konsilo:
Aĉelu slampilon Kun via plena adreso!
Malgranda elspezo, granda profito. Vi dubas? Itnagu la suferojn de viaj kore- spondantoj. La Esperantajn vortojn ili povas diveni, eĉ se unu el ili ne estas klare leg- ebla; sed kiel iii divenu vian nacilingvan notnon kaj vian nacilingvan straton? Ofte via dcmando ne estas sekvata de respondo nur pro tio, ke la adreso ne estis kiare leg- ebla pro la manskribaj literoj, bavantaj na- ciajn formojn. Eĉ la redakcioj oitc ne povas respondi pro tuta inanko dc la adreso de I’
sendinto; vi ne forgesos ĝin, se vi regule
uzos stampilon. S.
KroniKo
dc rESDcranlo-movado.
Danuĵo.
Odense. Parolado de s-ro Tib. Morariu, poste gaja kunesto. Ciuj Jokaj gazetoj pri- parolis plurfoje la viziton atvtaŭ kaj post la kunveno. „Tyens Stiftstidende" kaj „Tyus Social-Demokrat" havis tre Iongajn intervju- ojn.
Gertnanujo.
Mŭnchen. La ĉitiea ekzamenkoinisiono de la Germana Instituto okazigos la 19-an kaj la 20-an de oktobro en Lindau en Boden- see kapableco- kaj kursgvidantajn ekzamen- ojn sub la prezido de Prof. Th. Lang. Pro informoj kaj sinanoncoj vin turnu al adv.
Dr. Francke, Mŭnchen, Lindwurmstr. 145.
Waldlieitn. La 8.9.1929 okazis la 6-a kon- ferenco de Mez-Saksa Esperantistaro. 32 ges-anoj eJ 11 lokoj partoprenis en ĝi. Post salutoj s-ro instr. Pruss-Kleinkagen pre- zentis sian paroladon pri „Esperanto kai pacifismo*1. La riĉa aplaŭdo pruvis, ke lia opinio estis identa kun la kunvenintara star- punkto riiate al ĉi tiu problemo. En posta diskuto oni rajte substrekis la strangan fakton, ke Ja pacamikoj en aliaj landoj be- daŭrinde ne agitas kontraŭ la grandegaj mal- justaĵoj de la postmilitaj packontraktoj kiuj malfeliĉigas tutajn popolojn. — Vera sen- sacio estis la dua parolado, de s-ro instr.
Seheinpflug-Dobeln pri la teino: „Mia parto- preno en la internacia porinstruista Esp.- kttrso en Budapest". Li spcciale priparolis !a metodon kaj instrumanieron de pastro Ce, rekomendegante la aplikon de la metodo.
Ci tiu debuta parolado de tute nova esper- antisto rikoltis abundan aplaŭdon. — Post komunna tagmanĝo oni ekskursis al la kon- struata valbarilo kaj kastelo Kriebstein, de kie oni disiris en la bona humoro, kiun est- igas bele sukcesinta kunveno.
Bad Warmbrunn. La kunvenoj de Esp.- societo „Estonteco“ okazas regule ĉiun mardon je 20 h. en hotelo „Rosengarten“.
Dumsomere estis aranĝitaj migraj kunvenoj kun bona sukceso. La 24. 9. okazos speciala la- publiko. Nova kurso komenciĝos en ok- lap ubliko. Nova kurso komenciĝos en ok- tobro.
M
Miss Esperanfo 1 ne volas esfi filmaKforino.
Tiel vidiĝas, ke ne estas malbona negoco, se iu estas bela.
Car, jen rigardu! Estis ĉi tie en Buda- peŝto iu kongreso: kunveno de ĉiulandaj esperantistoj. Kaj kie okazas kongreso, tic kompreneble okazas ankaŭ balo. Kaj duin Ja balo tombolo, danckonkurso kaj belec- konkurso.
Kompreneble Ja beleckonkurson iu nepre gajnas kaj ĉar oni aranĝis la konkurson dum Ja balo de 1a esperantistoj, la gajnintinon Jaŭ Ja nuna modo oni honoris per la titolo Miss Esperanto. La feJiĉa knabino dankas pro Ja bela pupo, kiun ŝi ricevis donace — kaj estas fino. AJmenaŭ laŭ kutimoj dc Ja baJoj.
Sed hodiaŭ jain ne tiel okazas. Car en tiu minuto, kiam la Budapeŝtaj gazetoj ko- tnunikas, ke dum la kongreso de la esper- antistoj estas elektita Miss Esperanto — tie eksterlande tuj ekatentas kelkaj bonaj ho- moj, kies intereso estas, ke ili havu inter- rllaton kttn ĉiuĵ belullnoĵ.
Inter tiuj sinjoroj estas Ja fiimistoj. Kaj jam tuj venis telegrafaĵo el Berlino:
„Ne lasu forveturi Miss Esperanton el Budapeŝto, ĝis Erich Pommer, la estro de UFA aŭ Jia komisiito, kiu Jus ekvcturis, atingos vin.”
La balreĝino de Esperanto — tim-okula, inaldiketa, rozliaŭta, brilrigardanta estona
knabino — ni aŭdu kio estas ŝia opinio pri ĉi tio.
„La telegrafaĵon vere rni ricevis", — ŝi diras unue Esperante, sed kiam ŝi ritnarkas, ke la raportista inteligenteco ankoraŭ ne staras sur tiel altaj ŝtupoj, iomete ofendite ŝi daŭrigas germane — „sed mi tute ne opinias, ke mi atendos tiun sinjoron en Bu- dapeŝto**, ŝi diras. „Car mi volas esti nek teatra — nek filma aktorino. Ce ni en Estonujo tio ne estas modo. Cetere mi ne estas tiel bela. Cion ĉi tion mi jam scirgis al Ja sendinto dc la telegrafaĵo, sed estas eble, ke en Berlino pro ĝentileco mi vizitos Jin, sed en neniu okazo mi akceptos la pro- ponon.“
Nature ĉi tion jam diras ridetante Vero- nika Eksta, la balreĝino de Esperanto kiu, kvankam ŝi estas nordanino. 'kvankam ŝi havas Ja malvarmetan estonan edukadon, tamen estas virino.
Cetere laŭ sia konfeso ŝi estas 20-jaraĝa (ŝiaj rozaj, freŝaj vangoj montras, ke ŝi diris Ja veron) kaj laŭprofesie ŝi estas ofic- istino. Maŝinskribistino ĉe transporta firmo, en Tallinn, la ĉefurbo dc Estonujo.
Kaj ŝi rakontas al ni, kun por ni ne ku- tima sincereco, ke tie supre en la nordo ilia vivo ne estas tiel brila kiel tiu de ĉi tieaj knabinoj. Ili ne havas tiom da okazoj por amuziĝi, kaj Ja familia kaj socia vivoj ankaŭ estas pli malvarmetaj ol ĉi tie.
„Sed estas eble, ke aJimaniere mi ne povus vivi“, diras ŝi. „Kaj' ne kredu, ke nun
min sorĉis la gloro kaj ke mi deziras eliri el la rondo de mia modesta vivo.
Ce ni eĉ unu burĝino ne pensas pri tio, ke ŝi estu artistino.
Ankaŭ mi iros hejmen apud Ja skribma- ŝinon. Kaj apud miajn sportilojn kaj librojn.
Car multon mi Jegas, precipe esperant- lingve.**
Tradukis Ladislao Spierer el Budapeŝta ilustrita gazeto „Dĉlibab“ (miraĝo).
Salufo
al nla) ĉarmaj RasflRlnfo).*)
Gastama Hungarlando!
Ni vin vizitis, gastaj.
E1 Orient’ kaj Okcident’, Alportis nin ja ĉiu vent’;
Kaj kontentiĝis ĝis silent’
Unua ĝis la lastaj.
Belega HungarJando!
Diun, hejme, ni laboros, Pri urbo de la val’ kaj mont’, Rivero bela, bela pont’, Pri fJorĝarden’ kaj akvofont’
Nun, hejme, ni memoros.
Malriĉa Hungarlando!
Ce ni, ni ne forgesos, Ke promilita raba man’
Vin tranĉis laŭ konfuza plan’
Dum moka rido de Satan’, — ŭis, fine, ĉiuj jesos.
Riĉega, Hungarlando,
Vi restas, malgraŭ sorto.
Car estas vi de ter’ la sal’!
Popol’ de mont’ aŭ river-val’;
Vi, homoj el velur’ kaj ŝtal’, Kuraĝaj ĝis la morto.
Amata Hungarlando!
A1 vi la Mano Dia Mistere premis, — sed trezor’
Valora pJi ol gem’ kaj or’
Ja restas en la homa kor’.
ESPERU, do, la via.
Margaret L. Blaise, LK.
(Kongresano n-ro 1.)
*) Kvankam Ja tria strofo de tiu ĉi poemo enhavas politikan aludon, ni ne hezitas pu- blikigi ĝin. Certe Ja antaŭa konsisteco de Hungarlando ne estis ideala laŭ nacieca vidpunkto, kaj estas kompreneble, kiam HungarJando mem post la milito apartiĝis de la Aŭstria-Hungara Monarkio, ke tiuj partoj de antaŭa Hungarlando, kies loĝant- aro estis pliparte nehungara, estis forŝirataj de ĝi — venkita lando. Sed ĉiu senpartiulo konsentos, ke tiagrada dispecigo de la Jando (la teritorio hungarlanda estas preskaŭ kvar- onigita, Ja loĝantaro trionigita) estis nek justa nek saĝa, kaj danĝera por la estonteco, ĉar ĝi portas en si la ĝermon de malamik- ecoj kaj nova milito. Tiun danĝeron oni devus eviti. Estas esperinde, ke oni iam solvos tiun ĉi demandon en tute interkon- senta kaj paca maniero.
Kompens-gimnaslilio por proiesiai gelaboranloj.
(Represo — ankaŭ parte — malpermesita.) Kurso por virinoj — 2-a ekzerco.
Komenca pozicio: Normaia teniĝo.
1-a bildo.
Ce elspjro kun tuta malstreĉo de 1’ korpo kaj kunigitaj genuoj faligi siti en kaŭropozi- cion (biido 3-a) — ĉe enspiro denove rektigi sin ĝis normala teniĝo.
Celo: Malrigidigo de 1' artikoj, forta funk- ciigo de la pulmoj.
*
Kurso por viroj — 2-a ekzerco.
Svingi la korpon antaŭen-malalten kaj alten.
Komenca pozicio: Staro sur piedfingroj, brakoj alten tenitaj (bildo 2-a).
Per retiro de I’ pelvo faligi la korpott mal- streĉe antaŭen-malsupren, tiel ke la kapo preskaŭ tuŝas la genuojn — samtempc svingi la brakojn antaŭen-malsupren kaj malantaŭen-alten (biido 3-a). Poste resvingo de 1’ korpo kaj de 1’ brakoj al la komenca pozicio. (La gamboj [kruroj] restu nefleks- itaj dum la svingo de 1’ korpo.)
Celo: Plielastigo de J’ muskolaro ĉe la malantaŭa korpoparto, plifortigo de la dors-
muskolaro, movebligo de ia vcrtebro. 2-a bildo. 3-a bildo.
Italujo.
Udine. 5.9. La famkonataj „Londonaj hirundoj", ges-anoj Yelland, vizitis nian urbon kaj parolis en Ja grupejo, pri vojaĝaj travivaĵoj tra duon-Eŭropo. Ni ree dankas ges-rojn Yelland pro iliaj interesaj paroladoj, faritaj antaŭ multnombraj ĉeestintoj. Krome estis prezentitaj, per „Pathĉ-Baby“ kino- aparato, diversaj filmoj, i. a. tiu de la lasta Itala Kongreso de Esperanto en nia urbo.
— Dum du sinsckvaj merkredoj, en la gast- ema hejmo de samgrupano radio-amanto, multaj gemcmbroj de 1’ loka grupo (unufoje partoprenis ankaŭ ges-anoj Yelland) aŭs- kultis la ĉiusemajnan Esperanto-disaŭdigon el Torino. La klara voĉo de I’ parolinto bonege estis aŭdebla, kaj ĉiuj plenĝuis la interesajn prelegojn. (G. D. S.)
Jugoslavujo.
Ljubljana. Dum aŭgusto aperigis la klubo kune kun ICK kaj JEL la slovenan Cefeĉ- ŝlosilon. Per bona gazetrcklamo komencis interesiĝi la vasta publiko por nia movado.
La libreto kostas Din. 3.— kaj ĝi estas hav- ebla ĉe la nomitaj organizaĵoj.
Por sukcese daŭrigi la laboron, precipe per Ia malfcrmo de novaj kursoj, kunvokis
■la klubo unu regionan konferencon, kiu okazos 22-an de septcmbro en Ljubljana en la kluba ejo.
Polujo.
Bialystok. Daŭrigo de la kutima iutensiva laboro. La somera kurso jam finiĝis kaj Ja ekzamenoj montris bonan sukceson. Multe da atento nunjare oni dediĉis al Ja ekster- urbaj ekskursoj. Ni ankaŭ havis Ja plezuron
La nova Ltberfempo. - Esperanfufo ree frovigis en Belgufo.
Lastan jaron, sub la sono dc tondrado, alvenis en Antverpeno aro da angloj por partopreni la XX-an kongreson. La 13-an de lasta julio Belgujo denove akceptis aron da esperantistoj eJ Britlando, sed kia dife- renco! Forte brilis la suno, trankvile estis la maro, senĝena la vojaĝo, do per feliĉ- aĵoj komenciĝis la Internacia Libcrtempo en Oostduinkirk-sur-Mer, kiuti aranĝis Ia Brita Esperantista Asocio. Krom Ja angloj ĉeestis anikaŭ hispatio, francoj, belgoj, germanoj kaj skoto, kiu sentis sin tiom komforta en la portempa Esperantuĵo ke li forgesis entute sian patrolandon.
Priskribi la semajnon detale estas neeble;
kvankam okazis nenia laborkunsido, kaj pre- zentiĝis nek bilanco nek raporto, tamen okazis tiom da aferoj dum la libertempo, ke mi povus verki tutan libron. Dimanĉon venis unue Ja Diservo gvidita de pastrino G.
Mewhort. Poste promenado Jaŭ Ja mar- boirdo ĝis La Panne, de kie oni revenis per tramo. Laŭdire oni tetrinkis, sed la teo en tiu urbo devas esti tre forta, ĉar kclkaj sam- ideanoj konfuziĝis pri la geografio de la lando tiom ke jli forlasis la tramon longa- tempe antaŭ ol necesis kaj devis fini la vo- jaĝon surpiede. Lundon okazis baJo, en kiu partoprenis Ja gastoj neesperantistaj en la hoteJo kaj nombro da gesamideanoj el Ant- verpeno, kiuj tendloĝis inter la dunoj. „Paul Jones" bonege interkonatigis nin kaj pasis vere ĝuinda vespero.
Mardon venis vizito al Bruĝo (Bruges);
beiega antikva Bruĝo kie pasas la horoj Jaŭ so.no de muzikantaj sonoriloj. Cie trov- iĝas belaj vidindaĵoj, kiuj fariĝis pli interesaj pro Ja afabla gvido de la Bruĝaj samideanoj.
Vespere en la ejo de la Bruĝa Grupo Esper- antista ni komune kantadis kaj estis bonven- igitaj de la prezidantino de tiu Grupo. Be- daŭrinde tro frue venis Ja horo de foriro, kaj ni devis reveni, plenaj je afablaj pensoj
akcepti kelkajn eksterurbajn gesamideanojn.
Ankaŭ vizitis nin s-ro L. Agurtin el Parizo, kiu Ja 24. 7. prelegis en la societejo antaŭ muitnombra aŭskultantaro pri la esperanta movado en Francujo. La 21.6. okazis la ĝenerala jarkunveno, dum kiu i. a. estis de- cidite: kunvoki en septembro regionan kon- greson de esperantistoj, entrepreni Ja aĉeton de la naskiĝdomo de Zamenhof k. a. La kunveno decidis eJekti la loikan lernejan in- spektoron s-ron Jurecki kiel honoran mem- bron. En Ja komitaton oni elektis: s-ro J.
Ŝapiro (prez.), R. Placek (vicprez.), F. Kur- janski (sekr.), J. Tynowicki (kas.) kaj J.
Kubala. Anst. s-ro k. Sapi.ro kaj f-ino Wajn- traub. La okazintajn kongresojn pollandan en Poznan partoprenis el Bialystok 13 per- sonoj kaj la Universalan en Budapest (ankaŭ Wien kaj Praha) 3 personoj. La raportoj pri la Kottgresoj oikazis Ja 19.7. S-ro J.
ŝapiro reprezentis ĉe Ja Int. Kongreso !a urbestraron dc BiaJystok. Firie estu notitaj ankaŭ Ja distingoj kiujn lastatempe ricevis niaj gesamideanoj: S-ano E. Trywaks elekt- ita kiel „Miss Bialystok“, f-ino D. ŝapiro kiel „Miss Zwierzyniec“. S-ano Wolanski dum la lasta granda bicikla turniro gajnis la 1-an premion.
Lomza. Kaŭzc de la alveno de ckskurs- antaj gesamideanoj el Bialystok la lokaj esperantistoj aranĝis por ili tre varman ak- cepto.n. Oni kune vizltis Ja vidindaĵojn ktp.
Ankaŭ okazis komuna tagmanĝo kaj vespere bankedo kun propaganda vespero. La eks- kurso kaj la Vespero faris en la urbo grandan impreson.
pri la agema satnideanaro kaj ĝia renkont- ejo, la HoteJ du Cornet d’Or.
Sekvis vizito al Ypres, banado en la maro, ludado sur Ja marbordo, kantado korrrune kun Ja Antverpenanoj inter la dunoj, kai rapide forflugis la tempo, ĝis fine alvenis vendredo kaj la dua balo. Ciam la dancado estas ĝuinda afero, kaj al tiuj kiuj dancas kaj al Ja rigardantoj, sed tiuvcspere oni pro- mesis aJ ni apartan allogaĵon, nome viziton de s-ino Oksinski, bonekonata rusa darrc- istino. Avide ni atendis, kaj fine „§i“ aJ- venis. Laŭmode vestita de kapo ĝis piedo kaj trc fierema estis „ŝi“. Eksonis Ja rava muziko de la Printempa Kanto, — „ŝi“ ek- dancis. Paŝetoj, saitetoj, saltoj, — kia danc- arto!! Venis bone meritita aplaŭdado. Kaj jen — en s-ino Oksinski ni rekonis nian ŝerceman amikon, s-ron Appleby. Kiel lerte li nin tronrpis!
Okazis alia trompiĝo, kiam iu sinjoro, de- veninta de tre ŝparema nacio, post longa marĉando aĉetis koJĉenon da perloj de persa tapiŝ-vendisto. Rezultis post kiam la negoco estis farita, ke la perloj devenis eJ Japan- lando', ne el Alĝerio, kaj kc ili estas falsaj.
Estis tronrulte por Ja aĉetinto subteni — elkore li alparolis la vendiston: „Johano, vi tiel bone mensogas, mi miras pro tio ke vi ne havas edzinon!"
Tiel finiĝis nia semajno de internacieco.
Sur Joko, kie ankoraŭ restas postsignoj de terura mondmilito, renkontiĝis diversnaci- anoj, kiuj sub la magio de Esperanto forgesis la „obstinajn barojn“. La eksperimento de Ja B. E. A. bonege sukcesis. Fariĝis nenia plendo, Ja hotelo estis ĉieJ komforta, la loko tre taŭga, kaj al s-ro Goldsmith ni dankas pro mirinde sukcesa organizado. Nepre devas okazi simiJaj libertempoj en venontaj
jaroj. La Piloto.
(Daŭrigo pri Libertempo en Rouen sekvos.)
14-a liala Kongrcso dc Espcranlo cn Udlnc,
28-a ĝis 30-a
Teatra prezentado. Grandan iutereson vekis la teatra prezentado kiu okazis en la urba teatro kun ia Ceesto de ĉiuj kongres- anoj (la Urbestro nrern volis honori la pre- zentadon pcr persona ĉeesto). Komence estis inaŭguraciita la flago de Trieste’a Es- peranta Rondo; baptopatrino: Grafino di Caporiacco, urbestredzino, kiu diris .trafajn vortojn, dankitajn pere de D-ro Ghezzo, Rondestro. Poste, friullingva koruso kantis belajn kaj ĉarmajn popoJkantojn; sekvis es- perantlingva prczentado de komedieto:
„Naskiĝo“ (verkis Niccodemi, tradukis Fac- chi) majstre ludita flanke de gesamideanoj eJ Brescia’a Grupo. La bela kaj interesplena teatra vespcro finiĝis per prezentado dc itaHingva komedio: „Viktimo“ ludita de loka amatora Teatra Societo. Inĝ. Orengo, el Spezia, dum interakto, deklamis Esp. poem- ojn Zamenhofajn, k. a. —
Ekskurso al Aniiilcja kaj Palmanova (29-a de julio). Tri grandaj plenplenaj aŭtobusoj rapide transportis frumatene la pli ol 100 kunveturantojn al antikva Roma’a urbeto Aquileja (40 km. de Udine) kie, sub gvido de
•Ja tiea direktoro de I’ Roma’a ArkeoJogi-Mu- zeo, P-ro Brusiti, estis vizitataj: Ja Tombejo (ĉi tie okazis la inaŭguro 4e 1’ flago de 1’
Brescia’a Grupo; baptopatriuo estis s-ino Pischiutta el Udine, ormedallta pro morto de I’ fiJo sekve de kontraŭfaŝista cmbusko;
parolis P-ro Facchi, grupestro, al kiu, pon s-ino Pischiutta, respondis s-ano Bodini. Sur la tombo de tie enterigitaj naŭ nekonataj soldatoj — la 10-a estis transportita al Rotno kaj enterigita tie, ĉe I 'Monumento starigita honore al la Reĝo Viktoro Einanuelo Il-a — oni metis grandan florkronon kun jena sur- skribo: „ltala esperantistaro al porpatrujaj mortintoj”. — Sekvis vizitado al la Kate- dralo, ArkeoJogia Muzeo kaj clfosaĵoj de I’
haveno rom-epoka, ĉiuj tre interesaj. De- talajn klarigojn, plej abunde, konstante donis P-ro Brusin.
Jc la li-a horo, survoje por reveni al Udine, oni haltis en urbo PaJmanova, kies Urbestro regalis la gastojn per kukaĵoj kaj likvoroj, en Ja Urbdonro. ParoJsaJutis !a Urbestro inem kaj dankrespondis P-ro Ca- nuto. Post vizito de la tre interesaj fortik- aĵ-bastionoj, la tri aŭtobusoj reveturis al Udine. Estis la 2-a lioro posttagmeze.
Dua labor-kunsido. Ciam en Ja Urbdoma Salono, je la 4-a h„ okazis la dua labor- kunsido kiu daŭris ĝis preskaŭ Ja 8-a h.
Oni daŭrigis Ja diskutojn pri novaj propa- gand-perspektivoj kaj publikaj aplikadoj dc
Ni ricevis el Budapest kopion dc ĉi-sekv- anta dokumento:
„La subskribintaj oficialaj reprezentantoj de la registaroj de Brazllo, Cefioslovak- ujo, Ĉlnujo, Ncderlando, respektlvc de la ministerioj de Konierco kaj Laboro de Rumanujo kaj dc la Princlando Llcehten- steln kaj ŝtato Michlgan, partoprenante la la XXI-an Universalan Kongrcson de Es- peranto en Budapest, konvinkiĝis prl la praktika uzcbleco dc tiu ĉi lingvo klel ncŭtrala hclplingvo apud la naciaj llngvoj en la plej ĝcueralaj, fakaj, sclcncaj kaj pcdagogiaj kunsidoj kaj prelegoj kaj re- komendas ĝin al la atento de siaj kaj ĉiuj aliaj reglstaroj resp. mlnisterioj.
Budapest, la 8-an de aŭgusto 1929“
(Subskriboj.)
de jullo 1929.
(Fino.) Esperanto ĉe turismo, komerco, arto, kul- turo, ktp. de Italujo; pri fondo de naci- arkivo de Esperantaĵoj, pri instruado, ktp.
Fine estis paroloj pri la venontjara kon- gresurbo, kiu verŝajne estos Como; la tiea deJegito rezerviĝis priparoli la aferon kune kun la Como'aj samideanoj kaj nova I.E. F.->
ostraro.
Ekskurso al Clvidale (30-a de jullo). Ja ia 7-a matene, per la kutimaj aŭtobusoj, la kongresanaro veturis al Cividalc (16 knr. dc Udiue) kie, ĉe la Sidejo de I' Faŝista Partio, okazis honorakcepto flanke de J’ Urbestro kaj Faŝista Sekciestro; bonvenigaj salutvortoj estis eldiritaj flairke de I’ AŭtoritatuJoj (kiuj regalis Ja gastojn per honor-vennuto) kaj dankrespondis la vic-prcz. de I. E. F„ I’-ro Caniito. Post vizito al Katedralo, Muzeo kaj Templeto Longobardaj kaj de intcresa Di- ablo-Ponto, super la rivero Natisone, la kongresanaro, per Ia aŭtobusoj, vcturis al apuda urbeto Rubignacco por la vizito de la tiea tmpona kaj interesega Instltuto por Militgeorfoj, ame direktita de Udiue’a Urh- estro, Grafo di Caporiacco. Ce la enircjo, la Grafo mem, kunc kun la ĉefoj de la lii- stituto, akceptis la geesperantistojn kaj klar- igis la celojn de tiu Orfejo en kiu preskaŭ 500 georfoj Joĝas, vivas kaj laboras je !a plej diversaj metioj. '
La afablau Grafou dankis per kortuŝaj vortoj Advokato Vaona el Verona, iama estro de Itala Esp. Fcderacio. Sub la ĝentila gvidado dc 1’ Grafo di Caporiacco, oui vi- zitis ĉiujn laborejoju, kamparon, kortoju ktp.
Je Ia fino, flairke de I’ Instituto, ĉiuj estis rc- galitaj per kukaĵoj, biskvitoj kaj likvoroj.
La interesega vizito de tiu Instituto, duin kiu oni kolektis 300 lirojn (bonfare por ta Orfejo mem) lasis ĉe ĉiuj neforgeseblain iinpresojn.
Post adiaŭaj vortoj, la gekotigresanoj re- veturis al Udine.
Fermo de I’ kongreso. La 14-a Kongreso estis fermita flanke de D-ro Canuto, je la 5-a horo vespcre, post aliaj interesaj dis- kutadoj. Inter aJiaj, proponon de s-ano Pacb el Romo oni kunsideros. Tiu ĉi konccrnas la presadon dc bulteno itallingva kun Es- perantaj informoj por transdoni al italaj ga- zetoj por enpresigo.
Post damkvortoj de s-ano Bodini al ĉiui kiuj voJis ĉeesti la nunjarau kongrcsou kij al la aranĝintoj de 1’ plensukcesinta jar- kunveno, ĉi.uj disiris. Aro da gekongres- intoj, je tiu sama vespero, vojaĝis for al Vieno kaj Budapeŝto, por partopreni la tie- aju Mondesperantajn Festojn.
Lastmoinente alvenis telegramo el la Va- tikana Urbo, en kiu la Papo sendis Ja Apo- stoJun Benon al la esperantistoj kiuj kon- grcsis.
Milita inuzikistaro, vespere, ĉe la ĉefplaco, ludis honore de T Kongreso belajn oper- pecojn kaj inarŝojn.
La tuta okazaro kongresa estis filmita flanke de Udine’a samideano; la filnio tre bone sukcesis.
Kaj nun, ni pretiĝu por la plua propagand- laboro, post tiu ĉi kiu estis, sendube, la plej bele enkadrigita Itala Kongreso! (G. D. S.)
Esperanio
ha) „No more WarM> Soclelo.
La 31.8. okazis en Huddersfield (Anglujo) ekspozicio arauĝita de la „No tnore War“- (Neniam plu Milito-) Societo. La prezid-
