Heroldo de Esperanto : neŭtrale organo la Esperanto-modavo. Jarkolekto 11 (1930), nr 14=562 (4 aprilo)

Scndependa organo de la Esperanlo-movado / Semalna / Inlernacia / Ilnlversala

Admfnlstracio: K6ln a. Rh. (Kolonjo). Brŭsseler Strasse 94, Germanujo.

Redakcio: Cefredaktoro: Teo Jung; resp. redaktoro: Joseph Berger;

anonca redaktoro: Michael Wieland. La redakclo ne resendas manu- skriptojn aŭ fotografajojn; retenu por vi kopion! Telefono: 5 68 93.

Subfakoj: Llbreio kaj Presejo. Skribante al nl, uzu por ĉiu fako (administracio, redakcio, librejo kaj preseio) apartajn foliojnl — Prezo de Abono (nur antaŭpage); 15 germ. rmk.; mendita per la poŝto aŭ rekte ĉe la eldonejo: 12 germ. rmk. Oni povas pagi kvaronjare.

Dekunua Jarkolekto

N -ro l4 (5 6 2 )

4 aprllo 1930

(8-paĝa)

Prezo de AnoncoJ: po unuCentimetra kolonero (62 inm larĝa) 1.20 rmk.

Anoncetoi (nur antaŭpage) kostas po vorto aŭ maliongigo 0.05 rmk., minimume 1.— rmk. Rabato: 3X enpreso 10%, 5X 15%, 10X 20%.

Poŝta] ĉekkontoj: (Ĉiuj niaj kontoj funkcias sub la firmo ..Heroldo de Esperanto. Kŭln, Germanlando"): Bruxelles 204.404; Budapest 59.379;

Kŭbenhavn 49.62; Kŭln 1117.76; Milano 3/954; Praha 781.93; St. Gallen 1X/46O2; Stockholm 41.80; Warszawa 191.094; Wien D 62.473;

Zagreb 408.14; Zeist 130.630. — Banka konto: Deutsche Bank.

La „dua elapo"

de la Esperanto-movado.

Car ni volas antaŭenporti nian Es- peranto-movadon pli rapide, estas ne- cese, ke ĝia „dua etapo“, al kiu ĝi nun- tempe transiras sendube, apartenu grandparte al la starigo de bonege or- ganizotaj metodoj por l a r e t e n a d o d e plejeble multaj gelernantoj ĉe nia mov- ado. Ciu unuopa el la gelernantoj tre baldaŭ estu i n d i v i d u e alportata al la konvinko: „Mi povas u z i Esperant- on; mi b e z o n a s ĝin“.

Plejeble i n t e n s a k o r e s p o n d - a d o kondukas nian movadon antaŭen.

Utilige estas, ke ni ne nur deziras ko- respondi 'kun aliaj progresintoj aŭ per- fektuloj de nia lingvo, sed nepre dediĉas grandan parton de r.ia korespondado al tiuj, kiiuj kiel k o m e n c a n t o j faras ankoraŭ multajn erarojn. Ankaŭ per na- ciaj lingvoj la „komencantoj“, la infanoj, jam korespondas. Se vi mem eble ne ŝatas poŝtkartojn ilustritajn, tamen in- terŝanĝu tiajn; ili estas kvazaŭ la unuaj radiketoj, per kiuj niaj novaj anoj volas enpenetri la „teron“ fruktodonontan de nia movado. Cetere, oni povas ofte kaŭzi grandan ĝojon per la fordono de ricevitaj poŝtkartoj ilustritaj el la ekster- lando.

Ni esploru la k i a 1 o j n de la p e r d o de multaj, kiuj per aĉeto de Esperanto- lernolibroj pruvis, ke ili interesiĝas por Esperanto. La esploroj grandparte re- zultigos, ke estas necese, pli i n d i v i - d u e interrilati kun !a gelernantoj. La a n i m o de ĉiu unuopa homo ja kvazaŭ reprezentas specialan „mondon“ spirit- an; se oni enpenetras pli profunden en tiujn „mondojn“ spiritajn oni baldaŭ trovos, ke la e s p e r o j de la gelern- antoj havas preskaŭ ĉiam la tendencon, plej eble baldaŭ atingi la eblecon m e m korespondi individue. Nia movado helpu al la perado de perkorespondaj inter- rilatoj analogie al la maniero, per kiu oni trovas interrilatojn uzante la naci- Jingvan gazetaron. Ni jam posedas tre bonan tiurilatan helpilon: nian s e - m a j n a n (espereble iam ĉiutagan) ga- zeton Heroldo de Esperanto. P er daŭra kunlaboro en ĝi kaj varbado por ĝia dis- vastigo ni povas fari el ĝi ĉiam pli fort- iĝantan instrumenton por niaj celoj. La sama koncernas nian UEA-jarlibron.

Ankaŭ la k o n s c i e n c o ludas gra- van rolon. Mi interalie esploris, kial konata al mi instruisto, kiu iam instruis Esperanton kun tre bona sukceso, nun ne plu volas gvidi kurson. Li diris:

„Mia konscienco permesos al mi ree gvidi kurson nur tiam, kiam mi povos, perante la s c i o n de Esperanto, ankaŭ diri, ke ekzistas b e z o n o. Nur — e b 1 e — senpagan kurson mi inter- tempe gvidus".

Gvidantoj de nia movado jam atent- igis je ekziistanta bezono de Esperanto:

por reklamo kaj turismo, en la radio- sfero, por precizaj informoj, por ko- merco kaj trafiko, por diversaj mondor- ganizoj ktp. Per Esperanto eĉ atingi komisiojn, tio signifas laboron; kaj la- boro mankas en multaj landoj por mul- taj profesioj. Do oni b e z o n a s Esper- anton ankaŭ por h a v i g o de 1 a - b o r o , kaj la senlaboruloj ŝatas la- boron pli multe ol subvenciojn.

Same kiel en multaj aliaj laboroj, ni agu precipe koncerne nian karan Esper- anton r a c i e — racie en la direkto al Jaŭcela, harmonia kunlaboro per ĉ i u j niaj fortoj nun ankoraŭ disigitaj sed baldaŭ unuigotaj per komuna, sana amo- spirito. Hermann Scheider.

t

/ f f . X * *

™ y \

vv ^{v V}

'"'U' ^ IJ' 1

1

Iz 7

l/ 15 ⁱ

l v ■ - ' 1

„r. s '

La j u n a g e n e r a c i o e s p e r a n t i s t a .

Jen kelkaj bildoj el kursa kaj grupa vivo de niaj junsamideanoj. Supre maldokstre ni vidas la grupon „Gajeco“ en lernejo de Olo- moue-Nefedin, Cefioslovakujo; nieze inter la geknaboj sidas ilia instruisto, s-ro Albfn Ncuiil, eksprczidanto de TAGE. En la dua vico, la plej dekstre starauta, Jaroslav Svoboda, estas la verkinto de „Alvoko al la orgauizaĵoj de la Ruĝ-kriica gejunularo en la tuta inondo“, kiun ni publikigas aliloke en la nnna nurnero. — La du ovalaj bildoi prezentas al ni junajn entuziasmoplenajn geverdstelanojn el Svislando, nome el St. Gallen. Ili ĉiuj finis antaŭ nelonge kurson por kotnencantoj; la fraŭlinetojn de 1’ 5-a kurso (lernantinoj de „Reallernejo Thalhof") Instruis s-iuo Dietrich, la geanojn dc I’ 4-a kurso s-ro Reich. — Dekstre malsupre la bildo montras al ni Esperanto-klason en Ncckargartach, Virteinbergo (Germ.). Cu vi riniarkas la deziron de la geinfanoj ikrcte

skribitan sur la nigra tabulo? lli volas praktiki nian lingvon! Brave! Praktiku ankaŭ vi!

2 2 aUniversa1a Kongreso d e E sp era n to .

Oxfo i d. 2 - 9 "Aŭcjiisto 1931)

Bulteno N-ro 5.

Adreso por leteroj: Sekretario, 22-a Uni- versala Kongreso de Esperanto, 142 High Holborn, London W. C. 1. Anglujo.

Kongresejo: La Urbdomo de Oxford.

Kotizo: Por ĉiu kongresano sencscepte:

20 ŝilingoj britaj (proksimume 20 germanaj ormarkoj, 25 svis. frankoj, 125 franc. frankoj, 12 nederiandaj guldenoj, 5 usonaj dolaroj).

Estas oportune sendi la kotizon per brita Ŝtata monbileto por unu funto sterlinga, hav- ebla ĉe bankoj kaj monŝanĝejoj en ĉiuj urboj. Oni sendu la kotizon (per registrita letero) antaŭ la 1-a de julio. P o s t t i u d a t o la k o t i z o e s t o s 30 ŝ i l i n g o j . Aliĝu jam nun kaj helpu la laboron de la LKK.

Kotizo por fnfanoj: Por infanoj, kiuj ne havas pli ol 15 jarojn, la kotizo estas 5 ŝi- lingoj britaj.

Help-KongresanoJ: Tiuj, kiuj ne povas ĉe- esti la Kongreson, povas tainen aliĝi kiel help-kongresanoj po 10 ŝilingoj. Ili ricevos la kongres-insignon kaj dokumentojn post la Kongreso.

Blinduloj: Blinduloi kaj ties gvidantoj ri- cevos kongres-karton senpage, sed iliaj aliĝoj devas esti aprobitaj de s-ro W. P.

Mernick (adreso: Penso, Shepperton, Middle- sex, Anglujo).

Aliĝiloj: Nun haveblaj ĉc la ĉefaj gazetoj kaj ĉe la kongresa oficejo en Londono.

Garantia Kapitalo: La LKK zorge penos eviti ian financan deficiton. sed por certigi kontentigan bilancon, ĉi tiu kapitalo estas fondita. Sumo jatn garantiita: £ 93/15/0.

DonacoJ: La LKK volonte ricevos donac- ojn por helpi al plena sukceso de la Kon- greso. Jam ricevita: £ 2/2/6.

Blindula Kaso: La LKK plezurc ricevos donacojn por ebligi, ke blinduloj partoprenu la Kongreson. Jam ricevita por tiu celo:

£ 11/6/0.

Kongreslibro: La LKK esperas dissendi la kongreslibron al ĉiu kongresano je la fino de junio.

Fervojrabato: Ciu kongresano rivecos rajtigilon por revenbileto, de iu ain brita fer- voja stacio aŭ haveno al Oxford, po unu- direkta prezo plus triono. Zorge notu, ke tiu privilegio validos nur de la 1-a ĝis li»

11-a de aŭgusto, kaj nur nor reveno al la deira urbo.

GluinarkoJ: Belaj kongresaj glumarkoj (kiuju desegnis s-ro W. H. Matthews, Radio- Redaktoro de I n t e r n a t i o n a l L a n - g u a g e ) estas nun haveblai ĉe la kongres- oficejo. Prezo por cent, unu ŝiliugo brita.

Fakaj kunvenoj: Organizontoj bonvolu anonci frue siajn dezirojn.

Koncertoj: La LKK danke ricevos kaj zorge konsidcros fruajn proponojn deklami, kanti. ludi, ktp. ĉe kongresaj koncertoj.

Ekspozlciaj Kostumdancoj: Anstataŭ pre- zenti ĉi tiujn dum la balo, oni aranĝos apartan vesperon (vidu la provizoran pro- gramon), kiam oni prezentos ilin sur estrado, por ke ĉiu bone vidu. La sekretario plezure ricevos proponojn de kongresanoj. kiuj povos inde prezenti tiajn dancojn, precipe naciajn

Fakai Kunvenoj: Kunvenoj estas jain aranĝ- itaj por Nov-Spirito, Blinduloj, lnstruistoj (TAGE), Universala Esperantista Pacifista Ligo. Frainasonoj. lnternacia Scienca Asocio Esperantista, Kristaua Esperantista Ligo In- ternacia, Apotekistoj. Aliaj organizontoj bon- volu anonci siaju dezirojn frue.

Poŝtkartoj: Poŝtkartoi de Oxford kuii teksto en Esperanto nuii estas pretaj. Preza por pakoto enhavanta 12 poŝtkartojn: £ 0/1/2 afraukite.

Somera Unlversltato: Generala temo ..Liugvo kaj Vivo“. Preskaŭ certe prelegos Prof. T. Cart (Parizo), Prof. W. E. Collinson M. A„ Ph. D. (Liverpool), D-ro K. de Ka- locsay (Budapest), Prof. B. Migliorinj (Ro- mo), kaj s-ro P. Bemiemann (Leipzig). Es- pereble oni povos anonci la titolojn de la prelegoj en la venonta bulteno.

Mendilo por Loĝado kaj EkskursoJ: Jam scnditaj al kongresanoj. Nericevintoj bon- volu peti ilin rekte de la Sekretario. La LKK ne povas garantii loĝejon por tiuj, kies loĝ- inendilon ĝi ne ricevis antaŭ la 1-a de julio.

Pasportoj. Ciu ano vojaĝanta al la Kon- greso el alia iando bezonos nacian pasport- on, sed el inuMaj landoj oni ne bezonos vizon Por preciza infornio oni sin turnu al la plej protksima pasport-oficejo.

Honora Prozidanto. La Honora Prezidanto de la Kongreso estas s-ro John Merchant.

PrezJdanto de ICK kaj BEA.

En Oxford. Duin la Kongreso Ja ĵurnalo U x f o r d M a i 1 eldonos ĉiutage Esperantan paĝon. Ce loka kinejo oni montros filmoii kun teksto en la angla lingvo kaj Esperanto.

Nun troviĝas en la urbo kvin Esperantaj kursoj.

Poŝtollcojo. La LKK aranĝis kun la Joka

poŝtestro lokigi specialan poŝtoficejon en la

Kongresejo; oni uzos specialan poŝtstampon,

Paĝo 2 Heroldo de Esperanto N-ro 14 (562) Postkongreso en Londono: La Organiza

Komitato anoncas la jenatt provizorati pro- gramon:

Sabato, 9. aŭg.: Komuna lunĉo, gvidataj vag- adoj, vespera festkunveno.

Dimanĉo, 10. aŭg.: Gvidataj vagadoj (en kaj ĉirkaŭ Londouo), demonstracio en publika parko. Diservoj. Generala Kunsido kaj Koncerto.

Lundo, 11. aŭg.: Veturilaj ekskursoj.

Pluaj detaloj aperos en la venonta bul- teno. La kotizo (anoncota) estos malgranda;

manĝoj kaj ekskursoj aparte pagotaj. Por ĉiu inforino oni sin turnu al la Sekretario, s-ro R. E. Fry, 1 Swaby Road, London S. W. 18.

* Listo de aliĝintoj.

240. F-ino Lucas, G„ London. Angltijo.

241. F-ino Finlav, D. S., London, Anglujo.

242. S-ro Halfmann, K.. Krefeld, Germattujo 243. S-ro Peters, H„ Krefeld, Germanujo.

244. F-itto Randall, R„ London, Anglujo.

245. S-ino Randall. S„ Londott, Anglujo.

246. S-ino Farmer, E„ London, Anglujo.

247. S-ro Farmer, G. N.. London, Anglujo.

248. S-ro Onnen, M. F„ ’s-Gravenhage, Ne- derlando.

249. S-iro Novljan, F„ Zagreb, Jugoslavio.

250. S-ino Zamenhof, L„ Warszawa. Polujo.

251. S-ro Zamenhof, L„ Warszawa, Polujo.

252. S-ino Zamenhof, F.. Warszawa, Polujo.

253. S-ro Zamenhof, F„ Warszawa, Polujo 254. S-ino Zamenhof, A„ Warszawa, Polujo.

256. S-ro Zamenhof. A„ Warszawa, Polujo.

256. F-ino Zantenhof, S„ Warszawa, Polujo.

257. F-ino Zamenhof, L.. Warszawa, Poiujo.

258. S-ro Hermelin, Warszawa, Polujo.

259. S-ro Gehrmann, J„ Recklinghausen, Germanujo.

260. F-itto Toetenel. R„ Bruxelles, Belgujo.

261. F-itto Obozitiski, S„ Uccle, Belgujo.

262. S-ino Staes-Vandervoordc, F„ Koekel- berg-Bruxelles, Belgujo.

263. F-ino Jennen, A„ Bruxelles, Belgujo.

264. S^ro Hofer, A„ Chemnitz, Germanujo.

265. S-ro Stromboli, A.. Pisa. Italujo.

266. S-ro Pliilippet, G„ Francujo.

267. S-irto Hagymasy, A„ Szabĉlcs, Hung.

268. S-ro Hagyntasy, D-ro A„ jSzabolcs, Hungarujo.

269. S-ro Eilenjak, M. V„ Zagreb. Jugoslav.

270. S-ro Haxton. J. T„ St. Andrew’s, Skotl.

271. .S-ino Badger, F„ Birmingham, Anglujo.

272. F-ino Badger, F. E„ Birmingham, Angl.

273. F-ino Segrĉ, V.. Genova, Italujo.

274. S-ro Parrish, D. E„ Buffalo, Usono.

Kroniko dc rEsperanlo-movado.

Belgttjo.

Kortrijk. La konsilantaro de nia urbo voĉdonis 1 000 frankojn da subteno por sen- pagaj popolkursoj organizitaj de la loka Esp- grupo, kiujn gvidis ĉi tiun vintron s-roj Debrouwerc kaj Gĉnin; krom tio ĝi ankaŭ senpage disponigis al la grupo kursejon en la ttrbdotno. Satne la pasintan jaron estis voĉ- donitaj 750 framkoj.

Rrazilo.

Florianopolis. En la oficiala raporto pri la lernjaro 1929 de „Gymnasio Catharinense"

en Florianopolis troviĝas detalaj sciigpj pri la funkciado de „Gimnazia Esp.-Rondeto“

kaj pri ia vizito kiun faris al tiu instituto la du esperantistoj D-ro Grabowsky, pola mi- nistro ĉe la brazila registaro, kaj D-ro Bujwid, redaktoro de „PoIa Esperantisto“, okaze de sia vojaĝo tra Brazilo ,por studi la vivkondiĉojn de tieaj pollingvanoj.

Brltujo.

La testamento de s-ro Buclianan.

Kiel BEA informas nin, la sumo testauient- ita de s-ro Buchanan al BEA estas ne (kiel sciigita en Heroldo n-ro 12) 1000, sed ntir 100 sterl. funtoj. La surno de 4000 funtoj testamentita al la universitato de Liverpool, por Esp.-celoj, estas ĝusta. (Ni lnulte be- daŭras la neverecott de la unua informo.

kiun ni ĉerpis el angla gazeto.) Ceĥoslovakujo.

Prostĉjov. La kunvenoj de 1’ Esp.-klubo okazas regule ĉiumerkrede. La 5.3. faris Prof. Havranek okaze de 1’ 80-a naskiĝtago de prezidanto T. G. Masaryk belan Esper- antan paroladon, pri lia vivo, verko kaj me- ritoj. — S-ro Heikenwalder komencis gvidi kurson por komencantoj. Partoprenas 33 pcrsouoj.

Germanujo.

Berlin. (Esperanto-Gruparo.) Diversaj gru- poj malfermis 12 kursojn kuu 172 p. — 3.5.

aranĝos la gruparo sian tradician printemp- an feston en la salonegoj de Schlaraffia, Enkeplatz. — La longjaran kunvenejon en kafejo Josty la gruparo devas bedaŭrinde forlasi pro transloĝigo de !a kafejo. La ĉiu- monata kunveno okazonta la unuan rnardon estos de nun en restoracio de „Theater des Westens“, Kantstr. 9—12 proksime de sta- cidomo Zoo. La triamarda kunveno ĉiu-

275. S-ro Churchill. L. A„ Derby, Anglujo.

276. S-ro Moore, J„ Bradford, Anglujo.

277. F-ino Haigh, D„ Bradford. Anglujo.

278. F-ino Mann, E„ Bradford, Anglujo.

279. F-itto Hara, M„ Bradford, Anglujo.

280. F-ino Spencer. B„ Bradford, Anglujo.

281. F-ino Thompson, M.. Bradford, Anglujo.

282. F-ino Tynan, S„ Bradford, Anglujo.

283. F-ino Fairbairn, I. C. B„ Sheffield, Angl.

284. S-itio Briggs, M„ Nottingham, Anglujo.

285. S-ro Briggs. T. G„ Nottingham. Anglujo.

286. F-ino Briggs, B. C„ Nottingham, Angl.

287. S-ro Briggs, T. C. G„ Nottingham, Angl, 288. F-itto Wilkinson, D. F„ Leeds, Anglujo.

289. S-ino Etnms, M. E„ Hampton Wick, Anglujo.

290. F-iuo Fergusou, B. R„ Edinburgh, Skotl.

291. S-ro Inglis, T. V„ Edinburgh, Skotlando.

292. S-ro Fairbairn, A. R.„ Ryton-on-Tyne, Anglujo.

293. S-

to

Ysselstein, S. J„ Schiedam, Nederl.

294. S-ino Teuchner, H„ Leipzig. Germ.

295. S-ro Teuehner, P„ Leipzig, Germanujo.

296. S-ro Houlding, E„ London, Anglujo.

297. S-ro Baillie. T. C„ London. Anglujo.

298. F-ino Sales, R. A„ London, Anglujo.

299. S-ino Tiard, M„ Alger, N.-Afriko.

300. S-ro Baillod. R. F„ Diiiard, Francujo.

301. F-ino Janies, C„ Birmingham, Auglujo.

302. F-ino Bonorino, V. E.. Birminghanr Attglujo.

303. S-ro Griffiin. A.. St. Helen’s, AngJujo 304. S-ro Jaokson, H. M„ Shanklin, Anglujo.

305. F-ino Dittinan, A„ Berlin, Germanujo.

306. F-ino Evans. E„ Cardiff, Kinnrujo.

307. F-iuo Ormai), E. O„ Hertingfordbury, Anglujo.

308. F-ino Gossling, A„ Wisbech. Anglujo.

309. F-ino Gossling, L„ Wisbech, Anglujo.

310. F-ino Miller, Wisbech, Anglujo.

311. S-ino Upmaitn, M„ Berlin-Friedenau, Germanujo.

312. S-ro Upmann. A„ Berlin-Friedenau, Germanujo.

313. F-ino Hayter, H. M„ London, Anglujo.

314. F-ino Weightman, D„ Liverpool, Angl.

316. F-ino Dougall, A. G„ C.lasgow. Skotl.

316. S-ino Runnalls, A„ Penge, Anglujo.

317. S-ro Hub, F.. Gablotiz, Ceftoslovakujo.

318. S-ro Maling, A. T„ Oxford, Anglujo.

319. S-ro Bas-Carey, L. H„ Jette-Brussel, Belgujo.

Laŭlanda statistiko de la aliĝlntoj.

Anglujo 196; Belgujo 11; Danujo 2; Franc- uio 12; Germanujo 28; Hispanujo 1; Hungar- ujo 3; Irlando 1; Italujo 4; Japanujo 1; Jugo- slavujo 2; Kitnrujo 3; Nederlando 6; Pol- ujo 14; Saar-Teritorio 2; Skotlando 30; Svis- lando 1; Usono 2. Entute 319 el 18 landoj.

C. C. Goldsmlth. sekretario.

monate okazos kiel kutime en „Alter Askanier”, Anhaltstr. 11. C. W.

Esperanto en Berlin.

La prilaborado de la lerneja karnpo ko- tnenciĝis en aŭtuno. Tiam la Ierneja kon- silisto D-ro Trogel en modela maniero al la geinstruistoj Berlinaj montris la valoron de Esperanto kiel lernilo — kaj avantaĝo por instruistoj kaj gelernantoj. En tiu kunveno, kiu estis preparita de Berlinaj delegitoj, la supera lerneja konsilisto D-ro Fischer diris:

,,La urbo Berlin volas transdoni al la popol- gelernantoj !a plej taŭgan, la plej bonan ri- inedott por prepari kaj sukcesigi ilian est- ontecon." Kiel unu el tiuj iloj li rigardas Esperanton. Post varbado kaj priparolo en fakaj gazetoj estiĝis kurso en Diester- weg-Hochschule (la perfektiga lernejo de Berlinaj instruistoj), gvidata de s-ro de Wal- dowski,

Je fino de 1929 s-ro studkonsilisto Dyba aranĝis unuan kurson laŭ la Ce-metodo en Berlin kun 15 partoprenantoj. — Tiun sekvis baldaŭ dua kun 20. En tiuj kursoj Ia plej- inulto estis geinstruistoj. En februaro s-ro Dyba komencis triati kurson kun 45 ktirs- anoj. — E1 tiuj estis 40 geinstruistoj, kiuj surprizite kaj ravite pro la lingvo kaj sis- temo entuziasmc publikigis jenan alvokon:

„Ni partoprenantoj de la kurso en la 39-a lernejo estas treege kontentigitaj pri la ma- niero kaj la sukcesoj de la instruado. La instruhoroj pasas en liel gaja, ŝajne senpre- para konversacio, ke je la fino de leciono ĉiu mire superrigardas la ampleksegon de la prilaboritajo. Ni opmias, ke ne estus eble pli rapide kaj pli agrable lemi Esperanton ol en la kursoj de s-ro Dyba (laŭ la Ce-tne- todo). A1 ĉiu kolego studonta la mondhelp- lingvon tiuj kursoj estu rekotnendataj.”

Do pruvo, ke en ĝusta maniero samtempe oni povas subteni nian aferon kaj — la pe- dagogian progreson. La de pastro Ce majstre elpensita aŭ pli bone eksentita be- zono por instruado ligita kun la sperto de fakuloj kreas pli altan valoran nivelon de pedagogio.

La instruistoj intcncas en siaj respektivaj lernejoj enkonduki Esperanton, per Esper- anto alproksintigi la gejunulojn al la instru- isto kaj per korespondado elrigardigi ilin en la mondoti. La unua kurso gvidata de s-ro Lattge kun 25 infanoj 10—12-jaraj jant ko-

menciĝis. Kvar semajnoj post la komenco okazis provleciono en ĉeesto de irniltaj in- struistoj. La rektoro laŭdis kaj dankis pro la interesa eksperimento kaj sukceso. In- struistoj tutmondaj, subtenu la disvastigon de Esperanto en lernejoj kaj aranĝu leter- kaj poŝtkartinterŝanĝon. La adresojn peru komence la delegitoj de UEA.

AMo.

Chemnitz. Jara kunveno de loka grupo en ..Artiolds Theatergarten”. Prez. Dir.

Feder donas la jarraporton. La kaso ne estas riĉa, sed en bona ordo. La nuna estraro estas reelektata unuanime. La progratno por la nova societjaro antaŭvidas laŭplane re- gulan laboradon, ekskursojn kaj, se eble, pa- roladon de eksterlandano. E. Klcmm klar- igis siatt propagandon, varbi novajn adept- ojn el neesperantanaro per alsendo de es- perantaĵoj el eksterlando. La Chemnitz’a lernejoficejo permesas, enkonduki Esper- anton komence de pasko en la popollernej-

< jn kiel nedevigan fakon.

Cliemnitz. Esperanto-kartelo: En la lasta kunsido oni priparolis la staton de la Esp.- instruo en Chemnitz. La rcprezentanto do la in,struistaro, instr. Heyde, raportis, ke la klopodoj de la kartelo per enkonduko de Esp.

en la popollernejojn sukcesis. La lernejofico decidis, ke en la nova lernejjaro 3 Esp,- klasoj povas esti formataj.

Dresden. Loka Societo de GEAj Monata kunveno 21. 3. decidis, denove entrepreni varbadon ĉe la DTesdenaj popollernejoj. La polica prezidauto promesis aranĝon kaj ofi- cialau subtenon de kursoj por policanoj en venonta aŭtuno. Pastro Ce persone gvidos kurson inter 1. kaj 15.6. — Inĝ. K. H. Fried- tnann parolis interese pri „lavangoj“, ties estiĝo, la danĝeroj per ili kaŭzitaj kaj la ri- tnedoj por maldanĝerigi ilin.

Parolado de s-ano Frey el Vieno okazis la 23.3. en Kasino Gebr. Arnhold vizitata de s-anoj kaj gastoj, inter ili la generalkon- sulo de Aŭstrujo. S-ro Frey raportis pri Ia maniero, en kiu li faris sian oficiale subten-, itan propagandvojaĝon tra la nordaj landoj kaj la sukcesoj, kiujn li atingis. Poste li montris ia belegajn lumbildojn kaj kore in- vitis al vizito de Aŭstrujo kaj Vieno. Riĉa aplaŭdo dankis al la simpatia paroladanto.

A1 la prezidanto de Aŭstrujo, s-ro Miklas, kaj al la kanceliero D-ro Schober estis send- ataj telegrafe salutoj kiel danko por iiia sub- teno de Esperanto.

Dusseldorf. De kelkaj tagoj la esp.-train- istoj de nia urbo portas brakrubandojn kun verda stelo kaj la vortoj: ..Esperanto parol- ata“. „Rheinische Bahngesellschaft” (Rejn- landa Tramasocio) ĉi tie estas la unua ad- ministracio de tramoj en Germattujo kiu metas Esperanton je la scrvo de 1’ vetur-

gasto. M. E-n.

Norvegujo.

Oslo. Rechnungsrat Rudolf Michael Frey alvenis en Oslo la 5. 3., sendita de naŭ ofici- alaj urbaj, regionaj kaj ŝtataj instancoj en Aŭstrio por propagandi por siaj urbo, regi- ono kaj lando laŭ turisma vidpunkto. Li tion faris p e r Esperanto, ĉu dum lumbildaj ĉu dutn radiaj paroladoj. Lia vojaĝo ebliĝis parte per la financa kaj morala apogo de la oficialaj instancoj aŭstriaj, parte per la grandkora invito de la espcrantistoj de la vizitotaj landoj. Per ĝi la kostoj de lia voja- ĝo fariĝis ntinimumaj.

Matene la 6.3. s-ro Frey faris oficialajn .vizitojn al la aŭstria ĝeneralkonsulo s-ro Caesar Bang por danki al Ii pro lia afablega helpo kaj apogo, kaj al la direktoroj de la diversaj vojaĝoficejoj. Vespere li faris en Esperanto kun loka tradukanto lumbildparol- adou en la bela mahtova festsalono de la uni- versitato kaj montris turisman filmon pri sia lando. La bonfama pianisto Melvin Sirnonsen ludis belajn ikarakterizajn melodiojn cl Wien.

Ceestis ĉ. 200 p. intcr ili la ĝenerala kon- sulo, ĉefinstruistoj kaj geinstruistoj, pluraj rotarianoj ktp. —- La antaŭtagmezon de la 7.

3, s-ro Frey uzis por pluaj vizitoj kaj je la 22.10 h. li faris turisman paroladon en radio p r i Wien kaj Aŭstrio p e r Esperanto kun tradukoj al la lingvoj gerinana kaj norvega.

Li enkonduke petis la aŭskultintojn ke ili nepre sendu simplan poŝtkarton al la Aŭstria Trafiikministerio dirante ke ili bone kom- prenis. — Poste li daŭrigis sian vojaĝon suden tra kvar pluaj landoj por tie same fari turismajn paroladojn. J. Sch.

Polujo.

Biafystok. La 7. 3. en Zamenhofa Esper- anta Societo prelego de la prez. s-ro .1.

Sapiro pri „Zamenhof kaj Remarquc“. La preleganto priparolis la du gravajn lastaper- intajn Esp.-verkojn „Zamenhof-Originala

infernacia Esperanio-Nuzeo en Wien.

(I„ Augustinerstr. 7.)

Laŭ decido en la I-a Aŭstralia Esperanto- Kongreso oni petis jenajn eminentulojn en- iri Internacian Honoran Komitaton:

The Right Hon. G. T. Franklin, C. M. G„

M. L. A„ J. P., urbestro de Perth;

S-rn W. Clubb, Director of Education, Educational Department, Perth;

kaj elcktis por Internacia Kuratora Komi- tato;

F-inon Mary Carbarus Jeffroy, D. B. E. A.

(Hon.) en Subiaco;

S-inon Louis C. S. Mansfield, Kt. Bs„

D. B. E. A. (Hon.) en Subiaco.

Nia nova hejmo en „Neue Hofburg” estas nuit instalata, kaj ni povas esperi, ke en majo ni jant estos tie kaj povos en junio disponigi tie legejon por la vizitantoj; ili havos la akazon, tie nur legi librojn kaj gazetojn, sed ankaŭ pruntepreni librojn.

Nia adreso ĝis 15-a de majo restos:

Wien I, Augustinerstr. 7. Poste ĝi estos:

Wien I, Neue Hofburg.

Pliriĉigu nian IEMW per alsendado de materialo kaj membrokotizo.

Steiner, prez. kaj fondinto.

Verkaro” kaj „En Okcidento nenio Nova“

kaj iliajn pacajn tendencojn. La prelegon sekvis viglaj diskutoj. La komitato de la societo decidis okazigadi ĉiusemajne simil- ajn vesperojn. — La 29.3. nova Esp.-pre- zentado de la artista rondo ĉe la societo.

Estos prezentita revuo „Verda Muelejo”.

Warszawa. Akadetnia Esperantista Rondo ĉe J. D. H. (Nowy Swiat 21, telefono 409-29) laŭ Ia propono de s-ro Dratwer entreprenis vastan agadon por alinomigo de strato Dzika je Zamenhofa. Tiucele estas presitaj kelk- miloj da specialaj foilioj, enhavantaj peton konccrnan al la urbestraro kaj lokon por 50 subskriboj de plenaĝaj Varsoviaj loĝantoj.

Ciuj folioj post la plenumigo estos binditaj kaj enmanigotaj al la urbprezidanto. — En tiu agado partoprenas ankaŭ aliaj esperantaj societoj, urbaj organizaĵoj kaj eminentaj per- sbnoj, gazetaro ktp. Tiu ĉi aranĝo de la Rondo trovas ĝeneralan aprobon. Ciuj Varsoviaj samideanoj estas petataj nepre kunlabori. — Akademia Esp.-Rondo ĉe Juda Akademia Hejrno. Novan (IV.) kurson kun 25 gepartoprenantoj gvidas s-ro Folman.

Rumanujo.

Arad. 3. 3. kotnenciĝis kurso por 25 ko- mencantoj en la Industriista Kulturhejmo.

Gvidas f-ino Elisabeto Buczy. Samloke kon- versaciaj vesperoj por progresantoj, ĉiulunde kaj ĵaŭde de 21—22 h.

Cluj. 11.2. interesan paroladon faris s-ro Arthur Ivascu, vicdel. de UEA el Bistrija, pri la utiloj de Esp. antaŭ 70 gestudentoj de la Supera Komerca Akademio. Rezulto:

kurso por 25 gestudentoj. Gvidas s-ro S.

Cs6ra.

Salonta. Kurso. Instruas del. de UEA, s-ro J. L. Dobay.

Satu-Mare. 35 partoprenintoj de Es,p.- kurso, gvidita de la fervora blinda samide- atto Felikso Kardos, aranĝis la 14.2. brile sukcesintan ekzamen-feston. S-ro Vajnay Arpad, loka del. de UEA, elokvente salutis la ĉeestintojn, kaj per varmaj vortoj dankis la profesoron. Post la kortuŝa respondo de I’ kursgvidinto arte deklamis f-ino Lilly Cora. Loka gazetaro tre favore raportis.

Pluraj kursoj en preparo.

Svedujo.

Sveda parlainento deuove subvencias!

La sveda parlamento (unua kaj dua ĉam- broj) unuvoĉe kaj sen diskuto decidis doni 2 900 sved. kr. — kiel paslntjare — al por- instruistaj Esperanto-kursoi aranĝotaj de la

svedaj instruist-unuiĝoj. ,

Amlkaj vojagoj inlernaciaj.

(Aprobita de la NederlandaEsp.-FederaciO LEEN.)

Nia antaŭa komuniko havigis al ni mult- ajn demandojn, kiuj igis nin decidi, ne fari la provizore proponitan rondvojaĝon, sed anstataŭigi ĝin per paska vojaĝo al Kbln, de kiu sube venas la programo. Por aliĝi oni sendu Ja vojaĝsumon aŭ parton (mini- ntume h. guld. 10.—) al s-ro J. H. Vink,

400 jam aliĝis al la 22-a en OMord, scd manhas anhoraŭ via aligo!

N-ro 14 (562) Paĝo 5

Tra la mondo.

— La franca parlamento akceptis per 530 kontraŭ 55 voĉoj la Novan Pianon (planon de Young). Oni povas atendi, ke ankaŭ la franca senato ĝin akceptos.

— La germana kabineto Mŭller de- misiis. Novan kabineton el membroj de la burĝaj partioj formis la klerikula de- putito D-ro Bruning.

— Post vanaj klopodoj de la frato de marŝalo Pilsudski, Jan P., forrni novan polan kabineton, la ŝtatprezidanto nomis kabineton, kies ĉefministro estas ko- lonelo Slawek.

— La organiza komitato de la Mani- festo por jesigo de I’ monarkismo en Hispanujo kolektis 75 000 subskribojn, kiujn oni intencas solene transdoni al la reĝo.

— La nova ŝipego „Europa“ de

„Norddeutscher Lloyd“ en Bremen plenumis la transatlantikan veturon in- ter Cherbourg kaj New York dum 4 tagoj, 17 horoj kaj 17 minutoj, tiel su- perante je sep minutoj la rekordveturon de la frata ŝipo „Bremen“. Pro tiu re- kordo la „Europa“ ricevis la Bluan Ru- bandon de 1’ Oceano.

— Dum la pasintaj tagoj oni legis pri tuta vico da plej diversaj pli malpli gra- vaj akcidentoj. Precipe katastrofa estis incendio en Komatsu (Hondo, Japanujo), kie la flamoj detruis pli ol 800 konstru- aĵojn; pli ol cent personoj estis vundataj aŭ mortis. En Brazilo, tempesto de- truis grandparte la urbon Bom Jardin;

250 domoj estis ruinigataj, dek homoj perdis la vivon. Karbmineja eksplodo baris en Pineville (Kentucky, Usono) al 16 ministoj la vojon eksteren; oni timas ke ili mortis pro venenaj gasoj. Morton per drono trovis naŭ homoj en la Oĥ- rido-lago (inter Jugoslavujo kaj Alban- ujo). Dum ventego ekmalfunkciis la motoro de boato, en kiu la anoj de di- versaj konsuflejoj el Korica faris eks- kurson kaj dum la provo, naĝe atingi la bordon, pereis inter aliaj la greka kon- stllo kaj lia edzino, kaj la edzino de la ĉeĥoslovaka konsulo; la jugoslava kon- sulo povis sin savi. P er ĝuo de trik- inhava ursa viando mortis en Stuttgart (Germanujo) kaj aliloke naŭ personoj.

En stranga momento prenis la morto la orkestrestron W. Poulsen en la kon- certejo de Kobenhavn, kiam (li estis di- rektanta fla mortarion de la franca kom- ponisto Lully. Ke ankaŭ dum plej ĝoj- iga festo oni ne estas sekura kontraŭ la morto, tion pruvas la solenoj pro la re- konstruo de Tokio, kiujn partoprenis grandegaj homamasoj kaj dum kiuj pe- reis tri personoj kaj multaj estis vund- ataj.

Heroldo de Esperanto

nova kuriozaĵo! Ni rapidis kaj rapidis.

Ŝajnis ke ni flugas en aeroplano. Nenia ŝtoneto aŭ kreskaĵo montris ail ni, kiel ni progresis. Nur per la rapidecmontr- ilo ni eksciis. Tie ni vidis persisteman

„55“ (90 km).

Pluen ni veituris, rapidegis, flugis. Jatn ni veturis 5 km kaj la aflia bordo ne al- proksiiniĝis. Gi ankoraŭ ŝajnas esti 3 km malproksima, kiel en la komenco.

Ni rapidis afliajn 5 kin — nenia ŝanĝo.

Mia patrino ekrigardis min konfuzite.

Jen post 15 km ni subite vidis ke la spegulitaj bildoj malaperis. Kaj la inontoj, kiu ŝajnis stari rekte malantatt la forlasitaj domaĉoj, estas ..ankoraŭ 3 km“ sed flaŭsperte verŝajne 20 kin pli malproksimaj.

Cu vi ne konsentas ke tio estas inis- tera_kaj kurioza lando?

Joseph R. Scherer.

La soleno de 1’ 100-a datreveno de la greka sendependeco

estas festita tre imprese de la greka kolonio en Parizo. Honora gvardio de grekaj soldatoj en naciaj kostumoj gardostaris apud la tombo de 1’ Nekouata

Soldato.

La forveturo de I’ egipta ĉefmlnistro de Kairo Londonon

al decidigaj intertraktadoj kun la brita registaro estis kaŭzo de viglaj demonstra- cioj de la popolo. Cefministro Nahas Paŝa (en la pordo de sia salon-vagono) estis petata inontri siu firma en tiuj traktadoj, kiuj liavas la destinon doni defini-

Nia) lefero)

ellafula mondo.

Lefero el Usono.

Sekaj iagoj en la Mohave-dezerto.

Kiarn iu valo de fla Mohavo-dezerto estas sufiĉe profunda, oni trovas en ĝi

„ s e k a n l a g o n “. Cu paradokso?

Tute ne! La akvo de la dezertaj lagoj dum lajarcentoj forvaporiĝis kaj restis nur la kota fundo. Poste la suno ra- pide „bakis“ la koton kaj lasis glatan, malmolan ebenaĵon flave-blankan. Pro tro multa salo en la koto nenio kres- kas, kaj tial la seka „lago“ aspektas tute same kiel ordinara lago dum cer- taj partoj de la tago.

Hodiaŭ ni veturis unuafoje trans tian sekan lagon. Estis nova kaj plej stranga travivaĵo por ni alpo-ratoj. Jam de malproksime fla „lago“ salutis nin kaj rebriligis la sunradiojn kaj respeguligis la ĉirkaŭajn montojn.

Nia landkarto montris ke estas s e k a lago, sed mia patrino ne vodis kredi min kaj diris ke neniu landkarto aŭ lioino povus kredigi ŝin ke tie, en la valo, n e e s t a s vera lago kun freŝa akvo.

Post unu horo ni fine atingis la lag- bordon kiu pruviĝis kiel seka, glata koto, sed je la aflia bordo ni vidis, eĉ tiam, domojn kaj montojn duoble, la ver- ajn kaj la respegulitajn. Mia patrino, jam dubante, tamen volis vidi de prok- sime kaj tuŝi la teron, „ĉar oni ne povas kredi eĉ al siaj okuloj en tiu ĉi kurioza flando".

Nu bone, ni ekveturis sur la lago. Jen

tivan formon al fla estontaj rilatoj inter Egiptujo kaj Britujo.

Radio-bildo dc la Granda Nacia Cevalkurado apud Liverpolo,

la plej granda okazaĵo de la brita ĉevalkur-sezono, kiu efektiviĝis la 28-an de marto. E1 41 startintaj ĉevaloj povis fini nur 5 tiun pflej malfacilan ĉevalkur- adon de la tuta mondo, kiu estas longa 7200 metrojn kaj famkonata pro siaj

baraĵoj.

Tiel oni festis en Monto-Karlo

la „Feston de la eleganteco”, kiu signifis kulminan punkton en la tiea societo.

Lefero el TurKufo.

Tekniko kaj flndustrio. — Vctero milda kaj favora. — Esperanto disvastlĝas.

Ne rememorebla estas la pasinteco.

Kian grandan progreson ni faris dum la lastaj ses jaroj! Kun ĉiu tago la ĉi-tiea teknika industrio konstante kreskas. An- tatt nelonge oni fondis du fabrikojn de sukero, unu en Trakio kaj la alian en Mŭlgrandazio; bedaŭrinde, nuntempe ili ne povas grandakvante fabriki prq manko de betoj, sed ni esperas ke la rikolto en ĉi tiu jaro estos abunda kaj lq fabrikoj povos labori kontcntige.

Lanaj ŝtoffabrikoj ekzistas 'kelkaj, dank’ al kio ni nun povas vesti nin koin- forte kaj malkare. Metro da bona angla ŝtofo kostas ĉi tie 8 12 turkajn lirojn ( = 4—6 $) kaj metro da bona enlanda ŝtofo kostas 4—8 lirojn (=■ 2—4 $).

La tanejoj laboras tre mailkare, sain- tempe la ŝuistoj, tiel, ke bonan kaj kom^

fortan paron da ŝuoj ni aĉetas por 5—8 liroj ( = 2.40 4 $) dum la eksterlandaj ŝuoj ĉi tie kostas 8—15 lirojn (=n 4—7.50 «).

Ankaŭ fla ŝtruinp-, flanel- kaj ĉiuj aliaj teksfabrikoj laboras mallkare, tiel ke se vi pagas 0,75 I liron ( 0 ,37«—0 ,5 0 » vi ricevas paron da bonaj viraj silkaj ŝtrumpoj.

Mi ne longe parolos prl la siikoj de Bursa (Bruso), ĉar ili ja estas bone konataj cn Eŭropo. La ĉi tieaj fabrikoj liveras al ni je malkaraj prezoj divers- specajn duonrangajn silkaĵojn.

La plej lasta fabriko starigita ĉi tie estas tin de la miliardulo Ford, granda aŭtnmobilinuntcjo, en kiu estonte la- boros espereble iniloj da laboristoj.

Same oni inalfernris fabrikon por Ko- luinbiaj grainofonaj diskoj.

Estas projektoj fondi kclkajn aliajn fabrikojn, tiel ke oni povas konsideri la bonfarton de la ĉi tieaj laboristoj por kelke da teinpo garantiita. Tiu kompare favora stato de nia industrio ne devas tamen allogi eksterflandajn laboristojn veni Turkujon, ĉar, laŭ fla leĝoj, nur tur- kaj civitanoj (escepte de tre malgranda nonibro da eksterlandaj specialistoj) estas rajtigitaj labori en la enlandaj fa- brikoj.

En mia lasta letero mi skribis pri milda vetero, sed ni nur tinris subitan frostatakon. Feliĉe, ĝLs iiiin uenia frosto kaj nenia neĝo okazis kaj tiu danĝero jam pasis!

Tiel agrabfla vintro, kiel la lasta, de dekoj da jaroj ne okazis, oni diras. De la komcnco de 1’ vintro ĝis inin ni ne niulte bezonis liejti niajn ĉambrojn. Mul- taj karb- kaj Aignovendistoj plenigis si- ajn deponejojn per provizo pensante, ke la vintro estos sama, kiel tiu de la pas- inta jaro, sed la provizo devis resti pres- kaŭ netuŝita.

Ni jatn povas diri, ke ankaŭ en nia lando komencis vekiĝi fla intereso pri internacia lingvo.

Ni ricevis leteron el Sbke, urbo apud Izmir (Sinirno). Oni sciigis nin pri nove fondita esperantista grupo. Ni havas ankaŭ sciigojn pri grupoj kaj grupetoj fondiĝantaj en diversaj Anatoiiaj urboj.

Ekzistas esperantistoj eĉ en Ardahan kaj Cildir, urboj cn Kar’a vilajeto apud la rusa landlimo. Sed la movado ne ra- pide povas disvastiĝi pro manko de lernoflibroj verkitaj laii 1a nova turka skribinaniero. Ni esperas, ke la ŝlosilo turka-Esperanta, kiun verkas nia ĉi tiea rondeto, estos baldaŭ preta kaj trans- donita al ICK por presiĝi.

Ĵakoizako, Istanbul.

Paŝo 6 Heroldo de Esperanto N-ro 14 (562)

Demisio de la irlanda registaro

La kabineto de 1’ irilanda ĉefministro Cosgrave (maldekstre), kiu, havante aĝon de ok jaroj, estis la plej maljuna registaro de 1’ inondo, surprize, fla 28-an de marto, estas devigita demisii. Probabla estas la reelekto de Cosgrave aŭ la

kandidato de la respublikanoj, de Valera (dekstre).

Lefero el Ĉlllo.

Politiko. — Enmigrado. — Esperanto.

Estas jam elektitaj de la diversaj podi- tikaj partioj la senatanoj kaj deputitoj kiuj formos la Parlamenton, sen popola voĉdono. La prezidanto de la respubliko vojaĝis al Vina del Mar, por mallonga libertempo.

La dekduan de februaro 1930 alvenis al beleta kampara urbo koloniistaro de bavaraj laboristoj, kiuj aĉetis parton de la urba teritorio por starigi kolonion, kie ili jam havas konstruitajn domojn, tre simpatiajn kaj tute similajn al tiuj de Germanujo. La domoj estis donitaj al ili per fla germana ambasadoro en Cilio kaj generalo Ahumada, ĉefo de la nacia komisiono por enmigrado. Oni festis la ailvenon per fludo de ambafl naciaj him- noj ĉilia kaj germana, kaj generalo Ahu- mada deklaris fla kolonianojn en posedo de iliaj domoj je fla nomo de Cilio, la ambasadoro respondis je la nomo de Germanujo. De la unua momento, la kolonianoj gajnis la simpation de la loĝ- antaro kaj restis kvazaŭ amikoj de longega tempo.

Nun la propagando de Esperanto pli kaj pli disvastiĝas en Magallanes, la plcj suda parto de la ĉilia teritorio. Sep studemaj junuloj solaj, sen instruanto, lernis nian lingvon, kaj korespondas kun eksterlando.

Luis E. Sepŭlveda Cuadra.

Liferafuro.

Alois Jirasek t

naskiĝis en fla jaro 1851 en Hronov ep nordorienta Bohemujo; tiu ĉi regiono estas pflena de rememoroj je religiaj ba- taloj de la bohema pasinteco. Preskaŭ 80-jara li mortis la 12-an de marto 1930 en Praha.

P er tiu ĉi mezlerneja profesoro kul- minas la historia romano bohema, kiu dank’ al la plumo de Jirasek fariĝis la plej ŝatata bohema legaĵo. Tiu ĉi po- pulareco starigis lin je la fronto de 'a revolucia movado de bohemaj intelekt- uloj dum la milito kaj oni povas diri, ke pcr liaj verkoj la kontraŭ-aŭstria kaj kontraŭ-habsburga tendenco estis en la plej vastaj sferoj de la popolo abunde nutrata kaj subtenata per memorigo je la gloro kaj sufero de fla ĉeĥa nacio, je ĝia evoluo kaj krizo. Tiamaniere la bo- hema verkisto fariĝis politikulo de ri- markinda aŭtoritateco.

Kiel romanverkisto Jirasek malvolvis en cikloj antaŭ la leganto kolorabundajn kaj vasthorizontajn scenojn de du epok- oj: de la husana reformacio el la 15-a jarcento kaj de la nacia renesanco el la fino de la 18-a kaj komenco de la 19-a jarcentoj; en ili radikiĝas fla nacia kaĵ kultura tradicioj bohemaj.

La romanverkaro estas koinpletigita de verkoj dramaj, kiuj ankaŭ ĉerpas si- ajn motivojn cl la glora epoko historia.

La tuta literatura trezoro de Jirasek ampleksas preskaŭ 50 librojn.

Diversalof.

Projekto gajni el la Mediteranec 70» 000 kvadratajn kilonietrojn da nova tero estas publikigita de registara arkitekto Sorgel en Mŭnchen, Germanujo. La pre- miso de 1’ projekto estas, ke la Medite- raneo estas maro vaporiĝanta, kies ak- vonivelo estas konservata nur de la

gigantaj alfluoj el la Atlantiko (87 000 kubaj metroj posekunde) kaj el Ia Nigra Maro (3600 kubaj metroj posekunde).

Tiuj alfluegoj estu haltigotaj per gigantaj digoj kiuj, kun kluzpordegoj por la ŝip- trafiko, estu konstruotaj ĉe Gibraltaro kaj la Dardaneloj. Tia haltigo de 1’

akvoalfluo rezultigus jaran malpflialtiĝon de I’ akvonivelo je 165 centimetroj. La niveldiferenco rezultanta el la konstruo de la digegoj estu ekspluatota por pro- duktado de eflektra forto, per kiu la akvo de 1’ Mediteraneo estu kondukota tra kanaloj kaj tuneloj apud Gabes kaj ĉe la Granda Sirto en la nordafrikajn de- zertojn parte situantajn sub la marni- velo, por iflin akvumi kaj krei friikto- donan teron.

La malaltiĝo de 1’ akvonivelo (entute je 200 metroj) rezultigus novan teron laŭlonge de fla tuta nordafrika bordo, orienta bordo de Hispanujo, ĉirkaŭ pres- kaŭ ĉiuj insuloj, kaj sekigus la duonan Adriatikon.

Jules Verne mortis antaŭ 25 jaroj.

La 24-an de m arto estis fla 25-a datre- veno pri tio, ke fla Morto forprenis la plumon el la mano de 1’ franca verkisto Jules Verne, aŭtoro de sennombraj fan- taziaj kaj aventuraj rakontoj, kiujn ni ĉiuj kun entuziasmo legis en nia junaĝo.

internacilgo dc Juro.

Postulo principa, ĉiam kaj ĉie ripetita de D-ro L. Zamenhof, estis firma asoci- ado de la du ideoj: i n t e r n a c i a 1 i n g v o kaj u n u i ĝ o de 1’ h o m a r o.

Al tiu ĉi programo oni sendube devas alkalkuli la esploradon, studadon kaj do- kumentadon de ĉiuj problemoj, organi- zoj aŭ institucioj, rilatantaj al la inter- naciigo de fla diversflankaj popolaj ri- latoj. Pro tio certe ne estos sen inte- reso, doni supraĵan skizon pri keflkaj in- ternaciigaj elementoj cl la jura fako.

Tiom pli ĉi tiu aktuala tcmo nieritas nian atenton, ĉar nuntempe kunsidas en Hago interŝtata konferenco por la kodi- fikado de la internacia juro, kiun parto- prenas deflegitoj el 55 ŝtatoj.

Sur ĉiuj kampoj de la homa okupado vastiĝas kaj firmiĝas la interpopolaj kaj interŝtataj rilatoj. Tiu ĉi senĉesa evo->

luado venigas Ia necesajn kondiĉojn por konforma normigo, ĉu per egaligo de koncernaj leĝoj, ĉu per internaciigo de la leĝdonado. Tiel la unuopaj ŝtatoj en- kondukas fla sainajn leĝojn resp. ili pro- klamas reciproke komunan leĝon. Nask- iĝas t. n. internacia juro. Tia leĝdonado

progresas prefere en branĉoj, havantaj de ĉiam internacian karakteron.

Ekzemple la komerco, jam laŭ sia na- turo mem, estas internacia. En siaj in- terrilatoj la komercantoj multege uzadas kambion kaj ĉekon kiel pagilojn, mon- ŝanĝilojn aŭ kreditigilojn. Ambaŭ mon- anstataŭiloj cirkuladas el urbo al urbo, el regno afl regno. De tio venas la be- zono por starigo de normoj pri la ko- mercado (arbitracio, bankrotiĝo, trust-, iĝo ktp.) resp. pri kambio kaj ĉeko, egalaj por ĉiuj civilizitaj ŝtatoj. La in- terfligo de diverslandaj kooperativoj re- zultigas unuecan reguladon. Same fla patentoj de signoj kaj markoj kiel ankaŭ la aŭtoraj rajtoj.

Senlima trafiko kaŭzas interŝtatajn konvenciojn pri fervojoj, ŝipoj, aviadiloj, radio k. c. La interŝanĝado de ĉiuspecaj mon- kaj kreditinstitutoj sekvigas la samajn statutojn por ĉiuflandaj bankoj.

Ciam pli ampleksiĝanta industriigo kune kun fla universafliĝo de trustoj me- tas la laboristojn en malsamaj landoj sub la samajn mastrojn. Okazas, ke labor- istoj de unu flando malefikas la eko- nomian batalon de siaj kamaradoj el afliaj landoj. Cu estas juste, se trans- maraj industrireĝoj salajras siajn tieajn servutulojn pli bone ol Ia alilandajn ekz.

tiujn el Eŭropo, kvankam ili enspezas la samajn suinojn por la produktaĵoj?

Aŭ ĉu fla laboristinoj meritas pli malbon- an salajron por la sama laboro ol la la- boristoj? Tiaj cirkonstancoj neprigas aliflanke defendadon kaj egaligon de fla rajtoj de la laboristaro (ĉu man-, ĉu ne- manflaborista, oficista, inteflektufla) kon- traŭ la arbitremo de iliaj ĉefoj. E1 tio rezultas samaj laborkodoj en la unu- opaj terpartoj.

La leĝdonadan egaligon oni same ri- markas en fla branĉo de la publika, kri- minala juro. Ekzistas t. n. internaciaj krimoj, ekz. monfaflsado, malpermesita komerco per virinoj kaj infanoj. La eks- tradicio t. e. Ia rajto pri la azilo kaj ekzilo de krimuloj. Ci tio kaj simila ne- cesigas komunan interŝtatan leĝaron.

Ciuj ĉi tiuj unuformigoj de la divers-

Hans Christian Andersen, fla dana fabelisto-poeto, kies deilikat- sentaj kreaĵoj apartenas al la plej belaj trezoroj de la fabela fliteraturo kaj estas tradukitaj en preskaŭ ĉiujn lingvojn, estas naskita en Odense la 2-an de

aprilo antaŭ 125 jaroj.

Eltrovintoj de novaj planedoj.

Antaŭ neflonge venis el Usono la sciigo, ke el Ia Lowell-observejo en la ŝtato Arizona estas eltrovita nova granda planedo de nia sunsistemo. La ekzistado de tiu planedo, kiu supozeble estas pli granda ol la Tero sed malpli granda ol Uranuso, estas asertita jam de kelkaj jaroj de la mortinta fondinto de tiu astronomia observejo, Percival Lowell (inaldekstre), sur bazo de konstatitaj perturboj en fla rondiro de Uranuso. — Apenaŭ forsonis la komuniko pri la el- trovo de 1’ nova naŭa pflanedo, jen la konata itala astronomo Prof. Raffaele Bendandi sciigas, ke li sukcesis konstati kvar novajn pflanedojn. Per tiuj novaj planedoj, kies plej malproksima distancas de ]a suno sepoble pli ol Neptuno kaj bezonas por sia rondiro ĉirkafi la suno 2900 jarojn, nia sunsistemo kreskas

je la kvindekoblo de la ĝis nun supozita amplekso.

ŝtataj kodoj postulas ampleksan, mal- rapidan preparadon de fla necesa mate- riaflo, kiun plenumas ĉu privataj, sci-i encaj internaciaj unuiĝoj, ĉu registaraj institucioj aŭ komisionoj. A1 la samigo de la privata (civifla) juro jam depost unu duonjarcento flaboradas du ĉefaj or- ganizoj, la A s o c i o por la internacia juro (International Law Association) kaj fla I n s t i t u t o de la internacia juro. De tempo al tempo ili aranĝas internaciajn jursciencajn kongresojn por diskutadi kaj aprobi ellaboritajn projektojn, pro- ponotajn al la diversaj registaroj. Post fla milito, sub protekto de la Ligo de Nacioj, kreiĝis speciala „Internacia in- stituto por la privata juro“ kun la tasko, preparadi materiallon por unuecigo de la tuta privata leĝaro. Por ĉiuj regnoj egalan punkodon ellaboradas la „Inter- nacia unuiĝo por fla kriminala juro“ resp.

„La internacia 'konferenco por la egafligoi de la kriminala fleĝaro" kun sia kon- stanta oficejo.

En la t. n. „diplomata juro“ aŭ „juro de gciitoj" (pli bone dirite „interŝtata juro“) estas koflektitaj ĉiuspecaj konven- cioj interŝtataj, regulantaj reciprokajn komercajn, ekonomiajn, kulturajn, do- ganajn, politikajn k. c. problemojn. Tiu juro konsistigas apartan branĉon de jurscienco. La ĉefan rolon inter ĉi tiu speco de fleĝoj Iudas la packontraktoj.

E1 ili fla plej aktuala estas la packon- trakto de Versaj (Versailles), enhavanta la gravegan traktaĵon pri la Ligo de Nacioj, fla antaŭulon de fla venonta inter- nacia ŝtato. Apud la Ligo funkcias la konata Internacia Laboroficejo, fla plej efika korporacio por fla universaligo de la sociala leĝdonado. Gi preparas por ĉiuj ŝtatoj komunajn leĝojn pri fla labor- kondiĉoj en industrio, agrikulturo, sur- mara kaj enlanda navigado, pri la rajto de laborista sindikatiĝo, senlaboreco, nokta laboro de virinoj kaj infanoj, pri profesiaj malsanoj, flaborakcidentoj, la- borhoroj, asekuro kontraŭ malsano, loĝ- ejoj, iiidustria higieno, kooperado kaj ĝia statistiko k. c.

Laŭ la noinita traktaĵo de la Ligo valide juĝadas la „Konstanta internacia tribunalo“ en Hago pri ĉiuj al ĝi submet- itaj de la ŝtatoj disputobjektoj. Giaj verdiktoj estas plenumendaj de la ŝtatoj.

egale ĉu Liganoj aŭ ne, sub la sankcio de blokado flanke de ĉiuj Liganoj. Tia- maniere la juĝejo juĝas tute sendepcndo de iu ajn ŝtato.

Fine ni menciu ankoraŭ unu grav- egan internacian leĝon, donitan de la lasta internacia konferenco en Hago, per kiu establiĝis la Fteparacia Banko.

Tiu ĉi plej flasta infano de la miflitsekvoj reguligos ne nur la repagadon de la militŝuldoj flanke de Germanujo al la ŝtatoj kreditoraj, sed influos grandme- zure la tutan internacian montrafikon kaj pagadon.

Post pripenso pri la efikoj de la supraj faktoroj, agantaj por la plena internaci- igo de la leĝdonado, al ni vole-nevole sin trudas fla demando: ĉu la hodiaŭa ka- osa homaro ne jam gravedas plej akute je la internaciisma sociordo? Almenaŭ la priskribitaj faktoj elokvente konvinkas, ke ni travivadas fla epokon de fla efektiv- igo de 1’ Internaciismo!

D-ro J. Stefanĉiĉ, advokato, Beograd.

N-ro 14 (562) Heroldo de Esperanto Paĝo 7

Bibliografio.

Bericht ŭber den XXI. Esperanto-Kon- gress, Budapest, 2. 9. Augustus 1929.

Gerinanlingva raporto de D-ro Ernst Sos, kiun sendis la Konstanta Komitato de la Int. Kongresoj por Asekura Scienco al la Universala Kongreso en Budapest por ob- servi la taŭgecon de Esperanto. La raporto estas forta rekomendo de Esperanto. Jen ]a konkludoj de la aŭtoro: 1. Esperanto es- tas kelkrilate utiligebla por asekurado; — 2. Por tion atingi, oni devas eldoni Esp.- fakvortaron por asekurado; — 3. Esperanto estas rekomendinda kiel oficiaia helplingvo por la internaciaj asekuraj kongresoj kaj por ia Konstanta Komitato de la int. Kon- gresoj por Asekura Scienco kaj por asekur- sciencaj revuoj.

D-ro Edinond Privat: Kursa lernolibro.

Laŭ praktika parola metodo. 7-a eldono, 31—40a rniloj. 78 paĝoj. Prezo rmk. 0.80.

Esp.-Verlag Friedr. Ellersiek, Berlin SW.

Havebla ĉe la Libreja Fako de Heroido.

Jam antaŭ ol pastro Ce per speciale lerta adapto al Esperanto triumfigis la rektan metodon en la instruado de nia lingvo, D-ro Privat prezentis, por instru- ado same laŭ ia rekta metodo, sian „Kur- san Lernolibron“, kiu en la sekvinta tempo fariĝis unu el la plej ŝatataj instruiloj. Tion evidente pruvas la ĝisnunaj ses eldonoj kaj la ĵus aperinta sepa. La libreto restas rekomendinda por kursinstruado. Joto.

1929-30, Jarlibro, Sennacieca Asoeio Tut- monda, Colmstr. 1, Leipzig O. 27. — 235 paĝoj kaj reklampaĝoj.

Pri Ia bona kaj konstanta kreskado de SAT depost ĝia fondiĝo, Heroldo pifblikigis spccialan artikolon. La nombro de membroj ĉe la apero de la jarlibro estis 6329. Ta- men diras E. Lanti en la antaŭparolo al la jarlibro: „Nia Asocio estas ankoraŭ rid- inde malforta; 6329 membroj por la tuta mondo estas ja ntizera nombro.” Verdire, SAT ĝis nun ankoraŭ ne atingis la mem- bronombron deUEA; sed UEA estas multe pli malnova, Faikto estas, ke ambaŭ asocioj estas ankoraŭ tro malfortaj, ke nia tuta Esperanto-movado estas tro malforta kom- pare kun la gravega kulturvaloro de Espe- ranto; ke do ni devas ankoraŭ semi kaj seini konstante, labori kaj batali, ne ĉes- ante ĝis la fina venko. La jarlibro estas taŭga gvidilo por ĉiu SATano. Sed ĝi ne estas aĉetebla, nur membroj rajtas ricevi

ĝin. T. J.

Jen la homo. De P. Danov. Biblioteko

„Nova Kulturo", Il-a jaro, n-ro 1. Burgas (Bulg.). — Formato, amplekso kaj prezo estas konataj.

Finiĝis la unua serio de la biblioteko

„Nova Kulturo”, kiu entenis 10 numerojn, inter ili „La alta idealo, La granda leĝo, kaj La nova vivo“. La du unue cititajn oni tradukis anglen kaj germanen.

Se mi ĝis nun favore juĝis pri la libr- etoj, la kaŭzo estis la ĝenerale edifa en- havo kaj la funda percepto koncerne frat- aman homaranismon de saĝulo proklam- itan. Laŭ lingva vidpunkto mi ne tro se- vere pezis la malglataĵojn en la tekstaro.

Sed skribe mi pctis la eldonejon, ke ĝi ne plu presu aŭ presigu pltiajn manuskriptojn sen antaŭa kontroligo. Bedaŭrinde oni ne atentis la konsilon. Tial mia ofico — kiel recenzisto kaj LK-ano — devigas min piki en la ulceran ŝvelaĵon.

Unue siu trudas slavismoj. La traduk- anto luktas kun la akuzativo. Kie ĝi estas necesa, li ne aplikas ĝin, kaj inverse. Mul- taj „unu“ montras, ke li ne obeas la re- gulon pri la nedifinita artikolo. Li skribas:

ĉi-celo, ĉi celo, ĉi-problemo k. a. kun aŭ sen ligstreketo, poste: ĉi-tiu problemo; do

„Se mi atingos la relŝanĝilon kaj la apudan relparon, mi estos savita.** (Life.)

li uzas „ĉi“ en neĝusta maniero; disponi per; ni sin trovas; senprofitema (?) bono;

kiajn pensojn ĝi vekiĝas envin; kostas unu groŝo; li iris en la dezerto; ĝi falas mal- supre; mi volas esti pli da muŝetoj; ktp.

ktp. (mia listo estas longa).

Eĉ pli gravajn lingvajn erarojn kaj pres- kaŭ nekompreneblajn frazojn ini trovis.

Ebla aserto, ke la ediieco de T tenio estas la ĉefa afero kaj !a boneco de la lingvo sensignifa, estas sensenca. Kion vi dirus pri nacilingva verketo en nekorekta lingvo?

Kian malbonan Esperanton lernas tiuj, kiuj opinias ĉiun literaturaĵon unuakvalita?

Cu mirige, ke „post dissemado de lolo“

(laŭ Danov’a vorto) maPaperas la bona tritiko? Mi protestas en la nomo de ĉiuj seriozaj samcelanoj! —-

Oenerale mi ne tuŝas la tendencon de verko; laŭprincipe mi konsideras tasko de kulturita homo ne ofendi la kunhomojn, eĉ se ilia opinio ne estas la mia. Laŭ mi ĉiu beatiĝu laŭ propra gustcf. —

Ankaŭ la Danov'ajn prelegojn ini legis kun respekto. Mi salutas ĉiun hoinon, kiu

Terkultivado sub suda siino.

La biddo montras al ni la plugadon de kampo por la printempa semado en Nord-Afriko, inter la branĉaj rnontoj de la Atlaso-ĉetio.

bonintence volas edifi nin kaj porti lumer- ojn en la teinpon nunan de 1’ niatcrialismo.

Bonvenon! Sed mi >-ajtas atentigi prj leg- itaĵo al tni nesimpatia.

Jen kion mi trovis sur pĝ. 22 (kun ling- vaj eraroj): Kia! Ia rano manĝas muŝojn?

Car la muŝo, ikiel fluganta, vivas pli su- peran vivon, kaj la rano ankaŭ havante la deziron flugi en Ia aero volas akcepti la vibrojn de Ia muŝo, ilin disvolvi kaj tia- maniere ekflugi. Kial la lupo manĝas ŝaf- ojn? Oi devas manĝi ŝafojn por estiĝi pacema, ĉar manĝante bonan nutraĵon ni pliboitigas nin. Artistoj faris la jenan pro- von: ili nutris sin longtempe nur per ŝaf- viando, ĉar ĉi-tiu viando igas la hoinon pacema. Sekve, la lupo rajtas manĝi ŝaf- ojn, se ĝi volas humiliĝi. Kaj nepre ĝi estiĝos tia, ĉar nun la lupo estas pli pac- ema, ol kiam ĝi estis antaŭe. Kaj la homoj, kiuj inanĝas ŝafojn kaj kokinojn, mi diras al vi, kc ili manĝas ŝafojn, ĉar ili volas iĝi belaj, ili manĝas ankaŭ kokinojn, ĉar ili volas havi flugilojn, kiel la anĝeloj. Kaj vi rajtas sin nutri per ili. (Cu per la anĝeloj, kokinoj aŭ ŝafoj? Deinando de 1’ rec.) Vi eniras en la kokejoti kaj kaptintc la kok- inon, se ĝi ne ekkrios, vi povas ĝin buĉi kaj formanĝi. Se ĝi ekkrios, vi devas ĝin liberigi. La sama afero estas por la ŝafo

— se ĝi ekblekos, liberigu ĝin; ĝi volas vivi. Sekve, vi devas dentandi ilian kon- sentoti. —

Mi supozas, ke tiuj prelegoj uiiue cstis destinitaj por bulgaraj kamparanoj. Sc ili efektive kredas tiun sensencaĵott, mi ilin kore bedaŭras. Cu Jesuo predikis ion si- ntilan? Pro nianko de loko mi ne povas skribi satiron, la solan respondon. Huniilaj lupoj, ribelantaj ŝafoj kaj kriegantaj kok- inoj, — Kurteno.

Tatnen, digestu tion laŭplaĉe! Kontraŭ ridindaĵoj mi ne batalas, sed nur kontraŭ la pekoj koncerne Esperanton.

M. Butin, L. K.

Pelny Podstawowy SIownik J. m. Esper- anto (Plena Fundaincnta Vortaro de Lingvo Internacia Esperanto) kun la 4 aldonoj. Pri- Iaboris Jan Zawada. — Eldono de Laboristo Espcrantista, Varsovio (Pol.). 1929. — 99 pĝ.; 12)4X18 cm. Prezo; Zl. 4.—.

Jam la titolo infortnas pri la enhavo de

la pollingva libro. Aldonita estas tnallonga gramatiko kaj klarigoj ĝeneralsencaj. Laŭ mia opinio estas la uniia vortaro, en kiuj ĉ i u j oficialaj vortradikoj estas indikitaj kaj speciale markitaj. Cetere ĝi similas Ia aliajn vortarojn zorgeme kompiiitajn. Niaj polaj samideanoj volonte aĉetos ĝin. — Mi nur ne aprobas la malbonegan bindon. Mal- ferminte la tre malkare fabrikitan (inezbon- kvaiita papero) libreton, tni vidis disfali ĝin en multajn partojn. Ankaŭ ĝi ne estas ĉir- kaŭtranĉita. Kial ne postuli 5 ztotojn por botia libro? Oni ŝparis en neaprobinda tna-

niero. — M. Butin, LK.

Pamjatka (memorlibreto) por SEU-tnem- broj; senpaga por ili. — 40 paĝa poŝlibreto kuti aldonita libro-katalogo. En rusa lingvo.

- La organizo de la SEU-anoj estas vere modela, kaj mi ne dubas, ke la supra gvid- ilo de celkonsciaj gvidistoj kompilita ne vane cstos disdonata. — Dorsflanke ĝi itton- tras la indikon: Bezplatno (senpage).

SEU eldonas siajn librojn grandkvante.

Ni estas informitaj, ke de julio ĝis decembro 1929 oni vendis Esp.-librojn je valoro de pli ol 30 000 RM! La mono restis en Sovetio, ĉar oni ne povas — kaj ne rajtas — sendi monoti el USSR eksterlanden. — Por ko- mercisto tiu sutno pruvas, ke la Esp.-movado

tie prosperas. — Por kiom da moiio libroj estas vendataj ekz. en Germanlando en la daŭro de duonjaro?! M. Butin, LK.

Mallongaj iniormoj pri Esperanto. De E.

Sazonova. Eldono de SEU, Moskvo 1930. - 30-paĝa, malgrandformata kajereto. — El- donnombro: 15 000. — Propagandilo kaj in- formilo en rusa lingvo. Prezo: 8 kop.

*

Senpartia intcrnacia komitato esploru cir- konstancojn, kreitajn per la packontraktoj, en valo de la Danubo. Flugfolio 8-paĝa, kun geografiaj desegnoj. Protesto kontraŭ la dispartigo de Huiigarujo. Eldonita de Hun- gara Nacia Asocio. — Laŭ lingva vidpunkto ĝi povus esti pli botia, precipe ĉar en Buda- pest troviĝas sufiĉe da lertaj esperantistoj.

— Oni povas ricevi la flugfolion (ankaŭ en unu el la lingvoj angla, franca, germatia, itala, hispana aŭ ncderlanda) de f-ino Ily Mateffy, Budapest 10, Juranits utca 13-E-I19.

Libera Tribnno.

Kle estas la komerclstoj-espcrantistoj?

Jatn depost dek jaroj tni estas ĉe grauda eksport-firmo. Ciutage alvenas ĉe ni le- teroj en fremdaj lingvoj. Neniant mi vidis ĝis nun esperantlingvan leteron inter ili.

Attkaŭ neniam mi vidis inter ili leteron kun la surpreso „Oni korespondas en Es- peranto". Plue ni anoncas en multai eks- port-gazetoj kaj ankaŭ tie mi neniatn legis ion pri Esperanto-prospektoj, Esperanto- korespondo. En la listoj de varserĉantoj, kiujn regule sendas tiuj gazetoj, oni ĉiam nur legas: oni korespondas angle, france, hispane ktp„ sed neniam Esperante. Miaj kolegoj ĉiam mokas min pro tio pri tniaj Esperanto-scioj, same tniai ĉefoj. Kvan- kam mi scias, ke ekzistas multaj, multegaj hotnoj scipovantaj Esperanton. Inter ili ankaŭ estas komercistoj, komercistoj mem- staraj, sed bedaŭrinde ili ne publike mon- tras sian Esperanto-scion. Kial? Cu eble pro honto? Mi ne scias, tieniain mi povis klarigi al ini tiun aferon. Nur sole ĉe kor- poracio mi vidis la publikan elmontron de

la Esperanto-uzado. Estas la ..Leipziger Messamt” (Leipzig’a Foiro)! Sur ĝia leter- folio grandlitere oni legas je la piedo trans la tutan folion ..Korrespondenz in allen Handelssprachen uitd in Espcranto” (Ko- respondo en ĉiuj komerc-Iingvoj kaj en Es- peranto). Same la Leipzig’a Foiro sendis ett la lasta tempo grandan broŝuron al ĉiuj eksport-firmoj kuu titolo „Aus der Praxis der Exportpropaganda“ (E1 la praktiko de la propagando por !a eksporto). En tiu broŝuro la foiroficejo Jonas inter alie planon pri ĝia propagando, kiu enhavas la eldon- nombron de la unuopaj foirbroŝuroj fretnd- lingvaj. En tiu plano ni vidas ke la foiro taksas Espcranton tre valora por la propa- gaitdo. Plue oni mencias ett la nomita bro- ŝuro la renkontojn de la esperantistoj duin la foira semajno. Do, tamen restas la de- mando: kial la privataj koinercistoj ne pu- blike montras sian Esperanto-scion? Kiu

povas ĝin respondi? Oŝo.

•

Esperantaj prospektoj.

Eble multaj fotoamatoroj detnandos sin:

Kial la firtnoj ne presigas siajn prospekt- ojn en Esperanto? Jes, estas tre malfacile al fotoamatoroj kottipreni la enhavon de tiuj prospektoj, kies lingvoti ili ne koin- prenas. Oni devas serĉadi tradukistojn, kiuj ne facile troviĝas.

Eble oni detnandos sin: kial la komercaj entreprenoj ite presigas siajn cirkulerojn (destinitaju por freinJlattdo) en Esperanto?

Mi cstas fotoamatoro, kaj por respondi al tni tiun detnandoti, tni skribis al kelka firinoj, inter kiuj estas la pli grandaj: Hauff Leonar A.-G., Wandsbek, Gernianio; Verax G. in. b. H., Dresden. Ilj respoitdis al ini, ke ili kotisentas eldoni prospektojn en Es- peranto, sed ili opinias, ke neniu uzos ilin, Por pruvi al tiuj firmoj, ke Esperanto estai disvastigita tra la tuta tnondo, mi petas la gesaniideanojn-fotoamatorojn, ia junularaji fotoklubojn, ke ili bonvolu skribi al li supraj adresoj. (Sed skribu uur negeruianoj kaj tuir veraj interesuloj pri fotoartikloj ĉar la firmoj ne volas esti tittr mistifikata sed fari negocojn! — Red.) Se la pro spektoj estas verkitaj en Esperanto, on, trovas en ĉiu loko csperantiston, kiu vol->

onte tradukos la tekston en la naciatt ling von, duni alia ne faros tion aŭ, eble, nut fuŝe. Sainideanoj, de vi dependas la suk ceso de Esperanto. Skribu, por rikolti trl tinifon!

K. Georgiev.

* Plendo.

Postuli de anoncintoj en Esp.-gazeto, kt ili respondu !a kartojn kaj leterojn direkt- itajn al ili, cstas rneinkoinpreiieble. Sami devus esti inenikoitipreneble, ke setidintc de poStinarkoj al tiucela aiiouciuto eti Esp.j gazeto ne mir ricevu la saman kvauton kaj valoron de sia sendaĵo, sed kc la anoncinto ankaŭ sendu satnpuraĵn poŝtmarkojn. Ne montriĝas intelekta kolektanto tiu, kiu ri cevas bonstatajn poŝtniarkojn sed resendas difektitajn kaj tiajn, kiuj liavas ankorai partojn de la koverto.

Kolektanto.

*

Koneernas novajn gazctojn.

En Heroldo n-ro 10 la redakcio respondis al plendinto pro nericevo de abonita ga- zeto „WeItsprache“ kaj aldotiis, ke tiu ĉi plendinto ne estas la sola. Laŭ mia opinio, la trompitoj ttietn estas kulpaj pro sia nial- utilo. Kial subteni novajn gazetojn, dutni la ekzistantaj malnovaj povas nek vivi tiek morti? Plej boue estas ignori nove aper- antajn organojn altnenaŭ duui tinu jaro,.

ĝis ili per almenaŭ unujara regula aperado pruvis siatt seriozecon. Diletantismo tio taŭgas en gazeteldonado. Prefere ui liavu dek fortajn gazetojn ol cent vegetantajn.

J. H.

La „seka“ huitiorn de Usono.

„Sed kiutt vi krotne atendas, Noa?"

„Paron da alkohol-kontrabaudistoi.”

(Life.)