Administraclo: Koln a. Rh. (Kolonjo). Brŭsseler Strasse 94, Germanujo.
Redakcio: ĉefredaktoro: Teo Jung; resp. redaktoro: Joseph Berger;
anonca redaktoro: Michael Wieland. La redakcio ne resendas manu- skriptoin aŭ fotografajojn; retenu por vi koplonl Telefono: 5 68 93.
Snbfakoj: Librejo kaj Presejo. Skribante al nl. uzu por ĉiu fako (administracio, redakcio, librejo kaj presejo) apartajn foliojn! — Prezo de Abono (nur antaŭpage): 15 germ. rmk.; mendita per la poŝto aŭ rekte ĉe la eldonejo: 12 germ. rmk. Onl povas pagi kvaronjare.
Dehunua Jarttolehlo
N -ro l5 (5 6 3 )
l l aprilo 1930
(6-paĝa)
Anoncetoj (nur antaŭpage) kostas po vorto aŭ mallongigo 0.05 rink., minimume 1.— rmk. Rabato: 3X enpreso 10%, 5X 15%, 10X 20%.
Poŝtaj ĉekkontoj: (ĉiuj niaj kontoj funkcias sub la firmo ..Heroldo de Esperanto. Koln, Germanlando"): Bruxeltes 204.404; Budapest 59.379;
Kobenhavn 49.62; Koln 1117.76; Milano 3/954; Praha 781.93; St. Galien IX/4602; Stockholm 41.80; Warszawa 191.094; Wien D 62.473;
Zagreb 408.14; Zeist 130.630. — Banka konto: Deutsche Bank.
La 14-an dc a p rilo —~
_________________ _____ a n t a u d ektri ja ro j m o rtis nia M ajstro.
Zamenhof vlvanfa.
La tuta mondo esperantista funebras jam je la dektria fojo la datrevenon de la mortotago de 1’ Majstro. Miloj, eble dekmiloj da iiaj entuziasmaj disĉiploj el- parolas en tiu tago lian nomon, repensas liajn pensojn kaj per liaj noblaj inspiroj denove relkuraĝigadas siajn animojn por plua bataiado por liaj idealoj. Oni faras tion diversmaniere laŭ tio, kia estas la senpera rilato al la persono de Zamen- hof de ĉiu el ni aparte.
Unuj funebras spiritan gvidanton, aliaj respekt- indan geniulon aŭ scienc- ulon, elpensinton de lin- gvo internacia.
Sed ĉiuj honoras Majstron-Instruinton, influĥs kaj impresiis per la simpleco de pensoj kaj potenco de siaj sentoj. Kaj ĉar inter liaj disĉiploj troviĝas granda nombro da ltotnoj, por kiuj li estis ne nur la el- pensinto de lingvo inter- nacia, sed antaŭ ĉio plej nobla homarano, tial la tago 14-a de aprilo estas por ili ne nur grava dato en la esperantista kalend- aro, sed festo de la spirita reviviĝo de 1’ Majstro, festo, en kiu funebro
ŝanĝiĝas en ĝojon pro tio ke oni kon- sciigas al si en tiu tago en speciala kon- centriĝo spirita la aitajn pensojn, kiujn li, la Majstro, ho ve, en sia vivo ne sukcesis finpensi.
Jaroj pasos kaj Zamenhof fariĝos le- gendo, kiel multaj aliaj grandaj ideal- istaj pensuloj de la mondo. Ciu esper- antisto devas ja konatiĝi kun liaj idealoj, kiujn Ii en siaj verkoj malkaŝas, kaj nen- iu povas deskui tiun ĉartnon kaj poe- zion, kiun ili en si enhavas. Tiam la tago de lia morto alprenos specifan ka- rakteron. El la nuna funebro ŝpiniĝos adoro, ĉar lia vivo estos fariĝinta ab- straktaĵo kaj la morto — nur simbolo.
Kaj tiam oni ne f u n e b r o s pri li, ĉar kiel oni povas ja funebri pri homo, kiun la historio nomos senmortulo! Car kiel oni povas funebri pri horno, kiu vivas en nia spirito, kies pensoj enradik- iĝiis en niaj cerboj, kies sentoj kreskis profunden en niajn korojn, kaj kies ide- aioj estas niaj idealoj! T i a j n h o m - o j n o n i n e f u n e b r a s , ĉar en nia spirita vivo estas ilia parto.
Zamenhof vivanta! Cu ĝi ne estas konfeso, ŝprucanta el niaj koroj, ĝojo jubilanta el niaj animoj, vero radianta en la sentoj de miloj kaj tniloj de liaj heredintoj tra la tuta mondo, tra la tuta Esperantujo! I. Lejzerovvicz.
Paroladvojaganfo).
Jam antaŭ la milito ekzistis entre- prenemaj esperantistoj, kiuj vojaĝis en fremdaj landoj, farante peresperantan propagandon por sia propra hejmlando kajtiel, malrekte, p e r Esperanto, pro- pagandante attkaŭ P o r Esperanto.
Post la milito otii ripetis tion en pli granda mezuro. Tre konata tra la mondo esperantista tiurilate jam estas s-ro A. Smit el Nederlando. Lasta- tempe ankaŭ la hungaroj I)-ro Lukacs
„La Insuio de la MortintoJ", la plej impresa pentraĵo de 1’ svisa pentristo A. Boeklin.
E s p e r a n t a j p r i p e n s o j .
Okaze de sia 75-a naskiĝotago, Prof.
Th. Cart, la altŝatata Prezidanto de la Esperantista Akademio, eldonis la jenan bultenon:
Tiuj, kiuj — dank’ al nia propagando
— lernas aŭ intencas lerni nian lingvon, tiuj, kiujn ni varbas, havas la rajton postuli de ni la garantion, ke nian lingvon oni ne ŝanĝos, kiel oni ne ŝanĝas la anglan, la francan, lagerm a- nan aŭ iun ajn alian instruotan ling- von. Honestaj propagandistoj, tiun cert- igon ni ŝuldas al ili, tial ke internacia lingvo ne estas por ili celo sed ilo, kiun iii tute prave deziras uzi kaj util- igi.
La angla, lafranca, la germana ling- voj, kiel ĉiuj vivantaj, t. e. uzataj ling- voj, evoluas senrompe. Same Espe- ranto, vivanta, uzata lingvo, senrompe evolttas kaj evoluos, kvankam p r a k - t i k e la sama tnorgaŭ kiel hodiaŭ, la sama en Anglujo kiel en Francujo, en Germanujo kaj en ceteraj Jandoj.
Internacia lingvo, kontrakto inter la uzantoj, estas sekve multe pli s o c i a ol pure 1 i n g v a problemo. La perfekto ĉi tie kuŝas ne en enkonduko de pli mal- pli dubaj plibonigoj, ĉiam diskuteblaj, sed en ia p I e n a u n u e c o de la sam- lingvanoj, de la adeptoj.
kaj Puskas kaj la austra kalkulkonsilisto R. M. Erey (ĉi lasta eĉ oficiale) faris similajn vojaĝojn. Sed plej grandan famon atingis unu el la disĉiploj de pastro Ce, speciale kiel paroladisto pri sia hejmlando: uia liinda samideano L.
Sinha.
Ciu el la nomitaj samideanoj laŭ sia plej boita talento kaj kapablo plenumis (aŭ ankoraŭ plenumas) sian taskon. Pri la paroladoj de Sinha, de A. Smit kaj prj la itala vizito de D-ro Lukacs Ile-
Konservativuioj ni do estas, ĉar ho- moj p r o g r e s e m a j , kiuj, konstatinte la plenan taugecon de la ilo, volas ĝin konservi, ĝin vivigi per tuja uzado kaj
— ne perdante siatt tempon, siajn fortojn en vana, frivola, senfrukta, senfina serĉ- ado •— senlace propagandas ĝian uzon por grava, socia, internacia rolo, kiun ĝi celas.
Cion tion ĉi, eble pli instinkte ol kon- scie, komprcnis ia disĉiploj de Zamen- hof. Per sia disciplino ili certigas kaj certigos la finan sukceson.
*
Ci tiuj ideoj gvidis de la komenco mi- an agadon sur la kampo de internacia liiigvo kaj ĉiam pli klare, ĉiam pli ener- gie ili sin aitrudis al mia spirito, mi al- donos: al mia koro, al mia esperantista konscienco. Ilin mi fidele defendis ne kiel miajn, sed kiel nepre devenantajn de 1’ koncepto, de 1’ penso de nia Majstro, kiu celis antau ĉio la homaran bonon per komuna lingva ligilo.
Esperanto estas vere io tute alia ol interesa ludflo por eĉ tre kleraj lingv- amantaj diletantoj. Ilian riproĉon pri
«fanatika, blinda konservatismo« ni po- vas akcepti kun supera, trankvila indi- ferenteco. Nin ĝi ne atingas.
Ni firme iru nian rektan vojon!
Th. Cart.
roldo jam publikigis sufiĉe detalajn ra- portojn.
Pri la lastateinpa vojaĝo de s-ro Erey ni ricevis ĝis mm nur unu ra- porteton el ununura urbo, kvankam s-ro Erey paroladis entute en dektri svedaj urboj, en Oslo, kelkaj danaj kaj germanaj urboj kaj en Prago; sed en la inarta nuntero de Svenska Esperanto- Tidningen ni povis legi ke lia vojaĝo, ĝenerale, estis bonsukcesa, kvankam en la lokoj, kie li unue paroladis, la impreso estis malpli bona kaj la efiko matpli granda ol tie, kie li paroladis poste. En Stokholmo kaj eĉ pli ĉe Radio Oslo la sukceso estis bonega. La vizito al la paroladoj estis en la diversaj Iokoj tre mal- egala: en Orebro estis 100 partoprenantoj, en Karlstad 100, Norrkoping 75, Eskilstuna 450, Upp- sala 50, Giivle 100, Lud- vika 70, Viirtan 150, Stok- holmo (en la koncerta do- mo) 350, Gotenburgo 100, Uddevalla 100, Borŭs 170 (ĉiam nur la proksinuimaj ciferoj).
Sekve de la radio-pa- rolado de s-ro Frey en Oslo, multaj aŭskultintaj samideanoj en diversaj landoj skribis al s-ro sek- cia konsilisto Deinlein ĉe Ia ministerio por komerco kaj trafrko en Wicn. Car tiaj leteroj estas bonegaj pruvoj pri la utileco de Esperanto, ni forte reko- mcndas, ĉe similaj okazoj estonte skrtbi same multnombre,
Ankaŭ la lasta vojaĝo de s-roj Lu- kacs kaj Puskas en Nederlando liavis iuloke inalpli bonan, aliloke pli bonan sukceson. En raporto, kitin ni ricevis el Utrecht, oni kritikis la prononcadon de la hungaraj samideanoj (akcento sur uiiua silabo) kaj nesufiĉan prepa- ron de la teksto, pro kio interpretanto ue povis funkcii. Oni konsilas, ĉe est- ontaj okazoj, antaue sendi la parolotan tekston por la interpretonto.
Certe, la kttraĝaj samideanoj, kiuj entreprenis aŭ entreprenos tiajn pa- roladvojaĝojn, ĉu je propra risko, ĉu kun helpo de grupoj aŭ de sia regist- aro, urbestraro aŭ aiia institucio, me- ritas ttian sinceran dankon. Tamett estas konsilinde, ke ĉiu paroladisto uepre bone antaŭpreparu sin, ke li klo- podu prononci Esperanton kiel eble plej bone kaj klare, ke li ne diru „c“
anstataii „ĉ“ (ekzemple: „cielo“, kiel ni aŭdis antaŭ nelonge de unti el la su- pre cititaj paroladistoj), ke li ne ak- centu: „Mi salutas vin kiel reprezent- anto de hŭngaraj esperantisfoj,** ktp.
Precipe en la landoj, kie laboris pastro Ce kaj liaj disĉiploj, sed attkaŭ alfloke, tiaj nekorektaĵoj estas malagrable sent- ataj. Do, ne nur paroladu, sed parol- adu korekte kaj klare, kaj — antaŭ ĉio
— bone antaŭpreparu vin! Tiam via sukceso estos eĉ pli bona, ol ĝi jam
estis ĝis nun.
La mortotago de D-ro zamenhof eslas la tago de la originata
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ M M H M B H ^ ^ ^ E s p e r a n t o -lU e r a t a r o .
. Nova sukceso por la sveda Esperanfo-movado.
Rekordfiniĝo de la rekordkurso en Eskilstuna.
La sveda Esperanto-movado jras de veriko al venko. Kiel konate, nia ru- mana samideano Morariu nun en Ore- bro gvidas kursojn kun 430 partopren- antoj, inter ili 300infanoj; iektoro Sep- pik ĵus finis siajn kursojn en Eskil- stuna, kie partoprenis 400 personoj, inter ili 100 infanoj.
La kursojn en Eskilstuna bonege organizis la tiea Laborista Kleriga Asocio kune kun la Esperanto-klubo.
La kursfiniĝo certe estis la plej brila ĝisnuna en Svedlando.
Pli ol 500 personoj plenigis la sa- lonegon de la gimnazio en Eskilstuna la finiĝan tagon, kiam la prezidanto de ia Lab. Kleriga Asocio, s-ro Bern- hard Hellstrom, salutis la ĉeestantojn venintajn al la publika ekzameno. La konata urbestro de Stokholmo, Carl Lindhagen, kiu estis invitita al la festo, sed bedaŭrinde malhelpita veni, sendis leteron al „la semistoj de Esperanto“
en Eskilstuna. A1 ili li deziris bonan kaj benan rikolton. Forgesataj kaj nekonataj fortoj konstruas la veran kulturon. Esperanto en la popollernejo estu la celo de la laboro.
La finiĝon solenigis per sia ĉeesto la direktoro de Sveda Esp.-Instituto, Sam Jansson, kiu ankaŭ gvidis la pu- blikan ekzamenon. Unue ekzameniĝis la infanoj, kiuj montris mirindan lert- eĉon. (Tamen oni ne povas konsideri tiajn infankursojn tiom gravaj, se ne la lokaj samideanoj daŭrigas la laboron de niaj propagandistoj, sed espereble oni faros tion kaj en Eskilstuna kaj en Orebro. La infanoj bezonas longan tempon por tute digesti la lingvan ina- terialon.)
Post Ia infanoj ekzameniĝis la pli- aĝuloj. En sia korgajna maniero elde- mandadis lektoro Seppik, kiun s-ro Hellstrom en sia salutparolado prave nomis „ĉarmega homo“. Rektoro Jans- son dankis gvidinton kaj aranĝintojn kaj poste la popollerneja inspektoro
Ĉu tiel opinias ĉiui angloi?
„La mondo baldaŭ parolos nur la anglan lingvon!"
Tio estas la superskribo de artikolo de James Douglas en »Sunday Express«, Lon- don, 2. 3. 1930. La sendratau telefonservon iuter Anglujo kaj Ameriko li nomas „suk- ceso“. Li antaŭvidas la tagon, kiam la tuta Brita Imperio sendrate telefonos.
La sendrata epoko bezonos universalan liragvon. Kiu ĝi estos? La angla. Neniu alia lingvo povas esperi esti tiel universala kiel la angla lingvo estos, kiam Ja homa
raso estos telefona unuaĵo.
Laŭ Jia opinio malsukcesis ĉiuj provoj inventi artefaritan lingvon. Ne ekzistos estonteco por Volapŭk aŭ Esperanto aŭ iu alia elpensita formo de internacia parolo.
La angla lingvo dominadas la Britan Im- perion. Gi ankaŭ dominadas Usonon. Gi havasantaŭensalton, kiun neniu alia lingvo povas atingi. La parolfilmo piirapidigos la disvastiĝon de la angla lingvo en ĉiuj partoj de la tero. La ĉefa kaŭzo, kial !a angla lingvo estas destinita fariĝi la uni- versala lingvo de 1’ homaro, estas ĉar ĝi, kiel Ja majstro-lingvo de Ja tero, estas pli flua, pli elasta kaj pli asimiliĝebla ol iu ajn alia lingvo. Gi absorbas Ja aliajn lingvojn, digestas ilin kaj riĉiĝas en neniam finiĝ- onta procedo. Kiam la tero estos inter- naciigita, la angla lingvo fariĝos Cie la dua, lingvo.
James Douglas rigardas la augtan ling- von ne kicl privatan propraĵon de la po- polo de I’ anglaj insuloj aŭ kiel privatan propraĵon de 1’ Brita Itnpcrio. La angla lingvo estas pli granda ol la angla popolo;
se tiu lasta pereus, la angla lingvo tamen plu vivus.
Ekstraktis el angla lingvo W. J.
Rim. de Red. — Cu tiel opinias ĉiuj ang- loj? Ŝaj-nas ke ne; ĉar ĝuste Grauda Brit- ujo estas forta anguJfosto de la Esperanto- movado, kaj ĵus brita bonhavulo testamen- tis sumon de pli ol. 4000 sterl. funtoj por la disvastigo de Esperanto. La profetaĵo de s-ro Douglas nur ridetigas nin; ni tran- kvile daŭrigas nian laboron por Esperanto,
de la urbo s-ro St. Gustafsson petis la parolon. „Speciale fraipis min“, li di- ris, „la bonega tnetodo kaj la lerteco de la fenomena instruisto. Mi miaparte vere volas meti lin en specialan kla- son, kiu superas ĉiujn aliajn. Kursoj similaj al tiu ĉi estas paŝo en ĝusta di- rekto. Vi junaj, kiuj tie ĉi partoprenis, ne kaŝu vian talenton- en la tero! Kon- struu plikajpli sur la bona fundamento, kiu tie ĉi metiĝis, kaj lernu la lingvon, kiu havas la estontecon antaŭ si.“ Tre ŝatataj punktoj dum la finiĝo estis mu- ziko de la granda orkestro de la Kler- iga Asocio, kanto de ties ĥoro kaj de- klamo,-
Sesdeko de la kursanoj trapasis la individuan ekzamenon kun bonega re- zulto. Pli malfrue dum la vespero kolektiĝis la kursanaro en la teatra
La ekzamenfcsto dc la kursanaro de lektoro H. Seppik en la gimnazio en Eskilstuna.
Esperanfo-kongreso) kaj kunveno).
Kongreso de Katalun-Baleara Esper- antista Federacio en Barcclono,
20-a ĝis 21-a de aprilo 1930.
La K. E. F.-komitato decidis organizi kon- greson en Barcclono, sed, bedaŭrinde, ĝi ne estos akompanata de la jam sufiĉe gloraj Intcrnaciaj Floraj Ludoj, kiuj espcrcblc povos okazi denove en venontaj jaroj. La kongrcso pritraktos gravajn kaj interesajn temoĵn.
Aliĝi povas ĉiu esperantisto apartenanta aŭ ne al K. E. F.
Kongresikotizo estas 3 pesetoj.
Temojii koncernantajn la plibonigon de la organizo oni sendu al la komitato de K. E. F., Duran y Bas, 8 pral., Barcelona.
Goje vi rigardas
la vicon da libroj en via libroŝranko, kaj speeialc ĝian Esperanto-fakon.
Je Ia Tago de nia Originala Literaturo
ankaŭ vi dcziras aĉetl orlglnalan verkon en Esperanto, tiamaniere plej inde solenante la memoron pri nia Majstro. Klo povus pli hone taŭgi tiucele ol
Zamenhof, Originala Verkaro
kolcktita de Prof. D-ro J. Dietterle (prez. bind. 15. RM.). Sed ne for- gesu envicigi inter viajn originalajn Esp.-verkojn ankaŭ la novaperlntajn
A1 Torento
novelo de Stellan Engholm, (prez. 1.50 RM., bele kartonita) kaj la siberian romanon de Julio Baghy, en dua eldono publikigatan
Viktimoj
(prezo broŝ. 4.— RM.. bind. 4.50 RM. kaj 6.—RM.).
Sc vi ankoraŭ ne posedas la tre intercsan ilustritan roinanon de Teo Jung
Landoj de 1’ Fantazio
(prez. broŝ. 3.20 RM., blnd. 4.80 RM.), la verkojn de H. J. Bulthuis
Jozef kaj la edzino de Potifar
(prez. broŝ. en du voiumoj 3.20 RM„ bind. en unu volumo 4.80 RM.)
Malriĉa en spirito
originala dramo (prez. 0.50 RM.)
ne prokrastu ilin akiri je la Tago de ia originala Esperanto-literaturo.
Ĉiujn librojn liveros ai vi rapide la
Libra Fako de Heroldo de Esperanto, Koln, Germanl.
Por sendkostoj aidonu 10% al la prezol.
salonego de la Popola Domo. Denove ludis la orkestro kaj kantis la ĥoro.
Sekvis solkantoj, pianludo, „glorkanto“
al Seppik, deklamo, transdono de va- lora donaco al la kursgvidinto kaj longa vico da paroladoj. La prezid- anto de la Esp.-klubo, s-ro A. Agren, apelaciis al s-ro Hellstrom fari ĉion, por ke la Centra Estraro de la Labor- ista Kleriga Komitato siavice klopodu por enigi Esp.-instruadon en la Regnan Radio-programon. Sekvis ankoraŭ kel- kaj paroladoj, kaj fine lektoro Seppik faris sian dank- kaj adiaŭ-paroladon.
Poste kvazaŭ tondro frapis la teatran domon, tiel bruaj estis la aplaŭdoj. Sur firma fundamento s-ro Seppik bazis sian popularecon en Eskiisturna kiel ĉie alie, kaj jam la Eskilstunanoj re- vokis la simpatian instruiston por fari kursojn dum aŭtuno. Nun likursgvidas en la skeptika akademia urbo Uppsala.
/(Mallongigite.) G. Ahlstrand.
Nacia kongreso de ia Franca Soeieto por la propagando de Esperanto en
Le Havre,
18-a ĝis 21-a dc aprllo 1930.
Je Pasko multnombraj esperantistoj franc- aj kaj eksterlandaj kunvenos en Le Havre por festi la nacian kongreson de Esperanto.
La urbo estas fondita en 15-17 de Francisko I-a, reĝo de Francujo. Gi ne havas antikvajn monumentojn, sed kompense belegan haven- on kaj ankaŭ cetere estas urbo moderna. La haveno laŭ sia valoro estas la unua en Francujo, kvankain tiu de Marsaiile superas ĝin per la kvanto da kpmercaĵoj. Gi po- sedas 18 kilometrojn da kajoj, 11 basenojn,
144 elektrajn gruojn, 13 vaporajn, 25 hi- draŭlajn, 15 gruojn naĝantajn, 2 grensuĉilojn kun laborpovo de 100 000 kg pohore. Fi-ne tie troviĝas gruoj kapablaj porti kaj levi 120 kaj 200 tunojn. Preskaŭ ĉiuj elŝipigejoj estas tegitaj. La halego por kotono estas pli granda ol !a Placo de la Konkordo en Pa- rizo, kaj la plej granda de la mondo.
Krom sia haveno Lc Havre pos-edas bone aranĝitajn stratojn, belajn parkojn, muzeon de Belaj Artoj, de naturhistorio kaj belegan elrigardejon sur la maro-n kaj Ja enfluon de la rivero Seno (Seine).
Giaj ĉirkaŭaĵoj estas tre vidindaj ekskurs- ejoj. Informojn petu de s-ro H. Dubnisson, 18, Rue Bellevue, Le Havre.
Jarkunveno de Centra Dana Esperant- ista Ligo, Kopenhago, Pentekosto 1930.
8. 6. Renkontiĝo en la kunveneĵo kaj ĝe- nerala kunveno de C. D. E. L. (10 h.);
fakaj kunsidoj (15 h.); festmanĝado kaj amuza kunestado (18 h.).
9. 6. Daŭrigo de la ĝeneralkunveno kaj de la fakaj kunsidoj (10 h.); adiaŭa kunesto en TivoJi (18 h.);
Estos aranĝataj ekskursoj, vizitoj de muzeoj, zoologia ĝardeno ktp. sub gvidado de Kopen-hagaj esperantistoj.
Kongresejo: Bernstorffsgade 7, I. (resto- racio kontraŭ la ĉefstacidomo).
Kotizo: 2 danaj kronoj, por festmanĝado (se dezirata la partopreno) ĉ. 4 kr. Mono kaj sciigoj sendotaj a! s-ro C. J. Jahn, Em- drupgaardsvej 14, Kobenhavn, Emdrup, Poŝtkonto 21893.
Laŭ deziro, hotelĉambroj estas prizorg- ataj (prezo ekde 3,50 kr. po lito ĉiutage);
sciigo pri alventago kaj daŭro de restado necesa.
La komitato invitas vin pasigi la pente- kostajn tagojn en amika kaj samideana kunesto.
Novajoj el Budapest.
La jubilea internacia foiro de Budapest
— okaze de sia 25-jara ekzisto — eldonis beletan kalendareton en Esperanto kaj ankaŭ prospekton -kaj afiŝojn. Laŭ tiuj eĉ najbarai kaj pli maJproksimai landoj donas vojaĝ- rabatojn al la foiro. La Hungarlanda Esper- anto Societo samtempe aranĝos ĝeneralkun- venon, la 11-an de majo antaŭtagmeze, la Budapesta grupo literaturan vesperon dum la foira semajno (3.—12. majo) kaj oni kore in- vitas la eksterlandajn samideanojn, ki-uj po- vos ĝui la belecon de la hungara ĉefurbo en ĝia printempa freŝeco. Kiuj mendos la foir- legitimilon ĉe la delegito de Budapest (P.
Balkdnyi, Budapest VI, Hajos-utca 15), ri- cevos el la prezo (P. 4.—) 10%-an rabaton.
Espereble oni aranĝos kelkajn karava-nojn al la foiro. Informojn, kalendaretojn, prospekt- ojn — por grupoj kaj ekspozicioj ankaŭ mal- grandajn kaj grandajn afiŝojn — senpage sendas la foiroficejo: Budapesf V, Alkot- tnany-utca 8. Skribu multnombre! — Sam- loke havebla bela prospekto pri Budapest, la reĝino de la Danubo, kie en diversaj ter- malbanejoj oni povas efike kuraci siajn, maJ- sanojn kaj rcfrcŝiĝi.
La Londona Esperanlo-Klubo.
Tre multaj el la anoj de la UniversaJa Kongreso ĉi-jara trapasos Londonon, kai certe ilin interesos kelkaj detaloj pri la Londona Esperanto-Klubo; tlom pli pro tio, ke la klubo organizas Postkongreson en Londono.
La klubo fondiĝis en 1903 kaj ekzistas seninterrompe de tiu tempo. Gi lokis unue en Norfolk Street, apud la okcidenta limo de la Civito, kai poste, dum inultaj jaroj, cn Instituto St. Bride, ĉe Ludgate Circus, en la Civito mem. Ci tiu Iasta finfine mon- triĝis ne tre taŭga loko, kaj Ja tiamaj ofic- istoj cn 1927 sentis, ke jam venis la opor- tuna momento por ŝanĝo. Do, oni trans- Jokigis la klubon al Hart Street, apud la oficejoj de la Brita Esperanto-Asocio. Gis tiu tempo la klubo kunvenis nur unufoje cn semajno, sed en la nova hejmo oni pro- vis la aksperimenton, kunveni dufoje en semajno. Post nelonga tempo la membroj alkutimiĝis al la nova aranĝo, kaj al ĉiu kunveno ili venis grandnombre.
La klubo daŭris kreski, kaj lastan jaron ni devis serĉi novan, pli belan hejmon.
Tian ni trovis ĉe la New Hall, en Fleet Street, tre naibare al la unuaj hejmoj da la klubo. Tie ĉi la klubo ankoraŭ kresk-
Tra la mondo.
— La franca senato akceptis per 284 kontraŭ 8 voĉoj la Novan Planon. La parlamento akceptis ĝin jam pli frue.
— La irlanda parlamento reelektis Cosgrave kiel ĉefministron.
— La hungara ministraro decidls forigi la vizon por regno- kaj aŭstro- germanoj.
— La 4. 4. mortis en Koma (Italujo) la reĝino de Svedujo, Viktoria; ŝi nask- iĝis la 7. 8. 1862 en Karlsruhe (Germ.) kiel filino de la grandduko Prederiko I-a de Badeno. — Du tagojn pli frue mortis en Addis Abeba la imperiestrino de Abisenujo, Judith, 54-jara. Trori- sekvinto estas Kas Tafari.
— En la oficejo por eksterlandaj aferoj en Berlin mortis, 63-jara, legacia konsilisto E. Krebs, kiu (laŭ oficiala komuniko) komprenis 65 lingvojn, el kiuj 45 preskaŭ perfekte. En 1893 li venis kiel interpretisto en la oficejon por eksterlandaj aferoj.
La usona polico konfiskis kontra- bandan ŝipon, kiu transportis alkohol- aĵojn je valoro de duonmiliono da do- laroj.
— En Philadelphia (Usono) mortis ĉe eksplodo de piroteknika fabrfkejo deko da personoj, kvindeko estis brul- vundata. — En Akune (Japanujo) akci- dentis pramo okupita de 300 personoj.
Pli ol 100 personoj dronis.
— Ghandi atingis je sia marŝo la maron. Post preĝado kaj banado en la maro li kun 48 anoj komencis ko- lekti la salon troviĝantan sur la mar- bordo, tiamaniere malobeante Ja leĝon.
Laŭ gazetraportoj, la polico arestis kelkajn partianojn de Ghandi, inter ili lian filon, Kawdas Ghandi.
Niai lelcroj
ella fufa mondo.
Lefero el Usono.
Orserĉantoj kaj iliaj postesignoj.
„Se vi volas trovi aikvon en la de- zerto, serĉu amaseton da rustiĝintaj me- talujoj“. Tio estas dezerta metodo por trovi la plej necesan „manĝaĵon“, sen kiu la homoj mortas jam post tri horoj.
Tian ŝercan konsilon ni ne bezonis, ĉar ni liavis 40 litrojn da akvo en nia aŭtomobilo.
La dezertaj akvofontoj estas la ripoz- ejoj de la „esplorantoj“, (oroserĉantoj).
Kiam iJi foriras en la mateno, tie trov- iĝas pliaj metalujoj malplenigitaj! Car estas pli facile trovi la metalujojn ol la malfortajn fontojn, tial la supra ŝerca diro ekestis.
Hodiaŭ mi parolis kun tia orserĉanto.
Li estas tre instruita viro, sed li pre- feras la liberan dezerton kun ĝia rnagio al la urba vivo. Krome li deziras „fari monon“ pli rapide ol tiuj urbanoj kaj vilaĝanoj inter la kvar muroj. Cetere Ja mulo ja faras ĉiun laboron, tirante la manĝaĵojn sur la ĉareto. Li havis ujojn por 50 litroj da akvo. „Ofte“, li klarigis,
„la vojaĝo inter Ja fontoj estas longa, ĝenerale 10-hora, kelkfoje 2—3-taga. Se la akvo elĉerpiĝas —, nu, post kelkaj
En Ahiseiiujo
inortis la 54-jara «mperiestrino Judith (deks- tre). De post pluraj jaroj ŝi transdonis la rcgadon al sia nevo Ras Tafari (maldekstre), Jtiu nun fariĝis la sola reganto de la lando.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
La malfermo de la brita-egipta konferenco,
kiu havas la eelon definitive rcguli la rilatojn inter anibaŭ landoj, okazis la 31-an de marto en la Lokarno-saloiio de 1’ Oficejo por la Ekstero en Londeno per la egipta eef- ministro Nahas Paŝa (staranta) kaj la angla ministro de 1’ ekstero Hendeison (dekstre).
tagoj oni trovos blankigitajn ostojn. La buteoj*) rapide manĝegas — dank’ al Dio. Sen tiuj birdoj la dezerta aero povus esti malagrabla."
„Se tiuj malsaĝuJoj ne kunprenis su- fiĉe da akvo, aŭ iris dum la somero, estas ilia kulpo“, la orserĉanto daŭrigis.
Li ne estis malrespektema, sed tia estas la parolado de la „esploristoj“. La de- zerto estas malamiko, unuavice. Se vi ne estas saĝa, ĝi kaptos vin, iam. Tio estas tute komprenebla! Tre simpla es- tas la historio pri ĉiu amaseto da ostoj en la dezerto: „La a k v o e l ĉ e r p - i ĝ i s “. Joseph K. Scherer.
*) rabobirdo
Lefero el Lafvolando.
Malrapida kresko de la loĝantaro. —
„Ornitoptero“, meĥanika birdo.
Same kiel en multaj aliaj landoj, an- kaŭ en Latvujo nunjare estas farita censo (homnombrado) por sciiĝi kiom da loĝantoj la lando nun havas.
La jena tabelo montras la eiferojn por la eensojaroj 1925 kaj 1930:
1925 1930
Cefurbo Kiga 337.699 375.902 Provinco Livlando 404.834 404.057 Provinco Kurlando 286.650 288.687 Provinco Zemgalio 275.940 287.276 Provinco Latgalio 539.682 539.141 Entute 1.844.805 1.895.063 Kiel oni vidas, la nombro de la loĝ- antaro kreskis dum lastaj 5 jaroj je proks. 52 000. Kvankam la naskiĝoj es-
intekfo, inleKfdanflero kaj infekfevllo koncerne luberkulozon.
De privat-doc. D-ro ined. Brinkmaim,
direktanta supera kuracisto de la sekcio por internaj malsanoj de la urba mal- (Daŭrigo) sanulejo Glauchau en Saksujo.
Ciuj ĉi eblaĵoj estas multe pli mal- gravaj ol la danĝeroj, kiuj estiĝas per disĵeto de bacilenhava sputaĵo. Dub- okaze la trovenda infektofonto ĉiam de- vas esti serĉata en t. n. „baciltusanto“.
La pruvo ne ĉiam estas facila, ĉar ili
tas plej multenombraj eri Latgalio, ĝi ne havas Ia plikreskon. La klarigo pro malmulto da tero la loĝantoj el Lat- galio transloĝiĝas al la ĉefurbo kaj aJiaj provincoj de Ia lando. La censofolietoj nun estas prilaborataj en Kiga de Ŝtata Statistika Administracio, kaj pli detalaj rezultatoj pri nacieco, sekso, konfesioj, aĝo, kJero ktp. estos pubjikigataj poste, .Kvarikam la nombro de Ja loĝantoj eti Latvujo antaŭmilita estis ĉ. 2 500 000, eĉ deko da postmilitaj jaroj ne povfs redoni al la lando la iaman loĝantokvanton. La riondcifero 2 000 000 espereblC estos atingita nur post dek jaroj, do eu 1940.
Interese estas noti, ke la plej aĝa loĝ- anto regiistrita dum la censo estas kamparano en distriktero Slekas apud Ventspils (Windau). Li havas 130 jar- bjn.
Antaŭ nelonge la latva aviadisto A.
Zarinŝ denionstris al jurnalistoj sian in- teresan inventon — aviadilon, konstru- itan laŭ la principo de „ornitoptero“ t. e.
flugaparato, svinganta flugilojn same kiel biirdoj. La aparaton la inventisto patentigis jam pasintjare. Por atiugi la nunajn rezultatojn li laboris dutn kelkaj jaroj. La modelo de la aviadilo — rne- ĥanika birdo — efektive faris flugon je distanco de 15 metroj. La ..ornitopter)“
antaŭeniĝas en la aero ekskluzive per siaj flugiloj. Ian heficon, kiel ordinaraj aeroplanoj, la aparato tute tte havas.
Laŭ sia eksteraĵo la aparato sitnilas mo- uoplanon. Dume gravas la fakto mem ke li sukcesis konstrui modelon efektive flugantan. Praktika apliko de la invent- aĵo postulos ne mahnulte da eksperi-
inentoj. T. Iitdra.
ofte estas lioinoj, kiuj disĵetas bacilojn sen scii ion pri sia malsano. Do, kiel koncerne difteriton kaj tifon, ankaŭ ri- late al tuberkulozo ni devas tre atenti t. n. „bacilulojn“.
La procedo estas la jena: La baciloj, kunigitaj kun plej malgrandaj mukogut- etoj de la ĉiam inalseka buŝenhavaĵo, estas bilionoble disĵetataj durn tuso, kraĉtuseto, terno, eĉ dum parolado, kaj ili longe ŝvebas en la aero, Jen la t. n.
„g u t e t o - i n f e k t o“.
Poste parto el <la baciloj malleviĝas, aŭ la sputajo estas malpurige kaj nauze terenĵetata. La sputaĵo miiksiĝas kuu polvo, sekiĝas, kaj la baciloj estas cent- oble flugigataj kun ĉi tiu kaj denove ŝvebas en la aero. Jen la t. n. „p o 1 v o - i n f e k t o“.
Dum longa tempo oni disputis, kiti formo estas la pli danĝera, ĉu la polvo-, ĉu la guteto-infekto. Oni ne malpravas dirante, ke ambaŭ proksimuine estas samgrade danĝeraj. La fakuloj einas ĝenerale opinii rimarkinde danĝera la flugkapablan bacilportantan polvon, kiu ŝvebas inultajn horojn kaj, post ĉiu mo- vo ĉiam denove flugigata, povas en- penetri en la plej maldikajn branĉetojn de la bronkoj.
Tria eb(aĵo estas, ke la sputaĵo estis terenĵetita kaj ke ludantaj infanoj iel tuŝas ĝin. Jen la t. n. „m a 1 p u r i ĝ - aŭ ŝ m i r i n f e k t o“, kiu endanĝerigas precipe la infanojn en la t. n. ..rarnp-
kungluiĝas kun la planko.
Estas tasko de la oficejoj por pulmo- malsanuloj esplori la fonton kaj la spe- con de la eventuale okazinta infekto. Se oni konstatas bacittusantan familianon kiel infektan fonton, tiukaze oni parolas pri „enfatnilia infekto”. Nur por tion konstati, la kuracistoj faras la ŝajne ne- taŭgajn demandojn, kiuj estas meuciitaj ĉe la komenco de ĉi tiu artikolo. Por diri tion arikoraufoje: Tute ne estas de- mando pri konstato de iti mistera he- redorigino, sed pro la esploro de even- tuala hejma „tuberkuloza medio“. Car plejmulte*da infanoj estas sane naskataj kaj nur post sia naskiĝo estas tuber- kuloze infektataj de la inalsaniĝintaj, tu- berkulozaj (baciltusantaj) faniilianoj.
Sed kelkfoje oni trovas la familion sentuberkuloza kaj devas konstati kun- ludanton aŭ klaskunulon kiel infektan fonton. Jen la „eksterfamilia infekto".
Ekvigliĝas la scienca interdisputo, kia infekto (ĉu Ja enfamilia aŭ la ekster- familia) estas la pli danĝera. Eaktoj atestas por tio, ke la samsangida tuber- kulozo estas pli malrnulte danĝera ol la fremda. Ŝajnas, kvazaŭ la tuberkulaj baciloj perdus iom da efikeco (virulen- co) pro sia familitrapaso kaj estus tre- ege malfortigataj ekz. post transigo de la patrino al la itifatio.
Laŭ ĉi tiuj intence vastaj kaj detalaj klarigoj pri la tuberkulozo, kiu bedaŭr- iude ankoraŭ devas esti nomata „mal- sano de la nesciularo”, neniu dubo ek- zistas, ke la t u b e r k u l o z o estas t i p a i n f e k t - m a l s a n o.
l.a rcĝino dc Svedujo t.
La 4-an de aprilo niortis en Roino la sveda reĝino Viktoria, 68-jara.
Ĉii diferencas de la ordinaraj infekt- nialsanoj (ekz. morbilo kaj skarlatino) ne nitr per la tre longa, preslbaŭ sen- siinptonia antaŭfazo (komenciĝa latent- eco), sed precipe per la treege kronika malsaniro. Tiurilate ĝi estas tia, kia estas la biologie parencaj lepro kaj si- filiso, kun kiu oni ofte komparas ĝin.
Ni nuiitempe scias, ke la tuberkulozo akompanas la iam infektiĝintan liomon dum jaroj kaj jardekoj. La fame konata germana esploristo v. Behring iufoje di- ris, ke la tuberkulozo estas la inalĝojiga lasta strofo de la luliki kanto, kiu estis kantata por la suĉinfano.
Vere, la ekinfekto okazas cn la tinuaj infanjaroj. La pluirado de ĉi tiu ekin- fekto multege dependas de tio, ĉu estas nur unufoja, hazarda ekinfekto, ĉe kiu la infano enprenis bacilojn je ĉi tiu unii- nura fojo, aii ĉti estas oftaj ripetoj, t. n.
„superinfektoj“.
Se ĉi tiuj sekvas iinuj la aliaju iani kaj tiam, tiukaze estas „kaŝiranta iu- fekto“. Sed se la infano estas seninter- rompe elmetata tuj post okazo de la ek- infekto al senpaŭze sinsekvantaj „su- perinfektoj" duni tagoj au eĉ setnajnoj, tiam oni parolas pri ..surprizataka iu- fekto".
La lasta kompreneble estas la plej dan- ĝera. La unua amasege okazas ĉe in- fanoj de lerueja aĝo kaj pasas seu iaj lezajoj. Ĉar tuberkuloze infektito tute ne estas dank’ al Dio ki sama kiel tuberkuloze malsaniĝinto. Per certa in- okulo (vakcio), ekz. la t. n. „Pirquet“, oni facile povas pruvi, ke al tia malnova kulturpopolo, kia estas la nia, iam ajn estas tuberkuloze infektitaj ĉfrkaŭ 96 procentoj da ĉiuj popolanoj ĝis la 13-a vivjaro. Sed kiom relative malinultaj vere malsaniĝis?
(Finota.)
»
XIV.
oberto, lapalvizaĝaoficejaknabode lafirmo Whit- Iock, estis la sola persono en la grupo kunsid- anta en la oficejo sub la aŭspicio de Ia timinda sin- joro Smith, kiu iamaniere ĝuis Ia situacion. La humila pozo, kiun li alprenis dum la laborhoroj, ĉiam estis vesto tre facile portata. Kiam 1i ekaŭdis ke lia celo estas detektivoficejo, ĝi defalis de li subite.
„Diablo!“ li ekkriis. „Kia ŝerco! Kiel la aliuloj deziros ke ifli estu mi!“ Sed liajn revojn en tiu di- rekto baldaŭ malaperigis lia estro. Estis kvazaŭ falo por lia vigla imago — kiu jam igis lin mense vidi sian fotobildon en Ia ĵurnaloj 'kiel la junulo »kiu tiel bone lielpis 1a policon« — ke li devis malsupreniĝi al la neinteresa fakto, kiun sinjoro Grant malkaŝis al li.
Oni ne povos kaŭzi niulte da ekscito, dirante al la detektivestro nur ĉu, jes aŭ ne, oni jam vidis iun fraŭlinon.
Malgraŭ la prozeco de liaj servoj, nenio povis forpreni de li la treinon, kiu. vekiĝis en lia koro pro lia ĉeesto en la sankta ejo de «Scotland Yard«. Dolĉ- egaj sentoj supren- kaj malsuprenrampis lian spinon, dum li tie sidis, nervoze fingrumante la ĉapelon. La ĉambro, tre ordinara por tiuj kiuj ne havas la okul- ojn de junuleco, fariĝis por Roberto ioko de mirind- egaj aventuroj, kompare al kiuj la aventuroj de Da- shing Dick, la detektivo, estis tute senspritaj, Kiom da gravaj sekretoj jam trapasis tiun ŝajne senkulpan telefonon? Kiaj rakontoj pri ŝteloj kaj murdoj jam verŝiĝis en la ege elstarajn orelojn de sinjoro Smith?
Multe kolerigis Roberton la interparolado de la tri viroj. Ili ja povus trovi pli interesan temon por pridiskuti ol la veteron kaj la vivkoston. Eĉ ne unu vorto pri la kialo de ilia ĉeesto! Neeble diveni, kio jen okaziĝas.
Roberto ankaŭ konsideris maljusteco kontraŭ lia graveco, ke oni forvokis sinjoron Grant el la ĉambro kaj lasis lin (Roberton) sola kun la verkisto kaj la detektivo. La videbla antagonismo de la du viroj interesus psikologon; sed Roberto ne estis tia. Na- ture, lia simpatio estis por 1a viro, kies okupado esitas pli grava ol verki librojn, kion Roberto, kiel laboranto en eldonejo, rigardis kiel malindan okupon.
Li sekrete simpatiis kun sinjoro Smith, kiam Julian respondis tre seke al liaj banalaj rimarkoj.
La tuta situacio malplaĉegis al Julian. Ke la he- rooj de liaj libroj travivu aventurojn, estis sufiĉe nature, sed li treege malŝatis troviĝi persone en dram aj situacioj. Pastro Stepan ja enpuŝis lin en ĉapitron de tia dramo aŭ roinano depost la tago en Moskvo, kiam li persvadis lin je tiu ago, kiu povus apartenj al alia jarcento. Kun Ruslando kiel scenejo, tio ne nŝajnis itiel neordinara. Tie kiu ajn situacio, escepte de 1a normala, estis ordinara. Sed kiam oni ŝanĝis la scenejon je flegma, senpasia Anglujo, la tuta afero fariĝis alia, sen perspektivo, malagrable melodrama. Tamen, profunde en la koro, Julian sciis, ke necesus pli muilto ol tiu ĉi dijuĝo por mafl- bonigi la memoron pri ia hieraŭaj lioroj travivitaj kun la virino, kiu estas lia edzino laŭ la leĝo. Li eĉ povis pardoni al fla terura sinjoro Smith, ĉar ĉi tiu
Sinjoro profesoro.
„Nu — kion vi volas ankoraŭ, Arnalio?"
(Humorist.)
estis la perilo kiu ebligis alian renkontiĝon inter ili.
Julian ne forgesis la petegantajn okulojn, kiujn levis al li la knabino, kiam ŝi eliris la aŭtomobiion. Li ek- komprenis ŝian kompletan solecon, ŝian tragikan si- tuacion, sen geamikoj kaj sub suspekto en fremda lando. Naskiĝis ĉe li la deziro kompensi ŝin iamani- ere pro la suferoj, kiuj estis tiel subite faflintaj sur ŝin, mallongigante ŝian feliĉan junecon kaj devigante ŝin fronti situaciojn kiuj postulis de ŝi ŝian tutan forton, korpan kaj moralan. Se nur ifli estus en Aŭstralio, la problemo estus multe pli simpla. Lia patrino, ĉiam preta por helpi malfeliĉulojn, nepre scius kion fari en tia situacio. Estas malfacile por viro proponi monhelpon aŭ protekton, kiom ajn li ŝatus tion fari.
La homaro certe misjuĝus. Por si mem Julian ne rnaltrankviliĝis, sed li devis konsideri la edzinon.
Subite Juflian ekhavis penson. Tiu aspekto de la afero venis al li nur en tiu ĉi momento. Nenia skan- dalo povas ataki virinon, se ŝi estas helpata de sia edzo. Li ne havis Ja tempon por plu pensi la novan vidpunkton ĵus prezentiĝintan al li, kiam maifermiĝis la pordo kaj elvenis sinjoro Grant, ridetante.
Respondante *al kapsigno de Wilkins, kiu ĉeestis kiel atestanto, Roberto eksaltis de sur la seĝo kaj tuj sekvis la sekretarion al la detektivestro. Ekscito donis afl li Ja koloron, kiu ordinare mankis al li; sed, anstataŭe, forprenis de li lian normalan sinfidon. La vido de Cara, tie sidanta pala kaj Iaca sed kun rideto por Ii, tuj faris Iin ŝia sklavo.
La detektivestro invitis lin eksidi. La timo pro tia altranga persono igis lin elekti duone kaŝitan ska- belon, sur kiu kuŝis pilo da gazetoj, per kio ĝi estis tre malkomforta sidloko kaj devigis Ia spritecon de Roberto vagi el la gravaj aktualaj aferoj al Ia neceso gardi fla ekvilibron. Fefliĉe, la sciigoj postulitaj de li bezonigis ne multe da cerbumado.
„Via nomo?“ demandis la estro seke.
..Roberto, via inoŝto!** ■
„Roberto k io ? “
„Ne, sinjoro, ne »Kio«, sed Simmonds, sinjoro.**
La estro subpremis rideton.
„Okupado?“
„Oficeja knabo ĉe Whitlock, sinjoro.**
„Bone rigardu tiun sinjorinon, Roberto! ĉ u vi jam vidis ŝin?“
La okuloj de Roberto heliĝis, spite de Ia ekforglito de 1’ duono de Ia paperaĵoj de sur lia sido.
„Ja vere, sinjoro; nur hieraŭ.**
,jKiun nomon ŝi donis, Roberto?“
„Neniun nomon, sinjoro, nur vizitkarton de sinjoro Firth, kaj ŝi petis vidi la direktoron.**
„Kio okazis poste?"
„Mi transdonis la karton al sinjoro Grant, kaj sin- joro Firth estfs kun fli. Mia estro rigardis la karton kaj transdonis ĝin al sinĵoro Firth.“
„Cu vi memoras, kion diris sinjoro Firth?**
„Jes, sinjoro, li demandis lin, ĉu fli ŝatus konatiĝi kun la edzino, kaj fli ordonis al mi enkonduki ŝin, kaj tion mi faris, sinjoro.**
„Vi ne dubas, ke tiu ĉi estas la sama sinjorino, Roberto?**
„Tute ne, sinjoro; saina hararo, samaj vestoj, sama nazo, sama buŝo; kaj mi konus ŝian belan rideton ie ajn.“ Roberto ree estis li-mem. Eĉ la estro ne povis haltigi rideton, kaj la koro de Gara sin donis al la
nova admiranto. —
„Nu, Roberto, ĉu vi memoras, je kiu horo sinjoro Firth envenis la oficeĵon?"
„Jes, sinjoro, tre bone; estis ĝuste la kvara kaj duono.“
„Kial vi estas tiel certa pri la horo?“
„Mi estis pensanta ke mia estro iom prokrastis sonorigi al mi por la forportado de 1’ te-ilaro. Vi koinprenu, mi devas purigi Ia tasojn, kaj mi deziris fini la laboron. Kiam alvenis alia vizitanto, mi ri- gardis la horloĝon, kaj mi diris afl unu el la maŝin- skribistinoj, mi diris: »Estas jam la kvara kaj duono, kaj mi ankoraŭ ne havas tiujn malbenitajn tasojn!«“
La rigardo de Roberto estis triumfopflena. »Dick the Dasher« povus tion ne pli bone fari. Sed, laŭ pro- verbo, »fiereco venas antaŭ falo«. La malbone ba- lanciĝantaj gazetoj forglitis de sur la seĝo, kaj Ro- berto forglitis kun ili. Cara helpis surpiedigi lin, kaj la estro montris al la falinta heroo malpli danĝeran sidlokon kaj rekomencis Ia demandadon, kvazaŭ ne- nio estus okazinta.
„Nun, jam konstatinte la alventempon de tiu sin- jorino, Roberto, ĉu vi povas diri al mi la horon de ŝia foriro?**
Roberto, dolĉe frotante kontuzitan genuon, re- spondis eĉ pli emfaze ol antaŭe.
„Tion mi povas. Mia estro foriris ĵus iomete an- taŭ la kvina, kaj gesinjoroj Firth restis, ŝajne po.r
babiladi. La ĉefa maŝinskribistino diris, ŝi vetas ke ili.estas »mielrhonataj geedzoj«, kaj mi diris ke ili es- tas sufiĉe aĝaj por esti pli saĝaj. Ciukaze, tie ifli res- tis ĝis la kvina tridek, kaj mi devas fermi la ejon je tiu horo. Mi intencis, cetere, viziti la kinon en tiu ves- pero; do, mi skuis fla anson, aŭdinte ke junaj geedzoj kutime forgesas la horon. Ili komprenis mian aludon, kaj mi kondukis ilin eksteren.**
La rakonto de Roberto estis konvinka finalo de nepre konstatita alibio.
,,'I'io sufiĉas, mi dankas vin, Roberto. Nu, vi multe heflpos sinjorinon Firtli, se vi ne plu parolos pri tio. Mi ne dubas, ke vi per legado jain sciiĝis, kiel senkuflpaj homoj ofte estas suspektataj.**
Roberto respondis al la aludo pri lia lioma sento.
„Cu tion mi ne scias? Cu vi jam legis »Mick the
La kanto de la violo.
Mi alportas reviviĝon post la frosto-morto;
je mallonga vivo tamen punis min la sorto.
Mi alportas la printempon, kun ĝi la sunbrilon, por arbaroj foliaron kaj la birdo-trilon.
Mi alportas por la buŝoj dolĉan kison, ridon, por la koroj renaskitan amon kaj konfidon.
Vivon, amon mi dissendas per la vento tnola,
nur mi — dum la amaj kisoj devas inorti sola.
. . . Mi velkmortas sola.
E. Baranvai.
Masher»? Nu, tiu heroino eskapis de la pendigilo nur je Ja Jarĝeco de unu haro, kaj ŝi estis tiel sen- kulpa kiefl via moŝto.“
„Do, tio estas ĉio,“ diris la estro, „kaj memoru, Roberto, ke estas preskaŭ tiel malbone por iu sin- jorino, esti — en interparolado — konektata kun tiu ĉi oficejo ol esti kondukata antaŭ juĝejon kaj juĝist- aron. Nu, estas via afero malokazigi ion tian. Cu mi povas fidi vin?“
„Krucon sur mia koro!“ diris Roberto, krucigante la manojn, kiel li diris.
„Do, tio sufiĉas; dankon!** diris la estro, kaj Ro- berto, ruĝega per la virto de sia sindono, strutpaŝis efl la ejo de I’ detektivestra moŝto.
Ci tiu sin turnis al Cara kun rideto. „Roberto estas fabrikita el la materialo, el kiu oni faras hero- ojn. Kian ŝancon li perdas por fariĝi grava homo!“
Cara ridetis iom lace. „Li estas bona knabeto, ĉu ne? Cu mi estas nun libera?**
„Certe, kaj mi volas esprimi al vi mian bedaŭron ke oni kaŭzis al vi tiom da maflagrablaĵoj. Sed estis pli bone por vi subiĝi al tiu pridemandado, ol se vi devus ĉeesti la mortenketon, sinjorino Firth. Car sinjoro Grant kaj Roberto tiel sukcese atestis vian alibion, tio feliĉe ne estos necesa. Ne miru tamen, se, dum iom da tempo, ni deziros resti en kontakto kun vi. Bonan tagon!** kaj la granda sinjoro rive- rencante elkondukis Cara’n el sia oficejo. Ankoraŭ starante apud la pordo, la estro diris al la detektivo:
„Ne estas necese, plu deteni sinjorinon Firth kaj la atestintojn, sinjoro Smith. Eble ili bezonas taksion?**
Julian kapjesis al la demando.
„Vi tagmanĝos kun mi, mi esperas,** li diris, sin turnante al la eldonisto kaj al Cara.
„Mi bedaŭras ke mi devas reiri al la oficejo, Firth, sed ni esperas vidi vin kaj sinjorinon Firth por ves- permanĝi ĉe ni venontan lundon — m ipensas ketiun tagon nomis mia edzino.**
Cara ne respondis al la invito de Julian, sed dum li ŝin kondukis, ŝi sekvis flin kvazaŭ en sonĝo kaj en- iris la aŭtomobilon, kiu atendis ilin apud la trotuaro.
Julan eksidis apud ŝi kaj ordonis veturi al hotelo
»Surrey«.
(Daŭrigota.)
prospera, ol ĝi iam estis; ĝi nun estas kredeble la plej granda Esperanto-klubo en la mondo. Ciumarde kaj Ciuvendrede okazas prelegoj, dancoj, koncertoj, kart- ludoj, debatoj kaj diskutoj ĉiuspecaj. Nun- tenipe okazas naŭ kursoj en la klubo (ele- meniaj. mezgradaj kaj progresigaj), ka;
kredeb e oni devos baldaŭ siarigi pluaj.t krom proiekrtaj kursoj pri Esperantaj stenografio kaj instruado. Preskaŭ ĉiun dimanĉon, dum la tuta jaro. gemetnbroj pro- menas proksimume 20—30 ktn. en la kam- paro. La membraro nun sumas pli ol 300 kaj konsistas el entuziasmuloj junaj, mense aŭ aĝe, kaj laboremaj. Car mi konas la klubon nur de 1918, mi ne povas aserti, ke ĝi pli bone statas, ol iam antaŭe; sed mi estas tute certa, ke ĝi nun pli vigle vivas kaj prosperas, ol iam ajn post la inilito.
Cion ĉi la klubo dankas parte al la en- treprenemo de antaŭa prezidanto, s-ro C.
H. Edmonds, kaj ĉefe al siaj nunaj prezid- anto, s-ro F. E. Wadham, kaj vicprezid- anto, s-ro H. W. Holmes. La ĉi-Iastaj la- boradis tre fervore kaj sagace dum la las- taj du jaroj, kaj ili rajtas fieri pri sia Ia- boro kaj pri la „leŭtenantoj“, kiujn ili ko- lektis ĉirkaŭ si.
La 14-an de marto, en la klubejo tnem, okazis la jara festo de la klubo. La gajo kaj korvarmo, kinjn oni trovas ĉe la kun- venoj de la kiubo, estis pligrandigatai, kiam oni anoncis Ia fianĉiĝon de Ia pre- zidauto, s-ro F. E. Wadham, ktut f-ino V.
Morris, membro de la klubo kaj bona es- perantistino, kiu multe laboris pri organizo de la sociala fako de Ia klubo. Ciu esper- antisto, kiu aprezas sindonemon kaj pru- dentan entuziasmon, deziros, kun la klub- anoj, feliĉon kaj prosperadon al ili.
Ce la festo la membroj bonvenigis an- kaŭ f-inon E. A. Lawrencc, Ia iinuan es- perantistinon en Granda Britujo, kaj uitu el fondintoj de la klubo.
Kaj nun la klubo dediĉas sin al la tasko, taŭge organizi la Postkongreson okazontan en aŭgusto, por inde bonvenigi siajn gasf- ojn alilandajn kaj samlandajn; ĝi kore in- vitas ĉiujn kongresanojn resti en Londono kaj konstati, ke la brita „insulaneco“ ne estas karakterizaĵo de la Londonaj esper- antistoj.
La sekretario de Ia komitato por la Postkongreso estas s-ro R. E. Fry, 1, Swaby Road, London S. W. 18; oni sendu ĉiujn petojn kaj demandojn al li.
L. N. Newell.
Esperanlista)
abforrondoj en Londono.
Plia el multai signoj pri vigleco de la Lon- donaj samideanoj estas la fondiĝo de du aktortrupoj de talentaj esperantistoj.
Unu, kies gvidantino estas s-ino de la Bruyĉre, lastatempe sukcesplene prezentis la faman „Angla Lingvo sen Profesoro", de Tristan Bernard, kaj nun provas tre amuzan teatraĵon, venkitan de Labiche kaj Martin,
„Polvou Enokulen“, tradukitan el franca lingvo de ttia bone konata atniko s-ro P. le Brun. Sub reĝisorado de s-ro Totler alia rondo da Londonaj samideauoj prezentos la komedion, portantan la notnon Schiller kaj la titolon „La Nevo kiel Onklo“. En ĉi tiuj trupoj partoprenas pluraj el la samideanoj, kiuj ludos rolojn ĉe la Oxford'a kongreso en la mondkonata farso „La Onklino de Karlo“.
KronlKo
de l’Esperanto-inova<to.
Afistrio.
Wien. (Aŭstria Esp.-Delegitaro.) Prezid- antar-kunsido okazis la 17. 3. sub la pre-
zido de vicprez. D-ro Kleĉtka.
— (Esp.-Delegitaro de Wien.) La lastaj kunsidoj okazis la 22. 2. kaj 15. 3. Ceestis la delegitoj de la societoj „Danubio“, „Fi- deleco", Unuiĝo, Bohema Klubo, Polica Unuiĝo, Eldon. Kooperativo kaj de la Blin- dula Rondo.
— (Esp.-Soc. „Danubio“.) 10. 3. lumbild- parolado de s-ano N. Howorka pri „Mur- gazetoj en Sovet-Rusujo“. 24. 3. Jumbild- parolado de s-ano Vasta pri ..Mŭnchen kai la bavara montar-regiono".
— (Bohema Klubo.) 19. 3. prelegis s-ano R. Cech pri T. G. Masaryk, prez. de Cefio- slov. Respubliko. Okazas ĉefilingva kurso por komencantoj kun 10 p.
— (Gazetoj.) La porinfana aldono de la Viena gazeto „Der Tag“ publikigis Jongan noton pri la Esp.-kongreso en Oxford. La taggazetoĵ „Die Volkszeitung" kaj „Die Kleine Volkszeitung" skribis pri la duadat-
Franz Zwach.
Estonujo.
Tallinn. En februaro komenciĝis nova publika kurso kun 35 p., gvid. s-ro Rikaud, kaj Ia 28. 2. „Espero“ aranĝis jam trian publikan kurson en tiu ĉi sezono. La 23. 2.
„Espero“ okazigis ŝercan vesperon bone vizititan.
Aliaj urboj. En Piirnu kursoj de A. Strand- mark finiĝis, kaj nun li gvidas kurson en Vilpandi, kie ĝis nun estis nur 2—3 gees- perantistoj. La kurson aranĝis Popola Uni- versitato. En Valk P. Ernits paroladis pri Esperanto laŭ invito de junulara unuiĝo.
Francuio.
Cagnes-sur-mer. En la nova loka grupo okazis parolado de s-ro Georges Avril el Nice, kun apogo de la urbestraro.
Nlce. La Mediteranea Foderacio restar- iĝis sub prezido de s-ro Georges Avril. Gi konsistas el la grupoj de Nice, Cannes, Grasse, Mougins, Andon, Valauris kaj Cag- nes-sur-mer. — La grupo de Nice kunvenas lunde vespere en aparta salono de kafejo (30, Bd. Mac-Mahon).
Parls. La regiona kongreso okazis la 6. 4. en Levallois-Perret. — Dum ĝen. kun- veno de la Centra Konsilantaro de Inter-
Nur gis 15-a de aprilo! ♦
Mendojn el Eŭropo por nia Jubllea Numero (16-paĝa) nl petas nepre alscndl ĝls 15-a de aprilo. Por mendoj alvenontaj pii mallrue ni ne povas akcepti garantion de llvero.
Vldu la prezojn en la pasinta numero!
La enhavo de nia Jubilea Numero egalos 04>pagan libron.
nacia Turistno, s-ro Andrĉ Baudet, prez.
de Ia Pariza Komerca Cambro, faris por- esperantan propagandan paroladon kun kurso de Esperanto.
Sisteron (Basses Alpes). Fondiĝis grupo.
St. Ouentln. S-ro A. Baudet, prez. de la Pariza Komerca Cambro, faris en la loka Kom. Cambro propagandan paroladon.
Hlspanujo.
La Esperanto-parolfilmo cn Barcelona.
Meze de marto oni montris en la kinejo
„Coliseum“ en Barcelona la uuuan Esp.- parolfilmon, kiu konsistas en 15-ininuta Esperanto-ikonversacio inter usonano kaj belgino. La prononcado estas tre klara.
La filmon produktis Metro-GoJdwyn-Mayer.
(Heroldo jam kelkfoje atentigis pri tiu fil- ino, kiu venŝajne estos inontrata ankaŭ en aliaj laudoj. Ni petas informojn. Red.)
Hungarujo.
Landa Espcranto-kunvcno en Budapest.
Oni kore invitas eksterlandajn samide- anoju al la festkunveno de Hungarlanda Esp.-Societo, Ja 11. 5„ je 10 h„ en Ja ĉam- brego de la Hungara Komerca Halo, V„
Szabadsag-tĉr 12. Antaŭtage la 9. aŭ 10.5.
je 20.30 h. okazos en la societa ĉambrego (VII, Erzsĉbet-korut 49, aŭ eble en mal- grenda ĉambrego de la Muzika Akademio) literatura vesperfesto. Samtempe okazos ankaŭ la JubiJea Int. Foiro. Legitimilon por gravaj rabatoj mendu ĉe Ĉefdel. P. Bal- kanyi, Budapest VI, Hajos-u. 15. Pri mal- kara Ioĝejo, akcepto kaj gvido oni zorgos, sed sufiĉe frue anoncu vin!
Budapest. En literafura societo „Johano Vajda“ (nomita laŭ samnoma poeto) dum prelegvespero la 21. 3. deklamis D-ro F.
Szildgyi siajn Esp.-tradukojn el diversaj hungaraj poetoj. La poemoj plaĉis al la neesperantista publiko, inter kiu estis an- kaŭ kelkaj konataj verkistoj kaj poetoj.
— (Grupo de HES.) La grupo aranĝis la 1. 4. interesan Jiteraturan vesperon kun partopreno de konataj personoj, verkisto, aktoro ktp. Se Ja loko permesos, sekvos pli detala raporto. — Hungarlanda Esp.- Societo aranĝis grandsukcesan vesperfeston je memoro de sia unua prezidanto, papa prelato D-ro A. Giesswein. Paroladis eks- ministro D-ro G. Lukdcs kaj la reprezent- antoj de la multaj societoj, kiujn kunfondis aŭ kies membro estis Giesswein. Belegan festpoemon pri Ja mortinto deklamis en Es- peranto la delonge neaŭdita poeto D-ro Kalocsay. Ceestis proksimume 200 personoj.
Jugoslavujo.
Ljubljana. Ordinaran ĝen. kunvenon de la klubo Ja 13. 3. partoprenis 33 geanoj. La klubo nombras 86 gemembrojn: 74ordinar- ajn, 2 honorajn, 4 fondintajn kaj 6 subten- antajn. La kluba biblioteko posedas ĉ. 200 librojn. Estis elektata novakomitato. Prez.:
sekr.; Kozlevĉar Joŝko; kas.: RobidaMara;
bibJ.: Jakopiĉ Franjo; mastro: Tuŝek Va- lentin, tri aliaj komitatanoj kaj du revizoroj.
— Dum la pasinta sezono okazis 3 kursoj.
Radio-kurso sub la gvidado de s-ano Her- kov finiĝis la 4. 4. La klubon vizitis s-ano Rotkviĉ el Zagreb. En la konferenco kun li oni interkonsentis la transJokiĝon de Ju- goslava Esp.-Ligo el Maribor Zagrebon.
Atrkaŭ pri la jugoslava Esp.-organo „Kon- kordo" fariĝis interkonsento.
(Laŭ raporto de K-ar.) Nederlando.
Amersfort. La 22. 3. okazis ĉi tie ĝen.
kunveno de protestantaj kristanoj por fondi unuiĝon „Nederlanda Protestanto", kiu ce- las propagandi kaj disvastigi Esperanton speciale inter samreligianoj en Nederlando kaj ekster ĝi kaj utiligi la internacian Jing- von por ĉiuj kristanaj celoj. Pli ol 100 per- sonoj jam aniĝis. Adreso de la prczidanto:
H. C. van Leeuwen, lernejestro, Wijhe, Nederlando.
Svedujo.
Blekingo. Nia hinda s-ano Sinha vizitis nian provincon. La 7.3. li faris en KarJs- krona sian unuan paroladon, kiun ĉeestis pli ol 300 aŭskultantoj. Grandega intereso
por Esperanto. Post la prelego festeto en K. B. U. M.-rondo.
La 8. Sinha prelegis en kampara vilaĝo Tving. La temo estis, kiel en KarJskrona, ..Oriento kaj Okcidento". 250 ĉcestantoj. — La 9. Sinha parolis en abstinenca rondo Karlskrona. Granda propagando. Samtage li prelegis en Rŭdeby. La preleg-salono estis tro plena. — Sekvintatage en Holmsjĉ kaj poste en Fridlevstad. En keJkaj lokoj pri la temo „La hinda vivmaniero". Cie estls plenaj salonoj. Dum 6 tagoj s-ano Sinha pa- rolis publike 6 fojojn al pli ol 1000 aŭskult-
antoj, F. Ahnfeldt.
Reloje Japana samldeano- sclenculo al Eŭropo.
Komence de tnarto forlasis D-ro Tokuno- suke Itoo, helpa profesoro de fizikscienco ĉe la Iinperia Universitafo de Kiusiu en Fuku- oka, sian hejmlandon per la ŝipo „Haruna Maru“ por fari studvojaĝon al Eŭropo.
Du jaTojn li intencas resti en Gennanujo por studi sismologion. Provizore Ii loĝos en Berlino kaj poste faros viziton al Oks- fordo kaj Stokholmo.
D-ro Tokunosuke Itoo estas unu el la plej inalnovaj japanaj esperantistoj, lernmte Es- peranton jam en 1906. Pro liaj klopodoj fondiĝis en 1924 ..Kiusiu Esperantista Ligo“, kies Ĉiujaran kongreson li prezidadis. Li ankaŭ akceptis la oficon de UEA-delegito.
D-ro Itoo intencas ankaŭ viziti Heroldon.
Ni tre ĝojas povi saluti Jin kaj jam nun pre- zentas al li korati: Bonvenon!
Esperanlo kaj Radio.
Esperanto-Radlo-Programo.
La plenan programon vidu Heroldo n-ro 12.
ŝanĝiĝis jenaj dissendoj:
Dimanĉo, 13. Aprllo.
10.00 Eskilstuna ne pJu dissendas kurson de- post la 30.3.
19.50 Odessa, 450 in — Par: N. flolm: Za- menhofa funebra koncerto — 30 min.
Lundo, 14. Aprilo.
18.15 NUrnberg, 239 m — Mŭnchen, Augs- burg, Kaiserslautern — Par: A. Starke:
La danclegendeto. Laŭ la germana originalo de Gottfried Keller — 30 min.
19.30 Lille P. T. T. Nord, 265 m — A. Trotin:
N aŭ Esperanto-gramatiko — 30 min.
Mardo, 15. Aprllo.
19.00 Torino (Turin), — Par: Prof. D-ro Canuto: Esperanto-legadoj kun italaj klarigoj — 15 min. — la dissendoj okazos de nun ĉiumarde.
17.30 Paris P.T. T„ 447 m — C. Rousseau:
K (anuiza kurso kun problemoi, kon- kursoj ktp.) — 30 min.
18.1X1 Paris P. T. T„ 447 m — Prof. Cart:
K (gramatika kurso) — 30 min. — la horo ŝanĝiĝis pro somera tempo.
20.30 Lyon-la-Doua, 466 m — Prof. Pouchot:
K — 30 min.
22.10 Kaunas (Kowno) 1935 in —• Par: J.
Kutra: Litovaj proverboj kaj eniginoj
— 20 min.
Vendredo, 18. Aprilo.
18.30 Ljubljana (Laibach), 575,8 m la kurso estas finita.
19.00 Stuttgart — la dissendoj ŝajne ne plu okazas.
20.25 Minsik, 700 tn — Par: D. Sneĵko: Lena- dispafado de Jaboristoj — 30 min,
Sabato, 19. Aprllo.
15.40 Huizen, 1071 aŭ 1875 m — P. Heilker:
K — 30 min.
18.00 Breslau, 325 m — Gleiwitz 253 m — Par: H. J. Plehn: La silezia faŭno — 10 min.
*
Lille, Lyon, Paris, Bruxelles kaj Huizen estas petataj kontrolj la horon kaj informi min, ĉu la horo estas ĝusta laŭ MET.
*
Geneve kaj Uddevalla estas petataj in- formi min, ĉu la dissendoj okazos ankaŭ en
estonteco. Jungfer.
*
Brila Radio-konkurso en Torlno.
La Radio-stacio Torino dissendas depost pasinta oktobro ĉiusemajne Esperanto-kur- son, kiu estas aŭskultata kun rnulta entuzi- asmo de ĉ. 800 personoj. Autaŭ Kristnasko jain estis eble organizi interesan konkurson inter la aŭskultantoj.
Oni diktis teikston en Esperanto kiu es- primis festgratulon al Ja aŭskultantoj kaj al ĉiuj inaluovaj esperantistoj italaj kaj tut- inondaj. EI ĉiuj landoj eŭropaj, eĉ la plcj malproksimaj, alvenis leteroj kaj poŝtkartoj en la Torina stacio. Kelkaj el la aŭskult- intoj aldonis kopion de la teksto, kaj estas certe interese, ke la juĝistaro ekzaineninta la aJskribaĵojn ne havis facilan laboron aljuĝante la disponigitajn preiniojn de la Toriiia Esp. Asocio, ĉar multnombraj estis la tute korektaj kopioj.
La kurso donis do, krotn tio ke ĝi inte- resis la aŭskultantoju de EIAR, la plej bonajn pruvojn pri praktikaj rezultoj de tiu instruado montrante, kiel Ja aŭskultantol akiris en mallonga tenipo tian scipovon, ke ili estis kapablaj senerare sikribi lalernitan lingvon, fakto ccrte ne iniitebJa de iu „na- tura“ lingvo.
(Raporto inallongigita el „Radio-Corriere“
de EIAR, Torino, 2—9 rnarto 1930.)
LefeiKcsfo.
R„ M. en T„ M. (Japanujo). PJejbone vi turnos vin al la delegitoj de UEA en la kon- cernaj urboj, aldonante respond-kuponon (koinprenebJel).
Ŝ. J. Y. en Scli. Dankon pro letero de 4.4.
kaj ..Perdita libereco"! Pri lit. manuskrlptoj ni povas nur de teinpo al tetnpo informi per speciala listo en Heroldo.
C. D. en A. La Esperanto-eldono de „Re- marque: En okcidcnto nenio nova“ ekzistas en du eldonoj: broŝurita (prczo rmk. 5.50, inkl. sendkostoj) kaj bindita (rmk. 7.70). Pa- pero, formato ktp. estas la sama ĉe anibaŭ cldonoj. Se la prezo de la Esp.-eldono estas pli alta ol tiu de la nacilingvaj eldonoj, la kiaJo estas pro tio ke la laste nomitaj havas eklonnonibron de dektniloj, cĉ centmlloj, sed la Esp.-eldono uur ĉ. 2400. Se ebliĝus dua eldono en Esperanto, ĝi povus esti pli tnal- kara.
Sun- kaj aerbanejo en Grfilsnfis.
Rilate la someran libertempon la pripens- ulo unuavice celas al vera refreŝiĝo. Post agrablaj Jibertempoj oni rekotnencas sian profesian laboron, plena je Jaboremo kaj viv- emo. Por atingi tion oni senhezlte kiel rest- adejon elektu Ja sun- kaj aerbanejon de Excelsior-Asocio apud la pentrinda kai me- morriĉa Griifsnas en okcidenta Svedujo. Oni ateutas tie la demandojn de la moderna liigi- eno. La loko mein kaj la belaj ĉirkaŭajoj estas tre favoraj. La liela lago Anten invitas aJ reinveturado kaj banado. Arbokovritaj altajo) ebligas belajn ckskursojn. La reĝi- mo ainpleksas aukaŭ gimnastikon, sporton kaj kantludojn. La dieto koinpreneble estas vegetara.
Efikai estas Ja bone organizitaj sun- kaj aerbanejoj. La suno ja estas „la fonto de ĉiu forto, ĉiu moviĝo, ĉiu vivo sur la tero.
Gi estas nia plej bona kuracilo". La suno bonefikas. eĉ kiam ĝi ne brilas, ĉar la aero estas ŝarĝita de ĝia vivinspira energio, kiun oni povas utiligi per prudente aplikataj aer- banoj.
Kiu celas veran refreŝiĝon, tiu vojaĝu al Grŭfsnas.
