Kronika 611
Zorganizowanie sesji n a u k o w e j oraz wiele imprez j e j towarzyszących jest dużym osiągnięciem działaczy pilskich. Nie można w tym pominąć milczeniem nazwiska mgr Stefanii Porbadnik — dyrektora Muzeum Okręgowego; j e j to należy w dużym stopniu zawdzięczać, że sesja i imprezy towarzyszące spełniły swe zadania popularyzacyjne i naukowe.
Jerzy Róziewicz
Ryc. 3. Pomnik S. Staszica w Pile. Fot. W. Wojtkiewicz
S E S J A N A U K O W A W S T U L E C I E P O L S K I E G O T O W A R Z Y S T W A P R Z Y R O D N I K Ó W I M . K O P E R N I K A
Polskie Towarzystwo P r z y r o d n i k ó w uczciło stulecie swojego istnienia uro-czystą sesją naukową, która odbyła się w Warszawie 16 grudnia 1975 r. Na sesji tej dokonano wszechstronnej oceny dorobku i znaczenia Towarzystwa w rozwoju nauki w Polsce.
Prezes Polskiej Akademii N a u k — prof. Włodzimierz Trzebiatowski — otwierając część oficjalną sesji podkreślił zasługi Towarzystwa, k t ó r e w minionym stuleciu nie ustawało w staraniach, aby najnowsze zdobycze p r z y r o d o z n a w -stwa były w Polsce zarówno rozwijane, jak i popularyzowane. W uznaniu tych zasług Rada P a ń s t w a nadała Towarzystwu Przyrodników im. Kopernika Order S z t a n d a r u P r a c y II klasy.
612 Kronika
Prezes Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika — profesor Kazimierz M a -ślankiewicz — odbiera z rąk ministra Jerzego Kuberskiego Medal Komisji
Edukacji Narodowej przyznany Towarzystwu
Do przemówienia prezesa PAN nawiązał minister oświaty i wychowania — Jerzy Kuberski, skupiając się szczególnie na pracy Towarzystwa w środowisku młodzieży szkolnej, a przede wszystkim na inicjatywie grupy działaczy, która doprowadziła do zorganizowania w Polsce Olimpiad Biologicznych dla maturzy-stów. Podjęcie t e j nowatorskiej idei przyczyniło się do wzrostu zainteresowania naukami biologicznymi i do podniesienia poziomu ich nauczania w wielu szko-łach. Następnie minister J. Kuberski odznaczył Towarzystwo Medalem Komisji Edukacji Narodowej. To samo odznaczenie zostało przyznane 6 zasłużonym dzia-łaczom Towarzystwa (prof. prof. К. Maślankiewicz, S. Feliksiak, R. Wróblew-ski, P. Sikora, B. Halicz, i doc. B. Zyska). Na zakończenie części oficjalnej przyznano honorowe członkostwo Towarzystwa 14 wybitnym przyrodnikom (prof, prof. H. Czeczottowa, W. Iwanowska, R. Kozłowski, E. Malinowski, K. P e t r u -sewicz, W. Michajłow, M. Kamieński, Z. Pazdra, K. Sembrat, S. Pieniążek, M. Książkiewicz, K. Smulikowski).
Referaty naukowe — wygłoszone na sesji — można podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich obejmowała prace organizacyjne i naukowe Towarzystwa druga — wpływ Towarzystwa na polskie osiągnięcia w poszczególnych dyscypli-nach naukowych.
W referacie pt.: Rola towarzystw naukowych ze szczególnym uwzględnie-niem. towarzystw przyrodniczych prof. Szczepan P i e n i ą ż e k podkreślił, iż mimo wciąż wzrastającej ilości informacji na temat osiągnięć nauki współczes-nej odczuwa się brak fachowych popularyzatorów umiejących przedstawić pro-blemy bez ich wulgaryzacji. Potrzeba podniesienia kultury myślenia przyrodni-czego jest w dzisiejszej dobie tak duża, że przed towarzystwami tego typu stoją coraz to poważniejsze zadania. Referent zadania t e widzi również w rozwijaniu i popieraniu ruchu miłośników przyrody wśród ludzi innych zawodów. Uważa on, że amatorski ruch przyrodników jest jednym z najlepszych sposobów h u -manizacji współczesnych społeczeństw. Kontaktu z przyrodą i jej znajomości
Kronika 61$
trzeba jednak uczyć stale i taka właśnie działalność jest nowym, poważnym zadaniem dla towarzystw przyrodników na świecie, w tym także Towarzystwa im. Kopernika.
Prezes Towarzystwa, prof. Kazimierz M a ś l a n k i e w i c z , przedstawi? hi-storię tego zasłużonego zgromadzenia przyrodników. Omówił zmieniające się formy organizacyjnego działania, dzieje wydawnictw (w tym „Kosmosu" i „Wszechświata"), współpracę z Polską Akademią Umiejętności, a zwłaszcza. Komisją Fizjograficzną PAU, formy pracy w okresiè okupacji oraz dzieje To-warzystwa w minionym trzydziestoleciu (m.in. współpracę z PAN). Przypom-niał nazwiska najwybitniejszych działaczy, a także rolę jaką odegrało Towa-rzystwo w organizowaniu życia naukowego w minionych 100 latach. Wspomniał także o pionierskiej roli, którą odegrało Towarzystwo w ruchu ochrony przyrody. Dwa referaty, zamykające sesję, przedstawiają stan obecny i zamierzenia na przyszłość. Profesor Ryszard W r ó b l e w s k i omówił: Nowe kierunki dzia-łalności Towarzystwa w okresie powojennym, a prof. Włodzimierz M i с h a j-ł o w: Olimpiady Biologiczne — nowa forma dziaj-łalności Towarzystwa.
Druga grupa referentów przedstawiła rolę poszczególnych dyscyplin naukowych w pracach Towarzystwa. Były to następujące referaty: prof. prof. E u g e -niusza R y b k i — Astronomia w działalności Polskiego Towarzystwa Przyrod-ników im. Kopernika, Tadeusza P i e c h a — Fizyka w działalności Towarzystwa,. Włodzimierza H u b i c k i e g o '— Chemia w działalności Towarzystwa, Mariana K a m i e ń s k i e g o — Nauki geologiczne w działalności Towarzystwa, Franciszka G ó r s k i e g o — BotaniFranciszka w działalności Towarzystwa, Kazimierza S e m b r a t a — Zoologia w działalności Towarzystwa oraz doc. Stanisława B r z o -z o w s k i e g o — Nauki rolnic-ze i leśne w d-ziałalności Towar-zystwa.
Omawiając problematykę poruszaną przez autorów publikujących w wy-dawnictwach Towarzystwa w okresie stu lat, zwrócono szczególną uwagę na informacyjną rolę „Kosmosu" i „Wszechświata" oraz upowszechnianie najnow-szych zdobyczy nauki. Przypomniano, że na łamach czasopism Towarzystwa im. Kopernika ogłaszali swoje prace najpoważniejsi uczeni, jak пр. M. Smolu-chowski, Z. Wróblewski (rozprawa habilitacyjna), A. Prażmowski, E. Godlewski.. Towarzy.-two skupiało uczonych polskich zarówno z całego kraju, jak i z za-granicy. Przypomniano także, że „Kosmos" miał w zaraniu swoich dziejów wybitne zasługi w formowaniu się naukowego języka polskiego, zwłaszcza w dziedzinie fizyki.
Referenci omówili też prowadzoną od początku istnienia Towarzystwa akcję; odczytów publicznych. Akcentowano także wpływ Towarzystwa na ożywienie-ruchu prowadzącego do poznania kraju i jego zasobów. Szczególnie zajął się-tym problemem prof. M. Kamieński — przypominając udział w pracach Towa-rzystwa zarówno uczonych geologów, jak i praktyków górnictwa.
Wszyscy referenci, podkreślając dotychczasowe osiągnięcia Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, wyrażali przekonanie, że dalsza jego praca będzie równie pożyteczna, a formy działania równie wszechstronne.
Wanda Grębecka
H I S T O R I A B O T A N I K I N A X L I I I Z J E Ź D Z I E P O L S K I E G O T O W A R Z Y S T W A B O T A N I C Z N E G O '
Obradujący w Toruniu w dniach 19—21 września 1975 r. Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego poświęcił jedno ze swoich zebrań sekcyjnych
