Scenariusz lekcji – Reported speech – mowa zależna.
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
1. Uczeń zna podstawowe czasowniki wprowadzające zdania w mowie zależnej (say, tell, ask etc.)
2. Uczeń zna budowę i zasady tworzenia zdań w mowie zależnej – poznaje tym samym nową strukturę gramatyczną.
3. Dziecko wie jak zmieniają się czasy gramatyczne w konstrukcjach mowy zależnej.
4. Uczeń wie jaki szyk zdania występuje w danych konstrukcjach gramatycznych (pytania zależne).
5. Dziecko wie, w jakich sytuacjach używać omawianej struktury gramatycznej i jakie słówka charakterystyczne sugerują jej użycie (reporting verbs).
6. Uczeń poznaje nowe słowa pojawiające się w czytanym materiale źródłowym.
b. Umiejętności
1. Uczeń ćwiczy umiejętność czytania i rozumienia tekstu czytanego.
2. Uczeń umie przekształcać zdania w mowie niezależnej (direct speech) na zdania w mowie zależnej (reported speech) i odwrotnie.
3. Uczeń umie tworzyć pytania zależne.
4. Dziecko potrafi konstruować polecenie, prośby i rozkazy za pomocą konstrukcji mowy zależnej – pamięta przy tym o zmianie szyku zdania (z pytającego na twierdzący).
5. Uczeń potrafi określić relacje czasowe czynności wyrażanych w mowie zależnej.
2. Metoda i forma pracy
Metoda: czytanie tekstu, metoda podająca, przerabianie materiału źródłowego, ćwiczenia, tłumaczenie.
Forma pracy: praca indywidualna, praca w parach i grupowa.
W pierwszej części lekcji uczniowie pracują samodzielnie – czytają tekst i starają się go zrozumieć (ewentualnie tekst czytany jest głośno na forum klasy). Dzieci podkreślają wszystkie użyte w tekście formy mowy zależnej i starają się zrozumieć ich zastosowanie.
Dodatkowo – wszystkie nowe słówka pojawiające się w tekście są tłumaczone i zapisywane w zeszytach.
Następnie nauczyciel stosuje metodę podającą – tłumaczy temat lekcji (strukturę i budowę mowy zależnej, z uwzględnieniem zmian czasowych, zmian w szyku, stosowaniu bezokolicznika i formy gerund (-ing) itd.), w tym celu posługuje się materiałem źródłowym i tablicami poglądowymi. Dodatkowo uczniowie zapoznają się z listą czasowników stosowanych w reported speech, tzw. reporting verbs.
Dzieci rozwiązują dodatkowe ćwiczenia z książek. W trakcie pracy mogą korzystać z pomocy tablicy poglądowej.
Pod koniec lekcji każde dziecko stara się przekształcić jakieś wypowiedzi niezależne w zależne lub odwrotnie i napisać parę zdań zawierających omawianą strukturę gramatyczną.
3. Środki dydaktyczne
a. Tablica poglądowa ‘Reported speech – tense change’.
b. Tablica poglądowa ‘Reporting verbs’.
c. Materiał źródłowy ‘Reported speech’.
d. Ćwiczenia dodatkowe z książek (patrz: uwagi do scenariusza).
e. Tekst pt. ”A lucky break for the shoeshine boy” z książki “English in mind 2”, wyd. Cambridge lub jakikolwiek inny zawierający struktury mowy zależnej.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Omówienie różnicy między mową zależną i niezależną w obu językach. Zwrócenie uwagi na wyróżnienie graficzne zdań mowy niezależnej (angielski cudzysłów “…”
lub łapki ‘…’).
b. Faza realizacyjna
1. Czytanie tekstu źródłowego samodzielnie przez uczniów lub głośno na forum klasy.
2. Tłumaczenie nieznanych słówek pojawiających się w tekście i odnotowywanie ich w zeszycie.
3. Krótkie streszczenie przeczytanego tekstu przez uczniów (lub jednego ucznia).
4. Odpowiadanie na zadawane przez nauczyciela pytania dotyczące przeczytanego tekstu.
5. Podkreślanie i tłumaczenie fraz i zdań w mowie zależnej.
6. Objaśnienie zasad tworzenia mowy zależnej.
7. Omówienie zmian i przekształceń czasów gramatycznych w mowie zależnej.
8. Omówienie zmian szyku w pytaniach zależnych i innych formach.
9. Wytłumaczenie stosowania form bezokolicznikowych w prośbach, rozkazach i poleceniach zależnych.
10. Przekształcanie zdań w mowie zależnej na mowę niezależna i odwrotnie.
11. Zapoznanie się z czasownikami wprowadzającymi mowę zależna (reporting verbs) i formami gramatycznymi po nich następującymi (gerund, infinitive, ‘that’ clause).
12. Ćwiczenie tworzenia zdań w mowie zależnej i rozwiązywanie ćwiczeń.
c. Faza podsumowująca
Rozwiązywanie ćwiczeń i zdań związanych z tematem lekcji.
Tłumaczenie i przekształcanie zdań. Przekształcanie dialogów (direct speech) w mowę zależną.
5. Bibliografia 6. Załączniki
a. Materiały źródłowe
Tablica poglądowa ‘Reported speech – tense change’.
Tablica poglądowa ‘Reporting verbs’.
Materiał źródłowy ‘Reported speech’.
b. Zadanie domowe
Pracą domową mogą być ćwiczenia do rozwiązywania z książek lub
przekształcanie jakiegoś dialogu (np. wywiadu) w mowie niezależnej na mowę zależną.
Dzieci uczą się także nowych słówek, jakie pojawiły się na lekcji.
