1
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę III, edukacja przyrodnicza
Temat: Spacer w parku
Treści kształcenia
2) opisuje życie w wybranych ekosystemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące i w zbiornikach wodnych.
4) wymienia zwierzęta i rośliny typowe dla wybranych regionów Polski; rozpoznaje i nazywa niektóre zwierzęta egzotyczne.
5) wyjaśnia zależność zjawisk przyrody od pór roku.
Dodatkowe:
Edukacja polonistyczna 1) korzysta z informacji:
c) wyszukuje w tekście potrzebne informacje i w miarę możliwości korzysta ze słowników i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci na I etapie edukacyjnym.
Edukacja matematyczna
4) dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100 (bez algorytmów działań pisemnych); sprawdza wyniki odejmowania za pomocą dodawania.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Rozróżnia liście, owoce i szyszki różnych gatunków drzew,
● Rozpoznaje niektóre gatunki drzew po liściach lub owocach.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Odrysowuje kształt liścia i opisuje jego cechy,
● Wymienia zwierzęta występujące w parku,
● Potrafi podać podobieństwa i różnice między jeżem a wiewiórką.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
● Umiejętność uczenia się.
Środki dydaktyczne:
● Komputery,
● Zasoby multimedialne: galeria zdjęć („Jakie drzewa zobaczymy w parku”), karta pracy („W parku”),
● Liście, nasiona, owoce i szyszki zebrane w parku,
● Materiały informacyjne o budowie i zwyczajach jeża oraz wiewiórki dla każdego ucznia,
● Atlas szkodników drzew lub zdjęcie szrotówka kasztanowcowiaczka,
2
● Karteczki, flamastry, zeszyty, blok rysunkowy, kredki.
Metody nauczania:
● Podające: rozmowa kierowana, wyjaśnienie,
● Problemowa: dyskusja,
● Praktyczna: ćwiczenie przedmiotowe.
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita i zróżnicowana,
● Grupowa jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Nauczyciel prosi dzieci, by przed następnymi zajęciami wybrały się do parku/lasu i zebrały
„skarby”: owoce, szyszki, nasiona i liście pospolitych gatunków drzew.
Etap wstępny
Nauczyciel wita uczniów. Rozdaje im małe karteczki oraz prosi o przygotowanie zestawów liści, owoców, nasion lub szyszek pospolitych gatunków drzew (powinien nadzorować rozkładanie parkowych „skarbów” tak, by każde dziecko miało kilka, nawet jeśli nie zdołało ich przynieść na zajecia). Mogą być one również przygotowane wcześniej przez nauczyciela.
Etap realizacji
Uczniowie w parach segregują okazy, tak by w jednym miejscu znalazły się liście lub owoce podobne do siebie, czyli należące do tego samego gatunku. Następnie podejmują próbę określenia, do jakich drzew należą zgromadzone elementy. Nazwy gatunków zapisują na karteczkach, które kładą przy każdym zbiorze. Prowadzący zajęcia proponuje obejrzenie zdjęć z zasobu multimedialnego, aby dzieci mogły zweryfikować nazwy drzew, które przyporządkowały do zbiorów liści i owoców.
Nauczyciel rozdaje uczniom egzemplarze karty pracy znajdującej się w zasobie multimedialnym. Dzieci rozwiązują zawarte w niej zadanie, wykorzystując dane z segregacji zgromadzonych elementów (liście, owoce, szyszki). Następnie wszyscy wspólnie omawiają przydatność „skarbów” dla zwierząt, które zamieszkują park.
Kolejny etap zajęć to zadanie plastyczne: uczniowie na kartkach z bloku rysunkowego odrysowują kontury liści i rysują obok nasiona lub owoce należące do tego samego gatunku drzewa. Próbują opisać kształt blaszki liściowej i brzeg blaszki liściowej swojego okazu.
Nauczyciel tłumaczy, że w przyrodzie występują liście pojedyncze i złożone. Następnie odbywa się poszukiwanie wśród zebranych liści tego, który ma największą blaszkę liściową.
Nauczyciel prosi o znalezienie liścia kasztanowca i określenie czy jest pojedynczy czy złożony. Następnie pyta dzieci, czy wiedzą jakie kolory kwiatów mają kasztanowce.
Tłumaczy, że kasztanowce białe są najczęściej spośród innych gatunków atakowane przez szkodnika, małego motyla, którego larwy żerują na liściach, niszcząc je.
Wyjaśnia, że szrotówek kasztanowcowiaczek, bo o nim mowa, przedostał się do Europy pod koniec lat 90-tych i rozprzestrzenił się również w Polsce. Podkreśla rolę naturalnych
3
drapieżników szrotówka, którymi są różne gatunki sikor. Dzieci oglądają zdjęcia szrotówka kasztanowcowiaczka, dorosłego owada i liście zniszczone przez jego larwy, np.
z atlasu/internetu.
Prowadzący zajęcia inicjuje rozmowę na temat tego, czy ludziom potrzebny jest park, co w nim robią, w jaki sposób odpoczywają w parku dzieci, a w jaki dorośli, w jakie zabawy można się tam bawić itp.
Uczniowie wymieniają gatunki zwierząt, które najczęściej można spotkać w parkach, podają też miejsca, gdzie zwierzęta mają swoje legowiska, gniazda lub nory. Odpowiadają na pytania, czy widzieli kiedyś jeża lub wiewiórkę z bliska, czy mieli okazję ich dotykać. Na podstawie materiałów dotyczących budowy oraz trybu życia jeża i wiewiórki, przygotowanych przez nauczyciela, określają, co mają ze sobą wspólnego te gatunki, a czym się różnią.
Dzieci pracują w parach. W swoich porównaniach powinny uwzględnić wygląd zwierząt, sposób poruszania się, pokarm, sposób rozmnażania, aktywność dobową itp. Nauczyciel prosi, aby powiedziały, co podoba im się najbardziej w zachowaniu jeża, a co w wiewiórki.
Etap końcowy
Na zakończenie zajęć wszystkie liście, owoce, nasiona i szyszki zostają zebrane na jednej ławce. Nauczyciel podnosi losowo wybrany okaz, a dzieci wymieniają nazwę drzewa, do którego ten element należy.
Słowa kluczowe:
drzewo, liść, pory roku, szyszka, blaszka, wiewiórka, jeż, park, legowisko, nora, gniazdo
