i Polski Komitet Paraolimpijski
4.2. Charakter prawny i zadania Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego
Regulacje dotyczące Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego po raz pierwszy zawarto w ustawie o kulturze fizycznej z 1996 r.; odpowiednie przepisy formułowane były także w usta-wie o sporcie kwalifikowanym oraz formułowane są w obecnie obowiązu-jącej ustawie o sporcie. Warto zauważyć, że nie zmieniły się one zasadniczo w okresie obowiązywania pierwszych dwóch ustaw. I tak np. zgodnie z treś-cią art. 11 ust. 1 ustawy o kulturze fizycznej Polski Komitet Olimpijski był związkiem stowarzyszeń i innych osób prawnych, działającym na podstawie Prawa o stowarzyszeniach. Identyczną definicję Polskiego Komitetu Olimpij-skiego zawarto w treści art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym.
Do zadań Polskiego Komitetu Olimpijskiego ustawodawca zaliczał w świetle zarówno regulacji pierwotnej, jak i w świetle przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.:
− zapewnienie udziału reprezentacji kraju w igrzyskach olimpijskich,
− propagowanie zasad olimpizmu,
− reprezentowanie polskiego sportu w Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim oraz wobec narodowych komitetów olimpijskich i innych międzynarodowych organizacji (trzeba jednak zauważyć, że ustawa o sporcie kwalifikowanym nie przewidywała już reprezentowania pol-skiego sportu wobec „innych międzynarodowych organizacji”).
Najważniejszym z kolei uprawnieniem Komitetu było ustalanie skła-du reprezentacji kraju na igrzyska olimpijskie (por. art. 11 ust. 2 ustawy
7 Obliczenia własne autora.
8 Obliczenia własne autora.
95 z 1996 r. oraz art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym). Ponadto Pol-ski Komitet OlimpijPol-ski miał wyłączne prawo wykorzystywania i używania symboliki olimpijskiej określonej w Karcie olimpijskiej oraz nazw „Igrzyska Olimpijskie” i „Komitet Olimpijski” (por. art. 11 ust. 3 ustawy z 1996 r. oraz art. 27 ust. 3 ustawy z 2005 r.). Ustawa o sporcie kwalifikowanym przyzna-wała ponadto Komitetowi istotne uprawnienie o charakterze opiniodawczym – zgodnie z treścią art. 27 ust. 4 ustawy organy administracji rządowej mia-ły obowiązek zasięgnięcia opinii Polskiego Komitetu Olimpijskiego w spra-wach:
− strategii rozwoju sportu w Rzeczypospolitej Polskiej,
− projektów ustaw i aktów wykonawczych dotyczących sportu,
− programów rozwoju inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu w Rzeczypospolitej Polskiej,
− projektów programów przygotowań olimpijskich.
Jak widać, zakres opiniowania przez Polski Komitet Olimpijski był bardzo szeroki i obejmował najważniejsze rozstrzygnięcia dotyczące sportu w Pol-sce; niewątpliwie świadczy to o wyjątkowej pozycji Komitetu w porównaniu do innych stowarzyszeń sportowych. O roli Polskiego Komitetu Olimpijskie-go świadczy też umocowanie przy Komitecie Trybunału ArbitrażoweOlimpijskie-go do spraw Sportu jako stałego sądu polubownego (art. 42 ust. 1 ustawy o sporcie kwalifikowanym). Składający się z aż 24 arbitrów powoływanych przez Za-rząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego na okres czteroletniej kadencji Try-bunał orzekał w sprawach poddanych jego właściwości na podstawie zapisu na sąd polubowny oraz w sprawach zawieszania w czynnościach poszcze-gólnych członków władz polskiego związku sportowego albo władz polskie-go związku sportowepolskie-go – na wniosek organu sprawującepolskie-go nadzór (art. 42 ust. 2 i 4 ustawy).
Jak już wspomniano, zagadnienia Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego podejmowane są także w obowiązu-jącej ustawie o sporcie. Komitetom tym poświęcono w ustawie osobny roz-dział (rozroz-dział V: Narodowy ruch olimpijski). Zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 ustawy Polski Komitet Olimpijski jest związkiem stowarzyszeń zrzeszającym polskie związki sportowe oraz inne osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej lub osoby fizyczne, związane z narodo-wym ruchem olimpijskim. Należy zauważyć, że w porównaniu do defini-cji z 1996 r. oraz 2005 r. dodano możliwość zrzeszania przez Polski Komitet Olimpijski jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, a także – co ciekawe – osób fizycznych, związanych z narodowym ruchem olimpijskim. Szczegółowa analiza regulacji dotyczącej celów Polskiego Ko-mitetu Olimpijskiego, podobnie jak analiza zakresu wolności zrzeszania się w Komitecie, prowadzi do wniosku, że regulacja ta została jednak znacząco
ograniczona i zliberalizowana. Ustawodawca bowiem zupełnie zrezygnował z określenia celów Komitetu; zgodnie z treścią art. 24 ust. 2 ustawy: „Polski Komitet Olimpijski jest organizacją pozarządową, która samodzielnie wyzna-cza i realizuje cele związane z ruchem olimpijskim”.
Charakter prawny i zadania Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego były – i nadal są – sformułowane podobnie do charakteru prawnego i zadań Pol-skiego Komitetu OlimpijPol-skiego. Komitet Paraolimpijski był, w świetle prze-pisów ustawy o sporcie z 1996 r., podobnie jak Polski Komitet Olimpijski, związkiem stowarzyszeń i innych osób prawnych (art. 12 ust. 2 ustawy).
Związek ten utworzono w celu zapewnienia udziału reprezentacji polskich sportowców niepełnosprawnych w igrzyskach paraolimpijskich oraz repre-zentowania kraju w Międzynarodowym Komitecie Paraolimpijskim (art. 12 ust. 1 ustawy). Warto odnotować, że regulacja Komitetu Paraolimpijskiego aż do wejścia w życie obowiązującej ustawy o sporcie pozostała w ustawie o kulturze fizycznej z 1996 r.; ustawa o sporcie kwalifikowanym regulowała jedynie funkcjonowanie Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Warto także za-uważyć, że przepisy te podlegały zmianom – i tak z dniem 31 maja 2005 r.
Polski Komitet Paraolimpijski uzyskał prawo ustalania składu reprezentacji kraju na igrzyska paraolimpijskie (zmiana dokonana na mocy art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy o żegludze śródlądowej9).
Obecnie regulację najważniejszych zasad funkcjonowania Polskiego Ko-mitetu Paraolimpijskiego zawarto w treści art. 26 ustawy o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r. Zgodnie z przepisami zawartymi w tym artykule zadaniem Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego jest organizowanie narodowego ruchu paraolimpijskiego osób niepełnosprawnych, a sam Komitet działa w formie stowarzyszenia lub związku stowarzyszeń (art. 26 ust. 1 ustawy). W porów-naniu z wcześniejszą regulacją szerzej sformułowano zadanie Komitetu:
„organizowanie narodowego ruchu paraolimpijskiego osób niepełnospraw-nych”, wobec: „zapewnienia udziału reprezentacji polskich sportowców nie-pełnosprawnych w igrzyskach paraolimpijskich oraz reprezentowania kraju w Międzynarodowym Komitecie Paraolimpijskim”; poszerzono również za-kres dopuszczalnej formy działania: pierwotnie Polski Komitet Paraolimpij-ski działał – jak wyżej wspomniano – jako związek stowarzyszeń i innych osób prawnych, obecnie Komitet ten może działać w formie stowarzyszenia bądź związku stowarzyszeń.
9 Dz.U. 2005, Nr 85, poz. 726 ze zm.
97