OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UPRAWNIEŃ ZAWODNIKA

Z przepisów zawartych w ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej wynikają następujące uprawnienia zawodników:

1. Możliwość uprawiania sportu profesjonalnego na podstawie umowy o pracę i otrzymywania za to wynagrodzenia (art. 22 ust. 2 ustawy).

Warto podkreślić, że możliwość uprawiania sportu na podstawie umo-wy o pracę została szybko (18 grudnia 1999 r.) rozszerzona o możliwość uprawiania sportu na podstawie umowy cywilnoprawnej (na mocy

125 art. 1 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 4 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o kulturze fizycznej⁵¹).

2. Prawo do stypendiów sportowych, przy czym zawodnicy posiadają-cy status amatora mogli otrzymywać wyłącznie stypendium sportowe (warto odnotować, że słowo „wyłącznie” zostało usunięte z treści prze-pisu dnia 6 października 2001 r. na mocy art. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy – Prawo działalności gospodarczej⁵²); okres pobierania stypendium zali-czał się do okresu zatrudnienia w rozumieniu przepisów o zatrudnie-niu oraz przepisów o zaopatrzezatrudnie-niu emerytalnym (art. 22 ust. 3 ustawy).

3. Możliwość przyznawania zawodnikom, którzy osiągnęli wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym, wyróżnień i nagród ze środków budżetu państwa (art. 28 ust. 1 ustawy)⁵³. Bardzo ważna zmiana tego przepisu została dokonana w dniu 6 października 2001 r. na mocy art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lip-ca 2001 r. o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy – Prawo działalności gospodarczej. Istotą zmiany było stworzenie możliwości przyznawania nagród i wyróżnień z budżetów jednostek samorządu terytorialnego⁵⁴�

4. Prawo do bezpiecznego i higienicznego uprawiania sportu, rekreacji ruchowej i zajęć rehabilitacyjnych (art. 50 ust. 1 ustawy). Podobnie jak w przypadku rodzajów wyróżnień i wysokości nagród szczegółowe warunki bezpieczeństwa, zakres i zasady sprawowania opieki medycz-nej nad osobami uczestniczącymi w zajęciach wychowania fizycznego, sportowych i rekreacyjnych oraz w imprezach sportowych i rekrea-cyjnych, a także warunki sanitarnohigieniczne obiektów sportowych i rekreacyjnych w zamierzeniach określano w drodze aktów wykonaw-czych – rozporządzeń⁵⁵�

51 Dz.U. 1999, Nr 96, poz. 1106.

52 Dz.U. 2001, Nr 102, poz. 1115 ze zm.

53 Rodzaje wyróżnień i wysokość nagród określał początkowo Prezes Urzędu Kultury Fi-zycznej i Turystyki w drodze zarządzenia (art. 28 ust. 2 ustawy), a od 18 grudnia 1999 r. minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu w drodze rozporządzenia (art. 28 ust. 2 ustawy zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 4 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o kulturze fizycznej).

54 Prawidłowe wykonanie upoważnienia z art. 28 ustawy z 1996 r. o kulturze fizycznej wy-magało jednak precyzyjnego określenia przez organ stanowiący zasad przyznawania nagród przy uwzględnieniu konkretnych osiągnięć sportowych – tylko bowiem w takiej sytuacji dele-gacja ustawowa była spełniona (por. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 30 września 2010 r. [NK.II.0911/278/10, LEX nr 961636]).

55 W praktyce nie wydano jednak rozporządzenia określającego szczegółowe warunki bezpieczeństwa, zakres i zasady sprawowania opieki medycznej nad osobami uczestniczący-mi w zajęciach wychowania fizycznego, sportowych i rekreacyjnych oraz w imprezach

spor-5. Prawo do ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków wy-nikłych na skutek uprawiania sportu (art. 52 ust. 1 ustawy), przy czym na klubie lub związku sportowym, którego zawodnik był członkiem lub reprezentantem, spoczywał obowiązek ubezpieczenia zawodnika (art. 52 ust. 2 ustawy).

6. Prawo do bezpieczeństwa w przypadku uprawiania sportu w górach i sportów wodnych (art. 54 ust. 1, 2 i 3). Warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne, a także obowiązki osób prawnych i fizycznych związane ze spełnianiem tych warunków, określała Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

7. Możliwość uprawiania sportu bez konieczności przerywania studiów w przypadku studentów, którzy byli zawodnikami. Warunki i tryb odbywania studiów przez studenta będącego zawodnikiem określały regulaminy studiów (art. 25 ust. 5 ustawy).

Zawodnicy niepełnosprawni mieli ponadto prawo oczekiwać, że urzą-dzenia sportowe i sprzęt sportowy będą budowane i modernizowane tak, by uwzględniać warunki umożliwiające korzystanie z tych obiektów przez osoby niepełnosprawne (art. 51 ust. 1 ustawy). Podobnie jak w przypadku in-nych uprawnień zasady i tryb opiniowania projektów urządzeń sportowych i sprzętu sportowego pod względem użytkowania oraz korzystania z nich przez osoby niepełnosprawne określano w akcie wykonawczym – w rozpo-rządzeniu Rady Ministrów.

Należy podkreślić, że w szczególne uprawnienia wyposażono zawodni-ków kadry narodowej. I tak (art. 27 ust. 1 i 2 ustawy):

− kluby sportowe z chwilą powołania zawodnika do kadry narodowej obowiązane były umożliwić mu uczestniczenie w jej przygotowaniach oraz udział w międzynarodowych zawodach sportowych,

towych i rekreacyjnych. Sam przepis art. 52 ust. 2 ustawy: „Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres i zasady sprawowania opieki medycznej nad osobami uczestniczącymi w zajęciach wychowania fizycznego, sportowych i rekreacyjnych oraz w imprezach sportowych i rekreacyjnych”, został zresztą uchylony z dniem 31 maja 2005 r. na mocy art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy o żegludze śród-lądowej (Dz.U. 2005, Nr 85, poz. 726). Warto odnotować, że przepisy wykonawcze dotyczące prawa zawodników (ale tylko zawodników zakwalifikowanych do kadry narodowej) do opie-ki medycznej powróciły do naszego systemu prawnego dopiero w 2006 r. w rezultacie wejścia w życie rozporządzenia Ministra Sportu z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu opieki medycznej nad zawodnikami zakwalifikowanymi do kadry narodowej w olimpijskich dyscy-plinach sportu (Dz.U. 2006, Nr 83, poz. 577). Trzeba w tym miejscu dodać, że w ostatnim okresie obowiązywania ustawy o kulturze fizycznej Minister Sportu wydał, na podstawie dodanego do ustawy art. 12a, rozporządzenie z dnia 8 stycznia 2007 r. w sprawie zakresu opieki medycz-nej nad zawodnikami kadry narodowej osób niepełnosprawnych oraz kadry paraolimpijskiej (Dz.U. 2007, Nr 7, poz. 56).

127

− osoby należące do kadry narodowej miały prawo do odpowiednich dla szkolenia sportowego warunków i środków (obowiązek zapewnienia takich warunków spoczywał na organach administracji rządowej),

− osoby należące do kadry narodowej miały prawo do opieki medycznej.

W stosunku do regulacji zawartej w ustawie z dnia 3 lipca 1984 r. odstąpiono od ustawowego formułowania uprawnień takich jak:

− bezpłatne korzystanie z urządzeń i obiektów sportowych,

− wyposażenie w sprzęt i ubiory sportowe,

− opieka medyczna w przypadku zawodników nie należących do kadry narodowej,

− wyżywienie i zakwaterowanie na zawodach i zgrupowaniach sporto-wych oraz w czasie zajęć szkoleniosporto-wych,

− zwrot kosztów przyjazdu i przewozu sprzętu,

− zwrot utraconych zarobków,

− pomoc w nauce i adaptacji w pracy zawodowej,

− prawo do zasiłków i zapomóg losowych.

Dodano natomiast:

− możliwość uprawiania sportu na podstawie umowy o pracę (a potem także na podstawie umowy cywilnoprawnej) i otrzymywania za to wy-nagrodzenia,

− prawo do stypendiów sportowych,

− budowę i modernizację urządzeń sportowych i sprzętu sportowego w sposób uwzględniający potrzeby osób niepełnosprawnych.

Za zmianę fundamentalną należy naturalnie uznać wprowadzenie moż-liwości uprawiania sportu profesjonalnego na podstawie umowy o pracę, a także umowy cywilnoprawnej i otrzymywania za to wynagrodzenia⁵⁶; był

56 Umowy te najczęściej mają obecnie charakter umów o świadczenie usług sportowych, do których zgodnie z art. 750 k.c. stosuje się przepisy o zleceniu. Umowy zawierane przez zawod-ników mają w swoim generalnym ujęciu charakter umów należytej staranności, gdyż zawodnik profesjonalny zobowiązuje się świadczyć usługi w taki sposób, by „maksymalizować swoje wy-niki sportowe, a przez to także wywy-niki swojego klubu sportowego”, przy czym profesjonalne uprawianie sportu nie musi oznaczać wyłącznie wykonywania zawodu, ale również świadcze-nie usługi na wysokim poziomie w danej dziedziświadcze-nie bądź też spełniaświadcze-nie wymagań profesjona-listów (por. tezy i uzasadnienia wyroków: SN z dnia 16 lutego 2006 r. oraz Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 listopada 2012 r. [IV CK 380/05, LEX nr 179977, i odpowiednio III AUa 2607/11, LEX nr 1280241], a także postanowienie SN z dnia 10 marca 2010 r. [II UK 363/09, LEX nr 577467]). Jak podkreślił w szczególności Sąd Apelacyjny, do oceny takich umów należy stosować ogólne przepisy prawa cywilnego, które regulują stosunki zobowiązaniowe wynika-jące z umów oraz – w drodze analogii – przepisy dotyczące tych umów nazwanych, do których umowy nienazwane są najbardziej zbliżone swym charakterem prawnym. Umowy te ponad-to co do zasady, obligaponad-toryjnie są objęte ubezpieczeniem społecznym na podstawie umowy o świadczenie usług (wyrok SN z dnia 15 lipca 2014 r. [II UK 496/13, LEX nr 1498492]). Teore-tycznie można sobie jednak wyobrazić sytuację, że strony zawrą umowę dotyczącą osiągnięcia konkretnego celu sportowego (np. zajęcia pierwszego miejsca w rozgrywkach ligowych) i

wy-to niewątpliwie krok na drodze do komercjalizacji, a przede wszystkim dal-szej profesjonalizacji sportu. Warta odnotowania jest także likwidacja więk-szości przywilejów o charakterze finansowym, co również należy uznać za przejaw istotnej zmiany koncepcji podejścia do sportu profesjonalnego.

C  STYPENDIA

Ważnym uprawnieniem zawodników było w okresie obowiązywania usta-wy z 1996 r. prawo do stypendiów. Zgodnie z treścią § 2 i 3 zarządzenia Pre-zesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 18 grudnia 1996 r. w spra-wie zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych dla członków kadry narodowej i olimpijskiej sty-pendium sportowe w dyscyplinie lub dziedzinie sportu objętej programem igrzysk olimpijskich zawodnik mógł otrzymać, jeżeli:

− posiadał status amatora,

− został powołany do składu kadry narodowej,

− został zakwalifikowany do kadry olimpijskiej A lub B,

− zobowiązał się do realizacji programu przygotowań olimpijskich oraz do udziału w igrzyskach olimpijskich.

Natomiast stypendium w dyscyplinie lub dziedzinie sportu nie objętej pro-gramem igrzysk olimpijskich mogli otrzymywać zawodnicy, którzy:

płaty wynagrodzenia po zrealizowaniu takiego rezultatu, co mogłoby zostać zakwalifikowane jako umowa o dzieło (wyrok SN z dnia 15 lipca 2014 r.; por. także wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 29 marca 2012 r. [I SA/Wr 117/12, LEX nr 1137374]). Warto dodać, że osoby uprawiające sport na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej na czas oznaczony i otrzymujące za to wynagrodzenie nie mogą tej umowy wypowiedzieć w każdym czasie. Odpowiednie stosowa-nie do umów o uprawiastosowa-nie sportu za wynagrodzestosowa-niem przepisów o zleceniu wymaga bowiem uwzględnienia, że jedną z konstytuujących tę umowę cech jest związanie się zawodnika z klu-bem na określonych warunkach na ściśle określony czas, co w konsekwencji wyłącza dopusz-czalność stosowania do tych umów art. 746 § 2 zd. 1 k.c. – ze względu właśnie na tę odmien-ną od zlecenia cechę (wyrok SN z dnia 24 stycznia 2000 r. [III CKN 531/98, LEX nr 42120]).

W kontekście charakteru umowy wiążącej zawodnika i klub sportowy warto jeszcze odnotować refleksję zawartą w wyroku SN z dnia 29 czerwca 2010 r. (I PK 44/10, LEX nr 607099), zgod-nie z którą art. 22 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. 2014, poz. 1502 ze zm.) nie stwarza domniemania prawnego zawarcia umowy o pracę, co jest szcze-gólnie istotne wobec wskazanej wyżej dopuszczalności zawarcia przez klub sportowy i pro-fesjonalnego zawodnika piłki nożnej nienazwanej umowy cywilnoprawnej. Stronami umów – zarówno o pracę jak i umów cywilnoprawnych – mogą być naturalnie także sportowcy zagra-niczni. W takim przypadku dopuszczalne jest ustalenie w umowie nawet tego, że polski klub sportowy – jako pracodawca – wyręczy takiego sportowca w wypełnieniu administracyjnych wymagań niezbędnych do legalnego zatrudnienia w Polsce (por. wyrok SN z dnia 28 marca 2002 r. [I PKN 32/01, LEX nr 54710]). Jak podkreśla W. Cajsel, autor glosy aprobującej, dopusz-czalność taka musi wynikać m.in. ze specyfiki zatrudniania zawodników obcokrajowych w pro-fesjonalnych klubach sportowych (W. Cajsel, Glosa do wyroku SN z dnia 28 marca 2002 r., I PKN 32/01, tekst glosy dostępny w systemie informacji prawnej LEX).

129

− posiadali status amatora,

− zostali powołani do składu kadry narodowej,

− zajęli pierwsze, drugie lub trzecie miejsce w mistrzostwach świata lub Europy bezpośrednio poprzedzających przyznanie stypendium spor-towego,

− zobowiązali się do realizacji programu przygotowań do mistrzostw świata lub Europy i do udziału w tych zawodach.

Kompetencję do przyznawania, wstrzymywania oraz cofania stypendiów miał Prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, który przyznawał, wstrzy-mywał i cofał stypendia sportowe na „uzasadniony wniosek” polskiego związku sportowego lub z własnej inicjatywy (§ 4 ust. 1 zarządzenia). Zgod-nie z treścią § 10 ust. 1 zarządzenia podstawę ustalenia wysokości stypendium sportowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w III kwartale roku poprzedzającego przyznanie stypendium, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Sama natomiast wysokość stypendiów mogła wynosić (§ 10 ust. 2):

1. Do trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia dla członka kadry olim-pijskiej A.

2. Do jednokrotności przeciętnego wynagrodzenia dla:

− członka kadry olimpijskiej B,

− członka kadry narodowej w dyscyplinie lub dziedzinie sportu nie objętej programem igrzysk olimpijskich,

− członka kadry paraolimpijskiej.

Podobnie jak w starszych regulacjach wysokość stypendium powiązano z wysokością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, z tą różnicą, że w latach 80. i na początku 90. wskazywano naturalnie miesięczne wynagro-dzenie „w gospodarce uspołecznionej”; ponadto podstawą obliczania sty-pendium było miesięczne wynagrodzenie w kwartale poprzedzającym, a nie – jak w nowszej regulacji – w III kwartale roku poprzedzającego przyznanie stypendium. Obniżono jednocześnie górną granicę stypendium – w świetle

§ 3 zarządzenia Przewodniczącego Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej z dnia 22 września 1989 r. stypendium sportowe mogło być przy-znane w wysokości maksymalnie do 200% przeciętnego miesięcznego wyna-grodzenia w gospodarce uspołecznionej w kwartale poprzedzającym.

Przepisy analizowanego zarządzenia Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 18 grudnia 1996 r. określały również okoliczności cofania bądź wstrzymywania stypendium. I tak stypendium obligatoryjnie cofano zawodnikowi, który (§ 8 zarządzenia):

− nie realizował programu przygotowań do mistrzostw świata lub Eu-ropy, a także programu przygotowań olimpijskich oraz do udziału w igrzyskach olimpijskich,

− uzyskał status zawodnika profesjonalnego,

− utracił prawa zawodnika na okres przygotowań do mistrzostw świa-ta lub Europy, a świa-także przygotowań do udziału w igrzyskach olimpij-skich,

− utracił zdolność do uprawiania sportu na podstawie orzeczenia lekar-skiego wydanego przez Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej,

− odmówił udziału w igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach świata lub Europy.

Stypendium natomiast wstrzymywano, jeśli zawodnik (§ 7 ust. 1 zarządze-nia):

− zaniedbywał realizację programu przygotowań do mistrzostw świa-ta lub Europy, a świa-także programu przygotowań olimpijskich oraz do udziału w igrzyskach olimpijskich,

− został zawieszony w prawach zawodnika przez organ statutowy właś-ciwego polskiego związku sportowego zgodnie z regulaminem sporto-Warto zauważyć, że w stosunku do wcześniej obowiązujących regulacji wym.

(analizowanego już rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 maja 1985 r.

w sprawie zakresu, zasad i trybu przyznawania i wstrzymywania stypen-diów sportowych oraz ich wysokości, a także zarządzenia Przewodniczą-cego Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej z dnia 22 września 1989 r. w sprawie zakresu, zasad i trybu przyznawania i wstrzymywania stypendiów sportowych oraz ich wysokości) warunki, które musiał spełniać zawodnik, by otrzymać stypendium, określone były znacznie bardziej przej-rzyście. Starsza regulacja była bardziej skomplikowana, m.in. z racji jeszcze nie do końca wykształconego podziału na zawodników profesjonalnych i amatorów; dlatego warunki, które musiał spełniać zawodnik dla otrzymania stypendium, określane były w złożony sposób⁵⁷. W nowszej regulacji ponad-to zrezygnowano z określania przez organ administracji dyscyplin sportu, w których mogły być przyznawane stypendia oraz z uzależnienia wysoko-ści stypendiów sportowych od klas zawodników. Trzeba też odnotować, że przepisy wykonawcze wydawane w okresie obowiązywania ustawy o kultu-rze fizycznej z dnia 3 lipca 1984 r. nie pkultu-rzewidywały cofnięcia stypendium.

Jedyną formą dyscyplinowania zawodników była wówczas ewentualność wstrzymania stypendium.

Omawiane wyżej zarządzenie Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Tu-rystyki z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie zasad i trybu przyznawania,

57 Na przykład zawodnikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy albo posiadającym dochody z innych źródeł stypendium przysługiwało tylko wtedy, jeżeli wynagrodzenie z tytułu tego zatrudnienia lub uzyskiwane dochody były niższe od kwoty przysługującego stypendium sportowego.

131 wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych dla człon-ków kadry narodowej i olimpijskiej zostało – jak sygnalizowano wcześniej – zastąpione rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 stycznia 2001 r. w sprawie zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych dla członków kadry narodowej i olimpij-skiej. Regulacje zawarte w tym rozporządzeniu wprowadzały następujące zmiany w zakresie problematyki stypendiów dla zawodników:

1. Odstąpiono od podziału okoliczności uzasadniających otrzymywa-nie stypendium na okoliczności właściwe dla dyscyplin lub dziedzin sportu objętych programem igrzysk olimpijskich oraz dyscyplin lub dziedzin sportu nie objętych programem igrzysk olimpijskich. Zgod-nie z treścią § 2 i 3 rozporządzenia wprowadzono nowy podział tych okoliczności – na okoliczności uzasadniające prawo do stypendium zawodników kadry narodowej oraz okoliczności uzasadniające prawo do stypendium zawodników kadry olimpijskiej. I tak zawodnik kadry narodowej mógł otrzymać stypendium, jeżeli:

− został powołany do składu kadry narodowej,

− zajął pierwsze, drugie lub trzecie miejsce w mistrzostwach świata lub Europy w kategorii seniorów, bezpośrednio poprzedzających przyznanie stypendium sportowego, w których brało udział co naj-mniej ośmiu zawodników w danej konkurencji sportowej bądź sześć drużyn, osad lub załóg,

− zobowiązał się do realizacji programu przygotowań do mistrzostw świata lub Europy opracowanego przez właściwy polski związek sportowy i do udziału w tych zawodach.

Zawodnik kadry olimpijskiej natomiast miał prawo do stypendium jeśli:

− został powołany do składu kadry olimpijskiej,

− zobowiązał się do realizacji programu przygotowań olimpijskich opracowanego przez właściwy polski związek sportowy oraz do udziału w igrzyskach olimpijskich.

W bezpośrednim porównaniu widać jedną jeszcze istotną zmianę cha-rakteru stypendium – warunkiem jego przyznania przestało być bo-wiem posiadanie statusu amatora.

2. W zakresie wysokości stypendium zastąpiono jej powiązanie z prze-ciętnym wynagrodzeniem powiązaniem ze stałą kwotą bazową, tzw.

podstawą, wynoszącą 2300 zł. I tak np. członek kadry olimpijskiej miał prawo do stypendium wysokości maksymalnie do trzykrotności pod-stawy, a członek kadry narodowej i kadry paraolimpijskiej – do jed-nokrotności podstawy (§ 9 rozporządzenia z dnia 4 stycznia 2001 r. po zmianach dokonanych mocą § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Na-rodowej i Sportu z dnia 16 grudnia 2004 r. zmieniającego

rozporządze-nie w sprawie zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych dla członków kadry narodo-wej i olimpijskiej⁵⁸ – z dniem 14 stycznia 2005 r.).

Warto w tym miejscu odnotować, że w dziedzinie cofania i wstrzymywa-nia stypendium rozwiązawstrzymywa-nia zawarte w rozporządzeniu były niemal iden-tyczne jak rozwiązania przyjmowane we wcześniejszym zarządzeniu.

W świetle uregulowań ustawy o kulturze fizycznej z dnia 18 stycznia 1996 r.

stypendia przysługiwały także sportowcom niepełnosprawnym (na mocy dodanego z dniem 1 września 2005 r. art. 23a ustawy o kulturze fizycznej⁵⁹).

W oparciu o upoważnienie zawarte w treści tego artykułu (por. art. 23a ust. 7) wydano rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie stypendiów sportowych dla członków kadry narodowej osób niepełnospraw-nych i kadry paraolimpijskiej. Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia sty-pendium sportowe mógł otrzymać członek kadry narodowej osób niepełno-sprawnych lub kadry paraolimpijskiej, jeżeli odpowiednio:

− uzyskał kwalifikacje do igrzysk paraolimpijskich lub zajął medalowe miejsce w mistrzostwach świata lub Europy, w których brało udział co najmniej ośmiu zawodników w danej konkurencji sportowej bądź sześć drużyn, osad lub załóg;

− zobowiązał się, w formie pisemnej, do realizacji programu przygo-towań paraolimpijskich albo programu przygoprzygo-towań do mistrzostw świata lub Europy opracowanego przez właściwą organizację krajową zajmującą się sportem osób niepełnosprawnych oraz do udziału w tych zawodach.

W stosunku do ogólnej regulacji stypendiów niewątpliwie złagodzono wymagania, które musiał spełnić zawodnik. Zrezygnowano bowiem z ko-nieczności zdobycia pierwszego, drugiego lub trzeciego miejsca w mistrzo-stwach świata lub Europy – alternatywnie wystarczało uzyskanie kwalifi-kacji do igrzysk paraolimpijskich. Rozwiązanie to należy uznać za słuszne, w przeciwieństwie do znacznego obniżenia maksymalnej kwoty stypendium – zgodnie z treścią § 5 rozporządzenia z dnia 29 grudnia 2005 r. przy iden-tycznej podstawie stypendium (2300 zł) wysokość ograniczono do miesięcz-nie maksymalmiesięcz-nie jednokrotności podstawy w zależności od osiągnięć członka kadry. Odmiennie niż w regulacji ogólnej ujęto także problematykę utraty prawa do stypendium. Zgodnie z treścią § 9 ust. 1 rozporządzenia możliwe było „wstrzymanie i pozbawienie” stypendium w przypadku, gdy minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu (który wstrzymywał i

pozba-58 Dz.U. 2004, Nr 283, poz. 2819.

59 Dodanie nastąpiło na mocy art. 62 pkt 13 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwali-fikowanym.

133 wiał stypendium z własnej inicjatywy lub na wniosek organizacji krajowej zajmującej się sportem osób niepełnosprawnych) dysponował:

− dowodami potwierdzającymi zaniedbania realizacji programu przy-gotowań paraolimpijskich lub programu przyprzy-gotowań do mistrzostw świata lub Europy,

− dowodami potwierdzającymi odstąpienie od realizacji przygotowań paraolimpijskich albo programu przygotowań do mistrzostw świata lub Europy,

− dowodami potwierdzającymi odmowę udziału zawodnika w igrzy-skach paraolimpijskich, mistrzostwach świata lub Europy,

− a ponadto wyjaśnieniami członka kadry oraz opinią trenera kadry na-rodowej dotyczącymi wyżej wymienionych okoliczności.

Warto w tym miejscu zauważyć, że nie rozdzielano – jak w regulacji do-tyczącej innych zawodników – okoliczności wstrzymania i cofnięcia sty-pendium. Analizowane przepisy formułują jedynie okoliczności łącznego

„wstrzymania i pozbawienia”. W sferze samych okoliczności sformułowano je w sposób bardziej kazuistyczny. Szczególnie pozytywnie należy ocenić wprowadzenie konieczności składania wyjaśnień, które bez wątpienia mogły wpływać na treść rozstrzygnięcia.

Jak już wcześniej sygnalizowano, rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie stypendiów sportowych dla członków ka-dry narodowej osób niepełnosprawnych i kaka-dry paraolimpijskiej zostało

Jak już wcześniej sygnalizowano, rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie stypendiów sportowych dla członków ka-dry narodowej osób niepełnosprawnych i kaka-dry paraolimpijskiej zostało