CHRAPAJŁA m, ż ‘ten/ta, co chrapie’ W86Dub75
[Mlp chrapajła W86Dub75]
CHREŹBINY lm ‘przyjęcie z okazji chrztu, chrzciny’ Chreźbiny u jich będo Łpt72Zda130
→ CHRZCINY* lm
[Mlm χrIez’Biny Łpt72Zda130]
CHROMIEĆ bnac. / CHROMIĆ / CHRUMIEĆ● ndk ‘być kulawym, utykać’ Helka chrumieji, ma jedna krótsza noga Łpt72Zda130 Noga […] wszystka [cała] martwa, no wot i trzeba chromić Iłk98Ost-nmw27
[bzk χrIomec’ Łpt72Zda130 xroMic’ Iłk98Ost-nmw27 ter3lp χruMIeji Łpt72Zda130]
CHROMIEŃKI ‘zdr od chromy − kulawy’ Ten taki chromieńki Bjw97Dwi31
[mMlp xrIom’e>ki Bjw97Dwi31]
CHROMINA● / CHRUMINA / CHRUMINIA● ż 1. ‘dom mieszkalny’ Już piańdziesiont lat już i góro jak stoi nasza chruminia, stara już Śwt01Kar388 Już chrominów tych, pałaców nie ma, spalony K01a)Kar157; 2. ‘budynek, zabudowanie gospodarskie’ Chrominy, to wszystkie budynki K02Kar323 To chrominy nazywali się. Tam i świtren, i chata, i gumny,chlew, to chrominy Ppl08Rut62 I chliew i odryna i wszystkie gospodarskie chruminy jest sąsiadów Mtr01Kar240 A tak była, daliej bili się, polili chruminy Mtr01Kar236 A w tej chrominie byli te dzieci K01a)Kar157 Potem idzim z jednej
chrominy do drugiej chrominy K01a)Kar157 Gdzie w jakiej chruminie jaskółka siedzi, tam nikiedy grzmota nie zapali K02Kar323 → CHATA ż
[Mlp xrumina L13Kar367 χrum’ińa Śwt01Kar388 Dlp xroMiny K01a)Kar157 xrom’iny K02Kar323 Mslp xrom’ińe K02Kar323 xroMińe K01a)Kar157 xr7m’ińe K02Kar323 Mlm chrominy Ppl08Rut62 xrom’iny L13Kar367 xrOm’iny K02Kar323 xr7Miny K01a)Kar157 χr7m’iny Mtr01Kar236,240 K02Kar323 Dlm xrOm’in K02Kar323 xrom’inuf K01a)Kar157 Blm χr7m’iny Mtr01Kar236 K02Kar323 Nlm χr7m’inam’i K02Kar323]
CHROMOWY / CHRAMOWY / CHRUMOWY ‘zrobiony ze skóry zwanej chromem’
Chodzi jak pan, laska sobia kupił, chrumowe buty założył Łpt72Zda130 Buty chromowe mieli tylko bogatsze ludzi, biedniejszy dobrze jak miał bukatowe Łpt72Zda130
[mM,Blp χramIovy/χromIovy/χrumIovy Blm χrumIove Łpt72Zda130]
CHROMSTKA ż → CHRONSTKA ż
CHROMŚCIĆ● ndk ‘wydawać zgrzytające dźwięki, chrzęścić’ Chromści zymbami jakby kości gryz Łpt72Zda130
[ter3lp χrIoms’c’i Łpt72Zda130]
CHROMY bnac. ‘utykający na nogę, kulawy’ Chromy on jest a lieci prędka Łpt72Zda130 Jeszcze wielie liat, dawno ja chroma, pani Mck99Pab159 Pracowała ciężko, za to taka chroma może i nieudała Mck99Pab157 Pełny inwalid, nu chroma, jedna noga krótsza Ł67ParI-48
[mMlp χrIomy Łpt72Zda130 żMlp chrόma Ł67ParI-48 xroma Mck99Pab157,159]
CHRONIĆ SIĘ● ndk ‘przechowywać się, zachowywaź się’ No alie co dawniej było, to uu mnie w pustej głowie chroni sie Rzc98Ost-nmw21
[ter3lp xrońi s’e Rzc98Ost-nmw21]
CHRONSTKA / CHROMSTKA ż ‘elastyczna tkanka łączna szkieletu kregowców, chrząstka’No, jak ogon duży, za kolanka ta chronstka, chronstka jak za kolana, to wtedy
długo doji sie krowa ta Bjw99Pab126 W świńskim uchu jest takie fajne chromstki Łpt72Zda130
[Mlp xronstka Bjw99Pab126 χrIomstka Łpt72Zda130 Mlm χrIomstKi Łpt72Zda130]
CHRUMINA ż → CHROMINA ż CHRUMINIA ż → CHROMINA ż CHRUMIEĆ ndk → CHROMIEĆ ndk CHRUMOWY → CHROMOWY
CHRUMSZ wykrz / CHRUSZ wykrz dźwiękonaśl. ‘o odgłosach chrzęstu, zgrzytania’ A ona wszystko te kartofle obiera i wszystko chrumsz, chrumsz kartofle, jakby chrusz, chrusz kartofle, jakby to jabłko sobie jadła [...] tak spłucze w wiaderku i tak chrumsz, chrumsz tam sobie i dalej obiera Bht98Pab154
[chrumsz Bht98Pab154 chrusz Bht98Pab154]
CHRUMŚCIĆ● ndk ‘wydawać zgrzytające dźwięki, chrzęścić’ [...] że jak by to może kaczan z tego, z kapusty, może coś takiego tak chrumszcze Bht98Pab154
[ter3lp chrumszcze Bht98Pab154]
CHRUPKI● kulin.‘kruchy – o pieczywie, potrawach’ Ł67ParIII-9 → KROCHKI
[Mlm chrupḱe Ł67ParIII-9]
CHRUST m → CHRUSTY2 lm
CHRUSTY●1 lm ‘krzaki, zarośla’ My przyszli, liczy sia na ziemia du chrustów, bywało odmierzym taki ot kawalak chrustów przez dzień wielia wyrobim K02Kar330 Teraz patrza tyko po chrustach ido, krzyczo pjane Mtr01Kar235 Póki ściamnieji to oni tam pod
chrustem gdzie wypił tam czut’ Bjj99Ado72 Co to tam ten pan robi w tych chrustach Jnw01Cze73 → CHMYŹNIA ż
[Nlp xrústъm Bjj99Ado72 Dlm xrustuf K02Kar330 Mslm xrustach Jnw01Cze73 χrustaχ Mtr01Kar235]
CHRUSTY2 lm / CHRUST m / KRUST m / KRUŚCI lm kulin. ‘faworki, chrust’ Na zapusty musiało być chrusty Łpt72Zda130 Chrust wot jeszcze na Boże Narodzenie robili i na Nowy Rok chrust, a pączki obowiązkowie Rzc98Ost-nmw8 Kruści znów w tłuszczu smaży sia Orn73b)Mas217 Krust taki nazywa się. On kacza się jak makaron Orn73b)Mas217 Ale to roboty koło krustu jest Orn73b)Mas217
[Mlp chrust B32Dom215 krust M,Blp Rzc98Ost-nmw8 xrust Dlp krustu Orn73b)Mas217 Mlm χrIusty Łpt72Zda130 Blm krus’c’i Orn73b)Mas217]
CHRUSZ wykrz → CHRUMSZ wykrz CHRUŚNIA ż → KRUSZNIA ż
CHRZĄKAĆ* / KRZĄKAĆ ndk ‘wydawać skrzeczące dźwięki z krtani, chrząkać’
Poczęwszy niby to krząkać, niby pod nosem uśmiechać się Bkb84Ado16
[bzk krząkać Bkb84Ado16]
CHRZCIĆ / KRZCIĆ ndk ‘udzielać sakramentu chrztu, chrzcić’ A jilie tutej już zaczęli śliuby brać młodzi i dzieci chrzcić Isz96Mar192 Też wesele zrobili, tak jak córka, ona krzesna córka moja, ja krzściła Krn96Mar118 Pod kościół podjechali, dzieciuka na ręce, ponieśli do kościoła kścić Kml96Mar106 Przyjechała ona już, mama krzesna moja, która była zaproszona, kścić mnie Obc99Rie83 [...] jak którym [rodzicom] ksiądz taki kści już, nie patrzy, czy ślub brawszy, czy nie. Tak tamten choć jakiego kścił, a ten tylko żeby ś [ze]
ślubem, tych już kści Stc96Mar80 Co już jak dzieci krzczo, tak i rodzice chrzestne do spowiedzi ido [...] Stc96Mar80
[bzk xšćić Isz96Mar192 ks’c’ic’ Kml96Mar106 ks’’c’’ic’’ Obc99Rie83 ter3lp ks’c’i Stc96Mar80 ter3lm kščo Stc96Mar80 Bjw96Mar135 prze3lp m ks’c’ił Stc96Mar80 prze1lp ż kśćiła Krn96Mar118]
CHRZCINKI* / KRZCINKI ●lm ‘zdr od chrzciny’ I mówi, ja zrobił stoł wam na krzcinki, przynios stoł na plecach wielki Mck99Pab159
[Blm kšc’inKi Mck99Pab159]
CHRZCINY* / KRZCINY / KŚCINY lm 1.‘przyjęcie z okazji chrztu, chrzciny’ Tut uo u nas niedawno krzciny byli, to tak samo z parado jeździli Kml96Mar106 My tych hucznych kścinów nie robili Bjw97Dwi48 Prosili na kściny Bjw97Dwi117 → CHREŹBINY lm
[Mlm kściny W99Rie69 kšc’iny Kml96Mar106 Dlm ks’c’inuf Bjw97Dwi48 Blm ks’c’iny Bjw97Dwi31,117]
CHRZCZONY / KRZCZONY● ‘taki, któremu udzielono sakramentu chrztu, ochrzczony’
Tam ja koło Borowikiń urodzony, alie tu ja chrzczony jestem przecież [...] Bjw96Mar136
[ibt m Mlp xščony Bjw96Mar136 ibtż Mlp kščona Bjw97Dwi31]
CHRZEST* / KRZEST● m ‘sakrament i obrządek nadawania imienia, chrzest’ Jak o ksiądz żesz nasz mówi, co to już w Polsce bardzo kulturnie to już, wo jak, i do krztu dzieci już prowadzo Stc96Mar80 → CHREŹBINY lm
[Dlp kštu Stc96Mar80]
CHRZESTNY / KRZESTNY m ‘związany z obrzędem chrztu, chrzestny’ W82Tur100
♦ Chrzestny syn → SYN m ♦ Matka krzestna → MATKA ż ♦ Ojciec krzestny → OJCIEC m ♦ Rodzice chrzestne → RODZICE lm
[mMlp kšestny Bjw96Mar135 żMlp kšestna Bjw96Mar135 Mlm xšestne Stc96Mar80 xšesne Kml96Mar107 Dlm kšesnyχ W82Tur100 Blm xšesnyx Kml96Mar107]