Podsumowując rezultaty przeprowadzonych badań, należy stwierdzić, że nie dały one podstaw do odrzucenia hipotezy (H1), dostarczając jednocześnie przesłanek przemawiających za odrzuceniem hipotezy (H2). Dowiedziono więc, że stosowa-nie przez fundusze inwestycyjne strategii SRI stosowa-nie ma wpływu na ich efektywność.
Co więcej, uzyskane wyniki sugerują, że stosowanie strategii SRI może prowadzić do zmniejszenia ryzyka inwestycyjnego (zmienności stóp zwrotu oraz ich wrażliwo-ści na zmianę stopy zwrotu z portfela rynkowego). Ostatecznie, w odniesieniu do poruszonego problemu badawczego należałoby więc uznać, że stosowanie strate-gii SRI może mieć pozytywny wpływ na parametry portfela inwestycji. Tym samym odpowiedź na postawione w tytule artykułu pytanie jest twierdząca. Warto jest być społecznie odpowiedzialnym. Przy czym, poza kwestiami o charakterze filozoficznym i społecznym, które nie były poruszane w niniejszym opracowaniu, za stwierdzeniem tym przemawiają również czynniki o charakterze stricte finansowym. Do konstatacji tej nie można jednak podchodzić bezkrytycznie.
3 Przy czym tak rozumiane ryzyko stanowi odzwierciedlenie niepewności związanej z podej-mowaniem decyzji na podstawie wartości estymatorów parametrów szacowanego modelu.
Po pierwsze konieczne jest uwzględnienie ograniczeń wynikających z zasto-sowanej metody badawczej, które mogą mieć wpływ na otrzymane rezultaty.
W szczególności należy mieć na uwadze następujące kwestie: 1) badanie funduszy inwestycyjnych funkcjonujących wg stanu na określony dzień powoduje, że nie jest uwzględniany wskaźnik przetrwania funduszy inwestycyjnych (survivorship bias);
2) istnienie dolnego zakresu czasowego powoduje nieuwzględnianie kosztów ini-cjacji strategii inwestycyjnych, które mogą być większe w przypadku funduszy SRI;
3) zakres czasowy obejmował okres największych od lat turbulencji na rynku finan-sowym; 4) okres badań pokrywał się z czasem dynamicznego rozwoju rynku SRI, w trakcie którego miał miejsce zwiększony popyt na inwestycje społecznie odpo-wiedzialne mogący powodować jedynie przejściowy wzrost rentowności tego typu inwestycji; 5) w badaniach uwzględniono największy i najlepiej rozwinięty rynek SRI na świecie (USA), a osiągnięcia funduszy SRI na mniej efektywnych rynkach (w tym rynkach rozwijających się) mogą kształtować się odmiennie.
Po drugie otrzymane rezultaty należy odnieść również do wyników innych badań.
Badania nad efektywnością i ryzykiem inwestycji społecznie odpowiedzialnych syn-tetycznie podsumował Rathner (2013). Według tego autora w niemal 75% z dotych-czasowych badań nie znaleziono empirycznego potwierdzenia na występowanie istotnych różnic w osiągnieciach funduszy SRI i funduszy klasycznych. Pozostałe 25% publikacji zawiera natomiast w równym stopniu dowody na zarówno więk-szą, jak i mniejszą efektywność (ryzyko) funduszy SRI. Podobnie twierdzą również Revelli i Viviani (2013), według których na 161 badań empirycznych dotyczących stosowania strategii SRI, 40 wskazuje na pozytywny wpływ stosowania tych strategii na parametry portfela, 31 sugeruje, że wpływ ten jest negatywny, a konkluzją 80 jest stwierdzenie braku istnienia jakiegokolwiek wpływu.
Na zakończenie autor pragnie zauważyć, że przeprowadzone badania mogą sta-nowić podstawę do pogłębionych analiz w zakresie poruszanej problematyki. Szcze-gólnie pożądanymi kierunkami dalszych badań jest weryfikacja efektywności i ryzyka strategii SRI: 1) w różnych stanach koniunktury giełdowej; 2) na rynkach rozwijają-cych, w tym w Polsce. Ponadto wskazane jest również przeprowadzenie podobnych badań w przyszłości, z uwzględnieniem dłuższego horyzontu czasowego, a także przy użyciu różnych metod badawczych.
Bibliografia
Aczel, A. (2000). Statystyka w zarządzaniu. Warszawa: WN PWN.
Asmundson, P. i Foerster, S.R. (2001). Socially Responsible Investing: Better for Your Soul or Your Bottom Line? Canadian Investment Review, 14(4).
Bauer, R., Derwall, J. i Otten, R. (2006). The Ethical Mutual Fund Performance Debate:
New Evidence from Canada. Journal of Business Ethics, 70(2), 111–124
Bello, Z. (2005). Socially responsible investing and portfolio diversification. The Journal of Financial Research, 28(1), 41–57.
XII. Tomasz Jedynak – Czy warto być społecznie odpowiedzialnym? – analiza efektywności i ryzyka… 169
Benson, K.L., Brailsford, T.J. i Humphrey, J.E. (2006). Do Socially Responsible Fund Mana-gers Really Invest Differently? Journal of Business Ethics, 65(4), 337–357.
Blanchett, D.M., (2010). Exploring the Cost of Investing in Socially Responsible Mutual Funds: An Empirical Study. The Journal of Investing, 19(3), 93–103.
Capelle-Blancard, G. i Monjon, S., (2014). The Performance of Socially Responsible Funds:
Does the Screening Process Matter? European Financial Management, 20(3), 494–520.
Eurosif. (2014). European SRI Study 2014. Pozyskano z: www.eurosif.org/research/eurosif-sri-study/sri-study-2014 (15.10.2015).
Fama, E.F. i French, K.R. (1993). Common Risk Factors in the Returns on Stocks and Bonds. Journal of Financial Economics, 33(1), 3–56.
French, K.R. (b.d.). Current Research Returns. Pozyskano z: http://mba.tuck.dartmouth.edu/
pages/faculty/ken.french/data_library.html#Research (30.10.2015).
Girard, E., Rahman, H. i Stone, B. (2007). Socially Responsible Investments: Goody-Two-Shoes or Bad to the Bone. Journal of Investing, 16(1), 96–110.
GSIA. (2013). 2012 Global Sustainable Investment Review. Global Sustainable Investment Alliance. Pozyskano z: http://gsiareview2012.gsi-alliance.org/ (20.10.2015).
Hamilton, S., Jo, H. i Statman, M. (1993). Doing Well While Doing Good? The Invest-ment Performance of Socially Responsible Mutual Funds. Financial Analysts Journal, 47(6), 62–66.
Humphrey, J. i Tan, D. (2014). Does it Really Hurt to be Responsible? Journal of Business Ethics, 122(3), 375–386.
Kurtz, L. (2005). Answer to Four Questions. The Journal of Investing, 14(3), 125–139.
Managi, S., Okimoto, T. i Matsuda, A. (2012). Do Socially Responsible Investment Indexes Outperform Conventional Indexes? Applied Financial Economics, 22(18), 1511–1527.
Morngingstar. (2002). The New Morningstar Style Box™ Methodology. Pozyskano z: http://
news.morningstar.com/pdfs/FactSheet_StyleBox_Final.pdf (20.10.2015).
Rathner, S. (2013). The Influence of Primary Study Characteristics on the Performance Differential Between Socially Responsible and Conventional Investment Funds: A Meta-Analysis. Journal of Business Ethics, 118(2), 349–363.
Revelli, C. i Viviani, J.L. (2013). The Link Between SRI and Financial Performance: Effects and Moderators. Management International, 17(2), 105–122.
Sharpe, W.F. (1964). Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium under Condi-tions of Risk. The Journal of Finance, 19(3), 425–442.
Statman, M. i Glushkov, D. (2009). The Wages of Social Responsibility. Financial Analysts Journal, 64(4), 33–46.
Tarczyński, W., Witkowska, D. i Kompa, K. (2013). Współczynnik beta. Teoria i praktyka.
Warszawa: Pielaszek Research.
US/SIF. (2014). Report On US Sustainable, Responsible and Impact Investing Trends 2014.
The Forum of Sustainable and Responsible Investment 2014. Pozyskano z: http://www.
ussif.org/Files/Publications/SIF_Trends_14.F.ES.pdf (20.10.2015).
Vigeo. (2013). Green, Social and Ethical Funds in Europe. The Retail Market. Pozyskano z:
http://www.vigeo.com (15.10.2015).
Yu, L. (2014). Performance of Socially Responsible Mutual Funds. Global Journal of Busi-ness Research, 8(3), 9–17.
Załącznik Zasady konstrukcji indeksów objętych badaniem
Na potrzeby badań skonstruowano 10 indeksów funduszy inwestycyjnych: 9 indeksów fun-duszy klasycznych oraz jeden indeks funfun-duszy SRI (por. tab. 1). Do opracowania indeksów funduszy klasycznych wykorzystano Macierz Stylów Morningstar, która klasyfikuje strategie funduszy akcyjnych na dziewięć kategorii, uwzględniając dwa kryteria: kapitalizację oraz wycenę spółek, których walory nabywa fundusz (por. rys. 1). Dane dotyczące funduszy inwe-stycyjnych funkcjonujących w USA oraz ich strategii inweinwe-stycyjnych zaczerpnięto z serwisu Kiplinger (http://www.kiplinger.com). Katalog funduszy SRI, podobnie jak zrobili to Cor-tez, Areal i Silva (2012) oraz Nofsinger i Varma (2014) i Yu (2014), opracowano natomiast w oparciu o informacje publikowane przez portal SocialFunds (http://www.socialfunds.com/).
W składzie każdego z indeksów uwzględniono dwadzieścia dobranych za pomocą generatora liczb pseudolosowych funduszy inwestycyjnych. Warunkiem ograniczającym dobór funduszy do indeksów był okres notowań, który musiał być co najmniej tak samo długi, jak horyzont przeprowadzonych badań. Wagi poszczególnych funduszy w indeksach są równe i stałe w całym okresie badania.
Mała KAPITALIZACJA SPÓŁEK
Źródło: Morngingstar, 2002.
Badania przeprowadzono w oparciu o miesięczne stopy zwrotu obliczone na podstawie dziennych logarytmicznych stóp zwrotu. Analizowane stopy zwrotu uwzględniają opłaty za zarządzanie, gdyż w literaturze nie ma zgody czy różnice w ich wysokości wpływają na efek-tywność funduszy SRI (Kreander, Gray, Power i Sinclair, 2005; Benson, Brailsford i Humph-rey, 2006).
Rozdział XIII
KLAUDIA JARNO*