św. Krzyża w Warszawie
3. Ewangeliczne orędzie do chorych
W Katechizmie Kościoła katolickiego (dalej: KKK) czytamy:
„Chrystus wzywa swoich uczniów, aby szli za Nim, niosąc z ko-lei własny krzyż. Idąc za Nim, uzyskują oni nowe spojrzenie na chorobę i chorych. Jezus wprowadza ich w swoje ubogie i po-święcone służbie życie oraz daje im udział we własnym posłaniu współczucia i uzdrawiania” (KKK 1506). Pójście za Chrystusem dokonuje się w czasie i konkretnych okolicznościach. Uczniowie Chrystusa podejmują się włączyć w życie Mistrza i nieść Jego posłanie szczególnie do słabych i chorych. W praktyce Kościoła nawiedzanie chorych z posługą sakramentalną jest najpełniejszą odpowiedzią na zlecone zadanie ewangelizacyjne. Świętokrzyskie kazania radiowe są głoszone w ramach sprawowanej Euchary-stii. W trakcie sprawowanej i transmitowanej Mszy św. chorzy są
15 Por. J. Jachimczak, Od Redakcji, w: Świętokrzyskie Kazania Radiowe, red. tenże, t. 6, Kraków 1991, s. 5–6.
w swoim pragnieniu bliskości Zbawiciela szczególnie zjednoczeni, a jednocześnie mogą żywić przekonanie, że wspólnota wiary nie pozostawiła ich samym sobie.
Autorzy świętokrzyskich kazań mówią za św. Janem Pawłem II:
I prosimy Was, […] którzy cierpicie, abyście nas wspierali.
Właśnie Was, którzy jesteście słabi, prosimy, abyście stawali źródłem mocy dla Kościoła i ludzkości. W straszliwym zma-ganiu się pomiędzy siłami dobra i zła, którego widownią jest nasz współczesny świat – niech Wasze cierpienie w jedności z Krzyżem Chrystusa przeważy16.
Wymiar posługi wobec chorych świadczy o jakości chrześci-jaństwa także w zakresie pastoralnym. W centrum Dobrej No-winy jest krzyż Zbawiciela. Głosiciel słowa Bożego ma w krzyżu znajdować odwagę, aby zapytać o sens cierpienia i odkrywać prawdę o godności człowieka. Zadaniem kaznodziei jest głosić dobro i miłosierdzie, które swe źródło ma w Jezusie Chrystusie17.
Chorzy nie oczekują na pocieszenie, ale na moc słowa Bożego, które ich uzdolni i umocni na drogach ich życia; przecież oni zda-ją sobie sprawę ze swej sytuacji i swych niedomagań. Kaznodzieje od Świętego Krzyża podejmują teksty biblijne, które są pokarmem i siłą dla słuchaczy. Ks. Jerzy Zalewski mówił nawiązując do daru błogosławieństw:
Otrzymaliśmy w Błogosławieństwach wielkie obietnice. Nikt nam takich obietnic nie da i dać nie może – tylko Bóg. Wszystkie inne są małe, nie na miarę człowieka. Posiądziemy na własność ziemię – to obietnica nieśmiertelności na nowej ziemi, którą Bóg dla nas stworzy, co z tej ziemi, na której dziś stoimy, musimy odejść, jako
16 Jan Paweł II, List apostolski Salvifici doloris 31, Kraków 2007.
17 Por. J. Salij, Pytanie o sens cierpienia, w: Miłość i cierpienie. Misterium Boga i nadzieja człowieka, red. J. Mastalski, I. Rutkowska, Głogów 2010, s. 51–53.
przechodnie. Bóg da nam nową ziemię na własność w taki sposób, w jaki On, Stwórca, jest właścicielem wszystkiego18.
Dla chorych transmisja Mszy św. z homilią jest darem ducho-wej łączności. Głos kaznodziei oraz treść przepowiadania budu-ją relację z osobami, które nie mogą być w kościele; ten przekaz nadawany „na żywo” nie pozostaje obojętny19.
Kaznodziejstwo posoborowe jest głęboko zanurzone w słowo Boże, jest to słowo żywe, a zatem zachodzi dialog, który ma pobu-dzać relacje i znajdować swoje miejsce wobec Boga, który wycho-dzi z inicjatywą. To w spotkaniu z Bogiem doświadczenie życiowe może być prawidłowo zinterpretowane i nie stanowić przeszkody jako wyraz bolesnej rzeczywistości. Tutaj jawi się miejsce na usły-szenie Bożego orędzia i mocy duchowego umocnienia20. Chorzy wpisują się w dynamikę życia Kościoła i wzbogacają tę wspólnotę;
oni nie idą tylko z krzyżem swego trudu, ale wysławiają Boga. Na 13 Niedzielę zwykłą 1996 roku kaznodzieja świętokrzyski zatytu-łował swoje rozważania zawołaniem z Psalmu 89: „Na wieki będę sławił łaski Pana”. Ukazuje on słuchaczom miejsce we wspólnocie wierzących; stwierdza:
Na wieki będę sławił łaski Pana za Chrystusowy Kościół, do któ-rego od chwili Chrztu należę, ale jest mi przykro, kiedy słyszę takie oto zarzuty: „Dlaczego mam należeć do Kościoła? Przecież widzę wielu katolików praktykujących – w czym są lepsi ode mnie? Czym się różnią od tych, którzy nie wierzą w Boga?” Słyszę
18 J. Zalewski, Obietnice Boga, w: Świętokrzyskie kazania radiowe, red.
J. Dukała, t. 4, Kraków 1989, s. 51–53
19 Por. T. Olszański, Głosić słowo Boże, Kraków 2001, s. 140–141.
20 Por. A. Bałabuch, Tajemnica cierpienia, Z zagadnień współczesnej ho
miletyki, red. G. Siwek, Kraków 1993, s. 205–209.
także, że wystarczy być człowiekiem uczciwym, wywiązującym się ze swoich obowiązków21.
Jednocześnie kaznodzieja daje przykłady męstwa w znosze-niu trudów i budowania relacji poprzez działalność Apostolstwa Chorych, drukowanie świadectw i listów, jak również inicjatywę Ogólnopolskiej Pielgrzymki Chorych i Niepełnosprawnych na Ja-sną Górę22.
W świętokrzyskich kazaniach wyłania się dorobek Soboru Watykańskiego II; niektórzy głosiciele często zwracają uwagę na wymiar wspólnotowy życia wierzących w kościele i podkreślają ich odpowiedzialność za rozwój życia duchowego i ich roli w bu-dowaniu jedności wierzących. Wielu kaznodziejów nie zapomina o zagadnieniu powszechnego powołania do świętości i apostol-stwa oraz wolności sumienia dla innych. Autorzy podejmują te-matykę kultury i rodziny w świetle kryteriów, które wyznacza Konstytucja o Kościele w świecie współczesnym. W kazaniach jawi się wątek teologii rzeczywistości ziemskich; ks. J. Dukała zauważa we wprowadzeniu do VI tomu Świętokrzyskich kazań radiowych, że niektórzy kaznodzieje nie podejmują interpretacji i reinterpre-tacji tekstów teologicznych. Źródłem jest Objawienie, które daje swoje światło w bólu, chorobie, mozole pracy oraz nadziei, któ-ra przychodzi z krzyża i ze Zmartwychwstania. Refleksja teolo-giczna karmi się także historią Narodu. W tym kontekście także jawi się teologia trwania, przetrwania, czy dzielności w dniach powszednich23.
21 Cz. Podleski, Na wieki będę sławił łaski Pana, w: Świętokrzyskie kazania radiowe, red. M. Kozłowski, t. 9, Kraków 1998, s. 177–178.
22 Por. tamże.
23 Por. J. Dukała, Od Wydawcy, w: Świętokrzyskie kazania radiowe, red. J. Dukała, t. 1, Kraków 1983, s. 8.