Kiedy wpisaæ do rejestru, a kiedy odmówiæ?

Celem wprowadzenia systemu rejestracji ¿ywych okazów zwierzπt z niektórych gatunków objêtych ograniczeniami na podstawie rozp. Rady 338/97 (a wczeœniej CITES) by≥o ograniczenie nielegalnego obrotu chronionymi gatunkami. Jednoczeœnie wprowadzajπc przepisy przejœciowe ustawodawca dopuœci≥ zarejestrowanie (a wiêc i posiadanie) okazów o nieudokumentowanym pochodzeniu, które znajdowa≥y siê na terenie Polski przed wejœciem w ¿ycie tego obowiπzku (ostatnio – przed 1 maja 2004 r.).

Oznacza to, ¿e analizujπc dokumenty przedstawiane przy rejestracji, nale¿y kolejno rozwa¿yæ trzy zagadnienia:

?Czy okaz zosta≥ legalnie uzyskany lub wprowadzony na teren Unii Europejskiej?

?Czy zg≥aszajπcy wszed≥ w posiadanie tego okazu w sposób legalny?

?Czy zg≥aszajπcy mo¿e legalnie posiadaæ dany okaz?

Wpis do rejestru nie jest potwierdzeniem legalnego pochodzenia. Jest to tylko czynnoœæ materialno–prawna, wykonywana automatycznie po z≥o¿eniu w≥aœciwego wniosku i uiszczeniu op≥aty skarbowej, czyli spe≥nieniu przez wnioskodawcê warunków formalnych. Urzêdnik starostwa powiatowego nie musi wiêc zastêpowaæ organów œcigania czy odgrywaæ roli organów CITES i dog≥êbnie analizowaæ, czy wszystkie dostarczone dokumenty sπ prawdziwe i czy np. zg≥aszane okazy spe≥niajπ wszystkie warunki uznania za urodzone i wyhodowane w niewoli. Powinien jednak sprawdziæ, czy przedstawione dokumenty, przy za≥o¿eniu ich prawdziwoœci, uprawdopodabniajπ pozytywne odpowiedzi na wszystkie trzy wymienione wy¿ej pytania (czyli wype≥niono obowiπzek wynikajπcy z art. 64 ust. 6 ustawy) oraz czy spe≥nione sπ wszystkie inne warunki formalne.

¯ó≥w kanciasty Chersina angulata (UE B, CITES II). Wszystkie ¿ó≥wie lπdowe objête sπ ochronπ na mocy Konwencji Waszyngtoñskiej oraz odpowiadajπcych jej rozporzπdzeñ Unii Europejskiej. © Javier Abalos Wildlife Photography; https://www.flickr.com/photos/globuloblanco/

Kameleon trójrogi Trioceros jacksonii (UE A, CITES I). Prawie wszystkie gatunki kameleonów objête sπ ochronπ na mocy Konwencji Waszyngtoñskiej oraz odpowiadajπcych jej rozporzπdzeñ Unii Europejskiej. Podczas 17 Konferencji Stron CITES rozpatrywane bêdπ propozycje w≥πczenia do Za≥πcznika II pozosta≥ych dwóch rodzajów tych gadów Rhampholeon i Rieppeleon. © Charles Kinsey–

Chocia¿ niez≥o¿enie we w≥aœciwym terminie wniosku o rejestracjê stanowi wykro-czenie, nie oznacza to, ¿e zwierzπt zg≥oszonych z opóŸnieniem (tak¿e bez spe≥nienia warunków umo¿liwiajπcych przywrócenie terminu) nie mo¿na wpisaæ do rejestru.

O wpisaniu do rejestru decyduje spe≥nienie przes≥anek ustawowych. Obecnie (po zakoñczeniu okresów przejœciowych) o wpisaniu do rejestru powinno wiêc decydowaæ przede wszystkim to, czy wnioskodawca z≥o¿y≥ prawid≥owy wniosek, a wiêc m.in. czy za≥πczy≥ kopie dokumentów potwierdzajπcych legalne pochodzenie okazu. Analogicznie mo¿na tak¿e wpisaæ zwierzê bez takiego udokumentowanego pochodzenia, jeœli wnioskodawca wyka¿e, ¿e posiada≥ je ju¿ w czasie, który umo¿liwia≥ skorzystanie z przepisów przejœciowych (taki okaz nie bêdzie jednak móg≥ byæ przedmiotem wykorzystania zarobkowego, w tym sprzeda¿y).

W przypadku opóŸnienia w z≥o¿eniu wniosku organ rejestrujπcy mo¿e (ale nie musi) przekazaæ informacjê o wykroczeniu Policji. Jeœli opóŸnienie jest spowodowane jedynie przez brak wczeœniejszej wiedzy o obowiπzku i ma charakter jednorazowy, a wszystkie przes≥anki wskazujπ, ¿e zg≥aszany okaz ma legalne pochodzenie, mo¿na uznaæ,

¿e wystarczajπce jest pouczenie sprawcy.

Jeœli jednak opóŸnienia majπ u danego podmiotu charakter uporczywy, albo inne okolicznoœci jednoczeœnie poddajπ w wπtpliwoœæ legalnoœæ pochodzenia zg≥aszanych okazów – wskazane jest zwróciæ siê do odpowiednich organów o zbadanie sprawy i ew.

doprowadzenie do ukarania sprawcy. Jeœli wnioskodawca nie wype≥ni≥ wszystkich warunków formalnych – np. nie przedstawi≥ wszystkich danych, nie do≥πczy≥ obowiπ-zkowych za≥πczników (lub za≥πczniki te sπ niewystarczajπce), albo nie uiœci≥ w≥aœciwej op≥aty skarbowej, starostwo wzywa go do uzupe≥nienia wniosku w trybie przewidzianym przez art. 64 § 2 Kodeksu postêpowania administracyjnego. Jeœli wady formalne nie zostanπ w terminie uzupe≥nione, starosta pozostawia sprawê bez rozpatrzenia i jedno-czeœnie powiadamia Policjê (w przeciwnym wypadku akceptowa≥by stan trwa≥ego naruszania przepisów, poprzez posiadanie okazów bez obowiπzkowego w≥aœciwego zg≥oszenia do rejestru). Policja w postêpowaniu ustala, czy dosz≥o jedynie do wykroczenia polegajπcego na niez≥o¿eniu w terminie w≥aœciwego wniosku, czy równie¿

do innych naruszeñ prawa.

W przypadku dokumentów obcojêzycznych (innych ni¿ zezwolenia i œwiadectwa UE, które majπ swoje oficjalne polskie t≥umaczenia w aneksach do rozp. Komisji 792/2012, lub inne dokumenty, które majπ swoje urzêdowe t≥umaczenia na jêzyk polski), organ musi dla wa¿noœci postêpowania uzyskaæ ich urzêdowe t≥umaczenie (zgodnie z licznymi orzeczeniami sπdów administracyjnych w oparciu o art. 4 ustawy z dnia 7 paŸdziernika 1999 r. o jêzyku polskim ). Starosta mo¿e zwróciæ siê do wnioskodawcy o przedstawienie 93

t≥umaczenia dokumentu przez t≥umacza przysiêg≥ego, a jeœli nie skorzysta z takiej mo¿liwoœci lub t≥umaczenia nie uzyska, powinien je zleciæ we w≥asnym zakresie (z przepisów nie wynika jednoznaczny wymóg, ¿e powinno byæ wykonane przez

93Dz.U. 2011 nr 43 poz. 224, z póŸn. zm.

t≥umacza przysiêg≥ego, jeœli jednak zostanie sporzπdzone i poœwiadczone przez takiego t≥umacza, bêdzie mia≥o bez wπtpienia walor t≥umaczenia urzêdowego, korzystajπcego z domniemania zgodnoœci z treœciπ dokumentu t≥umaczonego). T≥umaczenie to powinno mieæ formê pisemnπ. Nie zastêpuje ono oryginalnego dowodu (tym jest kopia obcojêzycznego dokumentu), a jedynie umo¿liwia jego poprawnπ analizê.

W przypadku wπtpliwoœci dot. znaczenia czy prawdziwoœci przedstawionych dokumentów, starosta mo¿e zawiesiæ postêpowanie i podjπæ konsultacje z innymi organami. Np. w przypadku wπtpliwoœci dot. prawdziwoœci zezwolenia CITES czy œwiadectwa Unii Europejskiej, mo¿e zwróciæ siê do organu, który wyda≥ dany dokument, o potwierdzenie jego autentycznoœci. W przypadku budzπcego wπtpliwoœci dokumentu dot. urodzenia i wyhodowania w niewoli, mo¿e zwróciæ siê do organu zarzπdzajπcego CITES danego pañstwa, o stwierdzenie, czy dany okaz spe≥nia warunki okreœlone w art. 54 rozp. Komisji 865/2006 (w przypadku organów zagranicznych, mo¿na skorzystaæ z poœrednictwa polskiego organu zarzπdzajπcego (w praktyce – Wydzia≥u ds. Konwencji w Departamencie Leœnictwa i Ochrony Przyrody w Ministerstwie Œrodowiska).

Jeœli przedstawione wraz z wnioskiem dokumenty jednoznacznie wskazujπ na nielegalne pochodzenie okazu, zaistnienie innego przestêpstwa albo nasuwajπ uzasadnione podejrzenia co do zaistnienia takiego faktu (np. przedstawiono fakturê zakupu ¿ó≥wia z gatunku z Aneksu A, a wnioskodawca nie dysponuje œwiadectwem do u¿ytku komercyjnego dla tego okazu, przedstawiono oœwiadczenie o urodzeniu okazu w hodowli, która nie istnieje, albo organ pañstwa pochodzenia stwierdzi≥, ¿e w jego opinii urodzenie i wyhodowanie w niewoli zgodnie z prawodawstwem Unii Europejskiej nie zosta≥o przekonujπco wykazane), nale¿y wydaæ decyzjê odmownπ i niezw≥ocznie 94

powiadomiæ organy œcigania o uzasadnionym podejrzeniu pope≥nienia przestêpstwa.

Niezg≥oszenie takiego faktu przez starostê Policji lub prokuraturze stanowi≥oby przestêpstwo i nara¿a≥o na odpowiedzialnoœæ karnπ na podstawie art. 231 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny w zwiπzku z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. 95

– Kodeks postêpowania karnego .96