Odstêpstwa od ogólnych zasad, dotyczπce instrumentów

Instrumenty wykonane z lub zawierajπce choæby niewielkie (lecz ≥atwo rozpoznawalne) czêœci okazów gatunków z za≥πczników CITES (lub majπcych je zawieraæ – zgodnie z opisem, etykietπ, reklamπ itp.) dotyczπ te same zasady zwiπzane z obrotem w granicach Unii Europejskiej czy przewozem przez granicê, jak wszystkich innych okazów objêtych tπ Konwencjπ i powiπzanymi przepisami Unii Europejskiej.

Od tej regu≥y jest jednak kilka wyjπtków.

Wy≥πczenia dotyczπce niektórych form okazów z drewna

Jak zasygnalizowano w rozdziale V.8.1, w przypadku niektórych gatunków drzew z za≥πczników II i III CITES oraz aneksów B, C i D EU WTR ochronπ objête sπ jedynie ca≥e k≥ody, pociête drewno i fornir (dotyczy to np. mahoniowca w≥aœciwego Swietenia mahogoni, palisandru syjamskiego Dalbergia cochinchinensis i cedru hiszpañskiego Cedrela odorata. W przypadku innych gatunków – np. mahoniowca wielkolistnego Swietenia mactophylla – za≥πcznik obejmuje dodatkowo tak¿e fornir, a w odniesieniu do fernambuku Caesalpinia echinata – niedokoñczone wyroby drewniane s≥u¿πce do produkcji smyczków do instrumentów strunowych. Oznacza to, ¿e gitara phin z palisandru syjamskiego, gitara flamenco z cedru hiszpañskiego, marimba z mahoniowca w≥aœciwego, werbel z mahoniowca wielkolistnego czy gotowy smyczek z fenambuku nie 47

sπ objête ochronπ i nie wymagajπ ¿adnych dokumentów przy sprzeda¿y czy przewozie przez granicê (o ile nie zawierajπ fragmentów z innych gatunków chronionych, których nie dotyczπ te wyjπtki).

W odniesieniu do niektórych gatunków drzew (a w kilku wypadkach tak¿e innych organizmów), ochronπ CITES objête sπ jedynie niektóre populacje. Przyk≥adowo w przypadku 4 gatunków palisandru Dalbergia spp. w Za≥πczniku III CITES zamieszczono wy≥πcznie populacje z krajów zg≥aszajπcych (trzy gatunki z Gwatemali i jeden z Panamy).

W przypadku mahoniowca wielkolistnego Swietenia mactophylla do Za≥πcznika II CITES wpisano jedynie populacje z Neotropiku. Drewno importowane np. z plantacji w Indiach czy na Fiji nie podlega wynikajπcych z CITES ograniczeniom w handlu.

Ograniczenia dotyczπce obowiπzywania przepisów CITES w odniesieniu do drewna niektórych gatunków drzew i wykonanych z niego produktów zosta≥y przedstawione w tabeli nr 3 w rozdziale V.7.

Pa≥eczki deszczowe

Na podstawie art. 57 ust. 5 lit. b rozp. Komisji 865/2006, wprowadzanie lub ponowne wprowadzanie na terytorium Unii Europejskiej pa≥eczek deszczowych z kaktusów Cactaceae spp. w liczbie nie wiêkszej ni¿ 3 na osobê nie wymaga okazania zezwolenia

47Smyczek bez w≥osia (bêdπcego elementem wymiennym) traktuje siê jako wyrób gotowy, o ile w celu jego u¿ycia wystarczy nabiæ go w≥osiem. Jednak samo drzewce, nawet jeœli jest w takim stanie, ¿e nie wymaga dalszej obróbki, ale bez kompletu pozosta≥ych sta≥ych elementów smyczka, traktuje siê jako niedokoñczony wyrób drewniany.

importowego ani zezwolenia eksportowego lub œwiadectwa reeksportu. Wyjπtek ten dotyczy wy≥πcznie sytuacji, gdy okazy te towarzyszπ osobie (lub osobom), która je przewozi. Najczêœciej bêdzie to turysta wracajπcy z podró¿y po Ameryce £aciñskiej, gdzie naby≥ taki instrument jako pamiπtkê czy prezent. Przesy≥anie pa≥eczek deszczowych pocztπ lub kurierem, a tak¿e ich wywo¿enie (zwykle bêdzie to ponowne wywo¿enie, czyli reeksport) poza Uniê nie korzystajπ z tego zwolnienia i wymagajπ wszystkich dokumentów – jak przy standardowym przewozie okazów z Za≥πcznika II CITES.

Podobnie przy komercyjnym obrocie pa≥eczkami deszczowymi na terenie Unii stosuje siê zasady dotyczπce wszystkich gatunków z Aneksu B, czyli obowiπzuje ogólny zakaz dzia≥añ komercyjnych, z którego zwolnione sπ okazy, wobec których mo¿na wykazaæ zgodne z prawem ich uzyskanie (czyli najczêœciej legalne sprawdzenie do UE).

Instrumenty zabytkowe

Przepisy Unii Europejskiej wprowadzajπ specjalne u≥atwienia dla zabytkowych instrumentów muzycznych, a konkretnie takich, które zosta≥y wyprodukowane ponad 50 lat przed wejœciem w ¿ycie rozp. Rady 338/97, czyli przed 1 czerwca 1947 r. Aby dany instrument móg≥ skorzystaæ z tych uproszczeñ, musi spe≥niaæ trzy warunki:

?okaz chronionej na mocy CITES roœliny czy zwierzêcia musia≥ zostaæ znaczπco zmieniony w stosunku do jego naturalnego, pierwotnego stanu, w celu wytworzenia tego instrumentu (a wiêc nie mo¿e byæ to np. jedynie wysuszony owoc z nasionami, u¿ywany jako grzechotka);

?mo¿e s≥u¿yæ celom, do których jest przeznaczony (w przypadku instrumentów muzycznych – do grania) i nie wymaga w tym celu dalszego kszta≥towania, obróbki rzemieœlniczej lub przetwarzania (ten warunek nie obejmuje ewentualnej naprawy, renowacji czy czyszczenia ca≥ego instrumentu, które, jeœli nie wymagajπ wymiany czy dalszego przekszta≥cania fragmentów chronionej roœliny czy zwierzêcia, nie powodujπ utraty statusu „okazu uzyskanego przed ponad 50 laty”);

?organ administracyjny (zarzπdzajπcy) pañstwa cz≥onkowskiego, którego dotyczy dana sprawa, jest przekonany (nie ma uzasadnionych wπtpliwoœci), ¿e instrument zosta≥ uzyskany w takim stanie, czyli by≥ tym samym instrumentem przed 1 czerwca 1947 r. – zwolnienia te nie dotyczπ wiêc instrumentów, które po tej dacie zosta≥y wykonane z innego instrumentu lub przedmiotu, nawet jeœli wchodzπce w jego sk≥ad czêœci chronionych roœlin czy zwierzπt zosta≥y pozyskane i przekszta≥cone wczeœniej, ale wchodzi≥y w sk≥ad innego przedmiotu (a wiêc np. fortepian, którego niektóre ok≥adziny klawiszy z koœci s≥oniowej zosta≥y niedawno wymienione na pochodzπce z innego zabytkowego fortepianu, nie kwalifikuje siê do korzystania z tych przepisów upraszczajπcych niektóre wymagania).

W odniesieniu do okazów (nie tylko instrumentów muzycznych), które spe≥niajπ opisane wy¿ej warunki, obowiπzujπ trzy rodzaje uproszczeñ:

1. Zgodnie z art. 8 ust. 3 lit. b rozp. Rady 338/97, pochodzenie takie kwalifikuje do uzyskania zwolnienia z zakazów komercyjnego wykorzystania, okreœlonych w ust. 1 tego artyku≥u, a jednoczeœnie na podstawie art. 62 pkt 3 rozp. Komisji 865/2006,

w przypadku okazów zabytkowych, w tym instrumentów, zawierajπcych elementy wykonane z roœlin lub zwierzπt z gatunków wpisanych do Aneksu A do rozp. 338/97 (np. palisander brazylijski, szylkret, koœæ s≥oniowπ) ich komercyjne wykorzystywanie, czyli np. sprzeda¿ czy wystawianie na widok publiczny do celów zarobkowych (przyk≥adowo w muzeum o biletowanym wstêpie) nie wymaga wczeœniejszego uzyskania indywidualnego œwiadectwa do u¿ytku komercyjnego, potwierdzajπcego zwolnienie tego okazu z zakazów (patrz te¿ rozdzia≥ VI.2.4).

2. Na podstawie art. 4 ust. 5 lit. b rozp. Rady 338/97, w przypadku przywozu do Unii Europejskiej okazów zabytkowych, w tym instrumentów, zawierajπcych elementy wykonane z roœlin lub zwierzπt z gatunków wpisanych do Aneksu A lub B do rozp.

Rady 338/97, wydanie zezwolenia importowego nie wymaga od organu wydajπcego analizy spe≥nienia szeregu wymogów, okreœlonych w ust. 1 i 2 tego artyku≥u, ani zasiêgania opinii organu naukowego.

3. Na podstawie art. 5 ust. 6 i) rozp. Rady 338/97, w przypadku wywozu z Unii Europejskiej okazów zabytkowych, w tym instrumentów, zawierajπcych elementy wykonane z roœlin lub zwierzπt z gatunków wpisanych do Aneksu A rozp. Rady 338/97, wydanie zezwolenia eksportowego nie wymaga zasiêgania opinii organu naukowego i jest dopuszczalne tak¿e w celach gównie komercyjnych.

Instrument muzyczny jako dobro osobiste lub majπtek gospodarstwa domowego Zgodnie z art. VII ust. 3 CITES, dóbr osobistych (prywatnych) oraz majπtku gospodarstwa domowego dotyczπ pewne uproszczenia w procedurze przewozu przez granicê. Co to sπ

„dobra osobiste lub majπtek gospodarstwa domowego” okreœlono w Rezolucji CITES nr 13.7.

Przepisy te sπ powtórzone w art. 7 ust. 3 rozp. Rady 338/97 oraz w art. 57 i 58 rozp. Komisji 865/2006, przy czym regulacje te sπ nieco bardziej restrykcyjne ni¿ uregulowania CITES.

Niektóre z tych zasad mogπ byæ stosowane do przywozu czy wywozu instrumentów muzycznych zawierajπcych czêœci roœlin i zwierzπt chronionych na podstawie CITES z uproszczonπ procedurπ. Przepisy te sπ doœæ z≥o¿one, odmienne w odniesieniu do przywozu, wywozu, powrotnego przywozu i powrotnego wywozu. Zasady sπ uzale¿nione m.in. od tego, gdzie zwykle zamieszkuje osoba dokonujπca przewozu oraz w którym za≥πczniku CITES lub aneksie rozp. Rady 338/97 ujêty jest gatunek, którego okaz jest przewo¿ony. Przepisy te omówiono szerzej w rozdziale V.9, a wyjaœnione tam regu≥y dotyczπ w ca≥oœci tak¿e instrumentów muzycznych.

Warto zaznaczyæ, ¿e dla instrumentów muzycznych stanowiπcych w≥asnoœæ prywatnπ, przewo¿onych do niekomercyjnych celów osobistych, opracowano tak¿e specjalne, dodatkowe zasady, które zosta≥y omówione w rozdziale V.8.3. Nie wykluczajπ one jednak korzystania z ogólnych uregulowañ dotyczπcych dóbr osobistych oraz majπtku gospodarstwa domowego.

Instrumenty jako elementy wystawy objazdowej

Instrumenty bêdπce w≥asnoœciπ osoby prawnej (np. orkiestry, cyrku, muzeum) i wywo¿one lub przewo¿one przez granicê jedynie czasowo, które zawierajπ fragmenty roœlin lub zwierzπt chronionych przez CITES, mogπ byæ traktowane jako „wystawa objazdowa” i mogπ byæ dla nich wydawane œwiadectwa dla wystaw objazdowych. Zasady dotyczπce wydawania

V.8.3. Czêsty przewóz przez granicê prywatnych instrumentów