Przewóz ¿ywych zwierzπt stanowiπcych dobro osobiste

Osoby czêsto podró¿ujπce pomiêdzy ró¿nymi krajami, które posiadajπ ¿ywe zwierzêta z gatunków ujêtych w aneksach A, B i C do rozp. Rady 338/97, mogπ wystπpiæ o wydanie tzw. œwiadectwa w≥asnoœci osobistej . Zasady ich wydawania i korzystania z nich 34

zosta≥y okreœlone g≥ównie w rozdziale VIII rozp. Komisji 865/2006. Posiadanie takiego dokumentu stanowi du¿e u≥atwienie, gdy¿ mo¿e byæ on wykorzystywany wielokrotnie i przy przewozie przez zewnêtrzne granice UE zastêpuje zezwolenie importowe oraz, jeœli kraj przeznaczenia wyrazi na to zgodê, zezwolenie eksportowe lub œwiadectwo reeksportu. Ta ostatnia zasada dotyczy tak¿e przekraczania granic miêdzy pañstwami, które nie nale¿π do Unii Europejskiej gdy¿ analogiczne œwiadectwa mogπ byæ (i zazwyczaj sπ) akceptowane przez inne strony CITES na podstawie Rezolucji 10.20 CITES oraz art. VII ust. 5 CITES. Dziêki temu w≥aœciciel nie musi przy ka¿dym wyjeŸdzie

33https://cites.org/eng/resources/reference.php#phyto.

34W polskojêzycznej wersji rozp. Komisji 865/2006 jest ono nazywane œwiadectwem „w≥asnoœci prywatnej”, a w rozp. 792/2012 œwiadectwem w≥asnoœci osobistej. W niniejszym podrêczniku (poza cytatami) u¿ywamy nazwy zgodnej z nomenklaturπ CITES oraz stosowanπ w rop. Rady 338/97. Trafniej oddaje ona charakter tego œwiadectwa (wydawanego jedynie dla dóbr o charakterze osobistym osoby fizycznej, a nie dla ka¿dej w≥asnoœci prywatnej).

Ara hiacyntowa Anodorhynchus hyacinthinus (UE A, CITES I). W latach 80. nielegalnie od≥owiono co najmniej 10 tys. tych papug w celach komercyjnych, z czego znaczna czêœæ (oko≥o 50%) trafi≥a na rynek brazylijski. Ptaki te cieszπ siê du¿ym zainteresowaniem wœród hobbystów i osiπgajπ wysokie ceny na rynku. © Andrzej Kepel / salamandra.org.pl

zagranicznym wystêpowaæ o wydawanie zezwoleñ CITES na to samo zwierzê.

Warunkiem jest jednak, aby w≥aœciciel zwierzêcia towarzyszy≥ mu w trakcie przekra-czania granic pañstwowych.

Zgodnie z art. 37 rozp. Komisji 865/2006, ka¿de œwiadectwo mo¿e byæ wydane tylko dla jednego okazu ¿ywego zwierzêcia, które pozyskane zosta≥o w sposób legalny oraz przetrzymywane jest w celach osobistych, niekomercyjnych.

Art. 40 ust. 1 lit. c rozp. Komisji 865/2006 zakazuje jakiegokolwiek komercyjnego wykorzystywania okazów, dla których wydano œwiadectwo w≥asnoœci osobistej. Zakaz ten jest zgodny z rekomendacjπ Rezolucji 10.20 i zasadami stosowania uproszczonych procedur na podstawie art. VII CITES.

Jeœli zwierzê pochodzi z kraju nale¿πcego do Unii Europejskiej, wówczas w celu uzyskania œwiadectwa na terenie UE nale¿y zwróciæ siê do organu zarzπdzajπcego kraju, na terenie którego znajduje siê okaz. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 39 ust. 3 rozp.

Komisji 865/2006, w polu nr 23 œwiadectwa (lub w odpowiednim za≥πczniku do œwiadectwa) powinna byæ wpisana nastêpujπca formu≥a:

„Œwiadectwo wa¿ne dla wielokrotnego przekroczenia granicy, gdy okazowi towarzyszy jego w≥aœciciel. Prawny w≥aœciciel zatrzymuje orygina≥ œwiadectwa.

Okaz objêty niniejszym œwiadectwem nie mo¿e zostaæ sprzedany lub w inny sposób przekazany, chyba ¿e jest to zgodne z art. 43 rozporzπdzenia Komisji (WE) nr 865/2006. Niniejsze œwiadectwo jest niezbywalne. Jeœli okaz umrze, zostanie skradziony, zniszczony lub utracony, lub jeœli zostanie sprzedany lub w≥asnoœæ okazu zostanie przeniesiona w inny sposób, niniejsze œwiadectwo nale¿y natychmiast zwróciæ organowi zarzπdzajπcemu, który je wyda≥.

Niniejsze œwiadectwo jest niewa¿ne bez za≥πczników, które muszπ byæ podstemplowane i podpisane przez urzêdnika s≥u¿b celnych przy ka¿dym przekraczaniu granicy.

Niniejsze œwiadectwo nie ma wp≥ywu na uprawnienia pañstwa do przyjêcia bardziej surowych œrodków w zakresie ograniczeñ lub warunków posiadania/przetrzymy-wania ¿ywych zwierzπt.”

Poniewa¿ Unia Europejska wprowadzi≥a bardziej rygorystyczne przepisy ni¿

wynikajπce z Konwencji i wymaga zezwoleñ importowych tak¿e w odniesieniu do okazów z Za≥πcznika II CITES (i Aneksu B do rozp. Rady 338/97), nie traktuje tak¿e jako wystarczajπcych œwiadectw w≥asnoœci osobistej wydanych przez pañstwa trzecie (spoza UE), jeœli nie towarzyszy im na granicy analogiczne œwiadectwo wydane przez jedno z pañstw UE. Jeœli wiêc zwierzê ma zostaæ importowane z kraju trzeciego na podstawie wydanego tam œwiadectwa w≥asnoœci osobistej, wówczas przed pierwszym importem na teren UE dodatkowe œwiadectwo w≥asnoœci osobistej powinien wydaæ organ zarzπdzajπcy cz≥onkowskiego pañstwa pierwszego przeznaczenie (do którego okaz ma byæ w pierwszej kolejnoœci importowany). W takiej sytuacji œwiadectwo mo¿e byæ wydane wy≥πcznie na podstawie równowa¿nego dokumentu (œwiadectwa) wydanego dla danego okazu

w pañstwie trzecim. Wówczas, zgodnie z art. 40 ust. 2 rozp. Komisji 865/2006, w polu nr 23 wydanego w Unii œwiadectwa powinna byæ wpisana dodatkowo nastêpujπca formu≥a:

„Niniejsze œwiadectwo jest niewa¿ne bez za≥πczonego oryginalnego œwiadectwa w≥asnoœci prywatnej wydanego przez pañstwo trzecie oraz jeœli okazowi objêtemu œwiadectwem nie towarzyszy w≥aœciciel.”

Jeœli okaz objêty œwiadectwem wyda na œwiat potomstwo w trakcie pobytu w jednym z pañstw cz≥onkowskich Unii Europejskiej, nale¿y o tym fakcie powiadomiæ organ zarzπdzajπcy tego kraju, który wydaje dla potomstwa odpowiednie zezwolenia lub œwiadectwa. Zgodnie z postanowieniami Rezolucji 10.20, œwiadectwa w≥asnoœci osobistej dla potomstwa urodzonego podczas podró¿y zagranicznej okazu rodzicielskiego, wydane mogπ byæ dopiero po ich powrocie do kraju zwyk≥ego zamieszkania w≥aœciciela.

Okaz objêty œwiadectwem w≥asnoœci osobistej powinien byæ jednoznacznie identyfikowalny, a wiêc musi byæ unikatowo oznakowany (zgodnie z art. 66 rozp. Komisji 865/2006) oraz nie mo¿e byæ wykorzystywany do celów komercyjnych. Ponadto, jeœli pochodzi z kraju cz≥onkowskiego Unii Europejskiej, musi byæ zarejestrowany przez organ zarzπdzajπcy pañstwa, na terenie którego jego w≥aœciciel ma swoje zwyk≥e miejsce zamieszkania. Co wiêcej, przed up≥ywem terminu wa¿noœci wydanego œwiadectwa okaz musi znajdowaæ siê w kraju, w którym jest zarejestrowany.

Zgodnie z art. 14 rozp. Rady 865/2006 oraz Rezolucjπ 10.20 (rekomendacja g), termin wa¿noœci œwiadectwa w≥asnoœci osobistej nie mo¿e przekroczyæ trzech lat.

Zagubione lub w inny sposób utracone œwiadectwo w≥asnoœci osobistej mo¿e byæ zastπpione œwiadectwem zastêpczym. Wydane mo¿e byæ ono jedynie przez organ, który wyda≥ œwiadectwo pierwotne. W miarê mo¿liwoœci duplikat powinien mieæ ten sam numer i tπ samπ datê wa¿noœci co orygina≥, natomiast w polu nr 23 powinna byæ zawarta dodatkowo nastêpujπca formu≥a: w≥asnoœci osobistej, który pochodzi z kraju nale¿πcego do Unii, dopuszczalna jest jedynie wówczas, kiedy w≥aœciciel takiego okazu wczeœniej zwróci œwiadectwo organowi zarzπdzajπcemu CITES, który je wyda≥. Jeœli okaz taki nale¿y do gatunku z Aneksu A rozp.

Rady 338/97, przed jego sprzeda¿π na terytorium UE nale¿y uzyskaæ œwiadectwo zwalniajπce z zakazu komercyjnego wykorzystywania, zgodnie z art. 8 ust. 3 rozp. Rady nr 338/97 (chyba

¿e okazu jest urodzony i wyhodowany w niewoli i nale¿y do gatunku ujêtego w Aneksie X rozp. Komisji 865/2006). Zgodnie z art. 40 ust. 1 lit. c, ta sama zasada dotyczy przypadku, jeœli w≥aœciciel chcia≥by w inny sposób wykorzystywaæ dany okaz do celów zarobkowych.

Sprzeda¿ czy komercyjne wykorzystanie na terenie Unii okazów, które przywieziono na jej teren na podstawie œwiadectwa w≥asnoœci osobistej wydanego w pañstwie trzecim, jest

Zebra prêgowana (zebra Grevy’ego) Equus grevyi (UE A, CITES I). ednym z zagro¿eñ dla tego gatunku sπ nadmierne polowania dla atrakcyjnego trofeum charakterystycznej skóry. © Andrzej Kepel / salamandra.org.pl

– J

Zebra górska Equus zebra obecnie wyró¿nia siê dwa podgatunki: zebrê namibskπ (Hartmann’a) E. z.

hartmannae (UE B, CITES II) oraz zebrê przylπdkowπ E. z. zebra (UE A, CITES I). © Borys Kala / salamandra.org.pl

–

ca≥kowicie zabroniona. Zwierzê takie musia≥by wpierw wróciæ do kraju, w którym wydano mu œwiadectwo, a nastêpnie zostaæ ponownie wwiezione do UE na podstawie normalnego zezwolenia eksportowego (lub œwiadectw reeksportu) i importowego CITES, wydanego dla celu dopuszczajπcego dany rodzaj wykorzystania.