Aneta Grabowska, Edward Kunicki
Katedra Warzywnictwa z Ekonomiką Ogrodnictwa,
Wydział Ogrodniczy, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wstęp
Brokuł należy do grupy najcenniejszych roślin pod względem pozytywnego oddziaływania na zdrowie człowieka. Coraz większy popyt na to warzywo jest jednym z bodźców do poszukiwania sposobów uprawy, pozwalających na zwiększenie jego plonu, a w przypadku upraw wczesnych również na przyspieszenie zbioru. W ostatnich latach obserwuje się wzrastające zainteresowanie preparatami zawierającymi w swym składzie substancje biologicznie aktywne, które stosowane w małych dawkach aktywizują metabolizm roślin, głównie poprzez zwiększenie ich wzrostu i rozwoju. W uprawach polowych stosowane są zazwyczaj w postaci zabiegów profilaktycznych lub interwencyjnych [JANKOWSKI, DUBIS 2008]. Do tego typu preparatów należą między innymi Goëmar Goteo, oparty na koncentracie z alg morskich [JOUBERT,LEFRANC 2008]
i Aminoplant zawierający w swoim składzie aminokwasy i krótkie łańcuchy peptydowe [CAMBRI 2008].
Celem badań było określenie wpływu biopreparatów Goëmar Goteo i Aminoplant na wczesność i wielkość plonu brokułu w uprawie wiosennej.
Materiał i metody
W latach 2007-2008 w stacji doświadczalnej Kraków-Mydlniki, na glebie określonej jako brunatna właściwa, utworzonej z ustabilizowanych aluwiów rzecznych, założono dwuczynnikowe doświadczenie z odmianą brokułu ‘Monaco’ F1 - metodą losowanych podbloków w 4 powtórzeniach. Na każdym poletku znajdowało się 40 roślin. Zahartowaną rozsadę sadzono pod koniec marca w rozstawie 5040 cm i przykryto włókniną, którą utrzymywano na roślinach do fazy początku wiązania róż.
Badanymi czynnikami były: 1 - traktowanie rozsady oraz 2 - roślin podczas wegetacji, biopreparatami Goëmar Goteo i Aminoplant.
Nasiona wysiewano na początku lutego do skrzynek wysiewnych. Po wschodach siewki pikowano do wielodoniczek zawierających 96 komórek o objętości 53 cm3. Podczas przygotowania rozsady część roślin podlewano, 5 i 10 dni po pikowaniu, preparatem Goëmar Goteo w stężeniu 0,1% stosując 2 dm3 roztworu na 1 m2. Pozostałe rośliny stanowiły kontrolę. Wszystkie rośliny 2-krotnie zasilano 0,1% roztworem saletry wapniowej. Po wysadzeniu na miejsce stałe część roślin kontrolnych i podlewanych biostymulatorem opryskiwano 3-krotnie preparatem Aminoplant (3 dm3ha-1) w następujących terminach: tydzień po wysadzeniu rozsady, na początku wiązania róż i dwa tygodnie później. Zbiory rozpoczęły się na przełomie maja i czerwca. W sumie róże zbierano 5-krotnie w roku 2007 i 6-krotnie w roku następnym.
W dniu sadzenia roślin na miejsce stałe wykonano następujące pomiary rozsady: liczba
A. Grabowska, E. Kunicki 194
liści, powierzchnia blaszki liściowej, masa części nadziemnej i masa systemu korzeniowego. W fazie zbiorczej określono wczesność i wielkość plonu handlowego róż brokułu. Plon handlowy stanowiły prawidłowo wykształcone róże wraz z łodygą długości 20 cm, o masie równej i większej od 200 g. Do plonu wczesnego zaliczono plon uzyskany w ciągu trzech pierwszych zbiorów. Wyniki dotyczące plonu handlowego opracowano statystycznie za pomocą testu Tukeya dla =0,05.
Wyniki i dyskusja
Podlewanie rozsady preparatem Goëmar Goteo nie spowodowało zwiększenia liczby liści, natomiast miało wpływ na przyrost masy części nadziemnej (średnio o 17%) i systemu korzeniowego (o 4%) oraz zwiększenie powierzchni blaszki liściowej (o 11,5%) - tab. 1. Jakość uzyskanej rozsady nie miała znaczącego wpływu na wielkość plonu handlowego brokułu. Podobne wyniki, ale w uprawie kapusty pekińskiej uzyskał GAJEWSKI i in. [2008]. Nie wykazano również istotnego wpływu preparatu Aminoplant na wielkość plonu (tab. 2 i 3), który w obu latach badań był bardzo wysoki i wahał się od 19,32 do 26,45 tha-1, mieszcząc się tym samym w wielkości standardowej dla uprawy jesiennej [KUNICKI 2005; GRABOWSKA i in. 2007]. Z uwagi na fakt, że badane preparaty od niedawna są dopuszczone w Polsce do stosowania w uprawach warzyw, odniesienie do wyników innych badań dotyczących brokułu napotyka trudności. Stwierdzono natomiast dodatni wpływ zastosowanych preparatów na wielkość plonu wczesnego (tab.
4). Niezależnie od zastosowania Aminoplantu, traktowanie rozsady preparatem Goëmar Goteo spowodowało prawie 2-krotny jego wzrost (średnio z 2 lat). Pozytywny wpływ tego preparatu na wielkość plonu wczesnego stwierdzono także w przypadku pomidora [KOWALCZYK,ZIELONY 2008]. Natomiast niezależnie od zastosowania preparatu Goëmar Goteo opryskiwanie roślin Aminoplantem przyczyniło się do zwiększenia plonu wczesnego o 17%, a współdziałanie obu preparatów - średnio o 9,5%. Dodatni wpływ tych preparatów na wielkość plonu stwierdzono także w uprawie sałaty [ŁYSZKOWSKA
i in. 2008].
Tabela 1; Table 1 Wpływ preparatu Goëmar Goteo na wybrane parametry rozsady brokułu
w latach 2007-2008
Effect of Goëmar Goteo bio-stimulators on some parameters of broccoli transplants
in 2007-2008
Pomiar
Measurement 2007 2008
kontrola control Goëmar Goteo kontrola
control Goëmar Goteo
Liczba liści; Number of leaves 4 4 4 4
Świeża masa części nadziemnej (g)
Fresh matter of shoot (g) 57,4 70,8 72,1 79,8 Powierzchnia blaszki liściowej (cm2)
Leaf area (cm2) 32,4 35,7 32,1 35,9
Sucha masa bryły korzeniowej (g)
Dry matter of root system (g) 111,8 116,5 110,4 114,4
Tabela 2; Table 2 Plon handlowy brokułu (tha-1) w roku 2007 w zależności od traktowania rozsady oraz roślin w okresie wegetacji preparatami Goëmar Goteo i Aminoplant
Marketable yield of broccoli (tha-1) in 2007 depending on the treatment of transplants and plants during vegetation season with Goëmar Goteo and Aminoplant biostimulators
WPŁYW WYBRANYCH BIOPREPARATÓW NA PLONOWANIE BROKUŁU ... 195 Traktowanie roślin podczas
wegetacji; Treatment of plants during vegetation season
Traktowanie rozsady; Treatment of transplants
kontrola; control Goëmar Goteo średnia; mean Bez Aminoplantu
Without Aminoplant 24,14 a* 26,45 a 25,30 A
Aminoplant 26,01 a 25,32 a 25,67 A
Średnia; Mean 25,08 A 25,90 A -
* wartości w poszczególnych kolumnach oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie przy =0,05;
data marked by the same letter within each column do not differ significantly at =0.05
Tabela 3; Table 3 Plon handlowy brokułu (tha-1) w roku 2008 w zależności od traktowania rozsady oraz roślin w okresie wegetacji preparatami Goëmar Goteo i Aminoplant
Marketable yield of broccoli (tha-1) in 2008 depending on the treatment of transplants and plants during vegetation season with Goëmar Goteo and Aminoplant biostimulators Traktowanie roślin podczas
wegetacji; Treatment of plants during vegetation season
Traktowanie rozsady; Treatment of transplants
kontrola; control Goëmar Goteo średnia; mean Bez Aminoplantu
Without Aminoplant 21,24 a 22,71 a 21,98 A
Aminoplant 21,66 a 19,32 a 20,49 A
Średnia; Mean 21,45 A 21,02 A -
Objaśnienia jak w Tabeli 2; Explanations see Table 2
Tabela 4; Table 4
Liczba uzyskanych róż (w %) po trzech pierwszych zbiorach w latach 2007-2008 Percentage of broccoli heads gathered after first 3 harvests in 2007-2008 Opryskiwanie roślin
pod-czas wegetacji; Treatment of plants during vegetation
season
Traktowanie rozsad; Treatment of transplants
2007 2008 średnia; mean
K G K G K G
Bez Aminoplantu
Without Aminoplant 23,0 75,0 40,0 40,0 31,5 57,5
Aminoplant 42,0 61,0 32,0 73,0 37,0 67,0
Średnia; Mean 32,5 68,0 36,0 56,5 - -
K kontrola; control G Goëmar Goteo
Wnioski
1. Zastosowanie preparatu Goëmar Goteo spowodowało przyrost masy pędu i systemu korzeniowego oraz powierzchni blaszki liściowej brokułu odmiany
‘Monaco’ F1.
2. Nie stwierdzono istotnego wpływu preparatów Goëmar Goteo i Aminoplant na wielkość plonu handlowego brokułu.
A. Grabowska, E. Kunicki 196
3. Badane preparaty - Goëmar Goteo i Aminoplant zwiększyły plon wczesny brokułu.
Literatura
CAMBRI D.2008. Amino acids: the scientific basis of the biostimulation. Konferencja
„Biostimulators in modern agriculture”. Warszawa, 7-8 II 2008. Book of abstracts: 14.
GAJEWSKI M.,GOS K.,BOBRUK J.2008. The influence of Goteo biostimulator on yield and quality of two cultivars of Chinese cabbage. Konferencja „Biostimulators in modern agriculture”. Warszawa, 7-8 II 2008. Book of abstracts: 160.
GRABOWSKA A.,KUNICKI E.,LIBIK A. 2007. Effects of age and cold storage of transplants on the growth and quality of broccoli heads. Vegetable Crop Research Bull. 66: 31-38.
JANKOWSKI K., DUBIS B. 2008. Biostimulators for field crops. Konferencja „Biosty-mulators in modern agriculture”. Warszawa, 7-8 II 2008. Book of abstracts: 24.
JOUBERT J-M.,LEFRANC G. 2008. Sea weed phytostimulants in agriculture: recent studies on mode of action two types of products from algae: growth and nutrition stimulants and stimulants of plant defense reaction. Konferencja „Biostimulators in modern agriculture”. Warszawa, 7-8 II 2008. Book of abstracts: 16.
KOWALCZYK K.,ZIELONY T. 2008. Effect of Goteo treatment on yield and fruit quality of tomato grown on rockwool. Konferencja „Biostimulators in modern agriculture”.
Warszawa, 7-8 II 2008. Book of abstracts: 154.
KUNICKI E. 2005. Wpływ nawadniania, nawożenia azotowego i pory zbioru na jakość plonu brokułu w uprawie jesiennej. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie 421, Seria Rozprawy 305: 96 ss.
ŁYSZKOWSKA M.,GAJC-WOLSKA J.,KUBIŚ K.2008. The influence of biostimulator on yield of leaf and iceberg lettuce and their quality. Konferencja „Biostimulators in modern agriculture”. Warszawa, 7-8 II 2008. Book of abstracts: 158.
Słowa kluczowe: brokuł, biopreparaty, jakość rozsady, plon handlowy Streszczenie
W latach 2007-2008 w stacji doświadczalnej Kraków-Mydlniki założono dwuczynnikowe doświadczenie z odmianą brokułu ‘Monaco’. Zahartowaną rozsadę sadzono pod koniec marca w rozstawie 5040 cm i przykryto włókniną, którą utrzymywano na roślinach do fazy początku wiązania róż. Badanymi czynnikami były:
1) traktowanie rozsady oraz 2) traktowanie roślin podczas wegetacji biopreparatami.
Podczas przygotowania rozsady część roślin podlewano, po 5 i 10 dniach po pikowaniu, preparatem Goëmar Goteo w stężeniu 0,1% stosując 2 dm3 roztworu na 1 m2. Po wysadzeniu na miejsce stałe część roślin kontrolnych i podlewanych biostymulatorem Goëmar Goteo opryskiwano 3-krotnie preparatem Aminoplant.
Goëmar Goteo miał wpływ na zwiększenie masy części nadziemnej i podziemnej oraz wzrost powierzchni blaszki liściowej. Jakość uzyskanej rozsady nie miała znaczącego wpływu na wielkość plonu handlowego brokułu. Nie stwierdzono również istotnego wpływu preparatu Aminoplant na wielkość tego plonu. Natomiast badane preparaty wpłynęły na wzrost plonu wczesnego brokułu.
WPŁYW WYBRANYCH BIOPREPARATÓW NA PLONOWANIE BROKUŁU ... 197
EFFECT OF SELECTED BIOPREPARATIONS ON YIELDING OF BROCCOLI IN THE SPRING CULTURE
Aneta Grabowska, Edward Kunicki
Department of Horticulture, Agricultural University, Kraków Key words: broccoli, biopreparations, transplants quality, marketable yield
Summary The aim of study was to determine the effect of two biopreparations: Goëmar Goteo and Aminoplant, on the earliness and yielding of broccoli in the spring culture.
The experiment was conducted within 2007-2008 at the Experimental Station, University of Agriculture, Kraków. Broccoli seedlings of ‘Monaco’ F1 cultivar were transplanted at 5040 cm spacing into field at the end of March. Plants were covered with unwoven fabric which was kept until the stage of heads initiation. During the transplant stage plants were treated twice with 0,1% Goëmar Goteo and next, during the vegetation season three times with Aminoplant (3 dm3ha-1).
Goëmar Goteo showed positive effect on the mass of shoot system as well as on the leaf area of transplants. None of investigated preparations positively affected the marketable yield, which ranged from 19.32 to 26.45 tha-1. Irrespective of Aminoplant, Goëmar Goteo increased the early yield twice, and irrespective of Goëmar Goteo, Aminoplant increased this yield by 17%; interaction of the preparations - by 9.5%.
Dr inż. Aneta Grabowska
Katedra Warzywnictwa z Ekonomiką Ogrodnictwa Wydział Ogrodniczy
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja al. 29 Listopada 54
31-425 KRAKÓW
e-mail: agrabowska@ogr.ar.krakow.pl
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 539: 199-205