Renata Dobromilska 1, Kamila Gubarewicz 1, Marek Konieczny 2
1 Katedra Warzywnictwa,
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
2 „Yara Poland” Sp. z o.o.
Wstęp
Biostymulatory (fitostymulatory) na bazie ekstraktów z glonów morskich i innych wodorostów to substancje biologicznie czynne, zawierające w swoim składzie hormony (auksyny, cytokininy), enzymy, białka, aminokwasy, mikroelementy, witaminy, polisacharydy, alginiany i inne związki, które aktywizują procesy przemiany materii u roślin. Regulują funkcje życiowe roślin, polepszają ich wzrost i rozwój.
Wpływają bezpośrednio lub pośrednio na: fotosyntezę, pobieranie i transport wody oraz składników pokarmowych. Skuteczność ich została potwierdzona w uprawie roślin rolniczych i ogrodniczych [VERKLEIJ 1992;GÓRECKI,GLAPŚ 1994;ERIS i in. 1995; WYSOCKA -OWCZAREK 2001;RADŽEPOWIČ i in. 2006; DOBROMILSKA i in. 2008; DOBROMILSKA,GUBAREWICZ
2008; KOSSAK,DYKI 2008]. Pozytywne efekty we wzroście i plonowaniu roślin uzyskano po zastosowaniu preparatów: Maxicrop, Goëmar BM 86, Kelpak, Bio-algeen S-90, Labimar, Physpe, SM 3 i in.
Preparaty z alg morskich przyczyniają się do lepszego przystosowania roślin do wzrostu w warunkach stresowych. Rośliny są bardziej odporne na suszę, brak składników pokarmowych, stres solny czy zaburzenia fizjologiczne. Są mniej narażone na atak patogenów, mają lepiej rozwiniętą łodygę i korzeń. Efekt działania biostymulatorów zależy od gatunku rośliny, odmiany, stężenia preparatu, warunków pogodowych i terminu jego aplikacji [KOWALIK, MICHALSKI 2004; SULEWSKA, KRUCZEK
2005;KOSSAK,DYKI 2008]. W procesie produkcji wiele z nich wzbogacono o dodatkowe składniki, np. wapń, magnez, fosfor, siarczan potasu, kwasy huminowe czy fulwowe, stąd mogą one być traktowane jako nawozy.
Materiał i metody
W doświadczeniu przeprowadzonym w latach 2007-2008 badano wpływ preparatów z glonów morskich na wzrost i plonowanie pomidora drobnoowocowego uprawianego w wysokim, nieogrzewanym tunelu foliowym. Doświadczenie założono w układzie podbloków losowych w 4 powtórzeniach. Badaniami objęto następujące czynniki:
R. Dobromilska, K. Gubarewicz, M. Konieczny 144
Czynnik I – rodzaj preparatu biologicznego:
1. Bio-algeen S-90 – w stężeniu 0,5%, 2. Labimar – w stężeniu 0,3%, 3. Acadian – w stężeniu 0,5%,
4. obiekt kontrolny – bez stosowania biostymulatorów.
Czynnikiem II były odmiany pomidora drobnoowocowego: Picolino F1 i Conchita F1. Biostymulatory stosowano dolistnie, rośliny opryskiwano 4-krotnie, począwszy od fazy przyjęcia się rozsady w odstępach dziesięciodniowych.
Nasiona pomidora wysiano w szklarni mnożarce 20 marca. Po wytworzeniu liści właściwych rośliny przepikowano do doniczek o średnicy 8 cm. Rozsadę pomidora sadzono w tunelu foliowym 15 maja, systemem pasowo-rzędowym, w rozstawie 1,40,25 m, z wyprowadzeniem roślin w kształcie litery V. Pomidory prowadzono na 6 gron.
Owoce zbierano od trzeciej dekady lipca do pierwszej dekady września. Przy zbiorze oceniono plon ogółem, handlowy oraz plon wczesny (plon zebrany w trakcie 3 pierwszych zbiorów). Uzyskane w doświadczeniu wyniki opracowano statystycznie za pomocą testu Tukey’a, dla poziomu istotności =0,05.
Wyniki i dyskusja
Analiza wyników dotyczących pomiarów biometrycznych roślin wykazała wyraźny wpływ niektórych preparatów z glonów morskich na cechy wegetatywnego wzrostu roślin (tab. 1). Tylko w przypadku stosowania preparatu Labimar, rośliny zareagowały większym tempem wzrostu, osiągając wysokość przed ogłowieniem pomidora 152,0 cm. W pozostałych kombinacjach doświadczenia była ona istotnie mniejsza (średnio o 7,8 cm). Zastosowanie biostymulatorów z glonów morskich w uprawie pomidora zróżnicowało liczbę liści na roślinie. Po opryskiwaniu roślin Bio-algeenem liczba liści wzrosła do 26,4 i była istotnie większa od liczby liści roślin traktowanych preparatem Labimar oraz roślin z kombinacji kontrolnej (średnio o 2,1).
Rośliny, u których zastosowano preparat Acadian, wyróżniały się grubszą łodygą. W tym przypadku średnica łodygi była większa o 1,8 mm od łodygi roślin kontrolnych i średnio o 2,4 mm od roślin traktowanych Bio-algeenem i Labimarem. Odmiana Picolino F1 miała grubszą łodygę niż odmiana Conchita F1. Badane odmiany pomidora nie różniły się istotnie pod względem wysokości i liczby liści na roślinie.
Wszystkie stosowane w doświadczeniu preparaty wpłynęły istotnie na długość gron pomidora, które u roślin kontrolnych były krótsze o 1,7 cm (tab. 2). Działanie preparatu Acadian skutkowało wykształceniem gron o masie istotnie większej niż w pozostałych kombinacjach doświadczenia. Różnica ta wynosiła 77,2 g. Preparat ten zwiększył również istotnie masę pojedynczych owoców (tab. 3), która wzrosła o 4,9 g w porównaniu z kontrolą. Podobnie przejawiało się działanie preparatu Bio-algeen. Liczba owoców w gronie nie zależała od stosowanych w doświadczeniu biostymulatorów.
KOWALCZYK iZIELONY [2008] stosując biostymulator Goteo Goëmar w uprawie pomidora na wełnie mineralnej stwierdziły, że zwiększyła się liczba owoców w plonie ogółem.
Preparat ten, podobnie jak Acadian, wytwarzany jest na bazie glonów Ascophyllum nodosum. Porównanie cech dotyczących gron i owoców obu odmian wykazało, że odmiana Conchita F1 wykształciła dłuższe grona, o większej masie, z większą liczbą owoców w gronie. Jednakże masa pojedynczych owoców tej odmiany była istotnie mniejsza niż odmiany Picolino F1.
WPŁYW PREPARATÓW Z GLONÓW MORSKICH ... 145 Tabela 1; Table 1 Wpływ stosowania biostymulatorów z glonów morskich na cechy biometryczne
dwóch odmian pomidora drobnoowocowego (2007-2008) The effect of biostimulators on biometric characters of two small-sized
tomato cultivars (2007-2008) Preparat
Preparation Wysokość roślin Height of plants
(cm)
Liczba liści
Number of leaves Średnica łodygi Diameter of stem
preparatu; preparation odmiany; cultivar interakcji; interaction
6,3
r.n.; n.s. różnice nieistotne; differences not significant
Rys. 1. Wpływ stosowania biostymulatorów z glonów morskich na plon ogółem, handlowy i wczesny dwóch odmian pomidora drobnoowocowego (2007-2008)
Fig. 1. The effect of seaweed biostimulators on total, marketable and early yields of two small-sized tomato cultivars (2007-2008)
Tabla 2; Table 2 Wpływ stosowania biostymulatorów z glonów morskich na cechy gron
dwóch odmian pomidora drobnoowocowego (2007-2008)
The effect of seaweed biostimulators on cluster characters of two small-sized
tomato cultivars (2007-2008)
R. Dobromilska, K. Gubarewicz, M. Konieczny 146
Preparat
Preparation Długość grona; Length of cluster
(cm) Masa 1 grona; Weight of 1 cluster
preparatu; preparation odmiany; cultivar interakcji; interaction
1,1 r.n.; n.s. różnice nieistotne; differences not significant
Tabela 3; Table 3 Wpływ stosowania biostymulatorów z glonów morskich na cechy owoców
dwóch odmian pomidora drobnoowocowego (2007-2008) The effect of seaweed biostimulators on fruit characters of two small-sized
tomato cultivars (2007-2008)
Preparat
Preparation Masa 1 owocu
Weight of 1 fru(g)it Liczba owoców w 1 gronie Number of fruit per 1 cluster Picolino
preparatu; preparation odmiany; cultivar interakcji; interaction
2,1
r.n.; n.s. różnice nieistotne; differences not significant
Analiza wyników dotycząca plonowania pomidora (rys. 1) wykazała, że wszystkie stosowane w doświadczeniu biostymulatory istotnie zwiększyły plon ogółem owoców o 0,22 kgm-2 w porównaniu do plonu z roślin kontrolnych. Z kolei na wielkość plonu handlowego pomidora istotny wpływ miało traktowanie roślin preparatami Labinar i Acadian. W tym przypadku zanotowano wzrost plonu handlowego średnio o 0,28 kgm-2. W badaniach KOSSAKA iDYKI [2008], w których stosowano kilka preparatów na bazie glonów morskich (Goëmar Goteo, Bio Jodis, Bio-algeen i Resistim), obserwowano lepszy rozwój systemu korzeniowego pomidora. Jedynie Bio-algeen nie zwiększył istotnie plonu ogółem, handlowego i wczesnego owoców. Polepszyła się natomiast barwa owoców i zwiększył się stosunek cukrów do kwasów. W badaniach własnych najmniejszy plon wczesny uzyskano w przypadku opryskiwania roślin Bio-algeenem. Był on o 0,26 kgm-2 mniejszy od plonu owoców otrzymanego z pozostałych kombinacji doświadczenia. Plon ogółem, handlowy i wczesny owoców zebrany z roślin odmiany Picolino F1 był istotnie większy w porównaniu z plonem odmiany Conchita F1.
WPŁYW PREPARATÓW Z GLONÓW MORSKICH ... 147
Wnioski
1. Preparat Labimar stymulował wzrost łodygi obu odmian pomidora Picolino F1 i Conchita F1. Pod wpływem działania Bio-algeenu rośliny wytworzyły większą liczbę liści. Traktowanie roślin pomidora preparatem Acadian zwiększyło średnicę łodygi u obu odmian.
2. Stosowanie preparatów na bazie glonów morskich powoduje wydłużenie gron owocowych pomidora drobnoowocowego. Pod wpływem działania Acadianu nastąpiło zwiększenie masy gron i owoców.
3. Wszystkie biostymulatory na bazie ekstraktów z glonów morskich zwiększyły istotnie plon ogółem, a Labimar i Acadian plon handlowy pomidora drobnoowocowego. Bio-algeen obniżył plon wczesny owoców pomidora.
4. Niezależnie od stosowania biostymulatorów, plon ogółem, handlowy i wczesny, uzyskany w uprawie odmiany Picolino F1, był istotnie większy niż odmiany Conchita F1.
Literatura
DOBROMILSKA R.,MIKICIUK M.,GUBAREWICZ K.2008. Evaluation of cherry tomato yiel-ding and fruit mineral composition after using of Bio-algeen S-90 preparation.
J. Elementol. 13(4): 491-499.
DOBROMILSKA R., GUBAREWICZ K.2008. Influence of Bio-algeen S-90 on the yield and quality of small-sized tomato, w: Biostimulators in modern agriculture – Solanaceous crops. Z.T. Dąbrowski (red.). Editoral House Wieś Jutra, Warszawa: 7-12.
ERIS A.,SIVRITEPE H.O., SIVRITEPE N. 1995. The effects of seaweed (Ascophyllum no-dosum) extract on yield and quality criteria in peppers. Acta Hortic. 412: 185-192.
GÓRECKI R., GLAPŚ T. 1994. Działanie regulatorów wzrostu w wiosennej, wazonowej uprawie oberżyny pod szkłem. Pestycydy 4: 47-51.
KOSSAK K.,DYKI B. 2008. Effects of biostimulators on cultivation of Alboney F1 green-house tomato, w: Biostimulators in modern agriculture – Solanaceous crops. Z.T.
Dąbrowski (red.). Editoral House Wieś Jutra, Warszawa: 13-20.
KOWALCZYK K.,ZIELONY T. 2008. Effect of Goteo treatment on yield and fruit quality of tomato grown on rockwool, w: Biostimulators in modern agriculture – Solanaceous crops. Z.T. Dąbrowski (red.). Editoral House Wieś Jutra, Warszawa: 21-26.
KOWALIK I.,MICHALSKI T.2004.Wpływ biostymulatorów Bio-algeen S-90 Plus 2 i Bion 50 WG na plon kukurydzy uprawianej na ziarno. Post. Ochr. Roślin 44(2): 849-853.
SULEWSKA H., KRUCZEK A.2005. Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych, Poznań 2(1): 203-209.
RADŽEPOWIČ S.,ČOLO J.,BLAŽINKOV M.,POLJAK M.,PECINA M.,SIKORA S.,ŠEPUT M.2006.
Effect of inoculation and growth regulator on soybean yield and photosynthetic pigment content. Agric. Conspectus Sci. 71(3): 75-80.
VERKLEIJ F.N.1992. Seaweed extracts in agriculture and horticulture: a review. Bio-logical Agriculture and Horticulture 8: 309-324.
WYSOCKA-OWCZAREK M.2001.Zaburzenia wzrostu i rozwoju pomidora.Wyd. Plantpress Sp. z o.o., Kraków: 108 ss.
R. Dobromilska, K. Gubarewicz, M. Konieczny 148
Słowa kluczowe: biostymulatory, pomidor drobnoowocowy, wzrost, plonowanie Streszczenie
Doświadczenie przeprowadzone w latach 2007-2008 miało na celu zbadanie wpływu preparatów z glonów morskich na plon i jakość pomidora drobnoowocowego odmian Picolino F1 i Conchita F1. Pomidory uprawiano w wysokim, nieogrzewanym tunelu foliowym. Nasiona wysiano w szklarni mnożarce 20 marca, a rozsadę posadzono w tunelu foliowym 15 maja w rozstawie 1,40,25 m. Bioalgeen S-90 i Acadian stosowano w stężeniu 0,5%, Labinar - 0,3%. Rośliny opryskiwano biostymulatorami dolistnie 4-krotnie, począwszy od fazy przyjęcia się rozsady w odstępach dziesięciodniowych. Pomidory prowadzono na 6 gron. Owoce zbierano od 3 dekady lipca do 1 dekady września.
Biometryczne pomiary roślin wskazały, że wysokość roślin znacznie wzrosła po zastosowaniu biostymulatora Labimar. Największą liczbę liści uzyskano opryskując Bio-algeenem. Czterokrotne opryskiwanie roślin Acadianem zwiększyło średnicę łodygi roślin pomidora, masę gron i owoców. Wszystkie biostymulatory na bazie ekstraktów z glonów morskich zwiększyły istotnie plon ogółem, a Labimar i Acadian plon handlowy pomidora drobnoowocowego. Bio-algeen obniżył plon wczesny owoców pomidora.
INFLUENCE OF SEAWEED PREPARATIONS ON YIELD AND QUALITY OF THE SMALL-SIZED TOMATO PLANTED UNDER COVERS
Renata Dobromilska Department of Vegetable Crops,
West Pomeranian Technological University, Szczecin Key words: biostimulators, small-sized tomato, growth, yielding
Summary
The study carried out in years 2007-2008 aimed at establishing the impact of using seaweed preparation on the growth and yield productivity of the small-sized tomato cv. Picolino F1 and Conchita F1. The tomatoes were grown in a high unheated foil tunnel. The seeds were sown in a multiplying greenhouse on 20 March and the seedlings were planted in the foil tunnel after 15th May at spacing 1.40.25 m. Bio-algeen S-90 and Acadian were used in concentration of 0.5% and Labinar of 0.3%, in form of spray performed four times every ten days. Plants were sprayed for the first time two weeks after planting. The tomatoes were intended for 6 clusters. The fruits were harvested since the 3rd decade of July until the 1st decade of September.
Biometric measurements of plants carried out during vegetation period showed that the plant height increased significantly after sprays with Labimar. The use of Bio-algeen increased the number of leaves. Spraying the plants four times with Acadian increased diameter of tomato stems, weight of clusters and fruits. The application of Bio-algeen, Labimar and Acadian significantly increased total yield of the fruit. The biggest marketable yield was obtained in case of using Labimar and Acadian. Plants treated with Bio-algeen produced the least early yield.
WPŁYW PREPARATÓW Z GLONÓW MORSKICH ... 149
Dr hab. Renata Dobromilska Katedra Warzywnictwa
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny ul. Janosika 8
71-424 SZCZECIN
e-mail: renata.dobromilska@zut.edu.pl
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 539: 151-158