II. SPECYFIKA KOMUNIKACJI INTERNETOWEJ I POLE GATUNKOWE PORTALI
5. Portale motoryzacyjne – prezentacja analizowanych stron
5.3. Portale dla kobiet
Portale motoryzacyjne skierowane do kobiet są odzwierciedleniem zwiększającego się zainteresowania kobiet kwestiami motoryzacyjnymi. Ta dziedzina staje się dla coraz większej liczby kobiet pasją i hobby, co jest dowodem wkraczania płci żeńskiej w świat mężczyzn, stereotypowo zdominowany i zarezerwowany tylko dla nich. Przedmiotem mojej analizy są cztery portale motoryzacyjne, powstałe w przeciągu ostatnich kilku lat.
57 Liczba postów: 1461904 • Liczba wątków: 30422 • Liczba użytkowników: 2070 [stan na dzień 21.08.2014 – MO]
98
1. www.motocaina.pl [M]
Portal istnieje od kwietnia 2009 roku. Idea jego uruchomienia to m.in. następuje cele:
Chcemy stworzyć przyjazne miejsce w sieci, gdzie użytkowniczki serwisu będą mogły wymieniać opinie i dyskutować na forum, szukać porad czy pomocy, organizować wspólne spotkania, szkolenia czy też planować zmagania sportowe.(…) Zespół redakcyjny ma ambicję promować wśród kobiet zasady: bezpiecznej jazdy samochodem i motocyklem oraz prawidłowego postępowania w okresie ciąży i macierzyńskim podczas jazdy autem. Chcemy też zainteresować płeć piękną sportem motorowym, a rodzicom motobrzdąców wskazać możliwości rozwoju umiejętności ich potomstwa. Użytkowniczki znajdą także na stronie m.in. opisy ciekawych "auto-moto podróży", pojazdów zabytkowych, wyjaśnienie zagadnień technicznych, oraz porady serwisowe [M – p]. Motoryzacja prezentowana jest w tym przypadku wieloaspektowo, przez co można mówić o uniwersalności serwisu i dostosowaniu go do oczekiwań szerokiego grona odbiorców.
Na stronie głównej portalu jest dostępnych kilka podstawowych działów [il. 10], pogrupowanych tematycznie. Portal podzielony jest na dwie podstawowe kategorie motoryzacyjne – AUTO oraz MOTO, dotyczące odpowiednio samochodów i motocykli.
Każda z kategorii jest pogrupowana na mniejsze jednostki, ułatwiające nawigację i sprawne wyszukiwanie interesujących informacji. W kategorii auto możemy wyróżnić np. następujące działy: Testy, Moda i autogadżety, Doskonalenie tech. jazdy, Porady, Filmy, Historia. Grupa tematów z zakresu moto to w większości odpowiedniki wcześniejszych działów, dotyczące sfery motocyklowej, m.in. Moda i motogadżety, Strefa motocyklistki, Opisy Waszych motocykli. Cała zawartość wymienionych kategorii jest zaprezentowana w zbiorze ilustracji [il. 11 i 12]. Skupiskiem najnowszych zamieszczanych wiadomości jest dział NEWS, który wskazuje nie tylko na nowość obecnych tam artykułów, ale w dużym stopniu umożliwia łatwy dostęp do świeżych informacji dla użytkowników regularnie odwiedzających stronę.
Ważnym działem w kontekście zdefiniowanego odbiorcy płci żeńskiej jest kategoria DZIECKO, uwzględniająca pasję samochodową i motocyklową kobiet.
Warto jeszcze wyróżnić WYWIADY i FELIETONY jako dwa istotne gatunki podejmowania przedstawianej tematyki. Wywiady z osobami zawodowo lub hobbystycznie związanymi z motoryzacją mają na celu prezentację świata osób aktywnie działających w dziedzinie motoryzacji. Wiele wywiadów to opis własnej pasji, skupionej na samochodach lub motocyklach. Zainteresowanie to ma być inspiracją dla użytkowniczek. Felietony są refleksją nad różnorodną tematyką motoryzacyjną. Wdrożeniem kobiet w świat motoryzacji
99
jest MOTOSŁOWNIK, w którym wyjaśnione są różne pojęcia z prezentowanej dziedziny.
Kategoria ta ma formę osobnych artykułów, przybliżających skomplikowane pojęcia czy elementy pojazdu.
Portal www.motocaina.pl zawiera obszerną i wciąż regularnie powiększającą się (średnio kilka na tydzień) bazę artykułów. Rozbudowywanie strony jest z pewnością efektem zainteresowania użytkowników i osób związanych z motoryzacją.
2. www.autopolki.pl [A]
Treści przedstawiane na kolejnym portalu motoryzacyjnym – www.autopolki.pl – prawie w całości poświęcone są samochodom. Według oficjalnych informacji strona działa od 2008 roku, ale najwcześniejsze artykuły zamieszczone obecnie w dziale Aktualności pochodzą z 2011 roku. Ze względu wcześniejszych, być może usuniętych treści, w pasku informującym [il. 13] oraz w całej sieci strona wielokrotnie określana jest jako pierwszy polski portal motoryzacyjny dla kobiet.
Głównymi komponentami strony jest jedenaście podstawowych kategorii wyróżnionych w nagłówku [il. 3]. Niektóre z nich zawierają kilka innych części składowych, na samym dole strony zestawione są wszystkie (widoczne w nagłówku oraz ukryte) działy tematyczne [il.
14]. Ważnym i użytecznym sposobem przekazu treści są Porady, dotyczące m.in. pielęgnacji, eksploatacji i napraw samochodu. Podobnie jak w przypadku poprzedniego portalu, istotną kategorią jest Dziecko w samochodzie, która wyzyskuje specyfikę portali kobiecych – na portalach ogólnych zagadnienie to nie jest wyeksponowane, z reguły jest rzadkim tematem artykułów i rozmów użytkowników. W dziale Lifestyle prezentowana jest tematyka związana z hobbystyczną stroną motoryzacji. Kategoria zawiera m.in. wywiady na temat samochodów ze znanymi ludźmi, prezentację aut należących do gwiazd, felietony, wydarzenia związane z motoryzacją i rankingi. Przeciwieństwem takiego podejścia do motoryzacji jest Baza wiedzy, obejmująca fachowe wiadomości z zakresu motoryzacji.
Opisywany portal również zawiera dużą liczbę artykułów i wiadomości. Kilka lat istnienia świadczy o jego popularności i utrwalonej pozycji w Internecie. Warto jeszcze raz podkreślić skupienie na tematyce samochodowej, co w kontekście ogólnej tendencji do przejawiania większej pasji motocyklowej u kobiet (czego dowodem jest np. strona SL czy forum na portalu M), jest dowodem wielopłaszczyznowego zainteresowania kobiet także samochodami.
3. www.kobietaiauto.pl [KA]
100
Portal www.kobietaiauto.pl (podobnie jak A) skupia się na samochodach, ujmując temat z kobiecej perspektywy, w opozycji do portali zdominowanych przez mężczyzn. Podkreślenie żeńskiego punktu widzenia ma na celu walkę ze stereotypami i prezentację informacji motoryzacyjnych istotnych dla kobiet58. Najstarsze artykuły umieszczone na stronie pochodzą z 2010 roku.
Wśród działów tematycznych [il. 15] możemy wyróżnić MOTOGAZETĘ, czyli zbiór publikacji, testów i prezentacji, historii marek i wywiadów (Pytania na biegu). Dodatkowo, użytecznym elementem jest AUTOSALON, zawierający wybrane oferty sprzedaży zgrupowane według konkretnych marek [il. 17]. Obszerną bazą wiadomości jest także dział AUTA, w którym znajdują się galerie i opinie użytkowników na temat posiadanych samochodów. Wiarygodne opinie faktycznych użytkowników danego modelu to przydatny zbiór informacji w przypadku planowania zakupu samochodu. Ostatnim głównym działem są PORADY, mające wymiar przede wszystkim praktyczny. Wśród nich możemy znaleźć zarówno teksty twórców portali, jak i wiadomości zamieszczane przez użytkowników.
Możliwość współtworzenia tego działu jest przejawem aktywności odwiedzających stronę i potencjalnej sposobności jej rozbudowywania. Należy także wspomnieć o MOTOSŁOWNIKU, posiadającym tradycyjną, alfabetyczną postać – Motosłownik Kobietaiauto.pl to 910 przystępnie wyjaśnionych pojęć motoryzacyjnych. Motoryzacja wciąż jest dla Ciebie tajemnicą? Wyszukaj interesujące Cię pojęcie i dowiedz się więcej! [KA – p].
Głównym celem jest tutaj poszerzanie wiedzy motoryzacyjnej i zgłębianie tajników techniki samochodowej.
Portal www.kobietaiauto.pl, mimo kilkuletniej działalności, jest mniej rozbudowanym serwisem internetowym w porównaniu do poprzednich przytoczonych przykładów. Mniejsza popularność skutkuje mniejszą ilością prezentowanych treści – strona zawiera np. 50 publikacji59 (czyli właściwych artykułów) i 10 wywiadów. Jest przykładem chęci wyodrębnienia kobiecego świata motoryzacji i promowania wiedzy dotyczącej samochodów wśród kobiet.
4. www.speedladies.pl [SL]
Ostatni z wymienionych portali kobiecych – www.speedladies.pl – funkcjonuje w przestrzeni wirtualnej stosunkowo krótko, powstał w 2013 roku. Został założony przez
58 Wzbogaceniem chęci podkreślenia żeńskiej perspektywy jest stereotypowo kobieca kolorystyka i warstwa wizualna portalu [por. III – 4.1. i il. 15, 16].
59 Stan na dzień 22.08.2014 [KA].
101
dwie pasjonatki motocykli, na co dzień związane zawodowo z motoryzacją. To sprawia, że w zdecydowanej większości przedmiotem zamieszczanych treści jest sfera motocyklowa.
Ideą przyświecającą twórczyniom portalu jest unifikacja środowiska motoryzacyjnego, bez stereotypowych podziałów płciowych. Wyrazem tej chęci jest następujący opis strony:
„Speed Ladies” to portal motoryzacyjny tworzony przez kobiety, ale skierowany nie tylko do płci pięknej. Liczymy i głęboko wierzymy, że panowie, którzy na co dzień stoją u naszych boków, również pochylą się na naszym magazynem i przy okazji dużo do niego wniosą [SL].
Ta deklaracja zakreśla szerokie grono odbiorców i zakłada równorzędne traktowanie obydwu płci w dziedzinie motoryzacji.
Serwis podzielony jest na kilka głównych działów i nowopowstałe forum [il. 4]. Wyrazem hobbystycznego nacechowania jest dział Pasje, zawierający wywiady z miłośniczkami pojazdów jednośladowych. Pozostałe komponenty to: Warsztat, Nauka jazdy, W drodze, Wydarzenia, Testy, Dzieci. Przywołana tematyka jest ogólnym powieleniem zagadnień prezentowanych na wcześniejszych portalach, ale jest skupiona prawie wyłącznie na kontekście motocyklizmu.
Ilość zamieszczonych treści jest skorelowana z niedługim czasem istnienia portalu. Można jednak przypuszczać, że strona będzie się w przyszłości rozrastała. Przemawia za tym fakt coraz powszechniejszej pasji motocyklowej u kobiet, czego dowodem są prezentowane sylwetki pań, zloty i inne wydarzenia skupiające miłośniczki motocykli.
Wszystkie wymienione portale motoryzacyjne dla kobiet posiadają konto na portalu społecznościowym Facebook, przez co możemy zaobserwować ich „przenoszenie się”
w obszar wymienionego portalu [zwracam na to uwagę w rozdziale III – 5.]. W związku z tym aktywność użytkowników na stronie właściwej może ulegać osłabieniu. Taki proces jest wynikiem ogromnego rozpowszechnienia serwisu społecznościowego i jego nieodzownej obecności w codziennym życiu wielu osób.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że forum internetowe60, działające jako część składowa portalu, jest słabo rozbudowanym elementem [por. III – 5.] – w porównaniu do portali ogólnych. Najczęstszą formą przedstawiania treści są artykuły i porady, dotyczące rozmaitych zagadnień motoryzacyjnych. Brak wzajemnych interakcji użytkowników w dziale forum można umotywować wypowiedziami obecnymi na Facebooku oraz skupieniem na warstwie merytorycznej portalu.
60 Forum posiadają tylko trzy z wymienionych stron [A; M; SL].
102
Portale motoryzacyjne dla kobiet w ciągu ostatnich kilku lat zyskały dużą popularność i grono odbiorców [szczególnie M i A], o czym świadczy stały przyrost zamieszczanych informacji na stronie oraz zwiększająca się liczba sympatyków na Facebooku. Należy także wspomnieć o nowym portalu motoryzacyjnym dla kobiet, który powstał w 2014 roku – www.motokobiety.pl. Strona nie została uwzględniona w badaniach analitycznych, jednakże samo jej powstanie jest kolejnym dowodem rozwijania się pasji motoryzacyjnej kobiet i odpowiedzią na potrzeby płci żeńskiej w Internecie.
Motywacja powstawania takich serwisów może być różna. W wielu przypadkach jest to chęć budowania odrębnego świata motoryzacji, przedstawianego z kobiecej perspektywy i związanego z kwestiami motoryzacyjnymi istotnymi dla przedstawicielek płci żeńskiej.
Ważnym powodem jest dążenie do równorzędnego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie motoryzacji i walka ze stereotypowym wizerunkiem kobiety za kierownicą.
Tworzenie wymienionych portali ma również na celu prezentację pasji i zamiłowania motoryzacyjnego wielu kobiet, które są miłośniczkami motoryzacji lub zajmują się nią zawodowo.
5.4. Podsumowanie
Specyfika przestrzeni wirtualnej wyzwala nową jakość komunikacyjną, warunkowaną przez kontekst medium i właściwości kontaktów zapośredniczonych komputerowo. Z uwagi na fakt interakcyjnych modeli komunikacji, występujących na portalach internetowych, perspektywa rozbudowy strony zakłada aktywny udział użytkowników w jej rozwoju.
Współtworzenie serwisu przez odwiedzających decyduje o produktywności form treściowych i wzmaga transgresję gatunkową, czyli przekraczanie granic różnych gatunków w obrębie jednego komunikatu/przekazu.
Funkcjonowanie portali motoryzacyjnych przekonuje o istnieniu zbioru najbardziej produktywnych gatunków i sposobów prezentacji treści dotyczących tematyki samochodowej i motocyklowej. Istniejące sposoby przekazu treści w dużym stopniu uwarunkowane są specyfiką komunikacji internetowej. Występowanie portali ogólnych i portali dla kobiet przekonuje o zainteresowaniu płci żeńskiej stereotypowo męską dziedziną.
103