Rozdział 4. Hybrydowy model biznesowy platformy SyNaT jako
5.1. Propozycja hybrydowego modelu biznesowego
Model biznesowy składa się z trzech komponentów (zarządzania platformą, możliwości oraz generowania wartości), a jego treścią są powiązania zewnętrz-ne i wewnętrzzewnętrz-ne między tymi kompozewnętrz-nentami2. Propozycję modelu biznesowe-go platformy SyNaT jako integratora rozporoszonych repozytoriów naukowych przedstawiono na rysunku 5.1.
Zgodnie z defi nicją model biznesowy określa dwa rodzaje powiązań:
– zewnętrzne – pomiędzy komponentami modelu i otoczeniem;
– wewnętrzne – pomiędzy komponentami modelu.
Opis tych powiązań składa się na unikatowy sposób działania organizacji, dla której został przygotowany model biznesowy. W przedstawionej propozycji mo-delu biznesowego platformy SyNaT jako integratora rozproszonych repozytoriów
1 E. Horodyńska, Proces tworzenia modelu biznesowego [w:] R. Wisła, E. Okoń--Horodyńska, T. Sierotowicz (red.), Problemy z tworzeniem zintegrowanej infrastruktury infor-matycznej i instytucjonalnej dla nauki i edukacji w Polsce, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2013, s. 291–292.
2 Por. Ibidem.
130
naukowych (rysunek 5.1) przedstawiono trzy komponenty. Pierwszym z nich jest komponent zarządzania platformą SyNaT. Jego poszczególne składniki odpowia-dają strukturze organizacyjnej (rozdział 2.4), opracowanej na potrzeby wdrażania strategii rozwoju (rozdział 2.3).
Poszczególne składniki są ściśle powiązane (wewnętrznie) z komponentami łańcucha generowania wartości oraz infrastrukturą informatyczną. Powiązania te zostały szczegółowo przedstawione na schemacie procesowej struktury organi-zacyjnej (rozdział 1.5). Są one istotnie powiązane z decyzjami podejmowanymi na platformie. Decyzje te zostały szczegółowo przedstawione na schemacie sy-stemu podejmowania decyzji platformy SyNaT (rozdział 1.7). W powiązaniach wewnętrznych szczególną rolę odgrywają składniki zarządzania jakością (sy-stem zapewniania ochrony własności intelektualnej, zawieranie i utrzymywanie kontaktów z zewnętrznymi repozytoriami naukowymi) oraz zarządzania wartoś-ciowaniem i transformacją produktów wiedzy ze składnikami infrastruktury in-formatycznej, jak standardy techniczne, bezpieczeństwo, usługi i funkcjonalno-ści oferowane na platformie, ponieważ ich współpraca w ramach prowadzonej działalności operacyjnej składa się na sprawne i skuteczne generowanie wartości w wektorze procesów transformacji. Wektor ten składa się z wielu procesów zło-żonych z etapów weryfi kacji antyplagiatowej, wartościowania oraz transforma-cji, dostarczając na wyjściu produktów wiedzy dostępnych dla użytkowników na dedykowanej stronie internetowej platformy (interfejs użytkownika). Koncepcja wartościowania oraz transformacji produktów wiedzy umożliwia również identy-fi kację inteligentnych specjalizacji (rozdziały 3.6 i 4.2). Wektor procesów trans-formacji, przez wykonywanie wartościowania podmiotowego i przedmiotowe-go, a w przyszłości również transformacji, powinien zapewnić długoterminowe utrzymanie i rozwój przedsięwzięcia przez podnoszenie wartości produktów wie-dzy oraz towarzyszących im usług i funkcjonalności przeznaczonych dla użyt-kowników platformy. Ten długoterminowy cel stał się podstawą do opracowania metodyki wartościowania produktów wiedzy (rozdział 3.3).
Powiązania zewnętrzne zostały oznaczone literą „z” umieszczoną na żółtym tle. W komponencie zarządzania platformą SyNaT należy zwrócić szczególną uwagę na konieczność zawierania i utrzymywania kontaktów z zewnętrznymi ośrodkami decyzyjnymi w zakresie tworzenia zewnętrznych uwarunkowań funk-cjonowania platformy, na przykład MNiSW. Instytucje otoczenia zewnętrznego mają istotny wpływ – pozytywny i negatywny – na powodzenie przedsięwzięcia, dając przez to podstawę do sformułowania scenariuszy: optymistycznego, pesy-mistycznego i najbardziej prawdopodobnego (rozdział 1.1). Ponadto konieczne jest systematyczne nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów w początkowej fa-zie działalności z krajowymi, a następnie – w dalszym okresie rozwoju – również z zagranicznymi repozytoriami naukowymi, co we współpracy z działem plano-wania i rozwoju odgrywa istotną rolę w długoterminowym utrzymaniu i rozwoju przedsięwzięcia, którego fundamentalnym gwarantem jest dbałość o podnosze-nie wartości produktów wiedzy dla użytkowników platformy, w szczególności przez rozszerzanie oferty produktów wiedzy. Zewnętrzne repozytoria naukowe,
àaĔcuch generowania wartoĞci
Zarządzanie platformą SyNaT jako integratorem rozproszonych repozytoriów naukowych Infrastruktura informatyczna –system hostingowy àącznoĞü krajowa i zagranicznaOchrona wáasnoĞci intelektualnej
Zarządzanie ryzykiemZarządzanie jakoĞcią
Planowanie utrzymania i rozwoju platformy System ochrony wáasnoĞci intelektualnej
Finansowanie (operacyjne i dáugoterminowe)
Zawieranie i utrzymywanie kontaktów z zewnĊtrznymi repozytoriami naukowymi INTERFEJS UĩYTKOWNIKA
Standardy techniczneWartoĞciowanie produktów wiedzyUsáugi i funkcjonalnoĞci związane ze zintegrowanymi repozytoriami naukowymiPowszechne korzystanie BezpieczeĔstwo
WEKTOR PROCESÓW TRANSFORMACJI WIELKOĝCI WEJĝCIOWYCH NA WYJĝCIOWE Integracja rozproszonych repozytoriów cyfrowych zasobów treĞci
ZZ Z
Z Z
Zarządzanie marketingiemZarządzanie personelem
Zarządzanie majątkiem trwaáym (utrzymanie i rozwój) Zarządzanie wartoĞciowaniem produktów wiedzyZarządzanie transformacją produktów wiedzyAdministrowanie infrastrukturą informatyczną Repozytorium rozproszone1 Repozytorium rozproszone2 Repozytorium rozproszone3 Repozytorium rozproszonen
WartoĞciowanie podmiotowe produktów wiedzy Transformacja produktów wiedzy
WartoĞciowanie przedmiotowe produktów wiedzyAntyplagiat WEKTOR WIELKOĝ WYJĝCIOWYCH OTWARTE SPOàECZEē WIEDZY SEGMENTACJA UĩYTKOWNIKÓW Segment 1 (nauka) Segment 2 (edukacja) Segment 3 (biznes) Segment n (inne)
Mecenasi Sytuacja finansowa polskiej nauki Zmiany wprowadzane przez MNiSW Rola Open Access Zmiany w prawie autorskim Krajowe i zagraniczne repozytoria naukowe
Polska
Unia Europejska
ĝwiat Rysunek 5.1. Hybrydowy model biznesowy platformy SyNaT jako integratora rozproszonych repozytoriów naukowych Źródło: opracowanie własne.
132
po nawiązaniu współpracy i uzgodnieniu standardów technicznych, zostają pod-łączone do platformy, na wejście komponentu łańcucha generowania wartości.
Po przejściu wektora procesów transformacji, dostosowanego do określonych rodzajów zasobów treści stanowiących wektor wielkości wejściowych, produk-ty wiedzy, stanowiąc wektor wielkości wyjściowych, trafi ają do użytkowników platformy podzielonych na segmenty odbiorców (tabela 1.6). Infrastruktura infor-matyczna zapewnia kompletną obsługę techniczną, od podłączenia zewnętrznego repozytorium naukowego do łańcucha generowania wartości aż do udostępnie-nia produktów wiedzy dla użytkowników platformy (rozdział 1.5). W kontek-ście generowania wartości ekonomicznych i pozaekonomicznych przedstawioną propozycję modelu biznesowego można uznać za hybrydową. Wektor procesów transformacji, służący dostarczaniu produktów wiedzy dla użytkowników, może funkcjonować, opierając się na zasadzie otwartego społeczeństwa wiedzy (ang.
Open Access), z zachowaniem praw autorskich oraz własności intelektualnej, co oznacza darmowy dostęp do określonych rodzajów treści. W ten sposób wektor umożliwia generowanie wartości pozaekonomicznych, mających charakter spo-łeczny. Obok dostępności określonych produktów wiedzy platforma SyNaT ma możliwość oferowania szerokiego zakresu usług i funkcjonalności, które mogą służyć generowaniu wartości ekonomicznej. Przedstawiona propozycja modelu biznesowego jest hybrydowa, ponieważ stwarza możliwość generowania obu ro-dzajów wartości zarówno dla platformy, jak również dla jej użytkownika.
Model biznesowy, stanowiąc swoisty opis działalności przedsięwzięcia, odno-si odno-się w istocie do prowadzonej działalności. W tym kontekście model biznesowy ma sens wówczas, gdy jest poddany ewaluacji, a zatem pomimo że przedstawiona propozycja modelu biznesowego odnosi się do fazy planowania przedsięwzięcia, konieczne okazuje się opracowanie i przedstawienie propozycji jego ewaluacji.